Recomendados
Mais conteúdo relacionado
Mais procurados
Mais procurados (16)
Destaque
Destaque (16)
Semelhante a Argien mendea
Semelhante a Argien mendea (20)
Argien mendea
- 1. ARGIEN MENDEAARGIEN MENDEA POLITIKAPOLITIKA • Egileak:Egileak: – Arantza GarciaArantza Garcia – Ainhoa LezertuaAinhoa Lezertua – Nerea BlazquezNerea Blazquez – Maialen CelayaMaialen Celaya
- 2. POLITIKAPOLITIKA • IlustrazioaIlustrazioa • Europaren orekaEuroparen oreka • Borbondarrak EspainianBorbondarrak Espainian • BibliografiaBibliografia
- 3. ILUSTRAZIOAILUSTRAZIOA • XVIII. mendean Europan eta AmerikanXVIII. mendean Europan eta Amerikan hedatuhedatu • Diderot eta D’Alemberg idazleek 1751 etaDiderot eta D’Alemberg idazleek 1751 eta 1772.urteak bitartean zuzendutako1772.urteak bitartean zuzendutako entziklopedia lanean jasota dagoentziklopedia lanean jasota dago • Politikari buruzko ezaugarriPolitikari buruzko ezaugarri nagusiaknagusiak:: • Ilustrazioaren pentsalari ospetsuenakIlustrazioaren pentsalari ospetsuenak
- 4. PENTSALARI OSPETSUENAKPENTSALARI OSPETSUENAK • VoltaireVoltaire • MontesquieuMontesquieu • RousseauRousseau
- 5. VOLTAIREVOLTAIRE • Burgesiaren interes ordezkari nagusiaBurgesiaren interes ordezkari nagusia • Aurreko garaietako siniskerak kritikatuAurreko garaietako siniskerak kritikatu • Moral unibertsala defendituMoral unibertsala defenditu • Monarkia indartsuaren aldekoa zen, bainaMonarkia indartsuaren aldekoa zen, baina gizakiaren askatasuna errespetatzen zuengizakiaren askatasuna errespetatzen zuen • Autoritatearen aurka jarri zenAutoritatearen aurka jarri zen • Zenbait lan egin zituen :Zenbait lan egin zituen : • Publikoak burgesiaren mailakoak zirenakPublikoak burgesiaren mailakoak zirenak • Sekretuak egoera sosialetan eragina izan zuten,Sekretuak egoera sosialetan eragina izan zuten, batez ere kristautasuneanbatez ere kristautasunean
- 6. MONTESQUIEUMONTESQUIEU • Botere banaketaren teoria politikoa idatzi,non :Botere banaketaren teoria politikoa idatzi,non : • Botere legegilea - Legeak sortuBotere legegilea - Legeak sortu - Gainerako botereen- Gainerako botereen sorburusorburu • Botere betearazlea - Legearen arabera aginduBotere betearazlea - Legearen arabera agindu • Botere judiziala - Legea hausten zuenaBotere judiziala - Legea hausten zuena epaituepaitu – Botere hauek ezin ziren pertsona beraren ardurapeanBotere hauek ezin ziren pertsona beraren ardurapean egonegon • Absolutismoa kritikatuAbsolutismoa kritikatu
- 7. ROUSSEAUROUSSEAU • Naturaren maitale eta ilustratuaNaturaren maitale eta ilustratua • Askatasuna defendatzen zuen filosofoaAskatasuna defendatzen zuen filosofoa • Hezkuntzaz eta askatasunaz arduratzen zenHezkuntzaz eta askatasunaz arduratzen zen • Gizakia hobetzeko gizartea hobetu behar zelaGizakia hobetzeko gizartea hobetu behar zela esaten zuenesaten zuen • Politika agintarien eta agindutakoen itun bateanPolitika agintarien eta agindutakoen itun batean oinarritu behar dela esanoinarritu behar dela esan • Hezkuntza sistema arrazionalaHezkuntza sistema arrazionala – Naturarekin bat datorren gizaki onak eta zoriontsuakNaturarekin bat datorren gizaki onak eta zoriontsuak sortuko zuenasortuko zuena
