Recomendados
Mais conteúdo relacionado
Mais procurados
Mais procurados (18)
Semelhante a 10-Görüntü İşleme Cihazları
Semelhante a 10-Görüntü İşleme Cihazları (20)
10-Görüntü İşleme Cihazları
- 1. T.C. Mİ EĞİ M BAKANLIĞI LLÎ Tİ MEGEP (MESLEKİ İ M VE ÖĞ EĞ Tİ RETİ Sİ M STEMİ N Nİ GÜÇLENDİ LMESİ Rİ PROJESİ ) Bİ ŞM TEKNOLOJİ Lİİ LERİ GÖRÜNTÜ İLEME Cİ Ş HAZLARI ANKARA 2007
- 2. Milli Eğ Bakanlıı itim ğ tarafı geliş ndan tirilen modüller; Talim ve Terbiye Kurulu Baş ğnı 02.06.2006 tarih ve 269 sayı Kararı kanlıın lı ile onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğ itim Okul ve Kurumları kademeli olarak nda yaygı tılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğ nlaşrı retim programlarında amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandı rmaya yönelik geliştirilmişöğretim materyalleridir (Ders Notlarır). dı Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandı rmak ve bireysel öğrenmeye rehberlik etmek amacı öğ yla renme materyali olarak hazı ş rlanmı denenmek ve , geliş tirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğ itim Okul ve Kurumları nda uygulanmaya baş ş lanmı r. tı Modüller teknolojik geliş melere paralel olarak, amaçlanan yeterliğ i kazandı rmak koş ile eğ ulu itim öğretim sı nda geliş rası tirilebilir ve yapı lması önerilen değ iklikler Bakanlı ilgili birime bildirilir. iş kta Örgün ve yaygı eğ kurumlarıiş n itim , letmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik ı kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşlabilirler. Bası ş lmımodüller, eğ kurumları öğ itim ı r. nda rencilere ücretsiz olarak dağ lı tı Modüller hiçbir ş lamaz ve ücret karş ğ ekilde ticari amaçla kullanı ıı lında satı lamaz.
- 3. İ NDEKİ Çİ LER AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii Gİ Ş.......................................................................................................................................1 Rİ 1. KAMERALAR.....................................................................................................................3 1.1. Dijital Kameralar (Dijital Fotoğ Makineleri) ...........................................................3 raf 1.1.1. Yapı ve Çeş sı itleri ................................................................................................. 4 1.1.2. Çalı İ ........................................................................................................9 ş lkesi ma 1.1.3. Aksesuarları ......................................................................................................... 14 1.1.4. Teknik Özellikleri ................................................................................................ 18 1.2. Dijital Video Kameralar (Camcorder) ........................................................................22 1.2.1. Yapı ve Çeş sı itleri ............................................................................................... 22 1.2.2. Çalı İ ...................................................................................................... 25 ş lkesi ma 1.2.3. Aksesuarları ......................................................................................................... 27 1.2.4. Teknik Özellikleri ................................................................................................ 28 1.3. Hafı Kartları za ............................................................................................................29 1.3.1. MMC ................................................................................................................... 29 1.3.2. SD ........................................................................................................................ 30 1.3.3. CF ........................................................................................................................ 31 1.3.4. Memory Stick ...................................................................................................... 32 UYGULAMA FAALİ YETİ .............................................................................................. 34 ÖLÇME VE DEĞ ERLENDİ RME ....................................................................................35 ÖĞ RENME FAALİ YETİ -2................................................................................................... 37 2. TARAYICILAR ................................................................................................................. 37 2.1. Tarayılar ................................................................................................................... 37 cı 2.1.1. Yapı ve Çeş sı itleri ............................................................................................... 37 2.1.2. Çalı İ ...................................................................................................... 40 ş lkesi ma 2.1.3. Teknik Özellikleri ................................................................................................ 42 2.2. Barkod Tarayı lar/Okuyucular .................................................................................. 43 cı 2.2.1. Yapı ve Çalı İ ...................................................................................... 44 sı ş lkesi ma 2.2.2. Teknik Özellikleri ................................................................................................ 45 UYGULAMA FAALİ YETİ .............................................................................................. 47 ÖLÇME VE DEĞ ERLENDİ RME ....................................................................................50 MODÜL DEĞ ERLENDİ RME .............................................................................................. 51 CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 53 ÖNERİ LEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 54 KAYNAKÇA .........................................................................................................................55 i
