Δείτε εδώ όλα τα νεότερα δεδομένα σχετικά με τις επιδράσεις της κατανάλωσης ελαιολάδου στην υγεία.

1. Ελαιόλαδο:
Ποια ειναι η πραγματική
του θέση στην μεσογειακή
διατροφή
ΣΙΑΤΊΤΣΑ ΕΒΊΤΑ
ΚΛΙΝΙΚΌΣ ΔΙΑΙΤΟΛΌΓΟΣ ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΌΓΟΣ, MSC

2. Παραγωγή και κατανάλωση
Παραγωγή (σε χιλιάδες τόνους)
Ευρώπη 1805
Ισπανία 1090
Ιταλία 320
Ελλάδα 300
Τουρκία 287
Τυνησία 220
Μαρόκο 140
Κατανάλωση (σε χιλιάδες τόνους)
Ευρώπη 1549
Ισπανία 470
Ιταλία 557
ΗΠΑ 315
Τουρκία 170
Ελλάδα 120
Γαλλία 111

3. Το ελαιόλαδο στην Ελλάδα:
Ιστορική αναδρομή
Η ελαιοκαλλιέργεια στην Ελλάδα
χρονολογείται πριν από περισσότερα από
4 000 χρόνια.
Ανακαλύψεις σε αρχαιολογικούς χώρους
μαρτυρούν το βασικό ρόλο που έπαιζαν οι
ελιές και το ελαιόλαδο στη ζωή και τα
έθιμα της Αρχαίας Ελλάδας.
Θεωρούνταν σύμβολο γνώσης, σοφίας,
αφθονίας, ειρήνης, υγείας, δύναμης και
ομορφιάς.

4. Το ελαιόλαδο στην Ελλάδα
Ο μεγαλύτερος εξαγωγέας έξτρα παρθένου ελαιολάδου παγκοσμίως
Εξαγωγή 135000 τόνοι
Μεγαλύτερη κατά κεφαλήν κατανάλωση: 16kg ανά έτος
70%
300.000 τόνοι ετησίως

5. Το 2008 έκταση 11,600,000 στρεμμάτων
καλύπτονταν με ελιές
Περίπου το 80% της παραγωγής
ελαιόλαδου επικεντρώνεται σε τρεις
περιοχές
Σύμφωνα με το Υπουργείο Αγροτικής
Ανάπτυξης & Τροφίμων υπάρχουν περίπου
1800 ελαιοτριβεία στην Ελλάδα
12%
37%
30%
Το ελαιόλαδο στην Ελλάδα

6. Κατηγορίες Ελαιόλαδου
Ονομασία ελαιόλαδου Οξύτητα
Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ≤0,8
Παρθένο ελαιόλαδο ≤2,0
Ελαιόλαδο λαμπάντε >2,0
Εξευγενισμένο ελαιόλαδο ≤0,3
Σύνθετο ελαιόλαδο αποτελούμενο από
εξευγενισμένα και παρθένα ελαιόλαδα
≤1,0
Πυρηνέλαιο ≤1,0
Εξευγενισμένο πυρηνέλαιο ≤0,3

7. Σύσταση ελαιόλαδου
United States Department
of Agriculture Agricultural
Research Service
Λιπαρά Ανά 100γρ
Κορεσμένα λιπαρά οξέα 13.8γρ
Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα 73γρ
Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα 10.5γρ
Βιταμίνη Ε 14.4 mg

8. Σύσταση ελαιόλαδου
Το περιεχόμενο του ελαιόλαδου σε φαινόλες ποικίλει ανάλογα με
• τις κλιματικές συνθήκες στην περιοχή παραγωγής
• το πότε συλλέγονται οι ελιές
• το βαθμό ωριμότητάς τους όταν συλλέγονται
• Την μέθοδο παραγωγής και αποθήκευσης
Αντιοξειδωτικά συστατικά :
Βιταμίνη Ε, καροτενοειδή, και
πολυφαινόλες.
Όλα αυτά τα αντιοξειδωτικά
φαίνεται να σχετίζονται με την
πρόληψη συγκεκριμένων
ασθενειών.

