5. Τι είναι το διαδίκτυο;
Η Πραγματικότητα
• Τ ∆ δί
Το ∆ιαδίκτυο (I
(Internet) αποτελείται από εκατοµµύρια
) ί ό ύ
υπολογιστές, που βρίσκονται διασκορπισµένοι σε όλον
τον πλανήτη και επικοινωνούν µεταξύ τους τους,
ανταλλάσσοντας δεδοµένα.
6. Τι είναι το διαδίκτυο;
Η Πραγματικότητα
• Τ ό
Το όνοµα ∆ δί
∆ιαδίκτυο είναι µία σύνθετη λέξη που
ί ί ύ θ έξ
παράγεται από τις λέξεις ∆ιασύνδεση ∆ικτύων.
• Στα αγγλικά ο όρος Internet γεννήθηκε από τη
συνένωση των λέξεων International Network (∆ιεθνές
∆ίκτυο Υπολογιστών).
• Η ιδέα του ∆ιαδικτύου ξεκίνησε το 1969 ως ερευνητικό
στρατιωτικό πρόγραµµα, µε την ονοµασία ARPANET,
από το Υπουργείο Άµυνας των ΗΠΑ.
7. Τι είναι το διαδίκτυο;
Η Πραγματικότητα
• Τ 1974 σταµάτησε να είναι ερευνητικό πρόγραµµα του
Το ά ί ό ό
Υπουργείου Άµυνας και χρησιµοποιήθηκε από τα
πανεπιστήµια για επιστηµονικές έρευνες
έρευνες.
• Το 1990 µετονοµάστηκε σε Internet
Internet, το οποίο
αποδόθηκε στα ελληνικά ως ∆ιαδίκτυο.
8. Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web – WWW).
• T W b είναι η πιο δ
To Web ί δηµοφιλής υπηρεσία του ∆ δ ύ
ή ί ∆ιαδικτύου,
που µας επιτρέπει µε ιδιαίτερα εύκολο τρόπο να έχουµε
πρόσβαση σε µια τεράστια συλλογή ψηφιακών εγγράφων
εγγράφων,
τις ιστοσελίδες (WebPages).
9. Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web – WWW).
• Σ
Συχνά o Π
ά Παγκόσµιος Ι ό λανθασµένα θ
ό Ιστός θ έ θεωρείται
ί
ταυτόσηµο µε το Internet.
• Ο Παγκόσµιος Ιστός είναι µία τεράστια συλλογή από
ψηφιακά έγγραφα (τις ιστοσελίδες) που βρίσκονται
ιστοσελίδες),
αποθηκευµένα σε υπολογιστές του ∆ιαδικτύου.
• Το ∆ιαδίκτυο, αντίθετα, είναι ένα παγκόσµιο δίκτυο
υπολογιστών συνδεδεµένων µεταξύ τους.
10. Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web – WWW).
• Μία ιστοσελίδα (webpage) µπορεί να περιλαµβάνει
κείµενο, εικόνες, ή ή βί
ί ό ήχο βίντεο. Μί ιστοσελίδα του W b
Μία λίδ Web
µεταφέρεται στο ∆ιαδίκτυο «ταξιδεύοντας» από κάποιον
κεντρικό υπολογιστή στον οποίο είναι αποθηκευµένη
υπολογιστή, αποθηκευµένη,
στον υπολογιστή µας.
• Οι περισσότερες πληροφορίες στον Παγκόσµιο Ιστό
είναι δωρεάν.
12. Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web – WWW).
• Οι ιστοσελίδες στον Παγκόσµιο Ιστό είναι συνδεδεµένες
µεταξύ τους, έτσι ώστε µε τη βοήθεια του ποντικιού να
µπορούµε εύκολα να περιηγούµαστε ανάµεσα τους.
• Για να έχουµε τη δυνατότητα να βλέπουµε το
περιεχόµενο των ιστοσελίδων στην οθόνη του
υπολογιστή µας και να πλοηγούµαστε ανάµεσα τους,
πρέπει να έχουµε εγκαταστήσει στον υπολογιστή µας ένα
Λογισµικό Πλοήγησης ή Φυλλοµετρητή (Browser).
