2. Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
Η Ελένη Δικαίου γεννήθηκε και
μεγάλωσε στη Νέα Ιωνία Βόλου. Από
μικρή αγαπούσε τα βιβλία και το
διάβασμα. Την πρώτη δική της ιστορία την
έγραψε 14 χρονών, όταν ήταν ακόμα
μαθήτρια. Από τότε μέχρι σήμερα έχει
γράψει πολλές ιστορίες που έγιναν βιβλία
για εφήβους και μικρότερα παιδιά.
Η Ελένη Δικαίου ζει σήμερα στον
Πειραιά. Έχει γράψει μυθιστορήματα, τα
οποία έχουν βραβευτεί στην Ελλάδα και
το εξωτερικό. Βιβλία της έχουν
μεταφραστεί στη Γαλλία και την Κορέα. Το
2004 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο
Βιβλίου Γνώσεων για παιδιά για Το μεγάλο
ταξίδι του Οδυσσέα, μια μυθιστορηματική
ανάπλαση της Οδύσσειας.
3. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ
Το βιβλίο της Ελένης Δικαίου «Μου μαθαίνετε να χαμογελάω
σας παρακαλώ;» μας μιλάει για ένα κορίτσι στην εφηβεία, την
Ιφιγένεια.
Α΄ Ενότητα: Ένας θείος Ιντιάνα Τζόουνς
Στην πρώτη ενότητα,η Ιφιγένεια καθόταν στο μπαλκόνι της στον Πειραιά και
από εκεί αγνάντευε την Αθήνα. Η μητέρα της μιλούσε στο τηλέφωνο με μια
φίλη της. Της έλεγε πως η κόρη της αρίστεψε στο σχολείο και πως του χρόνου
θα έπαιρνε και πάλι το απουσιολόγιο. Μάλιστα την προηγούμενη χρονιά είχε
πολύ μικρή διαφορά με τον συμμαθητή της τον Κιούση. Η ηρωίδα ήταν
μοναχοπαίδι και από τους γονείς της, η μητέρα της ήταν πολύ πιο αυστηρή και
δε σήκωνε καμιά κουβέντα. Φοβόταν μήπως η κόρη της παρασυρθεί αν
έφευγε από το σπίτι της. Είχε μπει το καλοκαίρι για τα καλά και η φίλη της η
Βάσω την είχε καλέσει στο εξοχικό τους στην Αίγινα. Τα προηγούμενα
καλοκαίρια τα περνούσε στο χωριό του μπαμπά της. Φοβόταν μήπως η μαμά
της δεν την άφηνε να πάει. Έπρεπε να κάνει την επανάστασή της, γιατί είχε
μπει στα δεκάξι της. Το μεγάλο της πρόβλημα ήταν πώς να της το έλεγε.
Έτρωγε και ξύλο και θα γινόταν ρεζίλι στη γειτονιά. Ακόμα και όταν η ξαδέρφη
της η Νερίνα που έμενε στο διπλανό σπίτι τη μούσκεψε με το λάστιχο, η μάνα
της την άστραψε ένα χαστούκι χωρίς η ίδια να φταίει. Το ξύλο έλεγε στις φίλες
της ήταν ένα είδος παιδαγωγικής για να την κάνει άνθρωπο. Σε αντίθεση με
4. την μάνα της, η αδερφή της ήταν πολύ ελαστική με τα παιδιά της. Τους έκανε
πάρτι και γιορτές, πράγμα που αυτή δεν το είδε από τη δική της. Ο θείος της
ο Ιάκωβος, γεροντοπαλίκαρο, ζούσε μόνος στον κάτω όροφο του σπιτιού.