9. Μεσογειακή Διατροφή
Μελέτη των 7 χωρών: ξεκίνησε από
τον Ancel Keys στη Μινεσότα το 1947
και διήρκησε 25 χρόνια.
Η πρόσληψη λίπους στην παραδοσιακή
διατροφή της Κρήτης ήταν >40% της
ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης με
αναλογία λίπους:
• 8% κορεσμένα λιπαρά
• 3% πολυακόρεστα
• 29% μονοακόρεστα (ελαιόλαδο)

10. Πυραμίδα Μεσογειακής
Διατροφής
Παρουσιάζει τη βέλτιστη, παραδοσιακή
Μεσογειακή διατροφή.
Παρουσιάστηκε το 1993 από τον
καθηγητή Walter Willet κατά τη
διάρκεια της Διεθνούς Διάσκεψης για
τη διατροφή της Μεσογείου, που
πραγματοποιήθηκε στο Cambridge της
Μασαχουσέτης (International Conference on
the Diets of the Mediterranean)

11. Πυραμίδα Μεσογειακής
Διατροφής

12. Μεσογειακή Διατροφή
Το 2010 η Ελλάδα (μαζί με την Ισπανία, την
Ιταλία και το Μαρόκο) πέτυχαν την εγγραφή
της Μεσογειακής Διατροφής στον
αντιπροσωπευτικό κατάλογο της Άυλης
Πολιτιστικής Κληρονομιάς της
Ανθρωπότητας της UNESCO.
«Η Μεσογειακή διατροφή είναι μια
κοινωνική πρακτική, ένα σύνολο
δεξιοτήτων, γνώσης, πρακτικών και
παραδόσεων, που μεταδίδεται από γενιά
σε γενιά, μέσα στο χρόνο και στο χώρο,
παραμένοντας στενά συνδεδεμένη με την
ιστορία και την παράδοση, τον πολιτισμό,
τα ήθη και τα έθιμα»

13. Ελαιόλαδο και υγεία
Καρδιαγγειακά
Καρκίνος
Υπέρταση
Διαβήτης
Γήρας
Νευρολογικές ασθένειες

14. Ελαιόλαδο και καρδιαγγειακά
Ελαιόλαδο  Συστατικό κλειδί της καρδιοπροστατευτικής Μεσογειακής
διατροφής
• Το ελαιόλαδο φαίνεται να έχει ευεργετική επίδραση στην λειτουργία του
ενδοθηλίου.
• Φαίνεται να ρυθμίζει την παραγωγή κυτοκινών και άλλων δεικτών
φλεγμονής που σχετίζονται με καρδιαγγειακή νόσο.
Ένα μεσογειακό πρότυπο διατροφής, πλούσιο σε ελαιόλαδο:
• LDL χοληστερόλη όταν αντικαθιστά μία δίαιτα πλούσια σε κορεσμένα
λιπαρά
• τα τριγλυκερίδια του πλάσματος και την HDL χοληστερόλη σε
σύγκριση με μία δίαιτα χαμηλή σε λιπαρά και πλούσια σε υδατάνθρακες

15. Το παρθένο ελαιόλαδο φαίνεται να έχει επιπρόσθετα οφέλη στα
ακόλουθα:
◦ αύξηση της HDL-χοληστερόλης
◦ μείωση της οξειδωτικής βλάβης
◦ μείωση της φλεγμονής
◦ βελτίωση της ενδοθηλιακής λειτουργίας
◦ μείωση της αρτηριακής πίεσης
Ελαιόλαδο και καρδιαγγειακά

16. Ελαιόλαδο και καρκίνος
Το συνολικό λίπος φαίνεται ότι δεν είναι ο παράγοντας-κλειδί στην
καρκινογένεση, δεδομένου ότι υπάρχει ενεργειακό ισοζύγιο.
Η πηγή και το είδος των λιπαρών φαίνεται να παίζει ρόλο στην
καρκινογένεση στον άνθρωπο