- 8. • Antropozentrismoa :Antropozentrismoa : – Azken muturreraino garatutako ideologiaAzken muturreraino garatutako ideologia – Burgesia izan zen haren ordezkariaBurgesia izan zen haren ordezkaria - Erregimen Zaharrak ukatzen zion boterea- Erregimen Zaharrak ukatzen zion boterea berreskuratu nahi zuenberreskuratu nahi zuen • Erreforma desberdinak proposatu :Erreforma desberdinak proposatu : – Europan absolutismoaEuropan absolutismoa despotismo ilustratuandespotismo ilustratuan bihurtu zenbihurtu zen
- 9. DESPOTISMO ILUSTRATUADESPOTISMO ILUSTRATUA • Zenbait monarkek haien mendekoenZenbait monarkek haien mendekoen zoriontasuna lortzeko bideratutako zenbaitzoriontasuna lortzeko bideratutako zenbait erreforma onartuerreforma onartu • Herriarentzat gobernatu herria kontuan izanHerriarentzat gobernatu herria kontuan izan gabegabe • Ordezkari nagusiak:Ordezkari nagusiak: • Austriako Jose II.aAustriako Jose II.a • Espainiako Karlos III.aEspainiako Karlos III.a • Errusiako katalina III.aErrusiako katalina III.a • Prusiako Federiko II.aPrusiako Federiko II.a • Despotismo ilustratua EspainianDespotismo ilustratua Espainian
- 10. KARLOS III.a:KARLOS III.a: Erreformatzaile handiaErreformatzaile handia • XVII.menedeko erregeen artean azpimagarrienaXVII.menedeko erregeen artean azpimagarriena • Fernando VI.aren heriotzaren ondoren eskuratu zuenFernando VI.aren heriotzaren ondoren eskuratu zuen Espainiako erregetzaEspainiako erregetza • Madrilen hirigintza lan garrantzitsuak egin zituenMadrilen hirigintza lan garrantzitsuak egin zituen • Aplikatu zituen neurri modernatzaileei esker EspainiakAplikatu zituen neurri modernatzaileei esker Espainiak Europako politika ilustratuaren azken joerekin bat eginEuropako politika ilustratuaren azken joerekin bat egin zuenzuen • Gobernu erakundeak hasieratik erreformatu zituenGobernu erakundeak hasieratik erreformatu zituen Espainian ideiarik aurreratuenak zituzten pertsonenEspainian ideiarik aurreratuenak zituzten pertsonen laguntzazlaguntzaz • Jarduera nagusiakJarduera nagusiak
- 11. • BARNE POLITIKABARNE POLITIKA • KANPO POLITIKAKANPO POLITIKA
- 12. Barne politikaBarne politika • Agintariek industriari eta merkataritzari ziotenAgintariek industriari eta merkataritzari zioten mespretxua gainditumespretxua gainditu Nobleek nobleak ziren lurraren errentatik soilik bizi behar gabeNobleek nobleak ziren lurraren errentatik soilik bizi behar gabe • Burgesiak ahalmen politiko eta ekonomiko handiagoaBurgesiak ahalmen politiko eta ekonomiko handiagoa zuen, eta, nobleek estatuko zerbitzuko funtzionarizuen, eta, nobleek estatuko zerbitzuko funtzionari bihurtzen hasi zirenbihurtzen hasi ziren • Irakaskuntzaren erreforma:Irakaskuntzaren erreforma: • Irispide modernoak erabili, arrazionalismo eta esperimentalenIrispide modernoak erabili, arrazionalismo eta esperimentalen garapena sustatugarapena sustatu • EsquilacherenEsquilacheren matxinadarimatxinadari aurre egin behar izan zionaurre egin behar izan zion Karlos II.akKarlos II.ak
- 13. ESQUILACHEREN MATXINADAESQUILACHEREN MATXINADA • Kapa luzea eta kapela zabala debekatzekoKapa luzea eta kapela zabala debekatzeko agindua emon, balizko gaizkileek ez eskutatzekoagindua emon, balizko gaizkileek ez eskutatzeko • Matxinatuak atzerriko ministroak kargutikMatxinatuak atzerriko ministroak kargutik kentzea eta elikagaien prezioa jaistea eskatukentzea eta elikagaien prezioa jaistea eskatu ziotenzioten Karlos III.ak onartu agin behar izan zituen eta,Karlos III.ak onartu agin behar izan zituen eta, Esquilache erbesteratu egin zuenEsquilache erbesteratu egin zuen
