წიგნიერების განვითარების ხელსეწყობა სწავლების დაწყებით საფეხურზე

1. საგანი: ქართული ენა და ლიტერატურა
მესამე კლასი
გორის მუნიციპალიტეტი სოფელ სკრის საჯარო სკოლის
დაწყებითი კლასების მასწავლებელი ლელა გოგინაშვილი
2015 წელი
საუკეთესო პედაგოგიური პრაქტიკა ზოგადსაგანმანათლებლო
სკოლებში
წიგნიერების კომპეტენციის
განვითარება სწავლების დაწყებით
საფეხურზე

2. წიგნიერება ერთ-ერთი ძირითადი სკვანძო კომპეტენციაა
თანამედროვე მსოფლიოში.
,,IUNESCO” წიგნიერებას განმარტავს, როგორც
განსაზღვრის, გაგების, ინტერპრეტაციის, შექმნის,
კომუნიკაციის, გამოთვლის, ნაბეჭდი და წერილობითი
მასალის გამოყენების უნარ-ჩვევათა ერთობლიობას.
რა არის წიგნიერება?
რატომაა აუცილებელი მოსწავლეებში წიგნიერების კომპეტენციის განვითარება?
წიგნიერება გულისხმობს სწავლის პროცესის უწყვეტობასა
და ინდივიდის პოტენციალს, მიაღწიოს მიზნებს,
გაიღრმავოს ცოდნა, აიმაღლოს შესაძლებლობები და
სრულად მოახდინოს საზოგადოებაში ინტეგრირება.
წიგნიერების კომპეტენციის განვითარება ეხმარება
მოსწავლეებს იყვნენ 21-ე საუკუნის წარმატებული
მოქალაქეები.

4. გთავაზობთ აქტიურ სწავლასა და სიღრმისეულ გააზრებაზე
ორიენტირებულ გაკვეთილს.
საგანი : ქართული ენა და ლიტერატურა
კლასი : მესამე
გაკვეთილის თემა : რუქნადინის დამარცხება
გაკვეთილის მიზანი
 ახალი ცოდნის სიღრმისეულად გააზრება/განმტკიცება. ლექსიკური
მარაგის გამდიდრება.
 შეძლონ: ფაქტებისა და პერსონაჟების აღწერა და დახასიათება თვალსაჩინო
ნიშნების მიხედვით, ახალი ცოდნის გამოყენება სხვადასხვა კონტექსტში,
მცირე ზომის ტექსტის შექმნა და აზრის გასაგებად ჩამოყალიბება,
ძირითადი გრამატიკული ერთეულების მართებულად გამოყენება,
როგორც ტექსტის შექმნისას ასევე ზეპირი მეტყველებისას, შეკითხვების
დასმა და მაღალი დონის შეკითხვებზე პასუხის გაცემა.
 იმ კომპეტენციების განვითარების ხელშეწყობა, როგორიცაა: წიგნიერება,
ციფრული წიგნიერება და მედია წიგნიერება.

5. ქართ. III. 1. მოსწავლეს შეუძლია ტექსტის დანიშნულებისა და ადრესატის ამოცნობა
მოსმენით; შეუძლია სამეტყველო ქცევის წარმართვა ადრესატის გათვალისწინებით.
ქართ. III. 2. მოსწავლეს შეუძლია ლიტერატურული ტექსტების მოსმენა, გაგება და
მათი შინაარსის გადმოცემა.
ქართ. III. 3. მოსწავლეს შეუძლია ძირითადი ენობრივ-გრამატიკული საშუალებების
სათანადოდ გამოყენება.
ქართ. III. 5. მოსწავლეს შეუძლია სხვადასხვა სახის საინფორმაციო ხასიათის
ილუსტრირებულ ტექსტებში ინფორმაციის მოძიება და გაგება (
ქარ. III. 9. მოსწავლეს შეუძლია ვიზუალურად აღიქვას და/ან თავად შექმნას
სხვადასხვა ტიპის ტექსტი, ვიდეო და აუდიომასალა.
ქართ. III. 11. მოსწავლეს შეუძლია სხვადასხვა სახის მარტივი მიზნობრივი ტექსტების
დაწერა და შესაბამისად გაფორმება.
ქართ. III. 12. მოსწავლეს შეუძლია მცირე ზომის ტექსტის დამოუკიდებლად შექმნა და
აზრის გასაგებად ჩამოყალიბება.
მისაღწევი შედეგები და ინდიკატორები

6. გაკვეთილზე გამოყენებული
მეთოდები/სტრატეგიები
 ,,კორნელის ჩანაწერების მეთოდი
 ,,მართული კითხვის აქტივობა’’
 გაგებაზე ორიენტირებული
შეკითხვების დასმა.
 ,,მოთხრობის პირამიდა“
 ,,რაფთი“.
 ტექსტის კონსტრუირება
 მიზეზ -შედეგობრივი კავშირის
დადგენა;
 ვორდის სავარჯიშოზე მუშაობა;
 ახალი ლექსიკური ერთეულების
გააზრება;
 პრეზენტაცია
 ვიდეოფილმი