13. Η επιτυχία του Διαδικτύου
Η επιτυχία του Διαδικτύου
Η µεγάλη απήχηση του ∆ δ ύ οφείλεται κυρίως:
ά ή ∆ιαδικτύου ί ί
• Στις τεράστιες δυνατότητες για πληροφόρηση και
επικοινωνία.
• Στον εύκολο τρόπο χρήσης και πρόσβασης των
υπηρεσιών του
του.
14. Η επιτυχία του Διαδικτύου
Η επιτυχία του Διαδικτύου
Το ∆ δί
Τ ∆ιαδίκτυο αρέσει στα παιδιά
έ δά
• Αλληλεπιδραστικό περιεχόµενο
περιεχόµενο.
• Η αίσθηση συµµετοχής σε οµάδα
οµάδα.
• Ψυχαγωγία
Ψυχαγωγία.
20. Πώς αντιλαμβανόμαστε το Διαδίκτυο
Ξέρω με ποιον μιλάω στο Διαδίκτυο;
Στο ∆ιαδίκτυο δηµιουργούνται προφίλ προσώπων µε
βασικά στοιχεία το όνοµα και µια φωτογραφία.
Τα
Τ στοιχεία αυτά µπορούν κάλλιστα να µην αντιστοιχούν
ί ά ύ άλλ ύ
στο πρόσωπο που τα χρησιµοποιεί (πλαστά προφίλ –
κλοπή ταυτότητας).
Μπορούµε να νιώθουµε µε σχετική ασφάλεια ότι
γνωρίζουµε µε ποιον επικοινωνούµε, µόνο όταν
πρόκειται για πρόσωπο που έχουµε συναντήσει από
κοντά ή είναι γνωστός µας.
γ ςµ ς
22. Πώς αντιλαμβανόμαστε το Διαδίκτυο
Η αξιοπιστία της πληροφορίας
Στους χρήστες του ∆ιαδικτύου συχνά εµφανίζεται η
∆ιαδικτύου,
τάση να θεωρούν αξιόπιστη κάθε πληροφορία που
βρ
βρίσκουν σε αυτό.
Οποιοσδήποτε µπορεί να αναρτά πληροφορίες στο
∆ιαδίκτυο, χωρίς απαραίτητα να είναι σχετικός µε το
∆ δί ί ί ί ό
θέµα για το οποίο γράφει.
Απαιτείται διασταύρωση των πληροφοριών και έλεγχος
της προέλευσής τους προκειµένου να θεωρηθούν
τους,
έγκυρες.
24. Πώς αντιλαμβανόμαστε το Διαδίκτυο
Η Δημοσιοποίηση των δεδομένων: Ιδιωτικότητα (2/3)
Τα δεδοµένα
Τ δ δ έ που αναρτώνται σε ιστοσελίδες µπορεί να
ώ λίδ ί
γίνουν αντικείµενο επεξεργασίας µε σκοπό τη
δηµιουργία καταναλωτικού προφίλ
προφίλ.
Μπορεί ακόµη να πωληθούν σε τρίτους.
Προσοχή στην Πολιτική Απορρήτου και τους Όρους
Χρήσης.
Χρήσης
27. Πώς αντιλαμβανόμαστε το Διαδίκτυο
Εικονικός και Πραγματικός κόσμος
Εικονικοί φίλοι στο ∆ιαδίκτυο: ά
Ε ί ίλ ∆ δί άτοµα µε τα οποία δ
ί δεν
έχουµε συναντηθεί ποτέ.
Σκηνές βίας στον εικονικό κόσµο: µπορεί να
µ φ ρ
µεταφερθούν στον πραγµατικό κόσµο.
ρ γµ µ
Second Life: ο χρήστης µπορεί να ζει µια δεύτερη ζωή
στο ∆ιαδίκτυο, όπου εκπληρώνει επιθυµίες που δεν
µπορεί να ικανοποιήσει στον πραγµατικό κόσµο.
