Suy thuong than addison 2016

1
SUY TUYẾN THƯỢNG THẬNSUY TUYẾN THƯỢNG THẬN
BỆNH ADDISON (SUY TUYẾNBỆNH ADDISON (SUY TUYẾN
THƯỢNG THẬN TIÊN PHÁTTHƯỢNG THẬN TIÊN PHÁT
PGS.TS.Nguyễn Thị Nhạn

2
 Vỏ th.thận: 3 lớp từ ngoài vào:
 Vùng cầu (zona glomerulosa)
→ aldosterone (RAA và K+
).
 Vùng bó (z. fasiculata)
 Vùng lưới (z. reticularis)
 Vùng bó: tạo cortisol tức thời.
 Vùng lưới: duy trì nồng độ cortisol cơ bản.
SINH LÝ - GIẢI PHẪUSINH LÝ - GIẢI PHẪU
→ cortisol, androgens
(testosteron),
→ lượng nhỏ estrogen

 Vùng cầu:
 Tiết aldosteron, vùng này không có hoạt tính men 17α-
hydroxylase nên không tiết cortisol và androgen
 Vùng cầu được điều hòa bởi hệ thống Renin-Angiotensin và điều
hòa K+
.
 Vùng bó và vùng lưới: chịu ảnh hưởng của ACTH, thiếu
ACTH 2 vùng này bị teo lại và ngược lại thừa thì vùng này
phì đại và tăng sinh
 Vùng bó: tạo cortisol tức thời, tức đáp ứng với stress
 Vùng lưới: duy trì nồng độ cortisol cơ bản, tức tiết cortisol
nền
SINH LÝ - GIẢI PHẪUSINH LÝ - GIẢI PHẪU

VỎ THƯỢNG THẬN
Vùng cầu: Mineralocorticoids
Vùng bó: Glucocorticoids
Vùng lưới: Androgens
TỦY TT

CRH: Corticotropin releasing hormon
ACTH: adrenocorticotropic hormone =
Corticotropin

7
- Các hormon sinh dục nam gồm:
+ Androstenedione (quan trọng nhất)
+ DHEA (dehydroepiandrosterone)
+ DHEA sulfate
→ chuyển hoá ở ngoại biên → testosterone và
dihydrotestosterone.
SINH LÝ - GIẢI PHẪU (tt)SINH LÝ - GIẢI PHẪU (tt)

HORMONE VỎ THƯỢNG THẬN
Tổng hợp khoảng 30 hormones khác nhau gọi là
corticosteroïdes,
Được chia thành 3 nhóm:
 1. Mineralocorticoïdes : aldosterone (tái hấp thụ Na+ và
nước)
 2. Glucocorticoïdes : cortisol, cortisone, corticostérone
 3. Gonadocorticoïdes : hormones sexuelles
Dẫn xuất từ cholesterol)

HORMONES ĐƯỢC TIẾT BỞI VÙNG VỎHORMONES ĐƯỢC TIẾT BỞI VÙNG VỎ
CORTICOSTEROIDS
Glucocorticoids Mineralocorticoids
CORTISOLCORTISOL ALDOSTERONALDOSTERON
 Hệ thống miễn dịchHệ thống miễn dịch
 GGlucoselucose
 SStresstress
 Huyết ápHuyết áp
 Cân bằng nước và muốiCân bằng nước và muối

TUỶ THƯỢNG THẬN, TIẾT CATECHOLAMINES
= Adrenaline (~80%) và Noradrenaline (~20%)
Hoạt hoá hệ giao cảm
↑ tần suất tim
↑ chuyển hoá
↑ Dãn phế quản
Co mạch và ↑ huyết áp

SUY TUYẾN THƯỢNG THẬN
TIÊN PHÁT
= BỆNH ADDISON

BỆNH ADDISON
Mô tả lần đầu tiên năm
1855 do BS. Thomas
Addison
Do suy TTT tiên phát
mắc phải
Không có NN đặc hiệu
– Thường do tự miễn
(~80%)

