SlideShare a Scribd company logo
1 of 26
Download to read offline
DAVID PRICE: MỞ - CHÚNG TA SẼ LÀM VIỆC, SỐNG
VÀ HỌC TẬP NHƯ THẾ NÀO TRONG TƯƠNG LAI
CÂU LẠC BỘ CÁC LÃNH ĐẠO CNTT
IT LEADER CLUB (ITLC)
TP. HỒ CHÍ MINH, 14/06/2014
NGƯỜI TRÌNH BÀY: LÊ TRUNG NGHĨA
VĂN PHÒNG PHỐI HỢP PHÁT TRIỂN
MÔI TRƯỜNG KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ,
BỘ KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ
Email: letrungnghia.foss@gmail.com
Blogs: http://vnfoss.blogspot.com/
http://letrungnghia.mangvn.org/
Trang web CLB PMTDNM Việt Nam:
http://vfossa.vn/vi/
HanoiLUG wiki: http://wiki.hanoilug.org/
Nội dung
Giới thiệu
C1. Quốc gia mà chúng ta ở đó
C2. Mở là gì?
C3. Vì sao đi với SOFT
C4. Học tập chung toàn cầu - GLC
C5. Tham gia vào
C6. Học tập mở trong xã hội
C7. Học tập mở trong công việc
C8. Học tập mở trong giáo dục
C9. Mở và bạn
Giới thiệu
“Đi với 'mở' là một cuộc cách mạng xã hội đại diện cho một thách thức
cơ bản cho trật tự được thiết lập đối với mọi điều - một cuộc cách mạng
không thể bị bỏ qua. Nó phá hủy và làm thay đổi, vì thế mọi điều có thể
không bao giờ sẽ còn nguyên vẹn được nữa”.
- Những người thắng: chúng ta, những người hạnh phúc kết nối và cộng
tác thông qua các mạng toàn cầu những người bạn, các đồng nghiệp và
các mối làm quen trực tuyến.
- Những người thua: những người, đơn vị sống bằng sự bí mật, lừa dối,
không minh bạch.
Chúng ta muốn mua và đầu tư vào các công ty dựa vào các mối quan
tâm xã hội và đạo đức, chứ không chỉ là các mối quan tâm về tài chính.
- Vì sao? chúng ta đã trở thành những người học thông minh hơn nhiều!
Các chính phủ & công ty sẽ ngày càng tìm kiếm các giải pháp được
những người sử dụng tạo ra → Học tập là quan trọng!
- Học ở đâu? (1) Nhà trường; (2) Nơi làm việc; (3) Ở nhà - Xã hội.
Đi với 'Mở' cần biến (1) và (2) thành Học tập Chung Toàn cầu - GLC!
C1. Quốc gia mà chúng ta ở đó - 1
- Sự kiện Mùa xuân Ả rập, từ Tunisia (12/2010), Ai Cập, Siria, Liby...
- Các cuộc bạo loạn: tháng 8/2011 tại Tottenham - Anh, tháng 09/2011
với Occupy Wall Street tại Mỹ. Tháng 12/2011 phong trào Occupy Wall
Street đã lan ra 20 quốc gia với 2.700 vụ chiếm đóng.
- Khủng hoảng kinh tế ở Eurozone từ đầu năm 2011: Hy Lạp, Tây Ban
Nha, Ý & Bồ Đào Nha. TBN có tới gần 60% những trẻ tuổi - thất nghiệp
đã xuống đường. Tổng cộng hơn 6 triệu người tuần hành và cắm lều.
- So sánh các cuộc nổi dậy năm 2011 với năm 1848 ở Pháp: (1) Liên
minh: tầng lớp trung lưu có giáo dục tốt & nghèo khổ bị áp bức; (2) Liên
minh: giới trí thức & những người thất nghiệp vì sự thay đổi cho tốt hơn;
(3) Công nghệ mới, có tính phá hủy, tạo thuận lợi lan truyền ý tưởng
mới. Ở thế kỷ 19 từng là báo chí phổ thông - báo châu Âu hàng ngày:
Le Figaro (Pháp), Corriere Della Sera (Ý), Die Frankfurter Allgemeine
Zeitung (Đức), ra đời → Tầng lớp trung lưu có tri thức đã có khả năng
học những người phản đối với tốc độ nhanh chưa từng thấy. Năm 2011,
là điện thoại thông minh, mạng xã hội như Twitter, YouTube, Facebook.
C1. Quốc gia mà chúng ta ở đó - 2
- Ai ăn bữa trưa của người Âu - Mỹ?
Cùng mức tri thức, bằng cấp, nơi có giá nhân công rẻ sẽ thắng! Châu Á!
Câu chuyện của Obama - Steve Jobs: iPhone cần 9.000 kỹ sư; Nếu
tuyển ở Mỹ cần 9 tháng, ở TQ cần 15 ngày; Ấn Độ là vô số người!
- Chuyện hoang đường về nền kinh tế tri thức: học cao, lương cao???
Tony Blair, 1997, 3 ưu tiên 'giáo dục, giáo dục và giáo dục' tại Anh.
Trong khi nhờ Internet, giáo dục đại học ở BRICS tăng vọt → Thế kỷ 21,
kinh tế tri thức xoay từ Tây → Đông!; Anh 15.000$/website/500$ Ấn Độ!
- Hết công ăn việc làm trong tương lai ở các nước phát triển?
Môi trường của tầng lớp trung lưu thế giới: 'kỹ năng cao/thu nhập thấp'
→ Đấu giá toàn cầu các kỹ năng → Elance.com với KPO (Knowledge
Process Outsourcing) → hơn 1.3 triệu nhà thầu năm 2012, môi giới gần
nửa tỷ USD hợp đồng, lấy khoảng 7-8%. Tạo ra 50.000 'công ăn việc
làm'/tháng. Năm 2011, 36% nhà thầu dùng Elance nói nó là nguồn
doanh thu duy nhất của họ. Qui trình, từ tuyển mộ, lựa chọn, quản lý
nhà thầu, và trả tiền cho họ, được điều khiển thông qua site đó.
C1. Quốc gia mà chúng ta ở đó - 3
Ví dụ: các nhà thầu: Mỹ 125$/giờ/vụ kiện/15$ Ấn.
Nền kinh tế 'kỹ năng cao/doanh số thấp' phụ thuộc bạn ngồi ở đâu.
Elance, và các site đấu giá các kỹ năng khác, đại diện cho phong trào
phá hủy khổng lồ, một qui trình 'xóa bỏ trung gian' (‘disintermediation’)!
- Kết thúc tăng trưởng vì tái cân bằng kinh tế toàn cầu - vài chục năm
Tương lai nợ nần chồng chất, cạnh tranh khủng khiếp. Vì sao?
Mô hình vì lợi nhuận không bền vững, sẽ sụp đổ vì đòi hỏi của cổ đông!
Mô hình không vì lợi nhuận có sự ham muốn, tính bền vững, tính khả thi
và tính không thể tránh khỏi ở phía mình → Xu thế quốc tế đang nổi lên.
Tương lai có 2 điều chắc chắn: (1) Chúng ta nên học để ôm lấy sự
không chắc chắn, vì kỷ nguyên không chắc chắn này có thể trở thành
vĩnh viễn; (2) Nếu tất cả sự chắc chắn cũ kỹ sẽ biến mất, thì chúng ta
phải để ngỏ chỗ cho những dịch chuyển triệt để trong cách mà chúng ta
làm việc, sống và học tập → Đi với 'Mở' là không thể tránh khỏi.
C2. Mở là gì
'Mở' là một lực lượng phá hủy, nó sẽ làm thay đổi cách mà chúng ta học
tập ở trường (từ thế kỷ 19) & ở nơi làm việc (từ những năm 1960).
Mở đề cao sự không chính qui tiếp nhận tri thức theo nhu cầu công việc
C3. Vì sao đi với SOFT - 1
- SOFT là 4 cặp giá trị/hành động định hình cách mà chúng ta giao tiếp,
làm việc trực tuyến và phi trực tuyến
- SOFT: Share, Open, Free, Trust và theo đúng trật tự. Nên thiết kế việc
học tập chính qui theo SOFT.
- Bất kỳ lãnh đạo nào không ôm lấy SOFT đều sẽ gặp khó khăn.
David Price: “Chúng ta sẽ không nghi ngờ rằng các
doanh nghiệp, các trường học và các đại học mà
tiếp tục với 'mệnh lệnh và sự kiểm soát' như các
dạng mẫu áp đảo của họ về các chiến lược lãnh
đạo và sở hữu trí tuệ đang đối mặt với sự tuyệt
chủng, có khả năng trong vòng 5 đến 10 năm tới.
Vì sao ư? Vì chúng ta, như những người tiêu dùng,
các nhân viên và, một cách sống còn, những người
học, sẽ không chịu được điều đó hơn bao giờ nữa”.
C3. Vì sao đi với SOFT - 2
S: Chia sẻ → cộng tác, từ cộng tác trên mạng tới cộng tác hành động.
- Sức mạnh của chia sẻ nằm ở 2 đặc tính: (1) tốc độ tri thức được chia
sẻ; (2) khả năng hỗ trợ các hành động. Ví dụ câu chuyện ăn cắp ô tô.
- Cộng tác để đổi mới, các công ty tận dụng được các nguồn từ bên
ngoài, nguồn đám đông.
- Nếu đi với 'mở' không thể đảo ngược thì crowdsourcing - nguồn đám
đông sẽ thành chuẩn mực. Các tổ chức thành công nhất đang làm cả 2.
O: Mở → hỗ trợ cho sự trao đổi thông tin, tri thức và các kỹ năng.
- Đi với Mở là hiện tượng toàn cầu, cùng với Internet, cả ở mức chính
phủ và doanh nghiệp. Mở: các công ty làm việc với cả các frenemies.
- Nguồn mở, thông tin mở, chính phủ mở, các hệ thống mở, tổ chức mở
→ dường như việc mở ra đã và đang xác định chủ đề của thế kỷ 21.
- Là 'mở', trong ngữ cảnh các giá trị/hành động kêu gọi ý thức của lòng
vị tha và khuyến khích sự trao đổi có đi có lại lẫn nhau (Hệt như FOSS).
- Quan hệ B2C đã thay thế B2B, từng là quan trọng nhất một thời.
C3. Vì sao đi với SOFT - 3
- Về mặt xã hội: Mở là cuộc chiến để kiểm soát tri thức: Các chính phủ
↔ WikiLeaks, người thổi còi (Snowden); Các tập đoàn ↔ Anonymous;
Ví dụ: Apple ↔ Google để chống lại sự khóa trói; Đóng ↔ Mở.
- Jonathan Rosenberg, Phó Chủ tịch cao cấp, Quản lý Sản phẩm của
Google: “Mục tiêu của chúng ta là làm cho 'mở' thành mặc định. 'Mở' sẽ