17. Μία δίαιτα πλούσια σε ελαιόλαδο:
• Μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού.
• Μειώνει τον κίνδυνο για καρκίνο του εντέρου, ανεξάρτητα από την
κατανάλωση φρούτων και λαχανικών
Σε μία μετα-ανάλυση 19 ερευνών φάνηκε ότι η υψηλότερη κατανάλωση
ελαιόλαδου συσχετίστηκε:
• με χαμηλότερες πιθανότητες εμφάνισης οποιασδήποτε μορφής
καρκίνου
Ελαιόλαδο και καρκίνος

18. Η προστατευτική δράση θα μπορούσε να οφείλεται στο ελαϊκό οξύ.
Άλλα συστατικά του ελαιόλαδου που ενδεχομένως επιδρούν στην
καρκινογένεση είναι τα αντιοξειδωτικά, τα φλαβονοειδή, οι πολυφαινόλες
και το σκουαλένιο.
Πιθανοί μηχανισμοί που εμπλέκονται στην πρόληψη του καρκίνου με την
κατανάλωση ελαιόλαδου περιλαμβάνουν:
◦ Τροποποίηση της γονιδιακής απόκρισης
◦ Επαγωγή της απόπτωσης
◦ Κυτταρική διαφοροποίηση και πολλαπλασιασμός
◦ Μεταβολές στη δομή και τη λειτουργία των κυτταρικών μεμβρανών
Ελαιόλαδο και καρκίνος

19. Ελαιόλαδο και υπέρταση
Η προσκόλληση στη Μεσογειακή διατροφή σχετίζεται με μείωση της
αρτηριακής πίεσης.

20. Ελαιόλαδο και ΣΔ
Οι πολυφαινόλες επηρεάζουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και άρα
σχετίζονται με την εμφάνιση σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 μέσω
διαφόρων μηχανισμών.
Φαίνεται ότι αυξάνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, ενισχύοντας
την πρόσληψη γλυκόζης από τους ιστούς.

21. Ελαιόλαδο και νευρολογικές
ασθένειες
Η Μεσογειακή διατροφή, στην οποία η βασική πηγή λίπους είναι το ελαιόλαδο
έχει συσχετιστεί με μειωμένη εμφάνιση νευροεκφυλιστικών ασθενειών και
καλύτερη γνωσιακή λειτουργία. Τα θρεπτικά συστατικά που πιθανώς
προσδίδουν αυτή τη δράση στο ελαιόλαδο είναι
• Τα φαινολικά συστατικά του, ιδίως η υδροξυτυροσόλη
• Η ολεοκανθάλη
• Τα τριτερπενικά οξέα
Το παρθένο ελαιόλαδο, στα πλαίσια της Μεσογειακής διατροφής φαίνεται να
προλαμβάνει την άνοια και την γνωστική έκπτωση που σχετίζεται με το γήρας.
Η συστηματική κατανάλωση ελαιόλαδου είχε θετική επίδραση στη λεκτική
ευχέρεια και στην οπτική μνήμη ηλικιωμένων.

22. Τροφή για σκέψη…
Προσαρμογή της μεσογειακής πυραμίδας στην κουζίνα και στις γευστικές
προτιμήσεις διαφορετικών πληθυσμών.
Χρησιμοποίηση σύγχρονων ερευνητικών μεθόδων για την κατανόηση των
μοριακών μηχανισμών που εμπλέκονται.
Σε μελλοντικές έρευνες είναι απαραίτητο να γίνει διάκριση μεταξύ
διαφορετικών ειδών ελαιόλαδου για πιθανές επιδράσεις στην υγεία.
Στα πλαίσια ποιου διατροφικού προτύπου μπορεί το ελαιόλαδο να έχει
επίδραση στην καρκινογένεση;
Ανάπτυξη τεχνολογικών μεθόδων για την βελτιστοποίηση του
αντιοξειδωτικού περιεχομένου στο ελαιόλαδο

23. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