DỊCH TỂ HỌC
 STT tiên phát gặp chủ yếu ở phụ nữ
 TuỔI thường gặp: 30-50
 Tỉ lệ STT mạn tiên phát ở châu ÂU: 93-144 ca/1 triệu dân ở cuối thế kỷ 20 cho
đến những năm gần đây
 Tần suất ước tính 4,4-6 ca mới mắc/triêu dân
 1969-2009: NC trên 615 bn Addison: nn tự miễn 82%; lao 9% và nn khác 8%
 STT thứ phát thường gặp hơn: tỉ lệ ước đoán 150-280 ca/1triệu dân, nữ>nam
 STT đệ tam cấp do dùng glucocorticoid kéo dài, do ức chế CRH

BỆNH ADDISON
Addison’s
Normal

NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH ADDISONNGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH ADDISON
 TIÊN PHÁTTIÊN PHÁT
 Hủy hoạiHủy hoại vỏ thượngvỏ thượng
thậnthận
 Rối koạn miễn dịchRối koạn miễn dịch
 LaoLao
 Viêm mạnViêm mạn
THỨ PHÁT
 Thiếu hụt ACTH
 Do thuốc
 U hay nhiễm trùng
tuyến yên
CORTISOLCORTISOL
ALDOSTERONEALDOSTERONE
CORTISOLCORTISOL

NGUYÊN NHÂN SUY THƯỢNG THẬN TIÊN PHÁT
Mắc phải Bẩm sinh Hội chứng
 Tự miễn
 AIDS
 Lao
 Tổn thương 2 bên
Xuất huyết
Hoại tử
Di căng
 Vô căn
 Tăng sản TTT bẩm sinh
 Bệnh Wolman
 Giảm sản TTT bẩm sinh
 Hội chứng Allgrove
(AAA)
 Adrenoleukodystrophy
 Kearns-Sayre
 Autoimmune polyglandular
syndrome 1 (APS1)
 APS2

Nguyên nhân Bệnh sinh Chẩn đoán
Tự miễn KT kháng 21-OH
Nhiễm trùng Lao, vi khuẩn (não mô cầu, hemophilus
ìnluenza), nấm (pneumocystis carini), VR (HIV<
Herpers simplex, CMV)
Nuôi cấy, định lượng, PCR,
CTscan
Xuất huyết H/c antiphospholipid, điều trị chống đông, CIVD Có XH TTT trên CTscan
Phẫu thuật PT khối u h/c cushing, cắt thận Steroid niệu, chuỗi gen di truyến
steroid (CYP21B)
Đo VLCFA. Chuỗi NROBI
Di truyền Tăng sản TTT bẩm sinh
Loạn dưỡng chất trắng TTT
Suy sinh dục thứ phát. H/C kháng ACTH
Thâm nhiễm Ketoconazole, Etidomate, mitotan, Metirapone
Thuốc

Xuất huyết TTT:
Nhiễm trùng huyết não mô cầu

CÁC RỐI LOẠN TỰ MIỄN THƯỜNG ĐI KÈM
VỚI SUY TUYẾN THƯỢNG THẬN TIÊN PHÁT (PAI)
Bệnh Tần suất % Xét nghiệm chẩn đoán
Bệnh TG tự miễn
(Hashimoto, Basedow)
22 TSH, Kt kháng TPO, TSI
Bệnh Celiac 12 KT kháng transglutaminase mô
ĐTĐ týp 1 11 KT kháng đảo, kháng GAD…
Suy tuyến cận giáp 10 Đo PTH, calci và phosphore máu
Suy buồng trứng tiên phát 10 LH, FSH, Estrogen
Thiếu máu ác tính Biermer 5 CTM, Vitamine B12, KT kháng tb
thành dạ dày
Suy sinh dục tiên phát ở nam 2 Testosterone, FSH, LH
Không 50

NGUYÊN NHÂN SUY TTT THỨ PHÁT
 Suy tuyến yên::
 U tuyến yên, u hạt, sarcoidosis, nhiễm trùng TY, u sàn sọ hầu, tự miễn,
Sheehan
 Suy tiết đơn độc ACTH
 Bệnh rỗng TY
 Phẩu thuật, chấn thương
 Suy vùng hypothalamus: giảm tiết CRH (corticotropic releasing hormone)
 Do điều trị corticoid: điều trị corticoid kéo dài trên 4 tuần, ức chế tiết ACTH
không đầy đủ, dần làm teo tuyến TT, và đáp ứng kém với ACTH, suy tuyến
TT do thuốc có thể kéo dài trên 1 năm sau khi ngưng điều trị

