Tiếp tục phần 3 của loạt bài "First aid for babies and children", đặc biệt trong phần này có hướng dẫn xử trí 2 tình huống nguy hiểm là khi trẻ vào cơn hen và rơi vào tình trạng sốc

1. FIRST AID FOR BABIES AND
CHILDREN
(PHẦN 3)
Dr GINA M. PIAZZA
NHÓM DỊCH MEDICAL LONG

2. GIỮ NHỊP THỞ
• Mắc ngạt do trẻ giận dữ hoặc cảm thấy khó chịu. Trẻ giữ
nhịp thở khi khóc, hít vào nhưng không thở ra. Mặt trẻ
trở nên xanh và phồng, thậm chí trở nên không đáp ứng
trong chốc lát.
• Xử trí:
 Không rung lắc trẻ (sơ sinh hoặc trẻ nhỏ)
 Nếu trẻ không đáp ứng, thông thoáng đường thở và kiểm tra nhịp
thở, khi trẻ thở lại đặt trẻ ở tư thê hồi phục
 Cố gắng giữ bình tĩnh, không làm trẻ sợ hãi, thường thường nhịp
thở sẽ phục hồi lại
 Thổi trực tiếp vào mặt trẻ sẽ khiến trẻ bắt đầu thở lại.

3. GIỮ NHỊP THỞ

4. NẤC CỤC
• Thường gặp trong một vài phút, nhưng có thể diễn ra dài
hơn. Trẻ có thể cảm thấy khó chịu.
• Xử trí:
 Nếu nấc cục diễn ra hơn vài giờ, tìm kiếm sự hỗ trợ y tế. Nấc cục
kéo dài khiến trẻ mệt mỏi, khó chịu và đau đớn.
 Dặn trẻ ngồi, giữ nhịp thở trong 5 – 10 giây sau đó khuyến khích trẻ
thở ra chậm
 Dặn trẻ lặp lại cho đến khi nấc cục kết thúc

5. MẮC NGẠT
• Mắc ngạt là do trẻ bị vật siết chặt quanh cổ hoặc tắc
nghẽn vùng mũi họng hoặc có vật đè nén ngực và bụng
trẻ hoặc do hít phải khói.
• Xử trí:
 Nếu trẻ bị treo, đở lấy trẻ trong khi cố gắng cắt hoặc tháo bỏ dây treo
 Loại bỏ tắc nghẽn nhanh, cẩn thận khi phải dùng kéo cắt bỏ vật gây siết cổ
trẻ
 Thông thoáng đường thở, kiểm tra nhịp thở, nếu trẻ thở lại đặt trẻ ở tư thế
hồi phục
 Cấp cứu ngưng tim ngưng thở nếu cần

6. HÍT KHÓI
• Khi hít phải khói cần hỗ trợ y tế khẩn cấp, khí CO ngăn
mô hấp thụ oxy trong khí hít vào.
• Xử trí:
 Không vào khu vực ngập khói, gọi cứu hỏa
 Đảm bảo bạn an toàn trước khi giúp trẻ thoát khỏi nơi nguy hiểm
 Thông thoáng đường thở, kiểm tra nhịp thở, nếu trẻ thở lại để trẻ ở tư thế
hồi phục và xử trí các chấn thương nếu có.
 Cấp cứu ngưng tim ngưng thở nếu cần

7. HO NHIỀU ĐƯA ĐẾN KHÓ THỞ
• Thường do nhiễm siêu vi, xảy ra chủ yếu về đêm,
thường thoáng qua. Bệnh nhân khó thở, ho ông ổng
từng đợt ngắn khi thở ra, có thể kèm khò khè hoặc thở
rít. Trong trường hợp nặng, trẻ có thể thở bằng cơ ở
mũi, cổ hoặc hai tay. Nếu trẻ có dấu hiệu tái xanh, gọi
cấp cứu.
• Xử trí:
 Giúp trẻ tìm tư thế thoải mái để thở, ngồi trên giường kê lưng bằng gối hoặc
để trẻ ngồi trong lòng bạn và đảm bảo trẻ cảm thấy an toàn.
 Giữ bình tĩnh vì nếu bạn cảm thấy sợ hãi sẽ khiến trẻ lo sợ và làm nặng
thêm tình trạng hiện tại
 Khi an toàn, tạo không khí nhiều hơi nước ấm bằng cách đưa trẻ vào nhà
tắm mở vòi nước nóng hoặc nấu nước nóng.

