1. ΡΑΣΧΑ

2. ΢αρακοςτι
Για πολλοφσ από τουσ Ορκόδοξουσ Χριςτιανοφσ, θ Μ.
Σαρακοςτι αποτελείται από ζναν περιοριςμζνο
αρικμό από τυπικοφσ κανόνεσ και διατάξεισ όπου
κυρίωσ επικρατεί το αρνθτικό ςτοιχείο, όπωσ είναι:
αποχι από οριςμζνα φαγθτά, απαγόρευςθ τθσ
ψυχαγωγίασ, του χοροφ και ίςωσ κάκε κεάματοσ.
Ρολλοί ξεχνοφν το νόθμά τθσ. Μποροφμε καυμάςια
να το περιγράψουμε ςαν μια ''ατμόςφαιρα'', ςαν ζνα
''κλίμα'' μζςα ςτο οποίο μπαίνει κανείσ και πάνω απ'
όλα ςαν μία κατάςταςθ του νου, τθσ ψυχισ και του
πνεφματοσ, θ οποία για επτά εβδομάδεσ διαπερνά
ολόκλθρθ τθ ηωι μασ.

3. Μεγάλθ Εβδομάδα
Οι πρϊτεσ θμζρεσ, Μ. Δευτζρα, Μ. Τρίτθ και Μ. Τετάρτθ, τισ οποίεσ θ
εκκλθςία ονομάηει Μεγάλεσ και Άγιεσ ζχουν μζςα ςτο λειτουργικό κφκλο
τθσ Μ. Εβδομάδασ, ζνα κακοριςτικό ςκοπό. Τοποκετοφν όλεσ τισ ιερζσ
ακολουκίεσ ςτθν προοπτικι του τζλουσ, μασ υπενκυμίηουν το
εςχατολογικό νόθμα του Ράςχα. Οι τρείσ αυτζσ θμζρεσ ζχουν ςα ςκοπό να
μασ παρουςιάηουν, ςαν πρόκλθςθ αυτό το εςχατολογικό νόθμα του
Ράςχα και να μασ προετοιμάςουν να το καταλάβουμε και να το
αποδεχτοφμε. Δφο βαςικά γεγονότα χαρακτθρίηουν τισ ιερζσ ακολουκίεσ
τθσ Αγίασ και Μ. Ρζμπτθσ. Ο Μυςτικόσ Δείπνοσ του Κυρίου Ιθςοφ Χριςτοφ
με τουσ μακθτζσ Του και θ προδοςία του Ιοφδα. Το βακφτερο νόθμα και
των δφο αυτϊν γεγονότων είναι θ αγάπθ. Ο Μυςτικόσ Δείπνοσ είναι θ
εςχατολογικι αποκάλυψθ τθσ ςωτιριασ αγάπθσ του Θεοφ για τον
άνκρωπο, τθσ αγάπθσ που είναι θ καρδιά τθσ ςωτθρίασ. Στθν πρϊτθ
εκκλθςία θ Μ. Ραραςκευι ονομαηόταν ''Ράςχα του Σταυροφ''. Αυτι θ
μζρα είναι θ αρχι τθσ Διάβαςθσ, του Ρεράςματοσ, του οποίου το
βακφτερο νόθμα κα μασ αποκαλυφκεί ςιγά ςιγά, πρϊτα ςτθ καυμαςτι
θςυχία του Μεγάλου και Ευλογθμζνου Σαββάτου και φςτερα, ςτθ χαρά
τθσ Αναςτάςιμθσ Ημζρασ. Το Μ. Σάββατο είναι θ μζρα τθν οποία θ νίκθ
ζρχεται από μζςα και εξαφανίηει τθν ιττα, θ μζρα που ζχουμε τθν
ευκαιρία να θρεμιςουμε και να ςκεφτοφμε, πριν από τθν Ανάςταςθ, το
κάνατο του ίδιου του κανάτου.

4. Οριςμόσ Πάςχα
Ράςχα ονομάηεται θ μεγάλθ γιορτι του ιουδαϊςμοφ, θ οποία
κακιερϊκθκε ωσ ανάμνθςθ τθσ Εξόδου, που ελευκζρωςε τουσ
Εβραίουσ από τθν αιγυπτιακι δουλεία. Μεταγενζςτερα
υιοκετικθκε ωσ εορταςμόσ από τουσ Χριςτιανοφσ αναφορικά με
τον κυςιαςτικό κάνατο και τθν ανάςταςθ του Ιθςοφ Χριςτοφ. Το
γεγονόσ τθσ απελευκζρωςθσ αυτισ ςυνζβθ με μια ςειρά κεϊκϊν
προνοιακϊν παρεμβάςεων, από τισ οποίεσ θ ςθμαντικότερθ
εκδθλϊνεται τθ νφχτα, κατά τθν οποία κα εξολοκρεφονταν τα
πρωτότοκα των ανκρϊπων και των ηϊων των Αιγυπτίων, ενϊ τα
ςπίτια των Εβραίων κα προςτατεφονταν, αφοφ οι πόρτεσ τουσ
είχαν ςθμαδευτεί με το αίμα του αρνιοφ που είχαν κυςιάςει. To
Ράςχα θ μεγάλθ αυτι γιορτι τθσ Χριςτιανοςφνθσ, γιορτάηεται με
ξεχωριςτό τρόπο ςε κάκε γωνία τθσ χϊρασ και ιδιαίτερα ςε
οριςμζνεσ περιοχζσ αναβιϊνουν ικθ και ζκιμα που δίνουν ζνα
ιδιαίτερο «χρϊμα» ςτθν εορταςτικι αυτι περίοδο. Το «κάψιμο
του Ιοφδα» οι Αλογοδρομίεσ, οι Αυγομαχίεσ, θ αναπαράςταςθ τθσ
Αποκακιλωςθσ του Εςταυρωμζνου και θ Ανάςταςθ ςε
νεκροταφεία είναι οριςμζνεσ μόνο από τισ παραδϊςεισ που
ςυνεχίηονται ςε πόλεισ και χωριά.

5. ΢υμβολιςμοί του Πάςχα
Το κόκκινο πανί
Οι νοικοκυρζσ τθν Μεγάλθ Ρζμπτθ απλϊνουν ςτο μπαλκόνι ι ςτο
παράκυρο ζνα κόκκινο πανί που ςυμβολίηει το αίμα του Χριςτοφ, ενϊ τθν
ίδια θμζρα βάφουν τα κόκκινα αβγά.
Ο ςτολιςμόσ του επιτάφιου
Το κυριότερο όμωσ ζκιμο του Ράςχα ςχετικό με λουλοφδια είναι ο
ςτολιςμόσ του επιτάφιου. Ο ςτολιςμόσ των νεκρικϊν ςωρϊν με
λουλοφδια είναι αρχαιότατο ζκιμο, ωςτόςο ςτθν χριςτιανικι παράδοςθ
ζχει πάρει άλλθ διάςταςθ. Η περιφορά του ανκοςτόλιςτου επιτάφιου και
θ μυςταγωγία τθσ τελετισ κυμίηουν τα Ελευςίνια μυςτιρια.
Το τςοφγκριςμα των Ραςχαλινϊν αυγϊν
Tο τςοφγκριςμα των παςχαλινϊν αυγϊν, ςυμβολίηει τθν Ανάςταςθ του
Xριςτοφ, κακϊσ το αυγό ςυμβολίηει τθ ηωι και τθ δθμιουργία που κλείνει
μζςα του τθ ηωι. Πταν το κζλυφόσ του αυγοφ ςπάςει με το τςοφγκριςμα,
γεννιζται μια ηωι, ζτςι και το παςχαλινό αυγό ςυμβολίηει το ςπάςιμο του
τάφου του Xριςτοφ και τθν Aνάςταςι Tου.
Τα βάγια
Κατά τθν λαϊκι δοξαςία τα βάγια ζχουν γονιμοποιό δφναμθ, γι' αυτό
γίνονται βαγιοχτυπιματα ςε ότι καρπίηει.

6. Το τςουρζκι
Είναι ο εξελιγμζνοσ τφποσ του παςχαλινοφ ψωμιοφ, τθσ Λαμπροκουλοφρασ ι
του Λαμπρόψωμου. Το όνομα "τςουρζκι" προζρχεται από τθν Τουρκικι λζξθ
"corek" που αναφζρεται ςε οποιοδιποτε ψωμί είναι φτιαγμζνο με ηφμθ που
περιζχει μαγιά. Υπάρχουν πολλά είδθ corek, τόςο αλμυρά όςο και γλυκά, που
εμφανίηονται ςε διάφορα ςχιματα και μεγζκθ ανάλογα με τθν περιοχι. Οι
Αρμζνιοι, κακϊσ και οι άνκρωποι ςτο Αηερμπαϊτηάν, φτιάχνουν ζνα "churek"
που είναι ζνα ςτρογγυλό επίπεδο ψωμί παςπαλιςμζνο με ςουςάμι.
Το Ραςχαλινό αρνί
Οι αμνοί είναι από τα πιο αναγνωρίςιμα ςφμβολα του Ράςχα, κακϊσ
ςυμβολίηουν το Χριςτό. Ο Ιωάννθσ ο Βαπτιςτισ είχε παρομοιάςει το Χριςτό με
τον "Αμνό του Θεοφ, ο οποίοσ κα πάρει μαηί του τθν αμαρτία του κόςμου".
Ακόμθ με το αίμα τουσ οι Εβραίοι ζβαφαν τθν είςοδο των ςπιτιϊν τουσ, κατ'
αναπαράςταςθ τθσ νφκτασ τθσ εξόδου από τθν Αίγυπτο.
Τα κρινάκια του Ράςχα
Τα κρινάκια ζχουν ςυνδεκεί από τουσ ανκρϊπουσ των τεχνϊν και των
γραμμάτων με τθν ομορφιά, τθν ανανζωςθ και τθν ελπίδα. Σφμφωνα με τθ
χριςτιανικι παράδοςθ κατά τισ τελευταίεσ ϊρεσ τθσ ηωισ του Χριςτοφ, άνκιηαν
κρινάκια, κάκε φορά που ο ιδρϊτασ του ζπεφτε ςτο ζδαφοσ.
Τα κόκκινα αυγά
Συμβολίηουν τθ χαρά για τθν Ανάςταςθ του Χριςτοφ. Ο λαόσ πιςτεφει ότι
ζχουν τθ δφναμθ να διϊχνουν κάκε κακό.
Οι κροτίδεσ και τα βεγγαλικά του Ράςχα
Ρροζρχονται από τθν αρχαία δοξαςία ότι οι κρότοι αποδιϊχνουν τα δαιμόνια
και τα μιάςματα και το φϊσ ζχει ανανεωτικι και κακαρτιρια δφναμθ

7. ΠΑ΢ΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ΢
Από το Σάββατο του Λαηάρου που οι μικρζσ
“Λαηαρίνεσ” βγαίνουν ςτουσ δρόμουσ για να
πουν τα κάλαντα τθσ θμζρασ και να μαηζψουν
αυγά ςτα καλάκια τουσ, μζχρι τισ πανθγυρικζσ
εκδθλϊςεισ του Αϊ-Γιϊργθ, ςτθ Μακεδονία
διατθροφνται ικθ και ζκιμα αιϊνων.