Nguyên nhân Bệnh sinh Chẩn đoán
Tự miễn Tự miễn tế bào T và Bchoongs lại tb tuyến TT KT kháng 21-OH
Nhiễm trùng Lao, vi khuẩn (não mô cầu, hemophilus
ìnluenza), nấm (pneumocystis carini), VR (HIV<
Herpers simplex, CMV)
Nuôi cấy, định lượng, PCR,
CTscan
Xuất huyết H/c antiphospholipid, điều trị chống đông, CIVD Có XH TTT trên CTscan
Phẫu thuật PT khối u h/c cushing, cắt thận Steroid niệu, chuỗi gen di truyến
steroid (CYP21B)
Đo VLCFA. Chuỗi NROBI
Di truyền Tăng sản TTT bẩm sinh
Loạn dưỡng chất trắng TTT
Suy sinh dục thứ phát. H/C kháng ACTH
Thâm nhiễm Ketoconazole, Etidomate, mitotan, Metirapone
Thuốc

LÂM SÀNG BỆNH ADDISONBỆNH ADDISON

BỆNH ADDISONBỆNH ADDISON
 MỆTMỆT
 GIẢM TRỌNG LƯỢNG; YẾU CƠGIẢM TRỌNG LƯỢNG; YẾU CƠ
 XẠM DAXẠM DA
 HẠ HUYẾT ÁPHẠ HUYẾT ÁP
 RỐI LOẠN TIÊU HÓARỐI LOẠN TIÊU HÓA

25
Suy tuyến thượng thận tiên phát (Bệnh Addison)Suy tuyến thượng thận tiên phát (Bệnh Addison)
Lâm sàng: 5 triệu chứng chính:
 Mệt (thể xác, tinh thần, SD) : 100%
 Gầy, sụt cân : 100%
 Xạm da, niêm mạc (vùng cọ xát,
tiếp xúc ánh nắng) : 92%
 Hạ HA, hạ HA tư thế : 88%
 RL tiêu hoá (chán ăn, buồn nôn) : 56%

Nussey SS, Whitehead SA; The adrenal gland. Endocrinology: An
integrated approach.

BN có triệu chứng của suy vỏ thượng thận
Đo cortisol ht
< 5µg/dl ≥ 5µg/dl
Đo ACTH Không nghi PAI
ACTH
>300pg/ml
ACTH
<10pg/ml 300 ≥ ACTH ≥ 10pg/ml
Suy TTT
CTscan
TTT
Suy TY
CTscan TY
NP Synacthen 250 µg TM
Đo Cortisol ht sau 30, 60 phút
Cortisol <18 µg/dl Cortisol >18 µg/dl 300≥ Cortisol ≥ 10µg/dl
Suy vỏ TT tiên phát Không nghĩ suy vỏ
TT tiên phát
Suy vỏ TT thứ phát
(từ hypothalamus
hay TY)
Sơ đồ chẩn đoán suy vỏ thượng thận

SUY THƯỢNG THẬN THỨ PHÁT
 Dấu lâm sàng của STT thứ phát tương tự như tiên phát, nhưngDấu lâm sàng của STT thứ phát tương tự như tiên phát, nhưng
 Không có xạm da (do không tăng ACTH).Không có xạm da (do không tăng ACTH).

CẬN LÂM SÀNG SUY THƯỢNG THẬN TIÊN PHÁT
Rối loạn điện giải: 92%
Hạ natri máu 88%
Tăng kali máu 64%
Tăng calci máu 6%
Tăng uree máu 55%
Thiếu máu 40%
Tăng BC ưa acid/ Eosinophilia 17%
Stewart, PM; The adrenal cortex. Kronenberg: Williams Textbook of
Endocrinology, 11th ed.

