1.
PARTE IV
DESENVOLVEMENTO DA PROPOSTA DIDÁCTICA
10.- Presentación/ contextualización:
“Coñecendo a Prehistoria” é o título do proxecto que vou levar a cabo no centro educativo. É
un proxecto dirixido ao alumnado do primeiro curso de Educación Primaria. Escollín este título
porque é necesario que os propios nenos coñezan a súa historia pasada co obxectivo de apreciar
o porqué das cousas que ocorren no presente.
O proxecto educativo “ Coñecendo a Prehistoria” pretende ser unha primeira toma de contacto
dos alumnos coa historial. Tamén penso que é un tema que presenta bastante interese polo
alumnado, así que podemos motivalos dunha mellor maneira.
Este tema escollino por dous motivos. O primeiro deles é porque os nenos pelexábanse na aula
por coller os libros relacionados coa Prehistoria na hora de ler. Tamén no aula poñíamos vídeos
educativos de diferentes temas segundo as preferencias do alumnado, e sempre escollían a
temática relacionada coa Prehistoria.
Por outra parte, o segundo motivo está relacionado coa motivación que este tema pode presentar
ao alumnado á hora de levar a cabo o proceso de ensino-aprendizaxe. Considero fundamental a
motivación do alumnado para un bo aprendizaxe.
11.- Obxectivos :
11.1.- Xerais:
Relacionados coa área de Ciencias Sociais:
 Coñecer , comprender e respectar as diferentes culturas e as diferencias entre as persoas,
a igualdade de dereitos e oportunidades de homes e mulleres, e a non discriminación.
 Coñecer os aspectos fundamentais das Ciencias Sociais, con especial atención a
Prehistoria.
 Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade
no estudo, así como actitudes de confianza en si mesmo, sentido crítico, iniciativa
persoal, curiosidade, interese e creatividade no aprendizaxe e espírito emprendedor.

2.
 Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de acordo
con elas, prepararse para o exercicio activo da cidadanía e respectar os dereitos
humanos, así como o pluralismo propio dunha sociedade democrática.
 Iniciarse na utilización, para o aprendizaxe, das tecnoloxías da información e da
comunicación, desenvolvendo un espírito crítico ante os mensaxes que reciben e
elaboran.
.Relacionados coa área de Ciencias Naturais:
 Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade
no estudo, así como actitudes de confianza en si mesmo, sentido crítico, iniciativa
persoal, curiosidade, interese e creatividade no aprendizaxe e espírito emprendedor.
 Coñecer e apreciar os valores e as normas de convivencia, aprender a obrar de acordo
con elas, prepararse para o exercicio activo da cidadanía e respectar os dereitos
humanos, así como o pluralismo propio dunha sociedade democrática.
 Coñecer os aspectos fundamentais das Ciencias da Natureza, con especial atención a
Prehistoria.
Relacionados coa área de Matemáticas:
 Desenvolver as competencias matemáticas básicas e iniciarse na resolución de
problemas que requiran a realización de operacións elementais de cálculo, así como de
ser capaces de aplicalas a situacións da súa vida cotiá.
Relacionados coa área de Lingua Galega:
 Coñecer e empregar de maneira apropiada a Lingua Galega, e desenvolver hábitos de
lectura e de escritura.
 Expresarse correctamente en Lingua Galega.
Relacionados coa área de Educación Artística e Musical:
 Empregar representacións e expresións artísticas e iniciarse na construción de propostas
visuais e audiovisuais.
 Desenvolver capacidades afectivas en todos os ámbitos da personalidade e nas súas
relacións coas demais persoas.

3.
 Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade
no estudo, así como actitudes de confianza en si mesmo, sentido crítico, iniciativa
persoal, curiosidade, interese e creatividade no aprendizaxe e espírito emprendedor.
 Desenvolver hábitos de traballo individual e de equipo, de esforzo e de responsabilidade
no estudo, así como actitudes de confianza en si mesmo, sentido crítico, iniciativa
persoal, curiosidade, interese e creatividade no aprendizaxe e espírito emprendedor.
O uso das TIC nas diferentes áreas:
 Iniciarse na utilización, para o aprendizaxe, das tecnoloxías da información e da
comunicación, desenvolvendo un espírito crítico ante os mensaxes que reciben e
elaboran.
11.2- Específicos:
Relacionados coa área de Ciencias Sociais:
 Expresar coñecementos e experiencias relacionados coa Prehistoria e a vida dos
prehistóricos.
 Definir e formular preguntas sobre aquelo que queren coñecer sobre a Prehistoria.
 Empregar diferentes fontes para buscar información: observación directa, imaxes,
libros, familias, medios dixitais...
 Empregar estratexias de organización de coñecementos baseadas no tratamento da
información.
 Observar os cambios que se produciron no home, a paisaxe e o estilo de vida das persoas
co paso do tempo.
 Coñecer como vivían os prehistóricos durante a Prehistoria e establecer relacións de
semellanza e diferencia co modo de vivir na actualidade.
 Recoñecer os diferentes tipos de familia e valoralas como forma de organización da
especie humana.
 Descubrir os lugares do noso contorno nos que se atoparon os restos arqueolóxicos da
vida prehistórica, e identificar os espazos nos que se expoñen estes descubrimentos.
 Identificar e valorar o traballo realizado por diferentes persoas do noso contorno para
estudar, documentar e achegarnos á vida dos home nas diferentes etapas da historia.
 Relacionar elementos a partir de aspectos cualitativos.
 Identificar e nomear as propiedades físicas dos obxectos e as persoas.

4.
 Establecer relacións entre os elementos dun conxunto: clasificación, seriación.
 Establecer relacións de correspondencia entre os elementos de dous conxuntos.
 Aproximarse ao concepto de tempo ordenando secuencias de accións.
Relacionados coa área de Ciencias Naturais:
 Coñecer algúns inventos e descubrimentos que ao longo da historia transformaron e
facilitaron a vida das persoas.
 Ser capaz de desenvolver estratexias que faciliten a resolución de problemas e a toma
de decisións.
 Extraer conclusións como resultado dunha experiencia.
 Participar de forma activa nas experimentacións e nas actividades propostas,
respectando e compartindo as aportacións dos demais.
 Realizar predicións sobre fenómenos físicos; comprobar e observar o resultado.
Relacionados coa área de Matemáticas:
 Recoñecer a forma dos obxectos empregados.
 Contar obxectos en situacións de xogo e en situacións experimentais.
Relacionados coa área de Lingua Galega:
 Habituarse a escoitar atentamente aos demais en situacións que o requiren, respectando
a quenda de palabra e o momento oportuno para falar.
 Compartir oralmente cos demais as observacións e experimentacións.
 Interese polas novas informacións.
 Expresarse de forma ordenada e empregar a linguaxe oral para relatar feitos, expresar
hipóteses, comunicar ideas e sentimentos.
 Relacionar as novas informacións con outras xa coñecidas.
 Describir ordenadamente feitos e situacións relacionados coa Prehistoria.
 Consultar fontes de documentación para atopar resposta aos interrogantes que xurdan
durante o desenvolvemento do proxecto.
 Expresar coñecementos aprendidos relacionados coa Prehistoria.
 Interesarse pola interpretación da linguaxe escrita e descubrir a utilidade da lectura e da
escritura como medios de información e comunicación.
 Ampliar o vocabulario básico relacionado co tema.