Αυτός ήταν ο μεσολαβητής για να πειστεί η μάνα της. Το άλλο πρωί την
πήγαν μαζί με το παλιό του αυτοκίνητο μέχρι το λιμάνι. Η φίλη της η Βάσω
την υποδέχτηκε με τη μαμά της και τον αδερφό της τον Μιχάλη με μεγάλη
χαρά. Το σπίτι τους άλλωστε ήταν κοντά στη θάλασσα και κολυμπούσαν όσο
ήθελαν, χωρίς τους περιορισμούς της μαμάς της με τα μη και τα πρέπει. Στην
Αίγινα για πρώτη φορά έβλεπε καθαρά τον κόσμο γύρω της που ήταν
όμορφος και συναρπαστικός όπως τα βιβλία της. Μόλις όμως πέρασαν τρεις
μέρες, ο μπαμπάς της την πήρε τηλέφωνο και της είπε ότι έπρεπε να γυρίσει
πίσω στην Αθήνα, γιατί ήρθε από την Αμερική ο θείος της ο Αρχαιολόγος
καθηγητής στο πανεπιστήμιο της Βοστώνης. Όταν γύρισε στο σπίτι δεν τον
βρήκε αλλά είχε πάει να δει αρχαιολογικούς χώρους. Της έδειξαν
φωτογραφίες του από ανασκαφές του. Δεν έμοιαζε καθόλου με τον Ιντιάνα
Τζόουνς, ούτε και με καθηγητή πανεπιστημίου. Περισσότερο έκανε με κωμικό
παρουσιαστή της τηλεόρασης. Η Ιφιγένεια ενθουσιάστηκε πολύ και τότε της
γεννήθηκε η ιδέα να γίνει αρχαιολόγος.
Β΄ Ενότητα : Αργότερα…
Στη δεύτερη ενότητα, το φθινόπωρο άρεσε πολύ στην ηρωίδα, γιατί από
το μπαλκόνι της έβλεπε και την Ακρόπολη, χωρίς τον καυτό ήλιο του
καλοκαιριού. Την εποχή αυτή επίσης, δεν είχε πολλά μαθήματα. Της άρεσε
να κλείνεται στο δωμάτιό της, να τακτοποιεί τα πράγματά της και να
5. ονειροπολεί. Έκανε συλλογή από σπιρτόκουτα, χαρτοπετσέτες και κούκλες
κάτι που ήταν ντροπή για κορίτσι δευτέρας λυκείου. Ήταν ερωτευμένη με
τον Τομ Κρουζ και μάζευε με την ξαδέρφη της φωτογραφίες του. Ο μπαμπάς
της ήθελε να μάθει η κόρη του πιάνο, ενώ η μαμά της όχι. Αυτός ήταν ο
λόγος που μάλωναν αρκετές φορές. Οι πρώτες μέρες στο σχολείο ήταν
γεμάτες ξενοιασιά. Το λύκειο ήταν κοντά στο σπίτι της και η λυκειάρχης της
ήταν ιδιότροπη. Με το παραμικρό μοίραζε αποβολές και κανείς δεν την
αγαπούσε. Το μόνο που ανησυχούσε την Ιφιγένεια ήταν η αλλαγή της θέσης
που έκανε συχνά. Φοβόταν μήπως τη χώριζε από τη φίλη της τη Βάσω.
Εκείνη θα γινόταν αρχαιολόγος, ενώ η φίλη της θα έδινε στην Ανωτάτη
Εμπορική. Το μόνο παρήγορο ήταν πως θα πήγαιναν στο ίδιο φροντιστήριο.
Άλλωστε ήταν μαζί από την πρώτη δημοτικού. Η μάνα της ανησυχούσε που
από ένα σημείο και μετά, οι δρόμοι ερήμωναν και έπρεπε να συνεχίσει μόνη
της. Τα βράδια μαζεύονταν στον θείο Ιάκωβο για να κουβεντιάσουν, ενώ
εκείνη πήγαινε για διάβασμα. Ζήλευε την ξαδέρφη της τη Νερίνα που
τέλειωνε γρήγορα τα μαθήματά της. Η μόνη της έξοδος ήταν τα
σαββατοκύριακα με τη φίλη της τη Βάσω. Όμως μετά τα Χριστούγεννα
κόπηκε και αυτή. Τη συνέστησε μάλιστα να μη διαβάζει τόσο και το
αποτέλεσμα ήταν «πέντε». Δεν ήταν ο βαθμός που τη στενοχώρησε, αλλά το
μόνιασμα των γονιών της που χαίρονταν το ίδιο για την κόρη τους με τους
καλούς βαθμούς. Τότε μόνο ξέχναγαν τις διαφορές τους. Αυτό ήταν το χρέος
να σπουδάσει, να γίνει αρχαιολόγος, για τους γονείς της, και όχι για την ίδια.
Είχε μπερδευτεί η χαρά και ο στόχος με το χρέος. Στο τέλος έκοψε και τις
βόλτες με την κολλητή της τη Βάσω και έμεινε μόνη με το διάβασμά της.
