6-Portlar

T.C.
Mİ EĞ Tİ BAKANLIĞ
LLÎ İ M I

MEGEP
(MESLEKİ İ M VE ÖĞ
EĞ Tİ RETİ Sİ
M STEMİ N
Nİ
GÜÇLENDİ LMESİ
Rİ PROJESİ
)

Bİ ŞM TEKNOLOJİ
Lİİ LERİ

PORTLAR

ANKARA 2007

Milli Eğ Bakanlıı
itim ğtarafı geliş
ndan tirilen modüller;
 Talim ve Terbiye Kurulu Baş ğnı 02.06.2006 tarih ve 269 sayı Kararı
ı
kanlı n lı ile
onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğ Okul ve Kurumları kademeli olarak
itim nda
yaygı tılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğ
nlaşrı retim programlarında
amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandı rmaya yönelik geliş
tirilmişöğretim
materyalleridir (Ders Notları r).
dı
 Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandı
rmak ve bireysel öğrenmeye
rehberlik etmek amacı öğ
yla renme materyali olarak hazı ş
rlanmı denenmek ve
,
geliş
tirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğ itim Okul ve Kurumları nda
uygulanmaya baş ş
lanmı r.
tı
 Modüller teknolojik geliş melere paralel olarak, amaçlanan yeterliğ i
kazandı rmak koş ile eğ
ulu itim öğ retim sı nda geliş
rası tirilebilir ve yapı
lması
önerilen değ iklikler Bakanlı ilgili birime bildirilir.
iş kta
 Örgün ve yaygı eğ kurumları letmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik
n itim , iş
kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaş
abilirler.
 Bası ş
lmımodüller, eğ kurumları öğ
itim ılı
nda rencilere ücretsiz olarak dağtır.
 Modüller hiçbir ş lamaz ve ücret karş ğ
ekilde ticari amaçla kullanı ıı
lı nda
satı
lamaz.

İ NDEKİ
Çİ LER
İ NDEKİ
Çİ LER
İ NDEKİ
Çİ LER.......................................................................................................................... i
Gİ Ş.......................................................................................................................................1
Rİ
ÖĞ RENME FAALİ YETİ ....................................................................................................3
–1
1. Bİ SAYAR PORTLARI ................................................................................................. 3
LGİ
/Çı ş
1.1. Giriş kı(I/O) Birimi ve Yapı ................................................................................3
sı
/Çı ş
1.2. Giriş kı(I/O) Portları n Özellikleri ........................................................................4
nı
1.2.1. Paralel Port (DB25) ...............................................................................................4
1.2.2. Seri Port (RS232)...................................................................................................5
1.2.3. USB (Universal Serial Bus) Portu ......................................................................... 6
1.2.4. PS/2 Portu ..............................................................................................................7
1.2.5. Monitör VGA Portu ...............................................................................................8
1.2.6. Ethernet Portu RJ45...............................................................................................9
1.2.7. Modem Portu RJ-11...............................................................................................9
1.2.8. Firewire IEEE 1394 Port .....................................................................................10
1.2.9. Audio Portu.......................................................................................................... 11
1.2.10. S-Video Port ...................................................................................................... 12
1.2.11. DVI Monitör Portu ............................................................................................ 13
UYGULAMA FAALİ YETİ .............................................................................................. 15
ÖLÇME VE DEĞ ERLENDİ RME ....................................................................................16
ÖĞ RENME FAALİ YETİ .................................................................................................. 20
–2
2.SERİ PARALEL PORTLAR........................................................................................ 20
VE
2.1. Seri ve Paralel PortlarıYapı ................................................................................... 20
n sı
2.1.1. Seri Portun Yapı................................................................................................ 21
sı
2.1.2. Seri Portun Özellikleri .........................................................................................22
2.2. Paralel Portun Yapı .................................................................................................. 23
sı
2.2.1.Paralel Portun Özellikleri .....................................................................................24
2.3.Harici Seri ve Paralel Portun Montajı .......................................................................... 25
ÖĞ RENME FAALİ YETİ .................................................................................................. 31
–3
3.USB PORTU ....................................................................................................................... 31
3.1. Usb PortlarıYapı....................................................................................................31
n sı
3.2. Usb PortlarıÖzellikleri .............................................................................................32
n
3.3. USB PortlarıMontajı
n ................................................................................................ 32
MODÜL DEĞ ERLENDİ RME .............................................................................................. 37
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 43
KAYNAKÇA .........................................................................................................................45

i

AÇIKLAMALAR

KOD 481BB0014
ALAN Biliş Teknolojileri
im
DAL/MESLEK Alan Ortak
MODÜLÜN ADI Portlar
Bilgisayarlarda bulunan portlar ile ilgili bilgi veren ve bu
MODÜLÜN TANIMI
portları tan bir öğ
tanı renim materyalidir.
SÜRE 40/16
ÖN KOŞUL ş
Disk Sürücüleri modülünü almıolmak.
Güvenli bir ş ekilde bilgisayar portları nıkullanmak, bu
YETERLİ
K
portlara bağlanabilecek cihazlarımontajı yapabilmek.
n nı
Genel Amaç

Öğ renci; bu modül ile bilgisayarda bulunan portları
tanı
yarak, bu portlara bağ lanabilecek cihazları montajı
n nı
yapabilecektir.

Amaçlar

/çış
1. Giriş kı portların yapını tanı
nı sı yarak, konektör
bağ ları öğ
lantı nı reneceksiniz.
MODÜLÜN AMACI
2. Seri ve paralel portları yapını yarak, sistem içinde
n sı tanı
bu portları kullanan cihazların montajını
yapabileceksiniz.
3. USB portları n yapınıtanı
nı sı yarak, sistem içinde bu
portlarıkullanan cihazları montajı yapabileceksiniz.
n nı
4. PS/2 Port, VGA Monitör Port, Mini Audio Jack, S-Video
Port ,DVI, Monitör Port , Firewire IEEE 1394 Port,
Modem RJ–11, Ethernet RJ45 portları nıtanıyarak bu
portlarıkullanabileceksiniz.

Ortam
EĞİ M ÖĞRETİ
Tİ M
Güncel iş letim sistemli bilgisayar laboratuvarı.
ORTAMLARI VE
Donanı ve Yazım
m lı
DONANIMLARI
Yı z ve Düz Tornavida
ldı
Modül içinde ve sonunda verilen öğ retici sorularla
edindiğ iniz bilgileri pekiş tirecek, uygulama örneklerini ve
testleri gerekli süre içinde tamamlayarak etkili öğ renmeyi
ÖLÇME VE gerçekleş tireceksiniz. Sı yla araşrma yaparak, grup
rası tı
DEĞERLENDİ
RME çalışmaları katı
na larak ve en son aş amada alan
öğ retmenlerine danı şarak ölçme ve değ erlendirme
uygulamaları gerçekleş
nı tirin.

ii

Gİ Ş
Rİ

Gİ Ş
Rİ
Sevgili Öğ
renci,

Bilgisayarları günümüze kadar olan geliş
n imine baktıı zda büyük bir yol kat
ğmı
ettiğimizi görürüz. İ olarak basit aritmetik iş
lk lemler yapan bilgisayarlar ş anda milyarlarca
u
bilgiyi bir saniye içerisinde iş leyebilmektedirler. İ ş
lenen bu bilgiler iletiş ve çevre
im
birimleri üzerinden bilgisayarları ekranları
n ndan veya yazıları cı ndan bizlere
gönderilmektedir. Bilgisayarlar sadece bu bilgileri bize göndermekle kalmayı istenildiğ
p i
taktirde gerekli bağ ları yapı yla diğ mikroiş
lantı n lması er lemci tabanlısistemlere de bu
bilgileri gönderebilmektedir. Buradaki mikroiş lemci tabanlısistemler bir bilgisayar
olabileceğ gibi robot, dijital telefon santrali, dijital uydu alısıcep telefonu, dijital fotoğ
i cı, raf
makinesi veya kamera gibi donanı mlar olabilir. Nasıinsanlar birbirleriyle konuş
l arak ve
iletiş kurarak birlik olup zor problemleri çözüyorsa bilgisayarlar da portları tası
im vası yla
diğ cihazlarla haberleş
er erek daha zor problemlerin ve karmaş iş ı lerin üstesinden
k
gelmektedir. Bilgisayarları daha etkin bir ş ekilde kullanabilmeniz ve bilgisayar portları nı
tanı z için bu modülde sizlere portlarla ilgili temel bilgiler verilecektir. Edindiğ bu
manı iniz
bilgiler yardı yla bazen ister istemez aklıza gelen “acaba takarsam bozulur mu?” diye
mı nı
düş ünmeyecek, bilinçli hareket ederek bilgisayar portları kullanabileceksiniz.
nı

1

Edited by Foxit Reader
Copyright(C) by Foxit Software Company,2005-2008
For Evaluation Only.

ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–1

AMAÇ ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–1
Bu öğ renme faaliyetinde bilgisayarları girişçış[Input/Output(I/O)] portları n
n kı nı
yapını
sı özelliklerini ve bilgisayar anakartı
üzerindeki yerlerini öğreneceksiniz.
ARAŞTIRMA
Ş an piyasada kullanı bilgisayarlarla 1995 yında kullanı
u lan lı lmasıyavaşyavaş
bı lan 80x86 tabanlıbilgisayarları port yapı
rakı n larıüzerine araşrma yaparak bu
tı
bilgisayarları günümüzdeki bilgisayarlarla ortak ve farklı
n ş z
ı
olan tarafları bulmaya çalını
nı
ve bulduğ unuz bilgileri raporlayı sı fa sununuz. Daha sonra aş ı
p nı ağdaki tabloları
doldurunuz.

1. Bİ SAYAR PORTLARI
LGİ
80X86(286-386-486 vs) iş lemcili PC özellikleri VAR YOK
I/O Kartı
I/O Entegresi (Mikro kontrolör-Chipset)
Seri Port
Paralel Port
PS2 Klavye Portu
Seri Klavye Portu
USB Port
IEEE1394 Fire Wire Portu
Monitör Portu
Pentium iş lemcili PC özellikleri VAR YOK
I/O Kartı
I/O Entegresi (Mikro Kontrolör-Chipset)
Seri Port
Paralel Port
PS2 Klavye Portu
Seri Klavye Portu
USB Port
IEEE1394 Fire Wire Portu
Monitör Portu

1.1. Giriş kı(I/O) Birimi ve Yapı
/Çı ş sı
Ş 1.1.1’ de Bilgisayarları Merkezi İ Biriminin Kontrol, Adres ve Veri yolları
ekil n şlem
üzerinden Bellek, Geniş leme Birimi ve Çevre Cihazları iletiş ş
ile im eması gösterilmiştir.
Bilgisayarlarda bulunan I/O birimi yardı yla iş
mı lemci çevre birimleriyle iletiş kurar.
im
Çevre birimi klavye, monitör, seri veya paralel port olabileceğgibi hard disk CDROM veya
i
DVDRAM vs. olabilir. Burada I/O birimi çevre birimleri ile iş lemci arası ndaki gelen ve
giden bilgi trafiğ kontrol etmektedir. Adres yolu üzerinden istenen donanı n adresine
ini mı
gidilerek gönderilmek veya alı nmak istenen veri data yolu üzerinden alınabilir. Kontrol yolu
bilgi trafiğ inin kontrolü için kullanı
lmaktadı Örneğ eğ bilginin iletiminde problem
r. in er
çıkarsa kontrol yolu üzerinden bu bilginin sağ klıbir ş
lı ekilde iletilmediğ sinyali
i
gönderilecektir.
3


Ş 1.1.1: Bir bilgisayarda temel iş
ekil lemci bus yapı
sı

1.2. Giriş kı(I/O) Portları n Özellikleri
/Çı ş nı
Ş an günümüzde kullanı belli baş bilgisayar portları sı
u lan lı nı ralarsak Tablo1.2.1’de
belirtildiğ gibi sı
i ralanı Yalnı burada bilgisayar portların sadece Tablo1.2.1’ de
r. z nı
ğı
belirtilenlerden ibaret olmadını düş ünmemeniz gerekir. Genelde port olarak
düş ünmediğ fakat bilgisayar sürücüleri ile iletiş kurmaya yarayan IDE, EIDE ve SCSI
iniz im
vs. gibi portlarda mevcuttur. Sizlere bu modülde tabloda belirtilen portlar hakkı genel
nda
bilgiler verilecektir.
Paralel Port
Seri Port
USB Port
PS/2 Port
VGA Monitor Port
Ethernet Port
Modem RJ-11 Port
Firewire IEEE 1394 Port
Audio Portu
S-Video Port
DVI Monitor Port
Tablo 1.2.1: Belli baş bilgisayar portları
lı

1.2.1. Paralel Port (DB25)

ı
Paralel Port ilk olarak Apple bilgisayarlar için saniyede yaklaş 150K’ lı bilgi veren
k k
ve sadece çışiçin tasarlanmı
kı şarabirim kartı olarak üretilmiş Daha sonra IBM Intel,
tir.
4


Xircomi Zenith, Microsoft ve Hewlett Packard firmalarıparalel porta bugünkü ş
eklini
vererek PC bilgisayarlar için bu portu geliş
tirmiş
lerdir..

Paralel porttaki paralelin anlamıaynıanda birden fazla bitin alı p gönderilmesi
nı
olarak ifade edilebilir. Yani bir cihazda paralel port varsa bu port vası yla 8 bitlik veri
tası
aynı anda gönderilip alı nabilir. Ş 1.2.1.1’ de PC bilgisayarlar için paralel port soketleri
ekil
erkek ve dişolarak gösterilmiş
i tir.

Ş 1.2.1.1: PC’de paralel port
ekil

Ödev 1:

Herhangi bir bilgisayar veya elektronik ürün satan mağazaya giderek paralel port ile
ş
çalı donanı
an mları tını ve en az 3 tanesinin markası yazarak sı fa sununuz. (Not
araşrı z nı nı
paralel port desteğ olan donanı
i mlar artı fazla üretilmemektedir. Bu nedenle yalnı belli
k z
lı cı ı
baş yazılarda bu portla karş abilirsiniz. )
laş

1.2.2. Seri Port (RS232)
RS232 standartı özdeş miş
yla leş olan seri port ile birim zamanda bilgilerin ardı na
ardı
iletilmesiyle haberleş gerçekleş Paralel portta 8 bitlik bilgi tek çevrimde gönderilirken
me ir.
seri portta aynı bilgi 8 çevrimde gönderilir. Bu olayı u ş
ş ekilde düş ünebilirsiniz. 8 kişilik
arkadaşgrubunuzla beraber bir futbol müsabakası gidiyorsunuz. Kapı
na lardan içeri
gireceksiniz yalnısadece bir kapı
z (turnike) açı Bu durumda diğ arkadaş nı beraber
k. er ları zla
arka arkaya kapı içeri gireceksiniz. Eğ 8 kapı
dan er birden açı olsaydı
k hepiniz aynı anda
kapı içeri girebilirdiniz. Yalnıburadan sakı ola ki seri portun paralel porta göre yavaş
dan z n
olduğ fikri aklıza gelmesin. Seri porttaki bir bilginin birim zamandaki bit iletim hına
u nı zı
bağ olarak (boud rate) seri portun hı belli olur. Ş 1.2.2.1’ de seri port soketleri erkek
lı zı ekil
ve dişolarak gösterilmiş
i tir.