5.
 Coñecer diferentes sistemas de expresión literaria: conto, poesía, adiviñanza...
Relacionados coa área de Educación Artística e Musical:
 Gozar da expresión plástica e musical, valorándoas como importantes medios de
comunicación e expresión dende a orixe do home.
 Explorar as propiedades e calidades sonoras dos obxectos do contorno.
 Coñecer diferentes técnicas plásticas e experimentar expresándose a través delas.
 Participar de forma activa nas experimentacións e nas actividades propostas,
respectando e compartindo as aportacións dos outros.
 Exercitar a percepción sensorial a partir da manipulación e exploración de obxectos.
 Construír composicións nun espazo tridimensional e coñecer as características de
diferentes obxectos cos que se poden realizar construcións.
 Descubrir as posibilidades e limitacións dos materiais empregados.
O uso das TIC nas diferentes áreas:
 Iniciarse no manexo do ordenador e o uso da tecnoloxía como medio para adquirir
información e coñecementos.
 Desenvolver habilidades motrices finas mellorando de forma progresiva a
coordinación óculo-manual, que lle permitirá explorar e manexar o hardware básico
do ordenador.
12.-Contidos:
Relacionados coa área de Ciencias Sociais:
 Coñecementos previos sobre a Prehistoria.
 Preguntas sobre o tema do proxecto.
 Fontes de información.
 Mapa conceptual.
 Os prehistóricos e o home actual.
 A alimentación. Formas de obter alimento do home primitivo.
 A vivenda e o refuxio na Prehistoria.
 Vestido e elementos decorativos.
 A familia: membros da unidade familiar e relacións entre eles. Tarefas familiares.
 Aproximación ao coñecemento dos xacementos arqueolóxicos e os museos.

6.
 Coñecemento de profesións: o arqueólogo.
 Propiedades dos obxectos: características físicas, localización no tempo, usos.
 Relación de correspondencia entre obxectos da Prehistoria e da actualidade.
 Secuencias temporais: antes/despois.
Relacionados coa área de Ciencias Naturais:
 Coñecemento dalgunhas ferramentas e utensilios prehistóricos.
 Descubrimentos e inventos: O lume e a roda.
 Establecemento de relacións entre anticipacións e resultados de experiencias.
Relacionados coa área de Matemáticas:
 A forma dos obxectos empregados na Prehistoria.
 Contar os obxectos.
Relacionados coa área de Lingua Galega:
 Participación e adecuación comunicativa:
-A asemblea.
-As preguntas e respostas.
 Asociación de informacións.
 Interpretación de informacións.
 Expresión e comprensión oral en situacións comunicativas.
 Memorización de feitos e situacións.
 Vocabulario referido ao campo de experiencia.
 A lectura e a escritura como medios de información e comunicación.
 O conto, a poesía, adiviñanza como sistemas de expresión oral.
 As posibilidades lúdicas da linguaxe.
 Produción de historias.
 Descrición e narracións orais.
 Emprego do vocabulario: nomes, accións, calidades.
Relacionados coa área de Educación Artística e Musical:
 A percusión.
 A voz e o corpo como instrumentos.
 Os instrumentos musicais prehistóricos.

7.
 As cores primarias e secundarias.
 Aplicación de técnicas básicas: debuxo, pintura, modelado.
 Elementos básicos da linguaxe plástica: liña, forma, cor, textura, espazo.
 Experimentación coa volume, o espazo tridimensional e o equilibrio entre elementos.
 Produción de composicións.
O uso das TIC nas diferentes áreas:
 O ordenador.
 Manexo do rato e do teclado.
 Internet.
 Buscadores infantís.
13.- Competencias básicas:
O desenvolvemento das oito competencias básicas contribúe a preparación do alumnado para
a vida. Neste proxecto intentaremos darlle moita importancia as competencias e a relación que
teñen cos obxectivos.
 Competencia lingüística: Desenvólvese mediante a comprensión e interpretación da
información e comentando e criticando a información obtida polos demais.
 A Competencia matemática de ciencias e tecnoloxía : Desenvólvese tendo en conta a
iniciativa científica, o desenvolvemento do espírito de investigación e o emprego dos
números como linguaxe en diferentes soportes por parte do alumnado.
 Competencia dixital: Adquírena mediante o dominio das novas tecnoloxías e a
seguridade na rede.
 Aprender a aprender: Adquírena mediante o desenvolvemento de habilidades
relacionadas co tratamento de textos, a realización de esquemas, a capacidade de resumo
e a valoración do aprendizaxe como ferramenta social.
 Competencias sociais e cívicas : Adquírena mediante o desenvolvemento de valores
críticos e a adquisición de destrezas de análise social, empregando diferentes medios e
soportes.
 O sentido de iniciativa e espírito emprendedor: Desenvólvese fomentando a autonomía
persoal e os coñecementos e valoracións sobre o contorno social.

8.
 Conciencia e expresións culturais: Trátase mediante os coñecementos sobre a propia
cultura e a allea, o respecto polas diferencias e a valoración da interculturalidade na nosa
sociedade.
14.- Relación entre os obxectivos específicos, os contidos e as competencias básicas.
Área de Ciencias Sociais:
Obxectivos Contidos Competencias básicas
-Expresar coñecementos e
experiencias relacionados
coa Prehistoria e a vida dos
prehistóricos.
-Coñecementos previos
sobre a Prehistoria.
-CL.
-CMCT.
-CSC.
-AA.
-SIE.
- Definir e formular
preguntas sobre aquelo que
queren coñecer sobre a
Prehistoria.
-Preguntas sobre o tema do
proxecto.
-CL.
-CMCT.
-CSC.
-AA.
-SIE.
-Empregar diferentes fontes
para buscar información:
observación directa, imaxes,
libros, familias, medios
dixitais...
-Empregar estratexias de
organización de
coñecementos baseadas no
tratamento da información.
-Fontes de información.
-Mapa conceptual.
-CL.
-CD.
-AA.
-SIE
-Observar os cambios que se
produciron no home, a
paisaxe e o estilo de vida das
persoas co paso do tempo.
-Os prehistóricos e o home
actual.
-A alimentación. Formas de
obter alimento do home
primitivo.
-CMCT.
-CSC.
-AA.
-SIE.

9.
-Coñecer como vivían os
prehistóricos durante a
Prehistoria e establecer
relacións de semellanza e
diferencia co modo de vivir
na actualidade.
-Recoñecer os diferentes
tipos de familia e valoralas
como forma de organización
da especie humana.
-A vivenda e o refuxio na
Prehistoria.
-Vestido e elementos
decorativos.
-A familia: membros da
unidade familiar e relacións
entre eles. Tarefas
familiares.
-Descubrir os lugares do
noso contorno nos que se
atoparon os restos
arqueolóxicos da vida
prehistórica, e identificar os
espazos nos que se expoñen
estes descubrimentos.
-Identificar e valorar o
traballo realizado por
diferentes persoas do noso
contorno para estudar,
documentar e achegarnos á
vida dos home nas diferentes
etapas da historia.
-Aproximación ao
coñecemento dos
xacementos arqueolóxicos e
os museos.
-Coñecemento de
profesións: o arqueólogo.
-CMCT.
-CSC.
-CEC.
-AA.
-Relacionar elementos a
partir de aspectos
cualitativos.
-Identificar e nomear as
propiedades físicas dos
obxectos e as persoas.
-Propiedades dos obxectos:
características físicas,
localización no tempo, usos.
-Relación de
correspondencia entre
obxectos da Prehistoria e da
actualidade.
-CMCT.
-AA.

