SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 53
HERONTWERP VAN
LEERPRAKTIJKEN
MET INZET VAN ICT
MASTEROPLEIDING LEREN & INNOVEREN
11 DECEMBER 2015 | @JEROENBOTTEMA
NMC (2014)
1. Crossover learning
2. Learning through
argumentation
3. Incidental learning
4. Context-based learning
5. Computational thinking
6. Learning by doing
science with remote labs
7. Embodied learning
8. Adaptive teaching
9. Analytics of emotions
10.Stealth assessment
1. Debat over ICT
& onderwijs
2. Blended learning
3. Ontwerpen van
leerpraktijken met inzet
van ICT: een kwestie
kiezen.
OECD, 2015
@OECD
Andreas Schleicher:
“Students who use computers moderately at
school tend to have somewhat better learning
outcomes than students who use computers
rarely.”
“But students who use computers very
frequently at school do a lot worse in most
learning outcomes, even after accounting for
social background and student demographics.”
“Ensuring that every child reaches a baseline
level of proficiency in reading and mathematics
will do more to create equal opportunities in a
digital world than solely expanding or
subsidising access to high-tech devices and
services” (OECD, 2015).
“Slechtere schoolprestaties door
meer computer-gebruik” (NOS.nl)
“Schools wasting money on
computers for kids” (CNBC.com)
“Are iPads in schools a waste of
money? OECD report says yes”
(Theage.com)
“To conclude that the more children use
technology the lower their grades will be,
is tenuous at best, and at worst
absolutely misleading”
(Steve Wheeler)
“Wel is het belangrijk dat dergelijke
conclusies gebaseerd zijn op correlaties…”
(Pedro de Bruyckere)
Hattie, 2009
Klasse, 2014
“…tenzij ze netjes ingebed worden in een leerweg.”
“Als je ict goed toepast, werkt het wél”
(Toine Maes, Kennisnet)
Kennisnet, 2013
4W.kennisnet.nl
“Kiezen voor gepersonaliseerd leren is
kiezen voor computers”
(Alfons ten Brummelhuis)
bron: Kennisnet
“The impact of technology on education delivery
remains sub-optimal,
because we may over-estimate the digital skills
of both teachers and students,
because of naive policy design and implementation
strategies,
because of a poor understanding of pedagogy…”
(Andreas Schleicher)
“Technology can amplify great teaching,
but great technology cannot replace
poor teaching” (Andreas Schleicher)
“De leraar is de meest bepalende factor in de
schoolprestaties van de leerling, niet de computer”
(Toine Maes, Kennisnet)
“Het onderwijs kan daarom alleen beter
worden als de technologie beredeneerd
wordt ingezet en dat vereist een nadere
verkenning van de complexiteit van
leerprocessen. Dat inzicht maakt het
vervolgens mogelijk om een didactisch
ontwerp te maken en te bepalen welke rol de
technologie daarin kan vervullen.”
(Fransen, 2015)
Door de inzet van [ICT-toepassing] bereik ik dat
[opbrengst], want ik weet [bewijslast]
Blended learning:
“Een mix van eLearning en andere vormen van
leren, waarbij het gaat om distributie van
leerinhouden, vormen van communicatie en
didactische methoden in relatie tot soorten
leerprocessen, of combinaties hiervan.“
(Fransen & Swager, 2007, p.1)
Blended learning:
Bij het toepassen van blended learning gaat het om
een beargumenteerde inzet van ICT.
Let op! Blended learning vs blended teaching!
20 minuten / 2-tallen
1. Interview elkaar over de
inzet van ICT in je eigen
praktijk:
- wat
- wanneer
- waarom
- waar
2. Bespreek ontwerpeisen
betekenisvolle inzet
3. Voer de ontwerpeisen in
de padlet.
1. Doel – strategie – evaluatie
2. Soort leerproces
3. Welke aspecten van het
leerproces spelen een rol
4. Learning? Teaching?
5. Karakteristieken lerenden?
6. Hoe ontwikkel je en
distribueer je leerinhouden?
7. Hoe kies je media?
8. Van welk soort communicatie
is er sprake?
9. Welke competenties zijn nodig
voor de begeleider en de
student?
10. Hoe maak je de juiste
combinatie?
(Fransen & Swager, 2007)
(Her)ontwerpen van leerpraktijken op basis
van blended learning
→ Van instructiegericht naar interactiegericht
1. Bepalen van de context en randvoorwaarden
o Wat zijn de beschreven leerdoelen?
o Randvoorwaarden, zoals studielast en uren docenten
o Contextuele factoren zoals commitment docenten en studenten voor inzet ICT, ICT-
vaardigheden betrokken docenten en studenten, te gebruiken leeromgeving en wensen
van betrokken docenten
2. Maken van het onderwijskundig ontwerp
o Wat zijn de leerdoelen?
o Welke leeractiviteiten en toetsing kunnen we vormgeven?
o Welke types leerprocessen spelen een rol [instructie, interactie, samenwerking]?
o Welke rol kan ICT spelen ter ondersteuning van het leerproces?
3. Vergroten van de kans op succesvolle uitvoering
o Afstemming met de doelgroep [studenten];
o Wat is ondersteuningsbehoefte docenten en studenten [vooraf en tijdens uitvoering]?;
o Hoe ziet het communicatieplan eruit [opzet, werkwijze, achtergrond] voor adequate
uitvoering [uitvoering conform ontwerp]?
1. DOEL – STRATEGIE - EVALUATIE
• Wat is het doel?
• Hoe komen we daar?
• En hoe weten we hoe het doel bereikt is?
• Wanneer, wat, waarom, wie, wijze, waarom
Doelen Leeractiviteiten Toetsing
ALIGNMENT
2. LEERPROCESSEN
• Wat is het doel?
• Hoe komen we daar?
• En hoe weten we hoe het doel bereikt is?
• Wanneer, wat, waarom, wie, wijze, waarom
Learning by
distributing
Learning by
interacting
Learning by
collaborating
Functie van
de media
Positie van
de cursist
Learning
from
information
Distribution
Learning
from
feedback
Interaction
Learning
from
perspective
s
Collaboration
Conversational Framework van Laurillard
uit Fransen, 2015
3. STURINGSVERANTWOORDELIJKHEID
1. Zelfstandig werken
2. Zelfstandig leren
3. Zelfgereguleerd leren
4. Autonoom leren
→ Opgegroeid met technologie [Digital Natives]
→ Actief in allerlei netwerken [Net-Generation]
→ Andere kennisontwikkeling [Generatie Einstein]
NIEUWE GENERATIE LERENDEN
4. HOE KIES JE MEDIA?
Kester & Van Merrienboer,
2013
Werking van het
geheugen
1. De aandacht van de
leerling richten
2. Complexiteit van
leermateriaal te
verkleinen
3. Ondersteuning te
bieden
4. Irrelevante informatie
weg houden
5. Beroep doen op
visueel- en auditief
systeem
Hoe kun je studenten helpen met optimaal
leren? Multimedia Learning (CTML)
5. DISTRIBUTIE VAN LEERINHOUDEN
6. SOORT COMMUNICATIE
• Synchrone en a-
synchrone
communicatie
• Groep vs individu
• “Asynchronous
Learning Networks”
• “Presence”
7. DE (E-)TUTOR
DE JUISTE ‘BLEND’?
1. Typering leerpraktijk: maak een keuze en
breng alle factoren in kaart
(definieeractiviteiten)
2. Didactische strategie: kies voor relevante
werkvormen en beargumenteer deze
(ontwikkelactiviteiten)
3. Inrichting DLWO: keuzes in media en
communicatievormen
(ontwikkelactiviteiten)
4. Evalueer en stel bij (evaluatieactiviteiten)
Uitgangspunten bij het (her)ontwerpen
van leerpraktijken op basis van
blended learning
• Betekenisvolle interacties zijn belangrijk: ze
leiden tot dieper begrip en betekenisvol
leerresultaat; ze kunnen tevens misconcepties
voorkomen (Laurillard, 2008)
• Feedback is een belangrijk onderdeel van
interacties (Brown & Voltz, 2005; Laurillard,
2008)
• ICT kan de interacties gericht ondersteunen.
www.inholland.nl/tlt
Scoop.it
leervlak.nl
@jeroenbottema