thắng. Nó sẽ thắng trên Internet và sau đó sẽ đổ qua nhiều con đường
trong cuộc sống: Tương lai của chính phủ là minh bạch. Tương lai của
thương mại là sự đối xứng thông tin. Tương lai của văn hóa là tự do.
Tương lai của khoa học và y tế là cộng tác. Tương lai của giải trí là sự
tham gia. Mỗi trong số các đặc tính đó phụ thuộc vào Internet 'mở'”.
F: Tự do. Đối với một số công ty, như Google, thì mở có nghĩa là tự do.
Tự do như giá trị: sinh viên thấy việc học ở đại học can thiệp vào tự do
học tập của anh ta. Ví dụ: Thông tin mà Dan cần đều có sẵn tự do trên
Internet. Trả học phí để làm gì?
C3. Vì sao đi với SOFT - 4
Tự do như là kỳ vọng của khách hàng: (1) Nội dung số tăng theo cấp
số nhân → giá thành nội dung giảm nhanh; (2) Không ở dạng vật lý,
giống như vô hình → không có thiện chí để trả tiền; (3) Dễ truy cập và
tải về → không có thiện chí trả tiền; (4) Nội dung được quảng cáo hỗ trợ
→ Google làm được, vì sao các cty khác không làm được?; (5) Tích
hợp phần cứng với phần mềm → cho phần này, bán phần kia (Gillette),
mua iPod để chơi nhạc, cho phần mềm để lấy tiền dịch vụ (FOSS); (6)
Văn hóa: Với những người dưới 30 tuổi hiện nay thì digital = Free.
Tự do như được người sử dụng tạo ra: Người tiêu dùng tự tạo ra các
công cụ sử dụng: prosumers (producers and consumers). Wikipedia,
2001, vài bài, 2004 có 1 triệu bài, → nội dung tăng theo hàm mũ.
YouTube, Facebook, …
Tự do như một mô hình kinh doanh: Mô hình Freemium: chào dịch vụ
cơ bản không lấy tiền, mức cao hơn và chuyên nghiệp hơn sẽ có phí
dịch vụ. Open CourseWare của MIT, giáo viên có được uy tín - như một
bằng cấp - như sự 'được trả tiền'. Giống mô hình kinh doanh của FOSS.
C3. Vì sao đi với SOFT - 5
- Đặc biệt không liên quan tới tiền tệ là:
Tự do thất bại (Free to Fail): Google 12 năm, đưa ra 250 sản phẩm,
90 thất bại, tỷ lệ 36%. Có thể Google Wave thất bại để sau này thành
Google + thành công hơn.
Tự do như là quyền: Nhân viên 3M có 15% thời gian có quyền tự do
học những gì họ muốn ở bất kỳ nơi nào họ muốn. BestBuy còn thoáng
hơn, khi không quan tâm việc nhân viên có tới nơi làm việc hay không,
lâu tới đâu, hoặc ở đâu, họ làm việc gì, miễn là các mục tiêu cá nhân
của họ đạt được. Ở những nơi này, niềm đam mê đứng cao hơn tất cả.
- Một lần nữa, giáo dục vật lộn với khái niệm của những người học có
tự do để đi theo niềm đam mê của họ.
- Một số người sợ rằng việc trao trách nhiệm về “việc ở đó” cho nhân
viên có thể gây ra sự lười biếng hàng loạt, băn khoăn của các trường
học và đại học mà trao nhiều quyền tự do và trách nhiệm hơn cho
những người học sẽ gây ra các lớp học trống rỗng, các mục tiêu không
đạt được và chương trình giảng dạy không được 'bao trùm'.
C3. Vì sao đi với SOFT - 6
T: Tin cậy: 3 cặp giá trị/hành động ở trên sẽ thất bại nếu không có cặp T.
Tin cậy vào bản thân. Tăng trưởng của Couchsurfing.com, chào nơi ăn
chốn ở tự do cho các khách viếng thăm, như một sự có đi có lại. Trong
7 năm, Couchsurfing có hơn 3 triệu thành viên khắp thế giới, với số vụ
việc lạm dụng lòng tin vô cùng thấp.
Tin cậy trong kinh doanh. Tháng 05/2010, Panera Cares Community
Cafe (Cà phê Chăm sóc Cộng đồng) ở Colorado ra đời. Không có giá
thành trong cà phê, không có nhân viên tính tiền, mà có hộp quyên tiền.
Ai không trả bằng tiền được thì sẽ tự nguyện làm việc khoảng một giờ.
Trung bình, 20% số người trả tiền hơn giá bán thông thường, hỗ trợ cho
20% những người trả tiền ít hơn. Và vì các chi phí hoạt động là thấp,
nhờ có những người tình nguyện, quán cà phê đang phát tài.
Khi mất sự tin cậy. Sẽ mất hết. Ví dụ: Năm 2009 học sinh các trường
học ở Đan Mạch được phép truy cập Internet khi thi, được phép sử
dụng bất kỳ site nào, nhưng không được gửi email cho nhau. “Biện
pháp phòng ngừa chính”, 1 GV đã trả lời, “là chúng tôi tin tưởng chúng”.
C3. Vì sao đi với SOFT - 7
Tính không thể tránh khỏi của SOFT
- Chúng ta muốn có sự kiểm soát nhiều hơn cuộc sống của mình, nên
chúng ta khai thác trí tuệ của đám đông, và sức mạnh của truyền thông
xã hội, để ra các quyết định mà trước kia ở miền của 'các chuyên gia'.
Bây giờ có khả năng làm điều đó vì có công cụ → hành động với SOFT.
- Vì các cặp giá trị/hành động đó đã trở thành quá phổ biến trong xã hội,
các doanh nghiệp, trường học, đại học và hệ thống giáo dục thông minh
hơn bắt đầu đặt SOFT vào cốt lõi nhiệm vụ và các chiến lược của họ.
Những người đi đầu như Google và Zappos, thấy SOFT vừa tốt cho
quan hệ khách hàng và nhân viên, vừa tốt cho cả doanh thu nữa.
- Đơn giản là không thể tránh khỏi điều đó, nó đang giúp định hình cách
mà chúng ta bây giờ sống và làm việc, các cặp giá trị đó sẽ trở thành
trung tâm cách mà chúng ta học tập.
- Việc nhúng các giá trị SOFT vào các môi trường học tập đổi mới
không phải là không có những mối nguy hiểm của nó. Việc trao cho các
nhân viên và các học viên sự tự do lớn hơn đòi hỏi trách nhiệm lớn hơn.
C4. Học tập chung toàn cầu - GLC
Học tập Chung Toàn cầu - GLC (Global Learning Commons) là nơi mà
'mở' có thể được thấy sự năng động nhất của nó.
- Các đặc tính của GLC: (1) sự tham gia (Sự tham gia đi trước cả việc
học tập); (2) sự đam mê (Khi nói về việc học tập, thì không chính quy
thắng chính quy); (3) mục đích (ví dụ về anh nông dân châu Phi, đàn
kiến, đống tro, tư duy người khác làm cũng là làm lợi cho mình).
- Phong trào Creative Commons và tài nguyên giáo dục
mở - OER (Open Education Resource) được nhắc tới.
- Internet chính là ví dụ đầu tiên về một GLC, được
điền đầy bằng các nhóm suy nghĩ giống như nhau, tìm
các cách kết hợp cho sự tự cung tự cấp và tự quyết.
- Trong 'cuộc chiến vì Internet', thực tế là hàng triệu (tỷ)
người đang học tập một cách cộng tác để cải thiện
cuộc sống, là lý lẽ mạnh để giữ cho Internet là 'mở'.
C5. Sự tham gia
- Chuỗi logic: để sống sót trong một thị trường cắt cổ, các doanh nghiệp
cần sự đổi mới → sự đổi mới trở thành một chức năng cốt lõi; đổi mới
đòi hỏi sự sáng tạo; sáng tạo đi vượt ra khỏi sự tò mò (và việc học tập);
sự tham gia là tiền thân cần thiết cho cả đổi mới và sáng tạo.
- Cần có quyền để nghĩ, để tư duy. Ví dụ ngược: bác sĩ lâu năm chỉ
dùng máy tính để nói một cách máy móc về bệnh lý của bệnh nhân.
- Làm gì trong các trường học ngày nay? Các con số thống kê về sự
chán học trong các trường học ở Mỹ và Anh là đáng lo ngại.
- Một học sinh có tham gia, từ một nền tảng không có ưu thế, có khả
năng có được những cơ hội cuộc sống tốt hơn so với một đứa trẻ
không tham gia từ một nền tảng tốt hơn.
- Mô hình 'Làm việc là học tập và học tập là làm việc' đang gặt hái các
kết quả tốt.
C6. Học tập mở trong xã hội
- Sức mạnh của việc học tập nằm trong chính sự ứng dụng tri thức.
Chúng ta học được tốt nhất khi chúng ta xây dựng mọi điều, sửa mọi
điều hoặc cung cấp một dịch vụ cho những người khác. Việc giải quyết
các vấn đề một cách hợp tác đưa ra không chỉ động lực để học, mà còn
là bàn đạp để học xa hơn nữa.
- Ví dụ về cơn bão Sandy, tháng 10/2012, trước bầu cử Mỹ. So với cơn
bão Katrina năm 2005 ở Mỹ: 7 ngày, 23.000 người tình nguyện đã ký
trên Recovers.org; 50.000 người tình nguyện từ nhóm Occupy Sandy
Recovery, được nhóm lại từ đúng nhiều những người mà đã từng tham
gia vào Occupy Wall Street năm 2011 - nhiều hơn sự hiện diện của
quân đội trong hậu quả tức thì của cơn bão - để bơm nước, loại bỏ nấm
mốc, chuyển các mảnh vỡ và xây dựng lại các căn nhà.
- 6 mệnh lệnh trang bị cho GLC: (1) Hãy tự làm (quyền tự chủ); (2) Hãy