Ödev 2:
Herhangi bir bilgisayar veya elektronik ürün satan mağ azaya giderek seri port ile
haberleş
ebileceğ cihazları tınıve en az 3 farklı
iniz araşrı z cihaz yazarak sı fa sununuz.
nı
5


Ş 1.2.2.1: PC’de seri port
ekil

1.2.3. USB (Universal Serial Bus) Portu

Üniversal seri port olarak da bilinen bu port dijital cihazlara hı bir ş
zlı ekilde veri
transfer etmek için tasarlanmı şbir protokol çerçevesinde, seri olarak bilgi transferi için
üretilmiş Çoğ dijital kamera ve hafı kartı
tir. u za okuyucuları port üzerinden bilgisayarlara
bu
bağ lanmaktadı RS232 seri portlara göre hı fakat Firewire portuna göre yavaş
r. zlı olan USB
portların 1.0, 2.0 gibi versiyonlarımevcuttur. RS232 portuna sadece 1 adet cihaz
nı
takılabilirken USB portununa 127 farklı cihaz takılabilir. Bu iş USB portuna USB Hub
lem
(Çoklayı) takı
cı labilir. Ş
larak yapı ekil 1.2.3.1’ de bir USB Hub’ıve USB konektörleri
gösterilmektedir.

Ş 1.2.3.1: PC’de USB portları
ekil

6


Ödev 3:

Herhangi bir bilgisayar veya elektronik ürün satan mağ azaya giderek USB port ile
haberleş
ebileceğ cihazları tınıve en az 10 farklı
iniz araşrı z cihaz yazarak sıfa sununuz.
nı

1.2.4. PS/2 Portu
PS/2 portu fare ve klavye için 2 adet üretilmiş pinli konektörden oluş düş hı
6 an, ük zlı
bir seri porttur. 1984 yında IBM tarafı
lı ş
ndan tasarlanmı r. Bu portun kullanı nda
tı mı
genellikle klavye ve fare giriş karı rı ğ için kullanı problemleri çı
leri ş ldı
tı ı cı kmaktadı Ş
r. ekil
1.2.4.1’ de gösterildiğ üzere mor olan klavye için yeş olan fare içindir. Bu portlara
i il
bilgisayar açıkken bağ lantıyapı lmasıdurumunda bilgisayar anakartı zarar verilebilir.
na
Böyle bir durumda klavye veya fare kı smıçalı şmayacağ ı
ndan bilgisayar kullanılamaz
duruma gelebilir. Gerekli olan arı n giderilmesini bekleyebilir ya da USB klavye veya
zanı
USB fare takarak çözüm üretebilirsiniz.

Ödev 4:

Bilgisayarlarda PS/2 portu olmadan önce klavye ve fare giriş için hangi portlar
leri
kullanıyordu araşrı z ve bu portları resimlerinin çı ları alısıfa sununuz.
lı tını n ktı nı p nı

Ş 1.2.4.1: PC’de PS/2 portları
ekil

7


1.2.5. Monitör VGA Portu

PC bilgisayarlar için standart haline gelen VGA monitör portu vası yla bilgisayarda
tası
işlenen bilgilerin monitörlerde görüntülenmesi sağ lanmaktadı Ekran kartı
r. üzerinde veya
anakart üzerinde bulunan porta monitör bağ lanmaktadı Uygun monitör görüntüsü için
r.
işletim sisteminde belirtilen ekran tazeleme oranı , çözünürlük ve renk derinliğ göre ekran
ine
ayarlamalarıyapır. Yanlı
lı şyapı lacak olan çözünürlük ve tazeleme frekansıayarlaması
monitörün görüntüsünü bozabilir.

Bilgisayar açı veya kapalı olsun bilgisayar ekranları monitör portuna
k
bağ lanmadı nda sinyal yok iş
kları areti verirler. Bu durumda ekran kablosu monitör portuna
takı dı Takı ğ
lmalır. ldı ıhalde yine aynı uyarıveriliyorsa monitör kablosu pinleri kontrol
edilerek tekrar takı dı Uyarın devam etmesi durumunda bir arı oluş
lmalı r. nı za muşolabilir.
Aynış ekilde bilgisayar ekranı bazırenklerin gözükmemesi monitör kablosunun
nda
konektöründe bulunan pinlerle ilgili olabilir. Böyle bir durumda pinlerin kontrol edilip tekrar
takı nda problem çözülebilir. Ş
lması ekil 1.2.5.1’de monitör portu ve konektörü
gösterilmektedir.
Ödev.5:
PC bilgisayarları monitör portları Apple Macintosh bilgisayarları monitör
n yla n
portları aynı ? Bu bilgisayarları kullandı monitörler ile monitör portları
mı n kları hakkı nda
araşrma yapı z. Edindiğ bilgileri raporlayısı fa sununuz.
tı nı iniz p nı

Ş 1.2.5.1: PC’de monitör portu
ekil

8


1.2.6. Ethernet Portu RJ45

LAN (Local Area Network) lokal alan ş ebeke yapı Xerox, DEC ve Intel firmaların
sı nı
kları ş
1976 yında ortak yaptı çalı sonucu bulunmuş Ethernet bus veya yı z topoloji
lı ma tur. ldı
olmak üzere kullanı labilen ve 10 Mbps bilgi transferini gerçekleş
tirebilen bir yapı sahiptir.
ya
Günümüzde 10/100 Mbps Base Ethernet ve Gigabit Ethernet gibi versiyonları
kullanı lmaktadı Artı anakart üretici firmaları10/100 Mbit veya Gigabit Ethernet port
r. k
modüllerini anakart üzerinde tümleş olarak üretmektedirler. IEEE 802.3 standartı
ik nda
üretilen Ethernet CSMA/CD erişim metodunu kullanarak haberleş
mesini
gerçekleş tirmektedir. RJ45 konektörü vası yla bağ sı lan bu port ve kablosu Ş
tası lantı yapı ekil
1.2.6.1’ de gösterilmektedir.

Ödev 6:

100Mbit base T(Fast Ethernet) ve (1000Mbit)Gigabit Ethernet hakkı araşrma
nda tı
yapı z. Bu Ethernet ağ için kullanı
nı ları lacak kablo katagorileri hakkı bilgi toplayı sı fa
nda p nı
sununuz.

Ş 1.2.6 .1: PC’de ethernet portu
ekil

1.2.7. Modem Portu RJ-11

Modemler aracığyla uzaktaki bir bilgisayarla PSTN Telefon hattı
lıı üzerinden bağ lantı
zı layan bu portun yapı ve konektörü Ş 1.2.7.1’ de gösterilmiş Bu port
kurmamı sağ sı ekil tir.
genellikle internete bağlanmak için kullanılmaktadı Bu port ADSL ve normal V.92
r.
modemlerde bulunmaktadı Bu portlara normal ev veya iş telefonları
r. yeri paralel olarak
bağlanabilir. YalnıADSL desteğ olan hatlarda splitter üzerinden bu bağ nı yapı
z i lantı n lması
gereklidir.
9


Ödev 7:

RJ11 ve RJ45 konektörlerinin yapını
sı inceleyerek farkları bulunuz. Tespitlerinizi
nı
nı ı
sıfla paylaş z.
nı

Ş 1.2.7.1: PC’de modem portu
ekil

1.2.8. Firewire IEEE 1394 Port

USB portlara göre daha hı zlıolan Firewire portu genellikle dijital kameralarda
kullanılmaktadı Dijital kameralarda bulunan bu port vası yla görüntü aktarı nı
r. tası mı video
yakalama kartıolmadan gerçekleş tirmek mümkündür. Ayrı bu port bazıhafı kart
ca za
okuyucuları bulunabilmektedir. İ olarak Apple bilgisayarlar için üretilmiş
nda lk olan bu port
PC bilgisayarlarda da yaygı olarak kullanı
n lmaya baş şr. Diğ bir adı Ay-link
lamı tı er yla
olarak bilinen bu port dizüstü bilgisayarları hepsinde standart haline gelmiş Büyük ve
n tir.
küçük olmak üzere iki farklı konektör yapına sahip olan bu portun büyük olan versiyonu
sı
Ş 1.2.7.1’ de gösterilmiş
ekil tir.

