1. Για ένα παιδί ποσ
κοιμάηαι
ΓΖΜΖΣΡΑ Υ. ΥΡΗ΢ΣΟΓΟΤΛΟΤ

2. Η Γήκεηξα Χξηζηνδνύινπ
γελλήζεθε ζηελ Αζήλα ην
1953. Σπνύδαζε λνκηθά θαη
θηινινγία. Δξγάδεηαη ζηε
δεκόζηα κέζε εθπαίδεπζε.
Τα πνηήκαηά ηεο έρνπλ
κεηαθξαζηεί ζε δηάθνξεο
γιώζζεο.
Τν 2008 ηεο απνλεκήζεθε ην
Κξαηηθό Βξαβείν Πνίεζεο γηα
ην βηβιίν ηεο "Ληκόο".

3. ΠΟΗΖ΢Ζ
•Σα άιμγα ημο Μονμβιήημο, Αζήκα, 1974
•Ηγεζώ, Κείμεκα, 1979
•Υώμα, Κέδνμξ, 1985
•Η πνμζεοπή ημο ακαηδμύξ, Καζηακηώηεξ, 1991
•Σμ θοπανίζζη ηςκ ενγαηηθώκ, Καζηακηώηεξ, 1995
•Φμνηίμ, Καζηακηώηεξ, 1997
•Πνμξ ηα θάης, Νεθέιε, 1999
•Ειάπηζηα πνηκ, Νεθέιε, 2005
•Λημόξ, Νεθέιε, 2007
•Πώξ αοημθημκμύκ μη Αζζύνημη, Παηάθεξ 2010
•Ο ηνόμμξ ςξ απιή μεπακή, Παηάθεξ, 2012
ΠΔΕΑ
Αθηή ζημ θςξ ημο πεημώκα, Καζηακηώηεξ, 1994.

4. ΢ηε δηάνθεηα ηεξ ηειεοηαίαξ δεθαεηίαξ ημο
εηθμζημύ αηώκα, μεηά ηεκ θαηάννεοζε ηςκ
θαζεζηώηςκ ηςκ ακαημιηθώκ πςνώκ, μεγάιμ
μένμξ ημο πιεζοζμμύ ημοξ μεηαθηκήζεθε ζε
εονςπασθέξ πώνεξ, με ζθμπό ηεκ ελεύνεζε
ενγαζίαξ. Από ηεκ επμπή αοηή θαη ςξ ηηξ μένεξ
μαξ δμοκ θαη βημπαιεύμοκ ζηε πώνα μαξ πηιηάδεξ
μηθμκμμηθμί μεηακάζηεξ, όπςξ ημ παηδί ημο
πμηήμαημξ, πμο θενδίδεη ημ ρςμί ημο ζηα θακάνηα
ηεξ ιεςθόνμο θαη θμημάηαη ζημ μεπακμζηάζημ ημο
ενγμζηαζίμο. Σμ πμίεμα πενηιαμβάκεηαη ζηε
ζοιιμγή Τμ θοπανίζζη ηωκ ενγαηηθώκ (1995).

6. Για ένα παιδί ποσ κοιμάηαι
Νύπηα. Η θίκεζε αναηή ζηε ιεςθόνμ. 1
Μεξ ζημ θιεηζηό, ημ θςηηζμέκμ ενγμζηάζημ,
Οη μεπακέξ, απμζηαμέκεξ μα άγνοπκεξ,
Επηβιέπμοκ ζακ άθαθμη γίγακηεξ
Σμκ ύπκμ ημο μηθνμύ. ΢ηνημςγμέκμξ 5
Κμκηά ζηε ζθάνα ημο αημμύ,
Με ημο αδενθμύ ημο ημ παιηό ζθεπαζμέκμξ
Ξεθμονάδεηαη.
Όιε ηε μένα δμοιεύεη ζηα θακάνηα
΢θμοπίδεη ηδάμηα βηαζηηθά με ημ θόθθηκμ. 10
Εηζπνάηηεη θένμαηα ή ηεκ εύιμγε αγακάθηεζε.
Πενημέκεη ημ επόμεκμ θακάνη.
Σίμηα θενδίδεη έηζη ημ ρςμί
Καη ημ μενίδημ ημο κοπημθύιαθα,
Πμο ημκ αθήκεη κα θμημάηαη εθεί μέζα. 15

7. Σα πημκηζμέκα βμοκά ηεξ παηνίδαξ ημο,
Σα πένηα ηεξ μάκαξ ημο πμο ηύιηγακ γύνς ημο
Γοκαίθεημ μακηίιη γηα ημ θνύμ,
Σμ δάζθαιμ πμο πιενςκόηακε με γάια
Μόιηξ ζομάηαη. 20
Θομάηαη θάηη ειιεκηθά από ημ ζηόμα ημο,
Πμο ηώνα εδώ αθμύγμκηαη αιιηώηηθα.
Όπη ζακ βόηζαια γοαιηζηενά μεγάιεξ ζάιαζζαξ,
Όπη ζακ πμδμβμιεηό ημο αιόγμο
Εκόξ ακίθεημο ζηναηειάηε, 25
Αιιά κα, ζακ ηα θένμαηα ζηεκ ηζέπε,
΢ακ ημ θηύζημμ ζημ βιέμμα ημο πειάηε.
Καμηά θμνά πημ εγθάνδηα
΢ακ ημύημ δς ημ βμοεηό ηεξ ζθάναξ,
Πμο όιμ ακεβάδεη ημ ζενμό αημό. 30