10.
-Establecer relacións entre
os elementos dun conxunto:
clasificación, seriación.
-Establecer relacións de
correspondencia entre os
elementos de dous
conxuntos.
-Aproximarse ao concepto
de tempo ordenando
secuencias de accións.
-Secuencias temporais:
antes/despois.
Área de Ciencias Naturais:
Obxectivos Contidos Competencias básicas
-Coñecer algúns inventos e
descubrimentos que ao
longo da historia
transformaron e facilitaron a
vida das persoas.
-Ser capaz de desenvolver
estratexias que faciliten a
resolución de problemas e a
toma de decisións.
-Extraer conclusións como
resultado dunha experiencia.
-Participar de forma activa
nas experimentacións e nas
actividades propostas,
respectando e compartindo
as aportacións dos demais.
-Realizar predicións sobre
fenómenos físicos;
-Coñecemento dalgunhas
ferramentas e utensilios
prehistóricos.
-Descubrimentos e inventos:
O lume e a roda.
-Establecemento de
relacións entre anticipacións
e resultados de experiencias.
-CL.
-CMCT.
-CSC.
-AA.

11.
comprobar e observar o
resultado.
Área de Matemáticas:
Obxectivos Contidos Competencias básicas
-Recoñecer a forma dos
obxectos empregados.
-Contar obxectos en
situacións de xogo e en
situacións experimentais.
-A forma dos obxectos
empregados na Prehistoria.
-Contar os obxectos.
-CMCT.
-AA.
Área de Lingua Galega:
Obxectivos Contidos Competencias
-Habituarse a escoitar
atentamente aos demais en
situacións que o requiren,
respectando a quenda de
palabra e o momento
oportuno para falar.
-Compartir oralmente cos
demais as observacións e
experimentacións.
-Interese polas novas
informacións.
-Expresarse de forma
ordenada e empregar a
linguaxe oral para relatar
feitos, expresar hipóteses,
comunicar ideas e
sentimentos.
-Participación e adecuación
comunicativa:
A asemblea.
As preguntas
e respostas.
-Asociación de
informacións.
-Interpretación de
informacións.
-Expresión e comprensión
oral en situacións
comunicativas.
-Memorización de feitos e
situacións.
-Vocabulario referido ao
campo de experiencia.
-CL.
-CD.
-CSC.
-AA.

12.
-Relacionar as novas
informacións con outras xa
coñecidas.
-Describir ordenadamente
feitos e situacións
relacionados coa Prehistoria.
-Consultar fontes de
documentación para atopar
resposta aos interrogantes
que xurdan durante o
desenvolvemento do
proxecto.
-Expresar coñecementos
aprendidos relacionados coa
Prehistoria.
-Interesarse pola
interpretación da linguaxe
escrita e descubrir a
utilidade da lectura e da
escritura como medios de
información e
comunicación.
-Ampliar o vocabulario
básico relacionado co tema.
-Coñecer diferentes sistemas
de expresión literaria: conto,
poesía, adiviñanza...
-A lectura e a escritura como
medios de información e
comunicación.
-O conto, a poesía,
adiviñanza como sistemas de
expresión oral.
-As posibilidades lúdicas da
linguaxe.
-Produción de historias.
-Descrición e narracións
orais.
-Emprego do vocabulario:
nomes, accións, calidades.

13.
Área de Educación Artística e Musical:
Obxectivos Contidos Competencias básicas
-Gozar da expresión plástica
e musical, valorándoas como
importantes medios de
comunicación e expresión
dende a orixe do home.
-Explorar as propiedades e
calidades sonoras dos
obxectos do contorno.
-Coñecer diferentes técnicas
plásticas e experimentar
expresándose a través delas.
-Participar de forma activa
nas experimentacións e nas
actividades propostas,
respectando e compartindo
as aportacións dos outros.
-Exercitar a percepción
sensorial a partir da
manipulación e exploración
de obxectos.
-Construír composicións nun
espazo tridimensional e
coñecer as características de
diferentes obxectos cos que
se poden realizar
construcións.
-Descubrir as posibilidades e
limitacións dos materiais
empregados.
-A percusión.
-A voz e o corpo como
instrumentos.
-Os instrumentos musicais
prehistóricos.
-As cores primarias e
secundarias.
-Aplicación de técnicas
básicas: debuxo, pintura,
modelado.
-Elementos básicos da
linguaxe plástica: liña,
forma, cor, textura, espazo.
-Experimentación coa
volume, o espazo
tridimensional e o equilibrio
entre elementos.
-Produción de composicións.
-CMCT.
-CEC.
-AA.
-SIE.

14.
O uso das TIC nas diferentes áreas:
Obxectivos Contidos Competencias
-Iniciarse no manexo do
ordenador e o uso da
tecnoloxía como medio para
adquirir información e
coñecementos.
-Desenvolver habilidades
motrices finas mellorando de
forma progresiva a
coordinación óculo-manual,
que lle permitirá explorar e
manexar o hardware básico
do ordenador.
-O ordenador.
-Manexo do rato e do
teclado.
-Internet.
-Buscadores infantís.
-CL.
-CD.
-SC.
-AA.
15.- Proposta metodolóxica.
15.1.- Ambiente de aprendizaxe.
A aula na que se desenvolve a unidade está na primeira planta do edificio. Na aula atopamos
vinte seis mesas distribuídas en forma de “U” e cunhas mesas no centro na que se sitúan os
alumnos que teñen máis problemas de atención ou dificultades cando se realizan as tarefas
propostas ao carón dos nenos máis intelixentes para que se axuden entre eles cando sexa
necesario.
Empregaremos a nosa aula como rincón do proxecto, aínda que tamén iremos a aula de
informática, a biblioteca, ou incluso ao patio e o contorno que nos rodea.
Por outra parte, quero destacar que todos os alumnos cando tiñan que ver un vídeo no proxector
poñíanse en “modo película” e eles mesmos tiñan unha organización para colocarse diante da
pantalla.
Na aula atopamos unha pequena biblioteca na que se encontran libros con pouco texto e moitas
imaxes pero de diferentes temáticas. No que se refire a dotación TIC a aula conta cunha pizarra
dixital e un ordenador portátil.