- 14. KANPO POLITIKAKANPO POLITIKA • 1776. urtean, Karlos III.ak Ipar Amerikako kolono ingelesek1776. urtean, Karlos III.ak Ipar Amerikako kolono ingelesek Britainia Handiaren aurka egindako erreboltaren alde egin zutenBritainia Handiaren aurka egindako erreboltaren alde egin zuten • Nahiz eta Amerikako kolonia espainiarretan eramandako politikaNahiz eta Amerikako kolonia espainiarretan eramandako politika egokia izan, ezinezkoa izan zen independentziaren haziak ernetzeaegokia izan, ezinezkoa izan zen independentziaren haziak ernetzea 1783an Amerikako Estatu Batuek independentzia lortu ondoren,1783an Amerikako Estatu Batuek independentzia lortu ondoren, beste herrialdek eredu hori jarraitu zutenbeste herrialdek eredu hori jarraitu zuten • Karlos III.ak Frantziako Iraultza hasi baino urte bat lehenago hilKarlos III.ak Frantziako Iraultza hasi baino urte bat lehenago hil zen, horregatik espainiarrek beldurtuta atzera egin zuten eta Karloszen, horregatik espainiarrek beldurtuta atzera egin zuten eta Karlos II.ak egindakoa bertan behera gelditu zenII.ak egindakoa bertan behera gelditu zen
- 15. DESPOTISMO ILUSTRATUADESPOTISMO ILUSTRATUA ESPAINIANESPAINIAN -- Egindako jarduera nagusiak:Egindako jarduera nagusiak: • Batasun politikoaBatasun politikoa • Politika ekonomikoaPolitika ekonomikoa • Erlijio eta kultur politikaErlijio eta kultur politika
- 16. BATASUN POLITIKOABATASUN POLITIKOA • Felipe V.ak, Oin Berriko izena zuen dekretuaren bidez,Felipe V.ak, Oin Berriko izena zuen dekretuaren bidez, Ondorengotza gerran lagundu ez zioten lurraldeenOndorengotza gerran lagundu ez zioten lurraldeen foruak indargabetu zituenforuak indargabetu zituen • Nafarroa eta Euskal probintziek bere dekretuari eutsiNafarroa eta Euskal probintziek bere dekretuari eutsi zieten lurralde bakarrak zirenzieten lurralde bakarrak ziren • Gorteek funtzio politikoa galdu eta GaztelakoGorteek funtzio politikoa galdu eta Gaztelako kontseiluaren eta ministroen eskuetara pasatu zenkontseiluaren eta ministroen eskuetara pasatu zen • Probintzietan kargu berriak sortu, probintzietanProbintzietan kargu berriak sortu, probintzietan Gaztelako ordezkariak ziren intendenteakGaztelako ordezkariak ziren intendenteak Administrazio eta finantza funtzioakAdministrazio eta finantza funtzioak zituztenzituzten
- 17. POLITIKA EKONOMIKOAPOLITIKA EKONOMIKOA • NekazaritzaNekazaritza • Ureztaketa lanakUreztaketa lanak • Olavideren birpopulatzeakOlavideren birpopulatzeak – Sierra Morena eta Mestaren pribilegioak mugatuSierra Morena eta Mestaren pribilegioak mugatu • MerkataritzaMerkataritza • Barneko aduanak ezabatuBarneko aduanak ezabatu • Industria nazionala babestuIndustria nazionala babestu • Luxuzko gaien industriak babestuLuxuzko gaien industriak babestu • Tabakoaren monopolioa babestuTabakoaren monopolioa babestu • Ogasuna zaharberrituOgasuna zaharberritu • Zerga sistema konplexua bateratzekoZerga sistema konplexua bateratzeko • Espainiaren modernizazioa lortzekoEspainiaren modernizazioa lortzeko