8. ΢ζρρεσ
Άγιο Πνεφμα: Τθ Μεγάλθ Ραραςκευι, ςτθ Μονι του Ρροφιτου Ηλία, ςτο Άγιο
Ρνεφμα Σερρϊν, που βρίςκεται ς' ζνα λόφο πάνω από το ομϊνυμο χωριό,
αναβιϊνει το ζκιμο τθσ Αποκακιλωςθσ του Κυρίου. Ο Μθτροπολίτθσ Σερρϊν και
Νιγρίτασ Θεολόγοσ, ςυνοδευμζνοσ από ιερείσ και κρατϊντασ λάβαρα και
εξαπτζρυγα, οδθγοφνται ςτον ιερό λόφο, όπου κυμίηει απόλυτα τον λόφο του
Γολγοκά. Ράνω ςτον πετρόχτιςτο λόφο, βρίςκεται ο Εςταυρωμζνοσ. Το ςκθνικό
ςυγκλονίηει τον κάκε επιςκζπτθ.
Ιερείσ και πιςτοί προςεφχονται και με μεγάλθ ευλάβεια κατεβάηουν τον Κφριο
από τον Σταυρό. Αφοφ τον μυρϊςουν, τυλίγουν το ςϊμα του ςε άςπρο ςεντόνι
και τον μεταφζρουν ςτον Τάφο, που ζχει καταςκευαςτεί, για τον ςκοπό αυτό, λίγα
μζτρα πιο κάτω. Ζπειτα κλείνουν τθν είςοδο με μια μαρμάρινθ πζτρα και τθν
ςφραγίηουν με βουλοκζρι και κορδζλεσ Τθν άλλθ μζρα, ξθμερϊνοντασ το Μεγάλο
Σάββατο, πθγαίνουν να ανοίξουν τον Τάφο και να πάρουν το Σϊμα του Χριςτοφ
βάηοντασ ςτθ κζςθ του τθν εικόνα τθσ Αναςτάςεωσ. Ο τάφοσ κα μείνει ανοιχτόσ
όλθ τθ χρονιά. Επίςθσ τθν Μεγάλθ Ραραςκευι, κατά τθν περιφορά του Επιταφίου
αναβιϊνουν ςτθ ςυνοικία του Αγίου Ιωάννθ Θεολόγου, το ζκιμο «Αδϊνια».
Σφμφωνα με το τελετουργικό του εκίμου, όταν ο Επιτάφιοσ πλθςιάηει, κάκε
νοικοκυρά τοποκετεί ςτο κατϊφλι του ςπιτιοφ τθσ ζνα τραπεηάκι, πάνω ςτο οποίο
ζχει τοποκετιςει κυμίαμα και τθν εικόνα του Εςταυρωμζνου, πλαιςιωμζνθ από
παςχαλιζσ και άλλα άνκθ.
Επιπλζον ετοιμάηεται ζνα πιάτο με κρικάρι ι φακι ζκιμο που παραπζμπει ςτουσ
«Αδϊνιδοσ Κιπουσ». Οι «Αδϊνιδοσ Κιποι» ςφμφωνα με τθν λαογραφικι μασ
παράδοςθ, ςυμβολίηουν τθν νιότθ που χάνεται γριγορα και άδικα όπωσ και ο
Άδωνθσ που πζκανε από δάγκωμα κάπρου.
Στθν αρχαιότθτα, κατά τθν πρϊτθ μζρα του εκίμου γινόταν θ αναπαράςταςθ τθσ
κθδείασ του και τθ δεφτερθ μζρα θ γιορτι για τθν ανάςταςι του. Σιμερα, οι
νοικοκυρζσ τοποκετοφν τα όςπρια και το κρικάρι για να ζχουν ευθμερία,
πλοφςιεσ ςοδειζσ και γεμάτο οικογενειακό τραπζηι.

9. Χαλκιδικι
Ιεριςςόσ: Το ςθμαντικότερο Ραςχαλινό ζκιμο είναι "ΤΟΥ ΜΑΥ΢ΟΥ
ΝΙΟΥ Τ' ΑΛΩΝΙ". Γιορτάηεται τθν Τρίτθ θμζρα του Ράςχα, ςτθν
ομϊνυμθ τοποκεςία πάνω ςτουσ λόφουσ. Μετά τθν επιμνθμόςυνθ
δζθςθ και τθν εκφϊνθςθ του πανθγυρικοφ τθσ θμζρασ, οι
γεροντότεροι αρχίηουν τον χορό. Σιγά-ςιγά πιάνονται όλοι οι
κάτοικοι και πολλζσ φορζσ ο χορόσ ζχει μικοσ τετρακόςια μζτρα.
Τραγουδοφν και χορεφουν όλα τα Ραςχαλινά τραγοφδια και
τελειϊνουν με τον "ΚΑΓΚΕΛΕΥΤΟ" χορό, που είναι θ αναπαράςταςθ
τθσ ςφαγισ 400 Ιεριςςιωτϊν από τουσ Τοφρκουσ, κατά τθν
επανάςταςθ του 1821. Ο χορόσ περνά κάτω από δάφνινθ αψίδα,
όπου υπάρχουν δφο παλικάρια με υψωμζνα ςπακιά. Ο χορόσ ςτθ
μζςθ περίπου του τραγουδιοφ διπλϊνεται ςτα δφο με τουσ
χορευτζσ να περνοφν ο ζνασ απζναντι από τον άλλο για τον
τελευταίο χαιρετιςμό.
Κατά τθν διάρκεια τθσ γιορτισ μοιράηονται ςε όλουσ, καφζσ που
βράηει ςε μεγάλο καηάνι "ηωγραφίτικοσ", τςουρζκια και αυγά. Ο
χορόσ επαναλαμβάνεται το απόγευμα ςτθν κεντρικι πλατεία του
χωριοφ. Επιπλζον ςτθν παραλία ςτθν Χαλκιδικι, διοργανϊνεται
τθν Τρίτθ μζρα του Ράςχα, γίνονται Αλογοδρομίεσ ςτο δθμοτικό
κάμπινκ «μφλοι». Οι Αλογοδρομιεσ είναι ζνα ζκιμο που ζχει βακιά
τισ ρίηεσ του ςτο χρόνο και αναβιϊνει με επιτυχία τα τελευταία
χρονιά .

10. Πετροκζραςα: Από το μοναςτιρι του Ξθροπόταμου του Αγίου
Προυσ, όπου φυλάςςεται ο Τίμιοσ Σταυρόσ, μεταφζρεται ςτο
χωριό Ρετροκζραςα που απζχει 52 χλμ. από τθ Θεςςαλονίκθ. Το
χωριό ζχει το "ιερό δικαίωμα" μοναδικό ςτον κόςμο, να φιλοξενεί
τον Τίμιο Σταυρό από τθν Κυριακι των Βαΐων μζχρι τθν Μ. Δευτζρα
το πρωί. Αυτό γίνεται ςε ανάμνθςθ τθσ ςωτθρίασ του χωριοφ από
αφανιςμό, εξαιτίασ κανατθφόρου αςκζνειασ (πανϊλθσ), ςτα μζςα
του 18ου αιϊνα.
Ουρανοφπολθ: Στθν Ουρανοφπολθ, ξεχωρίηει το ςτόλιςμα του
επιταφίου με λουλοφδια και πζρλεσ, που φτιάχνουν οι γυναίκεσ
του χωριοφ ςτθ διάρκεια τθσ Σαρακοςτισ. Το Μεγάλο Σάββατο, οι
πιςτοί ςυγκεντρϊνονται ςτον Ρφργο του Ρροςφορίου, ςτο λιμάνι,
για να ακοφςουν τον παπά να ψάλλει το "Χριςτόσ Ανζςτθ".

