Η μεγαλοπρεπής Αγία Σοφία, το καμάρι της Ορθοδοξίας, φωτοβολεί ακόμα στον κόσμο.

1. Η Αγία Σοφία

2. ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
Το 324 μ.Χ. ο Μέγας Κωνσταντίνος ξεκίνησε να
χτίζει τον ναό της Αγίας Σοφίας , ο οποίος ήταν
αφιερωμένος στην Σοφία του Θεού και
ολοκληρώθηκε το 360 μ.Χ. από τον διάδοχο του
Κωνσταντίνο Β’. Το 404 ο ναός καίγεται και στη
συνέχεια ο Θεοδόσιος Β' προχωρά σε
σημαντικές βελτιώσεις στην κατασκευή του
ναού.

3. Όμως το 532 μ.Χ. κατά τη διάρκεια της
<<Στάσης του Νίκα>> ο ναός πυρπολήθηκε
και αμέσως ξεκίνησαν οι εργασίες για την
επιδιόρθωση των καταστροφών από τον
Ιουστινιανό . Τέλος εγκαινιάστηκε στις 27
Δεκεμβρίου 537 μ.Χ.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΑΟΥ

4. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
Ο ρυθμός του ναού είναι βασιλική με τρούλο. Ο
κυρίως χώρος του κτίσματος έχει σχήμα περίπου
κύβου. Τέσσερις τεράστιοι πεσσοί, (κτιστοί
τετράγωνοι στύλοι) στηρίζουν τα τέσσερα μεγάλα
τόξα πάνω στα οποία εδράζεται ο τρούλος, με
διάμετρο 31 μέτρων. Ο τρούλος δίνει την εντύπωση
ότι αιωρείται εξαιτίας των παραθύρων που
βρίσκονται γύρω στη βάση του.

6. Βασιλική με τρούλο

7. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
Ο ναός είναι ορθογώνιο οικοδόμημα μήκους 78,16 μ.
και πλάτους 71,82 μ. Περιβάλλεται από δύο αυλές την
βόρεια και την δυτική καλούμενη και αίθριο και
συνορεύει νότια με τα Πατριαρχικά κτίρια. Εσωτερικά ο
ναός διαιρείται από δύο κιονοστοιχίες εξαρτώμενες
από τους πεσσούς σε τρία κλίτη.

8. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
Ο όλος Ναός αποτελείται από τα εξής μέρη:
• Το αίθριο: Υπαίθρια μαρμαρόστρωτη και
περίστυλη αυλή στο μέσον της οποίας ήταν η
"κομψή φιάλη" η μαρμάρινη κρήνη που έφερε
την ονομαστή επιγραφή «ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ
ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ» (δηλαδή πλύνε τις
αμαρτίες, όχι μόνο το πρόσωπo).

9. Το αίθριο

10. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
• Ο έξω και ο κυρίως νάρθηκας
Πέντε πύλες από το αίθριο οδηγούν στον έξω νάρθηκα
και από αυτόν άλλες πέντε πύλες οδηγούν στον εσωτερικό
νάρθηκα, από τις οποίες η μεσαία πύλη λέγεται και
Μεγάλη ή Ωραία Πύλη. Από τον εσωτερικό νάρθηκα εννέα
πύλες, τρεις ανά κλίτος οδηγούν στον κυρίως Ναό. Οι τρεις
μεσαίες από αυτές καλούνται Βασιλικές πύλες επειδή από
αυτές εισερχόταν ο Αυτοκράτορας στις επίσημες τελετές.
Και οι δύο νάρθηκες καταλαμβάνουν περίπου το ίδιο
πλάτος του Ναού με μικρό μήκος εισόδου ο καθένας.

11. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
Εκατέρωθεν του νάρθηκα διασώζονται προσαρτήματα
μεγάλης ιστορικής σημασίας. Το Προπύλαιο του
Νάρθηκα ή Ωραία Πύλη που από τον 10ο αιώνα ήταν η
κύρια είσοδος στον Ναό. Δεξιά αυτού του προπυλαίου
ήταν το αποδυτήριον όπου ο Αυτοκράτορας κατά την
είσοδό του άλλαζε το τζιτζάκιο και φορούσε το σαγίο.
Πάνω από τον έσω νάρθηκα είναι ο γυναικωνίτης, εξ ου
και το όνομα "νάρθηξ γυναικωνίτιδος" η είσοδος στον
οποίο οδηγούσε άλλο προαύλιο της βόρειας πλευράς.

13. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
• Ο κύριος Ναός
Ο κυρίως Ναός χωρίζεται σε τρία κλίτη (στοές θα λέγαμε σήμερα), των
οποίων το μεσαίο είναι διπλάσιου πλάτους των εκατέρωθεν. Το
εσωτερικό σχέδιο είναι απλό. Η περιμετρική βάση αποτελείται από
πολλά στιλίδια υπό μορφή παραθύρων από τα οποία και ολόκληρος ο
Ναός πλημμυρίζεται από το φως. Η όλη κατασκευή παρουσιάζει
πράγματι την εντύπωση μια αρμονίας φωτός και αρχιτεκτονικής. Τα 100
αυτά παράθυρα προσδίδουν την εικόνα της ανακρέμασης του θόλου
από τον ουρανό, οι δε ακτίνες του Ήλιου που εισέρχονται στο χώρο
δίνουν την εντύπωση να άγονται από τους ουρανούς.

14. ΚΥΡΙΩΣ ΝΑΟΣ
Ν
Α
Ρ
Θ
Η
Κ
Α
Σ
ΑΙΘΡΙΟ

16. ΤΑ ΨΗΦΙΔΩΤΑ
Τα ψηφιδωτά και οι τοιχογραφίες της Αγίας Σοφίας είχαν
καλυφτεί με σοβά την περίοδο της άλωσης της
Κωνσταντινούπολης, γεγονός που ευνόησε την καλύτερη
συντήρησή τους. Αν και κάλυψαν τα χριστιανικά σύμβολα οι
σταυροί φαίνονταν πάνω από τον ασβέστη. Τα ψηφιδωτά της
Αγίας Σοφίας είχαν υποστεί σημαντικές ζημιές και σήμερα
γίνονται προσπάθειες για τη διάσωσή τους.

20. Από το 360 μέχρι το 1453 λειτουργούσε
ως ορθόδοξος καθεδρικός ναός της πόλης, με εξαίρεση
την περίοδο 1204–1261, κατά την οποία
ήταν ρωμαιοκαθολικός ναός. Μετά την άλωση της
Κωνσταντινούπολης μετατράπηκε σε ισλαμικό τέμενος,
ενώ το 1934 μετατράπηκε σε μουσειακό χώρο.

21. Το διπλανό
κείμενο είναι ένα
απόσπασμα από
μια εφημερίδα και
περιγράφει την
κατάσταση που
επικρατεί σήμερα .

22. Ιωάννα Καρατζά