36
CẬN LÂM SÀNG SUY THƯỢNG THẬN TIÊN PHÁT (tt)
Aldosteron thấp.
Cortisol cơ bản thấp
ACTH tăng cao trong suy TTT tiên phát
ACTH bt hay thấp trong suy TTT thứ phát do suy
tuyến yên

TÉT CHẨN ĐOÁNTÉT CHẨN ĐOÁN
 Tét ACTH (= SynacthenR): Kích thích chức năng tuyến TT
 Cosyntropin (corticotropin) 0,25mg (= 250 μg) TM hay TB, đo C0, C30, C60.
 Đọc kết quả:
 Cortisol HT tăng đỉnh > 18 µg/dL: đáp ứng bình thường
 Cortisol HT không tăng: suy TTT tiến phát
 Tét metyrapone: 30mg/kg uống lúc 24h:
 Suy TTT tiên phát: ACTH cao:
 11-deoxycortisol thấp
 ACTH không thay đổi
 Suy TTT thứ phát: ACTH bt hay cao
 Cả 11-deoxycortisol và ACTH đều không tăng

Test Metyrapone
Đánh giá nồng độ ACTH và cortisol ht cũng như đánh giá đáp ứng ACTH và 11-
deoxycortisol khi dùng metyrapone
 Liều duy nhất metyrapone được đánh giá ở 104 bn có trục pituitary-adrenal bình
thường, 20 patients có suy TTT thứ phát, và 7 bn suy TTT tiên phát
 Ở bn suy TTT tiên phát, mức ACTH cơ bản cao. Sau khi dùng Metyrapone:
 Nồng độ 11-deoxycortisol rất thấp và
 Mức ACTH không thay đổi
 Ở bn suy TTT thứ phát: mức ACTH huyết tương là bình thường:
 nhưng 11-deoxycortisol và ACTH cũng không tăng trong đáp ứng với
metyrapone.
 Tét metyrapone không chỉ dùng để sàng lọc suy TTT, nó cũng còn dùng để
chẩn đoán giám biệt giữa NN tiên phát hay thứ phát

TÉT CHẨN ĐOÁN (tt)TÉT CHẨN ĐOÁN (tt)
Tét dung nạp insukin là tiêu chuẩn vàng (Kích thích tuyến yên-tuyến thượng
thận)
(The insulin tolerance test is the gold-standard to evaluate the integrity of the
hypothalamic-pituitary axis The insulin tolerance test is the gold-standard to
evaluate the integrity of the hypothalamic-pituitary axis)
Gây hạ glucose máu bằng insulin
 Insulin nhanh (0.1 U/kg) TM
 Đo Cortisol và corticotropin (ACTH) cơ bản sau 30-60-90 phút của tét
dung nạp insulin (và đo GH trong trường hợp nghi ngờ suy nhiều hormone
tuyến yên)
 Kết quả:
 Cortisol không tăng trong Suy TTT tiên phát
 Corticotropin (ACTH) và Cortisol không tăng: suy tuyến yên hay suy TTT
thứ phát
Kích thích với CRH
 Để giám biệt nguyên nhân từ hypothalamic hay tuyến yên

CHẨN ĐOÁN BỆNH ADDISONCHẨN ĐOÁN BỆNH ADDISON
TESTTEST KÍCH THÍCHKÍCH THÍCH ACTHACTH
ĐIỀU TRỊ BỆNH ADDISONĐIỀU TRỊ BỆNH ADDISON
ĐIỀU TRỊ THAY THẾĐIỀU TRỊ THAY THẾ
CORTISOLCORTISOL HYDROCORTISONEHYDROCORTISONE
ALDOSTERONEALDOSTERONE FLUDROCORTISONEFLUDROCORTISONE
5 DẤU CHỨNG LÂM SÀNG

CƠN SUY THƯỢNG THẬN CẤPCƠN SUY THƯỢNG THẬN CẤP
ADDISONIAN CRISISADDISONIAN CRISIS /ACUTE ADRENAL INSUFFICIENCYACUTE ADRENAL INSUFFICIENCY
 ĐAU ĐỘT NGỘT Ở LƯNGĐAU ĐỘT NGỘT Ở LƯNG,, BỤNG HAY CẲNG CHÂNBỤNG HAY CẲNG CHÂN
 NÔN MỮA VÀ ĐI CHẢY NHIỀUNÔN MỮA VÀ ĐI CHẢY NHIỀU,, KÉO THEO MẤT NƯỚCKÉO THEO MẤT NƯỚC
 HUYẾT ÁP HẠHUYẾT ÁP HẠ
 MẤT TRI GIÁCMẤT TRI GIÁC
HYDROCORTISONEHYDROCORTISONE TIÊM TMTIÊM TM
 NaCl 0,9 %NaCl 0,9 % CTM
DEXTROSEDEXTROSE

42
SUY THƯỢNG THẬN CẤPSUY THƯỢNG THẬN CẤP
STT cấp: cấp cứu nội khoa
 Thường gặp nhất trong STT mạn
 kèm yếu tố làm dễ: ch.thương, ph.thuật, nh.khuẩn
Lâm sàng:
 Buồn nôn và nôn làm nặng thêm mất nước và ↓ thể tích.
 Nghĩ đến STT cấp trên bn STT mạn khi có truỵ tim mạch không giải
thích được.
 Sốc, hôn mê → tử vong nhanh (không điều trị kịp).