- 4. AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR KOD 481BB0018 ALAN Biliş Teknolojileri im DAL/MESLEK Alan Ortak MODÜLÜN ADI Disk Sürücüleri MODÜLÜN TANIMI Sayı ses ve görüntü kaydı sal yapan cihazlarla optik tarama işlemi gerçekleştiren cihazları teknik özelliklerini n anlatan öğrenme materyalidir. SÜRE 40/8 ÖN KOŞUL ş Yazılar modülünü almıolmak. cı Görüntü işleme cihazları n bağ sı yapmak nı lantını YETERLİ K Genel Amaç Bu modül ile fotoğ çekme ve optik tarama ilkelerine raf sahip görüntü işleme cihazları nıtanıyacak ve bilgisayara kurulumları yapacaksı z. nı nı MODÜLÜN AMACI Amaçlar 1. Dijital fotoğ ve dijital video makinelerini çalı raf şma biçimini öğ renecek, aksesuarları tanı nı yacak ve kullanabileceksiniz. 2. Tarayı cıve barkot okuyucuları yapını çalı n sı, şma biçimini öğrenecek ve bunlarıkullanabileceksiniz Ortam Görüntü iş leme cihazları tanı nı tmaya uygun bilgisayar EĞİ M ÖĞRETİ Tİ M laboratuarı . ORTAMLARI VE Donanı ve Yazım m lı DONANIMLARI USB, paralel port ve PS/2 portu bağ ları lantı bulunan PC, Dijital kamera, tarayı ve barkod okuyucu. cı Modül içinde ve sonunda verilen öğ retici sorularla ÖLÇME VE edindiğ bilgileri pekiş iniz tirecek, uygulama örneklerini ve DEĞERLENDİ RME testleri gerekli süre içinde tamamlayarak etkili öğ renmeyi gerçekleş tireceksiniz. ii
- 5. Gİ Ş Rİ Gİ Ş Rİ Sevgili Öğrenci, Çevrede olup biten olaylarıkaydetmek ve kalı kı cı lmak, teknolojik geliş sürecinde im ğı insanlın önemli uğ raş alanlarından olmuş tur. İ geliş lk tirilen fotoğ ve video raf makineleriyle siyah beyaz görüntü kaydıyapı labilirken ilerleyen yı llarda renk filtreleri geliştirilmiş renkli görüntü elde edilmiş Dijital teknolojinin geliş ve tir. imiyle birlikte ses ve video görüntüleri bilgisayar ortamı kolaylı iş nda kla lenebilecek biçimde kaydedilmeye baş ş lanmı r.tı Görüntünün bilgisayar ortamı aktarı na labilmesiyle birlikte görüntü işleme cihazların nı hı ve kapasite oranları önemli geliş z nda meler yaş şr. Her ilerleyen yı birlikte daha anmı tı lla yüksek çözünürlüklü ve pikselli görüntüler elde etmeye olanak veren sayı resim sal işlemcileri geliştirilmeye baş ş lanmı r. Yüksek çözünürlük ve piksel oranıberaberinde tı ğ karmıve kayıortamları önemli geliş yüksek veri kapasitesini açı çı a ş t nda meler yaş şr. anmı tı Pek çok üretici kendi kayıstandardı kabul ettirmeye çalı ş bununla birlikte piyasaya t nı ş ve mı çok farklı t ortamları kayı kullanan görüntü iş leme cihazları sürülmüş tür. Bu modülle sizlere durağ ve hareketli görüntü kaydıyapan dijital görüntüleme an cihazları bu cihazlarda kullanı kayı teknolojileri, aksesuarları ve kurulumları , lan t anlatılacaktı r. Görüntü İ şleme Cihazları 1
- 6. 2
- 7. ÖĞRENME FAALİ YETİ –1 ÖĞRENME FAALİ YETİ -1 AMAÇ Dijital fotoğraf ve dijital video makinelerini ş çalıma biçimini öğ renecek, aksesuarları tanı nı yacak ve kullanabileceksiniz. ARAŞTIRMA 35 mm film üzerine analog kayıyapan fotoğ makineleriyle dijital kameraları t raf ı rı karş tın. laş şı Dijital kameralarla birlikte ne gibi üstünlüklerin geldiğ sı f içinde tartın. ini nı Hangisiyle elde edilen görüntünün daha kolay taş ınabildiğ ve iş ini lenebildiğini araşrı tın. Analog fotoğ çekimi yapan makinelerde piksel ve çözünürlük kavramları n raf nı olup olmadıı , dijital makineyle kaydedilen bir resmin çekilen fotoğ n tüm ğ nı rafı ayrı ları içerip içermediğ öğ ntı nı ini renin. 1. KAMERALAR 1.1. Dijital Kameralar (Dijital Fotoğ Makineleri) raf Dijital kameralar, 35 mm’lik film bantları üzerine analog çekim yapan ve temel olarak mercek düzeneğ mekanik bir aksama sahip olan, fotoğ makinelerinden farklı iyle raf olarak elektronik kayı yapan cihazlardı Örneğ çektiğ t r. in, iniz bir fotoğrafıe-posta yoluyla arkadaş nı göndermeyi düş larıza ünüyorsanı fotoğ n bilgisayar tarafı z rafı ndan anlaşı labilir bir dile çevrilmesi gerekir. Bu dil bildiğ imiz üzere ‘0’ ve ‘1’ kodları ndan oluş ikilik sayı an sistemine dayalı dijital bilgi kümesidir. Ş 1.1’de çeş dijital kameralar gösterilmiş ekil itli tir. Ş 1.1: Çeş dijital fotoğ makineleri ekil itli raf 3
- 8. 1.1.1. Yapı ve Çeş sı itleri Film bandı üzerine analog çekim yapan kameralar, merceklerinin çekim alanı giren na tüm bilgiyi alı Dolayıyla gerçeğ en yakı çekim iş analog kameralarla gerçekleş r. sı e n lemi ir. Ancak iş lenmesi zor olan bu sürekli bilginin bilgisayar ortamı aktarıp kolaylı na lı kla taşı nabilir ve iş lenebilir duruma getirilmesi gerekir. Sürekli analog bilgi yıında insan ğnı gözünün algı ğ ı layamadı çok fazla ayrı ve birbirini tekrar eden bilgi kümeleri bulunur. ntı Analog bilginin belli aralı örneklenmesi, birbirini yineleyen kımları ve gereksiz kta sı n ayrı larıelenmesiyle ‘1’ ve ‘0’ kodları çevrilen sayı bilgi elde edilir. ntı n na sal Genel olarak iki tür dijital kamera bulunmaktadı Ş 1.2’de yalnı tek bir açı r. ekil zca dan ı layan klasik dijital kameranı yapı gösterilmiş Ş 1.6’da ise çekim yapma olanağ sağ n sı tir. ekil içinde değ tirilebilir lensler bulunan ve dolayıyla tek bir odak noktası iş sı ndan farklı ş bakı açılarıelde etmeyi sağ layan dijital SLR (Single Lens Reflex) kameranı yapı n sı gösterilmiş tir. Ş 1.2: Dijital kameranı yapı ekil n sı Dijital kameranıyapında genel olarak ş parçalar yer alı n sı u r: Lens Ünitesi: İ çerisinde sı ralıbiçimde, farklıboyutlarda çok küçük merceklerin bulunduğ ve ığ kılması sağ u ş ı rı nı layan kımdı(Bk. Ş 1.3). ın sı r ekil Ş 1.4: CCD resim algı cı ekil layısı Ş 1.3: Iş ı lens ünitesinden geçmesi ekil ın ğ 4
- 9. CCD (Charge Coupled Device): Lens ünitesinden geçen ık bir tür ık algı cı ş ı şı layısı olan CCD üzerine düş Algı cı n üzerinde bulunan ığ duyarlımalzeme üzerine er. layını şa ı düş ıkla orantı olarak elektron üretilir. Iş a duyarlı malzemenin her bir en ş ı lı ı ğ fotohücresinde, yüklenen elektron miktarı orantı yla lıolarak ADC (Analog-Digital Converter-Analog Sayı Dönüş sal türücü) çı ş ı kında dijital sinyal elde edilir. Analog kameralarda yer alan film bandı n iş gören kım burası r. Dolayıyla dijital nı ini sı dı sı kameraları en önemli ve çözünürlük kalitesini belirleyen parçasır. n dı Dijital Görüntüleme İlemcisi (DIGIC): CCD ya da CMOS gibi bir resim ş algı cı tarafı layısı ndan dijital bilgiye çevrilen resmi yüksek hı zlarda iş leyerek resim üzerinde çeş iş itli lemleri gerçekleş ve hafı kartı kaydeden parçadı tiren za na r. LCD (Liquid Crystal Display): Vizör ekranı ndan izlenen görüntünün dijital bir kopyası üzerinde oluş nı turan ekrandı Böylece çekilecek resmin daha geniş r. boyutlu hali bu ekranlar yardı yla izlenebilir. mı Hafı Kartı SD, MS, za : MMC, CF ve XD Picture Card gibi çeş itleri bulunan elektronik kayı kartı r. Genelde Flash t dı Memory olarak adlandılı rırlar. Kaydedilebilir ROM belleklerin yapına sahip olup veriler seri sı olarak kaydedilir ve okunur. Ş 1.5: Dijital kamera ve video kamera ekil cihazları kullanı çeş hafı kartları nda lan itli za Dijital SLR kameralarda yer alan en önemli fark, ayarlanabilir aynalar yardı yla mı vizör ekranı ndan görünen görüntünün farklı lardan çekilebilmesidir. Dijital kameraları açı n çalış ilkesi adlıbölümde dijital SLR bir kameranı nası çalı ğ ma n l ş ıayrı lıolarak tı ntı anlatı şr. lmı tı 5