15.
Cada alumno posúe o seu material: lapis, cores, afías, tesoiras entre outros para poder realizar
as tarefas. Tamén contamos con murais que realizamos entre todos segundo a temática que
corresponda. Empregaranse materiais de reciclaxe ou cotiáns, materiais que traían os nenos,
materiais elaborados tanto polo alumnado como polo docente.
O tempo dedicado ao proxecto será máis ou menos dun mes, podendo variar en función do
desenvolvemento do proceso educativo. Con relación ao tempo dedicado a cada actividade
variará en función do tempo que necesite o alumnado á hora de realizar as tarefas propostas.
15.2.-Perspectiva didáctica:
Durante o desenvolvemento dalgunha sesión, realizaremos algunha asemblea, e incluso algún
xogo para fomentar o interese e a motivación dos nosos alumnos.
15.3.- Papel do profesorado:
O papel do docente consiste en presentar os materiais e explicar que actividade se vai realizar.
Axudaremos ao neno a establecer comparacións e a facer propostas. O obxectivo é descubrir o
que saben os pequenos e ampliar con novas aportacións a súa percepción do mundo que nos
rodea. Polo tanto, o docente intervirá cando sexa necesario, intentando que os seus alumnos
traballen de forma máis autónoma posible.
O docente deberá intervir facendo propostas necesarias, que serán abertas ou pechadas
dependendo da actividade. Estas propostas han de estar concibidas de modo que os pequenos
empreguen todos os sentidos posibles, establezan todas as relacións necesarias, compartan e
cooperen cos compañeiros, adquirindo ao mesmo tempo novas habilidades e destrezas.
15.4.- Papel do alumnado:
O papel do alumnado neste proxecto, é un papel construtor tanto de esquemas como de
estruturas operatorias. Sendo o responsable último dos seu propio proceso de aprendizaxe e o
procesador activo da información, constrúe o coñecemento por si mesmo e ninguén pode
substituílo nesta tarefa, xa que debe relacionar a información nova cos coñecementos previos
para establecer relacións entre elementos en base a construción do coñecemento, e é así cando
as informacións que reciben adquiren un verdadeiro significado.
Este feito lle obriga a cumprir unha serie de normas: (Coll, y otros, 2007)
 Participar activamente mas actividades propostas mediante a posta sobre a mesa de
ideas e a súa posterior defensa.

16.
 Enlazar as súas ideas e a dos demais.
 Preguntar a outros para comprender e clarificar.
 Propoñer solucións.
 Escoitar tanto os compañeiros como o coordinador.
 Cumprir coas actividades propostas nos prazos estipulados.
15.5.- Agrupamentos:
As formas de agrupamento que empregaremos serán en gran grupo, individuais ou mediante
grupos.
En gran grupo: O grupo da aula, é dicir, todos os estudantes participan na actividade como un
solo grupo.
Outra forma será de forma individual: Todos os alumnos deberán realizar tarefas que lle
supoñan enfrontarse de forma persoal coa mesma e levala a cabo independentemente ou co
apoio do mestre.
Finalmente mediante grupos: A aula divídese en pequenos grupos , de diferentes tamaños en
función do obxectivo que se pretenda lograr. En canto ao número de compoñentes, é preferible
que cada grupo o formen entre 2 e 6 membros, para asegurar que todos teñan a oportunidade
de participar activamente. Cando os integrantes non teñen experiencia no traballo cooperativo,
o tempo é corto ou os materiais escasos, se recomenda que o grupo o compoñan 3 ou 4 persoas.
É recomendable ir rotando cada 2 ou 3 semanas os grupos, logrando así que exista unha maior
interacción entre todos, que se xeren novas relacións e se identifiquen novos amigos ou persoas
afíns na aula.
Con relación aos tipos de grupos que formaremos desenvolveremos os grupos afíns e os grupos
heteroxéneos (Inclusiva, 2015)
Empregaremos os grupos afíns para realizar certas tarefas, para elo dividiremos a clase en
grupos afíns en función ao seu nivel de coñecementos previos, intereses ou capacidades, de tal
forma que se poida asignar a cada grupo tarefas nas que todos poidan aportar e aprender. Cada
grupo terá que desenvolver tarefas e chegar a un resultado diferente en función do que xa saben
e do que poden aprender.
Outra forma de agrupamento será a formación de grupos heteroxéneos, que consiste en crear
equipos nos que aparezan estudantes con diferentes capacidades ou con diferentes niveles de

17.
habilidade. Estes equipos poden realizar tarefas en común, de tal maneira que aprendan a
organizarse, compartir coñecementos e capacidades e chegar a un bo resultado en común.
Tamén se poden ir rotando estes grupos, co obxectivo de que os estudantes poidan coñecer e
traballar con diferentes compañeiros, e que desta maneira participen no equipo compañeiros
con diferentes capacidades ou niveles de aprendizaxe.
Para formar grupos heteroxéneos empregaremos unha fórmula que consiste en facer un listado
dos estudantes en función do seu nivel de competencia respecto do tema que se vai traballar.
Unha vez feita a lista, compoñer grupos de forma que, en todos eles aparezan estudantes con
todos os niveis de habilidade.
15.6.- Apertura ao contorno do centro:
No noso centro levarase a cabo un programa de “Apertura de centros” (Cárdenas, 2006) que
terá varios obxectivos: Proxectar a imaxe do centro educativo no seu contorno próximo,
favorecer a convivencia escolar entre os diferentes membros da comunidade educativa,
intensificar as relacións entre o profesorado, o alumnado e as familias, aproveitar as
posibilidades de mellora do espazo e das infraestruturas escolares para favorecer a utilización
dos centros escolares como lugar de encontro do conxunto da comunidade educativa, e
finalmente empregar os recursos do contorno proporcionados polas Administracións Públicas
e Organizacións sociais e económicas como apoio ao proxecto de apertura ao centro.
16.- Relación de actividades:
Para a realización do proxecto “Coñecendo a Prehistoria” imos centrarnos en diferentes fases:
A primeira frase(1ª sesión) consistirá nunhas rutas de motivación, para espertar o interese do
alumnado con relación ao tema proposto. Con relación á segunda fase do proxecto(2ª sesión),
intentaremos descubrir o que os nosos alumnos saben sobre dito tema. Unha vez recollida a
información sobre aquelo que os nenos saben, preguntarémoslles que é o que queren saber,
nisto consistirá a terceira fase do proxecto(3ª sesión).
Durante a cuarta fase do proxecto(4ª sesión-11ª sesión) desenvolveranse unha serie de
actividades relacionadas co tema proposto co obxectivo de que os nenos adquiran
coñecementos. Finalmente, na derradeira parte (12ª sesión) intentaremos coñecer o que os nosos
alumnos aprenderon sobre a Prehistoria.

18.
O tempo dedicado a cada sesión aparecerá reflexado no horario das sesións(VER ANEXO
VIII). Tamén é importante observar o horario das materias para compaxinarse da mellor
maneira posible (VER ANEXO IX).
1ª sesión: Rutas de motivación
Ao comezo da xornada realizaremos actividades de motivación, co obxectivo de espertar o
interese do alumnado polo tema da Prehistoria. Desta maneira desenvolveremos tres
actividades:
“VISITA SORPRESA”
Materiais: Sobre con nota de instrucións, ordenador, conexión a internet, marcador
imprimible na web do museo.
Actividade: Empregar un recurso de realidade aumentada dispoñible na páxina web do
Museo de Historia Natural Británico (Museum, 2015).
Pasos para empregar o recurso: Visitar a páxina web do museo, imprimir o marcador
premendo na opción <<Download AR marker>> , premer o botón play e esperar a que se
cargue a animación. Situar o marcador á vista da webcam. Pódese recortar o cadrado e
prescindir do resto da folla.
Trátase dunha reconstrución animada do home Neanderthal. A realidade aumentada nos
permitirá velo camiñar na nosa clase ou na nosa man.
Ao chegar á aula o ordenador estará arrancado e o marcador impreso dentro dun sobre, coas
palabras VISITANTE SORPRESA escritas en gran tamaño. Dentro haberá unha nota que
diga: <<Aproximade o cadrado á cámara do ordenador e observade con atención>>. Ao situar
o marcador á vista da cámara, iniciarase unha animación e aparecerá un home de Nearderthal
camiñando. Tras observalo, preguntarémoslle aos nenos se saben quen pode ser, e
conversaremos con eles. Deixamos que os nenos experimenten intentando tocalo, movendo
o marcador, acercándoo á webcam ou afastándoo , situándoo frontalmente para obter unha
vista aérea ou sobre a palma da man.
Seguidamente faremos que os nenos miren dentro do sobre e lean o que hai escrito nunha
carta:
“¡Ola nenos! Chámome home de Nearderthal. Vivín hai moitísimos anos, cando non había
escolas, nin edificios, nin coches nin televisión. É a época que chamades Prehistoria¿
Queredes saber como éramos entón?