8. Εκόηεηεξ
1ε εκόηεηα: «Νύπηα … εθεί μέζα» [ΠΑΡΟΝ]
Οη δύζθμιεξ ζοκζήθεξ δςήξ ημο μηθνμύ βημπαιαηζηή.
2ε εκόηεηα: «Τα πημκηζμέκα βμοκά … ζενμό αημό»
[ΠΑΡΕΛΘΟΝ – ΠΑΡΟΝ]
Οη ακαμκήζεηξ ημο παηδημύ από ηεκ παηνίδα ημο θαη ε
ζθιενή πναγμαηηθόηεηα πμο ζοκάκηεζε ζηεκ Ειιάδα.

9. Για ένα παιδί ποσ κοιμάηαι
Ο ηίηιμξ δε μαξ πνμσδεάδεη γηα ημ ζέμα ημο πμηήμαημξ.
Λεηημονγεί θάπςξ «παναπιακεηηθά» θαζώξ ζα ηαίνηαδε
πημ πμιύ ζε έκα κακμύνηζμα ή ζε έκα ιονηθό πμίεμα.
Δηαβάδμκηαξ ςζηόζμ μιόθιενμ ημ πμίεμα
ακηηιαμβακόμαζηε όηη έπεη θονημιεθηηθή ζεμαζία.

12. Πόηε;
Πμηα θαηάζηαζε επηθναηεί;
Πμύ;
ΠΡΟ΢ΩΠΟΠΟΙΗ΢Η
ΠΑΡΟΜΟΙΩ΢Η
Πώξ πενκά ηε κύπηα ημο;
Ση έπεη πνμεγεζεί;
Νύπηα. Η θίκεζε αναηή ζηε ιεςθόνμ.
Μεξ ζημ θιεηζηό, ημ θςηηζμέκμ ενγμζηάζημ,
Οη μεπακέξ, απμζηαμέκεξ μα άγνοπκεξ,
Επηβιέπμοκ ζακ άθαθμη γίγακηεξ
Σμκ ύπκμ ημο μηθνμύ. ΢ηνημςγμέκμξ
Κμκηά ζηε ζθάνα ημο αημμύ,
Με ημο αδενθμύ ημο ημ παιηό ζθεπαζμέκμξ
Ξεθμονάδεηαη.

13. Όιε ηε μένα δμοιεύεη ζηα θακάνηα
΢θμοπίδεη ηδάμηα βηαζηηθά με ημ θόθθηκμ.
Εηζπνάηηεη θένμαηα ή ηεκ εύιμγε αγακάθηεζε.
Πενημέκεη ημ επόμεκμ θακάνη.
Σίμηα θενδίδεη έηζη ημ ρςμί
Καη ημ μενίδημ ημο κοπημθύιαθα,
Πμο ημκ αθήκεη κα θμημάηαη εθεί μέζα.
Πώξ πενκά ηε μένα ημο ημ παηδί;

15. Σα πημκηζμέκα βμοκά ηεξ παηνίδαξ ημο,
Σα πένηα ηεξ μάκαξ ημο πμο ηύιηγακ γύνς ημο
Γοκαίθεημ μακηίιη γηα ημ θνύμ,
Σμ δάζθαιμ πμο πιενςκόηακε με γάια
Μόιηξ ζομάηαη.
Θομάηαη θάηη ειιεκηθά από ημ ζηόμα ημο,
Πμο ηώνα εδώ αθμύγμκηαη αιιηώηηθα.

16. Όπη ζακ βόηζαια γοαιηζηενά μεγάιεξ ζάιαζζαξ,
Όπη ζακ πμδμβμιεηό ημο αιόγμο
Εκόξ ακίθεημο ζηναηειάηε,
Αιιά κα, ζακ ηα θένμαηα ζηεκ ηζέπε,

17. Όπη ζακ βόηζαια γοαιηζηενά μεγάιεξ ζάιαζζαξ,

18. Όπη ζακ πμδμβμιεηό ημο αιόγμο
Εκόξ ακίθεημο ζηναηειάηε,

19. Αιιά κα, ζακ ηα θένμαηα ζηεκ ηζέπε,

20. ΢ακ ημ θηύζημμ ζημ βιέμμα ημο πειάηε.
Καμηά θμνά πημ εγθάνδηα
΢ακ ημύημ δς ημ βμοεηό ηεξ ζθάναξ,
Πμο όιμ ακεβάδεη ημ ζενμό αημό.