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Onderwijs, technologie en de leraar
Onderwijs, technologie en de leraarOnderwijs, technologie en de leraar
Onderwijs, technologie en de leraarKennisnet
 
Workshop 4 in balans almere
Workshop 4 in balans almereWorkshop 4 in balans almere
Workshop 4 in balans almereKennisnet
 
VELON themagroep ICT en de lerarenopleider: van themagroep naar platform
VELON themagroep ICT en de lerarenopleider: van themagroep naar platformVELON themagroep ICT en de lerarenopleider: van themagroep naar platform
VELON themagroep ICT en de lerarenopleider: van themagroep naar platformJeroen Bottema
 
Huisacademies po en vo
Huisacademies po en voHuisacademies po en vo
Huisacademies po en voKennisnet
 
Workshop leertechnologie en de evolutie tot leercentrum
Workshop leertechnologie en de evolutie tot leercentrumWorkshop leertechnologie en de evolutie tot leercentrum
Workshop leertechnologie en de evolutie tot leercentrumWilfredRubens.com
 
Vier In Balans In Praktijk
Vier In Balans In PraktijkVier In Balans In Praktijk
Vier In Balans In PraktijkHenk Orsel
 
160601 v1 (wr) blended learning implementeren zuyd etr
160601 v1 (wr) blended learning implementeren zuyd etr160601 v1 (wr) blended learning implementeren zuyd etr
160601 v1 (wr) blended learning implementeren zuyd etrWilfredRubens.com
 
Presentatie ICT Beleid Zuyderzee College
Presentatie ICT Beleid Zuyderzee CollegePresentatie ICT Beleid Zuyderzee College
Presentatie ICT Beleid Zuyderzee CollegeHenk Orsel
 
Pompebled 2014
Pompebled 2014Pompebled 2014
Pompebled 2014Kennisnet
 
RSG Enkhuizen | Digitalisering onderwijs 2013
RSG Enkhuizen | Digitalisering onderwijs 2013RSG Enkhuizen | Digitalisering onderwijs 2013
RSG Enkhuizen | Digitalisering onderwijs 2013Henk Orsel
 
Presentatie trends 2 oktober flot
Presentatie trends   2 oktober flotPresentatie trends   2 oktober flot
Presentatie trends 2 oktober flotMadelief Keyser
 
181110 v2 (wr) masterclass blended learning stc groep publiek
181110 v2 (wr) masterclass blended learning stc groep publiek181110 v2 (wr) masterclass blended learning stc groep publiek
181110 v2 (wr) masterclass blended learning stc groep publiekWilfredRubens.com
 
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017WilfredRubens.com
 
Hoe trends en ontwikkelingen het onderwijs mede vormgeven - 8 oktober de Verd...
Hoe trends en ontwikkelingen het onderwijs mede vormgeven - 8 oktober de Verd...Hoe trends en ontwikkelingen het onderwijs mede vormgeven - 8 oktober de Verd...
Hoe trends en ontwikkelingen het onderwijs mede vormgeven - 8 oktober de Verd...Madelief Keyser
 
Webinar tpack en activerend leren fontys juni 2016
Webinar tpack en activerend leren fontys juni 2016 Webinar tpack en activerend leren fontys juni 2016
Webinar tpack en activerend leren fontys juni 2016 WilfredRubens.com
 