19.
Ler e comentar cos nenos. Buscar en internet varias imaxes de hominización e que intente n
localizar ao noso visitante.
Finalmente preguntaremos: ¿Queredes aprender máis cousas sobre como eran os homes e as
mulleres na prehistoria?
“BÚSCANSE APRENDICES”
Materiais: Caixón con area, fragmentos dunha peza de cerámica, unha cunca, pasta de
sal(sal, fariña, aceite, bicarbonato).
Actividade: Elaborar a pasta de sal. Para elo mesturaremos os seguintes ingredientes: 1 cunca
de sal, 1 cunca e media de fariña, 4 culleradas de aceite, 4 culleradas de bicarbonato.
Situar nun lugar visible da aula un caixón con area, dentro do cal teremos escondido uns
anacos de cerámica enterrados en pasta de sal. O caixón chegará acompañado da seguinte
mensaxe:
“Son Martín, o arqueólogo, e necesito a vosa axuda. Atopei o que vos envío nunha
escavación dentro dunha cova prehistórica. Hai moito traballo aquí e necesito aprendices
de arqueoloxía que podan axudarme a desenterrar o obxecto que hai no caixón. Cando
coñezades o que é, enviádeme unha carta o museo.
¡Moitas grazas rapaces!
Despois de ler a mensaxe, os nenos buscarán dentro do caixón de forma colaboradora e
desenterrarán e limparán as pezas. Entre todos compoñerán a peza.
Finalmente preguntarémoslle aos nenos: ¿Que pode ser o que atopamos? ¿Para que servirá?
Os nenos conversarán un rato, e cando consideremos oportuno preguntaremos: ¿Queredes
aprender máis cousas sobre a Prehistoria?
“PAQUETE SORPRESA: O CANTO DO VENTO”
Materiais: Conto “O canto do vento” envolto, papel de seda, un saco de tela, unha
bramadera.
Actividade: Envolver en papel de seda o conto O canto do vento e deixalo enriba dunha das
mesas do aula, xunto cun saco que conterá unha bramadera. Abrir o saco e preguntar aos
nenos de quen pode ser e para que servirá. A partir de aquí iniciaremos con eles unha
conversación.

20.
A continuación, desenvolver o conto, ler o título e preguntar de que pode tratar a historia.
Despois cada alumno irá narrando o conto en voz alta.
Ao finalizar, volver a mostrar a bramadera que se amosou antes de contar o conto. Invitar aos
nenos a tocala, explorala e facela sonar con coidado. Seguidamente, entregarémoslle un folio
a cada alumno para que nos debuxen o que máis lle gustou do conto, á protagonista ou algún
dos instrumentos que aparecen na historia.
Cando creamos conveniente preguntaremos: ¿Queredes que cacemos sons, igual que Lúa?, ¿
Aprendemos máis sobre a Prehistoria para facelo?
2ª sesión: ¿Que sabemos?
Despois de realizar as actividades motivadora, chega o momento de coñecer o que saben os
nenos sobre o tema. Nesta fase do proxecto trataremos de que os alumnos expresen con
liberdade os coñecementos, as experiencias persoais e as ideas previas que teñen con relación
a Prehistoria. Pare elo, empregaremos como recurso unha asemblea.
“ASEMBLEA”
Pregunta principal: ¿Que sabes da Prehistoria?
Actividade: En equipos de catro, realizaremos a estrutura cooperativa do <<folio
xiratorio>>, que aquí chamaremos <<conversa xiratoria>>. Un dos membros do grupo
preguntará ao seu compañeiro: ¿Que sabes da Prehistoria?. Cando lle conteste daralle as
grazas, e o que respondeu preguntaralle ao seguinte compañeiro; e ti, ¿ Que sabes da
Prehistoria?. Despois da pregunta o docente designará a un alumno de cada equipo para que
explique o que saben os seus compañeiros sobre a Preshistoria.
Durante o transcurso desta actividade debemos actuar como fío condutor en todo momento.
Todo é válido, todas as respostas que os nenos dan son iguais de lexítimas. Desta maneira,
aprenden a respectar outras ideas que os demais poden ter.
Todas estas respostas deben ser recollidas e transcritas tal e como as din os nenos. A nosa
intervención é fundamental, pois somos nós os que podemos e debemos reconducir as súas
ideas, suxerir novas preguntas, axudalos a cuestionarse cousas..., sen esquecernos de ter en

21.
conta que é o que lles pode preocupar, interesas, etcétera. Podemos anotar todo aquelo que os
nenos coñecen sobre o tema na pizarra dixital.
Esta actividade nos servirá por unha parte, para coñecer que coñecementos teñen os alumnos
sobre o tema, e por outra, como instrumento de avaliación para coñecer o que aprenderon unha
vez finalizado o proxecto.
Finalmente darémoslle a cada alumno unha ficha para que teñan claro o período que comprende
a Prehistoria que deberán colorear (VER ANEXO I).
3ª sesión: ¿Que queremos saber?
Unha vez recollida a información sobre aquelo que os nenos saben, preguntarémoslles que é o
que queren saber. Invitarémolos a que formulen as súas preguntas e as anotaremos, xunto co
nome de cada neno. Para elo podemos empregar a pizarra dixital. A continuación, pódese
escribir e ler as seguintes preguntas propostas que os nenos non realizaron. Se realizaron
algunhas xa non se lle formulan.
“PREGUNTAS PROPOSTAS”
 ¿Que é a Prehistoria?
 ¿Quen viviu na Prehistoria?
 ¿Había animais?
 ¿Onde vivían os Prehistóricos?
 ¿Como eran as covas na Prehistoria?
 ¿Como eran as familias na Prehistoria?
 ¿Como se vestían?
 ¿Que comían?
 ¿Como se defendían?
 ¿Como cazaban animais?
 ¿Que empregaban para pescar?
 ¿Sabían cociñar?
 ¿Os prehistóricos coñecían a música?
 ¿Tiñan arte?