6. Γ΄ Ενότητα: Νικήτας και Φοίβος
Στην τρίτη ενότητα, η Ιφιγένεια περιγράφει τον καινούριο της καθηγητή,
τον μαθηματικό, που τον είδε για πρώτη φορά σε μια εκδρομή στο στάδιο
Ειρήνης και Φιλίας. Από εκείνη τη μέρα της είχε κεντρίσει το ενδιαφέρον
και όλα πάνω του της φαίνονταν όμορφα, ενώ στις φίλες της όχι. Η
διαφορά ηλικίας ήταν μεγάλη της έλεγαν. Ήθελε και αυτή να ήταν όμορφη
όπως η Μάτα που παντρεύτηκε τον γυμναστή της, για να την προσέξει.
Όμως οι καθηγητές βλέπουν τους καλούς μαθητές κάτι σαν κομπιούτερ,
ρομπότ και όχι σαν κορίτσια. Το όνομα του ήταν Νίκος, θα μπορούσε και
Φοίβος. Στο μάθημά του αυθαδίαζε και έκανε φασαρία για να την
προσέξει. Η μάνα της, της απαγόρευε να βάφεται και να κάνει πιστολάκι
σύμφωνα με το πρότυπο των καλών μαθητριών. Διάβασμα και πάλι
διάβασμα. Στο σπίτι επίσης, του θείου Τίμου μπαινόβγαινε και ο Νικήτας
που ήταν o ασκούμενος δικηγόρος του. Πολλές φορές τον ρωτούσε πώς
πέρασε στη νομική και ο μπαμπάς της τον επαινούσε και της έλεγε να του
μοιάσει. Στης Ιφιγένειας ο Νικήτας είδε για πρώτη φορά τη Βάσω και την
ερωτεύτηκε, το ίδιο και εκείνη. Τα μεσημέρια καθόταν στο τραπέζι όλοι
μαζί και εκείνη έπρεπε να πει πρώτη τα νέα του σχολείου της που ήταν πιο
συνταρακτικά από τα κουτσομπολιά της γειτονιάς. Το φαγητό της ήταν
λιγοστό. Δεν προλάβαινε να φάει και πήγαινε για διάβασμα, σε αντίθεση
με τη φίλη της τη Βάσω που έβγαινε με τον Νικήτα και το πανεπιστήμιο το
είχε βάλει σε δεύτερη μοίρα. Αυτές οι αγάπες ήταν επικίνδυνες και ένιωθε
τον εαυτό της τυχερό να ονειρεύεται μόνο, τον Φοίβο που ερχόταν τις
νύχτες στην κάμαρά της.
7. Δ΄ Ενότητα: Η Νερίνα
Στην τέταρτη ενότητα, ήρθε το τέλος της σχολικής χρονιάς και η Ιφιγένεια
πήρε άριστα και πάλι. Η ξαδέρφη της η Νερίνα ετοιμάζονταν για την Αίγινα.
Ο θείος της Τίμος εκεί έφτιαχνε το πατρικό του. Σε αυτό είχε πάει και αυτή
με τη μαμά της κάποιο καλοκαίρι. Είπαν και στην Ιφιγένεια να πάει μαζί τους,
αλλά είχε διάβασμα. Ο μπαμπάς της συμφώνησε, ενώ η μάνα έλεγε πως το
παιδί χρειαζόταν ξεκούραση, κάτι που δεν πίστευε. Απλά ήθελε να δείξει για
μια φορά πως δεν ήταν αιτία εκείνη που έφερνε αναστάτωση στο σπίτι τα
καλοκαίρια στο χωριό. Όταν έφυγαν, το σπίτι όλο ήταν δικό της και η φίλη
της η Βάσω στην Αίγινα. Όλα τα άφησε για αργότερα. Πάρτι, Αίγινα, τη ζωή
των δεκαεφτά χρόνων. Κλείστηκε στο διάβασμα. Σκεφτόταν τον εαυτό της
αρχαιολόγο στο πλευρό του Ανδρόνικου. Το Σεπτέμβρη γύρισε και η ξαδέρφη
της η Νερίνα από το νησί ερωτευμένη με έναν μηχανόβιο φοιτητή τον Νότη.