Keynote kunnen we onderwijs en opleiden verbeteren met leertechnologie radboud
Keynote kunnen we onderwijs en opleiden verbeteren met leertechnologie radboudKeynote kunnen we onderwijs en opleiden verbeteren met leertechnologie radboud
Keynote kunnen we onderwijs en opleiden verbeteren met leertechnologie radboudWilfredRubens.com
 
Vo haaglanden studiedag nov 17
Vo haaglanden studiedag nov 17Vo haaglanden studiedag nov 17
Vo haaglanden studiedag nov 17Kennisnet
 

Mais procurados (20)

Onderwijs, technologie en de leraar
Onderwijs, technologie en de leraarOnderwijs, technologie en de leraar
Onderwijs, technologie en de leraar
 
Workshop 4 in balans almere
Workshop 4 in balans almereWorkshop 4 in balans almere
Workshop 4 in balans almere
 
VELON themagroep ICT en de lerarenopleider: van themagroep naar platform
VELON themagroep ICT en de lerarenopleider: van themagroep naar platformVELON themagroep ICT en de lerarenopleider: van themagroep naar platform
VELON themagroep ICT en de lerarenopleider: van themagroep naar platform
 
Huisacademies po en vo
Huisacademies po en voHuisacademies po en vo
Huisacademies po en vo
 
Workshop leertechnologie en de evolutie tot leercentrum
Workshop leertechnologie en de evolutie tot leercentrumWorkshop leertechnologie en de evolutie tot leercentrum
Workshop leertechnologie en de evolutie tot leercentrum
 
Vier In Balans In Praktijk
Vier In Balans In PraktijkVier In Balans In Praktijk
Vier In Balans In Praktijk
 
160601 v1 (wr) blended learning implementeren zuyd etr
160601 v1 (wr) blended learning implementeren zuyd etr160601 v1 (wr) blended learning implementeren zuyd etr
160601 v1 (wr) blended learning implementeren zuyd etr
 
Presentatie ICT Beleid Zuyderzee College
Presentatie ICT Beleid Zuyderzee CollegePresentatie ICT Beleid Zuyderzee College
Presentatie ICT Beleid Zuyderzee College
 
Expertisedag hogent
Expertisedag hogentExpertisedag hogent
Expertisedag hogent
 
Pompebled 2014
Pompebled 2014Pompebled 2014
Pompebled 2014
 
RSG Enkhuizen | Digitalisering onderwijs 2013
RSG Enkhuizen | Digitalisering onderwijs 2013RSG Enkhuizen | Digitalisering onderwijs 2013
RSG Enkhuizen | Digitalisering onderwijs 2013
 
Presentatie trends 2 oktober flot
Presentatie trends   2 oktober flotPresentatie trends   2 oktober flot
Presentatie trends 2 oktober flot
 
181110 v2 (wr) masterclass blended learning stc groep publiek
181110 v2 (wr) masterclass blended learning stc groep publiek181110 v2 (wr) masterclass blended learning stc groep publiek
181110 v2 (wr) masterclass blended learning stc groep publiek
 
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
 
Startcollege ict
Startcollege ictStartcollege ict
Startcollege ict
 
Hoe trends en ontwikkelingen het onderwijs mede vormgeven - 8 oktober de Verd...
Hoe trends en ontwikkelingen het onderwijs mede vormgeven - 8 oktober de Verd...Hoe trends en ontwikkelingen het onderwijs mede vormgeven - 8 oktober de Verd...
Hoe trends en ontwikkelingen het onderwijs mede vormgeven - 8 oktober de Verd...
 
Webinar tpack en activerend leren fontys juni 2016
Webinar tpack en activerend leren fontys juni 2016 Webinar tpack en activerend leren fontys juni 2016
Webinar tpack en activerend leren fontys juni 2016
 
Voorlichting mediaprof
Voorlichting mediaprofVoorlichting mediaprof
Voorlichting mediaprof
 
Keynote kunnen we onderwijs en opleiden verbeteren met leertechnologie radboud
Keynote kunnen we onderwijs en opleiden verbeteren met leertechnologie radboudKeynote kunnen we onderwijs en opleiden verbeteren met leertechnologie radboud
Keynote kunnen we onderwijs en opleiden verbeteren met leertechnologie radboud
 
Vo haaglanden studiedag nov 17
Vo haaglanden studiedag nov 17Vo haaglanden studiedag nov 17
Vo haaglanden studiedag nov 17
 

Semelhante a Herontwerpen van leerpraktijken met inzet van ICT.

Uitdagingen op het gebied van online en blended learning publiek
Uitdagingen op het gebied van online en blended learning publiekUitdagingen op het gebied van online en blended learning publiek
Uitdagingen op het gebied van online en blended learning publiekWilfredRubens.com
 
Ontwerpen en duurzaam implementeren van blended learning
Ontwerpen en duurzaam implementeren van blended learning Ontwerpen en duurzaam implementeren van blended learning
Ontwerpen en duurzaam implementeren van blended learning Jeroen Bottema
 
Visie op ICT.pptx gemaakt in een PowerPoint
Visie op ICT.pptx gemaakt in een PowerPointVisie op ICT.pptx gemaakt in een PowerPoint
Visie op ICT.pptx gemaakt in een PowerPointmelodyschrievers
 
OWD2010 - 1 - Onderwijsontwikkeling en leerkrachtontwikkeling in het Cumulusp...
OWD2010 - 1 - Onderwijsontwikkeling en leerkrachtontwikkeling in het Cumulusp...OWD2010 - 1 - Onderwijsontwikkeling en leerkrachtontwikkeling in het Cumulusp...
OWD2010 - 1 - Onderwijsontwikkeling en leerkrachtontwikkeling in het Cumulusp...SURF Events
 
keuzes in ict
keuzes in ictkeuzes in ict
keuzes in ictKennisnet
 
Presentatie seminar Blended Learning
Presentatie seminar Blended LearningPresentatie seminar Blended Learning
Presentatie seminar Blended Learningpborgman
 
