Sprawozdanie merytoryczne z realizacji XIV Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego (2012).

1. Sprawozdanie merytoryczne
XIV Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego. W tym sęk!
Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego to jedno z największych cyklicznych wydarzeń
ukazujących i promujących bogactwo kulturowe Małopolski, pozwalające na osobiste
spotkanie z najpiękniejszymi i najciekawszymi miejscami regionu.
Program XIV edycji MDDK zachęcał odbiorców do poznania różnorodności drewnianej
architektury regionu: od chłopskiej zagrody, poprzez dwory, drewniane zabytki techniki,
aż po obiekty sakralne trzech wyznań. Na ciekawych Małopolski czekali eksperci
i pasjonaci, którzy odsłonili tajemnice dawnego budownictwa, oraz specjalnie na tę okazję
przygotowana książka.
1

2. Tegoroczna edycja MDDK po raz pierwszy została zorganizowana podczas dwóch
weekendów: 19 i 20 maja oraz 26 i 27 maja i objęła 12 obiektów (podczas każdego
z weekendów zostało zaprezentowanych 6 innych obiektów):
19–20 maja 2012
1. Dwór z Drogini / Wygiełzów / Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny
w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec / powiat chrzanowski / gmina Babice
2. Zagroda ze Staniątek / Wygiełzów / Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny
w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec / powiat chrzanowski / gmina Babice
3. Dwór Moniaków / Zubrzyca Górna / Muzeum – Orawski Park Etnograficzny
w Zubrzycy Górnej / powiat nowotarski / gmina Jabłonka
4. Tartak i folusz / Zubrzyca Górna / Muzeum – Orawski Park Etnograficzny
w Zubrzycy Górnej / powiat nowotarski / gmina Jabłonka
5. Willa Oksza / Zakopane / Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego
w Zakopanem – Galeria Sztuki XX wieku / powiat tatrzański / miasto Zakopane
6. Chałupa Gąsieniców Sobczaków / Zakopane / Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa
Chałubińskiego – Muzeum Stylu Zakopiańskiego – Inspiracje / powiat tatrzański /
miasto Zakopane
26–27 maja 2012
7. Kościół rzymskokatolicki z Łososiny Dolnej / Nowy Sącz / Muzeum Okręgowe
w Nowym Sączu – Sądecki Park Etnograficzny / powiat nowosądecki / miasto
Nowy Sącz
8. Zbór ewangelicki ze Stadeł / Nowy Sącz / Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu –
Sądecki Park Etnograficzny / powiat nowosądecki / miasto Nowy Sącz
9. Zagroda maziarska w Łosiu / Łosie / Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów
w Gorlicach / powiat gorlicki / gmina Ropa
10. Cerkiew greckokatolicka w Bartnem / Bartne / Muzeum Dwory Karwacjanów
i Gładyszów w Gorlicach / powiat gorlicki / gmina Sękowa
11. Zagroda Felicji Curyłowej w Zalipiu / Zalipie / Muzeum Okręgowe w Tarnowie /
powiat dąbrowski / gmina Olesno
12. Dwór w Dołędze / Dołęga / Muzeum Okręgowe w Tarnowie / powiat brzeski /
gmina Szczurowa
2

3. Dane z badań ankietowych:
Ocena wydarzenia na podstawie badań ankietowych przeprowadzonych podczas obu
weekendów wydarzenia:
o atrakcyjność wybranych obiektów: ponad 90% oceniło je wysoko i bardzo
wysoko;
o oprowadzanie po obiektach: 90% oceniło je wysoko i bardzo wysoko;
o obsługa zwiedzających: ponad 90% oceniło ją wysoko i bardzo wysoko (wiele
pozytywnych komentarzy o wolontariuszach – szczególnie w Zubrzycy Górnej);
o wydarzenia towarzyszące: ponad 70% oceniło je wysoko i bardzo wysoko;
o materiały promocyjne: 90% oceniło je wysoko i bardzo wysoko;
o portal internetowy: ponad 60% oceniło go wysoko i bardzo wysoko (duży
odsetek odpowiedzi „nie mam zdania”);
o publikacja „W tym sęk!”: ponad 80% oceniło ją wysoko i bardzo wysoko (duży
odsetek odpowiedzi „nie mam zdania”).
Dwa weekendy (19–20 maja i 26–27 maja 2012)
Uczestnicy poprzednich edycji MDDK w ankietach ewaluacyjnych zgłaszali brak
możliwości odwiedzenia wszystkich 12 obiektów w ciągu jednego weekendu; jako
propozycję rozwiązania tego problemu sugerowali organizację wydarzenia podczas
dwóch następujących po sobie weekendów majowych. Tegoroczna edycja wydarzenia
3

4. odbywała się podczas dwóch weekendów, podczas każdego z nich zostało
zaprezentowanych 6 innych obiektów.
W czasie pierwszego weekendu (19–20 maja) prezentowane były zabytki zlokalizowane
w Małopolsce zachodniej (Wygiełzów, Zubrzyca Górna, Zakopane). Podczas drugiego
weekendu (26–27 maja) zostały udostępnione obiekty znajdujące się na terenie
Małopolski wschodniej (Nowy Sącz, Łosie, Bartne) oraz na Powiślu Dąbrowskim (Zalipie,
Dołęga). W ten sposób było możliwe zwiedzenie w ciągu dwóch dni wszystkich obiektów
na danej trasie.
Dane z badań ankietowych:
4

5. W ramach badań ankietowych na pytanie: Czy według Pana/Pani organizacja Dni
Dziedzictwa przez dwa weekendy majowe to dobre rozwiązanie? prawie 100%
respondentów zaznaczyło odpowiedź TAK.
Odbiorcy XIV Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego
Ponad 60% uczestników XIV Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego jest stałymi
odbiorcami tego wydarzenia. Połowa z nich uczestniczyła w 1–3 edycjach, a druga
połowa w 4–13 edycjach. Jako jeden z głównych powodów udziału w wydarzeniu połowa
respondentów podała pozytywne doświadczenia z udziału w poprzednich edycjach.
Jednocześnie duża grupa odbiorców Dni Dziedzictwa została namówiona do udziału przez
rodzinę i znajomych.
Większość uczestników to rodziny lub grupy znajomych przemieszczające się
samochodami. Prawie połowa z tych grup ma pod opieką dzieci. Coraz liczniejszą grupę
stanowią wycieczki zorganizowane poruszające się wynajętymi autokarami. Są to przede
wszystkim osoby 50+ (uniwersytety III wieku, grupy związane z organizacjami
turystycznymi i krajoznawczymi).
Najliczniej w Małopolskich Dniach Dziedzictwa Kulturowego uczestniczą mieszkańcy
Krakowa (około 35%), osoby z wyższym wykształceniem, kobiety, w wieku 26–65 lat.
Kontynuowany jest spadkowy trend jeśli chodzi o odsetek mieszkańców Krakowa wśród
uczestników wydarzenia.
Można wskazać 5 głównych grup uczestników:
o krajoznawców – osoby znające Małopolskę, poszukujące nowości i oferty
związanej ze zwiedzaniem/poznawaniem dziedzictwa. W ankietach wskazywali oni
na brak w programie obiektów na co dzień niedostępnych. To stała, wierna
publiczność, choć nieliczna;
o rodziny z dziećmi oraz grupy znajomych, aktywnie spędzające czas poza miastem,
chętnie odwiedzające miejsca w atrakcyjnych rejonach (np. górskich); grupa
zdecydowanie większa, mniej wierna, jej udział w wydarzeniu zależy
od atrakcyjności „trasy” i programu;
5

6. o lokalną publiczność – osoby traktujące Dni Dziedzictwa jako sposobność
do odwiedzenia obiektu, który jest im znany (nie tylko w sensie jego uprzednich
odwiedzin);
o turystów „na miejscu” – osoby przebywające na wyjazdach turystycznych
w Małopolsce, dla których Dni Dziedzictwa są okazją poznania zabytku/obiektu;
o organizatorów „turystyki kwalifikowanej”, dla których Dni są okazją
do zorganizowania ciekawej wycieczki po Małopolsce.
Publikacja „W tym sęk”
W tym roku, zamiast dwunastu odrębnych folderów prezentujących obiekty,
przygotowano jedną zbiorczą książeczkę autorstwa Katarzyny Kobylarczyk,
zatytułowaną „W tym sęk!”. Przewodnik zawiera rzuty budynków i krótki rys historyczny
wraz z kalendarium wydarzeń związanych z poszczególnymi obiektami. Tegoroczną
nowością i atrakcją jest rozbudowanie przewodnika o reportaże historyczne. Historie,
przedstawione w formie wartkich opowieści, pozwalają czytelnikom zapoznać się
z intrygującymi, a nierzadko również dramatycznymi losami zabytków i związanych z nimi
ludzi i przedmiotów. Publikacja rozpoczyna serię wydawnictw towarzyszących
Małopolskim Dniom Dziedzictwa Kulturowego.
Druk został wydany w nakładzie 9 tys. egzemplarzy i był dystrybuowany nieodpłatnie
na stanowiskach informacyjnych podczas MDDK, obsługiwanych przez MIK. Wersja
elektroniczna publikacji jest udostępniona na portalu MDDK.
6

