1. НИЙГМИЙН
ХАРИУЦЛАГАТАЙ УУЛ
УУРХАЙН ТӨЛӨӨХ
ТАЛУУДЫН ХАМТЫН
АЖИЛЛАГАА

2. 1997 оноос өмнө
 Òºñ⺺ñ õàéãóóëûí çàðäàëä ìºí㺠õóâèàðëàõ áîëîìæã¿é áàéñàí
 Ãàäààä äîòîîäûí õóâèéí õºðºí㺠îðóóëàëòûã õºõ¿¿ëýí äýìæèõ
øààðäëàãà ãàðñàí
 Óóë óóðõàéã¿éãýýð óëñ îðнû ¿ñðýíã¿é õºãæëèéã òºñººëºõ
áîëîìæã¿é áàéñàí
 Ñàëáàðûí õºãæëèéí ò¿âøèíã äýëõèéí ò¿âøèíä õ¿ðãýõ
шаардлага гарсан
 Ñîöèàëèçìûí ¿åä íýýñýí îðäóóä äýýð ãàäààä õºðºí㺠îðóóëàëò
øóóä îðîõ áîëîìæã¿é áàéñàí
 Ñàëáàðûí ìýäýýëýë õààëòòàé áàéñàí
 Ýðõ ç¿éí îð÷èí òîäîðõîéã¿é, òºðèéí îðîëöîî õýò ºíäºð
Эдгээр нь ашигт малтмалын шинэ хууль гарах шалгаан
болсон юм.

3. 1997 оны ашигт малтмалын тухай
хуулийн үндсэн ойлголт
 Õàéãóóëûí òàëáàéã ýçýìøèõ ýðõèéã çîõèöóóëæ áóé õàðèëöàà òîäîðõîé
îéëãîìæòîé áîëñîí
 Тусгай зөвшөөрөл ýçýìøèã÷èéí ýðõèéã õóóëèàð õàìãààëæ ÷àäñàí
 Ìýäýýëýë íýýëòòýé áîëñîí
 Íýã öýãò ¿éë÷èëãýýã òºâëºð¿¿ëæ ÷àäñàí
 Тусгай зөвшөөрөл àâàõ çàð÷ìûã тодорхой áîëãîæ ÷àäñàí, (б¿õ òºðëèéí
àøèãò ìàëòìàë õàéõ, àøèãëàõ тусгай зөвшөөрлийã ò¿ð¿¿ëæ èðñýí íü
ò¿ð¿¿ëæ àâàõ ýðõ)
 Тусгай зөвшөөрөл îëãîõäîî õóâèéí ºì÷èò áà òºðèéí ºì÷èò ¿éëäâýðèéí
ãàçðóóäûí àëü íýãýíä äàâóó ýðõ îëãîîã¿é
 Тогтвортой байдлын гэрээ нь õºðºí㺠îðóóëàëòûí îð÷íыг
áàòàëãààæóóëсан
 Тусгай зөвшөөрлийн тоо хязгааргүй
 Ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл авах онцгой эрх г/м.

4. Сүүлийн үед 1997 оны хууль нь шинэ гарч ирж байгаа
нийгмийн харилцаа, эдийн засгийн хөгжлийн шаардлагыг
хангахгүй байгаа нь харагдаж эхэлсэн.

5. 1997 оны ашигт малтмалын тухай
хуулийн сул тал
 Тусгай зөвшөөрлийн наймаа үүссэн
 Байгаль орчны нөхөн сэргээлтийн асуудал орхигдсон
 Тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчдийн үүрэг, хариуцлага муу байсан
 Хуулü бус олборлолт – албан бус харилцаа
 Гар аргаар алт олборлогчдын харилцааг зохицуулж чадаагүй
 АМНАТөлбөрийн орлогын удирдлага – ил тод бус
 Гадаадын болон дотоодын хөрөнгө оруулагчдын тэгш бус байдал
Эдгээр нөхцөл байдлуудаас ашигт малтмалын тухай хуулийг
шинэчлэх шаардлага гарсан.

6. 2006 оны ашигт малтмалын тухай
шинэ хуулийн онцлог
 Тусгай зөвшөөрлийн наймааг хязгаарласан
 Тусгай зөвшөөрөл эзэмшигчийн үүрэг хариуцлагыг
өндөрсгөсөн
 Хайгуулын тусгай зөвшөөрлийн хайгуулын зардлын
босго тавьснаар замбараагүй тусгай зөвшөөрөлтэй
талбайд хайгуул хийхгүй дарж байгааг болиулсан
 Байгаль орчны нөхөн сэргээлтэй холбоотой асуудлыг
цогцоор нь авч үзсэн