TÉT CHẨN ĐOÁNTÉT CHẨN ĐOÁN
 Tét ACTH (= SynacthenR): Kích thích chức năng tuyến TT
 Cosyntropin (corticotropin) 0,25mg (= 250 μg) TM hay TB, đo C0, C30, C60.
 Đọc kết quả:
 Cortisol HT tăng đỉnh > 18 µg/dL: đáp ứng bình thường
 Cortisol HT không tăng: suy TTT tiên phát
 Tét metyrapone: 30mg/kg uống lúc 24h:
 Suy TTT tiên phát: ACTH cao:
 11-deoxycortisol thấp
 ACTH không thay đổi
 Suy TTT thứ phát: ACTH bt hay cao
 Cả 11-deoxycortisol và ACTH đều không tăng
CẬN LÂM SÀNG SUY THƯỢNG THẬN TIÊN PHÁT

Test Metyrapone
Đánh giá nồng độ ACTH và cortisol ht cũng như đánh giá đáp ứng ACTH và
11-deoxycortisol khi dùng metyrapone
 Liều duy nhất metyrapone được đánh giá ở 104 bn có trục pituitary-adrenal bình
thường, 20 BN có suy TTT thứ phát, và 7 BN suy TTT tiên phát
 Ở bn suy TTT tiên phát, mức ACTH cơ bản cao.
Sau khi dùng Metyrapone:
 Nồng độ 11-deoxycortisol rất thấp và
 Mức ACTH không thay đổi
 Ở bn suy TTT thứ phát: mức ACTH huyết tương là BT:
 nhưng 11-deoxycortisol và ACTH cũng không tăng trong đáp ứng với
metyrapone.
 Tét metyrapone không chỉ dùng để sàng lọc suy TTT, nó cũng còn dùng để
chẩn đoán giám biệt giữa NN tiên phát hay thứ phát

TÉT CHẨN ĐOÁN (tt)TÉT CHẨN ĐOÁN (tt)
Tét dung nạp insukin là tiêu chuẩn vàng đê đánh giá chính xác của trục
hypothalamuc-tuyến yên
Gây hạ glucose máu bằng insulin
 Insulin nhanh (0.1 U/kg) TM
 Đo cortisol và corticotropin (ACTH) cơ bản sau 30-60-90 phút của tét dung
nạp insulin (và đo GH trong trường hợp nghi ngờ suy nhiều hormon tuyến
yên)
 Kết quả:
 Cortisol không tăng trong Suy TTT tiên phát
 Corticotropin (ACTH) và Cortisol không tăng: suy tuyến yên hay suy TTT
thứ phát
Kích thích với CRH
 Để giám biệt nguyên nhân từ hypothalamic hay tuyến yên

47
ĐIỀU TRỊĐIỀU TRỊ
Bệnh nhân bị bệnh Addison thường phải dùng thuốc điều trị
thay thế suốt đời do đó cần giải thích cho bn biết rõ khi có
stress cũng cần phải tăng liều .
1. Điều trị nguyên nhân (nếu được ).
 Lao thượng thận
ĐIỀU TRỊ SUY THƯỢNG THẬN TIÊN PHÁT

ĐIỀU TRỊ TRIỆU CHỨNG BẰNG LIỆU PHÁP HORMONEĐIỀU TRỊ TRIỆU CHỨNG BẰNG LIỆU PHÁP HORMONE
THAY THẾ GLUCOCORTICOIDTHAY THẾ GLUCOCORTICOID
 Nhu cầu cortisol giữa 15 - 25 mg/ngày
 Biến đổi liều tương đương tùy loại cortisol:
 hydrocortisone 8 mg/m2
/ngày; (Tg ½ đời 90 phút)
 prednisone = 0.25 × hydrocortisone;
 dexamethasone = 0.04 × hydrocortisone).
Chú ý:
 Hydrocortisone và prednisolone là dạng glucocorticoid hoạt động,
 Cortisone acetate và prednisone đòi hỏi phải hoạt hóa thông qua sự hoạt hóa của
11β-hydroxysteroid dehydrogenase týp 1 ở gan trước khi có hoạt tính sinh học
 CYP3A4 là men chuyển hóa chính ảnh hưởng đến độ thanh thải hydrocortisone

