1. Yunit 8
(FIL413)
Panitikan sa Panahon ng
Hapones, Kasaysayang
Pangkaligiran,Ang mga
Manunulat at ang akda nila.
Taga- ulat: Marybel S. Casidsid
Guro sa Filipino: Melody J. Blance
2. Kaligirang Pangkasaysayan
Noong Disyembre 8 1941, apat na oras pagkatapos
bombahin ang Pearl Habor Sa Hawaii, pinasabog
din ng mga eroplanong Hapon ang Davao.
Sumunod ang Tuguegarao, Baguio, Iba, Tarlac, at
Clark Field. Ganoon nagsimula ang marahas na
pagpasok ng mga Hapon sa ating bansa upang
itatag ang kanilang Greater East Asia Co-
prosperity Sphere ( Zaide 1956,338)
3. Kaligirang Pangkasaysayan
Ang kainitan ng panitikang Pilipino mula noong
1935-1941 ay biglang nanlamig sa pagdating ng
mga Hapones. Ang Kalayaan sa pagsulat ay
nahalinhinan ng takot.
Nagsara ang mga palimbagan maging Ingles at
Tagalog subalit pagkalipas ng ilang buwan
pagkatapos pumasok ng mga Hapones,
pinahintulutang buksan muli ang lingguhang
magasing Liwayway sa pangangasiwa ni Kinichi
Ishikawa.
4. Kaligirang Pangkasaysayan
Kinichi Ishikawa ay isang Hapones na may
malawak na kabatiran sa layunin at tunguhin
ng panitikan.
Sumunod na ring buksan ang pahayagang Taliba
sa labis na kagalakan ng mga manunulat.
Ang panulaan sa panahong ito’y nagkaroon ng
karagdagang anyo- ang malayang taludturan o
“free verse”.
5. Kaligirang Pangkasaysayan
Lumabas rin ang ilang tulang tagalog na
kahawig sa “haiku” o “hokku” ng mga
Hapones.
Sa panahong ito rin umusbong ang tulang
tanaga ng mga Pilipino
6. Kaligirang Pampanitikan
Ipinalaganap ang kultura at wikang Hapon sa
pamamagitan ng mga paaralan at media. At upang
mabura ang mga bakas ng kanluran,sinuportahan din
nang husto ang panitikang Tagalog. Iisa na lang ang
naiwang pahayagan sa wikang Ingles-ang Tribute,at
ang kinatawan ng pamamahayag sa ating wika ay
ang TALIBA. Namayagpag naman ang diyaryong
TALIBA AT ANG MAGASING LIWAYWAY sa tulong ni KIN-
ICHI ISHIKAWA,ang pinamahala sa mga palimbagan
nito (Pineda et al.1979,371)
7. Ang Panahon ng Hapon,Ang panahong ito sa
kasaysayan ng bansa at ng panitikan ang
itinuturing na” GINTONG PANAHON NG
PANITIKANG PILIPINO”dahil higit na Malaya
ang mga Pilipino sa pagsulat ng panitikan at
pagsanib ng kultura,kaugalian at
paniniwalang Pilipino
8. Kaligirang Pampanitikan
Nabayaran nang maayos ang mga manunulat
at kumalat ang kanilang mga akda sa
pamamagitan ng Liwayway. Dito lumabas
ang mga maikling kuwento at tulang Tagalog
na kaestilo ng mga HAIKU ng Hapon
(Agoncillo 1977). May mga kumikilala sa
panahong ito bilang Gintong Panahon ng
Maikling Kathang Tagalog.
9. Bilang alagad ng sining sinikap ni Ishikawa na
maging kaibigan ang mga manunulat na
Pilipino. Sa ganitong pagsisikap ni Ishikawa,
ang mga manunulat na dating sa Inggles
lamang nagsisisulat ay nangagtangkang
magsulat na rin sa Tagalog. Nang magdaos ng
patimpalak sa maikling katha ang Liwayway,
ang ilan sa nagtamo ng karangalan ay yaong
mga manunulat na dating sumusulat sa
wikang Ingles.Ito ay tinipon sa isang aklat.