- 10. Ş 1.6: Dijital SLR kameranı yapı ekil n sı CMOS (Complementary Metal Oxide Semiconductor) Resim Algı cı: Iş a layısı ı ğ duyarlı malzeme üzerine düş elektronlar aracığ pikseller üretilir. Bu algı cı en lıı yla layıda üretilen her bir piksel için birkaç adet transistör kullanır. CCD resim algı cı nda ADC lı layıları kullanırken CMOS sinyali dijital olduğ lı undan dönüş türücüye gerek yoktur. Şekil 1.7’de CMOS dijital dönüş türücü ve CMOS devrenin resim algı cı, renk filtresi ve layısı mercek katmanı ile iliş kisi gösterilmiş tir. (A) (B) Ş 1.7: (A) CMOS dijital dönüş ekil türücü, (B) Resim algı cı üzerine renk filtresi geçirilmiş layısı Araşrma Ödevi: Piyasada satı dijital kameralarda çoğ tı lan unlukla hangi resim algı cını kullanı ğnı tın. CCD ve CMOS algı cı n kullanı ğ ve aynı layısın ldıı araşrı layıları ldıı teknik özelliklere sahip dijital kameraları ı rmaya çalın. fiyat/performans açından karş tı sı laş şı Üretici firmaları birbirinden ayrı tasarı çizgileri ve her türlü kullanı zevkine n lan m cı hitap etme politikası sonucu piyasaya sürekli olarak çok farklıdijital kamera modelleri sürülmektedir. Ş 1.8 ve 1.10’da farklı tür dijital kamera gösterilmiş bu kameraları ekil iki ve n önemli öğeleri açı ş klanmı r. tı 6
- 11. Ş 1.8: Dijital bir kamerada yer alan genel öğ ekil eler (1) LCD ekrandı Çekilecek görüntünün bir kopyası ekranda oluş r. bu turulur. (2) Dijital veri aktarı terminalidir. Çoğ dijital kamerada bulunur ve bilgisayar, m u yazı gibi aygı kablo aracığ bağ cı tlara ı lıyla lantıkurmayı lar. USB, FireWire gibi bağ sağ lantı arayüzleri en sıtercih edilen standartlardı k r. (3) DC giriş terminalidir. Bataryanı bitmesi ya da azalması n durumunda 110-220VAC ş ş ehir ebekesinden adaptör aracığ uygun seviyede (3,6,9,12Vdc gibi) DC gerilim elde lııyla edilebilir ve bu giriş yardı yla harici besleme sağ mı ş lanmıolur. (4) Görüntü (video) ve ses (audio) bilgilerinin analog olarak iletilmesini sağlayan A/V çı şterminalidir. Televizyon, video oynatı, vb. aygı kı cı tlara görüntü ve ses aktarı için mı kullanır. Böylece çektiğ lı iniz bir görüntüyü A/V giriş bulunan bir televizyonda hemen i izleyebilirsiniz. (5) Vizör ekranır. LCD ekranı dı kullanmak istemediğ durumlarda vizör ekrandan iniz çekim alanı izleyebilirsiniz. nı (6) Hareketli video çekimi, fotoğ çekimi, özel sahne çekimi ve çekilen görüntülerin raf oynatı lması iş gibi levleri yerine getiren anahtardı Modelden modele değ iklik gösterebilir. r. iş (7) Zoom anahtarı r. Odaklanan görüntüyü yakı tı dı nlaşrmak amacı kullanır. Dijital yla lı kameralarda iki tür büyütme (zoom) iş vardı(Bk. Teknik Özellikler). levi r (8) Kamera modeline göre değ kenlik gösteren ve kameranı içindeki yazımı iş n lı kullanarak çeş menü iş itli lemlerini yapmayısağlayan kontrol anahtarır. Örnek olarak dı kameranı menü seçenekleri arası gezinmeyi, flaş makro çekim özelliklerini açma- n nda ve kapamayızamanlamalı , otomatik çekim yapmayıseçilen tercihleri onaylamayıvb. iş , , lemleri sağlar. 7
- 12. Ş 1.9 ve 1.10’da dijital SLR bir kameranıfarklı lardan görünüş verilmiş ekil n açı ü tir. Ş 1.9: Dijital SLR bir kameranı flaşve objektifi kapalı k durumdayken önden ekil n ı /açı görünüşü Ş 1.10: Dijital SLR kameranı diğ açı ekil n er lardan görünüş ü (1) Deklanş düğ ör mesidir. Çekim iş lemini baş latmak için kullanır. lı (2) Farklı çekim ve izleme modları ayarlamak için kullanı anahtardı nı lan r. (3) Flaşbellek kartı n ve yüksek akı nı m/saat oranı sahip batarya ya da pillerin na takı ğ yuvadı Yuvanı kapağ açmak için kapağ kı zı yönünde hareket ettirmek ldı ı r. n ını ı rmı ok gerekir. (4) Dijital giriş kı A/V ve DCin terminallerinin bulunduğ yuvadı Kapağ kı zı /çı ş, u r. ı rmı ok yönünde hareket ettirerek açabilirsiniz. 8
- 13. NOT: Dijital kameraları modeline göre batarya ve flaşbellek yuvasın, n nı /çış dijital giriş kı A/V ve DCin gibi terminallerin kullanı farklık gösterebilir. Ne tür , mı lı bellek kartı n ya da bataryanı kullanı ğ bunları nasıtakı ğ ya da kapakları nası nı n ldı,ı n l ldıı n l açı ğgibi bilgiler dijital kameralarıkullanı kı ldı ı n m lavuzları yer almaktadı nda r. Araşrma Ödevi: Bir dijital kamera kullanı kı tı m lavuzu elde edin ve kullanı bellek lan , layısı, /çı ş kartı, bataryayı resim algı cını dijital giriş kı terminalinin türünü, baş nı ka terminalinin bulunup bulunmadıı ğnıraporlayı Bataryanı ve bellek kartı n nası n. n nı l takı ğ resimli olarak raporunuzda gösterin. ı ldını 1.1.2. Çalı İ ş lkesi ma Gerek film kameralarda gerekse dijital kameralarda görüntünün bir kopyası n nı oluşturulmasıilkesi aynır. Bu iş için birkaç sı dı lem ralımercekten oluş lens ünitesi an kullanır. lı Dı şbükey mercek içinden geçen ın yardı yla gerçek resim biçimlendirilir. Elde ş ı mı edilen resim ığ mercek içinde nasıhareket ettiğ bağ olarak değ ir. Iş ı mercek şı ın l ine lı iş ın ğ içindeki hareketi iki unsurdan etkilenir: - ı Iş huzmesinin lense giriş sı k açı - Lensin yapı sı Nesneden merceğ yansı ığ mercek içine giriş sı e yan ş ı ın açı nesneyle mercek arası ndaki mesafeye göre değ ir (Bk. Ş 1.11). Mercek nesneye yaklaşğnda mercek dına çı iş ekil tıı şı kan ın huzmeleri daha uzak noktada buluş Bu durum elde edilen kopyanı büyümesine şı ur. n neden olur. Mercek nesneden uzaklaşğ tıı mercekten çı ın huzmeleri daha yakı nda kan şı n noktada buluş Böylece resmin kopyası ur. küçülür. (A) (B) Ş 1.11: (A) Mercek nesneye yakı (B) Mercek nesneden uzaklaşrıyor ekil n, tılı 9