Ödev 8:

Büyük ve küçük olmak üzere iki farklıboyutu olan firewire portunun büyük ve küçük
ı rı z.
konektörlerini karş tını Belirlediğ yapı farklıkları nı sununuz.
laş iniz sal lı sı fa

10


Ş 1.2.8.1: PC’de firewire portu
ekil

1.2.9. Audio Portu

Ses (Audio) portları hoparlör (speaker), mikrofon, veya harici bir cihaz bağ
na layarak
bilgisayardan ses çışve girişiş
kı lemleri gerçekleş tirilmektedir. Ş 1.2.8.1’de gösterilen
ekil
yeş renkli port hoparlör çışiçin, kı zı
il kı ı rmı mikrofon girişiçin, mavi ise harici cihaz veya
i
üç boyutlu (surround) ses sistemleri için ilave hoparlör bağ sı kullanır. Ayrı dijital
lantında lı ca
olarak ses çışalmak içinde ilgili ayarlamalar yapı
kı ı larak bu port kullanılabilir.

Ödev 9:

Analog olarak yapı hoparlör bağ sı dijital olarak yapı hoparlör
lan lantıyla lan
bağ sı n farkları araşrı z. Bulduğ
lantını nı tını unuz sonuçları nı sununuz.
sı fa

11


Ş 1.2.9.1: PC’de Audio Portu
ekil

1.2.10. S-Video Port

Ekran kartlarıüzerinde bulunan S-Video Portu üzerinden bilgisayar monitöründe
bulunan bilgiyi televizyon veya video kaydedicisine göndermek mümkündür. S-Video
standardı resim ve parlaklı bilgisi ayrı
nda k ayrı farklı
iki kablodan gönderilmektedir. Bu
nedenle tek kablodan gönderilen video sinyallerine göre S-Videodan elde edilen görüntü
daha kaliteli olmaktadı Ş 1.2.10.1’de S-Video Portu gösterilmektedir.
r. ekil

Ödev 10:

S-Video portunun kullanı
labileceğbir uygulama örneğ yazız.
i i nı

12


Ş 1.2.10.1: PC’de s-video portu
ekil

1.2.11. DVI Monitör Portu

Yüksek kaliteli UXGA ve HDTV gibi yayı için 160 MHz tazeleme frekası
nlar desteğ i
olan DVI portu hem analog hem dijital monitörlerin kullanı labilmesi için analog sinyallerin
dijital sinyalleri dönüş türüldüğ bir porttur. Plazma ve LCD televizyonlarda bulunan bu port
ü
ile bilgisayarları bu ekranlara bağ
n lanmasımümkündür. Yüksek kaliteli bir bilgisayar
görüntüsünde saniyede 30 adet gönderilen resim bilgisinin bir tek resminde 2 MB bilgi
bulunmaktadı DVI portu vası yla bu yüksek yoğ
r. tası unluklu bilgi verici tarafı sı şrıp
nda kı lı
tı
alı da tekrar açı
cı ş n
ı
larak çözümlenmekte ve yüksek kaliteli görüntü akını gerçekleş mesi bu
port üzerinden sağ lanmaktadı Ş 1.2.11.1’ de Ekran kartı
r. ekil üzerinde bulunan DVI portu ve
konektörü gösterilmektedir.

13

Ş 1.2.11.1: PC’de DVI Portu
ekil

Resim 1: Kablolar

14

UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİ
YETİ
İ
ş Basamakları
lem Öneriler
1) Evinizde veya okulunuzda bulunan bir  Elektrik bağ sı n olmadından
lantını ğı
bilgisayarı bütün kablo bağ ları
n lantı nı emin olunuz. Kabloları karı vidalı
çı rken
çı nı Bütün kablo bağ ları ktı
karı z. lantı çı ktan olup olmadıı kontrol ediniz.
ğnı
sonra aş ı aş
ağ daki amalarıgerçekleştirin

2) PS/2 portları klavye ve fareyi takı z.
na nı  Fare ve kalvye portunu karı rmayı z.
ştı nı
Konektörleri porta takarken pinlerini
bükmemeye özen gösteriniz.

3) Monitör portuna monitör ara kablosunu  Eğ port girmiyorsa sakızorlamayı
er n n
takı z.
nı şı
ters takmaya çalıyor olabilirsiniz.
Sakince tekrar kontrol ederek takı
n.
Daha sonra konektörün yanları nda
bulunan vidaları porta sışrı z.
kı nı
tı

4) Modem veya Ethernet portuna kabloları  Ethernet portuna telefon kablosunu
nı
takı z.
nı takmayı n.

5) Audio Portları hoparlör kablosunu  Yeş Renk hoparlör içindir.
na il
takı z.
nı

6) Bilgisayarı 220 V besleme kablosunu  Öğ
n retmeninize veya daha önceden bu
takarak bilgisayarı nı
açı z. ş
iş yapmıolan bir kiş
lemi iye
bağ nı kontrol ettiriniz.
lantı zı

7) Çalış
mayan bir donanı n
mı olup  Çalış mayan bir donanı varsa iş
m lem
olmadıı kontrol ediniz.
ğnı basamakları baş tekrar ediniz.
nı tan
Takı ğnıbir konuda bilgi sayfaları
ldıız nı
tekrar okuyunuz.

Öğ
retmenlerinizin ayrı vereceğönerileri Uygulama Faaliyeti Tablosuna not ediniz.
ca i

15

ÖLÇME VE DEĞERLENDİ
RME
RME

Bu kımda birinci öğ
sı renme faaliyetinde verilen bilgilerle ilgili, düşünce gücünüzü
ölçecek sorular sorulacaktı Bazısoruları cevapları
r. n nıhemen bulabilir bazı nı ları
cevaplamanıise vakit alabilir. Bu bilinçle hareket ederek soruları
z cevaplayı z.
nı

ÖLÇME SORULARI 1

Aş ı verilen sorular için uygun cevap seçeneğ iş
ağda i aretleyiniz.

1. Pin kavramı verilen bilgilerden hangisi doğ
ile rudur?
A) Port konektörlerine pin denir.
B) Kablonun diğ bir adı dir.
er pin’
C) Pin, Port konektörlerinin içlerindeki sivri uçlu iletkenlerdir.
D) Pin, Portun diğ adır.
er dı

2. Yandaki ş
ekilde verilen konektör hangi port içindir?
A) PS2
B) Monitör
C) Paralel
D) DVI

3. USB Port konektörü hangi ş gösterilmektedir?
ıkta

A) B)

C) D)

16

4. ş
Paralel Port ve Seri Port ile ilgili verilen bilgilerin hangisi yanlı r?
tı
A) Paralel Portta aynı anda birden fazla bit verisi gönderilebilir.
B) Seri Portta veriler birbirinin ardı ra iletilir.
sı
C) Paralel portta yazı bağ
cı lanabilir.
D) Seri port paralel porttan her zaman yavaşr. tı

5. PS/2 portu ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
A) Fare ve klavye herhangi bir PS/2 portuna takı labilir.
B) Bir PC anakartı sadece bir tane PS/2 portu bulunur.
nda
C) USB klavye veya fare dönüş türücü kullanı
larak PS/2 uyumlu olamaz.
D) Fare ve klavyenin kendine özgü PS/2 girişvardı i r.

6. Yandaki ş ekilde hangi arabirim aracığ Video
ı
lıyla
sinyali aktarma iş gerçekleş
lemi tirilebilir?
A) S-Video Portu
B) Monitör VGA Portu
C) Seri Port
D) USB Portu

17

7. Yukarı verilen rakamları aret eden portlarısı hangi ş doğ verilmiş
da iş n rası ı
kta ru tir?
A) 1:Audio 2: Paralel 3:Monitör 4:USB
B) 1:Mikrofon 2: Paralel 3:Monitör 4:Firewire
C) 1:Audio 2: Paralel 3:Comm 4:USB
D) 1:Mikrofon 2: Paralel 3:Comm 4:Firewire
1.

8. Yandaki ş
ekilde verilen port ile ilgili söylenenlerden hangisi
ş
yanlı r?
tı

A) ı
Iş ile iletim sağ r.
k lanı
B) Gigabit ve 100 Mbit versiyonları mevcuttur.
C) RJ45 konektörü ile ilgili portuna bağ r.
lanı
D) LAN sistemlerinde haberleş mede kullanır.
lı
2.
9. Plazma TV’lerde de bulunan ve yüksek kalitede resim bilgisinin iş
lenmesini
sağlayan port aş ı
ağdakilerden hangisidir?
A) VGA
B) S-Video
C) Video
D) DVI

10. Firewire portu ile ilgili ş
ıklarda verilen bilgilerden hangisi doğ rudur?
A) USB portundan yavaşr. tı
B) Dijital kameralarda bilgisayara görüntü aktarı için kullanı
mı labilir.
C) Tek tip konektöre sahiptir.
D) Belli bir standarda sahip değildir.