22.
 ¿Sabían construír edificios?
 ¿Como sabemos tanto sobre a Prehistoria?
Desta maneira partiremos de aquelo que aos alumnos lles interesa aprender, do que realmente
formulan e das suxestións que o docente considere apropiadas e atraentes para eles.
Unha vez anotadas todas as cuestións, as formuladas polos alumnos e as propostas polo docente,
podemos lelas dunha en unha. Cada vez que leamos unha pregunta pedirémoslle aos nenos que
voten, é dicir, que digan se o tema lles interesa ou no. Apuntaremos os votos e así podemos
sabe que é o que máis lles interesa sobre a Prehistoria.
Unha vez que teñamos claro que é o que queren saber, decidiremos entre todos o que imos a
aprender e os medios que empregaremos para conseguir a información: investigar en libros,
invitar á aula a familiares ou alumnos doutros cursos, facer saídas a algún lugar interesante,
aportar materiais diversos(vídeos, documentais, internet...).
4ª sesión:
Nesta sesión contaremos coa visita dun avó dun dos nenos da nosa aula. Para seguidamente
traballar o tema da evolución do home.
“VISITA DO AVÓ”
Formaranse grupos de cinco persoas. Cada grupo deberá formular un mínimo de tres
preguntas ao avó. Esas preguntas terán que estar relacionadas coa vida que levaba o avó
cando era pequeno. É dicir, que comían, se tiñan ordenador, como era a música da súa época,
se se construían moitos edificios...
O avó será o encargado de responder as preguntas dos nenos. Cada grupo de alumnos deberá
anotar as respostas.
Seguidamente, o alumnado deberá comparar as respostas que lles deu o avó coa súa vida
cotiá. De maneira que observen as diferencias.
Finalmente, farase unha posta en común de todas as diferencias que había na época do avó
en comparación coa actualidade.

23.
Seguidamente realizarase outra actividade na que poidan observar diferencias entre os homes
prehistóricos e os actuais.
“COMPARANDO FAMILIAS”
Materiais: Foto da familia do neno, foto prehistórica, cartolina de cores, pegamento e lapis.
Actividade: A actividade consistirá en pegar nunha cartolina de cores unha foto da familia
do neno ao carón doutra foto dunha familia prehistórica. Unha vez que estean pegadas as
dúas fotos, os nenos escribirán debaixo da familia Prehistórica un nome para dita familia, e
debaixo da fotografía da súa familia, o seu nome e o ano no que nos atopamos.
Finalmente, os nenos escribirán o que vexan diferente en comparación dunha foto coa outra.
5ª sesión:
Nesta sesión trataremos o tema do arte na Prehistoria. Para elo, intentaremos que os nenos
aprendan a crear pinturas prehistóricas. Para iso amosámoslle unha serie de imaxes antes de
comezar a desenvolver a actividade.
“CREA PINTURA E DEBUXA COMO OS PREHISTÓRICOS”
Materiais: Pintura vermella de dedos, auga, vaso, terra, pincel, mural engurrado.

24.
Actividade: En primeiro lugar crearemos a pintura rupestre con mesturando terra e auga.
Unha vez feita a pintura, teremos un enorme mural para decorar a aula de cor marrón
engurrado, intentando simular unha cova.
Os nenos deberán calcar a súa man con pintura vermella de dedos no mural, e tamén
deberán debuxar coa pintura creada anteriormente debuxos que facían os homes
prehistóricos.
Unha vez finalizado o enorme mural colgarémolo na aula para que pareza que estamos
nunha cova prehistórica.
6ª sesión:
Nesta sesión intentaremos que os alumnos coñezan como vivía o home durante a Prehistoria.
Para elo, primeiramente conversaremos cos nosos alumnos sobre a vida nómade e o
establecemento de campamentos próximos aos ríos durante a Idade de pedra, e a utilización das
covas como lugar de refuxio.
Seguidamente, ensinarémoslles un vídeo aos nenos sobre a vida dos prehistóricos (Jaelma1,
2015), para favorecer a súa motivación e aclarar algunha dúbida que puidera xurdir. Finalmente,
realizaríamos dúas actividades cos nenos. A primeira será completar unhas oracións, e a
segunda actividade construír unha cabana.
“COMPLETA AS SEGUINTES ORACIÓNS”
-Primeiramente resgardábanse do frío dentro das____________
CAMPAMENTOS
COVAS
-Logo vivían en____________

25.
“CONSTRUE UN LUGAR PARA VIVIR”
Materiais: Palillos, retallos de tea, palla , cartolinas de cores, pegamento, tesoiras e outros
materiais.
Actividade: Consistirá en ir pegando palillos, retallos de tea e palla nunha cartolina co
obxectivo de construír unha cabana, un campamento ou unha cova. Tamén se poden facer
debuxos.
7ª sesión:
Nesta sesión introduciremos a forma de obter alimento por parte dos homes primitivos por unha
parte, e por outra parte trataremos a utilidade do lume na Prehistoria.
No referido a alimentación dos homes na Prehistoria e a forma de obter alimentos debemos
conversar cos nosos alumnos sobre o período Paleolítico, cando o home se alimentaba das
presas que cazaba ou pescaba, ou dos froitos que recollían. Desenvolveranse as seguintes
actividades:
1) Observa e rodea as ferramentas empregadas polos personaxes das ilustracións( lanza,
arpón e mans). Unha vez rodeados, une cada personaxe co alimento que obterá.

26.
Seguidamente realizarán unha ficha que pode ser coloreada( VER ANEXO II).
2)
“OBTENDO ALIMENTOS”
Materiais: Folleto de propaganda, lapis, cores, tesoiras, folios e pegamento.
Actividade: En grupos de catro persoas. Recortade dun folleto de propaganda que vos
mandei traer catro alimentos que o home prehistórico cazaría cunha lanza, catro alimentos
que pescaría cun arpón e catro alimentos que recollería coa man.
Seguidamente deberedes facer un debuxo dun prehistórico cun arpón, dun prehistórico
cunha lanza e finalmente dun prehistórico recollendo alimentos e pegar ao carón de cada
un os alimentos que lles correspondan.
Unha vez pegados os alimentos, deberedes dicir un alimento que comería un animal
carnívoro, e un alimento que comería un animal herbívoro.
Nesta segunda parte da sesión intentaremos que os nosos alumnos coñezan os usos do lume na
Prehistoria e como se elabora unha listaxe de palabras. Para elo antes de desenvolver algunha
actividade, o docente deberá dialogar cos seus alumnos, dunha maneira máis específica, sobre
o lume na Prehistoria: dende o seu descubrimento ata que os homes conseguiron controlalo, e
máis tarde, producilo. Antes de comezar coa explicación mostrarémoslle un vídeo aos nenos
relacionado co que imos falar (Educaccióntv, 2015).
Seguidamente propoñémoslle as seguinte tarefa aos nosos alumnos:
“CUÑOS AO CENTRO”
Material: Varias palabras cuñadas( as correctas serán as relacionadas coa utilización do
lume), pegamento, lámina.