- 14. Mercekten çı kan ın huzmeleri şı kesişmeleri gereken noktada buluş mayacak şekilde yüzeye çarpacak olursa elde edilen kopyada bulanı k meydana gelir (Bz. Ş klı ekil 1.12). Örneğ kameranı nesneye çok fazla in, n yaklaşrı tılması durumunda görüntüde bulunı k meydana geldiğ görülür. klı i Şekil 1.11A’da nesne mercekten uzaklaşğnda tıı mercekten çıkan ın şı huzmeleri perdenin önüne düş ecek açı da Ş 1.12: Mercekten geçen ın ekil şı kılacak ve görüntü bulanı acaktı Ş rı klaş r. ekil huzmelerinin kılma açı nı rı ları n 1.11B’de ise nesne merceğ yaklaşrı ğ e ı tıldında değ imi ve bulanı ğ neden olması iş klıa mercekten çı kan ın huzmeleri perdenin ş ı arkasında buluş acak açı kılacak ve da rı görüntü bulanıolacaktı k r. Görünür ık bilindiğ üzere kı zı mor arası değ en bir renk tayfı sahiptir. şı i rmı ve nda iş na Her renk farklı kılma değ bir rı erine sahiptir. Renkler merceğ içinden geçerken farklı in kıldı ndan tek mercekle oluş rı kları turulan resmin kopyası renk bozulmalarımeydana nda gelecektir. İ bu nedenle gerçeğ en yakı resmin elde edilmesi için kameralarda birden şte e n fazla mercek kullanır. Ana renklerin istenilen ş lı ekilde kılması rı nısağ lamak için farklı malzemelerden üretilen mercekler kullanır. Her mercek renkleri farklıekilde kı ğ lı ş ı rdından merceklerin birleştirilmesiyle doğ renk değ ru erlerine sahip resim kopyası edilir. elde Aş ı ş ağdaki ekillerde mekanik aksamı ndan dolayı ı daha karmaş olan dijital SLR bir k n ş kameranıçalı ilkesi gösterilmiş ma tir. (A) (B) Ş 1.13: (A) Iş yansıcı ayna yardı yla bakıaçını ekil ı k tı ana mı ş sı ayarlamayı layan odaklama sağ ekranı yansılı (B) Vizör üzerinde resmin gerçek bir örneğ oluş na tır, i turulur (A) (B) Ş 1.14: (A) Daha ufak bir aynaya yansılan resmin bir görüntüsüyle lenslerin en iyi ş ekil tı ekilde odaklanması lanı (B) Lenslerin içinden geçen ık miktarı sağ r, şı hesaplanarak en uygun pozlama süresi belirlenir 10
- 15. (A) (B) Ş 1.15: (A) Deklanş bası ğnda Aperture denen diyafram sayesinde lensin ekil öre ldıı açma/kapama değ ayarlanı (B) Yansıcı ayna kalkar ve ığn yol alması sağ eri r, tı ana şı ı nı lar (A) (B) Ş 1.16: (A) Shutter diye adlandılan perde ığn resim algı cına varması sağ (B) ekil rı şıı layısı nı lar, Iş filtre üzerine çarpar ve gerekli olan ık geçirilir ı k şı (A) (B) (C) Ş 1.17: (A) Resim algı cı ığelektriğ çevirir ve DIGIC’e yollar, (B) Resim DIGIC ekil layısış ı ı e tarafı ndan yüksek hı iş zda lenir ve bellek kartı n ilgili adresine yazır (C) Resmin tutulduğ nı lı u bellek kartı Makine çekim için hazı ğı rlandı nda vizör üzerinden ya da LCD ekran üzerinden çekilecek görüntüyü izlemek için ayna düzeneğ yardı yla resmin bir kopyası turulur. i mı oluş Ana ayna tarafından yansılan ık buzlu bir camla kaplı tı ş ı olan odaklama ekranı gönderilir na (Bk. Ş 1.13). ekil CMOS üzerinde AF algı cı vardı AF yardı ını layısı r. mcış olumsuz hava koş ı ulları nda odaklamanı daha iyi yapı n lmasıamacı kullanı bir ındı Daha küçük bir ayna yla lan ş r. ı yardı yla AF algı cına gönderilen resmin bir örneğ yardı yla lenslere AF yardı mı layısı i mı mcı ını ş (odaklama sinyali) gönderilir (Bk. Ş 1.14). ı ekil Hem 35mm film kameralarda hem de dijital kameralarda diyafram (aperture) ve lens açma/kapama kapağ ı(shutter) bulunmaktadı Kamerada yer alan ık ölçme algı cı r. şı layısı yardı yla diyafram ayarlanarak lenslerin içinden geçecek olan ık miktarıbelirlenir. mı şı Ayrı lens açma/kapama kapağ ayarlanarak içeri giren ığn süresi belirlenir (Bk. Ş ca ı şı ı ekil 1.15). Deklanş tuş bası ğ ör una ı ldında diyafram ve lens açma/kapama kapağ ıyukarı da anlatı ğgibi belirlenen miktarda ığn içeri girmesini sağ Ana yansıcı ldıı şı ı lar. tı ayna kalkar ve 11
- 16. ık CCD ya da CMOS resim algı cına gelir. Ancak bundan önce kılaltı morötesi şı layı sı zı ve (görünür ık tayfı n dında kalan ınlar) ınlar bir filtre yardı yla elenir (Bk. Ş şı nı ş ı şı şı mı ekil 1.16). Resmin dijital bilgisi elde edildikten sonra bilgi dijital resim iş leyicisine (DIGIC) ve oradanda flash bellek kartı gönderilir (Bk. Ş 1.17). na ekil CCD ya da CMOS resim algı cı yarı layıları iletken teknolojiyle üretilmiş üzerlerinde ve milyonlarca fotohücresi, fotoeleman ya da piksel olarak adlandılan ığ duyarlı rı ş a ı diyot bulunan yongalardı(chip). r Gerçekte CCD ya da CMOS olsun her fotohücresi renk körüdür. Diğ bir ifadeyle er fotohücreler yalnı yüzeye çarpan ığ ş zca ş ı iddetine (parlaklı duyarlı ın k) olup renk algılama özelliğ sahip değ ine ildirler. Her bir fotohücresi Ş 1.18’de gösterildiğ gibi saf beyazdan ekil i saf siyaha 256 farklı tonuna duyarlır. gri dı Ş 1.18: Gri ölçeğ 256 farklı içerir ekil i ton Renkli resim elde etmek için pek çok algı cı layı önünde renk filtresi bulunur. Renk filtresi yardı yla ık üç temel renge (kı zı yeş mı ş ı rmı, il, mavi) ayrı rır. Dijital kamerada üç rengi de ş lı tı kaydetmenin çeş yolları itli vardı r. Yüksek kaliteli kameralarda her renk için ayrırenk algı cı layısıkullanır. Gelen ığ lı ş ıana ı ş renklerine ayrı ran bir düzenek yardı yla (beam tı mı splitter) her renk ilgili algı cı gönderilir. Her layı ya üç algı cı giden resim de aynıolmakla layıya birlikte, filtreler nedeniyle her algı cı layı yalnı zca temel renklerden birine yanı verir (Bkz. Ş t ekil Ş 1.19: Üç ana renkten diğ ekil er 1.20). renklerin elde edilmesi 12
- 17. Elde edilen üç ayrıresim üst üste bindirildiğinde gerçek resim elde edilmişolur. Bu tür kameraları en n büyük üstünlüğ her üç renginde ü gerçek piksel değ erlerinde kaydedilmesidir. Ancak bu yöntemi kullanan kameralar hem daha ağrdı ır hem de daha pahalı r. dı Ş 1.20: Iş ı ana renklerine ayrı rı ekil ın ğ ş lması her tı ve renk algı cında yalnı ilgili rengin gözükmesi layısı zca Bir baş yöntem tek bir algı cı n önünde kı zıyeş ve mavi filtreleri sı ka layını rmı, il rayla hı bir ş zlı ekilde döndürmektir. Algı cı ayrı layı üç resmi de hı ca kaydeder. Bu yöntemle de zlı her üç rengin gerçek piksel değ erleri kaydedilir. Ancak kameranıve hedefin durağ olması n an şartıvardı ki bu da elde tutulan kameralar ve hareketli nesnelerin çekimi için uygun r değ ildir. Ş 1.21: Üzerinde üç ayrı ekil renk filtresi bulunan dönen bir diskin gerçek görüntüyü taraması Bu her iki yöntem de profesyonel stüdyo fotoğ lıı rafçığ için uygun olmakla birlikte düş seviyeli ve daha ufak kameralar için pek uygulanabilir değ ük ildir. Temel renkleri kaydetmenin daha uygulanabilir ve tasarruflu bir yöntemi renk filtre dizisi (color filter array) diye adlandılan sabit bir filtre kullanmaktı Algı cı rmı, rı r. layı kı zı yeş ve mavi filtreli piksellere parçalanı Gerçek resmin renk değ il r. erleri hakkı yaklaş nda ık bilgi elde etmek söz konusudur. Bu iş komş piksellere de bakmayı interpolation lem u ve diye adlandılan çok iyi bir tahminde bulunmayı rı gerektirir. En yaygı kullanı filtre paterni (iz) Bayer Filter Pattern olarak adlandılan n lan rı paterndir (Bk. Ş 1.22). Pikseller eş olarak dağlmamı r. Kı zı mavi piksellerin ekil it ı ştı rmı ve 13
