Διδακτική πρόταση για τα ΜΜΕ

1. ΜΜΕ
Διδακτική μεθοδολογία της Γλώσσας (ΠΜΣ)
«Το σχόλιο στην είδηση»
Πρόταση για διδασκαλία
ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΤΑΞΗ: Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΝΟΤΗΤΑ: Η είδηση
ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 3 διδακτικές ώρες
Στόχοι :
Α. Ως προς το γνωστικό αντικείμενο:
Επιδιώκεται οι μαθητές:
• Να κατανοήσουν τους όρους δημοσιογραφία (ειδησεογραφία / ερμηνευτική
δημοσιογραφία), σχόλιο, είδηση
• Να αποκτήσουν κριτική στάση απέναντι στα μέσα ενημέρωσης και να ασκηθούν στη
διάκριση του γεγονότος από το σχόλιο σε μια είδηση.
• Να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό τους, δεδομένου ότι οι λέξεις είναι φορείς εννοιών.
• Να ασκηθούν στην παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου μέσω κειμένων με
επικοινωνιακό χαρακτήρα.
Β. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία:
Επιδιώκεται οι μαθητές:
 Να μπορούν, μέσω της διερεύνησης, να συνθέτουν μια εργασία στην οποία να
εκφράζουν και να τεκμηριώνουν τις δικές τους απόψεις και ιδέες
 Να αναπτυχθεί με τις εργασίες τους πνεύμα συνεργασίας και ομαδικότητας
Γ. Ως προς την αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. στη διδασκαλία:
 Να εξοικειωθούν οι μαθητές με την τεχνολογία της πληροφορικής, ώστε να μπορούν
να διαβάζουν και να γράφουν κείμενα μέσω των Η/Υ και να επικοινωνούν μέσω των
Η/Υ ως πομποί ή δέκτες
 Να γνωρίσουν και να χρησιμοποιούν τις εφαρμογές των Τ.Π.Ε. που τους βοηθούν
στην παραγωγή κειμένου
Εκτιμώμενη διάρκεια
Δύο ή τρεις διδακτικές ώρες. Η τρίτη διδακτική ώρα απαιτείται για το σχολιασμό των
κειμένων που παρήγαγαν οι μαθητές, καθώς και για διευκρινίσεις. Ως προϋπόθεση, θεωρείται η

2. ΜΜΕ
Διδακτική μεθοδολογία της Γλώσσας (ΠΜΣ)
εξοικείωση τόσο του διδάσκοντος, όσο και των μαθητών, με τα βασικά εργαλεία των Τ.Π.Ε.
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ
Γενική Περιγραφή Διδακτικής Πρακτικής
Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες (τριών ή τεσσάρων ατόμων). Χρησιμοποιούνται 4 φύλλα
εργασίας, τα οποία μοιράζονται με τυχαία σειρά καλύπτοντας πολυτροπικά τις ενότητες του
μαθήματος. Τα συγκεκριμένα φύλλα εργασίας είναι δημοσιευμένα και στο ιστολόγιο της
εκπαιδευτικού ( www.e-kokkiniklosti.blogspot.gr ) με ενεργοποιημένους τους προτεινόμενους
ηλεκτρονικούς δεσμούς, για να καθίσταται πιο εύκολη η πλοήγηση στο διαδίκτυο. Ο
εκπαιδευτικός, (ή οι εκπαιδευτικοί), είναι κοντά τους, σε περίπτωση που χρειαστούν επιπλέον
οδηγίες, επισημαίνοντας την ανάγκη ελέγχου και αξιοπιστίας του υλικού.
Μετά την επεξεργασία των φύλλων εργασίας οι μαθητές συνεργάζονται με τα άτομα της
ίδιας ειδικότητας από τις άλλες ομάδες. Στο τέλος, οι μαθητές συντάσσουν τις ομαδικές τους
εργασίες, παρουσιάζουν τις εργασίες τους στην ολομέλεια της τάξης, γίνεται συζήτησή στην
τάξη και τίθενται θέματα αξιολόγησης του σεναρίου.
Ακόμη, ζητείται από τους μαθητές η παραγωγή κειμένου στο σπίτι, έκτασης 400-500 λέξεων.
«Αφού μελετήσετε το άρθρο με τίτλο «Γλώσσα και ΜΜΕ» να απαντήσετε κατά πόσο
συμφωνείτε με την άποψη πως τα ΜΜΕ έχουν τη δύναμη να επηρεάζουν τη γλώσσα που
μιλιέται στην περιοχή της εμβέλειάς τους· ότι διαμορφώνουν πρότυπα και συνήθειες· ότι
ευθύνονται για την «κακοποίηση» της γλώσσας και τη διάδοση του “λάθους”».
ΜΕΘΟΔΟΣ: Ομαδοσυνεργατική Μέθοδος – «JIGSAW TEACHING METHOD»
Οι μαθητές χωρίζονται σε 4 ομάδες των 4 ατόμων. Στην κάθε ομάδα υπάρχουν 4 ειδικότητες: α)
ένας δημοσιογράφος β) ένας γλωσσολόγος, γ) ένας διευθυντής ειδήσεων, και δ) ένας πολίτης.
Η κάθε ειδικότητα επεξεργάζεται τα στοιχεία που έχει στη διάθεση της. Αφού ολοκληρώσουν
την επεξεργασία των δεδομένων οι μαθητές συνεργάζονται με τα άτομα της ίδιας ειδικότητας
από τις άλλες ομάδες. Δημιουργούνται «expert groups». Ανταλλάσουν απόψεις, συζητούν για
τα αποτελέσματα των εργασιών τους, λύνουν τυχόν απορίες.
Αφού ολοκληρωθεί η διαβούλευση των «expert groups», οι μαθητές επιστρέφουν στην αρχική
τους ομάδα. Σε συνεργασία με τις άλλες ειδικότητες και τον συντονιστή φτιάχνουν την
παρουσίαση τους. Παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της δουλειάς τους στην τάξη. Ο
εκπαιδευτικός περιφέρεται ανάμεσα στις ομάδες και είναι πρόθυμος να λύσει τυχόν απορίες ή να
δώσει ώθηση στους μαθητές όταν βλέπει ότι δυσκολεύονται κάπου.