27.
Actividade: Cada equipo de catro alumnos lerá as palabras cuñadas para colocalas no seu
lugar. O primeiro alumno dirá: << aquí di quentarse, ¿Estades de acordo?>> . Se os demais
contestan: <<si, estamos de acordo>>, collerán o cuño e o colocarán nun dos espazos en
branco.
Cando terminen, o que comezou diralle ao seu compañeiro: << agora che toca a ti>>, e este
collerá e lerá outro cuño, e así sucesivamente ata terminalos. É importante que a lámina estea
no aula coas palabras no seu lugar para que os nenos poidan consultala.
8ª sesión:
Na primeira parte desta sesión intentaremos que os nosos alumnos podan apreciar como era a
alimentación e as formas que tiña o home primitivo de obter alimento, é dicir a agricultura.
Antes de comezar coas tarefas propostas, falaremos cos nenos sobre a etapa do Neolítico,
cando o home aprendeu a cultivar e colleitar os alimentos e a coidar animais, dos que obtiña
alimento e outros beneficios. Amosarémoslles a seguinte imaxe relacionada co explicado.
A partir desa imaxe tamén abriremos unha serie de preguntas relacionadas coas súas familias.
Por exemplo: “¿ Os vosos pais ou avós fan algo relacionado coa imaxe?”, “¿Pensades que os
homes primitivos necesitaban algo máis para sobrevivir?”, “¿ Alguén me pode explicar a
imaxe?”. E , finalmente os nenos deberán rodear na imaxe os elementos ou escenas que
indique o docente.
Seguidamente realizaremos unha actividade grupal, para fomentar o aprendizaxe cooperativo(
realizarase con axuda da imaxe anterior):
“CONVERSACIÓN XIRATORIA”
Realizarase en equipos de catro alumnos. Comezará un neno do grupo dicindo: <<eu vexo
un ou unha...>>. Cando di a frase, preguntará ao seu compañeiro: << e ti, ¿Que ves?>>. Unha
vez que finalicen a ronda de frases, o docente nomeará a un portavoz do equipo e lle
preguntarán o que viron na imaxe. O portavoz contestará dicindo: << nós vimos...>>.

28.
Na segunda parte desta sesión intentaremos que os nosos alumnos coñezan algunhas das
manifestacións artísticas da Prehistoria, é dicir o arte da Prehistoria. Para elo, amosarémoslle
aos nosos alumnos un vídeo no que poden ver esculturas propias da Prehistoria
(ARTEHISTORIA, 2015).
A continuación, desenvolveremos a seguinte actividade motivadora:
“CONSTRÚE O PUZZLE”
Material: Anacos de cartolina( imaxe dunha escultura prehistórica), papel de mural,
pegamento.
Actividade: Cada neno terá pezas de cartolina que deberá xuntar e pegar nun mural que hai
en clase, e así poderán observar diferentes esculturas típicas da Prehistoria
9ª sesión:
Na primeira parte desta sesión os nenos deseñarán unha disfrace prehistórica.
“DISFRACE PREHISTÓRICA”
Material: Unha manta( preferiblemente branca de raias negras), tesoiras, velcro de pegar.
Actividade: Construír un disfrace prehistórico cortando a manta en anacos e pegalos
formando como un camisón. Seguidamente facer o mesmo, pero con dous anacos pequenos
para formar unhas calzas.

29.
Na segunda parte desta sesión trataremos o tema da música na Prehistoria. Para elo, en
primeiro lugar amosarémoslle dous vídeos. O primeiro vídeo tratará sobre os instrumentos
que había na Prehistoria (Visconti, 2015), e o segundo vídeo sobre a música que facían na
Prehistoria (Calderón, 2015). A continuación realizaremos as seguintes tarefas:
1) Os nenos deberán cantar a canción “Troglodita soy”, terán a letra da canción nun
folio(VER ANEXO III), e irán collendo o ritmo da canción grazas a un vídeo da
canción proxectado na pizarra dixital (Reboreda, 2015). Os nenos irán disfrazados de
prehistóricos, xa que fixemos disfraces con anterioridade.
2)
“CREANDO UN INSTRUMENTO PREHISTÓRICO”
Material: Tubos de plástico de diferentes tamaños, cordel.
Actividade: Realizar unha frauta de pan. Primeiramente cortamos cinco tubos de plástico
de diferentes tamaños, despois atarémolos cun cordel de maneira que quede como unha
escala.
10ª sesión:
Na primeira parte da sesión trataremos a Idade dos Metais. Para iso falaremos cos nosos
alumnos sinalando que esta etapa diferénciase da anterior en que na Idade dos Metais aparece
o traballo do metal e a produción de ferramentas fabricadas con ese material. A explicación
farase tendo en conta a seguinte imaxe.

30.
A continuación realizarase unha actividade:
1) ¿ Cal destes obxectos non pertencen á Idade de Metal? Realizarase en grupos de catro
persoas, seguindo a estrutura de: << eu creo que é o móbil >>. Cando todos respondan
afirmativamente pasarán ao seguinte alumno, e así sucesivamente ata conseguir rodear
todos os debuxos intrusos.
Na segunda parte desta sesión trataremos o tema dos obxectos que rodan e non rodan.
Explicarémoslle aos nenos que os prehistóricos inventaron a roda. Faremos a seguinte
actividade:
1) Dados os seguintes obxectos: Bóla, lata de nestea, regra, unha caixa, rolo de
madeira, taco de madeira con forma de triángulo, cubo matemático.
Experimentade con eles e anotade que obxectos rodan e cales non. ¿ Por que
algúns non rodan?

31.
Excursión aos petróglifos situados na localidade de Éntoma de Valdeorras:
Organizaremos unha excursión á localidade de Éntoma situada a 6 quilómetros do noso
centro. Alí podemos observar uns petróglifos, e explicarlle aos nenos a súa orixe (Campos,
2015). Para iso contaremos ca axuda dun experto nesa temática, que tamén nos introducirá o
tema dos restos humanos e de cerámica atopados na Cova do Santo en Rubiá. Lugar ao que
faremos ao día seguinte outra saída.
Excursión aos arredores da Cova do Santo
Esta excursión consistirá en visitar os arredores da Cova do Santo( Pardollán) . Contaremos
coa axuda de tres mestres máis, porque realizaremos como unha pequena actividade de
orientación (Salgado, 2015).
Faremos catro grupos de cinco persoas, cun mestre en cada grupo. Cada grupo irá atopando
unha serie de pistas(previamente colocadas polos mestres) que os guiarán ata dita Cova.
Trataremos aos nenos como se fosen prehistóricos que están buscando unha cova para vivir.
Unha vez que atopen a cova, contaremos coa axuda dun guía que nos amosará fotos e nos
contará historias relacionadas con dita cova, na que se atoparon restos humanos e de
cerámica.
Finalmente, os nenos realizarán unha ficha relacionada coas excursións(VER ANEXO X).
11ª sesión:
Na primeira parte desta sesión trataremos o tema das construcións megalíticas. Para iso
ensinámoslle un vídeo (Simonfilm, 2015) e realizaremos a seguinte tarefa:
“CONSTRUINDO MEGALITOS”
Materiais: Cartolina, cores , mantel de papel, tesoiras e pegamento.
Actividade: A actividade consistirá en recortar libremente pezas de cartolina e empregalas
como se fosen pedras para construír cunha obra megalítica. Deberanse pegar enriba dun
gran mantel de papel para ir formando unha gran construción megalítica. Se a cartolina é
branca poderase pintar da cor das pedras.
Na segunda parte desta sesión traballaremos coa letra e coa coreografía dunha canción.
HAI MILES DE ANOS

32.
Hai miles de anos
vivíamos en covas e pintábamos mamuts
dentro de elas.
Descubrimos o lume,
Aprendemos a cazar
E da natureza escoitar
a súa música e con ela danzar.
1) Le a letra e pregunta se descoñeces algunha palabra ou oración.
2) Rodea as palabras que che indiquemos: covas, mamuts, lume, cazar, música.
3) Baila o compás da melodía e dramatiza a letra con xestos.
4) Colorea a ilustración.
12ª sesión: ¿Que aprendemos sobre a Prehistoria?
Esta sesión final constará de dúas partes. A primeira parte será unha conversa cos alumnos e a
segunda parte será a realización dun debuxo coa súa pertinente explicación.
1) Dividiremos a clase en grupos de catro alumnos. Un alumno dese grupo contaralle ao
resto o que aprendeu, e así sucesivamente. Cando terminen, un membro de cada grupo
contaralle ao resto da clase o que aprenderon sobre a Prehistoria.