Opdracht visie op ICT docx
Opdracht visie op ICT docxOpdracht visie op ICT docx
Opdracht visie op ICT docxMoriauMarthe
 
Inspiratiesessie Leren en Lesgeven met ICT
Inspiratiesessie Leren en Lesgeven met ICTInspiratiesessie Leren en Lesgeven met ICT
Inspiratiesessie Leren en Lesgeven met ICTJudith van Hooijdonk
 
Masterclass blended learning stc groep publiek
Masterclass blended learning stc groep publiekMasterclass blended learning stc groep publiek
Masterclass blended learning stc groep publiekWilfredRubens.com
 
Workshop vakschool schoonhoven blended learning gevorderd
Workshop vakschool schoonhoven blended learning gevorderdWorkshop vakschool schoonhoven blended learning gevorderd
Workshop vakschool schoonhoven blended learning gevorderdWilfredRubens.com
 
Personaliseren in nederland lucas onderwijs
Personaliseren in nederland lucas onderwijsPersonaliseren in nederland lucas onderwijs
Personaliseren in nederland lucas onderwijsKennisnet
 
141119 ien i presentatie
141119 ien i presentatie141119 ien i presentatie
141119 ien i presentatieErik Bolhuis
 
2013 0605 presentatie ict-dag klaar
2013 0605 presentatie ict-dag klaar2013 0605 presentatie ict-dag klaar
2013 0605 presentatie ict-dag klaarZernike College
 
ELO's implementeren in het VO
ELO's implementeren in het VOELO's implementeren in het VO
ELO's implementeren in het VOTim Remmers
 

Semelhante a Herontwerpen van leerpraktijken met inzet van ICT. (20)

Uitdagingen op het gebied van online en blended learning publiek
Uitdagingen op het gebied van online en blended learning publiekUitdagingen op het gebied van online en blended learning publiek
Uitdagingen op het gebied van online en blended learning publiek
 
Visie op ICT
Visie op ICTVisie op ICT
Visie op ICT
 
Ontwerpen en duurzaam implementeren van blended learning
Ontwerpen en duurzaam implementeren van blended learning Ontwerpen en duurzaam implementeren van blended learning
Ontwerpen en duurzaam implementeren van blended learning
 
Visie op ICT.pptx gemaakt in een PowerPoint
Visie op ICT.pptx gemaakt in een PowerPointVisie op ICT.pptx gemaakt in een PowerPoint
Visie op ICT.pptx gemaakt in een PowerPoint
 
Visie op ICT.pptx
Visie op ICT.pptxVisie op ICT.pptx
Visie op ICT.pptx
 
OWD2010 - 1 - Onderwijsontwikkeling en leerkrachtontwikkeling in het Cumulusp...
OWD2010 - 1 - Onderwijsontwikkeling en leerkrachtontwikkeling in het Cumulusp...OWD2010 - 1 - Onderwijsontwikkeling en leerkrachtontwikkeling in het Cumulusp...
OWD2010 - 1 - Onderwijsontwikkeling en leerkrachtontwikkeling in het Cumulusp...
 
keuzes in ict
keuzes in ictkeuzes in ict
keuzes in ict
 
Presentatie seminar Blended Learning
Presentatie seminar Blended LearningPresentatie seminar Blended Learning
Presentatie seminar Blended Learning
 
Tablets in de praktijk
Tablets in de praktijkTablets in de praktijk
Tablets in de praktijk
 
Opdracht visie op ICT docx
Opdracht visie op ICT docxOpdracht visie op ICT docx
Opdracht visie op ICT docx
 
Inspiratiesessie Leren en Lesgeven met ICT
Inspiratiesessie Leren en Lesgeven met ICTInspiratiesessie Leren en Lesgeven met ICT
Inspiratiesessie Leren en Lesgeven met ICT
 
Visie op ICT.docx
Visie op ICT.docxVisie op ICT.docx
Visie op ICT.docx
 
Masterclass blended learning stc groep publiek
Masterclass blended learning stc groep publiekMasterclass blended learning stc groep publiek
Masterclass blended learning stc groep publiek
 
Workshop vakschool schoonhoven blended learning gevorderd
Workshop vakschool schoonhoven blended learning gevorderdWorkshop vakschool schoonhoven blended learning gevorderd
Workshop vakschool schoonhoven blended learning gevorderd
 
Personaliseren in nederland lucas onderwijs
Personaliseren in nederland lucas onderwijsPersonaliseren in nederland lucas onderwijs
Personaliseren in nederland lucas onderwijs
 
141119 ien i presentatie
141119 ien i presentatie141119 ien i presentatie
141119 ien i presentatie
 
2013 0605 presentatie ict-dag klaar
2013 0605 presentatie ict-dag klaar2013 0605 presentatie ict-dag klaar
2013 0605 presentatie ict-dag klaar
 
ELO implementeren in het VO
ELO implementeren in het VOELO implementeren in het VO
ELO implementeren in het VO
 
ELO's implementeren in het VO
ELO's implementeren in het VOELO's implementeren in het VO
ELO's implementeren in het VO
 
Visie op ICT: 26Sep.docx
Visie op ICT: 26Sep.docxVisie op ICT: 26Sep.docx
Visie op ICT: 26Sep.docx
 

Mais de Jeroen Bottema

Aspecten kwaliteit peerfeedback
Aspecten kwaliteit peerfeedbackAspecten kwaliteit peerfeedback
Aspecten kwaliteit peerfeedbackJeroen Bottema
 
ICT-bekwaamheden in de lerarenopleiding
ICT-bekwaamheden in de lerarenopleidingICT-bekwaamheden in de lerarenopleiding
ICT-bekwaamheden in de lerarenopleidingJeroen Bottema
 
A National ICT Competency Framework for Student Teachers
A National ICT Competency Framework for Student TeachersA National ICT Competency Framework for Student Teachers
A National ICT Competency Framework for Student TeachersJeroen Bottema
 