18

Resim2
B-DEĞERLENDİ
RME 1

Cevapları zı ile ı rı z.
nı modül sonunda bulunan cevap anahtarı karş tını Unutmayı
laş n
kendinizi deniyorsunuz. Eğ eksikliğ hissettiğ
er ini iniz bir konu ile karş ı z bilgi
ı rsanı
laş
sayfaları tekrar dönebilirsiniz. Araşrma yaparak, uygulama faaliyetlerini tekrar
na tı
gerçekleştirerek eksiklerinizi giderebilirsiniz. Ayrı konu ilginizi çektiyse daha fazla bilgi
ca
edinmek için araşrma yapmanıönerilir.
tı z

19


ÖĞRENME FAALİ
YETİ
-2

ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–2
AMAÇ
Bu öğrenme faaliyetinde girişçışportları
kı ndan seri ve paralel portu daha ayrı lı
ntı
inceleyeceğ
iz.

ARAŞTIRMA
Bilgisayarları birbirleriyle ya da çevre donanı yla haberleş
n mları mesinde seri ve
paralel portun ne kadar sı kla kullanı ğnı tın. Bu portları yerine baş portları
klı ldıı araşrı n ka n
kullanıp kullanı
lı ğ öğ
ı
lmadı nı renin. Edindiğ bilgileri sı fla paylaş
iniz nı ı
n.

2.SERİ PARALEL PORTLAR
VE
2.1. Seri ve Paralel Portları Yapı
n sı
Genellikle bilgisayarları çevre donanı yla haberleş
n mları mesinde kullanı seri ve
lan
paralel portlar artı günümüzde bilgisayar anakartları n üzerinde tümleş olarak
k nı ik
gelmektedir. PC bilgisayarları üretilmeye baş ğ ilk yı
n landıı llarda PCI veya ISA slotları na
takı I/O kartı
lan üzerinde bulunan bu portlar, Pentium iş
lemciler için üretilen anakartları
n
üzerinde tümleş olarak üretilmeye baş şr. Yani I/O kartıanakart üzerinde I/O
ik lamı tı
entegresine dönüş tür diyebiliriz. Ş
müş ekil 2.1.1’ de I/O kartıve günümüz anakartı
gösterilmektedir.

Ş 2.1.1: I/O Kartı anakart
ekil ve

20


Anakartları bazı nda seri ve paralel port konektörleri ayrı verilmektedir. Bu
n ları ca
durumda anakartı beraberinde verilen uzatma kablolarıile portun kasaya kullanı
n cı
ndan monte edilmesi gerekmektedir. Genellikle AT yapı anakartlarda karş ı
tarafı daki ı lan
laş
bu durumda kabloları anakart montaj kitapçıı bakı
n ğna larak ilgili pinlere takı ndan
lması
sonra kasaya vidalanması gerekir.

2.1.1. Seri Portun Yapı
sı

ş
Seri Portta bilgi transferi giden bilgi için tek hat aynıekilde gelen bilgi için de tek hat
üzerinden yapı lmaktadı Bu nedenle seri port çift yönlü [full dubleks] çalı
r. ş abilen
(bidirectional) bir porttur. Seri haberleş mede bilgi paketleri baş ç ve bitişbitleriyle
langı
işaretlenerek birbirinin ardı ra gelen sinyallerle gönderilir.
sı

PC bilgisayarlarda seri port haberleş mesi RS232 standardı yapı
nda lmaktadı RS232
r.
standardın sinyal seviyeleri TTL seviyesinden yüksektir. RS 232 sinyallerini TTL
nı
seviyesine dönüş türmek için bilgisayar anakartları içerisinde seviye uygunlaşrı entegreler
tıcı
kullanı lmaktadı Ayrı UART adı
r. ca verilen arabirim sayesinde seri gelen bilgiler paralel hale
getirilip bilgisayar anakartı içerisinde iş ş
lenebilir hale gelir. Yine aynı ekilde bilgisayardan
gönderilmek istenen paralel bilgi UART vası yla seri hale dönüş
tası türülür.

Ş ekil 2.1.1.1’de seri port diş ve erkek konektörlerinin yapı
i sıgösterilmektedir.
Genelde 9 pinli konektör yapı seri portlar için kullanı
sı lmaktadı Eski 25 pinlik konektörler
r.
artı kullanı
k lmamaktadıve bu büyük konektörün büyük olması
r ndan baş hiçbir özelliğ
ka i
yoktur.

Ş 2.1.1.1: Seri port erkek ve dişkonektörleri
ekil i

21


2.1.2. Seri Portun Özellikleri

Seri portta bilgi gönderme iş ş ş
lemi u ekilde ifade edilebilir. 8 tane öğrencinin tek sı
ra
halinde dizildiğ ve bu öğ
ini renci grubunun baş ı ve sonunda birer rehber öğ
nda retmenin
olduğ kabul edelim. Bu grubun gezi için bir yere gittiğ ve güvenlik önlemenin alı ğ
unu ini ndı ı
bu yerden turnikeden geçerek teker teker içeri girdiklerini düş ünelim. Bu grubu izleyen
güvenlik görevlisinin ilk öğ retmenin giriş grubun geldiğ son öğ
iyle ini, retmenin içeriye
girmesiyle de grubun tamamen içeride olduğ gözlemleyeceğ çok rahat diyebiliriz. İ
unu ini ş
te
seri port haberleş teker teker 1 ve 0 (var/yok) bilgilerinin iletilmesiyle gerçekleş
mesi ir.

RS232 standardı eğ bilgi 0 olarak algı ysa bu bilgi +3V ile +25V arası
nda er landı nda
bir değ olabilir. Eğ bilgi 1 olarak algı ysa bu bilgi -3V ile -25V arası gerilim
er er landı nda
değ almı r.
eri ş
tı

İ cihaz seri haberleş portu üzerinden haberleş
ki me tirilmek isteniyorsa birinin bilgi
gönderen ucu diğ erinin bilgi alan ucuna çapraz ş
ekilde bağ lanmalı ş (GND) uçları
ve ase
birleştirilmelidir. Ayrı iki cihazı seri port hını belirlendiğ boudrate’ inin aynı
ca n zı n i olması
gerekmektedir. Aksi taktirde alı verilerde hata meydana gelecektir. Ş 2.1.2.1’ de seri
nan ekil
port kablosu gösterilmektedir.

Ş 2.1.2.1: Seri port kablo sinyalleri
ekil

22


Kablolarıtaş ğsinyaller aş ı gösterilmiş
n ı ı
dı ağda tir:

1. Taş cı
ı Tespit [Carrier Detect] – Modemin çalı bir telefon hattı takıp
yı şan na lı
takılmadıı tespit etmek için kullanır.
ğnı lı
2. RX Bilgi Alma [Receive Data] – Gönderilen bilgi sinyallerini almak için
kullanır.
lı
3. TX Bilgi Gönderme[Transmit Data] -Bilgi Sinyali göndermek için kullanır.
lı
4. Bilgi Terminali Hazı [Data Terminal Ready] – Karş tarafla anlaş
r ı mak için
hazıolunduğ belirtmek için kullanır.
r unu lı
5. GND Ş ase-Toprak [Ground] - Toprak
6. Bilgi Gönderme Hazı [Data Set Ready] –Karş
r ıtarafı anlaş
n mak için hazı r
olduğ belirtmek için kullanı
unu r.
7. Gönderme İ i [Request To Send] – Karş
steğ ıtarafa bilgi gönderilebilirliğin
uygunluğ sormak için kullanır.
unu lı
8. Gönderme İ i Tamam [Clear To Send] – Karş tarafı bilgi göndermenin
steğ ı n
uygun olduğ belirtmek için kullanır.
unu lı
9. Zil İaretçisi [Ring Indicator] – Telefonla modem arandında çağ sinyali bu
ş ğı rı
hat üzerinden gönderilir.