làm ngay bây giờ (cấp thiết ngay lập tức); (3) Hãy làm với bạn bè (tình
bạn bè đồng nghiệp); (4) Hãy làm vì những người khác (mình vì mọi
người); (5) Hãy làm vì niềm vui (vui vẻ); (6) Hãy làm để thế giới thấy.
C7. Học tập mở trong công việc - 1
- Đổi mới được trang bị bằng học tập - 'Nhà máy của các sáng chế' của
Thomas Edison ở Menlo Park, 1876-1882, 6 năm với hơn 400 bằng
sáng chế đã được đệ trình, tạo ra các sản phẩm đã định hình cho thế kỷ
20: máy quay đĩa, máy phát điện thoại carbon, các trạm có thể tạo và
truyền điện, và bóng đèn sợi đốt.
- Bài học từ Nhà máy của các sáng chế: (1) Tạo ra văn hóa máy - cửa
hàng (machine-shop) - cái đầu và đôi bàn tay được coi ngang bằng
nhau, với sự bình đẳng giữa tất cả mọi người và sự không chính qui
'Nine to Five'. (2) Giữ tính xã hội. Chiếc đàn organ để hát tập thể,
đường sắt chạy điện để chở các công nhân đi câu cá, cung cấp bia và
thức ăn cho tất cả các phiên làm việc sáng tạo buổi đêm; (3) Làm cho
việc học tập phù hợp theo hàng ngang: mỗi 'thời điểm học tập', Edison
và các cộng sự đều cố gắng giải quyết vấn đề ngay lập tức; (4) Trao
cho những người học 'quyền đi lang thang' trong những cái chung: xoay
vòng các nhóm làm việc; (5) Từ cá nhân tới hợp tác, từ chính quy tới
không chính quy.
C7. Học tập mở trong công việc - 2
- Các công ty ngày nay bắt chước thành công các bài học của Edison:
Google, Facebook, 3M, ...
- Mạng Học tập Cá nhân (Personal Learning Networks), được tạo thuận
lợi thông qua truyền thông xã hội, là đổi mới có sức phá hủy lớn nhất
đánh vào việc học tập ở nơi làm việc trong 50 năm tới.
- Với việc học tập dựa vào công việc, 90% việc học tập của một nhân
viên là không chính quy - qua kinh nghiệm, từ người hướng dẫn, hoặc
thông qua các mạng học tập cá nhân của họ (có được ở bên ngoài công
ty). Phần còn lại 10% giành được thông qua việc huấn luyện chính quy.
- Các công ty thường đảo ngược các tỷ lệ đó khi nói về việc đầu tư vào
học tập? 90% chi tiêu của công ty bỏ vào việc học tập chính quy, và chỉ
10% bỏ vào việc học tập không chính quy. Rất không hợp lý!
- Khủng hoảng nhận diện việc học tập có thể nhận thấy với hàng loạt
tên vai trò CxO.
- Ví dụ thành công về SOFT trong các công ty ngày nay: Chia sẻ -
Telus; Mở: Truyền thông và AMP khéo léo; Tự do: 3M; Tin cậy: IBM.
C7. Học tập mở trong công việc - 3
C8. Học tập mở trong giáo dục - 1
- Sức mạnh của không chính quy cộng với niềm đam mê: ví dụ của (1)
Paul McCartney ở Viện Nghệ thuật trình diễn Liverpool, (2) bản thân tác
giả và (3) chuyện định giá thùng dầu của giám đốc kế hoạch một công
ty dầu khí lớn (đội 110 người, trong '7 ngày cuối tuần', ước giá gấp đôi).
- Can thiệp vào giáo dục: 150 qua, giáo dục chính qui áp dụng tư duy 'từ
trong ra' - các trường học và đại học thường được tổ chức xung quanh
các nhu cầu của nhà giáo dục, chứ không của những người học.
- Bây giờ khác, chúng ta ngày càng giành được sự kiểm soát việc học
tập của mình, nhờ sự xuất hiện của MOOC (Massive Open Online
Courses), truyền thông xã hội và học tập không chính quy → chọn cái gì
cần học theo nhu cầu, như chọn vài bài MP3 chứ không lấy cả đĩa CD.
- Các trường vẫn đang tìm kiếm mục đích: (1) giữa tuyển chọn vs với
toàn diện; (2) việc dạy được dẫn dắt bằng chỉ lệnh vs với được dẫn dắt
theo yêu cầu; (3) bằng đầu vs với bằng chân tay; (4) hàn lâm vs với học
nghề; (5) tri thức vs với các kỹ năng. Hãy tưởng tượng các bác sĩ của
thế kỷ 21 tranh luận về sử dụng các thuốc vắc xin chống cúm không?
C8. Học tập mở trong giáo dục - 2
- Không biết đi đâu. “Trong khi Anh và Mỹ thúc giục các trường học của
họ hãy giống hơn các trường ở các nước Châu Á - Thái bình dương, thì
sức ép cũng có đối với việc đi theo chiều ngược lại”.
- Bộ trưởng Giáo dục Singapore, 2012: “Các mô hình giáo dục thế hệ
cha mẹ chúng ta, chúng nhấn mạnh vào sự chuyển giao tri thức; đang
nhanh chóng bị một mô hình rất khác vượt qua. Khái niệm mới thành
công về giáo dục này tập trung vào việc nuôi dưỡng các kỹ năng chủ
chốt và các năng lực như khả năng để tìm kiếm, giám tuyển và tổng
hợp thông tin; để tạo ra và đổi mới; để làm việc trong các đội liên văn
hóa đa dạng; cũng như để đánh giá được các vấn đề toàn cầu trong
ngữ cảnh địa phương”.
C8. Học tập mở trong giáo dục - 3
- Bộ trưởng giáo dục Singapore, 5 đặc trưng của một giáo viên ở thế kỷ
21: (1) Nhà giáo dục đạo đức - một mô hình vai trò cho các sinh viên thể
hiện tính toàn vẹn và lòng dũng cảm về đạo đức; (2) Năng lực chuyên
nghiệp - liên tục phát triển tri thức mới, các kỹ năng và khuynh hướng
lãnh đạo; (3) Người học một cách cộng tác - tham gia vào các hội thoại
chuyên nghiệp, cải thiện tình huynh đệ của việc dạy học; (4) Người lãnh
đạo biến đổi - truyền cảm hứng cho các đồng nghiệp để phản ánh và
đổi mới, xây dựng lòng tin, quản lý thay đổi; (5) Người xây dựng cộng
đồng - hiểu được các vấn đề cục bộ địa phương và toàn cầu, phát triển
ý thức trách nhiệm xã hội của sinh viên.
- Ví dụ SOFT với giáo dục: Trường Nghệ thuật giao tiếp Luân Đôn phiên
bản 2.0 (3 cặp giá trị: chia sẻ, mở, tự do + hướng đạo sinh); Trung tâm
Đổi mới Học tập Sydney (SCIL); High Tech High ở San Diego;
- Các trường SOFT đều được mục đích đạo đức dẫn dắt - nhiều lúc
thành phản kháng lại sức ép phải tuân thủ của chính phủ → đổi mới
phải từ các trường → Hãy cố thử làm gì đó.
C9. Mở và Bạn - 1
- Năm 1970, các CEO ở Mỹ đã kiếm được gấp 39 lần lương trung bình
của các nhân viên công ty của họ. Năm 2000, con số đó là 1.039 lần.
Năm 2011, 1% những người Mỹ giàu nhất, đã kiểm soát 40% sự giàu có
của quốc gia này → nguyên nhân của phong trào Occupy.
- Toàn cầu, giới trẻ (tuổi 15-24) chiếm 1/4 lực lượng trong độ tuổi làm
việc của thế giới, chiếm gần nửa tất cả số những người thất nghiệp: 1/5
toàn bộ giới trẻ của thế giới sống với ít hơn 1 USD mỗi ngày. Tương lai?
- Chúng ta sẽ sống thế nào? Đối mặt với một đống các thách thức toàn
cầu, và dựa vào những gì chúng ta đã biết chỉ có giá trị giới hạn. Điều
chúng ta cần nhất trong một 'cuộc cách mạng mở' là một tư tưởng mở.
- Các giải pháp sáng tạo cho nhiều thách thức ở phía trước sẽ đòi hỏi
việc học tập khác nhau, sáng tạo và liên ngành. Sự khác nhau trong suy
nghĩ đòi hỏi sự đa dạng những người suy nghĩ. Học tập chung phi biên
giới, vì thế, trở thành sống còn để giải quyết các vấn đề liên quốc gia.
C9. Mở và Bạn - 2
- 'Mở' đã làm tăng tốc sự dịch chuyển từ sư phạm, tới giáo dục người
lớn, tới học tập tự xác định.
- Sư phạm (pedagogy) xuất xứ từ tiếng Hy Lạp, nghĩa đen là: 'dẫn dắt
trẻ em'; giáo dục người lớn (andragogy) là: 'để dẫn dắt người đàn ông
(người lớn)'; học tập tự xác định (heutagogy) là: 'dẫn dắt để tìm kiếm'.
- Trong sư phạm, người học được dẫn dắt tới một kết luận được giáo
viên xác định, được tri thức và lòng tin của giáo viên truyền đạt - nó có
thể là khái niệm 'học tập theo chỉ dẫn'.
- Trong giáo dục người lớn thì đích đến do hướng đạo sinh quyết định.
- Trong học tập tự xác định, không có sự nhất thiết có một đích đến
được xác định, cũng không có một con đường được mô tả trước - nó là
'học tập tự xác định'.
- Bạn hãy là một cây nến, chứ không phải một quả táo - thắp sáng cho
cây nến khác mà không làm mất nguồn sáng của cây nến ban đầu →
Hệt như tư tưởng của FOSS về chia sẻ quả táo và ý tưởng.
Cảm ơn!
Hỏi đáp
LÊ TRUNG NGHĨA
Email: letrungnghia.foss@gmail.com
Blogs: http://vnfoss.blogspot.com/
http://letrungnghia.mangvn.org/
Trang web CLB PMTDNM Việt Nam: http://vfossa.vn/vi/
HanoiLUG wiki: http://wiki.hanoilug.org/