- 18. • Funts komuna lortzen ahaleginduFunts komuna lortzen ahalegindu • Gastuak Ogasun ministroaren bidez kudeatzekoGastuak Ogasun ministroaren bidez kudeatzeko • Estatu osoko zergak zentralizatzekoEstatu osoko zergak zentralizatzeko • Katastroak ( landako eta hiriko jabetzenKatastroak ( landako eta hiriko jabetzen eta udalerri bateko biztanleen errolda)eta udalerri bateko biztanleen errolda) sortusortu • Zergak arrazionalizatzekoZergak arrazionalizatzeko • Aberastasuna zein den jakitekoAberastasuna zein den jakiteko
- 19. ERLIJIO ETA KULTUR POLITIKAERLIJIO ETA KULTUR POLITIKA • ErlijioaErlijioa – Konkordatu bat sinatu VatikanoarekinKonkordatu bat sinatu Vatikanoarekin • Ilustratuek elizan berrikuntzak egitekoIlustratuek elizan berrikuntzak egiteko – Jesusen lagundia Espainiatik eta kolonietatikJesusen lagundia Espainiatik eta kolonietatik kanporatukanporatu Irakaskuntzan botere eta eragin handia zuelakoIrakaskuntzan botere eta eragin handia zuelako
- 20. • KulturaKultura – Erakunde modernoak sortuErakunde modernoak sortu – Medikuntza, kirurgia …Medikuntza, kirurgia … – XVIII. mendean lehen hizkuntza eta historiaXVIII. mendean lehen hizkuntza eta historia akademiak funtzionatzen hasiakademiak funtzionatzen hasi
- 21. EUROPAREN OREKAEUROPAREN OREKA • Austriako Ondorengotzako GerraAustriako Ondorengotzako Gerra (1740-1748)(1740-1748) • Zazpi Urteko Gerra (1756-1763)Zazpi Urteko Gerra (1756-1763) • Kolonietako nagusitasuna lortzekoKolonietako nagusitasuna lortzeko borrokaborroka
- 22. AUSTRIAKO ONDORENGOTZAAUSTRIAKO ONDORENGOTZA GERRAGERRA • Austriako Karlos VI.aAustriako Karlos VI.a hil ondoren (1750an),hil ondoren (1750an), Austriako OndoretzakoAustriako Ondoretzako Gerra hasi zenGerra hasi zen
- 23. • Austriako Maria Teresak Luis XV.aren Frantziari etaAustriako Maria Teresak Luis XV.aren Frantziari eta Federiko II.aren Prusiari aurre egin behar izan zuenFederiko II.aren Prusiari aurre egin behar izan zuen Zenbait lurralde eskuratu nahi zituztelakoZenbait lurralde eskuratu nahi zituztelako • Bakea 1748an sinatu zuten, eta ondorioz, PrusiakBakea 1748an sinatu zuten, eta ondorioz, Prusiak Silesiako eskualde austriarra bereganatu zuenSilesiako eskualde austriarra bereganatu zuen
- 24. ZAZPI URTEKO GERRAZAZPI URTEKO GERRA • 1756.an hasi1756.an hasi • Koloniengatik eta interes komertzial kontrajarriakKoloniengatik eta interes komertzial kontrajarriak izateagatik Britainia Handia eta Frantzia aurkaizateagatik Britainia Handia eta Frantzia aurka jarri zirenjarri ziren • Gerra beste aliantza batzuk sortu ziren:Gerra beste aliantza batzuk sortu ziren: – Austria, Frantzia eta EspainiaAustria, Frantzia eta Espainia – Prusia eta Britainia HandiaPrusia eta Britainia Handia • Gatazka hauGatazka hau lehen mundu gerralehen mundu gerra izan zela esatenizan zela esaten dada
- 25. LEHEN MUNDU GERRALEHEN MUNDU GERRA • Britainia Handiko eta Frantziako kolonietakoBritainia Handiko eta Frantziako kolonietako interesengatik gerra Asia eta Ameriketara zabaldu zeninteresengatik gerra Asia eta Ameriketara zabaldu zen • 1763an Parisko Bakeari esker bukatu zen1763an Parisko Bakeari esker bukatu zen • Frantziak Britainia Handiari Ipar Amerikako Kanadako,Frantziak Britainia Handiari Ipar Amerikako Kanadako, hegoaldeko Luisianako lurraldeak eta Indiakohegoaldeko Luisianako lurraldeak eta Indiako merkataritza enklabeak eman behar izan zizkionmerkataritza enklabeak eman behar izan zizkion • 1770. urte inguruan1770. urte inguruan – Nazioarteko egoera: itsasoan Britainia Handia potentzia bakarraNazioarteko egoera: itsasoan Britainia Handia potentzia bakarra sortu zensortu zen – Kontinenteetan nagusitasuna eskuratzeko elkarren aukaKontinenteetan nagusitasuna eskuratzeko elkarren auka borrokatzen ziren Frantzia, Austria eta Prusiaborrokatzen ziren Frantzia, Austria eta Prusia