Seri Portlar PC BIOS yazım üzerinden 2E8h, 2F8h, 3E8h, 3F8h donanı baş ç
lı m langı
adreslerinden herhangi ikisine Comm1 veya Comm2 olarak ayarlanabilmektedir.

NOT: Windows iş letim sisteminde Donatı letiş kı nda bulunan Hyper
lar/İ im smı
Terminal programı seri haberleş portu kullanı
yla me labilmektedir.

2.2. Paralel Portun Yapı
sı
Paralel portta bilgi 8 bitlik data hattı üzerinden yapı lmaktadı Seri haberleş
r. menin
aksine paralel haberleş mede iletilmek istenen 8 bitlik veri aynıanda iletilebilmektedir. Seri
portta anlatı öğ
lan retmen öğ renci grubu olayı tek kapı değ de grubun sanki 8 ayrı
nı dan il
kapı bir anda geçerek içeri girdiğ düş
dan ini ünerek paralel port için uyarlayabiliriz. Ayrıca
paralel portta Kontrol (Control) ve Durum (Status) sinyallerinin alı p gönderildiğ pinler
nı i
bulunmaktadı 25 pinlik erkek ve dişkonektörle kullanı paralel portun Ş 2.2.1.1’de
r. i lan ekil
kabloları gösterilmiştir.

Ş 2.2.1.1: Paralel port konektörleri
ekil

23


2.2.1.Paralel Portun Özellikleri

SPP, EPP ve ECP olarak 3 farklı modu bulunan 25 pinlik paralel port bidirectional bir
porttur. Tablo2.2.2.1’ de gösterilen EPP modundaki sinyal tablosuna göre 2–9 arası pinler
tek yönlü (half dubleks) veri aktarı için kullanı
mı lmaktadı Yalnı 18–25 arası
r. z pinler ş ase
için ayrı şolmakla beraber istenirse çift yönlü (full dubleks) haberleş için data hattı
lmı me
olarak da kullanı labilir. EPP ve ECP’ nin IEEE tarafı
ndan standart olarak kabul edilmesine
rağ bilgisayarlar SPP modunda desteklemektedir. Ş 2.2.2.1’ de paralel port ve sinyal
men ekil
kabloları gösterilmiş tir.

Ş 2.2.2.1: Paralel port sinyal kabloları
ekil

Paralel portun SPP, ECP, EPP gibi modları mevcuttur. Bu modlar PC’ lerin BIOS
yazımı
lı üzerinden değ tirilebilmektedir. Ayrı veri hattı langı adreslerinin 287h veya
iş ca baş ç
387h olarak yapılması BIOS üzerinden mümkündür.
ş
SPP( Standart Paralel Port) modu tekyönlü (unidirection) olarak çalı bir moddur.
an
Bu mod aynı ş
anda bir yönden bilgi alı veriş (half dubleks) sağ
ini ş ı
layarak çalır. Yani aynı
anda hem bilgi alma hem bilgi gönderme iş gerçekleş
lemi tirilemez.

EPP (Enhanced Parallel Port) modu saniyede 500 Kbyte ile 2 Mbyte veri aktarı na
mı
izin verebilmektedir. Bu mod genellikle depolama aygı için kullanı
tları lmaktadı Bu nedenle
r.
herhangi bir depolama (back up) aygı paralel porta bağ
tı lanacaksa bilgisayarla olan mod
uyuş umuna dikkat edilmesi gerekmektedir. Tablo2.2.2.1’ de EPP modundaki pin sinyal
bilgileri gösterilmektedir

24


Tablo2.2.2.1: EPP Sinyalleri

EPP
Pin EPP Sinyali Pin EPP Sinyali Pin EPP Sinyali
1 Yazma 10 Kesme 19 Şase
2 DATA 0 11 Bekleme 20 Şase
3 DATA 1 12 Yedek 21 Şase
5 DATA 3 14 Data Tutma 23 Şase
6 DATA 4 15 Strobe* 24 Şase
8 DATA 6 17 Reset
9 DATA 7 18 Adres Strobe

ECP (Extended Capabilities Port) modu ECP’ nin hemen ardı ndan yazıları
cı
hı
zlandı ş
rmak için tasarlanmı r. Tablo2.2.2.2’de ECP sinyal bilgileri gösterilmektedir.
tı

Tablo2.2.2.2: ECP Sinyalleri
ECP
Pin ECP Sinyali Pin ECP Sinyali Pin ECP Sinyali
1 Sunucu Cihaz CLK 10 Bağ lanan Cihaz CLK 19 Şase
Bağlanan Cihaz Kabul
2 DATA 0 11 20 Şase
Acknowledge*
3 DATA 1 12 nAcknowledge TERS 21 Şase
4 DATA 2 13 X Bayrağı 22 Şase
5 DATA 3 14 Sunucu Acknowledge 23 Şase
6 DATA 4 15 Bağlanan Cihaz İ
stek 24 Şase
7 DATA 5 16 nİ TERS
stek 25 Şase
8 DATA 6 17 1284 Aktif
9 DATA 7 18 Şase

Strobe ve Acknowledge pinlerini örnekle anlatmak istersek Strobe ucundaki sinyalin
+5V’ tan 0V’ a düşmesi demek verinin yazıya gönderildiğ ifade eder. Acknowledge ucu
cı ini
ş
aynıekilde ki seviye düşmesinde yazınıbilgiyi aldını
cı n ğ ifade etmektedir.
ı

2.3. Harici Seri ve Paralel Portun Montajı
Harici seri ve paralel portları montajı
n anakartlar üzerine kolayca yapı labilmektedir.
Burada dikkat edilmesi gereken husus anakartı üzerinde bulunan iş
n aretlerdir. Harici portun
anakartla birleş
ecek olan konektörü incelendiğ konektör üzerinde çentiklere veya kapalı
inde
ı
pin uçları karş abilirsiniz. Bu iş
yla laş aretler bize montaj aş aması kopya vermektedir.
nda
Örneğ Ş 2.3.1’ de gösterildiğ gibi anakart üzerinde bulunan harici Comm2 portunun
in ekil i
25


kondansatörün hemen altı ndaki pini bulunmamaktadı Bu kı n konektördeki karş ğ ucu
r. smı ıı
lı
kapalı olan pin yeridir. Konektör takırken aynı
lı hizaya gelecek ş
ekilde dikkat edildiğinde
hiçbir problemle karş ıı lmayacaktı Baş dikkat edilmesi gereken bir husus konektör
laş r. ka
gireceğ yere büyük veya küçük geliyorsa ya da zor giriyorsa anakarttaki konektör yerleri
i
tekrar ve tekrar kontrol edilmelidir. Hiçbir ş
ekilde zorlama yapılmamalır.
dı

Ş 2.3.1’ de sadece seri port için harici bağ ya örnek verilmiş Bilgisayar
ekil lantı tir.
anakartları harici paralel port bağ sı sı karş ı
nda lantıyla k ı lmaması rağ
laş na men karş ı ğ
ı ldı
laş ı
durumda aynı yukarı ifade edilen montaj kuralları uyarak iş
da na lemin gerçekleş tirilmesi
gerekmektedir. Ş ekil 2.3.1’ de ayrı belirtilmişolan IRDA portu dikkatinizi çekebilir.
ca
Harici olarak hemen hemen tüm anakartlarda olan bu port kıl ötesi iletiş kurmamı
zı im zı
sağ layan bir seri porttur. Bu portun kullanılabilmesi için kıl ötesi harici donanı nı alıp
zı mı n nı
bilgisayara bağ lanması gerekir.

Ş 2.3.1: Harici paralel ve seri port bağ sı
ekil lantı

Ş 2.3.2’de aş aş kasaya konektör kı monte edilmiş pinlik harici seri
ekil ama ama smı 9
port bağ sıgösterilmiş 4. aş
lantı tir. amada ayrı istenildiğ taktirde 25 pinlik harici seri
ca i
portun 9 pinlik seri port yerine takı
labilirliğ gösterilmiş
i tir.