7. Gala inauguracyjna XIV MDDK oraz wręczenie nagrody im. M. Korneckiego
20 maja 2012 r. w Nadwiślańskim Parku Etnograficznym w Wygiełzowie odbyła się gala
inaugurująca XIV Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego. Uroczystego otwarcia
dokonał Marszałek Województwa Małopolskiego Marek Sowa.
W wydarzeniu wzięli udział Przewodniczący Sejmiku Województwa Małopolskiego
Kazimierz Barczyk, Dyrektor Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie
Jerzy Motyka, Dyrektor Małopolskiego Instytutu Kultury Joanna Orlik oraz Prezes
Krakowskiego Oddziału Stowarzyszenia Historyków Sztuki Joanna Daranowska-
Łukaszewska. Otwarcie połączone było z galą wręczenia Nagród Województwa
Małopolskiego im. Mariana Korneckiego przyznawanych za wybitne osiągnięcia
w dziedzinie ochrony i opieki nad zabytkami architektury drewnianej. Jej laureatem został
ksiądz prałat Stanisław Dziedzic, którego doceniono za ponad czterdziestoletnią
działalność na rzecz ratowania zabytków architektury drewnianej, w szczególności za
trud konserwacji dwóch kościołów: w Sękowej, wpisanego na listę UNESCO, oraz dawnej
cerkwi greckokatolickiej w Owczarach. Wśród wyróżnionych znaleźli się także wójt gminy
Iwkowa Bogusław Kamiński, proboszcz parafii w Sobolowie ks. Stanisław Jachym oraz
Stowarzyszenie Przyjaciół Nowicy.
7

8. Organizatorem gali był Departament Edukacji, Kultury i Dziedzictwa Narodowego
UMWM.
Zabytki prezentowane podczas XIV Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego.
W tym sęk!
19–20 maja 2012
Dwór z Drogini w Nadwiślańskim Parku Etnograficznym w Wygiełzowie
(Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec)
powiat chrzanowski, gmina Babice
W latach 20. XVIII w. rodzina Jordanów kupiła od Brzechwów parterowy, nieotynkowany,
kryty gontem drogiński dwór. Był w tak złym stanie, że postanowiono go zbudować
na nowo. Z zapisu na belce stropowej wynika, że nowy dwór stanął w 1730 r. Został
otynkowany, znacznie później dobudowano kamienny portyk. Po rabacji galicyjskiej
w 1864 r. przeszedł na własność Bzowskich i należał do rodziny do 1945 r. Po
nacjonalizacji dwór wykorzystywano m.in. jako magazyn i przedszkole. W 1985 r. został
rozebrany, na miejscu dóbr drogińskich utworzono bowiem Zalew Dobczycki. W 1996 r.
zrekonstruowany dwór stanął w Nadwiślańskim Parku Etnograficznym w Wygiełzowie.
Zagroda ze Staniątek w Nadwiślańskim Parku Etnograficznym w Wygiełzowie
(Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec)
powiat chrzanowski, gmina Babice
Nieopodal klasztoru we wsi Staniątki pod Niepołomicami w 1855 r. wzniesiono zagrodę
o ciekawej formie, gdzie zabudowania mieszkalne i gospodarcze zamknięto
w czworoboku, tworząc tym samym wewnętrzny dziedziniec – miejsce prac
gospodarczych. Taki typ zabudowy nosi nazwę okół. W licznych pomieszczeniach –
chlewikach, stajniach – trzymano zwierzęta, w składzikach, pod wiatami stały urządzenia
dziś już właściwie zapomniane, niegdyś ułatwiające pracę w gospodarstwie. W latach 70.
XX w. zagroda została zakupiona przez Muzeum od jej ówczesnego właściciela, Karola
8

9. Szewczyka, i przeniesiona z zachowaniem oryginalnej bryły do Nadwiślańskiego Parku
Etnograficznego w Wygiełzowie.
Dwór Moniaków w Orawskim Parku Etnograficznym w Zubrzycy Górnej
(Muzeum – Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej)
powiat nowotarski, gmina Jabłonka
Powstanie dworu będącego własnością rodu sołtysiego Moniaków z Orawy datuje się
na koniec XVII w. Jednak, jak wskazuje łacińska inskrypcja na sosrębie, rozbudowa dworu
miała miejsce w 1784 r., jej fundatorem był Marcin Moniak. Architektura domu, mimo że
pełnił on funkcję dworu, zawiera elementy charakterystyczne dla miejscowego
budownictwa ludowego. Jednym z nich jest wyżka, pomieszczenie na półpiętrze pełniące
funkcję składu. W 1937 r. dwór podarowali państwu polskiemu ostatni właściciele,
Joanna Wilczkowa i Sándor (Aleksander) Latyák, którzy pragnęli, by powstało tu muzeum.
Doszło do tego dopiero w 1955 r. Dwór wraz z budynkami gospodarczymi stał się
zaczątkiem nowo powołanego skansenu – Orawskiego Parku Etnograficznego.
Tartak i folusz w Orawskim Parku Etnograficznym w Zubrzycy Górnej
(Muzeum – Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej)
powiat nowotarski, gmina Jabłonka
Podhalańscy konstruktorzy i przedsiębiorcy ludowi – Józef i Franciszek Maciaszowie ze
wsi Łopuszna – ok. 1911 r. wznieśli w Zarębku Niżnym nad potokiem Łopuszanka
kompleks zabudowań produkcyjnych, w skład którego wchodziły: elektrownia, młyn,
heblarnia, gonciarnia, olejarnia, tartak, folusz, pędnia oraz niewielka kuźnia. W 1958 r.
powódź uniemożliwiła dalsze funkcjonowanie folusza. Odkupiono go wraz
z tartakiem od ostatniego właściciela, Stanisława Maciasza, i przeniesiono do nowo
powstałego skansenu w Zubrzycy Górnej. Oba zabytki postawiono w malowniczym
miejscu nad potokiem.
Willa Oksza w Zakopanem
(Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem – Galeria Sztuki
XX wieku)
powiat tatrzański, miasto Zakopane
9

10. Willa ta jest trzecim dziełem Stanisława Witkiewicza, twórcy stylu zakopiańskiego.
Zaprojektował ją w latach 1894–1895 dla Bronisławy i Wincentego Korwin-
Kossakowskich, w latach 1895–1896 wznieśli ją góralscy cieśle. Dom początkowo nosił
nazwę Korwinówka. W 1899 r. willę zakupił Marcin hr. Kęszycki, aby ofiarować ją swojej
żonie Helenie z okazji ich srebrnego wesela. Dla niej zmienił nazwę willi na Oksza,
nawiązując w ten sposób do herbu rodowego żony. Dom jeszcze kilkakrotnie zmieniał
właścicieli. W 1920 r. został znacznie przebudowany. Podczas II wojny światowej
mieściła się w nim Szkoła Gospodarstwa Domowego, a po wojnie prewentorium dla dzieci
i młodzieży. W latach 60. przeprowadzono remont kapitalny. W 2006 r. obiekt przejęło
Muzeum Tatrzańskie, w latach 2008–2010 przeprowadzono remont. Dziś we wnętrzach
willi można obejrzeć kolekcję dzieł artystów zafascynowanych Zakopanem i Tatrami
w pierwszej połowie XX w.
Chałupa Gąsieniców Sobczaków w Zakopanem
(Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego – Muzeum Stylu Zakopiańskiego
– Inspiracje)
powiat tatrzański, miasto Zakopane
Około 1830 r. Joachim Gąsienica Sobczak wzniósł chałupę, którą następnie rozbudował
jego syn Jan, a w 1877 r. odziedziczył wnuk Stanisław, który powiększył ją o drugą izbę.
Prawnuk Joachima, również Stanisław, absolwent Szkoły Przemysłu Drzewnego
i krakowskiej ASP, w okresie międzywojennym miał nieopodal, przy ul. Kościeliskiej, swoją
pracownię ceramiczną. W 1975 r. chałupę zakupiło Muzeum Tatrzańskie. W latach 1978–
1979 prezentowano w niej prace Stanisława, w 1981 r. w budynku zamieszkał ówczesny
dyrektor muzeum. Ponowna adaptacja do celów muzealnych nastąpiła dopiero w 2008 r.
Obecnie można w niej podziwiać tworzoną w latach 1886–1893 kolekcję Marii
i Bronisława Dembowskich, twórców pierwszego zbioru sztuki ludowej na Podhalu.
26–27 maja 2012
Kościół rzymskokatolicki z Łososiny Dolnej w Sądeckim Parku Etnograficznym
w Nowym Sączu
(Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu – Sądecki Park Etnograficzny)
powiat nowosądecki, miasto Nowy Sącz
10

