შუამდინარეთის ხელოვნებისთვის დამახასიათებელი სტილისტური ნიშნების მიმოხილვა.

1. ძვ.წ.აღ IV ათასწ. და ძვ.წ.აღ III ათასწ
ქალაქ-სახელმწიფოები ტიგროსსა და
ევფრატს შორის
ბაჰრეიმის კუნძულები სპარსეთის
ყურეში
ქალაქ -სახწლმწიფოები
მრავალღმერთიანობა
შუამდინარეთი

5. შუამდინარული დამწერლობა

6.  აგებდნენ მაღალ ადგილებზე
 ხელოვნურად შექმნილ ბაქანზე
 ორი მხრიდან კიბეები ან პანდუსები
 საკურთხეველი სწორკუთხა,ზოგჯერ
ოვალური,ბაქნის ნაპირთან იყო განლაგებული
 შიდა ღია ეზო
 შიგნით და გარეთ დეკორი
 სწორკუთხა ნიშებით იყო დანაწევრებული ტაძრის
ზედაპირი
 შიგნიდან მოხატული
სამხრეთ შუამდინარეთი-აბუ შაჰრაინი

7. ერთადერთი შემორჩენილი მოხატული
ტაძარი
გეომეტრიული ორნამენტები
რბილი მოწითალო-მოყავისფრო ფერები
ცხოველების გამოსახულებებით
კედლების მშრალი ტექნიკით მოხატვა
სამშენებლო მასალა-ალიზი-თიხა- შერეული
დატკეპნილი თიხითა და ლერწმით
თელ-უქაირის ტაძარი

8. გადახურვის კოჭები და კარები ხისგან
მზადდებოდა
ვრცელი დახურული ეზო-
გარშემორტყმული სვეტებითა და
ნახევარსვეტებით
შემკული-თეთრი-წითელი და შავი ფერის
მოზაიკით
ან თიხის კონუსებს ღებავდნენ და ალიზით
კედლებში ისე არჭობდნენ,რომ ლერწმის
წნულის სახე გამოდიოდა
ურუქი

10. რელიგიური ტაძრის ტიპი
ერთმანეთზე დადგმული
პარალელეპიპედით ან წაკვეთილი
პირამიდებით ამოყვანილი
ალიზის კოშკი ინტერიერის გარეშე
ზემოთა მოცულობა-სამლოცველო
ზიკურატის მახლობლად სტანდარტული
ტაძრის ტიპი იდგა
ზიკურატი

11. 1.ურის-მეფე ურნამუს ძვ.წ. 3 ათასწ.
2.ჩოგა-ზამბილე (შუამდინარეთის
მეზობელი ქვეყნიდან ელამიდან ძვ.წ.2
ათასწ.შუა ხანები)
ბორსიპას (ბაბილონის მახლობლად ძვ.წ. 1
ათას.შუა ხანები)
ე.წ. ,,დიდი სამეული“

12.  სამი წაკვეთილი პირამიდა
 დაბალი იარუსები
 მასიური სწორკუთხა საძირკველი ე.წ.
,,წაკვეთილი პირამიდა“
 დახრილი კედლები სწორკუთხა შვერილებით და
ნიშებით იყო დანაწევრებული
 გარეთა განიერი კიბეები
 ალიზის იარუსები სხვადასხვა ფერად იღებებოდა
 ტერასებს ზოგჯერ ამწვანებდნენ
 მოგვიანებით იწყებენ 7-იარუსიანის შენებას
ურის ზიკურატი

17.  შიდა ეზო
 გარე საზეიმო კიბე
 ზღუდე,დერეფანი(არქიტ.სიახლე)
 საერო ნაგებობისა და ციხე-სიმაგრეების ერთობლიობა
 გეგმაში სწორკუთხა
 თიხალესილი ღობე სასახლის გარშემო
 კანალიზაცია
 სახლებს ერთმანეთისაგან ჰყოფდა-მოუკირწყლავი,ვიწრო
და მიხვეულ-მოხვეული ქუჩაბანდები და ჩიხები.
 სახლები ძირითადად სწორკუთხა იყო უფანჯრო
 სინათლე კარებიდან შედიოდა
 ცალკე მდგომი სვეტები
 კედლები დანაწევრებულია შვერილებითა და ნიშებით,რითაც
მკაცრი ხაზოვანი რითმი იქმნება.
სასახლეები