- 26. KOLONIETAKO NAGUSITASUNAKOLONIETAKO NAGUSITASUNA LORTZEKO BORROKALORTZEKO BORROKA • XVII. Eta XVIII. Mendeak bitarteanXVII. Eta XVIII. Mendeak bitartean Espainiak eta Portugalek itsasokoEspainiak eta Portugalek itsasoko nagustasuna galdu zutennagustasuna galdu zuten – Europako hiru potentzia ( Holanda, BriatiniaEuropako hiru potentzia ( Holanda, Briatinia Handia eta Frantzia ) kolonietakoHandia eta Frantzia ) kolonietako nagusitasuna lortzeko lehian sartu zirennagusitasuna lortzeko lehian sartu ziren • Arrazoi politiko, ekonomiko eta kolonietakoArrazoi politiko, ekonomiko eta kolonietako merkataritzaren kontrola izan nahi zutelakomerkataritzaren kontrola izan nahi zutelako – ProzesuaProzesua
- 27. KOLONIETAKO NAGUSITASUNAKOLONIETAKO NAGUSITASUNA LORTZEKO BORROKARENLORTZEKO BORROKAREN PROZESUAPROZESUA • 1602.an1602.an Ekialdeko Indietako Konpainia HolandarraEkialdeko Indietako Konpainia Holandarra sortusortu – Asiako merkataritza monopolizatzekoAsiako merkataritza monopolizatzeko – Ondorioz:Ondorioz: • Amsterdamgo Burtsa eta Bankua Europako zentro ekonomikoAmsterdamgo Burtsa eta Bankua Europako zentro ekonomiko nagusiak bilakatu zirennagusiak bilakatu ziren • Britainia HandiakBritainia Handiak Ekialdeko Indietako berezkoEkialdeko Indietako berezko MerkataritzaMerkataritza izateko konpainia sortu zuenizateko konpainia sortu zuen – Indiak enklabe komertzialak irekiIndiak enklabe komertzialak ireki – Probintzia Batuen helburu komertzialek ingelesen interesekinProbintzia Batuen helburu komertzialek ingelesen interesekin talka egitean gatazka bat sortu zentalka egitean gatazka bat sortu zen Nabigazio AktaNabigazio Akta ingelesareningelesaren ondoriozondorioz
- 28. NABIGAZIO AKTANABIGAZIO AKTA • Britainia Handiak irabaziBritainia Handiak irabazi • Probintzia Batuek Nabigazio AktaProbintzia Batuek Nabigazio Akta (inportazio eta esportazio ingelesak(inportazio eta esportazio ingelesak itsasontzi ingelesetan egitea) onartu beharitsasontzi ingelesetan egitea) onartu behar egin zutenegin zuten • XVII.mendearen amaieran LondresekoXVII.mendearen amaieran Londreseko Bankua Amsterdamekoa baino aurreragoBankua Amsterdamekoa baino aurrerago jarri zenjarri zen
- 29. – Europaren orekaEuroparen oreka kontinentalarenkontinentalaren alde agin zuenalde agin zuen – Ipar AmerikanIpar Amerikan kolonia berriak sortu zituenkolonia berriak sortu zituen – Espainiak eta Portugalek Amerikarekin zutenEspainiak eta Portugalek Amerikarekin zuten merkataritza desbideratzen zutenmerkataritza desbideratzen zuten
- 30. • FrantziakFrantziak – Britainia Handiaren etsai nagusia bihurtu zenBritainia Handiaren etsai nagusia bihurtu zen • Bi potentziek itsasoan zein kolonietanBi potentziek itsasoan zein kolonietan gerrak izan zituztengerrak izan zituzten • 1763an Parisko Bakearen ondoren Frantzia1763an Parisko Bakearen ondoren Frantzia eta Britainia Handia mundukoeta Britainia Handia munduko potentzianagusian bihurtu ziren itsasoan,potentzianagusian bihurtu ziren itsasoan, merkataritza, eta kolonietanmerkataritza, eta kolonietan