49
ĐIỀU TRỊ TRIỆU CHỨNG BẰNG LIỆU PHÁP HORMONE THAYĐIỀU TRỊ TRIỆU CHỨNG BẰNG LIỆU PHÁP HORMONE THAY
THẾTHẾ
1. Glucocorticoid:
 Hydrocortisone 15-25mg/ngày (or 5,5 mg/m2
da, or 0,12 mg/kg) hoặc
 Cortisone acetate 20-35mg/ngày hoặc
 Prednisone: 5- 7.5mg/ngày, uống,
 Liều thuốc có thể thay đổi nhiều hay ít hơn tùy từng bn, cũng có bn chỉ cần
uống 1 lần/ngày, hoặc 2-3 lần/ngày,
 ½ hoặc 2/3 liều cho vào buổi sáng (ngay sau khi ngủ dậy), 1/3 uống liều buổi
chiều (2h sau ăn trưa).
 Để tránh mất ngủ do thuốc, liều uống chót nên uống lúc 16-17 giờ. uống lúc
no, hoặc cùng sữa, thuốc chống acid.
 Tăng liều tối đa khi có stress

50
ĐIỀU TRỊ TRIỆU CHỨNG BẰNG LIỆU PHÁP HORMONE THAY THẾ (TT)ĐIỀU TRỊ TRIỆU CHỨNG BẰNG LIỆU PHÁP HORMONE THAY THẾ (TT)
2. Khoáng- Ccorticoid (Mineralocorticoid):
 Thay thế khoáng-corticoid: 9α-fludrocortisone (9α-fluorocortisol;
Florinef) 0.05-0.2mg/ngày (hay 50-200mg/ngày), uống buôí sáng. Chỉ
trong STTT tiên phát
 Nếu quá liều có thể gây phù, THA, suy tim ứ huyết, yếu liệt do hạ kali
máu.
 Khoảng 10-20% bn chỉ cần dùng glucocorticoid và ăn đầy đủ muối,
không cần khoáng corticoid.
 Liều thích hợp, triệu chứng sẽ giảm bớt và bn sẽ duy trì cân nặng bình
thường, HA, ECG và các chất điện giải trong máu bình thường.

51
3. Liệu pháp thay thê dehydroepiandrosterone (DHEA):
 Được chỉ định ở phụ nữ giảm ham muốn tình dục, trầm cảm, giảm sức lực,
mặc dù đã bổ sung glucocorticoid và khoáng – corticoid
 Liệu pháp thay thế DHEA được chỉ định trong giai đoạn 6 tháng đầu, nếu
sau không cải thiện có thể dùng lại
 Theo dõi nồng độ DHEA buổi sáng trước ăn
 Androgen: Liều: DHEA (dehydroepiandrosterone replacement) 25 to 50
mg, uống duy nhất vào buổi sáng
Or Depotestosteron 25mg tiêm bắp mỗi 4-6 tuần
.
ĐIỀU TRỊ TRIỆU CHỨNG BẰNG LIỆU PHÁP HORMONE THAY THẾ (TT)ĐIỀU TRỊ TRIỆU CHỨNG BẰNG LIỆU PHÁP HORMONE THAY THẾ (TT)

52
 Điều trị suy thượng thận thứ phát thường không đòi hỏi corticoid khoáng như
suy thượng thận nguyên phát.
 Cần duy trì cân bằng nước và muối.
 Nếu HA giảm thì dùng Fludrocortisone acetate liều 0,05-0,1 mg/ngày.
 Cortisol: tương tự như STT tiên phát.
 Fludrocortison thường không cần thiết.
 Nếu thiếu các hormon khác thì cũng phải bù đắp bằng liều thích hợp thí dụ
hormon tuyến giáp, hormon sinh dục.
ĐIỀU TRỊ SUY THƯỢNG THẬN THỨ PHÁT