More Related Content

Viewers also liked

Systems thinking - Tư duy hệ thống
Systems thinking - Tư duy hệ thốngSystems thinking - Tư duy hệ thống
Systems thinking - Tư duy hệ thống
The Tai Dang
 
Tu duy he thong
Tu duy he thongTu duy he thong
Tu duy he thong
ptmkhanh
 
Basic & Advanced Scrum Framework
Basic & Advanced Scrum FrameworkBasic & Advanced Scrum Framework
Basic & Advanced Scrum Framework
Vu Hung Nguyen
 

Viewers also liked (17)

Delivering Happiness - The Meddler Game
Delivering Happiness - The Meddler GameDelivering Happiness - The Meddler Game
Delivering Happiness - The Meddler Game
 
People As the Conveyor of Knowledge at Agile Vietnam
People As the Conveyor of Knowledge at Agile VietnamPeople As the Conveyor of Knowledge at Agile Vietnam
People As the Conveyor of Knowledge at Agile Vietnam
 
Nguyen Vu Hung: Beyond Agile - Practices and Mindset - Agile Tour Vietnam (Ha...
Nguyen Vu Hung: Beyond Agile - Practices and Mindset - Agile Tour Vietnam (Ha...Nguyen Vu Hung: Beyond Agile - Practices and Mindset - Agile Tour Vietnam (Ha...
Nguyen Vu Hung: Beyond Agile - Practices and Mindset - Agile Tour Vietnam (Ha...
 
