2. KATOWICE
• Miasto na prawach powiatu w południowej Polsce, siedziba
władz województwa śląskiego. Jeden z głównych
ośrodków Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i największe pod
względem ludności miasto konurbacji górnośląskiej.
• Początki Katowic sięgają XVI wieku, kiedy były ośrodkiem rolniczym i
kuźniczym, a ich gwałtowny rozwój został zapoczątkowany w połowie
XIX wieku wraz z rozwojem przemysłu i doprowadzeniem do miasta
linii kolejowej. Prawa miejskie Katowice uzyskały 11 września 1865
roku.
WSB
4. Liczebność
• Z liczbą 298 111 mieszkańców w 2016 są 10. miastem w kraju pod
względem liczby ludności i 12. pod względem powierzchni, mając
prawie 165 km².
WSB
6. HISTORIA
• Pierwsza wzmianka o Katowicach pojawiła się w zapisach księdza
Kazimierskiego, wizytatora parafii boguckiej w 1598. Historię miasta
wyznaczają jednak losy kilku znacznie wcześniejszych słowiańskich osad
rolniczych z XIV i XVI wieku oraz kuźnic żelaza, będących obecnie jego
dzielnicami. Usytuowana nad brzegiem rzeki Rawy Kuźnica Bogucka została
wspomniana po raz pierwszy w 1397 i był to jeden z najstarszych zakładów
tego typu w Polsce. Poza Kuźnią Bogucką w okolicy istniały jeszcze trzy
podobne zakłady: załęski, szopienicki i roździeński. Podobny rodowód ma
kilka innych katowickich dzielnic. Najstarszą katowicką dzielnicą jest Dąb, o
którym dokumenty wspominają już w 1299. Należał on przez kilkaset lat do
klasztoru Bożogrobców w Miechowie. Następnie wspomniane są kolejne
wsie, będące dziś dzielnicami miasta, wymienione w dokumencie księcia
opawsko-raciborskiego Mikołaja z 15 grudnia 1360,
potwierdzającego Ottonowi z Pilczy własność wsi Jaźwce, Załęże, Bogucice i
miasta Mysłowice.
WSB
7. ZABYTKI I ATRAKCJE TURYSTYCZNE
• Najstarsza, istniejąca do dziś budowla w Katowicach to drewniany kościółek św. Michała Archanioła z XVI w. w Brynowie.
Oprócz niego w mieście znajduje się kilkadziesiąt budowli mieszkalnych z XIX i początku XX wieku, w tym unikatowe
osiedla: Nikiszowiec i Giszowiec. Znajduje się tu także kilka pałaców, w tym pałac Goldsteinów i pałac w Załężu oraz kilka
zabytkowych kościołów, jak kościół Mariacki, kościół garnizonowy, archikatedra Chrystusa Króla (największa katedra w
kraju), bazylika z klasztorem franciszkanów z oryginalną kalwarią w stylu modernistycznym oraz ewangelicki kościół
Zmartwychwstania Pańskiego – najstarsza murowana budowla sakralna w mieście. Drapacz Chmur wybudowany w latach
1929–1930 przy ul. Żwirki i Wigury 15 to przykład modernistycznej architektury, która wypełnia południowy kwartał
śródmieścia.
• Naprzeciw gmachu Sejmu Śląskiego znajduje się pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego ufundowany ze składek
mieszkańców woj. śląskiego i zamówiony w 1936 u chorwackiego rzeźbiarza Antuna Augustinčicia. Wykonany został w
latach 1937–1939. Ze względu na wybuch wojny i późniejsze uwarunkowania polityczne pomnik trafił do Polski dopiero w
1991. W 1998 wykonano cokół i ustawiono pomnik w obecnym miejscu, na placu Bolesława Chrobrego. Projekt placu wraz
z cokołem, według projektu Aliny Borowczak – Grzybowskiej i Andrzeja Grzybowskiego otrzymał tytuł Najlepszej
Przestrzeni Publicznej Województwa Śląskiego 2001.
• Oprócz zabytków w Katowicach znaleźć można wiele niezabytkowych atrakcji turystycznych np. Pomnik Powstańców
Śląskich (największy pomnik w kraju), wieża spadochronowa (jedyna istniejąca wieża spadochronowa w
Polsce), Spodek (hala widowiskowa oddana do użytku w roku 1971 z architektonicznie ciekawym dachem koncepcji
inżyniera Wacława Zalewskiego, utrzymywanym w miejscu stalowymi kablami zgodnie z zasadami tensegrity), szopka w
Bazylice św. Ludwika Króla i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (największa w Europie szopka bożonarodzeniowa).
WSB
9. LEGENDY
• Najstarsza z murckowskich legend dotyczy położonego na tym
terenie ostępu leśnego, zwanego przez miejscowych Siągarnią. Głosi ona,
że właśnie tam pewna czarownica dybała na życie św. Klemensa, ucznia
Cyryla i Metodego, który na przełomie IX i X wieku miał chrystianizować te
okolice. Siągarnia leżała przy drodze na Klemensową Górkę i Lędziny, czyli
najstarsze nazwane miejsca w tej okolicy; był to również główny trakt
Kraków – Wrocław i szlak handlu lewantyńskiego. Jeszcze na długo przed
powstaniem kopalni w okolicach dzisiejszego Wzgórza Wandy znajdowała
się leśna kolonia smolarzy, czyli ludzi zajmujących się wypalaniem węgla
drzewnego dla potrzeb kuźni w Paprocanach. W XVII wieku w miejscu
zwanym Rudne Kotliska kopano wychodzący tam na powierzchnię węgiel.
Dowodem na jego wykorzystanie jest zapis w księgach pszczyńskich z roku
1657 o zastosowaniu murckowskiego węgla w Kuźniach Jaroszowickich.
WSB
10. WIEŻA SPADOCHRONOWA
• 35-metrowa stalowa wieża spadochronowa w Katowicach w Parku
im. Tadeusza Kościuszki. Do lat 50. XX wieku była wykorzystywana do
początkowego szkolenia lotniczego i szkolenia skoczków
spadochronowych. Jest to również owiany legendą punkt obrony
Katowic, skąd w pierwszych dniach II wojny światowej harcerze mieli
stawić opór wkraczającym do miasta oddziałom Wehrmachtu.
Obecnie pomnik poświęcony obrońcom Katowic, poległym i
zamordowanym przez Niemców w 1939 r. Jest to także jedyna
zachowana wieża spadochronowa w Polsce.
WSB