34. Παραβατικές συμπεριφορές κακόβουλων ατόμων στο
διαδίκτυο: Αποπλάνηση (1/2)
Τα άτοµα που έχουν σαν σκοπό την αποπλάνηση,
Τ ά έ ό λά
δηµιουργούν συνήθως µια πλαστή ταυτότητα χρήστη.
Ο θύτης ανοίγει επικοινωνία µε το θύµα του µε σκοπό
να κερδίσει την εµπιστοσύνη του. Αυτή η διαδικασία
ρ η µ η ή
µπορεί να διαρκέσει µεγάλο χρονικό διάστηµα.
35. Παραβατικές συμπεριφορές κακόβουλων ατόμων στο
διαδίκτυο: Αποπλάνηση (2/2)
Γίνεται προσπάθεια να αποσπαστούν προσωπικές
πληροφορίες για το θύµα. Ο στόχος είναι να εντοπιστούν
χώροι στους οποίους θα µπορούσε ο θύτης να εντοπίσει το
θύµα.
θύµα
Γίνεται απόπειρα συζήτησης µε σεξουαλικό περιεχόµενο και
αποστολή αντίστοιχου υλικού. Ο θύτης προσπαθεί να κάνει
το θύµα του να νιώσει “ένοχο” για να µ αναφέρει σε άλλους
µ χ µην φ ρ ς
το περιστατικό της µεταξύ τους συνοµιλίας.
39. Ποιος έχει την ευθύνη;
• Ε ή
Ενήλικας
είναι σε θέση να κρίνει και να αποφύγει τους κινδύνους
• Παιδί
δεν έχει αναπτύξει πλήρως την κριτική σκέψη
• Εκπαιδευτικός
πρέπει να εκπαιδεύσει το παιδί να αναπτύξει την κριτική
σκέψη
40. Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς;
Η απάντηση:
ά
• να τα µάθουµε να είναι υπεύθυνα.
• να τα εφοδιάσουµε µε σωστή πληροφόρηση και εκπαίδευση.
• να τα βοηθάµε όποτε µας το ζητάνε, να είµαστε πάντα στο πλευρό
τους, όχι µόνο µε το νου µας, αλλά και ως φυσική παρουσία.
• να εµπνεύσουµε εµπιστοσύνη.
µ µ µ η
• να είµαστε ενηµερωµένοι και να καταβάλουµε προσπάθεια να µάθουµε
µαζί µε τα παιδιά.
*Το επιθυµητό δεν είναι ούτε η πλήρης απαγόρευση της πρόσβασης
στους διαδραστικούς κόσµους που στερεί το παιδί από ανεκτίµητα
εργαλεία,
εργαλεία ούτε η παντελής απουσία επιτήρησης και κατά συνέπεια
η στροφή προς τις ευχές… για να µη συµβεί τίποτα κακό.
41. Τι πρέπει να κάνουν τα παιδιά;
Η α άντηση:
απάντηση:
• Σκέψου πριν δηµοσιεύσεις! Προστάτευσε την ιδιωτική
κέψου πρ ν δηµοσ εύσε ς! δ ωτ κή
ζωή, τη δική σου, της οικογένειάς σου, των φίλων σου.
• ∆εν είµαστε ανώνυµοι στο ∆ιαδίκτυο. Όλοι αφήνουµε
ηλεκτρονικά ίχνη!
• Ό,τι ανεβαίνει στο ∆ιαδίκτυο παραµένει εκεί για πάντα!
• Οι «φίλοι» που γνωρίζουµε µ
φ γ ρ ζ µ µόνο µ µέσα από το ∆ιαδίκτυο
παραµένουν πάντα άγνωστοι!
• Έλεγξε την εγκυρότητα της πληροφορίας στο ∆ιαδίκτυο.
• Σέρφαρε ηθικά και µε κριτική σκέψη
σκέψη.