Kanban: Cơ bản và Nâng cao
Kanban: Cơ bản và Nâng caoKanban: Cơ bản và Nâng cao
Kanban: Cơ bản và Nâng cao
 
Systems thinking - Tư duy hệ thống
Systems thinking - Tư duy hệ thốngSystems thinking - Tư duy hệ thống
Systems thinking - Tư duy hệ thống
 
2016 04-21 Chia sẻ cùng AltPlus (về quản lý)
2016 04-21 Chia sẻ cùng AltPlus (về quản lý)2016 04-21 Chia sẻ cùng AltPlus (về quản lý)
2016 04-21 Chia sẻ cùng AltPlus (về quản lý)
 
Tu duy he thong
Tu duy he thongTu duy he thong
Tu duy he thong
 
Basic & Advanced Scrum Framework
Basic & Advanced Scrum FrameworkBasic & Advanced Scrum Framework
Basic & Advanced Scrum Framework
 
Fuji Technology Workshop: Learning Skills
Fuji Technology Workshop: Learning SkillsFuji Technology Workshop: Learning Skills
Fuji Technology Workshop: Learning Skills
 
Nguyen Vu Hung - Software Project Management with Jira Agile
Nguyen Vu Hung - Software Project Management with Jira AgileNguyen Vu Hung - Software Project Management with Jira Agile
Nguyen Vu Hung - Software Project Management with Jira Agile
 
Coder nên biết thêm gì ngoài việc lập trình
Coder nên biết thêm gì ngoài việc lập trìnhCoder nên biết thêm gì ngoài việc lập trình
Coder nên biết thêm gì ngoài việc lập trình
 
Mindmap and Plan Planning
Mindmap and Plan PlanningMindmap and Plan Planning
Mindmap and Plan Planning
 
Domain Driven Design Introduction
Domain Driven Design IntroductionDomain Driven Design Introduction
Domain Driven Design Introduction
 
ITEC - Qua trinh phat trien he thong BigData
ITEC - Qua trinh phat trien he thong BigDataITEC - Qua trinh phat trien he thong BigData
ITEC - Qua trinh phat trien he thong BigData
 
My idol: Magnus Carlsen vs. Ky Anh 2G1 NGS Newton
My idol: Magnus Carlsen vs. Ky Anh 2G1 NGS NewtonMy idol: Magnus Carlsen vs. Ky Anh 2G1 NGS Newton
My idol: Magnus Carlsen vs. Ky Anh 2G1 NGS Newton
 
Your personal-learning-network-toolkit-aug.2016
Your personal-learning-network-toolkit-aug.2016Your personal-learning-network-toolkit-aug.2016
Your personal-learning-network-toolkit-aug.2016
 
