2. Manuel María Fernández Teixeiro, naceu en
Outeiro de Rei, na casa das Hortas, o 6 de outubro
de 1929 e finou na Coruña, onde pasou os últimos
anos, o oito de setembro do 2004.
A evocación da paisaxe da súa terra
natal, A TERRA CHA, foi un dos temas
preferidos de Manuel María, e unha
constante na súa obra.
O Libro de poemas Terra Cha publicouse
en 1954.

3. CANTO
Á TERRA CHA
Primeiro poema do libro TERRA CHA
(aparece na segunda edición) e que resume o
contido xeral da temática do poeta sobre
a súa terra natal e vivencial.

4. ¡Ouh miña Terra Cha, amada dende lonxe,
povoada de ventos e carpazas
por onde o miño pasa caladiño
por non despertar tanto silencio
que envolve bruscamente ceo e terra!
…..

5. …..
¡Terras humildes, ciscadas pola Cha,
que non se dan medidas cunha ollada:
lévovos no fondo da lembranza
alumando os meus días intre a intre!
…..

6. …..
¡Terras de Vilalba e de Cospeito;
Castro de Rei e Outeiro de Rei,
Rábade, Abadín e Pastoriza…!
¡Terras peladas e ásperas de Parga;
gándaras sen fin de Guitiriz…!.
…..
Vilalba A Pastoriza

7. …..
¡Serra de San Simón, perto a Vilalba;
Montes do Fitoiro, ollando a Lugo;
Serra de Meira, chantada pró nacente
e Cordal de Ousá, cara a Friol…!
…..
San Simón da Costa

8. …..
E aló pola Pastoriza e Monsaibán
os cabalos da grea desbocados,
gallopando por min antergos soños
que rexurden de novo, nun repente.
.....

9. …..
¡Feirón de Vilalba! ¡Feiras do Castro,
Rábade, Moimenta e A do Monte…!
Aínda o voso rumor na miña alma
resoa cun doce e vello son de muiñeira.
…..

10. …..
¡Pazo de Sistallo! ¡Torres de Vilalba,
A Caldaloba, Taboi e máis Sobrada:
facedes garda de honor a inmensidade
e velais o misterio e o silencio
que envolve como un manto a miña terra!
….
Torre de Vilalba
Torre de Cal da Loba

11. …..
Festa dos Milagres en Saavedra;
Santa Sabel de Outeiro de Rei;
Nosa Señora do Monte, de Cospeito,
raíña da Terra Cha, dos montes sos,
cubertos de pucharcas e carpazas
que teñen a cor escura da tristura!
…..
Saavedra
Santa Sabela

12. …..
San Ramón de Vilalba: ¡eres a flor
de tódalas romaxes do país…!
pero a miña romaxe é a máis humilde:
a virxe da saleta, en San Xulián,
onde o silencio é fondo e se oi o Miño
ir co seu paso de boi cara os encoros
que deteñen a súa forza poderosa
coutándolle o camiño do mar ceibe.
…..
San Xulián de Mos
San Ramón

13. …..
¡Ouh xentileza lanzal da abidueira,
branca e esguía como un soño,
que na humilde pucharca se reflexa,
na linfa transparente dos regatos
e nos ríos caudales de augas quedas
que van durmindo ó mar!
…..

14. …..
Polo inverno
baixo o vento xeado do Cantábrico:
laias fondamente, almiña en pena.
…..

15. …..
¡Salgueiros e piñeiros, amieiros cor mel
e potentes carballos centenarios
que loitades co vento brazo a brazo!
¡ouh agros de centeo, terras frías,
con auga encorada nos madoiros…!”
…..

16. …..
Na Terra Cha todo é puro, elemental.
Homes silandeiros que non teñen
nen sequer palabras para cantar
e emigran tristeiros e calados
levando a outras terras o silencio
que lles deu a súa terra fatalmente.
…..

17. …..
Na Terra Cha as cousas nada falan:
A choiva, cai na terra sen máis nada;
o vento que ven do mar pasa ouveando
e o sol abrasa todo sen piedade
nos días abafantes do Vrao longo.
Máis a beleza grave das chairegas
-o seu van xentil como o do vimbio
e os seus ollos da cor das avelairas-
érguese impresionante en toda a Cha.
…..

18. …..
Nesta terra só os carros do país
lle dan á paisaxe a súa voz agria
para que cante segredo, quedamente,
a historia de Lucerna e de Valverde,
as dúas cidades malditas, sulagadas
no fondo da lagoa de Cospeito…
…..
Lagoa de Cospeito

19. …..
E tamén as campás, co seu acento,
que se alonga soidoso polas gándaras,
enchen de vaga soidá a nosa alma.
(¡Ouh verbas inspiradas de Noriega!
¡Versos virxilianos de Aquilino!
¡e razós namoradas de Crecente
que case semellades un silencio!)
.....

20. …..
Agora eu estou lonxe. E teño Señardás
dos berros, case ouveos, das labercas;
do rumor do Anllo, do Lea e do Azúmara,
do Fabilus, do Ladra e máis do Támoga;
do gando que pace polas Brañas,
dos oleiros de Bonxe e Silvarrei;
dos zoqueiros de Loentia e Formarán;
e dos brutamontes, calados e solemnes,
que baixan, dende a Corda e San Simón
vender os queixos loubados a Vilalba
pondo unha nobre gravidade nos feirós.
…..
Río Miño

21. …..
Agora eu estou lonxe. E teño saudade
dos camiños anchos como estradas
que atravesan os montes soedosos;
dos prados de ouro e seda perto os ríos;
…..
Río Miño

22. …..
das falas pausadas dos labregos
de Xustás e Gaibor, que recolleitan
patacas por vagós; das mulleres
vestidas de mouro que, dende Outono,
encerran os capós nas capoeiras
para matalos, ben cebados, no Nadal
e celebrar como é debido a Noiteboa;
…..

23. …..
das terras centeeiras que producen
o pan e a seguridá de todo o ano;
dos altos ceos chumbos que ameazan,
coas súas nubes escuras como a morte,
o desamparo dos povos e dos montes,
perdidos na gran inmensidade,
orfa e impresionante da planura…
.....

24. …..
Agora a Terra Cha é outra Terra.
Agora sente o peso dos tractores
E escoita, estantía, como fungan;
Como enchen o ar de roucos sons.
…..

25. …..
A terra, vella e sabia, nada di.
Porque esta terra, sempre despoboada,
-habitada só de vento e de choivas,
Xeadas, xistras e aves frías-
Cecáis non comprende cabalmente
A Colonización, tan aireada
Un día e outro día nos xornás…
…..

26. …..
Eu amo a Terra Cha, sempre tan miña.
Eu amo a Terra Cha tal como é:
¡a súa seiva corre no meu sangue
E alúmame, a súa luz, o corazón!
Monforte de Lemos, agosto, 1964

27. MONTAXE E FOTOS: Adela Leiro, Mon Daporta
Xaneiro 2015