- 31. BORBONDARRAK ESPAINIANBORBONDARRAK ESPAINIAN • Dinastia aldaketa EspainianDinastia aldaketa Espainian • Ilustrazio espainiarraIlustrazio espainiarra • XVIII. mendeko Amerika espainiarraXVIII. mendeko Amerika espainiarra
- 32. DINASTIA ALDAKETA ESPAINIANDINASTIA ALDAKETA ESPAINIAN • Karlos II.a ondorengorik gabe hil zenezKarlos II.a ondorengorik gabe hil zenez Espainiako Ondorengotza gerra hasi zenEspainiako Ondorengotza gerra hasi zen • Felipe Anjoukoa Borbondarrak eta KarlosFelipe Anjoukoa Borbondarrak eta Karlos artxiduke Hasburgoarrak tronua eskuratu nahiartxiduke Hasburgoarrak tronua eskuratu nahi zutenzuten • Ondorengotza gerraren ondorioakOndorengotza gerraren ondorioak • Luis XIV.a Borbondarrek Europan zuten nagusitasunaLuis XIV.a Borbondarrek Europan zuten nagusitasuna handitzea nahi ez zuenez Britainia Handia, Austria, Probintziahanditzea nahi ez zuenez Britainia Handia, Austria, Probintzia Batuak eta Portugalen aurka eraso zuenBatuak eta Portugalen aurka eraso zuen • Espainian gerra zibila izan zenEspainian gerra zibila izan zen
- 33. • 1713.an Utrech-eko Bakea sinatzean1713.an Utrech-eko Bakea sinatzean gerratea amaitu zengerratea amaitu zen • Felipe Anjoukoa Espainiako errregeFelipe Anjoukoa Espainiako errrege izendatu zutenizendatu zuten • Britainia Handiak zenbait lurralde etaBritainia Handiak zenbait lurralde eta eskubide eskuratu zitueneskubide eskuratu zituen • Espainiak Italian zituen lurraldeak ( SiziliaEspainiak Italian zituen lurraldeak ( Sizilia izan ezik) berreskuratu zituenizan ezik) berreskuratu zituen
- 34. ILUSTRAZIO ESPAINIARRAILUSTRAZIO ESPAINIARRA • Dinastia Borbondarra ezarri ondorenDinastia Borbondarra ezarri ondoren Frantziako Pentsamolde ilustratuaFrantziako Pentsamolde ilustratua Espainian hedatu zenEspainian hedatu zen • Ilustratu espainiarren berezko ezaugarriakIlustratu espainiarren berezko ezaugarriak • Ideia erreformatzaile horiek izandako oztopoakIdeia erreformatzaile horiek izandako oztopoak
- 35. BEREZKO EZAUGARRIAKBEREZKO EZAUGARRIAK • Gehienak noble txikiak eta burgesakGehienak noble txikiak eta burgesak • Estatuaren administraziorako egiten zuten lanEstatuaren administraziorako egiten zuten lan • Karlos III.aren erregealdian Gobernuan portu garrantzitsuakKarlos III.aren erregealdian Gobernuan portu garrantzitsuak izan zituztenizan zituzten • Kritika eta arrazoia bilakatzen ahalegindu zirenKritika eta arrazoia bilakatzen ahalegindu ziren – Aita Feijook, adibidez Espainian pentsamenduAita Feijook, adibidez Espainian pentsamendu ilustratua hedatu zuenilustratua hedatu zuen • Espainiako gainbehera zen ideiarik nagusienaEspainiako gainbehera zen ideiarik nagusiena • Atzerapen ekonomiko eta gizarte antolamendu zaharragaitikAtzerapen ekonomiko eta gizarte antolamendu zaharragaitik • Irakaskuntza guztiz berritu nahi zutenIrakaskuntza guztiz berritu nahi zuten – Zientzia garatu nahi zutenZientzia garatu nahi zuten