• Μη ξεχνάς να ζεις στον πραγµατικό κόσµο για χάρη του
∆ιαδικτύου
42. Τι πρέπει να κάνουν οι εκπαιδευτικοί; 1/3
Η απάντηση:
ά
Μάθετε στους µαθητές σας να µην διακινούν πληροφορίες που:
Μάθ θ έ δ ύ λ ί
• προπαγανδίζουν την επιθετική συµπεριφορά, το µίσος και το
ρατσισµό
• προωθούν τα ναρκωτικά, το αλκοόλ και τα τυχερά παιχνίδια
• περιέχουν πορνογραφικό περιεχόµενο
• αναφέρονται σε παραβιάσεις ασφάλειας διαφόρων
συστηµάτων
µ
• αφορούν στην παράνοµη διανοµή προγραµµάτων περιέχουν
προϊόν πνευµατικής δηµιουργίας, που προστατεύεται
• αφορούν σε υλικό µε διαφηµιστικά banners
43. Τι πρέπει να κάνουν οι εκπαιδευτικοί; 2/3
Η απάντηση:
• Προσπαθήστε να δηµιουργήσετε µία σχολική συµφωνία για τη
χρήση του ∆ιαδικτύου στο σχολείο και στο µάθηµα.
ή ∆ δ ύ λ ί άθ
• Επιβλέπετε τους µαθητές σας κατά την πλοήγησή τους στο
∆ιαδίκτυο και προβείτε σε συστάσεις αν χρειαστεί.
∆ δί β ί ά ί
• ∆ηµιουργήστε µία λίστα µε προτεινόµενους δικτυακούς τόπους που
προάγουν το γνωστικό και πνευµατικό επίπεδο των µαθητών και
ά ό ό ί δ θ ώ
που αναδεικνύουν τις ανθρώπινες αξίες.
• Συστρατευτείτε στην καταπολέµηση του παράνοµου περιεχοµένου
Σ ί λέ ά έ
στο ∆ιαδίκτυο καταγγέλλοντας τέτοιες ιστοσελίδες στην Ελληνική
Γραµµή Αναφοράς Παράνοµου Περιεχοµένου στο ∆ιαδίκτυο
(http://www.safeline.gr/).
(http://www safeline gr/)
44. Τι πρέπει να κάνουν οι εκπαιδευτικοί; 3/3
Η απάντηση:
ά
Φροντίστε να ενηµερωθείτε για το ∆ιαδίκτυο, για τα οφέλη και τους κινδύνους.
Αντιµετωπίστε το ∆ιαδίκτυο ως ένα σύγχρονο αγαθό µε πολλές θετικές πτυχές και σαφώς
λιγότερες αρνητικές.
∆είξτε στους µαθητές σας πώς να χρησιµοποιούν το ∆ιαδίκτυο µε ασφάλεια. Συζητήστε µαζί
τους για τους πιθανούς κινδύνους που υπάρχουν.
Μάθετε στους µαθητές σας:
• Να µην δίνουν ποτέ προσωπικά τους στοιχεία και πληροφορίες σε αγνώστους στο ∆ιαδίκτυο.
• Να µην αποκαλύπτουν τους κωδικούς πρόσβασης (password) που χρησιµοποιούν.
• Να µην επιχειρούν αγορές µ
µη χ ρ γ ρ ς µέσω ∆ιαδικτύου και µη δίνουν στοιχεία που αφορούν πιστωτικές
µην χ φ ρ ς
κάρτες.
• Να είναι επιφυλακτικά ως προς την αποδοχή όσων διαβάζουν στο ∆ιαδίκτυο ή αυτών που τους
λένε οι άλλοι χρήστες του, πριν το υποβάλουν στην κρίση τους.
• Να µην απαντούν ποτέ σε πρόστυχα ή δελεαστικά µηνύµατα Εξηγήστε τους πως αν λάβουν
µηνύµατα.
τέτοια µηνύµατα ή µηνύµατα που δεν κατανοούν, δεν φταίνε αυτά και ότι θα πρέπει να σας
ενηµερώσουν.
Αναφέρετε άµεσα τέτοια κρούσµατα στο Πανελλήνιο Σχολικό ∆ίκτυο.( http://www.sch.gr/)
φ ρ µ ρ µ ή χ ( p g )
45. Συµπεράσµατα
• Το ∆ δί
Τ ∆ιαδίκτυο δ θέ
διαθέτει τα β βασικά εκείνα χαρακτηριστικά
ά ί ά
γνωρίσµατα, που το καθιστούν εργαλείο διδασκαλίας και µάθησης.