20.  ქვის ჭურჭელი
 ქვის საბეჭდავები
 ცხოველთა ქანდაკებები
 სტელა ნადირობის ამსახველი სცენებით
 სკულპტურული თავები
სტილი
 სიბრტყის მკაცრი ფენოვანი დაპირისპირება
 მოქმედება იკითხება ქვემოდან ზემოთ
 ,,ფონი“ პირობითი
 ტალღისებური ხაზები
რელიეფი/ ქანდაკება

21. მოქმედების სრული ასახვა
მისი წარმოსახვა გონებით
¾ გამოსახვა ან
მხრები,ფეხები და სახე პროფილში ხოლო
თვალები ფასში
მოძრაობის გამოსახვის მცდელობა
ადამიანის გამოსახვა

22.  ქანდაკება და მით უმეტეს მონუმენტური
ქანდაკება არ გვხვდება
 ხშირად ბრტყელია და კედელზე ჩამოსაკიდიც აქვს
დამაგრებული
 ძუნწი შტრიხები
 პატარა ნიკაპი
 თხელი, დიდი პირი
 მსხვილი ნესტოები
 ხაზგასმული გამომეტყველება-დიდი თვალები და
ყურები
სკულპტურული თავები

26. ელ ობეიდას ტაძარი

29. ურის ღვთაება

31. ურის შტანდარტი

35. ურის საბეჭდავები

37. სარგონ აქადელი

39. დათრგუნა შუმერების ქურუმთა ოლიგარქია
შექმნა მსუბუქად შეიარაღებული ჯარი
რბილ ქანში გამოჭრილი მცირე ზომის
დაფა-მიძღვნილი რაიმე სადღესასწაულო
მოვლენისადმი
ზოგჯერ წარწერით
სიბრტყე ჰორიზონტალურ ფენებად იყო
დაყოფილი
სახეები სამკუთხედის ფორმის
მასის შთაბეჭდილების შექმნა
ლაგაშის მმართველი ეანათუმი

40. ქალაქ ლაგაშის მმართ.ეანათუმის (ძვ.წ.2450/25)
სტელა აღუმართავთ ქალაქ უმაზე გამარჯვვების
აღსანიშნავად

42. ნარამსუენის ზაგროსის მთიანეთში
ლაშქრობის ამსახველი სცენა

43. ნარამსუნის სასახლის ნანგრევები

45.  იკითხება ქვევიდან ზევით
 აღარ არის დაყოფილი ფენებად
 კომპოზიცია სპირალურად არის აგებული
 დინამიური კომპოზიცია
 ფიგურები პლასტიკურია
 პროპორციული
 კომპოზიციის სპირალურად აგება
 სტელის არასწორი სამკუთხა ფორმა
 პეიზაჟის კვლავ გამოჩენა
 ცარიელი და შევსებული სივრცე კარგად
ენაცვლება ერთმანეთს
სტილისტური ნიშნები

46. გუდეა-ლაგაშის მმართველი

47. 1ჯმუხი აღნაგობის,მოკლე პროპორციები
2.შედარებით ტანადი და მოხდენილი-
გულდასმით დამუშავებული თმის
ვარცხნილობით,სამკაულით ტანსაცმლით
ე.წ. ,,აქადური მანერა“
ორი ტიპი

48. ურნამუს ზიკურათი
ერთფეროვანი
მასალის ვირტუოზულად დამუშავების უნარი
მაღალი ტექნიკა
აკლია შინაგანი ექსპრესია და დინამიკურობა
(რის გამოც)ნაწარმოები უსიცოცხლო და
მშრალია
მეფისა და ღვთაების ანთროპომორფული სახე
ურის III დინასტია ძვ.წ.2112-1997წწ)

49. საცხოვრებელი სახლები