11. Καβάλα
Νζα Ηρακλείτςα: Στο νομό Καβάλασ, τθ Μεγάλθ Ραραςκευι, οι πιςτοί ςτο
Δθμοτικό Διαμζριςμα Νζασ Ηρακλείτςασ του Διμου Ελευκερϊν, ηουν τθ
ςυγκίνθςθ του Θείου Ράκουσ. Μζςα ςε κατανυκτικι ατμόςφαιρα γίνεται
θ αποκακιλωςθ του άχραντου ςϊματοσ του Ιθςοφ Χριςτοφ, ςτο φψωμα
του παρεκκλθςίου τθσ Αγίασ Μαρίνασ, ςτθν τοποκεςία «Νθςάκι», ςτθν
παραλία τθσ Νζασ Ηρακλείτςασ. Η ιερά πομπι ξεκινά από τον Ιερό Ναό
Ραναγίασ Φανερωμζνθσ, όπου φυλάςςεται θ καυματουργι εικόνα τθσ
Ραναγίασ, τθν οποία- ςφμφωνα με τθν παράδοςθ- αγιογράφθςε ο
Απόςτολοσ και Ευαγγελιςτισ Λουκάσ, και ςτθ ςυνζχεια κατευκφνεται ςτο
Νθςάκι, όπου και πραγματοποιείται θ τελετι τθσ αποκακιλωςθσ.
Μυροφόρεσ ραίνουν το άχραντο ςϊμα του Ιθςοφ, με λουλοφδια, κατά τθ
μεταφορά του ςτο ναό και τθν εναπόκεςι του ςτον τάφο.
Θάςοσ: Στα Καλφβια Λιμεναρίων τθσ Θάςου διατθρείται το ζκιμο "Για
βρζξ' Απρίλθ μ'" που γιορτάηεται τθν τρίτθ θμζρα του Ράςχα. Το ζκιμο
ζχει τισ ρίηεσ του ςτουσ χοροφσ του διονυςιακοφ κφκλου και είναι μια
επίκλθςθ για ανοιξιάτικθ βροχι. Οι κάτοικοι τθσ κοινότθτασ και οι
επιςκζπτεσ το γιορτάηουν με δθμοτικοφσ χοροφσ, ενϊ ςε μεγάλα
τςουκάλια μαγειρεφεται κρζασ με ρφηι που ςτθ ςυνζχεια μοιράηεται
ςτουσ ςυγκεντρωμζνουσ.

12. Νζα Πζραμοσ: Το βράδυ τθσ Μεγάλθσ Ραραςκευισ, ςτθν ζδρα του Διμου
Ελευκερϊν, τθ Νζα Ρζραμο, κατά τθν περιφορά του επιταφίου, οι
κάτοικοι ςε κάκε γειτονιά τθσ πόλθσ αναβιϊνουν ζνα πολφ παλιό ζκιμο:
καίγουν από ζνα ομοίωμα του Ιοφδα, τθ ςτιγμι που θ πομπι του
επιταφίου περνάει από τουσ δρόμουσ. Ολόκλθρθ θ πόλθ εκείνθ τθ νφχτα
φωτίηεται από τισ δεκάδεσ φωτιζσ, που ανάβουν οι κάτοικοι, ςτζλνοντασ
ζτςι το μινυμα τθσ κάκαρςθσ, αλλά και τθσ αιϊνιασ ανάςταςθσ.
Ελευκερζσ: Τθν τρίτθ μζρα του Ράςχα, με ςυγκίνθςθ και ευλάβεια, ςτο
Δθμοτικό Διαμζριςμα Ελευκερϊν ςτον ομϊνυμο Διμο, δυτικά του νομοφ
Καβάλασ, αναβιϊνουν τα παραδοςιακά «Μαηίδια». Ζνα ζκιμο που
χρονολογείται από τα χρόνια τθσ Τουρκοκρατίασ. Οι πιςτοί μεταφζρουν εν
πομπι τα εικονίςματα από τθ βυηαντινι εκκλθςία του Αγίου Ταξιάρχθ,
τθν παλαιότερθ εκκλθςία τθσ περιοχισ, ςτα «Μαηίδια» όπου βρίςκεται το
γραφικό εξωκλιςι των Αγίων ΢αφαιλ, Ειρινθσ και Νικολάου. Εκεί, τελοφν
αρτοκλαςία και αγιαςμό αναπζμποντασ παρακλιςεισ προσ τον Αναςτάντα
Χριςτό να ευλογιςει τθν καλλιεργθτικι περίοδο που ξεκινάει ϊςτε να
είναι αποδοτικι και εφφορθ. Οι πιςτοί προςκυνοφν τα εικονίςματα και εν
πομπι επιςτρζφουν ςτθν εκκλθςία του Αγίου Ταξιάρχθ.
Στθ ςυνζχεια, ςτθν πλατεία του παλιοφ παραδοςιακοφ οικιςμοφ, ςτινεται
μεγάλο γλζντι. Τον χορό αρχίηει ο ιερζασ και ακολουκοφν οι κάτοικοι του
χωριοφ, που χορεφουν και τραγουδοφν τρία ςυγκεκριμζνα τραγοφδια,
που διαςϊκθκαν με το πζραςμα των χρόνων. Η προςφορά ςπιτικϊν
φαγθτϊν και γλυκϊν από τισ γυναίκεσ του Ρολιτιςτικοφ Συλλόγου
Ελευκερϊν ολοκλθρϊνουν τθν παραδοςιακι γιορτι που ζχει τισ ρίηεσ τθσ
ςτθν τουρκοκρατία και ακόμα παλιότερα.

13. Δράμα
Πόλθ Δράμασ: Η παςχαλινι περίοδοσ ζχει και ςτθν περιοχι τθσ Δράμασ
τθν ξεχωριςτι τθσ εκιμολογία, που αρχίηει από το Σάββατο του Λαηάρου,
με τισ ομάδεσ των παιδιϊν που τραγουδοφν τα πάκθ του φίλου του
Χριςτοφ. H εκιμολογία, που αρχίηει από το Σάββατο του Λαηάρου με τισ
ομάδεσ των παιδιϊν που τραγουδοφν τα πάκθ του φίλου του Χριςτοφ.
΢ιταγροί: Το δικό τθσ χαρακτιρα ζχει θ Δευτζρα του Θωμά ςτουσ
Σιταγροφσ Δράμασ, όπου οι εκεί εγκατεςτθμζνοι Ρόντιοι ςυνεχίηουν
πανάρχαια ζκιμα των κοιτίδων τουσ, όπωσ επιςκζψεισ ςτα μνιματα, με
διανομι κόκκινων αβγϊν και γλυκιςμάτων και με τραγοφδια, ζκιμα με
κακαρά αρχαϊκι μορφι και με ςυνακόλουκεσ μεταφυςικζσ δοξαςίεσ και
αντιλιψεισ.
Μικρόπολθ: Ιδιάηουςα εκδιλωςθ είναι θ λεγόμενθ «Γιορτι του Θεοφ»
ςτθ Μικρόπολθ Δράμασ, μετά το Ράςχα, ςτο ξωκλιςι του Αγίου Γεωργίου,
με ςυνεςτίαςθ εκεί των πανθγυριςτϊν. Η εκδιλωςθ ςυνδζεται με τοπικι
παράδοςθ και κεωρείται ωσ ςυνζχιςθ τθσ εκπλιρωςθσ παλαιοφ
προγονικοφ τάματοσ
Καλι Βρφςθ: Τισ παςχαλινζσ αυτζσ μζρεσ ξεχωριςτό ενδιαφζρον
παρουςιάηει θ πομπικι περιφορά τθσ εικόνασ τθσ Αναςτάςεωσ γφρω από
το αγροτικό όριο τθσ Καλισ Βρφςθσ Δράμασ, τθν Ρζμπτθ τθσ
Διακαινθςίμου, για προςταςία του χωριοφ από κάκε κακό και ιδιαίτερα
από το χαλάηι που είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για τθν παραγωγι τθν
ανοιξιάτικθ περίοδο

14. Πιερία
Λιτόχωρο: Τθν Μ. Ρζμπτθ, το βράδυ,
ςτολίηονται οι επιτάφιοι που φτιάχνονται από
ελεφκερεσ κοπζλεσ, που όλθ τθν Σαρακοςτι
φτιάχνουν λουλοφδια από φφαςμα. Τθν Μ.
Ραραςκευι το βράδυ γίνεται ςτο παηάρι θ
ςυνάντθςθ των Επιταφίων που ςυνοδεφονται
από χορωδίεσ Λιτοχωριτϊν, δθμιουργϊντασ
ζνα εκπλθκτικό κζαμα.

15. Πζλλα
Γιαννιτςά: Τθ δεφτερθ μζρα του Ράςχα ςτα
Γιαννιτςά του νομοφ Ρζλλασ κα αναβιϊςει το
ζκιμο "Κουνιζσ". Το ζκιμο αυτό γινόταν γιατί θ
"αιϊρθςθ", δθλαδι το κοφνθμα, κεωροφνταν
ότι γίνονται "ςε καλό", υπζρ υγείασ και
πλοφςιασ ςοδειάσ. Επίςθσ ςτθν Ρζλλα ςτο
χωριό Μαργαρίτα, τθ δεφτερθ μζρα του
Ράςχα , πραγματοποιείται το τοπικό ζκιμο
Σπάςιμο των Αυγϊν και προςφζρονται ςτουσ
επιςκζπτεσ τοπικά παραδοςιακά εδζςματα

16. ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΣΟΤ ΠΑ΢ΧΑ ΢ΣΗΝ ΝΟΣΙΑ
ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΢ΣΑ ΝΗ΢ΙΑ ΣΗ΢

17. Κριτθ
Στθν Κριτθ όλθ τθν Μεγάλθ Εβδομάδα δεν ακοφν τραγοφδια, δεν
τραγουδάνε οφτε ςφυρίηουν, ςτα καφενεία δεν παίηουν χαρτιά και
με ζνα ςπάγκο κρεμοφν τον φάντθ τθσ τράπουλασ από το ταβάνι.
Τα αγόρια και οι μεγάλοι άντρεσ όλθ τθν Μ. Εβδομάδα κόβουν
ξφλα κυρίωσ κατςοπρίνια, αςπαλάκουσ και άλλουσ κάμνουσ και το
Μ. Σάββατο φτιάχνουν τθν ρεματιά φψουσ 3-4 μζτρων και πλάτουσ
6-8 μζτρα για να κάψουν το ομοίωμα του Ιοφδα, το οποίο
περιφζρουν ςε όλα τα ςπίτια του χωριοφ και το χτυποφν και
κακίηουν για τθν αιςχρι προδοςία του. Οι γυναίκεσ δίνουν ό,τι
παλαιά ροφχα ζχουν για να ντυκεί ''ο βρϊμοσ ο Ιοφδασ'', τον οποίο
παραγεμίηουν με άχυρα. Το Μ. Σάββατο το ομοίωμα του Ιοφδα
τοποκετείται πάνω ςτθν ρεματιά με τα ξφλα, για τον φόβο των
Ιουδαίων, δθλαδι των γειτονικϊν χωριϊν που επιδιϊκουν να
κλζψουν τον Ιοφδα. Το βράδυ τθσ Ανάςταςθσ, με το Χριςτόσ
Ανζςτθ, τα κοπζλια βάηουν φωτιά ςτον Ιοφδα, ο οποίοσ καίγεται με
τα απαραίτθτα μπαλοταρίςματα και ακόμα και οι εχκροί εκείνθ τθν
μζρα δίνουν το φιλί τθσ αγάπθσ ςτο προαφλιο τθσ εκκλθςίασ. Τα
κφρια φαγθτά τθσ ΢αρακοςτισ του Πάςχα που παραςκευάηουν οι
νοικοκυρζσ τθσ Κριτθσ είναι τα άγρια χόρτα: καλίτςεσ (γλυκά
πρϊιμα άγρια ραδίκια), αςκολφμπροι (αςκόλυμπρα άγρια-
αγκάκινα χόρτα), τηόχοι (ηοχοί), ψικοςιρίδεσ (πικρϊδθ άγρια
χόρτα), χοιρομουρίδεσ, ςταμναγκάκι, ραπανίδεσ κ.α. Και βεβαίωσ
οι χοχλιοί (ςαλιγκάρια βραςτά, μπουμπουριςτά κ.α.).