11. Na terenie Sądeckiego Parku Etnograficznego w części poświęconej Lachom Sądeckim
znajduje się kościół rzymskokatolicki pw. św. św. Piotra i Pawła, przeniesiony z Łososiny
Dolnej. Drewniana, orientowana, jednonawowa świątynia została wybudowana w 1739 r.
W bogato wyposażonym wnętrzu uwagę zwracają dwa rokokowe konfesjonały
z malowidłami o tematyce spowiedzi. W 2004 r. kościół został ponownie konsekrowany.
Zbór ewangelicki ze Stadeł w Sądeckim Parku Etnograficznym w Nowym Sączu
(Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu – Sądecki Park Etnograficzny)
powiat nowosądecki, miasto Nowy Sącz
W północnej części Sądeckiego Parku Etnograficznego znajduje się sektor poświęcony
Niemcom Galicyjskim, zwanym też kolonistami józefińskimi. Wśród dawnej zabudowy
kolonistów znajduje się kościół ewangelicki ze Stadeł, gdzie w 1786 r. powstała parafia
ewangelicko-augsburska. Wnętrza w całości drewnianego obiektu odtwarzają wygląd
wiejskiej świątyni ewangelickiej z okresu międzywojnia.
Zagroda maziarska w Łosiu
(Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach)
powiat gorlicki, gmina Ropa
Zagroda maziarska w Łosiu pokazuje historię wsi Łosie, której mieszkańcy tradycyjnie
zajmowali się maziarstwem – wędrownym handlem mazią i smarami. Obejście składa się
z trzech obiektów: chyży mieszkalnej, spichlerza i stodoły, a zgromadzona w nich
ekspozycja prezentuje przedmioty codziennego użytku, fotografie typowej rodziny
maziarskiej. Obiekt udostępniony do zwiedzania od 2009 r.
Cerkiew greckokatolicka w Bartnem
(Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach)
powiat gorlicki, gmina Sękowa
Dawna cerkiew greckokatolicka pw. św. św. Kosmy i Damiana we wsi Bartne reprezentuje
północno-zachodni typ łemkowskiego budownictwa sakralnego. Drewnianą świątynię
pokrytą gontem zbudowano w 1842 r. We wnętrzu trójdzielnej budowli znajdują się
zbiory łemkowskiej sztuki cerkiewnej i ludowej. Najcenniejszym elementem wyposażenia
cerkwi jest XVIII-wieczny barokowy ikonostas.
11

12. Zagroda Felicji Curyłowej w Zalipiu
(Muzeum Okręgowe w Tarnowie)
powiat dąbrowski, gmina Olesno
Zagroda Felicji Curyłowej została zachowana niemal w identycznej postaci, w jakiej
istniała za życia tej utalentowanej zalipiańskiej malarki i popularyzatorki sztuki ludowej.
Ekspozycję stanowią budynki na planie litery U, zdobione ornamentami roślinnymi:
drewniana obora połączona dachem z chlewikiem i drewutnią, stodoła i budynek
mieszkalny. Wnętrza wyposażone zostały w oryginalne meble, naczynia, oleodruki
i pamiątki po artystce.
Dwór w Dołędze
(Muzeum Okręgowe w Tarnowie)
powiat brzeski, gmina Szczurowa
Dwór w Dołędze został wybudowany w połowie XIX w. z inicjatywy Marii Pikuzińskiej-
Güntherowej. Obiekt zbudowany na planie podkowy jest jednym z nielicznych na Powiślu
Dąbrowskim dworów, które zachowały się z niemal pełnym wyposażeniem. Wnętrza
i meble wiążą się z ważnymi wydarzeniami historycznymi – dramatycznego roku 1846
(rabacji chłopskiej) czy powstania styczniowego, gdy dwór służył jako punkt zborny
i lazaret dla powstańców. W 1973 r. ostatnia jego właścicielka, Jadwiga Tumidajska,
przekazała obiekt Muzeum.
12

13. Program oraz frekwencja
Program tegorocznej edycji był konstruowany we współpracy z gospodarzami obiektów –
muzeami. W ramach wydarzenia zostały bezpłatnie udostępnione do zwiedzania nie tylko
obiekty tegorocznych MDDK, ale także wiele innych obiektów znajdujących się na terenie
skansenów (Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie, Orawski Park Etnograficzny
w Zubrzycy Górnej, Sądecki Park Etnograficzny w Nowym Sączu).
Łącznie, podczas tegorocznej edycji wydarzenia odbyło się:
• 128 oprowadzeń przez pracowników muzeów
o 19–20 maja 2012 – 64
o 26–27 maja 2012 – 64
• 31 wykładów, oprowadzeń lub spacerów z gośćmi specjalnymi
o 19–20 maja 2012 – 15
o 26–27 maja 2012 – 16
• 41 warsztatów i pokazów
o 19–20 maja 2012 – 19
o 26–27 maja 2012 – 22
• 10 wystaw przygotowanych specjalnie na XIV MDDK
o 19–20 maja 2012 – 7
o 26–27 maja 2012 – 3
• 12 koncertów
o 19–20 maja 2012 – 4
o 26–27 maja 2012 – 8
• 7 kiermaszy
o 19–20 maja 2012 – 3
o 26–27 maja 2012 – 4
13

14. W oprowadzeniach w ramach XIV Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego wzięło
udział 5840 osób.
o 19–20 maja 2012 – 2740 os.
o 26–27 maja 2012 – 3100 os.
14

15. Opis programu w poszczególnych obiektach
Dwór z Drogini oraz zagroda ze Staniątek w Nadwiślańskim Parku Etnograficznym
w Wygiełzowie (19–20 maja 2012)
(Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec)
Tegoroczne Dni Dziedzictwa dały zwiedzającym okazję do różnorodnej eksploracji
zabytków. Organizatorzy wydarzenia przede wszystkim postawili na serię oprowadzeń
po obiektach w towarzystwie muzealnika, kustosza oraz zaprosili do oprowadzeń
tematycznych znanych i cenionych ekspertów oraz pasjonatów – gości specjalnych. Nie
inaczej działo się w Nadwiślańskim Parku Etnograficznym w Wygiełzowie. Niemal co
godzinę muzealnicy oprowadzali zorganizowane grupy oraz indywidualnych turystów
po dworze i zagrodzie. W sobotę 19 maja na dwugodzinne oprowadzenie przez gościa
specjalnego, etnologa, prof. Jana Święcha, który opowiedział O idei muzealnictwa
skansenowskiego we współczesnym świecie, przybyła rzesza słuchaczy. Tego dnia dużym
zainteresowaniem cieszyły się również pokazy palenia i parzenia kawy, które
przeprowadziła i wzbogaciła ciekawymi opowieściami Zofia Drohomirecka, właścicielka
sieci kawiarń Pożegnanie z Afryką. Lokalizacja wydarzenia na terenie skansenu
spowodowała, że organizatorzy do zwiedzania włączyli pozostałe zabytkowe obiekty,
udostępniając na ich terenie różnorodne warsztaty (garncarskie, bibułkarskie, malowania
na szkle, edukacyjne: W szkole naszych przodków), pokazy rzemieślnicze i obrzędowe
(lania świec woskowych, czerpania papieru, młócenia cepami, plecionkarstwa
i zielarstwa), a także tematyczne wystawy (fotografii komunijnej z pierwszej połowy XX
w. oraz dizajnu lat 60. w polskim domu na wsi).
Opisanym wydarzeniom w niedzielę 20 maja towarzyszyła uroczystość wręczenia przez
Marszałka Województwa Małopolskiego nagrody im. Mariana Korneckiego, stanowiąca
jednocześnie inaugurację Dni Dziedzictwa. Bogata oprawa uroczystości – kolorowy
korowód zespołów obrzędowych oraz występy regionalnych zespołów folklorystycznych
– przyciągnęła wielu odbiorców.
W oprowadzeniach po obiekcie wzięło udział:
19 maja 2012 – 400 os.
20 maja 2012 – 1000 os.
15