Examenteksten
ExamentekstenExamenteksten
Examenteksten
 

Open how-we-will-work-live-and-learn-in-the-future

  • 1. DAVID PRICE: MỞ - CHÚNG TA SẼ LÀM VIỆC, SỐNG VÀ HỌC TẬP NHƯ THẾ NÀO TRONG TƯƠNG LAI CÂU LẠC BỘ CÁC LÃNH ĐẠO CNTT IT LEADER CLUB (ITLC) TP. HỒ CHÍ MINH, 14/06/2014 NGƯỜI TRÌNH BÀY: LÊ TRUNG NGHĨA VĂN PHÒNG PHỐI HỢP PHÁT TRIỂN MÔI TRƯỜNG KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ, BỘ KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ Email: letrungnghia.foss@gmail.com Blogs: http://vnfoss.blogspot.com/ http://letrungnghia.mangvn.org/ Trang web CLB PMTDNM Việt Nam: http://vfossa.vn/vi/ HanoiLUG wiki: http://wiki.hanoilug.org/
  • 2. Nội dung Giới thiệu C1. Quốc gia mà chúng ta ở đó C2. Mở là gì? C3. Vì sao đi với SOFT C4. Học tập chung toàn cầu - GLC C5. Tham gia vào C6. Học tập mở trong xã hội C7. Học tập mở trong công việc C8. Học tập mở trong giáo dục C9. Mở và bạn
  • 3. Giới thiệu “Đi với 'mở' là một cuộc cách mạng xã hội đại diện cho một thách thức cơ bản cho trật tự được thiết lập đối với mọi điều - một cuộc cách mạng không thể bị bỏ qua. Nó phá hủy và làm thay đổi, vì thế mọi điều có thể không bao giờ sẽ còn nguyên vẹn được nữa”. - Những người thắng: chúng ta, những người hạnh phúc kết nối và cộng tác thông qua các mạng toàn cầu những người bạn, các đồng nghiệp và các mối làm quen trực tuyến. - Những người thua: những người, đơn vị sống bằng sự bí mật, lừa dối, không minh bạch. Chúng ta muốn mua và đầu tư vào các công ty dựa vào các mối quan tâm xã hội và đạo đức, chứ không chỉ là các mối quan tâm về tài chính. - Vì sao? chúng ta đã trở thành những người học thông minh hơn nhiều! Các chính phủ & công ty sẽ ngày càng tìm kiếm các giải pháp được những người sử dụng tạo ra → Học tập là quan trọng! - Học ở đâu? (1) Nhà trường; (2) Nơi làm việc; (3) Ở nhà - Xã hội. Đi với 'Mở' cần biến (1) và (2) thành Học tập Chung Toàn cầu - GLC!
  • 4. C1. Quốc gia mà chúng ta ở đó - 1 - Sự kiện Mùa xuân Ả rập, từ Tunisia (12/2010), Ai Cập, Siria, Liby... - Các cuộc bạo loạn: tháng 8/2011 tại Tottenham - Anh, tháng 09/2011 với Occupy Wall Street tại Mỹ. Tháng 12/2011 phong trào Occupy Wall Street đã lan ra 20 quốc gia với 2.700 vụ chiếm đóng. - Khủng hoảng kinh tế ở Eurozone từ đầu năm 2011: Hy Lạp, Tây Ban Nha, Ý & Bồ Đào Nha. TBN có tới gần 60% những trẻ tuổi - thất nghiệp đã xuống đường. Tổng cộng hơn 6 triệu người tuần hành và cắm lều. - So sánh các cuộc nổi dậy năm 2011 với năm 1848 ở Pháp: (1) Liên minh: tầng lớp trung lưu có giáo dục tốt & nghèo khổ bị áp bức; (2) Liên minh: giới trí thức & những người thất nghiệp vì sự thay đổi cho tốt hơn; (3) Công nghệ mới, có tính phá hủy, tạo thuận lợi lan truyền ý tưởng mới. Ở thế kỷ 19 từng là báo chí phổ thông - báo châu Âu hàng ngày: Le Figaro (Pháp), Corriere Della Sera (Ý), Die Frankfurter Allgemeine Zeitung (Đức), ra đời → Tầng lớp trung lưu có tri thức đã có khả năng học những người phản đối với tốc độ nhanh chưa từng thấy. Năm 2011, là điện thoại thông minh, mạng xã hội như Twitter, YouTube, Facebook.
  • 5. C1. Quốc gia mà chúng ta ở đó - 2 - Ai ăn bữa trưa của người Âu - Mỹ? Cùng mức tri thức, bằng cấp, nơi có giá nhân công rẻ sẽ thắng! Châu Á! Câu chuyện của Obama - Steve Jobs: iPhone cần 9.000 kỹ sư; Nếu tuyển ở Mỹ cần 9 tháng, ở TQ cần 15 ngày; Ấn Độ là vô số người! - Chuyện hoang đường về nền kinh tế tri thức: học cao, lương cao??? Tony Blair, 1997, 3 ưu tiên 'giáo dục, giáo dục và giáo dục' tại Anh. Trong khi nhờ Internet, giáo dục đại học ở BRICS tăng vọt → Thế kỷ 21, kinh tế tri thức xoay từ Tây → Đông!; Anh 15.000$/website/500$ Ấn Độ! - Hết công ăn việc làm trong tương lai ở các nước phát triển? Môi trường của tầng lớp trung lưu thế giới: 'kỹ năng cao/thu nhập thấp' → Đấu giá toàn cầu các kỹ năng → Elance.com với KPO (Knowledge Process Outsourcing) → hơn 1.3 triệu nhà thầu năm 2012, môi giới gần nửa tỷ USD hợp đồng, lấy khoảng 7-8%. Tạo ra 50.000 'công ăn việc làm'/tháng. Năm 2011, 36% nhà thầu dùng Elance nói nó là nguồn doanh thu duy nhất của họ. Qui trình, từ tuyển mộ, lựa chọn, quản lý nhà thầu, và trả tiền cho họ, được điều khiển thông qua site đó.
  • 6. C1. Quốc gia mà chúng ta ở đó - 3 Ví dụ: các nhà thầu: Mỹ 125$/giờ/vụ kiện/15$ Ấn. Nền kinh tế 'kỹ năng cao/doanh số thấp' phụ thuộc bạn ngồi ở đâu. Elance, và các site đấu giá các kỹ năng khác, đại diện cho phong trào phá hủy khổng lồ, một qui trình 'xóa bỏ trung gian' (‘disintermediation’)! - Kết thúc tăng trưởng vì tái cân bằng kinh tế toàn cầu - vài chục năm Tương lai nợ nần chồng chất, cạnh tranh khủng khiếp. Vì sao? Mô hình vì lợi nhuận không bền vững, sẽ sụp đổ vì đòi hỏi của cổ đông! Mô hình không vì lợi nhuận có sự ham muốn, tính bền vững, tính khả thi và tính không thể tránh khỏi ở phía mình → Xu thế quốc tế đang nổi lên. Tương lai có 2 điều chắc chắn: (1) Chúng ta nên học để ôm lấy sự không chắc chắn, vì kỷ nguyên không chắc chắn này có thể trở thành vĩnh viễn; (2) Nếu tất cả sự chắc chắn cũ kỹ sẽ biến mất, thì chúng ta phải để ngỏ chỗ cho những dịch chuyển triệt để trong cách mà chúng ta làm việc, sống và học tập → Đi với 'Mở' là không thể tránh khỏi.
  • 7. C2. Mở là gì 'Mở' là một lực lượng phá hủy, nó sẽ làm thay đổi cách mà chúng ta học tập ở trường (từ thế kỷ 19) & ở nơi làm việc (từ những năm 1960). Mở đề cao sự không chính qui tiếp nhận tri thức theo nhu cầu công việc
  • 8. C3. Vì sao đi với SOFT - 1 - SOFT là 4 cặp giá trị/hành động định hình cách mà chúng ta giao tiếp, làm việc trực tuyến và phi trực tuyến - SOFT: Share, Open, Free, Trust và theo đúng trật tự. Nên thiết kế việc học tập chính qui theo SOFT. - Bất kỳ lãnh đạo nào không ôm lấy SOFT đều sẽ gặp khó khăn. David Price: “Chúng ta sẽ không nghi ngờ rằng các doanh nghiệp, các trường học và các đại học mà tiếp tục với 'mệnh lệnh và sự kiểm soát' như các dạng mẫu áp đảo của họ về các chiến lược lãnh đạo và sở hữu trí tuệ đang đối mặt với sự tuyệt chủng, có khả năng trong vòng 5 đến 10 năm tới. Vì sao ư? Vì chúng ta, như những người tiêu dùng, các nhân viên và, một cách sống còn, những người học, sẽ không chịu được điều đó hơn bao giờ nữa”.
  • 9. C3. Vì sao đi với SOFT - 2 S: Chia sẻ → cộng tác, từ cộng tác trên mạng tới cộng tác hành động. - Sức mạnh của chia sẻ nằm ở 2 đặc tính: (1) tốc độ tri thức được chia sẻ; (2) khả năng hỗ trợ các hành động. Ví dụ câu chuyện ăn cắp ô tô. - Cộng tác để đổi mới, các công ty tận dụng được các nguồn từ bên ngoài, nguồn đám đông. - Nếu đi với 'mở' không thể đảo ngược thì crowdsourcing - nguồn đám đông sẽ thành chuẩn mực. Các tổ chức thành công nhất đang làm cả 2. O: Mở → hỗ trợ cho sự trao đổi thông tin, tri thức và các kỹ năng. - Đi với Mở là hiện tượng toàn cầu, cùng với Internet, cả ở mức chính phủ và doanh nghiệp. Mở: các công ty làm việc với cả các frenemies. - Nguồn mở, thông tin mở, chính phủ mở, các hệ thống mở, tổ chức mở → dường như việc mở ra đã và đang xác định chủ đề của thế kỷ 21. - Là 'mở', trong ngữ cảnh các giá trị/hành động kêu gọi ý thức của lòng vị tha và khuyến khích sự trao đổi có đi có lại lẫn nhau (Hệt như FOSS). - Quan hệ B2C đã thay thế B2B, từng là quan trọng nhất một thời.