8. HO NHIỀU ĐƯA ĐẾN KHÓ THỞ

9. HEN SUYỄN
• Nếu trẻ bị hen, tập cho trẻ quen với việc sử dụng thuốc
khi vào cơn. Nhận biết trẻ vào cơn hen: trẻ ho, thở khó,
khò khè, đặc biệt khi thở ra, trè cảm thấy lo lắng khó
chịu. Trẻ trở nên mệt mỏi do cố gắng thở, tái xanh mặt
và môi.
• Sử dụng thuốc:
 Cho trẻ sử dụng thuốc ngay khi trẻ có dấu hiệu vào cơn hen
 Trẻ dùng thuốc hít thường kèm theo dụng cụ đệm để đảm bảo lượng thuốc
được hít vào và thao tác hít thuốc sẽ dễ dàng hơn.

10. HEN SUYỄN
Thuốc hít
Dụng cụ
đệm

11. HEN SUYỄN
• Xử trí:
 Cho trẻ liều thuốc thường dùng khi vào cơn hen
 Giữ bình tĩnh và đảm bảo trẻ cảm thấy an toàn
 Dặn trẻ thở chậm và sâu
 Giúp trẻ thư giãn, ngồi ở vị trí thoải mái, nghiêng người ra trước và
đặt 2 tay trên bàn. Nếu trẻ thích, cho trẻ ngồi trên lòng bạn. Đảm
bảo phòng thông khí tốt và không khói.
 Nếu cơn hen không ngừng, cho trẻ hít 1 – 2 nhát thuốc mỗi 2 phút
cho đến khi đủ 6 nhát.
 Nếu cơn hen vẫn không ngừng, gọi cấp cứu

12. HEN SUYỄN

13. SỐC
• Thường do chảy máu nặng, mất nước, nhiễm trùng,
chấn thương hoặc phỏng nặng.
• Cần được xử trí ngay không trì hoãn.
• Lưu ý chảy máu bên trong cơ thể trong trường hợp
không có vết thương bên ngoài.
• Dấu hiệu sớm: thở nhanh và kích động.
• Dấu hiệu trễ: da tái nhợt, lạnh và ẩm mồ hôi với các đốm
tím và môi tái xanh, mạch nhanh nhẹ, ngáp và khát.
Thậm chí trẻ mất đáp ứng với kích thích.

14. SỐC
• Xử trí:
 Không di chuyên trẻ nếu không cần thiết
 Không cho trẻ ăn hoặc uống bất kỳ thứ gì
 Nếu trẻ khát, làm ướt môi trẻ bằng nước
 Nếu bạn nghi ngờ gãy chân, nâng chân không gãy
 Xử trí bất cứ chấn thương nào rõ ràng, giúp trẻ nằm xuống một tấm chăn
hoặc thảm để ngăn trẻ không bị lạnh
 Giữ bình tĩnh và đảm bảo an toàn cho trẻ
 Giữ cho đầu trẻ thấp, không đặt gối dưới đầu, cẩn thận nâng chân của trẻ
lên cao hơn mức tim để giúp máu đến các cơ quan, kê chân trên gối, chồng
sách hoặc một cái ghế có lót một cái nệm êm.
 Nới lỏng quần áo hay khăn choàng quanh cổ, ngực và hông trẻ
 Phủ ấm trẻ bằng chăn hoặc áo khoác, không để bất kỳ nguồn nhiệt nào tiếp
xúc trực tiếp với trẻ

15. SỐC
 Không để trẻ nằm một mình khi đang bị sốc
 Cấp cứu ngưng tim ngưng thở nếu cần
 Theo dõi nhịp thở, mạch của trẻ và mức độ đáp ứng của trẻ trong khi chờ
hỗ trợ y tế, khuyến khích trẻ nói chuyện và trả lời câu hỏi của bạn để giúp
bạn có thể dễ dàng đánh giá tình trạng của trẻ

16. SỐC