16. 16

17. Dwór Moniaków oraz tartak i folusz w Orawskim Parku Etnograficznym w Zubrzycy
Górnej (19–20 maja 2012)
(Muzeum – Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej)
W dworze Moniaków na uczestników Dni Dziedzictwa czekały tematyczne oprowadzenia
znanej na Orawie badaczki dziejów rodów orawskich, etnografki, Jadwigi Pilch. Z kolei
po tartaku i foluszu oprowadzał miejscowy muzyk, Ludwik Młynarczyk, snując opowieści
o pracy nad obróbką drewna i filcu i wzbogacając je o ilustracje muzyczne. W niedzielę 20
maja goście Dni Dziedzictwa mogli usłyszeć cały koncert w wykonaniu tradycyjnej kapeli
orawskiej, którą utworzył właśnie Ludwik Młynarczyk.
Po dworze, tartaku i foluszu oprowadzali również muzealnicy oraz młodzież
z miejscowych szkół, która wykazała się ogromną wiedzą na temat lokalnych tradycji
i zebrała pochwały od zwiedzających. Do udziału w wydarzeniu zachęciliśmy młodzież
poprzez akcję (widokówkowo-facebookową) zatytułowaną Kto pamięta, jak było
przed(wczoraj)?, która miała na celu zwrócenie uwagi mieszkańców Orawy na ich
dziedzictwo, zachęcenie do poszukiwania korzeni, sięgania po stare zdjęcia, rodzinne
opowieści. Wernisaż wystawy starych zdjęć w dworze Moniaków był pretekstem
do spotkania się lokalnej społeczności.
Na uczestników Dni Dziedzictwa czekały w skansenie również inne atrakcje: lokalni
twórcy ludowi prezentujący swoje wyroby, wystawa rzeźby drewnianej, gospodynie
z regionalnymi smakołykami, zorganizowano kiermasz nowości książkowych, warsztaty
artystyczne dla rodzin z dziećmi, urządzono pokazy dawnych narzędzi do obróbki drewna,
ręcznego prania, farbowania i maglowania, a także pokazano film o filcowaniu
zatytułowany Diabelska maszyna.
Ciekawym punktem programu, jak się okazało nie tylko dla najmłodszych, było czytanie
przez aktorkę Teatru Starego, Dorotę Segdę, baśni i legend babiogórskich. Uczestnicy
wydarzenia chętnie włączyli się we wspólne śpiewy towarzyszące czytaniu.
W oprowadzeniach po obiekcie wzięło udział:
19 maja 2012 – 400 os.
20 maja 2012 – 400 os.
17

18. 18

19. Willa Oksza oraz chałupa Gąsieniców Sobczaków w Zakopanem (19–20 maja 2012)
(Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego – Galeria Sztuki XX wieku oraz
Muzeum Stylu Zakopiańskiego – Inspiracje)
Zarówno w willi Oksza, jak i w chałupie Gąsieniców Sobczaków na uczestników Dni
Dziedzictwa poza niezwykle ciekawymi oprowadzeniami realizowanymi przez kustoszy
czekali goście specjalni, znani i cenieni w Zakopanem: Jan Karpiel Bułecka oraz dr Maciej
Pinkwart. Wszystkie oprowadzenia cieszyły się ogromną popularnością. Spory krąg
zainteresowanych zebrały również prezentacje dra Zbigniewa Moździerza, historyka
architektury Zakopanego, o losach willi Oksza.
Muzeum Tatrzańskie specjalnie na Dni Dziedzictwa przygotowało wyjątkowe wystawy:
w chałupie Gąsieniców Sobczaków zaprezentowano kolekcję pamiątek po Janie
Krzeptowskim Sabale, a w willi Oksza pokazano obrazy i rysunki znanych twórców
z Zakopanego: Stanisława Witkiewicza i Witkacego, Gałka i Rembowskiego – obie
kolekcje wystawiono po raz pierwszy po konserwacji.
W warsztatach dizajnerskich w Okszy wzięło udział sporo dzieci, ich rysunki zawisły
na górnym piętrze Okszy, tworząc swoistą galerię.
Z kolei wieczorna projekcja Zazdrości i medycyny, filmu stworzonego na podstawie
bestsellerowej powieści z lat 30. XX w., cieszyła się dużym zainteresowaniem dorosłych
odbiorców programu MDDK.
W oprowadzeniach po obiekcie wzięło udział (willa Oksza):
19 maja 2012 – 140 os.
20 maja 2012 – 150 os.
W oprowadzeniach po obiekcie wzięło udział (chałupa Gąsieniców Sobczaków):
19 maja 2012 – 140 os.
20 maja 2012 – 110 os.
19

20. 20

21. 21

22. Kościół rzymskokatolicki z Łososiny Dolnej oraz zbór ewangelicki ze Stadeł
w Sądeckim Parku Etnograficznym w Nowym Sączu (26–27 maja 2012)
(Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu – Sądecki Park Etnograficzny)
Zwiedzający drewnianą świątynię ewangelicką, przeniesioną z miejscowości Stadła, mieli
okazję poznać historię osadnictwa, zwanych też kolonistami józefińskimi. Z tej okazji
w zborze ewangelickim udostępniona została empora, na co dzień niedostępna, na której
został wystawiony obraz Droga w Stadłach autorstwa Edmunda Cieczkiewicza z 1943 r.
Dla osób szczególnie zainteresowanych obyczajowością Niemców Galicyjskich
przygotowano wykłady poświęcone sposobowi ubierania się, estetyce i symbolice ich
stroju.
W jednym z najcenniejszych zabytków sakralnych skansenu, kościele pw. św. św. Piotra
i Pawła przeniesionym z Łososiny Dolnej, goście oprowadzani przez muzealnych
przewodników poznali losy tego obiektu, kulisy jego przeniesienia oraz dekorację
malarską świątyni. Niezwykłą prezentację stanowiła wystawiona w kościele trumna
katafalkowa, również pochodząca z Łososiny Dolnej. Zwiedzający mogli też wysłuchać
związanego z nią ciekawego wykładu dotyczącego obrzędowości pogrzebowej, ważnego
elementu życia społecznego. Program uświetniły dwa koncerty, jeden w wykonaniu chóru
Kościoła Zielonoświątkowego w Nowym Sączu oraz drugi, organowy, w wykonaniu
Kamila Madonia.
W prezentowanych obiektach odprawione zostały także uroczyste nabożeństwa.
Ponadto wszyscy odwiedzający Miasteczko Galicyjskie oraz Sądecki Park Etnograficzny
mogli zwiedzić również inne udostępnione obiekty, wziąć udział w kiermaszu staroci,
organizowanym wspólnie z Urzędem Miasta w Nowym Sączu, a także spróbować swych
sił podczas cyklu warsztatów „Ginące zawody”.
W oprowadzeniach po obiekcie wzięło udział:
26 maja 2012 – 500 os.
27 maja 2012 – 750 os.
22

23. 23

24. Zagroda maziarska w Łosiu (26–27 maja 2012)
(Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach)
W trakcie MDDK w Łosiu, podczas cyklu oprowadzeń po zagrodzie, zwiedzający mieli
okazję poznać lokalną historię, nierozerwalnie powiązaną z przemysłem naftowym.
O podróżach wozami maziarskimi oraz tradycjach i obyczajach związanych z handlem
mazią opowiadali ostatni żyjący maziarze z Łosia. Kontynuacją ich opowieści była
inscenizacja wyjazdu wozu maziarskiego na szlak. Dzięki lokalnemu zaangażowaniu łosian
udało się odtworzyć niepowtarzalną atmosferę tętniącej życiem zagrody maziarskiej.
Liczne warsztaty i pokazy poświęcone tradycyjnym rzemiosłom regionu: dziegciarstwu,
łyżkarstwu, bibułkarstwu, ceramice oraz maziarstwu, przybliżyły uczestnikom tajniki tych
zapomnianych zawodów.
Program wzbogaciły występy wokalno-aktorskie dzieci z lokalnej szkoły oraz recital pieśni
nabożnych w wykonaniu łemkowskiej pieśniarki, mieszkanki Łosia – Julii Doszny.
W ciągu całego weekendu zwiedzający mieli okazję przejechać się wozem maziarskim
po Łosiu, odkryć „sekrety” Łosia podczas wycieczki po wsi oraz nabyć specjały kuchni
łemkowskiej.
W oprowadzeniach po obiekcie wzięło udział:
26 maja 2012 – 320 os.
27 maja 2012 – 280 os.
24