7. ფლობს :
 კითხვის ტექნიკას;
 ინფორმაციას თამარ მეფისა
და იმ დროინდელი
საქართველოს მდგომარეობის
შესახებ ;
 საპრეზენტაციო უნარებს
 იცის ზედსართავი სახელის
რაობა;
შეუძლია:
 სხვადასხვა სახის საინფორმაციო და ილუსტრირებულ
ტექსტებში ინფორმაციის მოძიება , გაგება და გამოყენება.
 მცირე ზომის ტექსტის დამოუკიდებლად შექმნა;
 სასვენი ნიშნების სათანადოდ გამოყენება;
 მაიკროსოფტის ზოგიერთი პროგრამის მოხმარება;
 ინტერნეტის მიზნობრივად გამოყენება.
აქტუალურობა
საკუთარი შესაძლებლობებისა და ინტერესების უწყვეტი განვითარება;
ქვეყნის ისტორიის, ინტერესების, კულტურის, ტრადიციებისა და
ღირებულებების მიმართ საკუთარი პასუხისმგებლობის გააზრება;
ტექნოლოგიების ეფექტურად გამოყენება;
ინფორმაციის მოძიება, დამუშავება და ანალიზი.
წინარე ცოდნა და საბაზისო უნარ-ჩვევები

8. ამოცანები ფაზების მიხედვით

9. აქტივობა N1 (7 წთ) -საშინაო დავალების განხილვა
კორნელის ჩანაწერების მიხედვით.
მოსწავლეები ჯგუფებში აკეთებენ დასკვნებს და
პასუხობენ კითხვებს:
 ვინ იყო თამარ მეფე?
 რომელ საუკუნეში მეფობდა?
 ვინ იყვნენ მისი მშობლები?
 როგორი გარეგნობა და ხასიათი ჰქონდა თამარ მეფეს?
 როგორი იყო თამარის დროინდელი საქართველო?
N 2 (4წთ) - ვიდეოს ჩვენება
ახალი მასალის სიღრმისეულად გააზრების მიზნით 3
წუთიანი ვიდეოფილმის ,,ბასიანის ბრძოლა“ ჩვენება
https://www.youtube.com/watch?v=UF9dxU0JfkE
N 3 (9წთ) - ახალი გაკვეთილის კითხვა
მასწავლებელი ტექსტს კითხულობს თავიდან
ბოლომდე. გზადაგზა აიხსნება უცხო სიტყვები და
გამოთქმები. შემდეგ მოსწავლეები ტექსტს
კითხულობენ ჩუმად.
გაკვეთილის მსვლელობა (ორი საგაკვეთილო საათი)

10. N 4 ( 6 წთ.) -კითხვები და პასუხები
მოსწავლეებმა ტექსტში უნდა იპოვონ პასუხები
კითხვებზე, რომლებიც ჩამოწერილია ფორმატის
დიდ ფურცელზე და გაკრულია დაფაზე.
N5 (4 წთ) - უცხო სიტყვათა გათვალსაჩინოება
მოსწავლეებს ურიგდებათ ფურცელზე
ამობეჭდილი წინადადებები. მათ უნდა
განმარტონ მოცემული წინადადებები ისე,
როგორც მათ ესმით.
N 7 (8 წთ)- მოთხრობის პირამიდა
მოსწავლეები ერთობლივად ავსებენ დაფაზე
გაკრულ, დიდ თაბახის ფურცელზე დახაზულ
პირამიდის უჯრებს. დაფაზევეა გაკრული მისი
შევსების ინსტრუქცია.
N 8 (8 წთ ) - ჯგუფებში მცირე ზომის ტექსტის
,,რუქნადინის წერილი“ შექმნა და წარდგენა.
(,,რაფთის “ მეთოდი).მოსწავლეებმა თავი უნდა
წარმოიდგინონ რუქნადინის ადგილას და წერილი
მისწერონ თამარ მეფეს
შესვენება

11. მეორე გაკვეთილი
N 8 (5 წთ)- ტექსტის კონსტრუირება
მოსწავლეთა ჯგუფებს ურიგდება
დანაწევრებული ტექსტი, მათ ფურცელზე
სწორად უნდა დააწებონ წინადადებები და
წარადგინონ სრული ტექსტი.
N 9 (3 წთ) -დააკავშირე მიზეზი შედეგთან.
დიფერენცირებული სავარჯიშოები მთელი
კლასისთვის- სუსტი მოსწავლეებისთვის
სიტყვების დაკავშირება მსგავსი
მნიშვნელობის სიტყვებთან, შედარებით
ძლიერებისთვის კი მიზეზ -შედეგობრივი
კავშირების დადგენა.
N 10 (6 წთ) გმირის რუკას
მოსწავლეთა წყვილებს ურიგდება
ამობეჭდილი გმირის რუკა, ისინი
წყვილებში მუშაობენ მის შევსებაზე.