7. Шинэ ашигт малтмалын тухай
хуульд орсон нэмэлт
өөрчлөлтүүд
Àøèãò ìàëòìàëûí îðäóóäûã ýäèéí çàñãèéí àч õîëáîãäîë, ¿íäýñíèé
àþóëã¿é áàéäàëä ¿ç¿¿ëýõ íºëººë뺺ñ õàìààðóóëàí
- ñòðàòåãèéí,
- òóñãàé,
- ò¿ãýýìýë ãýæ 3 òºðºëä àíãèëíà.
¯¿íýýñ õàìààðàí òºð ýçýìøëèéí õóâü õýìæýýã òîãòîîõ áºãººä
ñòðàòåãèéí àч õîëáîãäîëòîé:
-óëñûí òºñ⺺ð õàéãóóë íü õèéãäñýí ордуудад 50
õ¿ðòýëõ õóâü,
-õóâèéí õºðºí㺺ð õàéãóóë íü õèéãäñýí ордуудад 34
õ¿ðòýëõ õóâèéã òºð ýçýìøèõ áîëîëöîîòîé.
Ãýõäýý òºð îðóóëñàí õºðºíãèéíõºº õýìæýýãýýð, ãýðýýãýýð õóâü
ýçýìøèæ áîëíî.

8. Тусгай зөвшөөрөл бүхий талбайн нийт нутаг дэвсгэрт
эзлэх хувь
2005 онд Монгол Улсын нийт нутаг дэвсгэрийн 44,5 хувийг ашигт
малтмалын тусгай зөвшөөрлөөр хамарсан байсан бол 2009 онд
25,2 хувь, 2010 онд 16, 2011 онд 15 хувь болж буурсан байна.

9. ТУСГАЙ ЗӨВШӨӨРӨЛ
2012.05.01-ний байдлаар
Үүнээс:
Улсын Бүгд ҮҮНЭЭС:
хэмжээ БҮГД Ашиглалт Хайгуул
нд
Улсын Талбайн Талбайн Талбайн
ТЗ ТЗ ТЗ
хэмжээнд хэмжээ / хэмжээ / хэмжээ /
тоо тоо тоо
га/ га/ га/
3692 22,296,602.8 1211 739,509.9 2481 21,557,092.9

10. МОНГОЛ УЛСЫН ЗАСГИЙН ГАЗРЫН 2008-2012 ОНЫ ҮЙЛ
АЖИЛЛАГААНЫ МӨРИЙН ХӨТӨЛБӨР
 “Геологи, уул уурхайн салбарын
бодлогыг хариуцлагатай уул
уурхайн зарчим дээр суурилан
шинэчлэн тодорхойлж, эрх зүйн
зохицуулалтыг боловсронгуй
болгон сайжруулна.” гэж
тусгагдсан.

11. МОНГОЛ УЛСЫН ЗАСГИЙН ГАЗРЫН 2008-2012 ОНЫ ҮЙЛ
АЖИЛЛАГААНЫ МӨРИЙН ХӨТӨЛБӨР
 “Байгаль орчинд ээлтэй, шилдэг
техник, технологийг уул уурхайн
үйлдвэрлэлд нэвтрүүлэхэд
дэмжлэг үзүүлж, эвдрэлд орсон
талбайг нөхөн сэргээж, нөхөн
сэргээлтийн зардлыг улсын
төсвийн дансанд байршуулдаг
болгоно.” гэж

12. МОНГОЛ УЛСЫН ЗАСГИЙН ГАЗРЫН 2008-2012 ОНЫ ҮЙЛ
АЖИЛЛАГААНЫ МӨРИЙН ХӨТӨЛБӨР
 “Хариуцлагатай уул уурхайн зарчмыг
баримтлан уул уурхай, орд ашиглалтын
хяналт, шинжилгээний хөтөлбөр,
байгаль хамгаалах, нөхөн сэргээх
төлөвлөгөө, даалгавар, ашигт
малтмалын нөөц ашигласны төлбөрийн
төлөлт зэрэг мэдээллийн улсын сан
бүрдүүлж, түүнийг нийтэд ил тод,
хүртээмжтэй байлгана.” гэж

13. МОНГОЛ УЛСЫН ЗАСГИЙН ГАЗРЫН 2008-2012 ОНЫ ҮЙЛ
АЖИЛЛАГААНЫ МӨРИЙН ХӨТӨЛБӨР
 “Байгаль орчныг нөхөн сэргээх
баталгаагүй бол эдийн засгийн
ямар ч ашигтай хөтөлбөр төслөөс
татгалзана.” гэж

14. МОНГОЛ УЛСЫН ЗАСГИЙН ГАЗРЫН 2012-2016 ОНЫ ҮЙЛ
АЖИЛЛАГААНЫ МӨРИЙН ХӨТӨЛБӨР
 “Олборлох үйлдвэрлэлийн ил тод
байдлын санаачилга” болон
“Хариуцлагатай уул уурхайг
хөгжүүлэх санаачилга”, тэдгээрийн
зарчмууд болон стандартыг
нэвтрүүлнэ... гэж тусгагдсан байна.

15. БАЯРЛАЛАА
УЛААНБААТАР ХОТ
2012.10.03