2. Աչքը տեսողական
վերլուծիչի
ծայրամասյին բաժինն է:
Այն կազմված է
օժանդակ
ապարատներից և
ակնագնդից։ Օժանդակ
ապարատի մեջ են
մտնում ակնագնդի
մկանները, հոնքերը,
կոպերը,
արտևանունքները,
շաղկապենին,
արցունքագեղձերը։
3. Կոպերը, հոնքերը և
արտևանունքները աչքը
պաշտպանում են արտաքին
վնասակար ներգործությունից։
Հոնքերը տարբեր կողմեր են
հեռացնում ճակատից հոսող հեղուկը,
կոպերը և արտևանունքներին
պաշտպանում են փոշուց,
արցունքագեղձերն արտազատում են
արցունք, որը խոնավացնում է
ակնագնդի մակերեսը, հեռացնում
կողմնակի մակերեսները, տաքացնում
աչքը։ Շաղկապենին լորձաթաղանթի
նման շարակցական թափանցիկ
պատյան է, որը ծածկում է կոպերի
հետին երեսները։ Ակնագունդը
շարժող մկանների կծկումների
շնորհիվ մենք կարողանում ենք
փոխել հայացքի ուղղությունը։
4. Ակնագունդը գտնվում է գանգի
ակնակապիճում։ Արտաքինից
ակնագունդը պատված է
սպիտակուցային թաղանթով, որը
նրան տալիս է որոշակի ձև,
պաշտպանում քիմիական,
մեխանիկական
ներգործություններից, օտար
մասնիկների և մանրէների
ներթափանցումից։
Սպիտակուցային թաղանթն աչքի
առջևի մասում շարունակվում է
որպես թափանցիկ
եղջերաթաղանթ, որն
անցկացնում է լույսի
ճառագայթները։
Սպիտակուցային թաղանթի տակ
գտնվում է արյունատար
անոթներով և նյարդերով
հարուստ անոթաթաղանթը, որի
միջին մասը կազմում է
թարթչային մարմինը, իսկ առջևի
մասը՝ ծիածանաթաղանթը։
5. Այն գտնվում է
եղջերաթաղանթի դիմաց և
կարող է տարբեր գույն
ունենալ, որը
պայմանավորված է նրանում
պարունակվող գունակի
քանակով ու տեղաբաշխումով։
Ծիածանաթաղանթի
կենտրոնում գտնվում է կլոր
անցք՝ բիբը։ Լույսի
ճառագայթների քանակից
կախված՝ բիբը կարող է
լայնանալ կամ նեղանալ։ Թույլ
լուսավորության ժամանակ
բիբը ռեֆլեքսորեն լայնանում
է, վառ լուսավորության
դեպքում՝ նեղանում։
6. Բբի անմիջապես հետևում
գտնվում է ակնաբյուրեղը, որն
ունի երկուռուցիկ ոսպնյակի ձև,
շրջապատված է նուրբ
պատյանով, որից բարակ թելեր են
գնում դեպի թարթչային մարմին։
Ակնաբյուրեղը հեշտությամբ
փոխում է կորությունը, որը
նպաստում է տարբեր
հեռավորության վրա գտնվող
առարկաները տեսնելուն։ Այն
ակնագնդի ամենաուժեղ
լուսաբեկիչ միջավայրն է։
Ակնագնդի ներսի մասը լցված է
թափանցիկ, դոնդողանման
զանգվածով՝ ապակենման
մարմնով։
7. Ակնագնդի ներքին թաղանթը
կոչվում է ցանցաթաղանթ։ Այն
աչքի լուսազգաց պատյանն է,
ունի բազմաշերտ մարդ
կառուցվածք։ Ցանցաթաղանթում
գտնվում են լուսա-գունազգաց
ընկալիչներ, տեսողական
գունակներ սինթեզող բջիջներ և
նեյրոններ։ Լուսաընկալիչները
կառուսցվածքով և
ֆունկցիաներով իրարից
տարբերվող ցուպիկները և
սրվակներն են։ Ցուպիկները (մոտ
130մլն) գրգռվում են նույնիսկ
թույլ լույսով և գույնն ընկալելու
հատկություն չունեն, իսկ
սրվակները (մոտ 7մլն) գրգռվում
են պայծառ լույսով և ընկալում
գույնը։