12. N 11 (6წთ)- ვორდის სავარჯიშო
მოსწავლეები ინდივიდუალურად მუშაობენ პროგრამა
,,word”-ში გამზადებულ გრამატიკულ სავარჯიშოზე.
N 12 (20 წთ) -პრეზენტაციის აწყობა პროგრამა ,,power
point”-ში
მოსწავლეები ჯგუფებში აკეთებენ პრეზენტაციას,, მეფე
ქალი“. ჯგუფის ლიდერები წარადგენენ ნამუშევრებს
ბუკებში კლასის მართვის პროგრამის საშუალებით. (
წინა გაკვეთილზე მოძიებული აქვთ ინფორმაცია თამარ
მეფეზე და ეკრანზე ჩამოტვირთული აქვთ საჭირო
სურათები.)
N 14 (3 წთ)- შეფასება და თვითშეასება
მოსწავლეები ავსებენ თვითშეფასების რუბრიკას და
ვერბალურად აფასებენ ერთმანეთის პრეზენტაციებს.
N 15 (2 წთ)- საშინაო დავალება
თავი წარმოიდგინონ ჟურნალისტის როლში და
გააკეთონ 3 წუთიანი რეპორტაჟი იმაზე, თუ როგორ
გააცნობენ ამ ამბავს საზოგადოებას.

13. მოსწავლეები შეძლებენ მონაწილეობას ჯგუფურ აქტივობებში . თემაზე
ადეკვატურად შეარჩევენ შესაბამის სამეტყველო სტილს. ტექსტში იპოვიან
კონკრეტულ ინფორმაციას, ამოიცნობენ სხვადასხვა ინფორმაციას შორის
არსებულ მიზეზ-შედეგობრივ კავშირებს; ინფორმაციის გადმოსაცემად
შეადგენენ საპრეზენტაციო პროგრამას (სლაიდშოუს);
შეძლებენ ტექსტის ვიზუალიზებას, ვარაუდების ჩამოყალიბებას, ახსნა-
განმარტებას, შეკითხვების დასმას, პასუხების მოძიებას, კავშირების
დამყარებასა და შეჯამებას. შეძლებენ წერას მარტივი ინსტრუქციების
შესაბამისად. ტექსტის შედგენის დროს გამოიიყენებენ ახლად შესწავლილ
სიტყვებსა და ფრაზებს.
მოსწავლეებს უვითარდებათ: შემოქმედებითი და კრიტიკული
აზროვნების, პრობლემის გადაჭრის , კომუნიკაციისა და
თანამშრომლობის, საინფორმაციო , მედია და ისტ წიგნიერების ,
დამოუკიდებლად მუშაობის, სოციალური და კულტურული უნარ-
ჩვევები .
სწავლის შედეგები

14. შ ე ფ ა ს ე ბ ა
განმავითარებელი შეფასება ორიენტირებულია მოსწავლის
განვითარებასა და სწავლის პროცესზე.
კითხვა, წერა, ინფორმაციის დამუშავება;
მსჯელობა;
ვორდისა და წერითი სავარჯიშოების
შესრულება.
მუშაობა ინდივიდუალურად, ჯგუფებში
და წყვილებში;
პრეზენტაცია;
აქტიურობა /ჩართულობა;
ბუკის გამოყენება;
დროის ლიმიტის გათვალისწინება.
მასწავლებელი ახდენს მოსწავლეთა
განმავითარებელ შეფასებას დაკვირვების
საფუძველზე.
მოსწავლეები აკეთებენ
თვითშეფასებას სპეციალური
რუბრიკის გამოყენებით.

15. დასკვნა
ამრიგად: ახლებური მიდგომების დანერგვა, პირველ რიგში,
მოსწავლეების ჩართულობის ზრდასა და სწავლისადმი ინტერესის
გაღრმავებაში აისახება.. სხვადასხვა მეთოდების გამოყენებისა და
მათი კომბინირების შედეგად სასწავლო პროცესი ხდება უფრო
მრავალფეროვანი, მოსწავლეებს უვითარდებათ ეროვნული
სასწავლო გეგმით მოცემული გამჭოლი პრიორიტეტული
კომპეტენციები. მეთოდების კომბინირება უზრუნველყოფს
მოსწავლეთა შესაძლებლობების მაქსიმალურ გამოვლენასა და
განვითარებას.
გამოყენებული ლიტერატურა
1. ეროვნული სასწავლო გეგმა 2011-2016
2. წიგნიერება - მასწავლებლის სახელმძღვანელო-პაატა პაპავა; თამარ ჭანტურია;
[თბ. შპს ,,მწიგნობარი’’] 2012 წელი 2
3. ბავშვზე ორიენტირებული სკოლის გზამკვლევი - [თბ.სამოქალაქო
განვითარების ინსტიტუტი] 2012 წელი