Ödev 11:

İ
nternet üzerindeki arama motorları kullanarak arama motoruna paralel ve seri port
nı
yazı sadece resim olarak arattı ğnı çı resimleri inceleyiniz. Farklıolduğ
p ı
rdı zda kan una
ğ z
ı ı
inandı nıresimleri sıfla paylaş z.
nı nı

26

Ş 2.3.2: Seri port bağ
ekil lantı amaları
aş

Resim 2

27

UYGULAMA FAALİ
YETİ
UYGULAMA FAALİ
YETİ

İş Basamakları
lem Öneriler
1)AT veya ATX yapı bir bilgisayar  Eğ kasanıATX ise Paralel Port ve
da er z
kasasın portları bakarak Paralel ve Seri
nı na Seri Port Anakart üzerinde tümleş ik
Portun yerini belirleyiniz. olacaktır.
 AT kasada ise Paralel ve Seri Portun
anakarta harici olarak bağ ş
lanmıolması
yüksektir.
2)Kasaya bağ lıolan kablolarısökün ve  Bu iş lemleri öğretmeninizin
ı n.
bilgisayar kasası n kapağ açı
nı nı gözetiminde gerçekleş tirin.

3)Paralel Portun ve Seri Portun anakartla  AT kasalarda paralel portun ve seri
birleş i yerleri kontrol edin.
tiğ portun PCI yuvaları ayrı ş
için lmıolan
boş luklara vidalandıı ve uzatma
ğnı
! Eğ Seri Port ve Paralel Port bilgisayar
er kablosu ile anakarta bağ ğnı
landıı
anakartı lehimli ise lehim bölgelerini iyice
na göreceksiniz.
inceledikten sonra iş basamağ
lem ı6’ ya  ATX’ de bu portlar direk anakarta
geçiniz. lehimlidir. Yalnıharici olarak bir tane
z
Seri Port yerinin anakart üzerinde
bulunduğ görebilirsiziniz.
unu
4)Eğ bilgisayar kasasıAT yapı veya  Genellikle bu tip bağ larda kablo
er da lantı
Paralel ve Seri Portu harici olarak bağysa;
lı sonları bulunan delikli konektörün
nda
bağ oldukları yerden çı p tekrar
lı kartı bir tarafı çentik bulunmaktadı Bu
nda r.
ş z.
ı
takmaya çalını çentik kabloyu yuvası ters sokmanı
na zı
engeller.
5)Kabloları bağ sı düzgün olarak  Ters takabilirsiniz. Sakıyanlı
n lantını n ş
ğ zı
ı
yaptı nı kontrol ediniz. yapmaktan korkmayı Konektörlere
n.
cihaz bağ lamadıı z sürece uzatma
ğnı
kabloları ters takı
nı lması arı
bir zaya
sebebiyet vermeyecektir.
6) Bilgisayarı zı kasası
nın nıkontrol edip  Öğ retmeninize veya daha önceden bu
ı
kapağ kapatı z.
nı nı iş yapmıolan bir kiş yaptıı z
lemi ş iye ğnı
iş kontrol ettiriniz.
lemi

Öğ
ca i

28

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Bu kımda birinci öğ
z cevaplayı z.
nı

A-ÖLÇME SORULARI 2
Aş ı verilen sorular için uygun cevap seçeneğiş

1. Paralel Portun pin sayı aş ı seçeneklerden hangisinde doğ verilmiş
sı ağdaki ru tir?
A) 20
B) 22
C) 24
D) 25

2. ş
Seri Port ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlı r?
tı
A) Boudrate kavramı kullanılacak olan comm port numarası belirler
nı
B) Küçük konektörü 9 pinlidir.
C) Büyük konektörü 25 pinlidir.
D) Paralel porta nazaran bilgiler birbirinin ardı ra iletilir.
sı

3. I/0 kartı ilgili verilen bilgilerden hangisi kesinlikle doğ
ile rudur?
A) Üzerinde yalnıparalel port bulunur.
z
B) Üzerinde yalnıseri port bulunur.
z
C) Günümüz anakartları I/O kartı lmayabilir.
na takı
D) Günümüz anakartları n yanı I/O kartı
nı nda verilmektedir.

4. ş
RS232 ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlı r?
tı
A) PC bilgisayarlarda seri port haberleş standardı r.
me dı
B) Sinyal genlikleri TTL seviyesindedir
C) Bir standarttı r.
D) Lojik 1 sinyal seviyesi -3V -25V arası r. ndadı

5. İ cihazı basit bir ş
ki n ekilde haberleşebilmesi için aş ı verilen ş
ağda artlardan hangisi
uygun değildir?
A) RX-TX ve GND uçları kullanı dı
lmalır.
B) Birinin RX ucu diğ erinin TX ucuna bağ lanmalı r.
dı
C) GND uçları ortak bağ lanmalı r.
dı
D) 9 Pinin hepsinin bağ lanması gereklidir.

6. Paralel port ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğ
rudur?
A) Sadece EPP modunda çalı şabilir.
B) Veri hattı bittir
25
C) Kontrol Durum ve Veri hattı ndan oluşur
D) Bilgi seri olarak iletilir.

29

7. 287h veya 387h adresleri neyi ifade etmektedir?
A) Paralel port veri baş ç adreslerini
langı
B) Seri port veri baş ç adresini
langı
C) Paralel port standart numarası nı
D) Sseri port standart numarası nı

8. AT kasalar için üretilen anakartlarla ilgili olarak verilen bilgilerden hangisi kesinlikle
ş
yanlı r?
tı
A) Seri port harici olarak bulunabilir.
B) Paralel port anakartıüzerine lehimlenmiş
n tir.
C) Paralel port için anakart üzerinde bağ lantınoktası mevcuttur.
D) Seri port için anakart üzerinde bağ lantı noktası mevcut değ ildir.

9. ş
Paralel ve Seri Port konektörleri için verilenlerden hangisi yanlı r?
tı
A) 25 Pinlik seri konektör fazla kullanı lmamaktadı r.
B) Küçük seri port konektörü monitör konektörü ile aynı ebattadıyalnıpin sayı
r z ları
farklır.
dı
C) Paralel port konektörünün PC de bulunan kı diş smı idir.
D) Büyük seri port dişkonektörü Paralel port konektörüne uyar.
i

10. Aş ı verilen ş
ağda ıklarda hangisinde en az bilgi iletimi olmuş
tur?
A) 8 Darbe boyunca 8 bitlik seri port bilgisi
B) 8 Darbe boyunca 8 bitlik paralel port bilgisi
C) 1 Darbe boyunca 8 bitlik seri port bilgisi
D) 1 Darbe boyunca 8 bitlik paralel port bilgisi

B-DEĞERLENDİ
RME 2

nı ı rı z.
Cevapları zımodül sonunda verilen cevap anahtarıile karş tını Unutmayı
laş n
kendinizi deniyorsunuz. Eğ eksikliğ hissettiğ
er ini iniz bir konu ile karş ı z bilgi
ı rsanı
laş
sayfaları tekrar dönebilirsiniz. Araşrma yaparak, uygulama faaliyetlerini tekrar
na tı
gerçekleştirerek eksiklerinizi giderebilirsiniz. Ayrı konu ilginizi çektiyse daha fazla bilgi
ca
edinmek için araşrma yapmanıönerilir.
tı z

30


ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–3

ÖĞRENME FAALİ
YETİ
–3
AMAÇ

Bu öğ renme faaliyetinde bilgi aktarı nda çok yaygı kullanı USB Portunu
mı n lan
(Universal Serial Bus) ayrı lı ş
ntı bir ekilde inceleyeceğ
iz.

ARAŞTIRMA
USB portları ilgili araşrma yaparak bu portu kullanan donanı çeş
yla tı m itlerini
inceleyiniz. Bu portun kullanı ğ ve kullanı
ldıı lmadıı
ğ donanı
mları ediniz. USB portunu
not
kullanmayan bir donanı karş ı z baş bir markanı veya modelin USB desteğ
mla ı rsanı ka
laş n i
olup olmadıı sorunuz. Edindiğ bilgileri sı fla paylaş
ğnı iniz nı ı
n.