Symposium ICT en de lerarenopleiding Velon 2014
Symposium ICT en de lerarenopleiding Velon 2014Symposium ICT en de lerarenopleiding Velon 2014
Symposium ICT en de lerarenopleiding Velon 2014Jeroen Bottema
 
Presentatie acceptatie en duurzame implementatie van de didactische inzet van...
Presentatie acceptatie en duurzame implementatie van de didactische inzet van...Presentatie acceptatie en duurzame implementatie van de didactische inzet van...
Presentatie acceptatie en duurzame implementatie van de didactische inzet van...Jeroen Bottema
 
Onderwijs met ICT, een introductie
Onderwijs met ICT, een introductieOnderwijs met ICT, een introductie
Onderwijs met ICT, een introductieJeroen Bottema
 
Startbijeenkomst werkgroep ICT-e 2e graads lerarenopleiding Hogeschool Inholland
Startbijeenkomst werkgroep ICT-e 2e graads lerarenopleiding Hogeschool InhollandStartbijeenkomst werkgroep ICT-e 2e graads lerarenopleiding Hogeschool Inholland
Startbijeenkomst werkgroep ICT-e 2e graads lerarenopleiding Hogeschool InhollandJeroen Bottema
 
Presentatie bijeenkomst weblectures Inholland 15-11-2012
Presentatie bijeenkomst weblectures Inholland 15-11-2012Presentatie bijeenkomst weblectures Inholland 15-11-2012
Presentatie bijeenkomst weblectures Inholland 15-11-2012Jeroen Bottema
 
Sociale media - Hanzehogeschool Groningen 21 juni 2011
Sociale media - Hanzehogeschool Groningen 21 juni 2011Sociale media - Hanzehogeschool Groningen 21 juni 2011
Sociale media - Hanzehogeschool Groningen 21 juni 2011Jeroen Bottema
 
Sociale media en jongeren
Sociale media en jongerenSociale media en jongeren
Sociale media en jongerenJeroen Bottema
 
Sociale Media - Introductie
Sociale Media - Introductie Sociale Media - Introductie
Sociale Media - Introductie Jeroen Bottema
 
Spelend leren op AACLC, Alameda, 2000
Spelend leren op AACLC, Alameda, 2000Spelend leren op AACLC, Alameda, 2000
Spelend leren op AACLC, Alameda, 2000Jeroen Bottema
 
Introductie Digiborden
Introductie DigibordenIntroductie Digiborden
Introductie DigibordenJeroen Bottema
 
Achtergrondmateriaal - Overleg Onderwijs2.0
Achtergrondmateriaal - Overleg Onderwijs2.0Achtergrondmateriaal - Overleg Onderwijs2.0
Achtergrondmateriaal - Overleg Onderwijs2.0Jeroen Bottema
 
Streaming video at INHolland: Videoreflection in digital portfolio
Streaming video at INHolland: Videoreflection in digital portfolioStreaming video at INHolland: Videoreflection in digital portfolio
Streaming video at INHolland: Videoreflection in digital portfolioJeroen Bottema
 
eLearning & onderwijs op de Obamaschool v.1.2
eLearning & onderwijs op de Obamaschool v.1.2eLearning & onderwijs op de Obamaschool v.1.2
eLearning & onderwijs op de Obamaschool v.1.2Jeroen Bottema
 
Show & Share '09 Competenties In Beeld
Show & Share '09 Competenties In BeeldShow & Share '09 Competenties In Beeld
Show & Share '09 Competenties In BeeldJeroen Bottema
 

Mais de Jeroen Bottema (20)

Aspecten kwaliteit peerfeedback
Aspecten kwaliteit peerfeedbackAspecten kwaliteit peerfeedback
Aspecten kwaliteit peerfeedback
 
ICT-bekwaamheden in de lerarenopleiding
ICT-bekwaamheden in de lerarenopleidingICT-bekwaamheden in de lerarenopleiding
ICT-bekwaamheden in de lerarenopleiding
 
A National ICT Competency Framework for Student Teachers
A National ICT Competency Framework for Student TeachersA National ICT Competency Framework for Student Teachers
A National ICT Competency Framework for Student Teachers
 
Symposium ICT en de lerarenopleiding Velon 2014
Symposium ICT en de lerarenopleiding Velon 2014Symposium ICT en de lerarenopleiding Velon 2014
Symposium ICT en de lerarenopleiding Velon 2014
 
Presentatie acceptatie en duurzame implementatie van de didactische inzet van...
Presentatie acceptatie en duurzame implementatie van de didactische inzet van...Presentatie acceptatie en duurzame implementatie van de didactische inzet van...
Presentatie acceptatie en duurzame implementatie van de didactische inzet van...
 
Onderwijs met ICT, een introductie
Onderwijs met ICT, een introductieOnderwijs met ICT, een introductie
Onderwijs met ICT, een introductie
 
Startbijeenkomst werkgroep ICT-e 2e graads lerarenopleiding Hogeschool Inholland
Startbijeenkomst werkgroep ICT-e 2e graads lerarenopleiding Hogeschool InhollandStartbijeenkomst werkgroep ICT-e 2e graads lerarenopleiding Hogeschool Inholland
Startbijeenkomst werkgroep ICT-e 2e graads lerarenopleiding Hogeschool Inholland
 
Presentatie bijeenkomst weblectures Inholland 15-11-2012
Presentatie bijeenkomst weblectures Inholland 15-11-2012Presentatie bijeenkomst weblectures Inholland 15-11-2012
Presentatie bijeenkomst weblectures Inholland 15-11-2012
 
Sociale media - Hanzehogeschool Groningen 21 juni 2011
Sociale media - Hanzehogeschool Groningen 21 juni 2011Sociale media - Hanzehogeschool Groningen 21 juni 2011
Sociale media - Hanzehogeschool Groningen 21 juni 2011
 