33.
2) Cada alumno deberá realizar un debuxo sobre todo o que aprendeu relacionado coa
Prehistoria. Pola parte de atrás do folio deberá escribir o que podemos apreciar no seu
debuxo.
17.- Proposta de avaliación:
17.1.- Criterios de avaliación: Baseados no currículo( Real Decreto 126/2014, do 28 de
febreiro).
CIENCIAS SOCIAIS
Bloque 1: Contidos comúns. 1,2,4,5,8,9.
Bloque 4: As pegadas no tempo. 1,2,4,5.
CIENCIAS NATURAIS
Bloque 1: Iniciación á actividade
científica.
2,4.
Bloque 4: Tecnoloxía, obxectos e
máquinas.
1.
MATEMÁTICAS
Bloque 1: Procesos, métodos e actitudes en
matemáticas.
2,6.
Bloque 2: Números. 1,2,3,4,9.
LINGUA GALEGA E LITERATURA
Bloque 1: Comunicación oral : falar e
escoitar.
1,2,3,4,7,9,10,11.
Bloque 2:Comunicación escrita: ler. 2,5,9.
Bloque 3: Comunicación escrita: escribir. 1,2,4,5,6,8.
Bloque 4: Coñecemento da lingua. 2,4.
Bloque 5: Educación literaria. 3,5.
EDUACIÓN PLÁSTICA
Bloque 1:Educación audiovisual. 3.
Bloque 2: Expresión artística. 2,3,6.
EDUCACIÓN MUSICAL
Bloque 1: Escoita. 3.
Bloque 2: A interpretación musical. 1,2,3.
Bloque 3: A música, o movemento e a
danza.
1.
17.2.- Avaliación da aprendizaxe do alumnado:

34.
Para avaliar ao alumnado farase unha avaliación inicial e unha avaliación continua durante todo
o proceso.
A avaliación inicial será unha proba formada por tres preguntas e terá como finalidade que o
docente saiba cales son os coñecementos que posúen os alumnos para atopar un punto de
partida adecuado.
Ao longo de todo o proxecto levarase a cabo unha avaliación continua, de maneira que en todo
momento o mestre coñeza se o alumno está alcanzando os obxectivos propostos e adquirindo
os contidos impartidos. O feito de facer unha avaliación continúa permítenos modificar aqueles
aspectos que non funcionan por outros que teñan máis éxito.
O mestre terá un caderno cunha páxina para cada alumno na que se axuntaran notas e
comentarios do alumnado. As fichas que realizan os alumnos serán puntuadas con números do
un ao dez, sendo o un a mínima puntuación e o dez a máxima. Valorarase de maneira positiva
a presentación dos traballos e a letra dos mesmos. Tamén se terá en conta a capacidade de
comprensión do alumnado.
Desta maneira, non existirá un exame final no que se avalíen todos os coñecementos, senón que
se avaliarán aos alumnos tendo en conta a adquisición de diferentes coñecementos:
coñecemento de si mesmo e autonomía persoal, coñecemento do entorno e, finalmente a
adquisición da linguaxe: comunicación e representación. Valorarase en función de se adquiriron
o coñecemento ou aínda está en proceso(VER ANEXO IV).
Ademais desta avaliación, cada alumno deberá facer unha autoavaliación propia(VER ANEXO
V).
17.3.-Avaliación do profesorado.
A avaliación docente non sempre é levada a cabo e, sen embargo pode amosar as causas do
éxito e do fracaso dos alumnos. O docente deberá responder a tres preguntas: Os alumnos están
motivados ante as tarefas que se lles presentan?, Os alumnos entenden o que se explica?,
Resolvín con éxito os problemas que apareceron?
17.4.- Avaliación da proposta didáctica.
A avaliación do proxecto realizarase tendo en conta o grado de consecución dos obxectivos,
contidos, actividades, metodoloxía, temporalización, avaliación, organización dos alumnos,
adecuación material e recursos, e finalmente a adecuación dos espazos.

35.
Grado de
consecución/
Items
avaliación
1 2 3 4 5 Observacións
Obxectivos
Contidos
Actividades
Metodoloxía
Temporalización
Avaliación
Organización de
los alumnos/as
Adecuación
material y
recursos
Adecuación de
espazos
A continuación, desenvolveremos con máis incidencia algúns dos apartados anteriores (VER
ANEXO VI).
17.5.-Atención á diversidade:
Valorarase seguindo os parámetros “S: satisfactorio, M: mellorable” (VER ANEXO VII).
Bibliografía
ARTEHISTORIA.(20 de Abril de 2015). Youtube.Obtenidode
https://www.youtube.com/watch?v=YxV9Emqs1Ao
Calderón,M.G. (Abril de 20 de 2015). Youtube.Obtenidode
https://www.youtube.com/watch?v=t5W3k0FMwsY
Campos,J.C. (2 de Mayo de 2015). La tierra de los amacos.Obtenidode
http://tierradeamacos.blogspot.com.es/2013/05/los-petroglifos-de-valdeorras-ii.html
Cárdenas,A.M. (2006). La calidadde laeducaciónenla sociedadactual. Iniciación a la investigación,
1-7.

36.
Coll,C.,Martín, E., Mauri, T., Miras, M., Onrubia,J.,Solé,I.,&Zabala,A. (2007). El constructivismo en
el aula. Barcelona:Graó.
Educaccióntv.(19 de Abril de 2015). Youtube.Obtenidode
https://www.youtube.com/watch?v=NtqqV01ue34
Inclusiva,E.(14 de Abril de 2015). Iteeducación.Obtenidode
http://www.ite.educacion.es/formacion/materiales/72/cd/curso/unidad3/u3.I.3.htm
Jaelma1.(18 de Abril de 2015). Youtube.Obtenidode
https://www.youtube.com/watch?v=i6rPnN42rBU
Museum,N.H. (17 de Abril de 2015). NaturalHistory Museum.Obtenidode
http://www.nhm.ac.uk/nature-online/life/human-origins/early-human-family/neanderthal-
ar/
Reboreda,S.(20 de Abril de 2015). Youtube.Obtenidode
https://www.youtube.com/watch?v=3vyVy_35n7U
Salgado,X.M. (2 de Maio de 2015). O noso patrimonio.Obtenidode
http://onosopatrimonio.blogspot.com.es/2011/07/petroglifos-de-galiza-ii.html
Simonfilm.(20de Abril de 2015). Youtube.Obtenidode
https://www.youtube.com/watch?v=uBSGGyuUFmU
Visconti,C.(20 de Abril de 2015). Youtube.Obtenido de
https://www.youtube.com/watch?v=pw5QZQsURFY
Real Decreto 126/2014, do 28 de febreiro.