- 36. OZTOPOAKOZTOPOAK • Herritarrak hasiera baten ez zirenHerritarrak hasiera baten ez ziren aldaketak egiteko partaideakaldaketak egiteko partaideak • Nobleek sistema ekonomiko eta sozialaNobleek sistema ekonomiko eta soziala aldatzean haien pribilegioak galtzeazaldatzean haien pribilegioak galtzeaz beldur zirenbeldur ziren • Inkisizio Auzitegia ortodoxia katolikotikInkisizio Auzitegia ortodoxia katolikotik kanpo zegoen guztiari ezetz esaten zionkanpo zegoen guztiari ezetz esaten zion
- 37. XVIII. mendeko AmerikaXVIII. mendeko Amerika espainiarraespainiarra • Inperio espainiarrarentzat oparotasun garaiaInperio espainiarrarentzat oparotasun garaia izan zenizan zen • Amerikan, kontzientzia kreola sortu zenAmerikan, kontzientzia kreola sortu zen Nekazaritza sail handi baten jabe izateagatik,Nekazaritza sail handi baten jabe izateagatik, kolonietako merkataritza kontrolatzen zuten.kolonietako merkataritza kontrolatzen zuten. Espainia baztertuta geratu zen, AmerikakoEspainia baztertuta geratu zen, Amerikako gobernuetako karguetarako espainiar penintsularrakgobernuetako karguetarako espainiar penintsularrak izendatzen zituztelakoizendatzen zituztelako • BorbondarrekBorbondarrek neurri erreformistakneurri erreformistak hartu zituztenhartu zituzten Amerikako lurraldeak hobeto antolatzeko,Amerikako lurraldeak hobeto antolatzeko, kontrolatzeko eta aberastasunak hobetokontrolatzeko eta aberastasunak hobeto ustiatzekoustiatzeko
- 38. NEURRI ERREFORMISTANEURRI ERREFORMISTA NAGUSIAKNAGUSIAK • Nueva Granadako eta Rio de la PlatakoNueva Granadako eta Rio de la Platako erregeordetzak sortuerregeordetzak sortu • Intendentearen irudia asko hedatuIntendentearen irudia asko hedatu • Presio fiskala areagotu eta armada koloniala antolatuPresio fiskala areagotu eta armada koloniala antolatu • Amerikarekin zegoen merkataritza monopolioaAmerikarekin zegoen merkataritza monopolioa Sevillatik Cadiz-era igaroSevillatik Cadiz-era igaro • Konpainia pribilegiatuak sortuKonpainia pribilegiatuak sortu • 1778.an Karlos II.ak Amerikako herrialde guztietarako1778.an Karlos II.ak Amerikako herrialde guztietarako merkataritza askatasuna dekretatu zuenmerkataritza askatasuna dekretatu zuen • Merkataritzan kreolen atsekabea zen nabarmenenaMerkataritzan kreolen atsekabea zen nabarmenena • Europako produktuak Amerikara heltzen hasi zirenEuropako produktuak Amerikara heltzen hasi ziren
- 39. • Misiolarien lanak bultzada handia izanMisiolarien lanak bultzada handia izan zutenzuten • KulturaKultura – Unibertsitate gehiago sortuUnibertsitate gehiago sortu – Inprenta prentsa eta espedizio zientifikoakInprenta prentsa eta espedizio zientifikoak hedatuhedatu
- 40. BIBLIOGRAFIABIBLIOGRAFIA • Liburuak :Liburuak : – Diaz Rubiano, M: Historia , Gizarte Zientziak. Oxford, Madril,Diaz Rubiano, M: Historia , Gizarte Zientziak. Oxford, Madril, 20032003 78–88 orriak78–88 orriak – Sarasola, I: Euskara Ikaslearen Hiztegia. Vox, Bartzelona, 1999Sarasola, I: Euskara Ikaslearen Hiztegia. Vox, Bartzelona, 1999 • Ordenagailutik :Ordenagailutik : – Enciclopedia MicrosoftEnciclopedia Microsoft ®® EncartaEncarta ®® 2005. © 1993-20042005. © 1993-2004 Microsoft CorporationMicrosoft Corporation – http://thales.cica.es/rd/Recursos/rd99/ed99-0314-01/ilust_fr.hthttp://thales.cica.es/rd/Recursos/rd99/ed99-0314-01/ilust_fr.ht mm – http://es.wikipedia.org/wiki/Ilustraci%C3%B3nhttp://es.wikipedia.org/wiki/Ilustraci%C3%B3n