Sociale media en jongeren
Sociale media en jongerenSociale media en jongeren
Sociale media en jongeren
 
Sociale Media - Introductie
Sociale Media - Introductie Sociale Media - Introductie
Sociale Media - Introductie
 
Spelend leren op AACLC, Alameda, 2000
Spelend leren op AACLC, Alameda, 2000Spelend leren op AACLC, Alameda, 2000
Spelend leren op AACLC, Alameda, 2000
 
Changing the mindset
Changing the mindsetChanging the mindset
Changing the mindset
 
Kinect2Connect
Kinect2ConnectKinect2Connect
Kinect2Connect
 
Webquests
WebquestsWebquests
Webquests
 
Introductie Digiborden
Introductie DigibordenIntroductie Digiborden
Introductie Digiborden
 
Achtergrondmateriaal - Overleg Onderwijs2.0
Achtergrondmateriaal - Overleg Onderwijs2.0Achtergrondmateriaal - Overleg Onderwijs2.0
Achtergrondmateriaal - Overleg Onderwijs2.0
 
Streaming video at INHolland: Videoreflection in digital portfolio
Streaming video at INHolland: Videoreflection in digital portfolioStreaming video at INHolland: Videoreflection in digital portfolio
Streaming video at INHolland: Videoreflection in digital portfolio
 
eLearning & onderwijs op de Obamaschool v.1.2
eLearning & onderwijs op de Obamaschool v.1.2eLearning & onderwijs op de Obamaschool v.1.2
eLearning & onderwijs op de Obamaschool v.1.2
 
Show & Share '09 Competenties In Beeld
Show & Share '09 Competenties In BeeldShow & Share '09 Competenties In Beeld
Show & Share '09 Competenties In Beeld
 

Herontwerpen van leerpraktijken met inzet van ICT.