- 18. sayı kadar yeş piksel vardı Çünkü insan gözü her üç renge eş duyarlı değ sı il r. it kta ildir. Gerçek resme yaklaş abilmek için yeş piksellerden daha fazla bilgi almak gerekir. il Ş 1.22: Bayer filtresi ve büyütülmüş parçası ekil bir Her piksel yalnı kendi filtresinin karş ğ rengi kaydedebilir. Örneğ kı zı zca ı ı ladı in rmı filtreli piksel kendisine çarpan kı zıığn parlaklınıbilir. Çekilen görüntünün her rmı ş ıı ğı pikselinin gerçek rengini bilmek için komş filtrelere bakır. Komş filtrelerdeki parlaklı u lı u k şiddetine göre gerçek renk tahmin edilir. Örnek vermek gerekirse, kı zıfiltreli piksel çok parlak ve komş yeş filtreli rmı u il pikselle mavi filtreli piksel de çok parlaksa çekilen görüntünün o andaki pikselinin beyaz renk olduğ belirlenir. Burada olay tamamen komş filtrelerin parlaklı ş u u k iddetleriyle ilgilidir. Hangi filtre daha parlaksa gerçek renk o filtrenin rengine yakı r. ndı Bu tekniğ kullanan kameralarda yalnı tek bir algı cı i zca layı kullanır ve tüm renk lı bilgisi tek seferde kaydedilir. Bu nedenle bu tür kameralar daha küçüktür, ucuzdur ve çok farklı durumlarda rahatlı kullanı kla labilir. Ancak interpolation denen tahmin iş için çok lemi zlı ş lemciye (DIGIC) gereksinim vardı hı çalı iş an r. 1.1.3. Aksesuarları Dijital kameraları kullanı esnekliğ sağ n m i layan ve bazıteknik özelliklerini kullanabilmek için gerekli olan aksesuarlar vardı Bu aksesuarlarıu ş r. ş ekilde sı ralayabiliriz: Batarya ve Ş Cihazı arj Dijital kameralar modellerine göre farklı bataryalar kullanı Burada bilinmesi gereken r. ı mA/h (saat baş mA cinsinden akı değ na m) eridir. Dijital kameralar, film kameralara göre daha fazla enerjiye gereksinim duyduğ undan yüksek mA/h değ erine sahip batarya kullanı dı mA/h değ yükseldikçe daha fazla görüntü kaydı labilir, ancak fiyat da lmalır. eri yapı yükselir. Dijital kameranı kullandı batarya türüne göre ş cihazı n ğı arj kullanmak gerekir. Dijital kameralar çok fazla enerji harcadı ndan “akaline”gibi ş edilemeyen bataryalar tercih kları arj edilmez. Her ne kadar alkaline bataryalar uzun ömürlü olsa da dijital kameralar için uygun değ ildir. Genellikle LiIon (Lityum Ion), NiCad (Nikel Cadmiyum) ve NiMH (Nikel Metal Hydride) gibi ş edilebilir bataryalar kullanmak daha ekonomiktir. arj 14
- 19. NOT: Ş edilebilir bataryalar içinde en uzun ömürlü ve güvenilir olan arj NiMH bataryalardı Diğ r. erlerine göre yeni bir batarya teknolojisi olup çevreyi zehirleyen maddeler en aza indirgenmiş Özellikle NiCad bataryalarda yer alan Kadmiyum malzemesi tir. çevre için son derece zararlır. dı Ş 1.24: NB-3L serisi 790mA/h’lik LiIon ekil Ş 1.23: AA serisi 2300mA/h’lik NiMH ekil batarya ve ş cihazı arj bataryalar ve ş cihazı arj FireWire ve USB Dijital Veri Aktarı Kabloları m Dijital kameraları elbette en güzel yanı n çektiğ görüntüleri anı bilgisayar gibi iniz nda bir baş dijital platforma aktarabilmesidir.. Bu iş için genellikle FireWire ve USB ka lem arayüzleri tercih edilir. Ş 1.25: Solda 4’ten 6’ya, ortada 9’dan 9’a, sağ 9’dan 6’ya iğ sayıüç farklı ekil da ne lı FireWire kablosu Ş 1.26: Dijital kamera bağ ekil lantınoktalarıfarklıolan iki ayrıUSB kablo 15
- 20. NOT: Kablosuz dijital veri iletimi standardı olan bluetooth teknolojisinin geliştirilmesiyle birlikte bazıdijital kameralara da bluetooth vericisi eklenmiş Böylece tir. bluetooth alısı cı olan cihazlara kablosuz görüntü aktarı gerçekleş mı tirilebilir. Analog A/V Bilgisi Aktarı m Kabloları Dijital kameraları bir önemli özelliğ de n i analog çışverebilmeleridir. Böylece analog kı ses ve görüntü giriş sahip televizyonlarda ine çektiğiniz görüntüleri izleyebilirsiniz. Ayrı ca A/V giriş olmayan televizyonlara takı olan i lı video oynatıları ya da uydu alıları cı n cı n arkası bulunan A/V giriş yardı yla da nda leri mı görüntüleri televizyondan izlemeniz mümkündür. A/V kablosunda genellikle iki Ş 1.27: A/V kablosu ve A/V giriş ekil leri çı şbulunur. Sarı kı renkli olan video çı ş rı kıdı ve televizyon ya da video oynatısı n sarı cını renkli video giriş ine takır. Diğ çı ş lı er kı genellikle siyah renklidir ve beyaz ya da kı zı rmı renkli audio giriş takır. ine lı DC Adaptör Dijital kameraları çoğ harici DC n u giriş sahiptir. Böylece bataryaya gerek ine kalmadan uygun DC adaptörüyle 110/220VAC şebeke geriliminden besleme alı nabilir. Ş 1.28: DC adaptör ve kablosu ekil Flaş Dijital kameralarla gece çekimi yapı ğnda dâhili flaşyeterli gelmeyebilir. Bu ldı ı ğ yükseltmek için çok daha güçlü harici flaş kullanır. Harici durumda ortam parlaklı nıı lar lı flaşdesteğ genellikle profesyonel çekim yapan makinelerde bulunur. Nası takı ğ i l ldıını öğ renmek için teknik kullanı klavuzuna bakı m n. 16
- 21. Ş 1.29: Düz ve halka yapında iki ayrı ekil sı harici flaş Çok Amaçlıstasyon (Dock Station) İ Dijital kameranı TV’ye, bilgisayara, yazıya, vb. cihazlara veri aktarmak için zla cı sürekli kablo kullanmak istemiyorsanı çok amaçlıistasyonlardan kullanarak kablo z sıntından kurtulabilirsiniz. Eğ dijital kameranı sürekli olarak bilgisayara görüntü kı sı er zla aktarı yorsanı istasyonu bilgisayarı USB giriş bağ nı Kameranın istasyon z n ine larsı z. zı kullanma özelliğ varsa kameranı istasyonun üzerine takarsız. İ i zı nı stasyonla birlikte gelen uzaktan kumandayla ya da cihazı üzerinden veri aktarı , fotoğ gösterisi, kamera n mı raf pillerini dahili ş etme gibi pek çok iş yapabilirsiniz. arj lemi ş ı ğ z ı Çok amaçlı istasyonlar harici beslemeyle çalır. Kullandını istasyonun kameranı uyumlu olması zla gerekir. Ayrı uyumlu bir yazıya da bağ ca cı lantıyapabilirsiniz. Ş 1.30: Üstte bir istasyonun önden ve arkadan görünüş altta uzaktan kumandalı ekil ü, bir baş istasyon ka 17