ANG PINAKAMABUTING MAIKLING KATHANG
PILIPINO NG 1943.
10. Katangian ng Panitikan sa Panahon ng
Hapon
Naging paksain ang mga katutubong ugali sa bukid at
pakikipagsapalaran sa lungsod bunga ng pag papalaganap
ng simulaing dinala rito ng hapon na ang Asyano ay para sa
Asya.
Nabigyan ng pagkakataon ang mga bagong manunulat na
pumaimbulog sa larangan ng panitikan, sumulat ng kahit
anong paksa maliban a politika at sasa-ayon sa
panununtunan ng censor- Ang Manila Shimbun-sha.
Naging Malaya ang lahat ng manunulat sa punto ng porma,
Teknik ng pagsulat at anyo bagama’t naging maingat sa
pagsanggi sa pagmamalabis ng bagong nandayuhan.
11. Katangian ng Panitikan sa Panahon ng
Hapon
Ginawang tagapag-agdong buhay lamang ang pagsulat
kung kaya’t karamihan sa mga akda ay huwad lamang
at kapos sa lalim ng tunay na pagpapakahulugan sa
buhay.
Bagama’t may mangilan-ngilang akda nakalusot sa
sensor na naglalarawan ng tunay na kalagayan sa
buhay ng panahong iyon.
Muling pinabuksan ang Sunday Tribune Magazine,
noong 1943. Naglathala ng mga tula, kwento at mga
unang lathalain sa Niponggo. Ang mg paksain ay
pawang pumupuri sa kadakilaan ng mga hapones.
12. Mga Katangian ng mga Akda sa
Panahon ng Hapon
Matitimpi ang pagpapahayag ng paksa.
Nag sasalaysay ng madulang pangyayari.
Walang balangkas ang kwento.
Ang paksa ay nauukol sa iba’t- ibang karanasan sa
buhay ng tao.
Gumagamit ng mga payak na pangungusap kaya
madaling maunawaan.
13. TEMA NG PANITIKAN SA PANAHON NG
HAPON
Sumesentro sa buhay sa lalawigan o pagsasaka o
pangingisda.
Ang Ugali ng mga Hapon na masipag magtrabaho.
Sumesentro sa Pagkamakabayan, pag-ibig,kalikasan
Pananampalataya at sining
Ugali ng hapon na pagiging tapat sa kanilang bansa at
pagkaroon ng dangal sa sarili at bansa.
14. MGA MANUNULAT AT KANILANG AKDA
NOONG PANAHON NG HAPON
Narciso Reyes-----------------Tinubuang Lupa
Liwayway Arceo--------------Uhaw ang Tigang na lupa
Jose Esperanza Cruz---------Tatlong Maria
Jose Ma.Hernandez---------Panday Pira
Francisco Rodrigo-----------Sa Pula,Sa Puti
Genoveva Edrosa Matute---------------Kwento ni Mabuti
NVM Gonzalez ---------------------- Lunsod, Nayon at Dagat- Dagatan
15. Narciso Reyes- Ay ipinanganak noong ika -2 ng
Pebrero taong 1914 sa Tondo. Siya ay isang
diplomat at manunulat. Siya ay nag- aral sa
Unibersidad ng Santo Tomas. Namatay noong May
7, 1996
Mga akdang naisulat ni Narciso Reyes ay ang:
Tinubuang Lupa
• Pag-ibig sa Lupang Tinubuan
• Paglalayag sa Puso ng Isang Bata
• Sinag sa Karimlan
16. Liwayway Arceo- Siya ay ipinanganak sa Manila noong
ika-30 ng Enero 1924 mula sa kilalang pamilya ng mga
manunulat.Siya ang kauna- unahang Pilipino na
nakasulat sa soap opera sa radio. Nakasulat ng 3000 na
nobela, 2000 na maikling kwento, 36 tomo na iskrip sa
radyo. Nakatanggap ng Carlos Palanca Award noong
1962.
