1. BANKA QENDRORE DHE POLITIKA
MONETARE
•Banka Qendrore, funksionet e saj dhe instrumentet e
politikës monetare
•Banka Qendrore është bank e bankave
• Disa nga funksionet bazë të bankës qendrore janë:
2. 1. Banka Qendrore ka të drejtën e emitimit të parasë.
2. Banka Qendrore shërben si bankë e bankave të
nivelit të dytë.
3. Banka Qendrore shërben edhe si bankë e qeverisë
4. Banka qendrore rregullon oferten monetare
5. Banka Qendrore ndërhyn dhe rregullon tregjet
monetare
3. • Pavarsia e Bankës Qendrore
• Objektivat qëllimet dhe instrumentet e politikës
monetare
Politika monetare zbatohet në funksion të arritjes së disa
qëllimeve përfundimtare, ku dallojmë sigurimin e një
rritje të qendrueshme ekonomike, tëstabilitetit të çmimev,
të një punësimi të lartë, të tregjeve financiare dhe valutore
stabile etj. Këto qëllime Banka Qendrore i arrin përmes
përdorimit të instrumentëve të ndryshme si: operacionet
e tregut të hapur, norma e skontos, rezervat e
detyrueshme, etj
4. Ndermjet qellimeve dhe instrumenteve ekzistojnë
objektivat e ndermjetme.
Si objektiva të ndërmjetme shërbejnë normat e interesit
të tregut ndërbankar dhe të letrave me vlerë, oferta
monetare, etj.
Instrumentet e politikës mopnetare -ndahen në
instrumente direkte dhe indirekte
5. Instrumentet indirekte
• Operacionet e tregut të hapur
• Rifinancimi
• Rezervat e detyrueshme
Instrumentet direkte
• Kontrolli i kreditit.
• Kontrolli i normës së interesit
6. Tregu monetar dhe mekanizmi i politikës
monetare
Tregu monetar përfshin një bashkësi institucionesh
dhe agjentësh ekonomik, ku realizohet shitja dhe
blerja e letrave me vlerë afatshkurtra, si bonat e
thesarit, etj.
Pra tregu monetar paraqet barazimin e ofertës dhe
kërkesës për para afatshkurtra.
Kategoritë kryesore të tregut monetar janë kërkesa për
para dhe oferta për para.
7. Kërkesa për para sipas teorisë Kejnsianiste,
mbeshtetet ne tre motive:
• Motivei i transaksioneve
• Motivi mbrojtës
• Motivi spekulativ.
15. Rryma monetariste dh eveçoritë e saj
Monetarizmi mbron pikpamjen se oferta
monetare është përcaktuesi kryesor i levizjeve
afatshkurtra të GNP nominal dhe përcaktuesi primar i
çmimeve në periudha afatgjata.
Monetaristet pohojnë se AD ndikohet pothuajse
vetëm nga oferta monetare.
Në thelb të teorive monetariste qëndron
teoria sasiore e parasë ku koncepti bazë është
shpejtësia e parasë.
Shpejtësia e parasë paraqet raportin e GDP ndaj
ofertës monetare, dhe shenohet përmes
formulës
16. M
PxQ
M
xqpxqp
M
GDP
V =
+
==
.......2211
Pra thelbi i monetarizmit është se paraja mund të
ndikoj mbi prodhimin dhe çmimet në periudha
afatshkurtra, por në periudha afatgjata ajo ndikon
kryesisht mbi çmimet, sepse prodhimi tenton drejt
nivelit potencial
17. Tiparet kryesore teTiparet kryesore te
monetarizmitmonetarizmit
1) Sipas monetaristeve oferta monetare
eshte percaktuesi kryesor i rritjes se
GDP-se nominal
2) Cmimet dhe pagat jane relativisht
fleksibile, qe eshte nje pikepamje e
kundert me pikepamjen kejnsiane
3) Nisur nga hipoteza e stabilitetit te
shpejtesise se qarkullimit monetar,
monetaristet besojne se sektori privat
eshte i qendrueshem
18. Platforma monetaristePlatforma monetariste
permban tri tipare dalluese:permban tri tipare dalluese:
• Besimi ne tregjet e lira
• Besimi me shume per te frenuar
inflacionin se sa per ta reduktuar
papunesine
• Deshira per te evituar politikat aktive
te qeverise