53
 Sự hồi phục hạ khâu não, tuyến yên, tuyến thượng thận đòi hỏi hàng tuần,
hàng năm tùy thuộc liều và thời gian điều trị. Do đó có thể cần dùng liều
hormon thay thế trong thời gian khá dài.
 Khi có stress phải tăng liều gấp hai lần hoặc cortisol đến 200-300mg mỗi ngày.
 Nếu đủ liều bệnh nhân sẽ có cảm giác khỏe, hết yếu mệt, tăng cân không còn
hạ huyết áp tư thế.
ĐIỀU TRỊ SUY THƯỢNG THẬN SAU ĐIỀU TRỊ
GLUCOCORTICOID

54
Nếu bn Suy thượng thận bị phẩu thuật.Nếu bn Suy thượng thận bị phẩu thuật.
 Phải điều chỉnh rối loạn nước điện giải,
 tiêm bắp 100mg cortisol khi vào phòng mổ,
 sau đó 50mg cortisol/6 giờ TB hoặc TM cho trong 24 giờ ở phòng hồi sức,
 nếu tình trạng ổn giảm 25mg mỗi 6 giờ trong vòng 24 giờ cho đến liều duy
trì trong 3-5 ngày.
 khi bệnh nhân uống được lại dùng trở lại liều hydrocortison.
 Duy trì liều cao hoặc tăng 200-400mg mỗi ngày nếu có sốt, hạ huyết áp
hoặc có biến chứng khác.

Treatment
 glucocorticoid replacement
– two or three daily doses (total 15 to 30 mg of hydrocortisone)
– one half to two thirds of the daily dose is given in the morning, in line
with the physiologic cortisol-secretion pattern.
– Mineralocorticoid replacement (0.05 to 0.2 mg of fludrocortisone daily
as a morning dose) required only with primary adrenal insufficiency
– dehydroepiandrosterone replacement (25 to 50 mg) optional treatment
 acute adrenal crisis
– immediate intravenous administration of 100 mg of hydrocortisone,
then
– 100 to 200 mg of hydrocortisone every 24 hours
– continuous infusion of larger volumes of physiologic saline solution
(initially 1 liter per hour) under continuous cardiac monitoring
Bornstein SR; Predisposing Factors for Adrenal Insufficiency; NEJM 2009:
Volume 360:2328-2339

Treatment
Minor febrile illness or stress
– Increase glucocorticoid dose twofold to threefold for the few days of
illness; do not change mineralocorticoid dose.
– Contact physician if illness worsens or persists for more than 3 days or
if vomiting develops.
Emergency treatment of severe stress or trauma
– Inject contents of prefilled dexamethasone (4-mg) syringe
intramuscularly.
– Get to physician as quickly as possible.

Further Rx of Addisonian Crisis
Once the patient's condition improves:
–Decrease hydrocortisone to 100 mg bid
–Halve dose daily till maintenance dose
achieved (usually 20 mg hydrocortisone per
day)
–Add fludrocortisone 0.1 mg per day when dose
of cortisone < 100 mg / day

TÀI LIỆU THAM KHẢOTÀI LIỆU THAM KHẢO
 -Annane D et al. Corticosteroids for severe sepsis and septic shock: a systematic
 review and meta-analysis. BMJ 2004;329:480-488
 -Cooper MS, Stewart PM; NEJM 2003; 348:8.
 -
 - Nussey SS, Whitehead SA; The adrenal gland. Endocrinology: An
 integrated approach
 - Snježana Vukelić, Mentor: A. Žmegač Horvat „ADRENAL CORTEX- CUSHING, CONN
AND ADDISON DISEASE“
 - Stewart, PM; The adrenal cortex. Kronenberg: Williams Textbook of Endocrinology, 11th ed.
http://en.wikipedia.org/wiki/Adrenal_gland#Adrenal_cortex
 http://users.rcn.com/jkimball.ma.ultranet/BiologyPages/A/Adrenals.html
 http://www.endocrineweb.com/adrenal.html

Suy thuong than addison 2016

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados (20)

Semelhante a Suy thuong than addison 2016

Semelhante a Suy thuong than addison 2016 (20)

Mais de Tran Huy Quang

Mais de Tran Huy Quang (18)

Último

Último (15)

Suy thuong than addison 2016