Ilan sa mga naisulat na script ay
• Dely Magpayo
• Ang tangi kong Pag-ibig
• Kasaysayan ng mga liham ni tiya Deli
Siya rin ang bumuo ng Lovingly Yours, Helen na inere
noong 1978,
17. Jose Esperanza Cruz- Siya ay ipinanganak sa
Baliuag, Bulacan noong Abril 25, 1915. Ay isang
manunulat mula sa Bulacan. Siya at naging Editor
in Chief sa Liwayway Magazine.Ilan sa mga
isinulat niya ay naisapilikula din.
Ito ang mga naisapilikulang mga akda:
• Tatlong Demonyo (1937)
• Tatlong Maria (1944)
• Habang Buhay (1953)
• Nagbalik na Kahapon (1962)
• Pitong Puso (1962)
• Siyam na langit (1962)
18. Jose Ma.Hernandez-Siya ay isang manunulat at guro.
Nag-aaral siya ng pagsulat at pagtatanghal ng dula sa
Amerika. Kilalang dula niya ang Panday Pira, isang
dulang makasaysayang may 3 yugto.
Ang iba pang naisulat ni Jose Ma. Fernandez
• The Olive Garden
• Night Wind
• Sunrise in the Farm
• The Empty House
• Prelude to Dapitan
• White Sunday
19. Francisco Aldana Rodrigo- Siya ay ipinanganak sa
Bulacan noong Enero 29,1914. Nag aral sa
Pamantasang Ateneo De Manila at namatay noong
Enero 4, 1988 dahil sa cancer.
Ang Dula “ Sa Pula sa Puti “ ay isa sa mga naisulat ni
Francisco Rodrigo upang magpamulat sa atin sa mga
isyu ukol sa lipunan.
20. Genoveva Edrosa Matute- O Aling Bebang ay isang magiting
na kuwentista sa wikang Filipino at tagapagtaguyod ng wika
at panitikan ng Pilipinas. Isinilang noong 13 Enero 1915.
Iginagalang siyang guro mula elementarya hanggang
kolehiyo. Marami niyang parangal na inani. Pumanaw si
Aleng Bebang noong 21 Marso 2009 sa edad na 94.
Ilan sa kanyang mga akda ay :
• Kwento ni Mabuti
• Paglalayag sa Puso ng isang bata
• Parusa
• Maganda ang Ninang ko
• Pagbabalik
21. Nestor Vicente Madali “NVM” Gonzalez- Ipinanganak
noong Septemeber 8,1915 sa Romblon, at namatay noong
Novemver 28, 1999. Ay isang makata, guro at pambansang
alagad ng sining sa Panitikan, Isa siya sa mga pinakakilala
na manunulat sa Pilipinas. Makikita sa kanyang mga akda
ang buhay ng mga Pilipino, hindi lamang sa bansa, ngunit
maging sa buong mundo.
Ilan sa kanyang mga akda ay :
• Sino ba kayo
• Dahil sa Anak
• Higanti ng Patay
• Lunsod, Nayon At Dagat- Dagatan
22. SANGGUNIAN
Panitikang Pilipino nina Maria Lourdes R. Baello at Cecilia G. Valmonte
Panitikang Pilipino Modyul para sa mag- aaral
https://panitikan.ph/2014/06/07/genoveva-edroza-matute-2/
https://www.scribd.com/document/428561616/Ang-Talambuhay-Ni-Narciso-G
https://www.scribd.com/doc/205099243/Talambuhay-Ni-Liwayway-Arceo
https://www.wikiwand.com/tl/Jose_Maria_Hernandez
https://panitikan.ph/2014/06/07/genoveva-edroza-matute-2/
https://www.tagaloglang.com/narciso-reyes/
https://brainly.ph/question/10759721
https://www.google.com/search?q=Liwayway+Arceo
https://www.scribd.com/doc/91513996/Panitikan-Sa-Panahon-Ng-Hapon