25. 25

26. Cerkiew greckokatolicka w Bartnem (26–27 maja 2012)
(Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach)
W drewnianej cerkwi zostało zaprezentowane kulturowe bogactwo Łemkowszczyzny.
Program skupił się wokół trzech głównych tematów związanych z wsią oraz cerkwią:
kamieniarstwa, muzyki i sztuki.
Kamieniarstwo bartniańskie, które poprzez dzieła twórców ludowych silnie zaznaczyło
swą obecność we wsiach beskidzkich, pokazane zostało w trzech odsłonach: podczas
wykładu, pokazu remontu nagrobka kamiennego oraz wycieczki do nieczynnego
kamieniołomu na Maguryczu Wysokim.
Dla osób zainteresowanych muzyką cerkiewną oraz łemkowską przygotowano aż trzy
koncerty w wykonaniu lokalnych chórów.
Niewątpliwym powodzeniem cieszyły się oprowadzenia po cerkwi przez miejscowego
popa i jego żonę. Podczas tych spotkań zwiedzający poznawali lokalną historię, a także
tradycje obrządku wschodniego. Dopełnieniem był wykład poświęcony programowi
malarskiemu ikonostasu z cerkwi w Bartnem, harmonijnie łączącego tradycje
chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu.
W oprowadzeniach po obiekcie wzięło udział:
26 maja 2012 – 120 os.
27 maja 2012 – 190 os.
26

27. 27

28. Zagroda Felicji Curyłowej w Zalipiu (26–27 maja 2012)
(Muzeum Okręgowe w Tarnowie)
Zagroda Felicji Curyłowej została zachowana w niemal identycznej postaci, w jakiej
istniała za życia tej utalentowanej zalipiańskiej malarki i popularyzatorki sztuki ludowej.
Oprowadzające po zagrodzie wnuczka i prawnuczka Felicji Curyłowej prezentowały
oryginalne meble, naczynia, oleodruki i pamiątki po artystce.
Uczestnicy warsztatów bibułkarskich oraz akcji malowania kartonowych domków
w znane motywy zalipiańskie mogli spróbować swych sił w interpretacji sztuki ludowej.
Niezwykłym wydarzeniem, które pozwoliło na nowo przywołać wspomnienie o Felicji
Curyłowej, było spotkanie z zalipiańskimi malarkami poprowadzone przez wieloletnią
jurorkę konkursu Malowana Chata, dodatkowo zilustrowane archiwalnym materiałem
filmowym ze zbiorów prof. Reinfussa.
Goście mieli także możliwość samodzielnego zwiedzania malowanej wsi, Domu Malarek
oraz pobliskiego kościoła.
W oprowadzeniach po obiekcie wzięło udział:
26 maja 2012 – 130 os.
27 maja 2012 – 280 os.
28

29. 29

30. Dwór w Dołędze (26–27 maja 2012)
(Muzeum Okręgowe w Tarnowie)
Drewniany dwór w Dołędze jest jednym z nielicznych na Powiślu Dąbrowskim dworów,
które zachowały się z niemal pełnym wyposażeniem. Podczas oprowadzania po dworze
zwiedzający mieli okazję zapoznać się z patriotycznymi i malarskimi wątkami historii tego
miejsca, mogli także usłyszeć wiele ciekawostek o codziennym życiu dworskim.
Na najmłodszych uczestników MDDK czekał plener malarski, podczas którego powstały
prace plastyczne inspirowane lokalnym dziedzictwem kulturowym.
Osoby, które chciały poznać najbliższe otoczenie dworu, mogły wziąć udział
w warsztatach botanicznych, prezentujących park jako odizolowany ekosystem leśny.
Dopełnieniem całości były wykłady poświęcone wybranym wątkom z historii dworu oraz
prezentacja filmu Nadwiślańskie Soplicowo.
W oprowadzeniach po obiekcie wzięło udział:
26 maja 2012 – 200 os.
27 maja 2012 – 330 os.
30

31. 31

32. Promocja
Przyjęta i realizowana w 2012 r. strategia promocji opierała się na wynikach badań
ewaluacyjnych, które w 2011 r. jako najskuteczniejsze wykazały następujące źródła
informacji:
1) 64% Internet (47% strona internetowa, 11% portale internetowe, 6%
media społecznościowe)
2) 50% outdoor (34% plakaty, 16% billboardy)
3) 48% prasa (28% dodatek/insert, 20% inne)
4) 37% ulotki
Ad. 1) Internet
Działania prowadzone w Internecie polegały na:
o rozbudowaniu i promocji portalu dziedzictwa, a zarazem serwisu wydarzenia
(www.dnidziedzictwa.pl) prezentującego obiekty ze wszystkich, także tegorocznej
edycji (opisy, zdjęcia, mapy, przewodniki), który w terminie w terminie 1 stycznia–
31 maja 2012 r. zanotował:
o odwiedziny: 35 449, w tym ponad 16 tys. w czasie trwania kampanii (na
ok. 3 tyg. przed realizacją wydarzenia),
o unikalni użytkownicy: 27 600, w tym blisko 13 tys. analogicznie do w/w
okresu,
o odsłony: 100 399, jw. 48 tys.
32

33. Strona dnidziedzictwa.pl
Promocja portalu i wydarzenia prowadzona była za pośrednictwem kampanii reklamowej
w portalu Onet w tzw. pasmach czasowych – emisja reklam typu double billboard przez
10 min. dziennie w terminach: 16, 17, 18, 23, 24 i 25 maja 2012 r. widocznych dla
wszystkich użytkowników z terenu Małopolski; poprzez Google – kampania w terminie
10–25 maja 2012 r. linków sponsorowanych i reklamy graficznej w serwisach
kontekstowych sieci reklamowej google m.in. w serwisach kobiecych i ogólnopolskich
serwisach informacyjnych, geotargetowanych na Kraków; w serwisie Miasta Kobiet –
podstrony dla zabytków MDDK, informacje o wydarzeniu w zakładce Co Gdzie Kiedy,
newsletter do ponad 1 tys. odbiorców; w Polskim Portalu Kultury O.pl –
zindywidualizowany newsletter do ponad 9 tys. subskrybentów.
Podsumowanie kampanii w Onet
Unikalnych Unikalnych
użytkowników kliknięć
Data Odsłon (PV) (UU) Kliknięć (CL) (UCL)
16.05 98 766 21 671 170 161
33

34. 17.05 109 005 21 149 190 170
18.05 91 879 20 656 158 145
23.05 96 646 21 779 180 159
24.05 78 501 18 008 136 129
25.05 95 108 21 194 141 130
Podsumowanie kampanii Google
Zdecydowana większość kampanii zrealizowana została w sieci kontekstowej,
praktycznie z jednego serwisu adsenseformobileapps.com. Strona ta służy do emisji
reklam na aplikacjach na urządzenia mobilne. Funkcjonalność Google AdWords nie
pozwala jednak na precyzyjne wskazanie aplikacji, na których reklama była emitowana.
Kampania w wyszukiwarce miała bardzo wysoki CTR - 0,56% (procent internautów,
którzy poddani działaniu banera kliknęli w niego); średnio, kampanie osiągają mniejsze
wyniki CTR (0,15-0,20). Reklama miała bardzo wysokie pozycje, co z pewnością wpłynęło
na jej skuteczność.
Łącznie reklama (linki sponsorowane i formy graficzne) została wyświetlona 1 313 665
razy, osiągając średnią pozycję – 1, kliknięto w nią 7 398 razy, co skutkowało
przeniesieniem na stronę www.dnidziedzictwa.pl.
o działaniach w kierunku WEB 2.0 (aktywna obecność w mediach
społecznościowych – Facebook, Flickr) polegających na angażowaniu internautów
w promocję i udział w wydarzeniu.
W zasoby MIK na serwisie Flickr, które w ciągu 3 lat istnienia konta zostały obejrzane
ponad 600 tys. razy, włączono zdjęcia obiektów i fotorelacje z wydarzenia. Natomiast
na fanpage’u MIK na Facebooku mającym obecnie ponad 3000 fanów zorganizowano
quizy i zagadki. Na Facebooku została dodatkowo utworzona strona wydarzenia, którą
śledziło 388 zaproszonych użytkowników, wśród których swój udział w wydarzeniu
potwierdziło 159 osób, 23 osoby określiły swój status jako niezdecydowane.
Wydarzenie zatytułowane „XIV Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego” zostało
założone jako podstrona fanpage’a 23 kwietnia 2012 r. Promocja prowadzona była
między 23 kwietnia a 27 maja (23 kwietnia zostało utworzone wydarzenie, a 27 maja
zakończyły się Dni Dziedzictwa). W tym czasie fanpage MIK-u polubiło 75 nowych osób,
a najwięcej osób (147) mówiło o stronie MIK-u od 13 do 19 maja.
Prowadzenie promocji za pomocą wydarzenia na facebooku polegało na zamieszczaniu
postów związanych z tematyką Dni Dziedzictwa. Posty były publikowane
z częstotliwością 3-4 na tydzień. Informacje o pojawieniu się nowej treści na wydarzeniu
były również zamieszczane na tablicy fanpage’a Małopolskiego Instytutu Kultury.
34