Ένα βράδυ πήγε και αυτή στη ντίσκο μακιγιαρισμένη με την παρέα της
Νερίνας. Η μάνα της κατέβασε τα μούτρα, γιατί έχανε το χρόνο από το
διάβασμα. Το ίδιο συμφώνησε και ο μπαμπάς της. Ξανάρχισαν τα σχολεία
και τα μαθήματα δυσκόλεψαν. Η ντίσκο πλέον είχε γίνει μια μακρινή
ανάμνηση. Η ξαδέρφη της όμως, όπως πάντα είχε τις βόλτες της, με τα
«τσιγαριλίκια» και το αγόρι της τον Νότη. Μάλιστα ένα βράδυ βρέθηκε στο
νοσοκομείο με σπασμένο χέρι. Είχε μπλέξει άσχημα με χημικές ουσίες. Στο
σπίτι κατηγόρησαν και την Ιφιγένεια που δεν τους είχε ενημερώσει για τις
επιπολαιότητες της ξαδέρφης της. Ψυχικά έγινε ράκος και όλο το βάρος
έπεφτε για ακόμη μια φορά σε αυτήν, ενώ οι υπόλοιποι έκλεισαν την
υπόθεση για να μη βγει προς τα έξω.
8. Ε΄ Ενότητα: Ο χορός του ήλιου
Στην πέμπτη ενότητα, πλησίαζαν οι εξετάσεις και ούτε λόγος για
πενταήμερη. Ακόμη και ο ανταγωνιστής της ο Κιούσης πήγε. Αυτή σκεφτόταν
μόνο την επιβράβευση και την πρωτιά. Τίποτα περισσότερο. Μάταια έκαναν οι
φίλοι της να τη μεταπείσουν. Όταν γύρισαν από την εκδρομή, όλοι ήταν
ενθουσιασμένοι από τη Ρόδο, τα μπουγελώματα, τον μαξιλαροπόλεμο και τα
τρελομεθύσια τα βράδια, όταν κοιμόταν οι καθηγητές. Η Ιφιγένεια ένιωθε ξένη
ανάμεσά τους. Ωστόσο ο συμμαθητής της ο Κιούσης λυπήθηκε που εκείνη δεν
είχε πάει και τότε εκείνη άθελά της του έπιασε το χέρι. Τότε γεννήθηκε ένας
έρωτας. Ένας έρωτας που δεν είχε σχέση με του Φοίβου, αλλά γύρευε την
αγάπη στα όνειρα. Τον Ιούνιο όμως, έπρεπε να ξεκόψουν για τις εξετάσεις.
ΣΤ΄ Ενότητα :Εξετάσεις
Στην έκτη ενότητα, στις 16 Ιουνίου η Ιφιγένεια ξενύχτησε για το πρώτο
μάθημα των αρχαίων. Μόλις τελείωσε, άρχισε να την πονάει το στομάχι. Οι
πόνοι αφόρητοι. Ο γιατρός της διέγνωσε οξεία σκωληκοειδίτιδα. Στα αρχαία
άριστα. Στα υπόλοιπα αποχή. Ο φίλος της πέρασε στη σχολή του και η φίλη
της η Βάσω πουθενά. Οι δικοί της προσπάθησαν να την κανακέψουν και
αυτή η υπερβολή την ενοχλούσε. Μέχρι και εκδρομή την έστειλαν ένα μήνα
με τη θεία της. Ακόμα και η φίλη της τη λυπόταν που ξαναγύρισε κοντά της.
Όμως οι νέοι δεν είναι για λύπηση. Έπρεπε να την αφήσουν να
στενοχωρηθεί, να κλάψει, να αποφασίσει, και να τραβήξει.
9. Ζ΄ Ενότητα: Posteritas
Στην έβδομη ενότητα, για την Ιφιγένεια ήταν ένα άσχημο καλοκαίρι, ένα
απαίσιο φθινόπωρο και ένας χειμώνας τρισάθλιος. Παρέες, καθόλου. Και τι να
πρωτοδιάβαζε. Τα ήξερε όλα απέξω. Όλα τα βαριόταν. Φίλους καθόλου. Μόνο η
ξαδέρφη της η Νερίνα που δεν της ταίριαζε και ο ξάδερφός της ο Στελάκης που
ήταν μικρός. Τα βράδια προσπαθούσε να κάτσει με τους μεγάλους. Ο θείος της, ο
Σταύρος, τους έστειλε γράμμα από τη Γουατεμάλα, νομίζοντας πως η Ιφιγένεια
έγινε συνάδελφος. Τι ντροπή! Έπεισε τον πατέρα της να μη του το πει. Έδωσε
εξετάσεις και πάλι απέτυχε. Ξεκινούσε από τα λατινικά αυτή τη φορά. Δεν ήξερε
αν το posteritas σήμαινε μέλλον ή υστεροφημία. Η αποτυχία ήρθε και στα
υπόλοιπα. Έπαθε τρακ. Η μαμά της έλεγε και ξανάλεγε πως είχε γίνει το κακό.