  • 10. C3. Vì sao đi với SOFT - 3 - Về mặt xã hội: Mở là cuộc chiến để kiểm soát tri thức: Các chính phủ ↔ WikiLeaks, người thổi còi (Snowden); Các tập đoàn ↔ Anonymous; Ví dụ: Apple ↔ Google để chống lại sự khóa trói; Đóng ↔ Mở. - Jonathan Rosenberg, Phó Chủ tịch cao cấp, Quản lý Sản phẩm của Google: “Mục tiêu của chúng ta là làm cho 'mở' thành mặc định. 'Mở' sẽ thắng. Nó sẽ thắng trên Internet và sau đó sẽ đổ qua nhiều con đường trong cuộc sống: Tương lai của chính phủ là minh bạch. Tương lai của thương mại là sự đối xứng thông tin. Tương lai của văn hóa là tự do. Tương lai của khoa học và y tế là cộng tác. Tương lai của giải trí là sự tham gia. Mỗi trong số các đặc tính đó phụ thuộc vào Internet 'mở'”. F: Tự do. Đối với một số công ty, như Google, thì mở có nghĩa là tự do. Tự do như giá trị: sinh viên thấy việc học ở đại học can thiệp vào tự do học tập của anh ta. Ví dụ: Thông tin mà Dan cần đều có sẵn tự do trên Internet. Trả học phí để làm gì?
  • 11. C3. Vì sao đi với SOFT - 4 Tự do như là kỳ vọng của khách hàng: (1) Nội dung số tăng theo cấp số nhân → giá thành nội dung giảm nhanh; (2) Không ở dạng vật lý, giống như vô hình → không có thiện chí để trả tiền; (3) Dễ truy cập và tải về → không có thiện chí trả tiền; (4) Nội dung được quảng cáo hỗ trợ → Google làm được, vì sao các cty khác không làm được?; (5) Tích hợp phần cứng với phần mềm → cho phần này, bán phần kia (Gillette), mua iPod để chơi nhạc, cho phần mềm để lấy tiền dịch vụ (FOSS); (6) Văn hóa: Với những người dưới 30 tuổi hiện nay thì digital = Free. Tự do như được người sử dụng tạo ra: Người tiêu dùng tự tạo ra các công cụ sử dụng: prosumers (producers and consumers). Wikipedia, 2001, vài bài, 2004 có 1 triệu bài, → nội dung tăng theo hàm mũ. YouTube, Facebook, … Tự do như một mô hình kinh doanh: Mô hình Freemium: chào dịch vụ cơ bản không lấy tiền, mức cao hơn và chuyên nghiệp hơn sẽ có phí dịch vụ. Open CourseWare của MIT, giáo viên có được uy tín - như một bằng cấp - như sự 'được trả tiền'. Giống mô hình kinh doanh của FOSS.
  • 12. C3. Vì sao đi với SOFT - 5 - Đặc biệt không liên quan tới tiền tệ là: Tự do thất bại (Free to Fail): Google 12 năm, đưa ra 250 sản phẩm, 90 thất bại, tỷ lệ 36%. Có thể Google Wave thất bại để sau này thành Google + thành công hơn. Tự do như là quyền: Nhân viên 3M có 15% thời gian có quyền tự do học những gì họ muốn ở bất kỳ nơi nào họ muốn. BestBuy còn thoáng hơn, khi không quan tâm việc nhân viên có tới nơi làm việc hay không, lâu tới đâu, hoặc ở đâu, họ làm việc gì, miễn là các mục tiêu cá nhân của họ đạt được. Ở những nơi này, niềm đam mê đứng cao hơn tất cả. - Một lần nữa, giáo dục vật lộn với khái niệm của những người học có tự do để đi theo niềm đam mê của họ. - Một số người sợ rằng việc trao trách nhiệm về “việc ở đó” cho nhân viên có thể gây ra sự lười biếng hàng loạt, băn khoăn của các trường học và đại học mà trao nhiều quyền tự do và trách nhiệm hơn cho những người học sẽ gây ra các lớp học trống rỗng, các mục tiêu không đạt được và chương trình giảng dạy không được 'bao trùm'.
  • 13. C3. Vì sao đi với SOFT - 6 T: Tin cậy: 3 cặp giá trị/hành động ở trên sẽ thất bại nếu không có cặp T. Tin cậy vào bản thân. Tăng trưởng của Couchsurfing.com, chào nơi ăn chốn ở tự do cho các khách viếng thăm, như một sự có đi có lại. Trong 7 năm, Couchsurfing có hơn 3 triệu thành viên khắp thế giới, với số vụ việc lạm dụng lòng tin vô cùng thấp. Tin cậy trong kinh doanh. Tháng 05/2010, Panera Cares Community Cafe (Cà phê Chăm sóc Cộng đồng) ở Colorado ra đời. Không có giá thành trong cà phê, không có nhân viên tính tiền, mà có hộp quyên tiền. Ai không trả bằng tiền được thì sẽ tự nguyện làm việc khoảng một giờ. Trung bình, 20% số người trả tiền hơn giá bán thông thường, hỗ trợ cho 20% những người trả tiền ít hơn. Và vì các chi phí hoạt động là thấp, nhờ có những người tình nguyện, quán cà phê đang phát tài. Khi mất sự tin cậy. Sẽ mất hết. Ví dụ: Năm 2009 học sinh các trường học ở Đan Mạch được phép truy cập Internet khi thi, được phép sử dụng bất kỳ site nào, nhưng không được gửi email cho nhau. “Biện pháp phòng ngừa chính”, 1 GV đã trả lời, “là chúng tôi tin tưởng chúng”.
  • 14. C3. Vì sao đi với SOFT - 7 Tính không thể tránh khỏi của SOFT - Chúng ta muốn có sự kiểm soát nhiều hơn cuộc sống của mình, nên chúng ta khai thác trí tuệ của đám đông, và sức mạnh của truyền thông xã hội, để ra các quyết định mà trước kia ở miền của 'các chuyên gia'. Bây giờ có khả năng làm điều đó vì có công cụ → hành động với SOFT. - Vì các cặp giá trị/hành động đó đã trở thành quá phổ biến trong xã hội, các doanh nghiệp, trường học, đại học và hệ thống giáo dục thông minh hơn bắt đầu đặt SOFT vào cốt lõi nhiệm vụ và các chiến lược của họ. Những người đi đầu như Google và Zappos, thấy SOFT vừa tốt cho quan hệ khách hàng và nhân viên, vừa tốt cho cả doanh thu nữa. - Đơn giản là không thể tránh khỏi điều đó, nó đang giúp định hình cách mà chúng ta bây giờ sống và làm việc, các cặp giá trị đó sẽ trở thành trung tâm cách mà chúng ta học tập. - Việc nhúng các giá trị SOFT vào các môi trường học tập đổi mới không phải là không có những mối nguy hiểm của nó. Việc trao cho các nhân viên và các học viên sự tự do lớn hơn đòi hỏi trách nhiệm lớn hơn.
  • 15. C4. Học tập chung toàn cầu - GLC Học tập Chung Toàn cầu - GLC (Global Learning Commons) là nơi mà 'mở' có thể được thấy sự năng động nhất của nó. - Các đặc tính của GLC: (1) sự tham gia (Sự tham gia đi trước cả việc học tập); (2) sự đam mê (Khi nói về việc học tập, thì không chính quy thắng chính quy); (3) mục đích (ví dụ về anh nông dân châu Phi, đàn kiến, đống tro, tư duy người khác làm cũng là làm lợi cho mình). - Phong trào Creative Commons và tài nguyên giáo dục mở - OER (Open Education Resource) được nhắc tới. - Internet chính là ví dụ đầu tiên về một GLC, được điền đầy bằng các nhóm suy nghĩ giống như nhau, tìm các cách kết hợp cho sự tự cung tự cấp và tự quyết. - Trong 'cuộc chiến vì Internet', thực tế là hàng triệu (tỷ) người đang học tập một cách cộng tác để cải thiện cuộc sống, là lý lẽ mạnh để giữ cho Internet là 'mở'.
  • 16. C5. Sự tham gia - Chuỗi logic: để sống sót trong một thị trường cắt cổ, các doanh nghiệp cần sự đổi mới → sự đổi mới trở thành một chức năng cốt lõi; đổi mới đòi hỏi sự sáng tạo; sáng tạo đi vượt ra khỏi sự tò mò (và việc học tập); sự tham gia là tiền thân cần thiết cho cả đổi mới và sáng tạo. - Cần có quyền để nghĩ, để tư duy. Ví dụ ngược: bác sĩ lâu năm chỉ dùng máy tính để nói một cách máy móc về bệnh lý của bệnh nhân. - Làm gì trong các trường học ngày nay? Các con số thống kê về sự chán học trong các trường học ở Mỹ và Anh là đáng lo ngại. - Một học sinh có tham gia, từ một nền tảng không có ưu thế, có khả năng có được những cơ hội cuộc sống tốt hơn so với một đứa trẻ không tham gia từ một nền tảng tốt hơn. - Mô hình 'Làm việc là học tập và học tập là làm việc' đang gặt hái các kết quả tốt.
  • 17. C6. Học tập mở trong xã hội - Sức mạnh của việc học tập nằm trong chính sự ứng dụng tri thức. Chúng ta học được tốt nhất khi chúng ta xây dựng mọi điều, sửa mọi điều hoặc cung cấp một dịch vụ cho những người khác. Việc giải quyết các vấn đề một cách hợp tác đưa ra không chỉ động lực để học, mà còn là bàn đạp để học xa hơn nữa. - Ví dụ về cơn bão Sandy, tháng 10/2012, trước bầu cử Mỹ. So với cơn bão Katrina năm 2005 ở Mỹ: 7 ngày, 23.000 người tình nguyện đã ký trên Recovers.org; 50.000 người tình nguyện từ nhóm Occupy Sandy Recovery, được nhóm lại từ đúng nhiều những người mà đã từng tham gia vào Occupy Wall Street năm 2011 - nhiều hơn sự hiện diện của quân đội trong hậu quả tức thì của cơn bão - để bơm nước, loại bỏ nấm mốc, chuyển các mảnh vỡ và xây dựng lại các căn nhà. - 6 mệnh lệnh trang bị cho GLC: (1) Hãy tự làm (quyền tự chủ); (2) Hãy làm ngay bây giờ (cấp thiết ngay lập tức); (3) Hãy làm với bạn bè (tình bạn bè đồng nghiệp); (4) Hãy làm vì những người khác (mình vì mọi người); (5) Hãy làm vì niềm vui (vui vẻ); (6) Hãy làm để thế giới thấy.