3.USB PORTU
3.1. Usb Portları Yapı
n sı
USB portları şseri ekilde hı bilgi transferi için geliş
zlı tirilmişportlardı Bilgi iletimi
r.
seri olarak 2 kablo üzerinden yapılmaktadı Ayrı diğ beseleme için +5 V ve ş için 2
r. ca er ase
kablo daha bulunmaktadı Toplam 4 kablo içeren USB portundan maksimum 500 mA akı
r. m
çekilebilir. Bu özelliğ sayesinde bu porta bağ
i lanacak çoğ donanı ayrı enerji
u m ca
gereksinimi duymadan çalı şabilir. Paralel porttan 24 mA akı çekilebileceğ
m i
düş ünüldüğ ünde USB portu bu özelliğile büyük avantaj sağ
i lamaktadı Ş 3.1.1’ de USB
r. ekil
port kabloları gösterilmiştir.

Ş 3.1.1: USB kablo Sinyalleri
ekil

USB port konektörleri çeş ş
itli ekillerde olabilir. Çoğ firma ürettiğ cihazı yapına
u i n sı
göre uygun USB konektörünü belirlemektedir. Ş ekil 3.1.2’ de USB portu ve en çok
kullanı USB konektörleri gösterilmektedir.
lan

31


Ş 3.1.2: USB Portu ve konektörleri
ekil

3.2. Usb Portları Özellikleri
n
USB portları veri aktarı hı seri ve paralel porttan yüksek Firewire portundan ise
nda m zı
düş üktür. 127 adet cihaz bu port üzerine bağlanabilir. USB portuna birden fazla cihaz
takmak için USB Hubları kullanılmaktadı USB1.0, USB1.1, USB2.0 gibi versiyonları
r. olan
bu portun USB2.0’ da bilgi aktarı saniyede 480 Mbit’dir. USB2.0 USB1.0 versiyonundan
mı
20 kat daha hı dı USB portunu kullanan cihazlarıtak çı özelliğbulunmaktadı Yani
zlı r. n kart i r.
ş
ı
bilgisayara zarar vermeden bilgisayar çalırken bu porta çok rahatlı donanı takı
kla m p
çı labilir.
kartı

USB portunu kullanan donanı 3 modda kullanı
mlar lmaktadı Bunlar:
r.

a) Kesme Modu: USB fare veya klavye gibi fazla bilgi göndermeyen donanı bu modu
mlar
kullanmaktadı
r.

b) Hacim Modu: Yazı cıgibi paket olarak bilgi transferi yapan cihazlar bu modu
kullanmaktadı Paketlerin transferlerinden sonra doğ
r. rulama yapı
lmaktadı
r.

c) Asenkron Modu: USB hoparlör gibi devamlı surette bilgi alan donanı
mlar bu modda
şı
çalır. Bilgi aktarı nda hata doğ
mı rulamasıyoktur.

3.3. USB Portları Montajı
n
Yeni bilgisayar donanı
mlarıgenellikle USB desteğ ile piyasaya çı
i kmaktadı Gitgide
r.
kullanı yaygı an bu portlar için anakart üreticileri hem anakartlara tümleş olarak
mı nlaş ik
USB portları tasarlamakta hem de harici USB portunun montajı anakart üzerinde yer
nı için
bırakmaktadı Ş 3.3.1’ de harici USB portun montaj aş
r. ekil amalarıgösterilmektedir. Burada
32


dikkat edilmesi gereken husus anakart üreticisinin montaj kitapçıı bakarak harici USB
ğna
portun anakart üzerinde nerede olduğ unun doğ bir ş
ru ekilde belirlenmesidir. Kasa üzerinde
USB bağ lantı noktası belirlendikten sonra bağ lantı kabloları n yerine takı
nı lması
gerçekleş tirilir. Aynış ğ
ekilde kitapçıa bakarak ya da anakarttaki bağ lantınoktasın nı
üzerinde yazan ifadeler doğ ş
rultusunda markalanmı kabloları yerine yerleş
n tirilmesi
gerekmektedir. Bu kablolar +5V, D-, D+ ve GND kablolarır. Bu kabloları ters takı
dı n lması
durumunda USB portuna bağ lanan donanı anı zarar verilebilir. Bu nedenle montajı n
ma nda nı
dikkatli bir şekilde yapı
lması gerekmektedir.

Ş 3.3.1: Harici USB bağ
ekil lantı
sı

33


İ
ş Basamakları
lem Öneriler
1)Bir bilgisayar kasası n portları bakarak  Kasanın arka tarafı anakarta dahili
nı na zı nda
USB portun yerini belirleyiniz. ön tarafı ise harici USB bağ ları
nda lantı
bulunmaktadı r.

2)Kasaya bağ lıolan kablolarısökün ve  Bu iş lemleri öğ retmeninizin
ı n.
bilgisayar kasası n kapağ açı
nı nı gözetiminde gerçekleş tirin.


3)USB portun anakartlarla birleş i  Anakarta tümleş USB portu
tiğ ik
noktalarıkontrol ediniz. lehimlenmiş tir.
 Harici USB portu ise kablo aracığı
lıyla
anakarta monte edilmiş Anakart
tir.
üzerinde harici USB bağ noktası
lantı nda
“USB” ifadesine dikkat edin.

4)Harici USB bağ sı çı n.
lantını karı  Kablolarıhangi pinden çı ğ dikkat
n ı
ktına
edin. UnutmayıUSB bağ sı
n lantında
yapı ş
lacak olan bir yanlı k bu porta
lı
bağ lanan donanı n arı
mları zalanması na
neden olacaktı r.
5)Çı ğnı kabloları bağ sı  Eğ sı nıaş ysanıveya
kardıız n lantını er rası ş ı rdı z
sı na göre tekrar yapı z.
rası nı ğ z
ı
yaptınıbağ yı lantı kontrol etmek
ğı
istiyorsanı anakartı kitapçında ilgili
z n
sayfayı açarak kontrol edin.
 Ayrı anakart üzerinde de kabloları
ca n
bağ ı
lanacağyerler ifade edilmiş tir.
6) Bilgisayarı zı kasası
nın nıkontrol edip  Öğ retmeninize veya daha önceden bu
ı
kapağ kapatı z.
nı nı iş yapmıolan bir kiş yaptıı z
lemi ş iye ğnı
iş kontrol ettiriniz.
lemi

Öğ
ca i

34

RME
Bu kımda üçüncü öğ
z cevaplayı z.
nı

A-ÖLÇME SORULARI 3

Aş ı verilen sorular için uygun cevap seçeneğiş
1. USB kablosunda kablo sayı aş ı seçeneklerden hangisinde doğ verilmiş
sı ağ daki ru tir?
A) 4
B) 3
C) 2
D) 1

2. ş
USB portu ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlı r?
tı
A) USB2 versiyonunda saniyede 300Mbit veri aktarı labilir
B) USB1.1 versiyonu mevcuttur.
C) Sadece 1 tane konektörü bulunmaktadı r.
D) 3 farklı modda veri iletiş gerçekleş
imi tirilir.

3. Harici USB portuyla ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
A) Ekstra USB portu sağ lar.
B) Kasaya bağ değ
lı ildir.
C) Kasanımontajı
n esnası bağ sı lamaz.
nda lantı yapı
D) Dahili USB portuyla arası hiçbir fark yoktur.
nda

4. şı
USB fare hangi modda çalır?
A) Asenkron Modu
B) Kesme Modu
C) Hacim Modu
D) Uyku Modu

5. Aş ı donanı
ağdaki ş
ı
mlardan hangisi USB bağ sı çalır?
lantıyla
A) Ekran Kartı
B) Monitör
C) Dijital Kamera
D) SCSI kartı

6. USB portundan maksimum kaç mA akı çekilebilir?
m
A) 125
B) 250
C) 375
D) 500

35

6-Portlar

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados (17)

Destaque

Destaque (11)

Semelhante a 6-Portlar

Semelhante a 6-Portlar (20)

6-Portlar