  • 1. HERONTWERP VAN LEERPRAKTIJKEN MET INZET VAN ICT MASTEROPLEIDING LEREN & INNOVEREN 11 DECEMBER 2015 | @JEROENBOTTEMA
  • 3. 1. Crossover learning 2. Learning through argumentation 3. Incidental learning 4. Context-based learning 5. Computational thinking 6. Learning by doing science with remote labs 7. Embodied learning 8. Adaptive teaching 9. Analytics of emotions 10.Stealth assessment
  • 4. 1. Debat over ICT & onderwijs 2. Blended learning 3. Ontwerpen van leerpraktijken met inzet van ICT: een kwestie kiezen.
  • 7. Andreas Schleicher: “Students who use computers moderately at school tend to have somewhat better learning outcomes than students who use computers rarely.” “But students who use computers very frequently at school do a lot worse in most learning outcomes, even after accounting for social background and student demographics.”
  • 8. “Ensuring that every child reaches a baseline level of proficiency in reading and mathematics will do more to create equal opportunities in a digital world than solely expanding or subsidising access to high-tech devices and services” (OECD, 2015).
  • 9. “Slechtere schoolprestaties door meer computer-gebruik” (NOS.nl) “Schools wasting money on computers for kids” (CNBC.com) “Are iPads in schools a waste of money? OECD report says yes” (Theage.com)
  • 10. “To conclude that the more children use technology the lower their grades will be, is tenuous at best, and at worst absolutely misleading” (Steve Wheeler) “Wel is het belangrijk dat dergelijke conclusies gebaseerd zijn op correlaties…” (Pedro de Bruyckere)
  • 13. “…tenzij ze netjes ingebed worden in een leerweg.”
  • 14. “Als je ict goed toepast, werkt het wél” (Toine Maes, Kennisnet)
  • 17. “Kiezen voor gepersonaliseerd leren is kiezen voor computers” (Alfons ten Brummelhuis)
  • 18.
  • 19.
  • 21.
  • 22. “The impact of technology on education delivery remains sub-optimal, because we may over-estimate the digital skills of both teachers and students, because of naive policy design and implementation strategies, because of a poor understanding of pedagogy…” (Andreas Schleicher)
  • 23. “Technology can amplify great teaching, but great technology cannot replace poor teaching” (Andreas Schleicher) “De leraar is de meest bepalende factor in de schoolprestaties van de leerling, niet de computer” (Toine Maes, Kennisnet)
  • 24. “Het onderwijs kan daarom alleen beter worden als de technologie beredeneerd wordt ingezet en dat vereist een nadere verkenning van de complexiteit van leerprocessen. Dat inzicht maakt het vervolgens mogelijk om een didactisch ontwerp te maken en te bepalen welke rol de technologie daarin kan vervullen.” (Fransen, 2015)
  • 25. Door de inzet van [ICT-toepassing] bereik ik dat [opbrengst], want ik weet [bewijslast]
  • 26.
  • 27.
  • 28. Blended learning: “Een mix van eLearning en andere vormen van leren, waarbij het gaat om distributie van leerinhouden, vormen van communicatie en didactische methoden in relatie tot soorten leerprocessen, of combinaties hiervan.“ (Fransen & Swager, 2007, p.1)
  • 29. Blended learning: Bij het toepassen van blended learning gaat het om een beargumenteerde inzet van ICT. Let op! Blended learning vs blended teaching!
  • 30.
  • 31. 20 minuten / 2-tallen 1. Interview elkaar over de inzet van ICT in je eigen praktijk: - wat - wanneer - waarom - waar 2. Bespreek ontwerpeisen betekenisvolle inzet 3. Voer de ontwerpeisen in de padlet.
  • 32. 1. Doel – strategie – evaluatie 2. Soort leerproces 3. Welke aspecten van het leerproces spelen een rol 4. Learning? Teaching? 5. Karakteristieken lerenden? 6. Hoe ontwikkel je en distribueer je leerinhouden? 7. Hoe kies je media? 8. Van welk soort communicatie is er sprake? 9. Welke competenties zijn nodig voor de begeleider en de student? 10. Hoe maak je de juiste combinatie? (Fransen & Swager, 2007)
  • 33. (Her)ontwerpen van leerpraktijken op basis van blended learning → Van instructiegericht naar interactiegericht 1. Bepalen van de context en randvoorwaarden o Wat zijn de beschreven leerdoelen? o Randvoorwaarden, zoals studielast en uren docenten o Contextuele factoren zoals commitment docenten en studenten voor inzet ICT, ICT- vaardigheden betrokken docenten en studenten, te gebruiken leeromgeving en wensen van betrokken docenten 2. Maken van het onderwijskundig ontwerp o Wat zijn de leerdoelen? o Welke leeractiviteiten en toetsing kunnen we vormgeven? o Welke types leerprocessen spelen een rol [instructie, interactie, samenwerking]? o Welke rol kan ICT spelen ter ondersteuning van het leerproces? 3. Vergroten van de kans op succesvolle uitvoering o Afstemming met de doelgroep [studenten]; o Wat is ondersteuningsbehoefte docenten en studenten [vooraf en tijdens uitvoering]?; o Hoe ziet het communicatieplan eruit [opzet, werkwijze, achtergrond] voor adequate uitvoering [uitvoering conform ontwerp]?
  • 34. 1. DOEL – STRATEGIE - EVALUATIE • Wat is het doel? • Hoe komen we daar? • En hoe weten we hoe het doel bereikt is? • Wanneer, wat, waarom, wie, wijze, waarom
  • 36. 2. LEERPROCESSEN • Wat is het doel? • Hoe komen we daar? • En hoe weten we hoe het doel bereikt is? • Wanneer, wat, waarom, wie, wijze, waarom
  • 37.
  • 38. Learning by distributing Learning by interacting Learning by collaborating Functie van de media Positie van de cursist Learning from information Distribution Learning from feedback Interaction Learning from perspective s Collaboration
  • 39. Conversational Framework van Laurillard uit Fransen, 2015
  • 40. 3. STURINGSVERANTWOORDELIJKHEID 1. Zelfstandig werken 2. Zelfstandig leren 3. Zelfgereguleerd leren 4. Autonoom leren
  • 41. → Opgegroeid met technologie [Digital Natives] → Actief in allerlei netwerken [Net-Generation] → Andere kennisontwikkeling [Generatie Einstein] NIEUWE GENERATIE LERENDEN
  • 42. 4. HOE KIES JE MEDIA?
  • 43.
  • 44. Kester & Van Merrienboer, 2013 Werking van het geheugen 1. De aandacht van de leerling richten 2. Complexiteit van leermateriaal te verkleinen 3. Ondersteuning te bieden 4. Irrelevante informatie weg houden 5. Beroep doen op visueel- en auditief systeem
  • 45. Hoe kun je studenten helpen met optimaal leren? Multimedia Learning (CTML)
  • 46. 5. DISTRIBUTIE VAN LEERINHOUDEN
  • 47. 6. SOORT COMMUNICATIE • Synchrone en a- synchrone communicatie • Groep vs individu • “Asynchronous Learning Networks” • “Presence”
  • 48.
  • 50. DE JUISTE ‘BLEND’? 1. Typering leerpraktijk: maak een keuze en breng alle factoren in kaart (definieeractiviteiten) 2. Didactische strategie: kies voor relevante werkvormen en beargumenteer deze (ontwikkelactiviteiten) 3. Inrichting DLWO: keuzes in media en communicatievormen (ontwikkelactiviteiten) 4. Evalueer en stel bij (evaluatieactiviteiten)
  • 51. Uitgangspunten bij het (her)ontwerpen van leerpraktijken op basis van blended learning • Betekenisvolle interacties zijn belangrijk: ze leiden tot dieper begrip en betekenisvol leerresultaat; ze kunnen tevens misconcepties voorkomen (Laurillard, 2008) • Feedback is een belangrijk onderdeel van interacties (Brown & Voltz, 2005; Laurillard, 2008) • ICT kan de interacties gericht ondersteunen.
  • 52.