Τώρα ήταν χαμένη από χέρι. Δεν άντεχε άλλο, έπρεπε να σκεφτεί το τέλος,
πέφτοντας από την ταράτσα. Δεν θα ήταν ούτε η πρώτη , ούτε η τελευταία. Στο
δρόμο για την ταράτσα στέκονταν ο Νικήτας μονάχος του. Ούτε τις είπε ότι ήρθε
γι’αυτήν. Τότε εκείνη χαμογέλασε και του είπε αισιόδοξα πώς ξημέρωνε μια
καινούρια μέρα. Ένα Dum Spiro Spero (όσο ζω, ελπίζω).
H΄ Ενότητα: Η άλλη Ιφιγένεια
Στην όγδοη ενότητα, ο θείος από την Αμερική Σταύρος, έστειλε ένα γράμμα στον
ξάδερφό του, σαν από μηχανής θεός να στείλει την κόρη του στη Βοστώνη να
σπουδάσει. Ήθελε να έχει έναν ανάδοχό του, μια και τις προηγούμενες μέρες είχε
σπάσει τα άκρα του, πέφτοντας με το τζιπ του πεντακόσια μίλια έξω από την πόλη
του Μεξικού. Τους έλεγε μάλιστα να ετοιμάσουν τα δικαιολογητικά αν το
αποφάσιζαν. Αν δέχονταν όλα θα πήγαιναν καλύτερα. Οι εξετάσεις τέρμα, τέρμα και
το τρακ ή σκωληκοειδίτιδα. Όλοι χάρηκαν με αυτή την απόφαση του θείου, εκτός
10. από τη μαμά της Ιφιγένειας που έλεγε πως δε χρειάζεται βιασύνη και σιωπούσε.
Τις επόμενες μέρες, Ο θείος Τίμος ανακοίνωσε πως ο φίλος του ο Νίκος γινόταν
υπουργός. Τότε η μαμά της άδραξε την ευκαιρία να ζητήσει από τον φίλο του να
τακτοποιήσει κάπου την Ιφιγένεια. Έδειχνε αντίρρηση η μάνα της με την Αμερική.
Μάλιστα, άκουσε ένα βράδυ μια κουβέντα της με τον πατέρα της. Την είχε
«ξεγραμμένη» έλεγε, αν έφευγε. Πώς μπορεί μια μάνα έτσι απλά να ξεγράψει το
παιδί της; Και πώς ένα παιδί μπορεί να αντέξει να το ξεγράψουν; Η λύπη της έγινε
θυμός που την έπνιγε. Ήθελε να φύγει από όλους και όλα. Και μετά ήρθε ο πανικός.
Ήθελε τη μάνα της και τον Νικήτα. Αυτοί ήταν η οικογένειά της, ενώ ο θείος
Σταύρος ήταν το όνειρο που δεν μπορούσε να σταθεί χωρίς οικογένεια. Τις
επόμενες μέρες ο θείος έστειλε το εισιτήριό της. Το μόνο που ζητούσε ήταν μια
αγκαλιά της μάνας της που δεν την είχε, παρά μόνο όταν ήταν άρρωστη. Οι σκέψεις
τη βάραιναν, και η ζυγαριά έγερνε προς το μέρος της μάνας της, γιατί ο μπαμπάς
της θα πήγαινε και αυτός στην Αμερική. Η μάνα της θα έμενε μόνη της σε ένα παλιό
διώροφο σπίτι του Πειραιά. Όχι! Δεν μπορούσε να το κάνει αυτό! Έπρεπε να
θυσιαστεί για τα όμορφα μάτια της Ελένης στην Αυλίδα. Έπρεπε να εγκαταλείψει τα
όνειρα και τα σχέδια που είχε από παιδάκι, έλεγε στο γράμμα προς τον θείο της.