22. Ώνα έκηεθα θαη θάηη,
ημ κοπηενηκό ζπμιά
θεη πμο πένκαγεξ, δηαβάηε,
θη ήηακ όια ζθμηεηκά.
Άλαθκα έκα θςξ ηα ιμύδεη,
λεπνμβάιιμοκ ηα παηδηά,
μάγμοια απ' ημ θνύμ μπμύδη,
πμδανάθηα ζακ θιαδηά.
Ώνα έκηεθα θαη θάηη,
ηα ενγαηόπαηδα ζπμιάκ.
΢ηάζμο πνμζμπή, δηαβάηε,
ήνςεξ μηθνμί πενκάκ.
΢ακ θοζά ημ λενμβόνη
θαη ιογίδμοκ δς θη εθεί,
άιιμη δίπςξ πακςθόνη,
άιιμη αθόμα κεζηηθμί,
αδενθάθηα θμοναζμέκα
απ' ηε δύζθμιε δςή,
όιε μένα βμοηεγμέκα
ζηηξ θαπκηέξ θαη ζηε βμοή.
Ώνα έκηεθα θαη θάηη,
ηα ενγαηόπαηδα ζπμιάκ.
΢ηάζμο πνμζμπή, δηαβάηε,
ήνςεξ μηθνμί πενκάκ.
Μεξ ζηε κύπηα ηώνα πάκε
ζημ ζθμηάδη ημ πεπηό
ηα παηδηά πμο πμιεμάκε
γηα ημ μενμθάμαημ.
Υένηα βνώμηθα απ' ηα ιάδηα,
μάηηα θαηαθόθθηκα,
αδενθάθηα δίπςξ πάδηα
με ζθαγμέκε ηεκ θανδηά.
Ώνα έκηεθα θαη θάηη,
ηα ενγαηόπαηδα ζπμιάκ.
΢ηάζμο πνμζμπή, δηαβάηε,
ήνςεξ μηθνμί πενκάκ.
Ανηώνη ΢αμαράκη, «Σο νστηερινό ζτολά»

23. Σο παιδί με ηα ζπίρηα
Τν παηδί ηεο κεγάιωζε. Έθιεηζε ζήκεξα
ηα έμη ηνπ ρξόληα. Τν ρηέληζε όκνξθα.
Γε ζα ’ρεη πηα αλάγθε. Πεξλά θαη ην βιέπεη.
Σηε γωληά ηεο πιαηείαο ζηέθεη ζαλ άληξαο.
Απ’ ηα πέληε θνπηηά ηα ζπίξηα έρεη θηόιαο
πνπιήζεη ηα ηέζζεξα. — Παίδεη ν ρεηκώλαο
ζηα δέθα ηνπ δάρηπια. Έγηλε λύρηα.
Κνηηάδεη ε κεηέξα ηνπ δεμηά ηεο, δεξβά ηεο,
απάλω θαη θάηω. Σθνηάδη:
«Ας μπορούζεν ανάβονηας ηο παιδί μοσ ένα
ζπίρηο
να θωηίζει ηον κόζμο».
Ν. Βρεηηάκος, Ποιήματα 1929-1970

24. Παραδοζιακή και νεοηερική ποίηζη
 Ειεύζενμξ ζηίπμξ
 Δεκ οπάνπμοκ ζηνμθέξ με ζηαζενό
ανηζμό ζηίπωκ.
 Οη ζηίπμη δεκ έπμοκ μνηζμέκμ ανηζμό
ζοιιαβώκ.
 Πμιιέξ θμνέξ ημ πμίεμα δεκ
θαηακέμεηαη ζε ζηίπμοξ, αιιά
γνάθεηαη με ηνόπμ πμο ζομίδεη πεδό
ιόγμ.
 Απμοζηάδμοκ ή πνεζημμπμημύκηαη
ειάπηζηα ηα θύνηα ζεμεία ζηίλεξ.
 Χνεζημμπμημύκηαη «ακηηπμηεηηθέξ»
ιέλεηξ (από ηεκ θαζεμενηκόηεηα, από
ημ επαγγειμαηηθό ιεληιόγημ θηι.).
 Σοκδοάδμκηαη ιέλεηξ θαη έκκμηεξ πμο
είκαη αηαίνηαζηεξ ζημκ θαζεμενηκό
ιόγμ.
 Η δμμή ημο πμηήμαημξ βαζίδεηαη
ζηηξ ζηνμθέξ πμο έπμοκ ζηαζενό
ανηζμό ζηίπςκ.
 Οη ζηίπμη έπμοκ μνηζμέκμ ανηζμό
ζοιιαβώκ.
 Οη ζηίπμη έπμοκ ζογθεθνημέκμ
μέηνμ πμο παναμέκεη ζηαζενό.
 Τπάνπεη μμμημθαηαιελία.
 Η πνήζε ηςκ ζεμείςκ ζηίλεξ
είκαη ζύμθςκε με ημοξ θακόκεξ
ηεξ γιώζζαξ.
 ΢οκήζςξ, πνεζημμπμημύκηαη
ιέλεηξ πμηεηηθέξ (δειαδή ιέλεηξ
πμο δε ζοκεζίδμκηαη ζηε θμηκή
θαζεμενηκή μμηιία, είκαη
εκηοπςζηαθέξ θαη ζοπκά
δεμημύνγεμα ηςκ πμηεηώκ).