- 22. Tripot Dijital kameranı sabit çekim yapmak zla istiyorsanıüç ayaklı z tripotlardan kullanabilirsiniz. Dijital kameraları altı tripotlara takı n nda lmaları nı sağ layan bağ lantıyuvası bulunur. Ş 1.31: Sabit çekim için tripot ekil 1.1.4. Teknik Özellikleri Piyasada birbirinden çok farklıteknik özelliklere sahip kameralar bulunmaktadı r. Aş ı bu özelliklerden öncelikli olanları klanmı r. ağda açı ştı Çözünürlük Dijital kameraları en önemli teknik özelliklerinden biri çözünürlük değ n eridir. Bir kameranı yakalayabildiğ ayrı n i ntımiktarıçözünürlük (resolution) olarak adlandılı rır. Kamera içinde yer alan CCD ya da CMOS resim algı cını sahip olduğ piksel sayı layı sın u sı kameranı çözünürlüğ belirler. Daha fazla piksel sayına sahip olan kameralar bozulma n ünü sı olmadan daha büyük boyutlu resimler çekebilir. lı erleri aş ı gibidir. 3,2 Megapiksellik bir kameranıbaşca çözünürlük değ n ağdaki 640X480: Resimlerin e-posta olarak gönderilmesi için uygundur. 1024X768: Yazı baskı için yeterli bir kalitedir. cı sı 1600X1200: Yaklaş iki milyon piksellik yüksek çözünürlüklü resim elde edilebilir. ık Bozulma olmadan 13,5X10 cm ebatları fotoğ baskı alı nda raf sı nabilir. 2048X1536: 3,2 Megapiksele yakı çok yüksek çözünürlüklü resim elde edilebilir. n Bozulma olmadan 17X13 cm ebatları fotoğ baskı alı nda raf sı nabilir. 18
- 23. Ş 1.32: Farklı ekil çözünürlükte resimlerin piksel değerlerinin karş tılması ı rı laş Örnek olarak 2048X1536 piksel çözünürlüğ ünde bir resmi ele alalı Böyle bir resim m; yatayda 2048, düş 1536 pikselden oluş eyde ur. 2048 x 1536 = 3145728 piksel = 3145728/1000000 = 3,15 Megapiksel sı ı Dijital fotoğ baskında inç (1 inch = 2,54cm) baş 300piksel basır. Bu raf na lı durumda; 2048/300 = 6,8inç 17cm 1536/300 = 5,1inç 13cm Dolayıyla 17X13 cm boyutları fotoğ baskı sı nda raf sı elde edilebilir. Soru: 11Mpiksel çözünürlüğ ünde çekilmiş fotoğ kaç cm ebatları fotoğ bir raf nda raf ı kâğ na özgün kalitesinde bası dı labilir? 11Mpiksellik fotoğ 4294X2516 çözünürlüğ raf ündedir. 4294/300 = 36,4cm 2516/300 = 21,3cm KayıKalitesi t Dijital kameralar resimleri TIFF ya da JPEG formatı ndan birinde kaydeder. TIFF sışrı kı lmamıresim formatır. JPEG ise sı şrı ş tı ş dı kı lmıresim formatır. Dijital kameraları tı dı n büyük çoğ unluğ JPEG türünü kullanmakta olup kullanıya yüksek, orta ve düş gibi u cı ük 19
- 24. kalite ayarlarısunar. Tablo 1.1 size farklıresim boyutları tahmin edebileceğ dosya için iniz boyutları hakkı bir fikir sunacaktı nda r. Tablo 1.1: Farklıresim çözünürlükleri için farklı t kalitelerinde elde edilecek resim kayı boyutları Resim Boyutu TIFF JPEG JPEG (Sı şrı kı lmamı (Yüksek Kalite) tı ş ) (Orta Kalite) 640X480 1.0MB 300KB 90KB 800X600 1.5MB 500KB 130KB 1024X768 2.5MB 800KB 200KB 1600X1200 6.0MB 1.7MB 420KB Resim boyutunun hesaplanması ilgili bir örnek yapacak olursak; yla Resmin 1 pikselinde gerçek renk değ için 24 bitlik renk bilgisi vardı 8 bit kı zı eri r. rmı, 8 bit yeş ve 8 bit mavi renk içindir. 24 bit = 3 byte yapar. il Dolayıyla 1600X1200 çözünürlüğ sı ünde çekilmiş fotoğ n; bir rafı 1600 x 1200 = 1920000 pikseli bulunur. Toplam renk bilgisi; 1920000 x 3 = 5760000 byte = 5625 KB = 5,5 MB yapar. ş ı ğ zda ı Renk bilgisi dındaki bilgileri de hesapladımı Tablo 1.1’de gösterildiğ gibi i 1600X1200 çözünürlüğ ünde sı şrı ş ı kı lmamıresmin boyutu yaklaş 6 MB yapar. Kı adı tı k sa yla JPEG olarak bilinen sışrma formatı insan gözünün algı kı tı yla layamadıı ntı elenir ya ğ ayrı lar da birbirini tekrar eden bilgiler çı lı ve %80-90’lara varan sışrma iş kartır kı tı lemi gerçekleştirilir. Zoom Dijital kameraları bir diğ teknik özelliğ hedefe yakı ma (zoom) değ n er ide nlaş erleridir. İ tür zoom özelliğ vardı ki i r: Optik Zoom Bu yakı ma iş nlaş leviyle lens düzeneğ içindeki merceklerin konumu değ tirilerek i iş gerçek büyütme ve küçültme iş lemi yapır. Bazı lı dijital kameralarda 35 mm film kamera mercekleri kullanılmaktadır. Dijital Zoom Bu yakı ma iş nlaş leviyle odaklanan görüntü dijital olarak büyütülür. Görüntü büyütüldükçe resmin araları otomatik olarak pikseller yerleş na tirilir. Gerçek büyütme değildir. Büyütme oranıölçeğ resim kalitesi düş inde er. Her kamerada optik zoom özelliğ bulunmayabilir. Optik zoom değ yükseldikçe i eri cihaz fiyatıda yükselir. Yakı ma oranı‘X’ harfiyle gösterilir. Optik zoom değ nlaş eri 20
- 25. yükseltildikçe Ş 1.1’de gösterildiğ gibi mercek dı doğ hareket ettirilir (nesneye ekil i şarı ru ı yaklaş Böylece odaklanı görüntünün daha büyük bir kopyası r). lan resim algı cı üzerine layısı düş ı ürülür. Mercek içeri doğ hareket ettikçe (nesneden uzaklaş görüntü küçülür, ancak ru r) daha geniş çekim alanı edilir. bir elde FlaşBellek Dijital kameraları film kameralara göre en büyük üstünlüğ film bitmesi gibi bir n ü sıntı n olmaması r. Görüntüler flash bellek kartları dijital olarak kayde dildiğ kı nı dı na inden belleğ dolmasıdurumunda istenmeyen görüntüler silinerek yer açı in labilir. Farklıflash bellek kartları kullanan dijital kameralar bulunmaktadı Kamera hangi tür kartı r. destekliyorsa onu kullanmak gerekir. Dijital kameralar dahili hafı kartları gelir. İ za yla stendiğinde daha büyük bir hafı za kartıkullanılabilir. 8MB, 16MB, 32MB, 64MB, 128MB, 256MB, 512MB, 1GB, 2GB, 4GB, 8GB… değ erlerinde hafı kartları za bulmak mümkündür. Video Oynatma ‘Dijital kamera’ deyimi her ne kadar dijital fotoğ makineleri için kullanı da bu raf lsa kameraları tek özelliğ durağ resimler çekmek değ n i an ildir. Dijital kameraları pek çoğ n u hareketli görüntü çekimi yapabilme özelliğ sahiptir. Ancak dijital kameralarda kullanı ine lan görüntü iş leme iş lemcisi dijital camcorder gibi video kameralarda kullanı iş lan lemci kadar ğı rı ş güçlü olmadı ndan görüntü çekimi sı rlandılmı r. Örnek vermek gerekirse pek çok nı tı dijital kameranı en yüksek görüntü çekim çözünürlüğ 640X480 piksel ve saniyede 30 n ü çerçevedir (30fps-frame per second). Ayrı pek çok dijital kamerada görüntü kalitesine ca nı rı ş göre çekim süresi de sı rlandılmı r. Örneğ 640X480 çözünürlükte 30sn, 320X240 tı in çözünürlükte 180sn süre sı rını bulunmaktadı r. Kablosuz İ im letiş Yeni nesil dijital kameraları bazımodellerine kablosuz (wireless) veri iletiş n imi yapmayı layan bluetooth iş eklenmiş Böylece Bluetooth yoluyla kablosuz alı sağ levi tir. cı özelliğbulunan bir baş cihaza kablosuz görüntü aktarı gerçekleş i ka mı tirilebilir. LCD Boyutu ve Nokta Sayı sı LCD ekran çekim yaparken görüntüleri oluş turmak, menü ayarları ayarlamak ve nı görüntüleri oynatmak için kullanı labilir. LCD boyutunun artması birlikte çekilen yla görüntülerin ön izlemesi daha rahat yapı ı labilir, ancak enerji tüketiminin artacağnı unutmamanıgerekir. z PictBridge Bu özelliğ sahip dijital kameralar yardı yla aynı e mı özelliğ sahip yazılardan baskı e cı alı nabilir. PictBridge ortak bir standart olup bu özelliğ destekleyen herhangi bir yazı dan i cı baskıalmak mümkündür. PictBridge özelliğ kullanmak için bağ ini lantıuçları iki cihaza her 21