35. Innym typem działania promującego Dni Dziedzictwa był konkurs „Twoja majówka!”.
Polegał on na opisaniu najciekawszej autorskiej trasy wycieczki po Małopolsce.
Uczestnicy konkursu mieli pełną dowolność w kwestii wyboru przebiegu trasy, środków
komunikacji etc. Jedynym wymogiem było uwzględnienie w planie przynajmniej jednego
z obiektów tegorocznej edycji Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego.
W ramach promocji wydarzenia w serwisie społecznościowym Facebook zorganizowano
także konkurs fotograficzny, w którym można było wygrać aparat marki Leica. Od 9.05
do 23.06.2012 r. opublikowano 48 postów dotyczących konkursu i marki Leica, które
zobaczyło blisko 30 tys. (29 076) niepowtarzających się osób (w aktualnościach, na pasku
aktywności lub na tablicy strony zobaczyło 27 213 osób oraz 1 863 osoby w zdarzeniu
znajomego). Wzmożona aktywność na fanpage’u oraz wydarzeniu na Facebooku
przyniosła pozytywne efekty. Zamieszczane posty były komentowane przez internautów,
zagadki spotkały się z dużym zainteresowaniem, były przyjmowane z entuzjazmem.
Internauci przesyłali wiadomości prywatne gratulujące idei Dni Dziedzictwa.
o innych działaniach z zakresu e-PR koncentrujących się na opracowaniu
i aranżowaniu w mediach elektronicznych publikacji (zapowiedzi, artykułów,
wywiadów, relacji itp.) poświęconych wydarzeniu oraz w/w działaniach w mediach
społecznościowych.
Zestawienie dotyczące feed backu osiągniętego w elektronicznych i tradycyjnych mediach
zostało podsumowane w dalszej części raportu.
Ad. 2) Outdoor
Tegoroczna kampania outdoorowa została przeprowadzona z wykorzystaniem plakatów,
eksponowanych na słupach i tablicach plakatowych oraz nośnikach typu citylight, które
dobrze wykorzystują przestrzeń miejską i wpływają na szybszą identyfikację wydarzenia.
o plakatowanie:
o Kraków: ok. 1100 szt. plakatów, z czego 1035 szt. na słupach
i tablicach reklamowych (11–18 maja 2012 r.), pozostałe
w punktach inf. turystycznej, lokalach gastronomicznych, obiektach
kulturalnych etc.
o miejscowości partnerskie i okoliczne: ok. 550 szt.
o wybrane obiekty Szlaku Architektury Drewnianej – udostępnione
do zwiedzania w terminie kwiecień–wrzesień 2012 r.: 60 szt.
35

36. Fot. Małgorzata Małochleb
o Citylighty – ekspozycja na nośnikach w najbardziej atrakcyjnych lokalizacjach tzw.
obwód Plant, w terminie 16–31 maja 2012 r.:
o Basztowa LOT / Bagatela,
o Plac Wszystkich Świętych kier. Filharmonia,
o Poczta Gł. Wielopole,
o Poczta Gł. kier. Św. Gertrudy-Dietla,
o Teatr Bagatela kierunek Basztowa,
o Teatr Bagatela kierunek Filharmonia.
36

37. Kraków Basztowa LOT Bagatela, fot. realizator kampanii
Dotychczasowe doświadczenia wskazały także na konieczność wprowadzenia spójnego
i intensywniejszego niż dotąd oznaczenia obiektów biorących udział w wydarzeniu.
Zdecydowano się na banery zewnętrzne, które zostały zaprojektowane zgodnie
z layoutem wydarzenia dla osiągnięcia spójności komunikacji wizualnej i promocji
obiektów w ramach wydarzenia.
Lokalizacje banerów ulicznych:
o Ogrodzenie Orawskiego Parku Etnograficznego w Zubrzycy Górnej, przy drodze,
o Gorlice, ul. 3 Maja – baner przewieszony między kamienicami, nad głównym
deptakiem w centrum miasta,
o Nowy Sącz – ogrodzenie Domu Gotyckiego, tuż przy wjeździe ul. Lwowską
do centrum miasta,
o Zakopane Krupówki.
37

38. Zakopane, Fot. K. Fidyk
Ad. 3) Prasa
Obecność wydarzenia w prasie i mediach tradycyjnych (radio, TV) oraz elektronicznych
(media, serwisy społecznościowe, lokalne serwisy informacyjne, informatory kulturalno-
rozrywkowe, portale tematyczne, portale dziecięce i studenckie, strony gospodarzy itd.)
jest rezultatem nawiązania współpracy z krakowskimi, regionalnymi i krajowymi
redakcjami, polegającej na przygotowaniu i dostarczeniu materiałów prasowych mediom
potencjalnie zainteresowanym wydarzeniem i jego tematyką, aranżowaniem udziału
w programach i nagraniach itd. poświęconych wydarzeniu (wywiady, komentarze, relacje)
oraz pozyskaniu i współpracy z patronami medialnymi („Gazeta Wyborcza”, „Miasto
Kobiet”, O.pl Polski Portal Kultury, RMF Classic, „Świat Architektury”, „Witaj w Podróży”,
Miasto Dzieci, „Karnet”, DV Box).
Działania z zakresu media relations zaowocowało ponad 260 publikacjami i emisjami
materiałów, m.in. w „National Geographic” „Traveler”, „Voyage”, Onet (strona główna,
Wiadomości, Podróże), „Gazeta Wyborcza Kraków”, „Wprost”, RMF Classic, TVP Kraków.
38

39. Zestawienie ech medialnych XIV edycji Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego.
Internet
W związku z wydarzeniem w mediach elektronicznych ukazało się ok. 243 publikacji
(artykuły, zapowiedzi, relacje), w tym:
– ok. 50 w ogólnopolskich i lokalnych mediach elektronicznych (Onet.pl, National
Geographic Polska, Radio Kraków, Radio RMF Classic, „Co Jest Grane” Gazeta.pl,
Gazeta.pl, Karnet, Wprost 24, Dziennik Polski 24, Gazeta Krakowska, Tygodnik
Podhalański, przełom.pl, Polski Portal Kultury O.pl, Purpose, Miasto Kobiet);
– ok. 56 w lokalnych serwisach informacyjnych (m.in. Watra, Oto Podhale, Nowiny,
Podhale 24, Tatry.pl, Gorlice 24, Murzasichle.info, Sądeczanin, e-Zakopane, Visit
Zakopane, Głos 24, Małopolska 24, Kraków travel, Kraków Life, Cracow welcome,
w Krakowie, sedno 24);
– ok. 16 na stronach gospodarzy – muzeów (m.in. Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem,
Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej, Muzeum Nadwiślański Park
Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec, Muzeum Dwory Karwacjanów
i Gładyszów w Gorlicach, Muzeum Okręgowe w Tarnowie);
– ok. 54 na portalach tematycznych (m.in. Spotkanie z zabytkami, You go, Happy
weekend, Witaj w podróży, Markowe wycieczki, All inclusive, Małopolska Organizacja
Turystyczna, Otwarty Szlak Architektury Drewnianej, Platforma kultury, Narodowe
Centrum Kultury, Narodowy Instytut Dziedzictwa);
– ok. 12 na stronach informatorów kulturalno-rozrywkowych (m.in. Chwila wolnego,
Kultura online, My kulturalni, coolturalni 24, Moje miasto Kraków, Miejska lornetka,
Kraków zaprasza, Independent);
– ok. 36 w lokalnych serwisach samorządowych (m.in. e-Polska, malopolska.pl,
małopolskie.pl, biecz.pl, gorlice.pl, zakopane.eu);
– ok. 7 w serwisach studenckich i portalach dla dzieci (m.in. studentnews, studente, Czas
Dzieci, Miasto Dzieci, Qlturka);
– ok. 12 w mediach społecznościowych (Facebook, Flickr, blip, fora, blogi)
Prasa
ok. 9 publikacji w prasie (m.in. miesięcznik „Karnet”, „Miasto Kobiet”, „Voyage Polska”,
„Welcome to Cracow & Malopolska”; dodatek do „Gazety Wyborczej” „Co Jest Grane”,
dodatek „Kraków” do „Gazety Wyborczej”, „TEMI Galicyjski Tygodnik Informacyjny”).
39