• Είναι εύκολα προσβάσιµο και υποστηρίζει πολλές επιλογές
ρ β µ ηρ ζ ς γ ς
αποθήκευσης και απεικόνισης της πληροφορίας. Τα υπερµεσικά
χαρακτηριστικά του (εικόνα, ήχος, βίντεο, κινούµενη εικόνα) έχουν
ευρεία αποδοχή και αποτελούν εργαλεία µάθησης
µάθησης.
• Αποτελεί ένα περιβάλλον δηµιουργικότητας και ενεργητικής
µάθησης, το οποίο ενθαρρύνει την εξερεύνηση και την περιήγηση,
δράσεις που σχετίζονται ά
δ ά ίζ άµεσα µε τη µάθηση.
άθ
• Είναι ένα καταπληκτικό επικοινωνιακό εργαλείο, που ενισχύει την
επικοινωνία, την αµοιβαιότητα και την ανταλλαγή, εκµηδενίζοντας
, η µ β η η γή, µη ζ ς
τις χωρικές και τις χρονικές αποστάσεις και µε την κατάλληλη
χρήση µπορεί να υποστηρίξει τη µάθηση.
46. Οκτώ βήµατα για την ασφάλεια του υπολογιστή
• Εγκαταστήστε και χρησιµοποιείστε κάποιο πρόγραµµα προστασίας από ιούς Να
ιούς.
το ενηµερώνετε συχνά (ακόµα και µια φορά τη µέρα), µε όλες τις νέες εκδόσεις
ιών που κυκλοφορούν.
• Να κρατάτε αντίγραφα ασφαλείας (backup)των αρχείων του υπολογιστή σας,
ώστε
ώ τε ακόµη και αν συµβεί κάτι στον υπολογιστή σας, να µπορείτε να ανακτήσετε
κα υµβεί κάτ τ ν υ λ γ τή ας µ είτε ανακτή ετε
ξανά τα δεδοµένα σας.
• Να προστατεύετε τους κωδικούς ασφαλείας σας. Μην τους µοιράζεστε µε
κανέναν, ακόµη και µε το φίλο σας ή το διαχειριστή του µηχανήµατος σας.
• Να είστε πολύ προσεκτικοί µε µηνύµατα ηλεκτρονικού ταχυδροµείου (e-mail) ή
ιστοσελίδες, που σας ζητούν να τους παραχωρήσετε προσωπικές πληροφορίες ή
σας προτρέπουν να κατεβάσετε κάποιο αρχείο.
• Να κρατάτε το λειτουργικό σας σύστηµα πάντοτε ενηµερωµένο (updated).
• Εγκαταστήστε και χρησιµοποιείστε κάποιο τείχος προστασίας (firewall) στον
υπολογιστή του σπιτιού σας.
• Χρησιµοποιείστε φίλτρα διαχωρισµού, για τα διαφηµιστικά µηνύµατα
ηλεκτρονικού ταχυδροµείου (spam)
(spam).
• Χρησιµοποιείστε τεχνολογίες κρυπτογράφησης (SSL) ή ψηφιακής υπογραφής σε
υπηρεσίες όπως είναι το ηλεκτρονικό ταχυδροµείο.
47. Χρήσιµες ιστοσελίδες
• Το αλφαβητάρι του διαδικτύου
http://www.saferinternet.gr/index.php?parentobjId=Pa
Ge5
• Ασφάλεια στο διαδίκτυο
http://www.edutv.gr/index.php?option=com_content&ta
sk=blogcategory&id=109&IteMid=210
• Ελληνική Γραµµή Αναφοράς Παράνοµου Περιεχοµένου στο ∆ιαδίκτυο
http://www.safeline.gr
p g
• Πανελλήνιο Σχολικό ∆ίκτυο.
http://www.sch.gr
• Γραµµή Βοήθειας Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς ∆ιαδικτύου
http://www.saferinternet.gr/index.php?parentobjId=Page187