18. O επίτροποσ τθσ κάκε εκκλθςίασ δφο ϊρεσ πριν τθν Ανάςταςθ ζπαιρνε ζνα
ςιμαντρο και χτυπϊντασ το γυρνοφςε από γειτονιά ςε γειτονιά, για να
ξυπνιςει-προςκαλζςει τουσ πιςτοφσ για τθ Θεία λειτουργία-Ανάςταςθ.
Φεφγοντασ οι κρθτικοί πιςτοί από το ςπίτι, για να πάνε ςτθν εκκλθςία και
να ακοφςουν το ''Χριςτόσ Ανζςτθ'' ανάβουν ςτθν αυλι μια μικρι φωτιά
(φουνάρα) για κάψιμο του Ιοφδα του ςπιτιοφ, πάνω από τθν οποία
περνοφν όλοι, μικροί και μεγάλοι, κάνοντασ ταυτόχρονα το ςταυρό τουσ
και μια ευχι, δθλαδι λζγοντασ π.χ. ''Ζτςι να καοφν και οι δικοί μασ
προδότεσ και εχκροί''. Μόλισ πει ο παπάσ το ''δεφτε λάβετε φωσ'' πολλοί
με ζνα κερί θ φαναράκι μεταφζρουν το άγιο φωσ ςτο ςπίτι τουσ
αμίλθτοι (μόλισ πάρουν το φωσ και μζχρι να πάνε ςπίτι δε λζνε καμία
λζξθ), πιςτεφοντασ ότι ζτςι κα γίνει κάτι καλό ςτο ςπιτικό τουσ ι ότι ζτςι
κα φφγουν οι δαίμονεσ. Σθμαντικι κζςθ κατζχει και το παηάρι των
βουκολιϊν. Στθ ςθμερινι του μορφι είναι ουςιαςτικά μια
εμποροπανιγυρθσ και ηωοπανιγυρθσ που ςυγκεντρϊνει εκατοντάδεσ
μικροπωλθτϊν αλλά και πλικοσ κόςμου από κάκε γωνιά τθσ Κριτθσ. Οι
Βουκολιζσ, πριν και μετά το Β' Ραγκόςμιο πόλεμο, ιταν το εμπορικό
κζντρο τθσ κεντρικισ και ανατολικισ Κιςςάμου και μζροσ του κεντρικοφ
Σελίνου. Η περιοχι κακϊσ ιταν γεωργοκτθνοτροφικι ςυγκζντρωνε κόςμο
για πϊλθςθ και ανταλλαγι προϊόντων. Οι μζρεσ που το παηάρι ζφκανε
ςτο αποκορφφωμά του ιταν τθν παραμονι του Δεκαπενταφγουςτου και
τθν Μ. Ραραςκευι

19. Κεφαλονιά
Στθν Κεφαλονιά όπωσ και ςε άλλα μζρθ τθσ Ελλάδασ υπάρχουν οριςμζνα Χριςτιανικά
ζκιμα, τα οποία τθροφνται πάντα με ευλάβεια. Φυςικά το Κεφαλλονίτικο πνεφμα ζχει
παρειςφριςει ςε αυτά ςε μεγάλο βακμό και ζχει επθρεάςει ςε μεγάλο βακμό τον
τελετουργικό και τον χαρακτιρα, αλλά και τθν ζκταςθ και ςθμαςία που το κάκε ζνα
λαμβάνει. Ασ δοφμε λοιπόν κατά ςειρά τι ιςχφει ςτθν Κεφαλονιά. Η Μ. Εβδομάδα
είναι το αποκορφφωμα τθσ Σαρακοςτισ, μιασ περιόδου νθςτείασ και εγκράτειασ. Και
ζρχεται να ολοκλθρωκεί από τθν ιςτόρθςθ και ςυμβολικι αναπαράςταςθ των πακϊν
ςτθν εκκλθςία. Το ΢άββατο του Λαηάρου κατά το παρελκόν, και πολφ ςπάνια
ςιμερα, τα παιδιά γφριηαν ςτισ γειτονιζσ και ζλεγαν τον Λάηαρο. Τα κάλαντα αυτά
λζγονταν με τριηόνια και ελάχιςτοι τα αναγνωρίηουν ςιμερα. Τθν Κυριακι των Βαϊων
θ εκκλθςία ςτολίηεται με κλαδιά φοίνικα (ςφμβολο νίκθσ πάνω ςτο κάνατο) και
φτιάχνονται τα βάγια, μικροί ςταυροί από φφλλα φοίνικα δεμζνα με κλαδάκια ελιάσ
(ςφμβολο νίκθσ), και φαςκόμθλο (ςφμβολο ςωτθρίασ) ενϊ παλαιότερα
χρθςιμοποιοφςαν και βιολζτεσ. Κατά τθν πρωινι ακολουκία μοιράηονται τα βάγια
ςτουσ πιςτοφσ. Η καταςκευι του βάγιου γίνεται από τον ιερζα, αλλά και πιςτοφσ που
αποβραδίσ καλοφνται να βοθκιςουν τθν καταςκευι τουσ. Συνικωσ το φαγθτό τθσ
θμζρασ αυτισ είναι ψάρι ι πίτα με καλαςςινό περιεχόμενο. Τθν Μ. Σρίτθ ςτισ
εκκλθςίεσ αποβραδίσ ψζλνεται το τροπάριο τθσ Καςςιανισ. Στο Αργοςτόλι, θ αντρικι
χορωδία κατά τισ εννζα το βράδυ ςτθν Σιςςιϊτιςςα και τθν Μθτρόπολθ εκτελεί χρζθ
εκκλθςιαςτικισ χορωδίασ και απαγγζλει αυτόν τον υπζροχο φμνο που ςθματοδοτεί
τθν ουςιαςτικι ζναρξθ τθσ εβδομάδασ των Ρακϊν. Η Μ. Σετάρτθ είναι θ μζρα του
μυςτθρίου του ευχελαίου. Σχετικά με αυτό υπάρχουν αρκετά ζκιμα και παραλλαγζσ.
Είναι περίπου τα ίδια ζκιμα με όλεσ τισ περιοχζσ τθσ Ελλάδασ.

20. Η Μ. Πζμπτθ είναι θ μζρα του μυςτικοφ δείπνου. Οι νοικοκυρζσ το μεςθμζρι ετοιμάηουν
τα παςχαλινά αυγά. Για όςεσ φτιάχνουν οι ίδιεσ τα Λαμπροκοφλουρα είναι θ μζρα και για
αυτό. Το απόγευμα λζγονται ςτισ εκκλθςίεσ τα δϊδεκα ευαγγζλια με τα πάκθ του Χριςτοφ
και θ μζρα ολοκλθρϊνεται με το ςιμερον κρεμάται και τθ ςταφρωςθ του Κυρίου μασ.
Αρχάγγελοσ, Άγιοσ Σπυρίδωνασ και Μθτρόπολθ είναι οι εκκλθςίεσ ςτισ οποίεσ μαηεφεται ο
κόςμοσ ςτο Αργοςτόλι για μια από τισ πλζον κατανυκτικζσ ςτιγμζσ τθσ εβδομάδασ για να
προςκυνιςει τον εςταυρωμζνο Ιθςοφ. Η Μ. Παραςκευι είναι μζρα πζνκουσ για ολόκλθρθ
τθ Χριςτιανοςφνθ. Οι πιςτοί προςκυνοφν τον επιτάφιο που ζχει ςτολιςτεί από το πρωί.
Επίςθσ επιςκζπτονται τα νεκροταφεία για να κακαρίςουν τουσ τάφουσ και να λιβανίςουν.
Είναι θ μζρα τθσ πιο αυςτθρισ νθςτείασ. Το βράδυ γίνεται θ περιφορά του Επιταφίου ςτουσ
δρόμουσ τθσ πόλθσ. Το Μ. ΢άββατο θ μζρα ςυνεχίηεται κατανυκτικά, με το προμινυμα τθσ
Ανάςταςθσ το μεςθμζρι. Πλοι όμωσ περιμζνουν το βράδυ για το ξζςπαςμα τθσ χαράσ και
τθν κορφφωςθ τθσ μεγαλφτερθσ αυτισ γιορτισ τθσ Χριςτιανοςφνθσ. Δφο ϊρεσ πριν τισ
δϊδεκα μαηεφονται ςτθν εκκλθςία για να ακοφςουν τθν ακολουκία τθσ Ανάςταςθσ. Με τθν
ζλευςθ τθσ 12θσ όλοι ζχουν ςυγκεντρωκεί ςτα κεντρικά ςθμεία και ο παπάσ ανακοινϊνει το
γεγονόσ τθσ Ανάςταςθσ του Κυρίου. Οι ςτιγμζσ που ακολουκοφν είναι μοναδικζσ. Ο τόποσ
δονείται από τα βαρελότα και ειδικά ςτθν Κεφαλονιά είναι περιςςότερα από οπουδιποτε
αλλοφ. Η κεντρικι πλατεία ςτο Αργοςτόλι είναι περιτριγυριςμζνθ από κόςμο, ενϊ ςτο
κζντρο τθσ ρίχνονται για αρκετι ϊρα πυρομαχικά, ενϊ ζνα μαφρο ςφννεφο καπνοφ
ςκεπάηει τθν ατμόςφαιρα. Ο ενκουςιαςμόσ μεγάλοσ, ταυτόχρονα με τθν κατάνυξθ. Αλλά
και ςτο Λθξοφρι το ζκιμο καλά κρατεί. Ζχουν ακουςτεί φαινόμενα που οφτε τα γζνια του
ιερζα δε γλιτϊνουν από τα μικρά ι μεγαλφτερα δυναμιτάκια, ενϊ θ ρίψθ μζςα ςτθν
εκκλθςία κεωρείται κάτι μάλλον ςυνθκιςμζνο. Απαιτείται ιδιαίτερθ προςοχι για να μθν
αποβεί το παιχνίδι αυτό επικίνδυνο. Με το τζλοσ τθσ νθςτείασ αρχίηει το παςχαλινό τραπζηι
που περιλαμβάνει όλα αυτά που απαγορευόταν τόςεσ θμζρεσ. Τθν Κυριακι του Πάςχα τα
ςουβλιςτά αρνιά και το τςοφγκριςμα των αυγϊν είναι ςυνθκιςμζνα και διαδεδομζνα ςε
όλθ τθν Ελλάδα. Η επόμενθ τθσ Μ. Εβδομάδασ ςτθν Κεφαλονιά ονομάηεται Νια βδομάδα
και ζτςι αποδίδεται το νόθμα τθσ αλλαγισ του κόςμου μετά από το κοςμοϊςτορικό αυτό
ςυμβάν το οποίο εορτάηουμε