40. Radio i TV
ok. 11 emisji w radiu i telewizji, w tym wywiadów, zapowiedzi i relacji, m.in. w radiu RMF
Classic, Radio Złote Przeboje, Radio Plus, Radiofonia, Radio Kraków, TVP Kraków.
W ramach współpracy z patronami medialnymi, pozyskano świadczenia reklamowe
o łącznej wartości 67 588 zł brutto oraz liczne świadczenia redakcyjne.
Szczegółowy wykaz świadczeń uzyskanych od patronów medialnych wydarzenia:
„Gazeta Wyborcza”
o dwie zapowiedzi Wydarzenia o powierzchni 1/8 strony formatu A3 każda,
zawierające do 5 logotypów Partnerów/Sponsorów w dodatku
do krakowskiego wydania „Gazety Wyborczej” „Co Jest Grane” w terminach 11
i 18 maja 2012 r.,
o jedna zapowiedź Wydarzenia w dodatku do krakowskiego wydania „Gazety
Wyborczej” „Co Jest Grane” w dniu 18 maja 2012 roku,
o jedna zapowiedź Wydarzenia w dodatku do krakowskiego wydania „Gazety
Wyborczej” „Co Jest Grane” w dniu 25 maja 2012 roku,
o dwie zapowiedzi Wydarzenia w krakowskim wydaniu „Gazety Wyborczej”
w terminie 24 i 26 maja 2012,
o informacja redakcyjna o Wydarzeniu na stronie internetowej
www.krakow.gazeta.pl wraz z linkiem do strony internetowej Wydarzenia,
o informacja o Wydarzeniu na fanpage’u „Gazety Wyborczej” na portalu
społecznościowym Facebook.com.
„Miasto Kobiet”
o zamieszczenie w drukowanej wersji nr kwiecień–maj skróconej informacji
o Wydarzeniu w kalendarium wydarzeń,
o zamieszczenie w drukowanej wersji nr kwiecień–maj rozszerzonej informacji
o Wydarzeniu ze zdjęciem w dziele Miasto/Na skróty,
o zamieszczenie rozszerzonej informacji o Wydarzeniu na www.miastokobiet.pl
w dziale Wydarzenia,
o zamieszczenie artykułu o Wydarzeniu na www.miastokobiet.pl z zapowiedzią
na stronie głównej,
o zamieszczenie na www.miastokobiet.pl banneru Wydarzenia odsyłającego
do strony domowej.
40

41. O.pl Polski Portal Kultury
o zamieszczenie na głównej stronie serwisu Wydarzenia O.pl obszernej
zapowiedzi wydarzenia, na którą składają się: opis i program wydarzenia,
galeria zdjęć oraz animacje multimedialne. Informacja emitowana jest
na pierwszej stronie serwisu od momentu zamieszczenia jej na stronie do dnia
zakończenia wydarzenia. Ponadto zajawka graficzno-tekstowa wydarzenia
zamieszczona zostaje na stronie głównej O.pl na ok. jeden dzień,
o publikacja na stronach serwisu News O.pl krótkich informacji na temat
wydarzenia oraz imprez towarzyszących (zapowiedzi, informacje o przebiegu
oraz zakończeniu wydarzenia),
o zamieszczenie na stronie serwisu News O.pl oraz Wydarzenia O.pl, krótkich
animacji promujących wydarzenie. Za realizację techniczną i graficzną animacji
odpowiada Instytucja,
o zamieszczenie w Newsletterze O.pl. fragmentu informacji, która wcześniej
pojawiła się na stronie wydarzenia.o.pl,
o zamieszczenie na Stronie Głównej O.pl oraz stronie News O.pl konkursu dla
użytkowników, pytanie konkursowe, nagrody ustala Instytucja.
RMF Classic
Wyemitowanie na antenie Radia RMF CLASSIC kampanii reklamowej w terminie 11.05,
17.05, 18.05, 25.05 składającej się łącznie z 12 spotów promujących Imprezę.
„Świat Architektury”
o zamieszczenie w drukowanej wersji nr kwiecień informacji o Wydarzeniu wraz
z plakatem Wydarzenia,
o zamieszczenie w drukowanej wersji nr maj skróconej informacji o Wydarzeniu,
o zamieszczenie informacji o Wydarzeniu na http://www.swiatarchitektury.com/
wraz z plakatem Wydarzenia i odesłaniem do strony Wydarzenia.
„Witaj w Podróży”
o przeprowadzenie wywiadu dot. Wydarzenia i zamieszczenia go w magazynie
„Witaj w Podróży” (nr kwiecień/maj 2012),
o umieszczenie zapowiedzi wydarzenia w magazynie „Witaj w Podróży” (nr
kwiecień/maj 2012),
o umieszczenie informacji o Wydarzeniu w dziale Kalendarium na portalu
www.witajwpodrozy.pl,
41

42. o umieszczenie informacji o Wydarzeniu w tygodniu poprzedzającym w dziale
Inspiracje na portalu www.witajwpodrozy.pl (na podstawie informacji oraz
zdjęć nadesłanych przez Organizatora),
o umieszczenia plakatu Wydarzenia z logotypami partnerów na portalu
www.witajwpodrozy.pl,
o umieszczenia relacji, na podstawie materiałów oraz zdjęć nadesłanych przez
Organizatora, w dziale Aktualności na www.witajwpodrozy.pl.
Miasto Dzieci
o obecność informacji o Wydarzeniu na stronie WWW Miasta Dzieci w działach
Wydarzenia i patronaty (informacja wyróżniona na czerwono),
o zapowiedź Wydarzenia na stronie głównej (www.miastodzieci.pl),
o informacje o Wydarzeniu w newsletterach skierowanych do odbiorców
informacji z regionu krakowskiego i południowego (10 tysięcy adresów),
o baner promocyjny,
o obecność w zakładce Polecamy na stronie WWW Miasta Dzieci.
Karnet
o Zamieszczenie informacji o Wydarzeniu w numerze 5/2012 „Karnetu”,
o Zamieszczenie szczegółowych informacji o Wydarzeniu na stronie
internetowej „Karnetu” www.karnet.krakow.pl od 27 kwietnia do 27 maja
2012 r.,
o Zamieszczenie materiału reklamowego Wydarzenia formatu 1/3 strony (o
wymiarach 55x235 mm netto) w numerze 5/2012 „Karnetu”,
o Zamieszczenie podlinkowanego bannera Wydarzenia na stronie internetowej
„Karnetu” (wymiary bannera: 190x60 pikseli).
DV Box
Emisja spotu reklamującego wydarzenie w 30 autobusach komunikacji miejskiej
w Krakowie i 150 autobusach komunikacji miejskiej na terenie Aglomeracji Śląskiej przez
3 tygodnie w terminie od 30.04.2012 do 27.05.2012 (spot 15 sekund).
Ad. 4) Ulotki
Ulotka z programem była dystrybuowana przed wydarzeniem w Krakowie w sieci
informacji turystycznej, lokalach gastronomicznych, obiektach kulturalnych itd. (ok.
5 000), w obiektach gospodarzy, miejscowościach partnerskich i okolicznych (ok. 6 000)
oraz podczas wydarzenia (ok. 9 000).
42

43. Motywem przewodnim materiałów promocyjnych stał się odcisk linii papilarnych,
układających się w kształt sęku, co nawiązało zarówno do hasła wydarzenia – W tym
sęk!, jak i do skojarzeń związanych z tożsamością, osobistą relacją z dziedzictwem,
ludzkim wymiarem historii.
Key visual został wykorzystany w:
• outdorze
Projekt plakatu
o kampanii reklamowej w Internecie
43

44. o drukach promocyjnych
Fot. K. Fidyk
XIV edycja Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego miała na celu prezentację
i promocję zabytków znajdujących się w małopolskich muzeach na wolnym powietrzu.
Z tego powodu, po raz pierwszy, nie zostały zaprezentowane żadne zabytki na terenie
Krakowa, co wpłynęło na niższą, niż zwykle, frekwencję podczas wydarzenia. Decyzja
o organizacji Dni Dziedzictwa w muzeach została podjęta, aby zainicjować długofalowe,
wspólne działania promocyjne oferty skansenów, dla których organizatorem jest
Województwa Małopolskiego.
44

45. IX Konkurs plastyczny „Skarby Małopolski”
IX Konkurs plastyczny „Skarby Małopolski" realizowany w ramach XIV Małopolskich Dni
Dziedzictwa Kulturowego. W tym sęk! w okresie listopad 2011–maj 2012 r.
Konkurs był adresowany do uczniów i nauczycieli gimnazjów. Obejmował dwie kategorie.
Nauczyciele zostali zaproszeni do przeprowadzenia i opisania warsztatów, które
w kontekście dziedzictwa kulturowego realizowały elementy podstawy programowej,
rozwijały kompetencje, a jednym z ich głównych założeń była współpraca z muzeum.
Zadaniem uczniów było stworzenie książki artystycznej, przygotowanej w odniesieniu
do tematyki warsztatów i fragmentów ekspozycji muzealnej. Temat warsztatów był
wybierany przez uczniów i nauczycieli.
Do IX edycji konkursu zgłosiło się 11 szkół, tj. 22 nauczycieli. W ramach konkursu dla
nauczycieli została zorganizowana sesja prezentująca nowe metody pracy z dziedzictwem
kulturowym. W obowiązkowych dla nauczycieli warsztatach, które odbyły się 17 stycznia
2012 r. w Małopolskim Instytucie Kultury, wzięło udział 10 szkół, w tym 17 nauczycieli.
Element wizyty w muzeum oraz forma książki artystycznej wymagały komentarzy
45