- 26. da uygun dijital veri kablosu (USB ya da FireWire’dan hangisi kullanıyorsa) kullanır. lı lı Kameranıüzerinde yer alan baskı uyla baskı lemi baş lı n tuş iş latır. Odak (Focus) ve Açma Kapama Hı zı Sabit odaklıkameralar hareketli lens düzeneğ sahip değ ine ildir. Yüksek seviyeli makinelerse kamerayıilgili nesneye otomatik olarak odaklar. Çoğ kamera aydı k durumuna göre doğ açma kapama süresini belirleyebilir. Bazı u nlı ru durumlarda (sahnenin çok karanlı ya da çok aydı k olması k nlı gibi) diyaframdan geçecek ık şı miktarı nıelle ayarlama gerekebilir. Bir dijital kameranı ISO değ ık hassasiyetini n eri ş ı belirler. Geleneksel film kameralarda kullanı filmlerin ne kadarlı ık hassasiyetine sahip lan k ş ı olduklarıüzerlerinde yazıdı ISO-100’lük bir dijital kamera ISO-100 film kullanan lı r. geleneksel film kamerayla aynış duyarlıı sahiptir. Yüksek ISO değ kameranı ığ ıkı ğna eri n şa ı daha duyarlı olması anlamı gelir ve daha karanlıanlarda resim çekilebilir. na k Bir kameranı en yüksek diyafram açma kapama oranı kadar ığ içeri gireceğ n ne şı ın ini belirler. Düş diyfram oranı ük kameranı ığ daha duyarlı n şaı olduğ ve düş ıklarda daha unu ük ş ı kaliteli görüntü alı nabileceğ gösterir. Ayrı yüksek hı hareket eden nesnelerin berrak ini ca zda bir ş ekilde ve duruyormuşgibi yakalanabilmesi için yüksek ISO ve düş açma kapama ük özelliğ sahip kameralar kullanı dı ine lmalı r. 1.2. Dijital Video Kameralar (Camcorder) Yüksek kalitede hareketli dijital video kayı yapabilen cihazlardı Dijital fotoğ tı r. raf makinelerinin hareketli görüntü çekebilmesi gibi dijital video kameralar da fotoğ raf çekebilir. 1.2.1. Yapı ve Çeş sı itleri Kullandı klarıkayı teknolojileri bakı ndan farklıdijital video kameralar vardı t mı r. Dijital video kameraları ilk versiyonlarıDijital 8 olarak adlandılan bir kayı formatı n rı t kullanan ve analog Hi 8 video kameraları varisi olan cihazlardı Dijital 8’in kaset bant n r. geniş i 8 mm’dir. liğ Ş 1.33: Dijital 8 video kamera ekil Ş 1.34: Dijital 8 video kamera (arka görünüş ekil ) Dijital 8 kayıformatı kullanan cihazlar Hi 8 analog kasetleri oynatabilme özelliğ t nı ine de sahiptir. Geliş teknolojiyle birlikte dijital kasetlerin boyutu küçültülmüşve MiniDV en 22
- 27. olarak adlandılan dijital kaset standardıgeliş rı tirilmiş MiniDV kaset teknolojisini tir. kullanan cihazları daha yeni bir teknolojiye sahip olmasısonucu bünyelerine günün n koş ulları uygun teknolojiler eklenmiş MiniDV’nin kaset bant geniş i 6 mm’dir. na tir. liğ Ş 1.35: MiniDV video kamera ekil Ş 1.36: MiniDV video kamera (arka görünüş ekil ) Dijital 8 ve MiniDV standardları n kaset yapı farklı nı ları olup her ikisi de 500 satı k rlı çözünürlüğ sahiptir. Dijital 8 kameralar MiniDV’lere göre birazcı daha büyük e k ölçülerdedir. Araşrma Ödevi: VHS, VHS-C, S-VHS, 8mm, Hi-8 gibi analog kayıyapan video tı t oynatıları çözünürlük değ cı n erlerini ve boyutları kaset kullanan dijital video oynatıları nı cı yla ı rı karş tın. laş Dijital kayı ortamıolarak CD ve DVD’lerin t yaygı ması özellikle DVD disklere uzun süreli nlaş ve yüksek kaliteli video kaydıyapı labilmesiyle birlikte kayı ortamıolarak DVD kullanan video oynatılar t cı geliş tirilmiş MPEG-1 (Moving Picture Experts tir. Group) sayı video sı şrma formatı VCD sal kı tı nda kalitesinde bir video görüntüsü 352X288 piksel çözünürlüğ ünde kaydedilirken, MPEG-2 sayı video sal sı şrma formatı DVD kalitesinde bir video kı tı nda görüntüsü 720X526 piksel çözünürlüğünde kaydedilmektedir. Dolayıyla 500 satı kalitesinde olan Dijital 8 sı r ve MiniDV’lerden biraz daha yüksek kaliteli bir kayı t Ş 1.37: DVD kaydedicili video ekil teknolojisi ortaya çı kmaktadır. kamera DVD disklerin önemli üstünlükleri vardı Kaydettiğ DVD diski kayıformatı r. iniz t nı destekleyen bir DVD oynatıda ya da bilgisayarda hiçbir dönüş cı türme yapmaya gerek kalmadan izleyebilirsiniz. DVD’li kaydedicilerde bilgi izler, üzerine kaydedildiğ inden görüntünün istenen bir noktası hemen gidilebilir. na 23
- 28. Araşrma Ödevi: Dijital video kaydedicilerinde yerden kazanç sağ tı lamak ve kayı t süresini uzatmak amacı MPEG diye adlandılan bir sı şrma formatı yla rı kı tı kullanır. Her bir lı film çerçevesi (frame) üç yoldan biriyle sı şrır. Bu sışrma yolları intraframe, kı lı tı kı tı ; predicted frame ve bidirectional frame olarak adlandılı Bu sışrma yolların rır. kıtı nı özelliklerini ve farklarınıaraşrı Piyasada satı video oynatılardan bu sı şrma tın. lan cı kıtı yolları kullananlara örnek bulun ve hangi yolun daha çok kullanı ğ öğ nı ı ldını renin. İ önce Japonya’da ve ardı lk ndan ABD’de baş layan yüksek tanımlamalı unluklu /yoğ (HD-High Definition) TV yayı yla birlikte yüksek çözünürlükte kayı yapan video nları t kameralar geliştirilmiş Standard bir VGA kalitesinde video görüntüsü 640 sütun ve 480 tir. satırdan oluşurken HD teknolojisiyle bu oran 1080i formatıiçin 1920X1440 değ erine kartı ş çı lmı r. HD kayıyapan video kameralar HDV kasetler kullanı tı t r. Ş 1.39: HD video kamera (arka görünüş ekil ) Ş 1.38: HD video kamera ekil Dijital kameraları yaş ğ en büyük sorun uzun süreli yüksek kaliteli film kaydı n adı ı yapmada yaş lan sorundur. Bunun nedeni kullanı kayımedyası n sı rlı anı lan t nı nı kapasitede oluşudur. DVD çözünürlüğ ünde MPEG-2 sayı video sı şrma formatı 21 saate kadar sal kı tı nda kayıyapabilen ve kayımedyası t t olarak HDD (Hard Disk Drive) kullanan video kameralar geliştirilmiş tir. HDD kapasitesinin yükseltilmesiyle birlikte kayı süresi de t yükseltilebilmektedir. Bu tür kameralarla çok yüksek çözünürlüklü (HD standardı video nda) çekimi yapabilmek te mümkündür. Ş ekil 1.40’da 30GB kapasiteli ve maksimum video boyutu 2016X1512 piksel olan bir video oynatı gösterilmiş cı tir. Ş 1.41: HDD video kamera (arka görünüş ekil ) Ş 1.40: HDD video kamera ekil Ş 1.42’de dijital video kameranı (camcorder) genel yapı gösterilmiş Dijital ekil n sı tir. kameraları yapıyla paralellik göstermekte olup en büyük farkları n sı yüksek kaliteli ve uzun süreli video çekimi yapabilmeleridir. Bunun nedeni yapı nda kullanı genişölçek ları lan 24