  • 18. C7. Học tập mở trong công việc - 1 - Đổi mới được trang bị bằng học tập - 'Nhà máy của các sáng chế' của Thomas Edison ở Menlo Park, 1876-1882, 6 năm với hơn 400 bằng sáng chế đã được đệ trình, tạo ra các sản phẩm đã định hình cho thế kỷ 20: máy quay đĩa, máy phát điện thoại carbon, các trạm có thể tạo và truyền điện, và bóng đèn sợi đốt. - Bài học từ Nhà máy của các sáng chế: (1) Tạo ra văn hóa máy - cửa hàng (machine-shop) - cái đầu và đôi bàn tay được coi ngang bằng nhau, với sự bình đẳng giữa tất cả mọi người và sự không chính qui 'Nine to Five'. (2) Giữ tính xã hội. Chiếc đàn organ để hát tập thể, đường sắt chạy điện để chở các công nhân đi câu cá, cung cấp bia và thức ăn cho tất cả các phiên làm việc sáng tạo buổi đêm; (3) Làm cho việc học tập phù hợp theo hàng ngang: mỗi 'thời điểm học tập', Edison và các cộng sự đều cố gắng giải quyết vấn đề ngay lập tức; (4) Trao cho những người học 'quyền đi lang thang' trong những cái chung: xoay vòng các nhóm làm việc; (5) Từ cá nhân tới hợp tác, từ chính quy tới không chính quy.
  • 19. C7. Học tập mở trong công việc - 2 - Các công ty ngày nay bắt chước thành công các bài học của Edison: Google, Facebook, 3M, ... - Mạng Học tập Cá nhân (Personal Learning Networks), được tạo thuận lợi thông qua truyền thông xã hội, là đổi mới có sức phá hủy lớn nhất đánh vào việc học tập ở nơi làm việc trong 50 năm tới. - Với việc học tập dựa vào công việc, 90% việc học tập của một nhân viên là không chính quy - qua kinh nghiệm, từ người hướng dẫn, hoặc thông qua các mạng học tập cá nhân của họ (có được ở bên ngoài công ty). Phần còn lại 10% giành được thông qua việc huấn luyện chính quy. - Các công ty thường đảo ngược các tỷ lệ đó khi nói về việc đầu tư vào học tập? 90% chi tiêu của công ty bỏ vào việc học tập chính quy, và chỉ 10% bỏ vào việc học tập không chính quy. Rất không hợp lý! - Khủng hoảng nhận diện việc học tập có thể nhận thấy với hàng loạt tên vai trò CxO. - Ví dụ thành công về SOFT trong các công ty ngày nay: Chia sẻ - Telus; Mở: Truyền thông và AMP khéo léo; Tự do: 3M; Tin cậy: IBM.
  • 20. C7. Học tập mở trong công việc - 3
  • 21. C8. Học tập mở trong giáo dục - 1 - Sức mạnh của không chính quy cộng với niềm đam mê: ví dụ của (1) Paul McCartney ở Viện Nghệ thuật trình diễn Liverpool, (2) bản thân tác giả và (3) chuyện định giá thùng dầu của giám đốc kế hoạch một công ty dầu khí lớn (đội 110 người, trong '7 ngày cuối tuần', ước giá gấp đôi). - Can thiệp vào giáo dục: 150 qua, giáo dục chính qui áp dụng tư duy 'từ trong ra' - các trường học và đại học thường được tổ chức xung quanh các nhu cầu của nhà giáo dục, chứ không của những người học. - Bây giờ khác, chúng ta ngày càng giành được sự kiểm soát việc học tập của mình, nhờ sự xuất hiện của MOOC (Massive Open Online Courses), truyền thông xã hội và học tập không chính quy → chọn cái gì cần học theo nhu cầu, như chọn vài bài MP3 chứ không lấy cả đĩa CD. - Các trường vẫn đang tìm kiếm mục đích: (1) giữa tuyển chọn vs với toàn diện; (2) việc dạy được dẫn dắt bằng chỉ lệnh vs với được dẫn dắt theo yêu cầu; (3) bằng đầu vs với bằng chân tay; (4) hàn lâm vs với học nghề; (5) tri thức vs với các kỹ năng. Hãy tưởng tượng các bác sĩ của thế kỷ 21 tranh luận về sử dụng các thuốc vắc xin chống cúm không?
  • 22. C8. Học tập mở trong giáo dục - 2 - Không biết đi đâu. “Trong khi Anh và Mỹ thúc giục các trường học của họ hãy giống hơn các trường ở các nước Châu Á - Thái bình dương, thì sức ép cũng có đối với việc đi theo chiều ngược lại”. - Bộ trưởng Giáo dục Singapore, 2012: “Các mô hình giáo dục thế hệ cha mẹ chúng ta, chúng nhấn mạnh vào sự chuyển giao tri thức; đang nhanh chóng bị một mô hình rất khác vượt qua. Khái niệm mới thành công về giáo dục này tập trung vào việc nuôi dưỡng các kỹ năng chủ chốt và các năng lực như khả năng để tìm kiếm, giám tuyển và tổng hợp thông tin; để tạo ra và đổi mới; để làm việc trong các đội liên văn hóa đa dạng; cũng như để đánh giá được các vấn đề toàn cầu trong ngữ cảnh địa phương”.
  • 23. C8. Học tập mở trong giáo dục - 3 - Bộ trưởng giáo dục Singapore, 5 đặc trưng của một giáo viên ở thế kỷ 21: (1) Nhà giáo dục đạo đức - một mô hình vai trò cho các sinh viên thể hiện tính toàn vẹn và lòng dũng cảm về đạo đức; (2) Năng lực chuyên nghiệp - liên tục phát triển tri thức mới, các kỹ năng và khuynh hướng lãnh đạo; (3) Người học một cách cộng tác - tham gia vào các hội thoại chuyên nghiệp, cải thiện tình huynh đệ của việc dạy học; (4) Người lãnh đạo biến đổi - truyền cảm hứng cho các đồng nghiệp để phản ánh và đổi mới, xây dựng lòng tin, quản lý thay đổi; (5) Người xây dựng cộng đồng - hiểu được các vấn đề cục bộ địa phương và toàn cầu, phát triển ý thức trách nhiệm xã hội của sinh viên. - Ví dụ SOFT với giáo dục: Trường Nghệ thuật giao tiếp Luân Đôn phiên bản 2.0 (3 cặp giá trị: chia sẻ, mở, tự do + hướng đạo sinh); Trung tâm Đổi mới Học tập Sydney (SCIL); High Tech High ở San Diego; - Các trường SOFT đều được mục đích đạo đức dẫn dắt - nhiều lúc thành phản kháng lại sức ép phải tuân thủ của chính phủ → đổi mới phải từ các trường → Hãy cố thử làm gì đó.
  • 24. C9. Mở và Bạn - 1 - Năm 1970, các CEO ở Mỹ đã kiếm được gấp 39 lần lương trung bình của các nhân viên công ty của họ. Năm 2000, con số đó là 1.039 lần. Năm 2011, 1% những người Mỹ giàu nhất, đã kiểm soát 40% sự giàu có của quốc gia này → nguyên nhân của phong trào Occupy. - Toàn cầu, giới trẻ (tuổi 15-24) chiếm 1/4 lực lượng trong độ tuổi làm việc của thế giới, chiếm gần nửa tất cả số những người thất nghiệp: 1/5 toàn bộ giới trẻ của thế giới sống với ít hơn 1 USD mỗi ngày. Tương lai? - Chúng ta sẽ sống thế nào? Đối mặt với một đống các thách thức toàn cầu, và dựa vào những gì chúng ta đã biết chỉ có giá trị giới hạn. Điều chúng ta cần nhất trong một 'cuộc cách mạng mở' là một tư tưởng mở. - Các giải pháp sáng tạo cho nhiều thách thức ở phía trước sẽ đòi hỏi việc học tập khác nhau, sáng tạo và liên ngành. Sự khác nhau trong suy nghĩ đòi hỏi sự đa dạng những người suy nghĩ. Học tập chung phi biên giới, vì thế, trở thành sống còn để giải quyết các vấn đề liên quốc gia.
  • 25. C9. Mở và Bạn - 2 - 'Mở' đã làm tăng tốc sự dịch chuyển từ sư phạm, tới giáo dục người lớn, tới học tập tự xác định. - Sư phạm (pedagogy) xuất xứ từ tiếng Hy Lạp, nghĩa đen là: 'dẫn dắt trẻ em'; giáo dục người lớn (andragogy) là: 'để dẫn dắt người đàn ông (người lớn)'; học tập tự xác định (heutagogy) là: 'dẫn dắt để tìm kiếm'. - Trong sư phạm, người học được dẫn dắt tới một kết luận được giáo viên xác định, được tri thức và lòng tin của giáo viên truyền đạt - nó có thể là khái niệm 'học tập theo chỉ dẫn'. - Trong giáo dục người lớn thì đích đến do hướng đạo sinh quyết định. - Trong học tập tự xác định, không có sự nhất thiết có một đích đến được xác định, cũng không có một con đường được mô tả trước - nó là 'học tập tự xác định'. - Bạn hãy là một cây nến, chứ không phải một quả táo - thắp sáng cho cây nến khác mà không làm mất nguồn sáng của cây nến ban đầu → Hệt như tư tưởng của FOSS về chia sẻ quả táo và ý tưởng.
  • 26. Cảm ơn! Hỏi đáp LÊ TRUNG NGHĨA Email: letrungnghia.foss@gmail.com Blogs: http://vnfoss.blogspot.com/ http://letrungnghia.mangvn.org/ Trang web CLB PMTDNM Việt Nam: http://vfossa.vn/vi/ HanoiLUG wiki: http://wiki.hanoilug.org/