21. Λιβαδειά
Στθ Λιβαδειά το πιο χαρακτθριςτικό ζκιμο είναι το πολφ γνωςτό
και μοναδικό ''Πάςχα τθσ Λιβαδειάσ'', που όχι μόνο διατθρείται
αλλά χρόνο με τον χρόνο ηωντανεφει μιασ και οι νεότεροι
ςυμμετζχουν με ιδιαίτερο μεράκι και κζφι ςτο ζκιμο του ''λάκκου''.
Μετά τθν Ανάςταςθ και πριν καλά ξθμερϊςει οι κάτοικοι
ετοιμάηουν τθν φωτιά. Ζνασ, κάνοντασ τον ςταυρό του, βάηει
φωτιά ςτο ςωρό με τθν λαμπάδα τθσ Αναςτάςεωσ. Οι φλόγεσ
αγκαλιάηουν το ςωρό. Με ραντίςματα νεροφ και ςυχνό χτφπθμα με
ζνα μακρφ ξφλο, θ κράκα είναι ζτοιμθ για να ψθκοφν τα αρνιά. Το
ίδιο γίνεται ςε όλουσ τουσ ''λάκκουσ'' και ανεβαίνουν οι καπνοί,
αναρίκμθτοι και πυκνοί, ςε τζτοιο βακμό, που ςκεπάηουν τον ιλιο
που ςτο μεταξφ ανατζλλει. Η πόλθ τυλίγεται ςε ςφννεφα καπνοφ.
Οι φωτιζσ είναι ζτοιμεσ και τα αρνιά τοποκετοφνται ςτουσ
''λάκκουσ''. Το γφριςμα των αρνιϊν και το γλζντι διαρκεί μζχρι το
απόγευμα, το οποίο ςυμπλθρϊνεται με τθν ςυμμετοχι
παραδοςιακϊν χορευτικϊν ςυγκροτθμάτων και με τθν καφςθ των
πυροτεχνθμάτων.

22. Αιτωλικό
Στο Αιτωλικό τθ Μ. Ραραςκευι πολλοί προςκυνθτζσ
επιςκζπτονται το ναό τθσ Κοιμιςεωσ τθσ Θεοτόκου,
όπου βρίςκεται ο Επιτάφιοσ, ιςτορικό κειμιλιο του
13ου-14ου αιϊνα. Από το πρωί του Μ. Σαββάτου ςτθν
κεντρικι πλατεία τθσ πόλθσ αναβιϊνουν πολλά από τα
ζκιμα των κατοίκων μζχρι αργά το βράδυ τθσ
Αναςτάςεωσ που είναι και το αποκορφφωμα τθσ
θμζρασ. Τθν Κυριακι του Ράςχα κάκε γειτονιά, είναι
μία μεγάλθ υπαίκρια ψθςταριά, όπου ο χορόσ και το
τραγοφδι ζχουν τον πρϊτο λόγο, ενϊ προςφζρονται
κραςί και παραδοςιακοί μεηζδεσ δωρεάν.
(Ρθγι: afono.gr)

23. Ναφπακτοσ
Στθ Ναφπακτο το βράδυ τθσ Μ. Ραραςκευισ, πλικοσ κόςμου, ντόπιοι και
επιςκζπτεσ, ακολουκοφν τθν περιφορά του Επιταφίου, ςχθματίηοντασ
πομπζσ, οι οποίεσ διζρχονται από το λιμάνι, όπου είναι αναμμζνεσ δάδεσ
ειδικά τοποκετθμζνεσ ςτισ τάπεσ του Κάςτρου, γφρω από το λιμάνι. Στο
μζςον τθσ ειςόδου του λιμανιοφ οι δάδεσ ςχθματίηουν μεγάλο ςταυρό,
που φωταγωγεί ολόκλθρο το λιμάνι παρουςιάηοντασ μια
φανταςμαγορικι εικόνα μοναδικισ ομορφιάσ. Το ζκιμο αυτό ζχει
παράδοςθ πολλϊν χρόνων που φαίνεται να κζλει να ςυνδυάςει τθ
κρθςκευτικι μυςταγωγία με τθν θρωικι προςπάκεια του μπουρλοτιζρθ
Ανεμογιάννθ να πυρπολιςει τθν τουρκικι ναυαρχίδα ςτο χϊρο αυτό.
Στθν Αράχωβα, ανιμερα του Ράςχα ξεκινάει θ περιφορά τθσ Εικόνασ του
Αγίου Γεωργίου, τθν οποία ςυνοδεφουν περί τα 500 άτομα ντυμζνα με
παραδοςιακζσ φορεςιζσ. Τθν επόμενθ πραγματοποιείται αγϊνασ δρόμου
των γερόντων (ανθφορικόσ δρόμοσ), οι οποίοι ξεκινοφν από τθν εκκλθςία
του Αγίου Γεωργίου και φτάνουν ςτο λόφο. Ακολουκοφν χορευτικά
ςυγκροτιματα και το απόγευμα χορεφουν γυναικείοι χορευτικοί
ςφλλογοι. Οι εκδθλϊςεισ ςυνεχίηονται με κλζφτικα αγωνίςματα, όπωσ το
ςικωμα τθσ πζτρασ.

24. Πελοπόννθςοσ
Στθν Πελοπόνννθςο υπάρχουν πολλά και ςθμαντικά ζκιμα τα οποία
λαμβάνουν χϊρο ςε πολλζσ περιοχζσ τθσ. Ζνα από αυτά είναι το ζκιμο τθσ
κουλοφρασ, το οποίο αναβιϊνει και ςτθν Χαλανδρίτςα. Ανιμερα τθσ εορτισ
του Αγίου Γεωργίου το ανϊνυμο ξωκλιςι τθσ περιοχισ ανοίγει τισ πφλεσ του
για να γιορτάςουν όλοι μαηί αναβιϊνοντασ παλαιά ζκιμα χρόνων. Αρκετοί
πιςτοί ντόπιοι αλλά και επιςκζπτεσ παρευρίςκονται ςτο εκκλθςάκι του Αι
Γιϊργθ για να παρακολουκιςουν τθ Θεία Λειτουργία κακϊσ και τουσ ιππείσ,
οι οποίοι ςυμμετζχουν ςτον αγϊνα για τθν Κουλοφρα. Τθ δεφτερθ μζρα του
Ράςχα ςτο Άνω Καςτρίτςι αναβιϊνει ζνα ζκιμο που ζρχεται από τα βάκθ
των αιϊνων. Η παράδοςθ κζλει τουσ κατοίκουσ του Άνω Καςτριτςίου να
τελοφν κρθςκευτικζσ δειςεισ ςτθν προςπάκειά τουσ να προφυλάξουν το
χωριό από κάποια καταςτροφι. Άλλοι λζνε από λοιμό ι διάφορεσ επιδθμίεσ
και άλλοι από κατολιςκιςεισ. Γι' αυτό οι κάτοικοι περιφζρουν τισ εικόνεσ
γφρω από το χωριό. Στθ ςυνζχεια ακολουκεί γλζντι με ψθτά αρνιά, κόκκινα
αυγά, κουλοφρια και κραςί, ενϊ ο παπάσ ςφρει πρϊτοσ το χορό με όλουσ
τουσ φουςτανελάδεσ. Αρκετζσ είναι οι εκδθλϊςεισ που τελοφνται τθν
εβδομάδα τθσ Διακαινθςίμου, δθλαδι τθν εβδομάδα μετά το Ράςχα. Στο
μεταξφ, τθν Κυριακι του Ράςχα ψινουν αρνιά ςε κάκε γειτονιά, με
πειράγματα για τον πιο καλοψθμζνο οβελία, κακϊσ επίςθσ χορό και
τραγοφδια.