- 29. entegreli (LSI-Large Scale Integrated) sayı resim iş sal lemcisinin (DIGIC DV) dijital kameralarda kullanı resim iş lan lemcisinden daha kuvvetli olması r. dı Ş 1.42: Dijital video oynatısı n yapı ekil cını sı Genel bir video kamera cihazı temel bölümden oluş iki ur: - Kamera Bölümü: Bu bölüm CCD’yi, mercekleri, yakı ma (zoom) motorları , nlaş nı odaklamayı diyaframı ve (aperture) içerir. - Video KayıBölümü: Bu bölüm CCD yoluyla elde edilen bilginin analog-dijital t dönüş türücüler yoluyla sayı çevrilmesinden sonra kayıortamı yazı nı sala t na lması sağ (Analog video kameralarda ADC iş lar lemi yoktur. Bilgi manyetik kaset bandları analog olarak kaydedilir). na Kayıortamı t olarak HDD, HDV, DVD, MiniDV, Dijital 8 sayı kayıortamları sal t nı kullanan video oynatıları farklı cı ndan olarak CF (Compact Flash) Microdrive, SD (Secure Digital), Memory Stick gibi flaş bellek kartları video kaydıyapan kameralar na üretilmektedir. 1.2.2. Çalı İ ş lkesi ma Dijital kameralarda ve analog video kameralarda olduğ gibi dijital video kameralarda da u mercek düzeneğ inden geçen ık küçük bir yarı şı iletken resim algı cı olan CCD üzerine layısı gönderilir. Çok yüksek çözünürlüklü modern video kameralarda bir CCD üzerinde 3 milyonun üzerinde fotohücresi (ığ duyarlı şa ı diyot) bulunur. Ş 1.43: CCD ve mercek ekil 25
- 30. Her bir fotohücresinin ığ ş ş ı iddetini ölçtüğ ve daha parlak ığ daha yüksek ın ü şı ın elektrik yüküyle temsil edildiğ dijital kameralar bölümünde anlatı ş. Mercek düzeneğ i lmıtı i, CCD’nin çalı şması daha pek çok fiziksel donanı dijital kameralarda olduğ gibidir. ve m u Ancak dijital video kameralarda kayı ortamıolarak kaset bant, DVD ya da hard disk t kullanır. lı Dijital video görüntüsünün kaydedilmesinde izlenen iki yol vardı bunlardan biri r; analog televizyonlarda kullanı tarama sistemine uygun geçmeli (interlaced) kayıtekniğ lan t i, diğeriyse yeni nesil dijital kameralarda kullanı tam kayıtekniğ (Ayrı lı lan t idir ntı bilgi için ‘Monitörler’ modülüne baş vurun). Geçmeli analog video görüntüsünde tam bir çerçeve (resim) ikiye bölünmektedir. Önce tam görünümlü birinci yarı çerçeve ekrana yazdılı ardı m rır, ndan ikinci yarı çerçeve m ekrana yazır. Tam görünümlü iki yarı çerçeve ekrana yazı ğnda tam resim ortaya lı m ldıı çı ş kmıolur. İ nesil dijital video kaydedicilerde geçmiş uyum sağ lk e lamak amacı geçmeli tarama yla ilkesine uygun kayıtekniğ korunmuş Böylece televizyonun video giriş bağ t i tur. ine lanan bir video kameranı dönüş n lemi na ş türme iş yapması gerek kalmamı r. Ancak video kameraları tı n performansları n ve teknolojilerinin ilerlemesiyle birlikte geçmeli kayı tekniğ nı t inden vazgeçilmiş Böylece her bir çerçeve tek seferde kaydedilmektedir. Televizyonun analog tir. video giriş bağ ine lanan böyle bir kameranı görüntüsünü izleyebilmek için tam çerçevelerin n ş lması ikiye ayrı rı tı gerekir. Ş 1.44-1.49’da dijital video kaydedicisinin çalı ilkesi gösterilmiş ekil şma tir. Ş 1.45: Titremeye duyarlı ekil görüntü Ş 1.44: Kameranımercek düzeneğ ekil n i dengeleme sistemi Ş 1.46: Merceklerden geçen ığn CCD ekil şı ı yüzeyine çarpması Ş 1.47: CCD’den gelen video sinyalini ve ekil mikrofondan gelen ses sinyalini iş leyen elektronik kontrol kartı 26
- 31. Ş 1.49: Kaset teknolojisini kullanan kayı ekil t ortamı Ş 1.48: Verilerin elektronik kontrol ekil kartı ndan kayıortamı aktarı t na lması 1.2.3. Aksesuarları Dijital kameralarda kullanı aksesuarları pek çoğ dijital video kameralarda da lan n u kullanır. İ cı adaptörü, farklı adaptörleri, ş aleti ve taş cı lı çinde sigara yakısı priz arj ı çantanı yı n olduğ bir aksesuar takı Ş 1.50’de gösterilmiş u mı ekil tir. Ş 1.50: Aksesuar takı ekil mı Video kameraları bataryaları n genellikle daha uzun ömürlü olacak ş ekilde üretilirler. Bu nedenle dijital kameralarda kullanı lanlardan biraz daha büyük bataryaları vardı Ayrı r. ca harici mikrofon takılabilme özellikleri sayesinde daha güçlü ses kaydıyapabilirler. 27
- 32. Ş 1.51: (A) Video kamera LiIon bataryası (B) ekil , Mikrofon Ş 1.52: Bataryanıvideo ekil n kameraya takı lması Dijital video kameralar ve dijital kameraları altı tripot bağ n nda lanabilmesi için yuva bulunmaktadı Daha uzun süreli kayı r. t işlemi gerçekleş tirebilmek amacı yla buraya takılabilen bataryalar geliş tirilmiş Kameranı tir. n DCin giriş kullanı i larak daha uzun süreli ve taşınabilir güç desteğ sağ i ş lanmıolur. Ş 1.53: Destek bataryası ekil 1.2.4. Teknik Özellikleri Dijital kameraları sahip oldukları n teknik özelliklerin büyük çoğ unluğ dijital video u kameralarda da bulunur. CCD ya da CMOS performansı aydı , nlatma özelliğ dijital/analog girişve çış i, kı /çış ı desteğ (video, ses ve DV giriş kı), kablosuz iletiş uzaktan kontrol edilebilme, flaş i im, bellek desteğ kayıteknolojisi, zoom özelliğ video kayıçözünürlüğ fotoğ çekme i, t i, t ü, raf çözünürlüğ önemli özelliklerdendir. ü… Camcorder olarak adlandılan video kameraları en önemli özelliklerinden biri lens rı n düzeneğ inin yapıdı Bir kamerayla açı ve berrak bir görüntü alabilmek için lens sı r. k inin ın düzeneğ odağnı iyi ayarlanması gerekir. Hareket halindeki bir kamerayla odaklama yapabilmek zordur. Bu nedenle video kameralarda otomatik odaklama (autofocus) düzeneği bulunur. Otomatik odaklama kılaltı zı (infrared) sinyalle nesnelerin mesafesinin ölçülmesiyle yapır. Kılaltı lı zı sinyal çerçevenin ortası ndaki nesneye çarpar ve video kamerada yer alan bir algı cı geri döner. Mikroiş layıya lemci kılaltış ı ne kadar sürede geldiğ hesaplar. Bu zı ığn ı ini süre ık hıyla çarpır ve gidiş ş zı ı lı dönüş dolayıyla ikiye bölünür. Böylece nesnenin mesafesi sı hesaplanıve lens düzeneğ hareket ettiren küçük bir motor yardı yla odaklama iş r ini mı lemi gerçekleştirilir. 28