46. prowadzących warsztaty – Łucji Piekarskiej-Duraj i Marcina Klaga, dlatego też część zajęć
poświęcona była współpracy pomiędzy szkołami i muzeami oraz wypracowaniu
wartościowych scenariuszy zajęć. Korzystając z wiedzy i doświadczeń zdobytych podczas
realizacji międzynarodowego projektu „Aqueduct”, pokazano uczestnikom praktyczne
zastosowanie jednej z metod wykorzystywanych w „Aquedukcie”, przeprowadzając
według niej warsztaty poświęcone książce artystycznej.
Styczeń, luty i marzec 2012 r. były przeznaczone na samodzielną pracę nauczycieli
i uczniów w szkołach i muzeach. 30 marca 2012 r. przesłano organizatorom konkursu
10 scenariuszy zajęć i ponad 30 prac plastycznych. Nagrodzono 59 uczniów, 13
nauczycieli i5 szkół. Wręczenie nagród laureatom konkursu plastycznego
i scenariuszowego odbyło się 18 maja 2012 r. w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej
w Krakowie, która została współorganizatorem wystawy. Po uroczystości zaproszono
uczestników konkursu na wernisaż wystawy, w którym wzięło udział około 90 osób.
Wystawie towarzyszył katalog w wersji cyfrowej, w którym znalazły się nagrodzone
i wyróżnione prace plastyczne oraz scenariusze warsztatów przygotowane przez
nauczycieli, mogące stanowić cenną pomoc naukową przy przygotowywaniu zajęć
związanych z dziedzictwem kulturowym. Katalog dostępny jest na stronie internetowej
Małopolskiego Instytutu Kultury pod adresem:
http://mik.krakow.pl/2012/05/18/katalog-ix-konkursu-plastycznego-skarby-malopolski-
2012-r/.
Warto podkreślić, że IX edycja konkursu została objęta patronatem Akademii Sztuk
Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Wystawa była eksponowana w Wojewódzkiej
Bibliotece Publicznej w Krakowie (do 30 czerwca 2012 r.) oraz w publicznej bibliotece
w Wadowicach (do 31 sierpnia 2012 r.).
46

47. Wolontariat
W projekcie wzięło udział 32 wolontariuszy – studentów i absolwentów krakowskich
uczelni (Akademii Górniczo-Hutniczej, Wyższej Szkoły Filozoficzno-Pedagogicznej
„Ignatianum”, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Akademii Sztuk Pięknych, Uniwersytetu
Ekonomicznego). Do ich obowiązków należało: obsługa punktu informacyjnego
zlokalizowanego przy obiekcie i pomoc przy bieżącej organizacji wydarzenia, obsługa gali
inauguracyjnej oraz działania dodatkowe: dystrybucja plakatów i ulotek, obsługa infolinii
i skrzynki mailowej, montaż wystawy i organizacja wernisażu „Skarby Małopolski”
w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Krakowie, ewaluacja ankiet wypełnianych przez
turystów podczas finału wydarzenia.
Proces szkolenia wolontariuszy przebiegał etapowo.
8 marca 2012 – spotkanie informacyjne
Na spotkaniu informacyjnym wolontariuszom zaprezentowana została działalność
Małopolskiego Instytutu Kultury. Przedstawiono ideę Małopolskich Dni Dziedzictwa
Kulturowego. Wolontariusze otrzymali podstawowe wiadomości historyczne
i merytoryczne o obiektach.
47

48. 29 marca 2012 – szkolenie
Podczas szkolenia zaprezentowano obiekty biorące udział w tegorocznej edycji Dni,
przedstawiono zadania wolontariuszy oraz informacje organizacyjne. Na zasadach
losowania przeprowadzono rekrutację wolontariuszy do poszczególnych obiektów.
19 kwietnia 2012 – szkolenie dotyczące programu
Podczas spotkania zaprezentowano wolontariuszom program tegorocznej edycji Dni.
Następnie dla osób chętnych odbyło się szkolenie dotyczące ewaluacji projektów
w kulturze. Siedmiu wolontariuszy współpracowało przy analizie ankiet ewaluacyjnych
wypełnionych przez turystów podczas tegorocznej edycji projektu.
10 maja 2012 – spotkania z koordynatorami tras
Na spotkaniach z koordynatorkami tras wolontariuszom zaprezentowany został program
tegorocznej edycji Dni w poszczególnych obiektach. Przekazane zostały również
informacje organizacyjne, praktyczne.
15–25 maja 2012 – obsługa infolinii oraz promocja
Wolontariusze obsługiwali infolinię dla odbiorców projektu oraz współpracowali przy
dystrybucji materiałów promocyjnych.
18 maja 2012 – wernisaż wystawy „Skarby Małopolski”
3 wolontariuszki pomagały w montażu wystawy oraz organizacji i realizacji wernisażu
wystawy prac nagrodzonych w konkursie „Skarby Małopolski”, realizowanej
w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Krakowie.
19–20 oraz 26–27 maja 2012 – finał XIV Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego.
W tym sęk!
Podczas finału wydarzenia 26 wolontariuszy współpracowało przy obsłudze punktów
informacyjnych oraz obsłudze organizacyjnej wydarzenia.
31 maja 2012 – spotkanie ewaluacyjne
Na spotkaniu podsumowaliśmy tegoroczną edycję Dni. Wysłuchaliśmy relacji
wolontariuszy z poszczególnych miejscowości. Przeprowadziliśmy też ewaluację procesu
rekrutacji i współpracy z wolontariuszami.
48

49. 32 wolontariuszy:
o wolontariat długofalowy przy projekcie: 6 wolontariuszy;
o wolontariat przy działaniach dodatkowych: 14 wolontariuszy
o wolontariat podczas wydarzenia: 26 wolontariuszy
19–20 maja 2012 – 16 wolontariuszy
26–27 maja 2012 – 10 wolontariuszy
Łącznie wolontariusze przepracowali 654 godziny.
Gospodarze i partnerzy
Gospodarzami tegorocznej edycji MDDK było 6 muzeów, dla których organizatorem jest
Województwo Małopolskie:
o Muzeum – Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec,
o Muzeum – Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej,
o Muzeum Tatrzańskie im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem,
o Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu,
49

50. o Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach,
o Muzeum Okręgowe w Tarnowie.
Wydarzenie było zorganizowane we współpracy z partnerami lokalnymi:
Wygiełzów
o Powiat chrzanowski
o Pożegnanie z Afryką
Zubrzyca Górna
o Zespół Szkół w Zubrzycy Górnej, Gimnazjum im. Jana Pawła II
o Zespół Szkół w Zubrzycy Dolnej
o Stowarzyszenie Rozwoju Orawy
o Zespół Szkół w Jabłonce
o Orawska Biblioteka Publiczna
o Gimnazjum im. ks. inf. Ferdynanda Machaya
o Polska Telewizja Rolnicza Warszawa
Zakopane
o Powiat tatrzański
Nowy Sącz
o Urząd Miasta w Nowym Sączu
o Kościół Zielonoświątkowy w Nowym Sączu
Łosie
o Urząd Gminy w Ropie
o Gminny Ośrodek Kultury w Ropie
o Stowarzyszenie Pogranicza
o Zjednoczenie Łemków
o Parafia Greckokatolicka w Łosiu
o Zespół Szkolno-Przedszkolny w Łosiu
o Dziecięcy Zespół Wereteno
Bartne
o Urząd Gminy Sękowa
o Parafia prawosławna pw. św. św. Kosmy i Damiana w Bartnem
o Stowarzyszenie Magurycz
o Chór Zoria z Uścia Gorlickiego
o Chór Cantores Karwacjanum z Gorlic
o Dziecięcy Chór Parafialny z Bartnego
50

51. Zalipie
o Dom Malarek
o Parafia rzymskokatolicka pw. św. Józefa Oblubieńca NMP w Zalipiu
Dołęga
o Gminne Centrum Kultury, Czytelnictwa i Sportu w Szczurowej
Ewaluacja
Jak co roku, podczas obu weekendów wydarzenia zostały przeprowadzone ankietowe
badania ewaluacyjne. Respondenci wypełnili 317 ankiet.
Badania ankietowe zostały przeprowadzone bez doboru próby, prezentowane
w sprawozdaniu merytorycznym wyniki mają charakter wyłącznie orientacyjny.
Wizualizacje wyników badania ankietowego:
http://public.tableausoftware.com/shared/8Q2RXKTNG
http://public.tableausoftware.com/shared/NDZYR4H2M
Dokumentacja fotograficzna
Dokumentacja fotograficzna wydarzenia:
http://www.flickr.com/photos/mik_krakow/tags/mddk2012/show/
51