25. ΠΑ΢ΧΑ ΢ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΗ

26. Γερμανία
Το Ράςχα, που τιμά τθν Ανάςταςθ του Χριςτοφ, είναι για πολλοφσ
Γερμανοφσ κι Ζλλθνεσ μία από τισ ςθμαντικότερεσ γιορτζσ του
χρόνου. Και ςτισ δφο χϊρεσ τθρείται με αφορμι το Ράςχα μία
μακραίωνθ παράδοςθ. Στθν Γερμανία το Ράςχα όλα
περιςτρζφονται γφρω από το αυγό, ςε κάποιεσ όμωσ περιοχζσ του
βορά εμπλζκεται ζωσ και θ φωτιά ςτθν όλθ υπόκεςθ. Ειδικά τα
παιδιά χαίρονται το Ράςχα, γιατί τθ ςυγκεκριμζνθ θμζρα ο
παςχαλινόσ λαγόσ κρφβει τα χρωματιςτά αυγά προκειμζνου ςτθ
ςυνζχεια να τα αναηθτιςουν. Στθ ηωγραφικι αυγϊν διακρίνονται
οι Σόρβοι, μία ςλαβικι μειονότθτα ςτθν ανατολικι Γερμανία ςτα
ςφνορα με τθν Ρολωνία και τθν Τςεχία. Ζχουν αναγάγει τθ
ηωγραφικι αυγϊν ςε υψθλι τζχνθ, εφόςον φτάνουν ςτο ςθμείο να
κεντοφν τα αυγά με νιματα φιλιγκράν. Μία άλλθ παράδοςθ τθσ
περιοχισ είναι θ παςχαλινι ιππαςία. Οι άντρεσ μίασ κοινότθτασ
ντυμζνοι με φράκο ιππεφουν άλογα ςτολιςμζνα γιορτινά και
μετακινοφνται από χωριό ςε χωριό μεταφζροντασ το μινυμα του
Ράςχα.
(Copyright: Auswärtiges Amt)

27. Το αυγό αποτελεί βαςικό διακοςμθτικό ςτοιχείο και για τα παςχαλινά
ςιντριβάνια, που τα ςυναντά κανείσ κυρίωσ ςτθ νότια και
νοτιοανατολικι Γερμανία. Οι κάτοικοι των περιοχϊν αυτϊν
διακοςμοφν όλοι μαηί τα ςιντριβάνια με αυγά και λουλοφδια
εφευρίςκοντασ διαρκϊσ νζα και πρωτότυπα ςχζδια. Τα ςιντριβάνια
αποτελοφν τισ θμζρεσ του Ράςχα προςφιλείσ εκδρομικοφσ
προοριςμοφσ και ςε οριςμζνεσ περιοχζσ τθσ Φραγκονίασ
προςελκφουν πλικθ τουριςτϊν. Στισ βόρειεσ περιοχζσ τθσ Γερμανίασ
απαντάται εξάλλου και το ζκιμο τθσ παςχαλινισ φωτιάσ ι του
παςχαλινοφ τροχοφ. Στθν περίπτωςθ αυτι βάηουν φωτιά ςε ζναν
τροχό βελανιδιάσ παραγεμιςμζνο με φρφγανα και άχυρο και τον
αφινουν να κατρακυλιςει ςε μία παρακείμενθ πλαγιά. Εάν φτάςει
ςτο τζλοσ τθσ πλαγιάσ ςε καλι κατάςταςθ, ςθμαίνει ότι θ ςοδειά κα
είναι καλι. Και όπωσ κάκε γιορτι ζτςι και το Ράςχα χαρακτθρίηεται
από τυπικά εδζςματα, όπωσ το παςχαλινό ψωμί, το ψάρι τθν Μεγάλθ
Ραραςκευι ι το αρνί τθν θμζρα του Ράςχα.

28. Παςχαλινά ζκιμα τθσ Κάτω Ιταλίασ
Στα πιο παλιά χρόνια ςτθν Καλαβρία τθ Μ. Τετάρτθ γινόταν ςτουσ δρόμουσ θ
αναπαράςταςθ του δρόμου του Χριςτοφ προσ το Γολγοκά. Ζνασ άνκρωποσ φορτωνόταν
το Σταυρό, άλλοι ζκαναν τουσ ςτρατιϊτεσ, που τον χτυποφςαν και τον περιγελοφςαν,
άλλοι τουσ ευςεβείσ, που τον ςυμπονοφςαν, κάνοντασ ζτςι ηωντανό το μαρτφριο του
Χριςτοφ ςτισ ψυχζσ των απλοϊκϊν Χριςτιανϊν. Ρολλοί κυμοφνται ακόμα τθ ςυγκίνθςθ
που κυρίευε τουσ κεατζσ τθσ φοβερισ αυτισ αναπαράςταςθσ. Πμωσ τϊρα οι άνκρωποι
αγωνίηονται κακθμερινά ςτα χωραφάκια τουσ και ςτισ δουλειζσ τουσ γενικά και νομίηουν
πωσ είναι περιττι θ αναπαράςταςθ εκείνθ, αφοφ ο κακζνασ τουσ ηει το δικό του
μαρτφριο για να επιβιϊςει.
Τθ Μ. Ρζμπτθ ςτθν Καλαβρία γινόταν ςτο παρελκόν και αναπαράςταςθ του νιπτιροσ,
όπου ο εφθμζριοσ ζπλενε τα πόδια 12 φτωχϊν ντυμζνων με άςπρα «ιμάτια» τα
ςφοφγγιηε και τα φιλοφςε ς' ζνδειξθ αγάπθσ και ταπεινοφροςφνθσ χριςτιανικισ. Στθν
εκκλθςία ςτολίηουν τον τάφο του Χριςτοφ με φϊτα και δοχεία γεμάτα από βλαςτάρια
νεοφφτευτων δθμθτριακϊν, ςτάρι, ρεβίκια, κόλλυβα, που είχαν από πριν ετοιμάςει. Η
ςυνικεια αυτι να φυτεφουν ςπόρουσ ςε αγγεία τα Χριςτοφγεννα και το Ράςχα πρζπει ν'
αναηθτθκεί ςτθ νθπιακι θλικία του ανκρϊπου, τότε που ανάμεςα ςτον άνκρωπο, τα
φυτά και τα ηϊα και τα ορυκτά ακόμα υπιρχε ζνασ αόρατοσ μυςτικόσ παράγοντασ που τα
ζδενε. Γι' αυτό λζγεται πωσ αυτό το ζκιμο είχε ςυμβολικι αξία. Τϊρα είναι μια ςυνικεια
παραδοςιακι ευοίωνθ που παρζμεινε όχι πια από πίςτθ αλλά από ςεβαςμό ςτο
παρελκόν. Το Ράςχα είναι άνοιξθ και θ βλαςτικι επίδραςθ των νεόφυτων βλαςτϊν είναι
μια ευχι που περνάει ςτουσ ανκρϊπουσ που τα προςφζρουν ςτον τάφο, που ετοιμάηεται
να δεχτεί το ςϊμα του Χριςτοφ. Το ζκιμο αυτό ζτςι μασ δίνει τθ δυνατότθτα να ρίξουμε
φωσ ςτθ ςκοτεινι ρίηα των λαϊκϊν παραδόςεων.

29. Αγγλοςαξονικζσ χϊρεσ
Αφοφ βάψουν τα αυγά το Μεγάλο Σάββατο μεγάλοι και μικροί
ξεκινοφν ζνα …κυνιγι μζςα και ζξω από το ςπίτι, αφοφ τα αυγά
ζχουν εξαφανιςτεί από το τραπζηι και βρίςκονται κάπου κρυμμζνα.
Σε μερικζσ περιοχζσ, υπάρχει ο Λαγόσ του Ράςχα ςε ρόλο
παςχαλινοφ Άγιου Βαςίλθ. Οι γονείσ λζνε ςτα παιδιά τουσ ιςτορίεσ
για τα αυγά, ςοκολατζνια και μθ, τα οποία και φζρνει ςτο κατϊφλι
του ςπιτιοφ μζςα ςε ζνα καλάκι με καλοφδια ο εν λόγω Λαγόσ. Σε
μερικζσ περιοχζσ τθσ Σκωτίασ και τθσ Βορείου Αγγλίασ, ρίχνουν
διακοςμθμζνα αυγά ςε πολφ απότομεσ πλαγιζσ (ουςιαςτικά τα
τςουλάνε), ενϊ διακοςμοφν και βάφουν τα αυγά. Τα ζκιμα αυτά
ζχουν τισ ρίηεσ τουσ ςτισ Σταυροφορίεσ και πρόςφατα ζχουν
αναβιϊςει ξανά. Σε πολλά χωριά παλαιότερα υπιρχαν και γκρουπ
ντόπιων, οι οποίοι κατά τθ διάρκεια του Ράςχα ζκαναν το γφρο του
χωριοφ ςθμαίνοντασ τθν ζναρξθ μιασ κεατρικισ παράςταςθσ.
Αναπαριςτοφςαν ζνα δράμα που ςυμπεριλάμβανε τον Αγ. Γεϊργιο
να μάχεται και ζναν άλλο ενδιαφζροντα χαρακτιρα, τον οποίο οι
Άγγλοι ονομάηουν Old Tosspot. Ρρόκειται για τθν ιςτορία του
κανάτου κάποιου που αναςταίνεται ωσ κωμικόσ γιατρόσ.

30. Ολλανδία και Βζλγιο
Τισ θμζρεσ ακριβϊσ πριν το Ράςχα ςτισ χϊρεσ
αυτζσ οι καμπάνεσ τθσ Εκκλθςίασ ςιγοφν.
Σφμφωνα με τθν παράδοςθ, οι καμπάνεσ
παίρνουν το δρόμο για τθ ΢ϊμθ και
επιςτρζφουν το Ράςχα γεμάτεσ με
παςχαλιάτικα αυγά, κοφφια ςοκολατζνια
αυγά ι λαγουδάκια.

31. Γαλλία
Στθ Γαλλία επίςθσ ιςχφει αυτι θ παράδοςθ με τισ
καμπάνεσ. Οι Γάλλοι επίςθσ μαγειρεφουν το
Ψάρι του Απρίλθ, όπου κυρίωσ παιδιά κολλοφν
ςε όςεσ περιςςότερεσ ενιλικεσ πλάτεσ ζνα
χάρτινο ψάρι. Οι καμπάνεσ, που πετοφν για τθ
΢ϊμθ πιςτεφεται ότι κουβαλοφν όλθ τθ κλίψθ
για τα Ράκθ του Χριςτοφ, ενϊ όταν επιςτρζφουν
(τθν Κυριακι του Ράςχα) ςυμβολίηουν τθν
ανάςταςθ του κεανκρϊπου.