3. ΜΜΕ
Διδακτική μεθοδολογία της Γλώσσας (ΠΜΣ)
ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΕΚΦΡΑΣΗ – ΕΚΘΕΣΗ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Στην κάθε ομάδα υπάρχουν 4 ειδικότητες: α) ένας δημοσιογράφος β) ένας γλωσσολόγος, γ)
ένας διευθυντής ειδήσεων, και δ) ένας πολίτης.
Δεν ξεχνάμε να αναφέρουμε τις πηγές μας!
1ο
Φύλλο Εργασίας
Όνομα ομάδας:
ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ
1. Να μπείτε στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα και να ψάξετε στο Λεξικό του Τριανταφυλλίδη
τη σημασία των λέξεων είδηση και σχόλιο.
2. Να διαμορφώσετε καθέναν από τους ακόλουθους τίτλους, που εκφράζουν υπαινιγμούς και
σχόλια, έτσι ώστε να αποδίδουν την αντίστοιχη είδηση με τρόπο ουδέτερο:
α. Ασυνείδητος οδηγός εγκαταλείπει αιμόφυρτο το θύμα του στην άσφαλτο.
β. Τολμηρά τα νέα μέτρα κατά των εμπόρων του θανάτου.
γ. Με σκυμμένο το κεφάλι επιστρέφει η Εθνική από τη Ρώμη.
δ. Θεαματική βουτιά στο χρηματιστήριο.
3. Να γράψετε σε δύο παραγράφους μια είδηση για ένα σημαντικό πραγματικό ή φανταστικό
γεγονός. Στην πρώτη παράγραφο να εκθέσετε το γεγονός και στη δεύτερη να παρουσιάσετε τα
σχόλιά σας γι΄ αυτό.
Όλες οι απαντήσεις σας να δοθούν σε κείμενο Word.

4. ΜΜΕ
Διδακτική μεθοδολογία της Γλώσσας (ΠΜΣ)
ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΕΚΦΡΑΣΗ – ΕΚΘΕΣΗ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Στην κάθε ομάδα υπάρχουν 4 ειδικότητες: α) ένας δημοσιογράφος β) ένας γλωσσολόγος, γ) ένας
διευθυντής ειδήσεων, και δ) ένας πολίτης.
Δεν ξεχνάμε να αναφέρουμε τις πηγές μας!
2ο
Φύλλο Εργασίας
Όνομα ομάδας:
1. Αφού μελετήσετε το παρακάτω κείμενο να συντάξετε ένα κείμενο Word 200-250 λέξεων
περίπου για την επίδραση των μέσων ενημέρωσης στον προσωπικό λόγο.
Στο παρελθόν, πριν είκοσι, εικοσιπέντε χρόνια, ακόμη,
το γλωσσικό όργανο του έλληνα διαμορφωνόταν από
ποικιλία παραγόντων από το σχολείο, τα διαβάσματα, τη
γλώσσα της δουλειάς, το ιδίωμα της περιοχής. Οι
άνθρωποι συζητούσαν και η προσπάθεια να εκφραστούν
ήταν μια άσκηση λογική και γλωσσική. Σήμερα, με την
εξαφάνιση της μικρής κοινότητας εξαφανίζεται και ο
προσωπικός λόγος. Ακόμη και στο καφενείο –όπου
σώζεται αυτό το νεοελληνικό υποκατάστατο της Αγοράς
των αρχαίων– ακόμη κι εκεί δε συζητούν πια, ακούν και
βλέπουν Τιβί. Ο προσωπικός λόγος υποχωρεί,
εξαφανίζεται και αρχίζουν όλοι να μιλούν σαν τον
«ηλεκτρονικό καθοδηγητή τους».
(Ρ. Παπατσαρουχά-Μίσσιου. «Ο λόγος των μέσων πληροφόρησης», από τον περιοδικό Τύπο)
2. Να επισκεφτείτε τη σελίδα linoit.com και αφού εγγραφείτε, να φτιάξετε έναν πίνακα
ανακοινώσεων με νέα του σχολείου σας (φανταστικά ή πραγματικά), χρησιμοποιώντας
τίτλους που να έχουν κάποιας μορφής σχόλιο.