Θ΄ Ενότητα: Αντί για επίλογος
Στην τελευταία ενότητα, η Ιφιγένεια προσλήφτηκε ως υπάλληλος στο υπουργείο
με σύμβαση αορίστου χρόνου. Η μαμά της τώρα δεν αγωνιούσε ούτε ο μπαμπάς
της. Το’χε μετανιώσει τους είπε για την Αμερική και εκείνοι την πίστεψαν. Η
δουλειά της σπίτι-γραφείο και σύνταξη στα πενήντα πέντε της. Θύμωσε πολύ.
Πώς μπόρεσε αυτό να το κάνει στον εαυτό της; Της ήρθε να σηκώσει το χέρι της
και να το χαστουκίσει με όλη της τη δύναμη! Ήταν η μαμά της, ο μπαμπάς της,
11. ακόμα και η ξαδέρφη της η Νερίνα. Ήταν όλοι οι άλλοι, εκτός από τον ίδιο
της τον εαυτό. Τι ηλίθια που ήταν! Ήταν ένα μικρό τέρας, φτιαγμένο στις
ανάγκες του καθενός. Πήρε τον τίτλο του ήλιου χωρίς να σκεφτεί πως δεν
ήταν ήλιος αυτόφωτος, παρά ήταν ένα παιδί που είχε ανάγκη να το
φωτίζουν οι άλλοι. Έμαθε τα πάντα, απέκτησε γνώσεις, αλλά δεν έμαθε να
είναι ο εαυτός της. Και αυτό θα το μάθαινε σύντομα πηγαίνοντας σε μια
ψυχολόγο φίλη του Νικήτα. Εκείνο που θα της ζητούσε πρώτα ήταν να της
μάθει να χαμογελάει, όπως ήταν η πρώτη φορά που άγγιξε ένα όνειρο με
το συμμαθητή της τον Κιούση.
12. Το κοινωνικό μυθιστόρημα της Ελένης Δικαίου «Μου μαθαίνετε να χαμογελάω, σας
παρακαλώ;» είναι ένα υποδειγματικό μυθιστόρημα και ασφαλώς, ένα από τα πλέον
εξαιρετικά δείγματα γραφής στο χώρο της εφηβικής λογοτεχνίας. Από την πρώτη στιγμή
που το διάβασα, ταυτίστηκα με την ηρωίδα την Ιφιγένεια, οργίστηκα με τους γονείς της
και δάκρυσα με την προσπάθειά της να πετύχει τον στόχο της. Αν και μοναχοπαίδι και
άριστη μαθήτρια, φορτώθηκε μαζί με τα δικά της και τα όνειρα των άλλων γύρω της.
Έχοντας πρότυπο τον αρχαιολόγο θείο της, ονειρεύεται να γίνει και εκείνη αρχαιολόγος
βάζοντας στόχο την επιτυχία της στο πανεπιστήμιο. Όμως, αυτό που με κάνει και
λυπάμαι μαζί της, είναι ότι αφιέρωσε την επιτυχία της στον βωμό της οικογενειακής
ευτυχίας. Είναι το μόνο σημείο που συμφωνούν οι γονείς της, άνθρωποι με εντελώς
διαφορετικούς χαρακτήρες. Τέλος εντυπωσιάστηκα από τη συγγραφέα για τη στρωτή
δομημένη γλώσσα, τους καλοστημένους χαρακτήρες, την άνεση και το στήσιμο της
πλοκής, καθώς και την αμεσότητα και τη λιτότητα των διαλόγων.
13. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ
Η Ελένη Δικαίου σε μια εκδήλωση
φιλαναγνωσίας .
Η Ελένη Δικαίου γράφοντας το καινούριο
της βιβλίο.
Η Ελένη Δικαίου σε συνέντευξη.
Η επίσκεψη της Ελένης Δικαίου στο
20ο δημοτικό σχολείο Ιλίου
14. ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ
Εικόνα του βιβλίου:http//www.greekbooks.gr
Εικόνες της συγγραφέας:http//www. rhodes.aegean.gr
http//www. sxolikivivliothiki.gr
http//www. elenadavlamanou.gr
http//www. gnosi2dim.blogspot.com
http//www. 20dim-iliou.att.sch.gr
Εικόνα με χαμογελαστή φατσούλα:http//www.hkuriaataxia.blogspot.com
Εικόνα με βιβλία:http//www. grup2-master-tic.wikispaces.com
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Δικαίου, Ε., (1994). Μου μαθαίνετε να χαμογελάω σας παρακαλώ; Αθήνα:
Εκδόσεις Πατάκη.