32. Νορβθγία
Οι Νορβθγοί ανεβαίνουν ςε καταλφματα ςτα βουνά,
κάνουν cross-country ςκι και ηωγραφίηουν αυγά.
Πμωσ ίςωσ το πιο ενδιαφζρον από τα ζκιμά τουσ ζχει
να κάνει με το ότι παραδοςιακά κατά τθ διάρκεια του
Ράςχα διαβάηουν ιςτορίεσ μυςτθρίου και παραμφκια
και βλζπουν αςτυνομικζσ ταινίεσ. Τα ΜΜΕ φυςικά
ςυμμετζχουν με ειδικζσ εκδόςεισ δθμοςιευμάτων
μυςτθρίου, καινοφριων βιβλίων ςε ςτυλ Αγκάκα
Κρίςτι, ενϊ θ τθλεόραςθ ζχει αντίςτοιχο πρόγραμμα.
Ακόμα και τα κουτιά του γάλα ζχουν ςτθ μία τουσ
πλευρά μια τζτοια ιςτορία ενϊ κάκε Ράςχα βγαίνει
και μια καινοφρια.

33. ΢ουθδία, Φινλανδία και Δανία
Στισ τρεισ αυτζσ χϊρεσ τθσ Σκανδιναβίασ κατά τθ
διάρκεια του Ράςχα βάφουν αυγά και τα παιδιά
πάνε από ςπίτι ςε ςπίτι ντυμζνα μάγιςςεσ.
Μαηεφουν γλυκά, ενϊ δίνουν ςτουσ
ςπιτονοικοκφρθδεσ λουλοφδια ιτιάσ. Ρρόκειται
για μια μίξθ των ορκόδοξων παραδόςεων
(ευλογοφμε το ςπίτι με κλαδιά ιτιάσ) και των
ςκανδιναβικϊν παςχαλινϊν παραδόςεων με τισ
μάγιςςεσ. Για μεςθμεριανό/βραδυνό το Μεγάλο
Σάββατο ςυνικωσ τρϊνε ρζγγα, ςολομό,
πατάτεσ, αυγά κ.α.

34. Σςεχία, ΢λοβακία
Μια παράδοξθ παράδοςθ επιβιϊνει μζχρι τισ μζρεσ μασ
ςτισ χϊρεσ αυτζσ. Τθ Δευτζρα του Ράςχα δζρνουν και
κτυποφν τισ γυναίκεσ. Το πρωί οι άντρεσ χτυποφν τισ
γυναίκεσ με ζνα ειδικό μαςτίγιο που φτιάχνουν οι ίδιοι,
ενϊ ςτθν ανατολικι Μοραβία τισ ρίχνουν νερό. Το μαςτίγιο
αυτό αποτελείται από οκτϊ, δϊδεκα ι 24 κλαδιά ιτιάσ, οι
διαςτάςεισ τουσ είναι από μιςό ζωσ δφο μζτρα και ζχουν
χρωματιςτζσ κορδζλεσ ςτθν άκρθ. Το μαςτίγωμα δεν
προκαλεί πόνο οφτε ο ςτόχοσ είναι να πλθγϊςουν τισ
γυναίκεσ. Σφμφωνα με το κρφλο θ γυναίκα πρζπει να
μαςτιγωκεί για να διατθριςει τθν ομορφιά τθσ και τθν
υγεία τθσ τον επόμενο χρόνο. Ραραδοςιακά θ γυναίκα που
μαςτιγϊνεται πρζπει να δϊςει ςτον άντρα ζνα χρωματιςτό
αυγό και κάποιεσ φορζσ ζνα χρθματικό ποςό ωσ
ευχαριςτία. Σε μερικζσ περιοχζσ για να εκδικθκοφν τουσ
άντρεσ, τουσ ρίχνουν κρφο νερό. Ζνα παρόμοιο ζκιμο
επικρατοφςε ςτθν Ρολωνία, όμωσ πλζον ζχει εξελιχκεί ςε
μπουγζλο.

35. Το νερό φαίνεται να αποτελεί ςθμαντικό ςτοιχείο
των παραδόςεων των ανατολικϊν χωρϊν αφοφ
και ςτθν Ουγγαρία, τθ Νότια ΢λοβακία, τθ
Βόρειο Βοςνία και αλλοφ τθ Δευτζρα του Ράςχα
τθν ονομάηουν Τθ Δευτζρα του Νεροφ. Είκιςται
να ραίνουν νερό, άρωμα ι αρωματιςμζνο νερό
και ωσ αντάλλαγμα παίρνουν πίςω χρωματιςτά
αυγά.
http://www.newstime.gr/?i=nt.el.article&id=38897

36. Ουκρανία
Το Ράςχα για τουσ Ουκρανοφσ είναι ιδιαίτερα πνευματικι
γιορτι. Το πνεφμα που επικρατεί ςτισ εκκλθςίεσ είναι
βακιά κατανυκτικό. Πλοι φοροφν τα καλφτερα ροφχα.
Μάλιςτα τα τελευταία χρόνια παρατθρείται το φαινόμενο
ο κόςμοσ να φοράει όλο και πιο πολφ τισ παραδοςιακζσ
Βυςεβάνκι (παραδοςιακζσ μπλοφηεσ με κεντιματα). Η
θςυχία και θ προςιλωςθ ςτο κείμενο είναι
χαρακτθριςτικι. Η ςτιγμι τθσ Ανάςταςθσ που ςτα
Ουκρανικά ονομάηεται Βζλικντεν δθλαδι μεγάλθ μζρα,
δίνει το ςιμα για το τζλοσ τθσ μεγάλθσ νθςτείασ. Μετά τθν
επιςτροφι ςτο ςπίτι τςουγκρίηουν τα αυγά, κόβουν το
παραδοςιακό Κοφλιτσ και τραγουδοφν παςχαλινά
τραγοφδια.

37. Ρωςία
Πλθ τθν Μ. Σαρακοςτι νθςτεφουν. Τθν Μ.
Ραραςκευι και το Μ. Σάββατο πίνουν μόνο
αγιαςμό. Δεν τρϊνε τίποτα. Το Μ. Σάββατο
βάφουν τα αυγά κόκκινα και πράςινα και
φτιάχνουν κουλουράκια, ψωμί, τςουρζκια και
μαγειρεφουν κρζασ χοιρινό ι μοςχαρίςιο ςτο
φοφρνο με ςκόρδο, αλάτι και πιπζρι. Τθν θμζρα
του Ράςχα τα βάηουν όλα αυτά ςε ζνα μεγάλο
πανζρι και το πάνε ςτθν εκκλθςία να το
ευλογιςει ο παπάσ. Πταν γυρίςουν ςτο ςπίτι
τρϊνε και διαςκεδάηουν.

38. Ιρλανδία
Στθν Ιρλανδία τθ μζρα του Ράςχα τρϊνε
ςυνζχεια αυγά, για να δθλϊςουν τθ λιξθ τθσ
νθςτείασ και από το απόγευμα μζχρι αργά το
βράδυ χορεφουν και γλεντοφν με τουσ
παραδοςιακοφσ ιρλανδικοφσ χοροφσ, με
ζπακλο πατροπαράδοτα γλυκά.

39. Βουλγαρία
Στθν Βουλγαρία, ςε όλεσ τισ ορκόδοξεσ
οικογζνειεσ υπάρχει ζνα παλιό ζκιμο. Μια
δυο μζρεσ πριν το Ράςχα, κόβουν ζνα κομμάτι
ψωμί και μαηεφουν και δζκα με δεκαπζντε
αυγά κόκκινα, τα βάηουν ςε ζνα καλάκι και τα
ςτζλνουν ςε φιλικζσ τοφρκικεσ οικογζνειεσ, οι
οποίεσ τα δζχονται με μεγάλθ χαρά και
ςυγκίνθςθ

40. Ιςπανία
Τθν Μ. Τρίτθ ςτθν Ιςπανία λαμβάνει χϊρα ζνασ
παραδοςιακόσ χορόσ- ο χορόσ του κανάτου- μζςα
ςε ςτενοφσ μεςαιωνικοφσ διαδρόμουσ. Κάκε
άτομο που παίρνει μζροσ ςτον χορό είναι
μαςκαρεμζνο. Στο τζλοσ θ παρζλαςθ καταλιγει ςε
μια πελϊρια ςυγκζντρωςθ μαςκαρεμζνων
ςκελετϊν που κρατοφν ςτα χζρια τουσ κουτιά
γεμάτα ςτάχτθ. Ο χορόσ αρχίηει τα μεςάνυχτα και
ςυνεχίηεται για τρεισ ϊρεσ μζχρι τισ τρεισ το πρωί,
ϊρα που τα φαντάςματα προκαλοφν τθν Αγία
Τριάδα.

41. ΠΑ΢ΧΑ ΢ΣΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ

42. Καναδάσ
Στο Καναδά και ιδιαίτερα ςτθν πόλθ του Κεμπζκ ζνα
πολφ αςυνικιςτο ζκιμο κρατάει τθν πρϊτθ κζςθ τισ
μζρεσ του Ράςχα. Οι χωρικοί ςυγκεντρϊνονται όλοι ςε
λαϊκζσ αγορζσ με τισ μαφρεσ κότεσ τουσ. Η μαφρθ κότα
κεωρείται κάτι το αρνθτικό ςτο κοτζτςι για τθν
Κυριακι του Ράςχα κι θ πϊλθςθσ τθσ ςυμβολίηει το
τζλοσ τθσ νθςτείασ. Οι γονείσ διθγοφνται ζνα παλιό
μφκο ςτα παιδιά, ότι μονάχα για αυτι τθν Κυριακι
του Ράςχα, όλεσ οι κότεσ, εκτόσ από τισ μαφρεσ
μποροφν και γεννάνε πολφχρωμα αυγά. Κι όλοι μαηί
παίρνουν από ζνα καλάκι και πάνε να τα μαηζψουν
από το κοτζτςι. Φυςικά πρόκειται για τα πολφχρωμα
αυγά, που οι γονείσ ι άλλοι ςυγγενείσ ζχουν κρφψει
από νωρίσ το πρωί ςτα κοτζτςια τουσ.