5. ΜΜΕ
Διδακτική μεθοδολογία της Γλώσσας (ΠΜΣ)
3. Να συνδυάσετε τις λέξεις: σχόλια, είδηση, γεγονός με τα κατάλληλα επίθετα και να
σχηματίσετε φράσεις.
ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΕΚΦΡΑΣΗ – ΕΚΘΕΣΗ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Στην κάθε ομάδα υπάρχουν 4 ειδικότητες: α) ένας δημοσιογράφος β) ένας γλωσσολόγος, γ) ένας
διευθυντής ειδήσεων, και δ) ένας πολίτης.
Δεν ξεχνάμε να αναφέρουμε τις πηγές μας!
3ο
Φύλλο Εργασίας
Όνομα ομάδας:
1. Παρακολουθήστε ένα τηλεοπτικό δελτίο ειδήσεων στο http://webtv.gr/live/ προσέχοντας
ιδιαίτερα τη γλώσσα (σύνταξη, λεξιλόγιο, ύφος) που χρησιμοποιείται και καταγράψτε τις
παρατηρήσεις σας σε ένα αρχείο word 200-250 λέξεων.
2. Στις παρακάτω προτάσεις να προσδιορίσετε το είδος του σχολίου (θαυμασμό, έκπληξη,
αποδοκιμασία, απορία, ειρωνεία, έμφαση κ.α.) που εκφράζουν τα σημεία στίξης στην κάθε
περίπτωση.
 Εξαιρετική η ερμηνεία του ρόλου!
 Ο κατάλληλος(;) άνθρωπος στην κατάλληλη θέση.
 Ο υπεύθυνος έφτασε στο χώρο με τη «συντροφιά» αστυνομικών δυνάμεων.
 Συντήρηση τροφίμων με … ακτινοβολία.
 Καμάρωνε πως ήταν ο καλύτερος (;) ποδοσφαιριστής.
3. «Ο τόνος της φωνής του παρουσιαστή ειδήσεων μπορεί να κάνει το ίδιο γεγονός
διαφορετικό». Χρησιμοποιώντας τη φράση αυτή ως θεματική περίοδο να αναπτύξετε μια
παράγραφο με δικά σας παραδείγματα.

6. ΜΜΕ
Διδακτική μεθοδολογία της Γλώσσας (ΠΜΣ)
ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΕΚΦΡΑΣΗ – ΕΚΘΕΣΗ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Στην κάθε ομάδα υπάρχουν 4 ειδικότητες: α) ένας δημοσιογράφος β) ένας γλωσσολόγος, γ) ένας
διευθυντής ειδήσεων, και δ) ένας πολίτης.
Δεν ξεχνάμε να αναφέρουμε τις πηγές μας!
4ο
Φύλλο Εργασίας
Όνομα ομάδας:
1. Να επισκεφτείτε τη σελίδα wordle.net και να φτιάξετε ένα συννεφόλεξο με λέξεις σχετικές
με τα ΜΜΕ και στη συνέχεια να αποθηκεύσετε το συννεφόλεξο ως αρχείο εικόνας jpg στην
επιφάνεια εργασίας του υπολογιστή σας.
2. Να επισκεφτείτε τη σελίδα frontpages.gr και να αναζητήσετε τα πρωτοσέλιδα των ειδήσεων
στις πολιτικές εφημερίδες σαν σήμερα 5 χρόνια πριν. Να καταγράψετε τους τίτλους σε ένα
αρχείο word και να επισημάνετε τα σχόλια που διακρίνετε σε αυτά τα πρωτοσέλιδα.
3. Να διαμορφώσετε καθέναν από τους ακόλουθους τίτλους, που εκφράζουν υπαινιγμούς και
σχόλια, έτσι ώστε να αποδίδουν την αντίστοιχη είδηση με τρόπο ουδέτερο.
Παράδειγμα
Δεδομένος τίτλος: Περίεργη φωτιά σε εργοστάσιο, ύποπτα τα αίτια.
Ουδέτερη παραλλαγή του τίτλου: Φωτιά σε εργοστάσιο από άγνωστη αιτία.
α) Ασυνείδητος οδηγός εγκαταλείπει αιμόφυρτο το θύμα του στην άσφαλτο.
β) Τολμηρά τα νέα μέτρα κατά των εμπόρων του θανάτου.
γ) Απεργιακό κύμα σαρώνει τη χώρα.

7. ΜΜΕ
Διδακτική μεθοδολογία της Γλώσσας (ΠΜΣ)
δ) Ογδοντάχρονη γριούλα θύμα αδίστακτου ληστή.
ε) Με σκυμμένο το κεφάλι επιστρέφει η Εθνική από τη Ρώμη.
στ) Θεαματική βουτιά στο χρηματιστήριο.
ζ) Στο έλεος της κακοκαιρίας η χώρα.