43. Λατινικι Αμερικι

44. Περοφ
Ο πιο γνωςτόσ εορταςμόσ ςτο Ρεροφ λαμβάνει χϊρα
ςτθν περιοχι Ayacucho, εκεί όπου ολόκλθρθ θ πόλθ ςυμμετζχει
ςτισ εκδθλϊςεισ τθσ Μεγάλθσ Εβδομάδασ. Ρρόκειται για ζναν
ςυνδυαςμό κακολικιςμοφ και παγανιςτικϊν παραδόςεων των
Άνδεων δθμιουργϊντασ μια από τισ πιο γραφικζσ εκδθλϊςεισ
ςτον κόςμο. Με τθν αυγι τθσ Κυριακισ του Ράςχα, οι
κρθςκευτικζσ τελετζσ αρχίηουν ξανά και καταλιγουν ςε μια
χαροφμενθ γιορτι τθσ ανάςταςθσ του Χριςτοφ. Μουςικι,
τραγοφδι, προςευχζσ και πυροτεχνιματα ζρχονται να
ςυμβάλλουν ςτον εορταςμό του χαρμόςυνου μθνφματοσ τθσ
Αναςτάςεωσ. Και ςτο Cuzco, τθν πρωτεφουςα των Κνκασ, οι
εκδθλϊςεισ για τθν Ανάςταςθ του Κυρίου κατζχουν μια ξεχωριςτι
κζςθ ςτουσ εορταςμοφσ ςτθν Λατινικι Αμερικι. Σφμφωνα με ζνα
κρφλο, το άγαλμα του Χριςτοφ, το οποίο απζςτειλε ο Φίλιπποσ Ε'
τθσ Ιςπανίασ για να αλλαξοπιςτιςουν οι ινδιάνοι, μετά τον ςειςμό
τισ 31 Μαΐου 1650 άλλαξε μορφι και απζκτθςε χαρακτθριςτικά
των ικαγενϊν. Από τότε το άγαλμα λατρεφεται όςο τίποτα άλλο
και αποκαλείται ο Χριςτόσ των ςειςμϊν, Cristo de los Temblores.
Οι λιτανείεσ ςτουσ δρόμουσ αποκτοφν χρϊμα μζςω των
χρωματιςτϊν λωρίδων υφάςματοσ που κρζμονται ςτα παράκυρα
των ςπιτιϊν και ηωντανεφουν από τον κόρυβο των κροτίδων.

45. Βραηιλία
Η Μεγάλθ Εβδομάδα του Ράςχα ζχει τθν
τιμθτικι τθσ ςτθν μαγευτικι αποικιοκρατικι
πόλθ Ouro Preto, ςτθν
νοτιοανατολικι Βραηιλία, τθσ επαρχίασ Minas
Gerais, με τισ πιο κεαματικζσ ιερζσ πομπζσ τθσ
χϊρασ. Οι εορταςμοί τθσ Εβδομάδασ
περιλαμβάνουν πομπζσ ςτουσ δρόμουσ,
τελετζσ και μια οδυνθρι αναπαράςταςθ τθσ
κακαίρεςθσ του Σϊματοσ του Χριςτοφ από το
Σταυρό, τθ Μεγάλθ Ραραςκευι.

46. Κολομβία
Στθν Κολομβία, τθν Μεγάλθ Εβδομάδα, Semana Santa, οι εορταςτικζσ
εκδθλϊςεισ λαμβάνουν χϊρα ςτθν Popayán και Mompox, εκεί όπου θ
ιςπανικι αποικιακι δφναμθ είχε καταςκευάςει ζξι εκκλθςίεσ και ζνα
παρεκκλιςι, που χρθςιμοποιοφνται ςε όλεσ τισ εκδθλϊςεισ τθσ Semana
Santa. Οι εκδθλϊςεισ ξεκινοφν ςτθν περιοχι Mompox τθν Ρζμπτθ το
βράδυ πριν τθν Κυριακι των Βαΐων, όταν πιςτοί, με επικεφαλισ τον
Ναηωραίο ντυμζνοι με μπλε ρόμπεσ, φκάνουν ςτθν εκκλθςία, Inmaculada
Concepción Iglesia και πετοφν πζτρεσ ι κλωτςάνε τθν πόρτα για να
ειςζλκουν. Το επόμενο πρωί, οι εκδθλϊςεισ ξεκινοφν ςτισ 4 το πρωί με
τουσ πιςτοφσ να λαμβάνουν μζροσ ςτισ λιτανείεσ. Τθν Κυριακι των
Βαΐων οι πιςτοί ευλογοφνται ςτθν εκκλθςία και μετά ακολουκεί μια
πομπι ςτθ μνιμθ τθσ κριαμβευτικισ ειςόδου του Χριςτοφ ςτα
Ιεροςόλυμα. Από τθν Μεγάλθ Δευτζρα ζωσ Ρζμπτθ πολλζσ
πομπζσ λαμβάνουν χϊρα, κακϊσ και κθρφγματα και άλλεσ εορταςτικζσ
εκδθλϊςεισ. Τθν Ρζμπτθ, πραγματοποιείται θ αναπαράςταςθ του
Μυςτικοφ Δείπνου και τθν Μ. Ραραςκευι θ ςταφρωςθ. Tο Σάββατο,
Sabado de Gloria,θ μζρα είναι γεμάτθ με προςευχζσ και ιεροτελεςτίεσ,
πομπζσ και κρθςκευτικι κζρμθ. Η Κυριακι του Ράςχα, Domingo de
Resurreccion, είναι μια χαροφμενθ μζρα με ευχαριςτιριεσ ιεροτελεςτίεσ
και πομπζσ.

47. Βενεηουζλα
Στθ Βενεηουζλα, οι κρθςκευτικζσ εορτζσ φαίνεται να
περνοφν ςε δεφτερθ μοίρα κακϊσ οι διακοπζσ των
εργαςιϊν και των ςχολείων κεωροφνται καλι ευκαιρία
για διαςκζδαςθ ςτθν παραλία. Ραρόλα αυτά,
υπάρχουν πομπζσ, αναπαραςτάςεισ των τελευταίων
θμερϊν του Ιθςοφ και τθσ κριαμβευτικισ χαράσ
τθσ Αναςτάςεωσ, Domingo de Resurreccion. Τθ Μεγάλθ
Τετάρτθ, ι τθν θμζρα του Culto del Nazareno, τθσ ιερισ
εικόνασ τθσ Ναηωραίοσ πραγματοποιείται πομπι,
ενϊ το πιο δραματικό μζροσ τθσ εβδομάδασ είναι θ Via
Crucis- θ ηωντανι εκτζλεςθ του Ιθςοφ ςτο ςταυρό. Τθ
Μεγάλθ Ραραςκευι, μζςω μιασ πομπισ κα μεταφερκεί το
άψυχο ςϊμα του Ιθςοφ ςε κάκε πόλθ. Η πομπι από τθν
Iglesia de San Francisco ςτο Καράκασ είναι μια από τισ πιο
γνωςτζσ ςε όλθ τθν Βενεηουζλα.

48. Επίλογοσ
Συνοψίηοντασ πιςτεφουμε πωσ καταφζραμε να
επιτφχουμε τουσ ςτόχουσ μασ. Οργανωμζνοι ςε
ομάδεσ αναηθτιςαμε και βρικαμε πλθροφορίεσ,
τισ ταξινομιςαμε και ςυντάξαμε τθν εργαςία
μασ. Τισ πλθροφορίεσ τισ βρικαμε ςε βιβλία, ςε
εγκυκλοπαίδειεσ και ςτο διαδίκτυο. Αυτό είχε ωσ
αποτζλεςμα να μάκουμε περιςςότερεσ
πλθροφορίεσ για τα ικθ και ζκιμα των
Χριςτουγζννων, Ρρωτοχρονιάσ και Ράςχα ςτθ
χϊρα μασ και ςε όλο τον κόςμο. Νομίηουμε ότι
άξιηε ο κόποσ και αυτό φαίνεται από τθν
εργαςία, τθν οποία καταφζραμε να
διαμορφϊςουμε

49. ΤΕΛΟΣ 

50. Βιβλιογραφία/ Ιςτολόγια
• Χριςτουγεννιάτικα και των γιορτϊν (1997): Δθμ. Σ. Λουκάτοσ. Φιλιππότθ.
• Ορκοδοξία και λαϊκζσ δοξαςίεσ (1997): Ι. Μ. Χατηθφϊτθ. Ελλθνικά γράμματα
• Συμπλθρωματικά του Χειμϊνα και τθσ Άνοιξθσ (1985): Δθμ. Σ. Λουκάτοσ
• Γιορτζσ ζκιμα και τα τραγοφδια τουσ (1987): Μ. Μιχαιλ – Δεδε
• Λαογραφία (1970): Δ. Α. Ρετρόπουλοσ, Θεςςαλονίκθ
• Ραραδοςιακζσ εκδθλϊςεισ του λαοφ μασ (1992): Κ. Ραπακανάςθ-
Μουςιοπουλου, Ριτςίλοσ
• Βικιπαίδεια
• http//:hubpages.com
• www.star.gr
• http://www.otherside.gr/2011/01/prwtoxroniatika-ethima-stin-
ellada/#ixzz2D4W9yKYx
• http://zenithmag.wordpress.com
• http://www.newstime.gr/?i=nt.el.article&id=38897
• www.italianonline.gr
• http://akritas-history-of-makedonia.blogspot.com/2010/03/blog-post_31.html
http://omogeneia.ana-mpa.gr/press.php?id=9532
• kritikiparadosi.gr
• kefalonitis.com
• afono.gr
• peloponniso.gr