Notas do Editor

  1. Deze masterclass staat in het teken van technologie, in de context van ‘betekenisvol leren’. Deze werksessie heeft als titel: het herontwerpen van leerpraktijken met inzet van ICT. Vandaag gaan we met elkaar ontwerpeisen formuleren voor betekenisvolle inzet van ICT in leerpraktijken. Wij hebben hiervoor een aantal artikelen over blended learning gelezen en besproken, maar we kunnen ook putten uit de kennis die we de voorgaande masterclasses hebben opgedaan. Jullie gaan straks aan het werk, de opbrengsten bespreken we gezamenlijk, ik kijk waar ik wat kan aanvullen, met als doel jullie handvatten te geven voor het ontwerpen met onderwijs met inzet van ICT. [vraag] Nu zijn jullie toevallig bezig met een onderwijsontwerp. Wie van jullie neemt ICT mee in het ontwerp? Ik wil deze sessie ook aangrijpen om elkaar bij te praten over ICT en onderwijs, vanuit het perspectief van betekenisvol leren. De technologische ontwikkelingen gaan snel en zijn van invloed op hoe leraren lesgeven en lerenden leren. En dat gaat niet zonder spanning: in het onderwijs lopen wij steeds achter, en is het een enorme opgave om technologie ten volle te benutten voor het ondersteunen van het leren. Daarom wil ik deze werksessie starten met een beperkte weergave van het debat over ICT en onderwijs, om jullie een beeld te geven waar we nu staan. [klik] Om vervolgens te praten over blended learning. Blended learning krijgt veel aandacht, en met name als denkkader voor betekenisvolle inzet van ICT. [klik] Dan gaan we aan de slag en gaan we ontwerpeisen genereren, ordenen, en tijdens het bespreken van deze ontwerpeisen geef ik op een aantal aspecten een extra toelichting.
  2. Maar eerst een korte weergave van het debat over ICT en onderwijs. Er wordt heel veel onderzoek gedaan naar de inzet van ICT in het leren en lesgeven, zowel op het terrein van betekenisvol leren als op het terrein van implementatie, effectief innoveren. Het gaat daar eigenlijk steeds om de vraag: is de inzet van ICT effectief? Nou, het OECD-rapport ‘Students, Computers and Learning: Making The Connection’ dat in september verscheen gaf aan: [klik]
  3. … dat ondanks de investeringen die scholen doen in ICT, dit niet leidt tot verbeteren van het leren. [klik]
  4. Andreas Schleicher, directeur onderwijs bij de OECD, vat het als volgt samen. Leerlingen die de computer vaak gebruiken op school presteren slechter!
  5. Je kan beter investeren in taal en rekenen, dan alleen in ICT.
  6. Nu, dit rapport leidde tot een aantal interessante krantenkoppen, die vervolgens ‘viral’ gingen via social media en koren op de molen zijn van criticasters als het gaat om de inzet van ICT in het onderwijs.
  7. De boodschap van het rapport is uiteindelijk genuanceerder, en bovendien is het belangrijk om te weten op basis waarvan dergelijke uitspraken gedaan worden. Zo betreft het in dit rapport om zogenaamde correlaties. Het gaat hier te ver om de statistiek er bij te pakken, maar wat we wel weten is dat effecten op leerprestaties afhankelijk zijn van heel veel variabelen. En ICT is een hulpmiddel, zal op zich zelf niet bijdragen aan het verbeteren van leren. Maar dat wisten we eigenlijk al.
  8. Wie kan ons iets vertellen over de effectiviteit van interventies op leerprestaties van lerenden? Hoewel je ook bij deze bron een discussie over de statistiek kan voeren. Hattie. Martin Valcke, onze volgende gastexpert, legt het ook uit….
  9. En die laatste zin is belangrijk! “Tenzij!” Mits.
  10. ICT is een hulpmiddel om het leren en lesgeven te ondersteunen. En als je dat goed doet, stelt Toine Maes, directeur van Kennisnet, dan heeft het weldegelijk effect.
  11. Kennisnet heeft de afgelopen decennia veel onderzoek mogelijk gemaakt naar de inzet van ICT in het onderwijs. En op basis van hun onderzoeken geven zij aan dat mits goed ingzet ICT kan leiden tot meer rendement. Inzet van ICT bij leren en lesgeven verbetert aantoonbaar de motivatie, de leerprestatie, en de leersnelheid van lerenden. Bovendien levert het voor docenten ook veel op. Leraar bespaart tijd en schoolleider krijgt meer inzicht in de presentaties.
  12. Kennisnet is een rijke bron wat betreft onderzoek en ICT, en ik raad jullie dan ook allemaal aan om kennis te namen van het tijdschrift 4W. In dit tijdschrift staan onderzoeken beschreven naar de evidentie van de effecten van ICT. Weten wat werkt en waarom!
  13. Alfons ten Brummelhuis, hoofd onderzoek bij Kennisnet, jullie komen hem in virtuele vorm nog tegen in semester 2, is stellig. Als er evidentie is dat ICT niet bijdraagt aan het verbeteren van leren, dan ook niet doen! Maar als er wel evidentie is dat ICT werkt, hoe komt het dan dat zoveel docenten ICT nog maar met mondjesmaat inzetten? Ten Brummelhuis geeft aan dat in de roep om gepersonaliseerd onderwijs ICT onlosmakelijk verbonden is.
  14. Vanuit de maatschappij, ouders, lerenden zelf, komt steeds meer de vraag om ‘maatwerk’, het onderwijs moet zoveel mogelijk recht doen aan verschillen. Ten Brummelhuis geeft aan dat de inzet van ICT hierbij vanzelfsprekend is. Ten Brummelhuis beschrijft drie vormen van gepersonaliseerd leren, waarbij het steeds gaat om de vraag: wat leert de lerende, hoe, waar en wanneer. Dat zijn de keuzes die gemaakt kunnen worden. De leraar kan deze keuzes maken. De lerende kan deze keuzes maken. En er zijn allerlei tussenvormen. Waar ligt de sturingsverantwoordelijkheid: zelfstandig werken, zelfstandig leren en zelfverantwoordelijk leren. Nu de inzet van ICT: het hulpmiddel. Bij de leraargestuurde variant betekent dat je ICT de keuzes laat maken. Het wordt een programmagestuurde variant. Lerenden werken met adaptieve software (bijvoorbeeld Taalzee, Rekentuin) die zich aanpassen aan het tempo en niveau van de leerlingen. Heel simpel geformuleerd: als een leerling bij het oefenen de antwoorde goed heeft, dan maakt het systeem de oefeningen moeilijker, heeft de leerling een serie antwoorden fout, dan worden de oefeningen iets makkelijker. Het systeem sluit als het ware aan bij de zone van naaste ontwikkeling. Bovendien geeft de software direct feedback, en dat is heel belangrijk. Een docent kan in de praktijk differentiëren tussen 2, 3 leerlingen? ICT kan differentieren met 30 leelringen te gelijk! Bovendien krijgt de docent overzicht van de prestaties van zijn leelringen en kan besluiten om extra instructie te bieden. Let op! Dit kan alleen bij onderwerpen waar we eigenlijk alle stappen van een leerweg in beeld hebben. Conclusie: in dit soort gevallen is ICT dus effectiever dan de docent. Automatisering van het onderwijs is in deze context mogelijk, en de techniek kan ons echt helpen in het maken van keuzes Er is minder bekend over de opbrengsten als het gaat om de inzet van ICT bij de leerlinggestuurde variant: het ondersteunen van zelfstandig leren en zelfgestuurd leren met behulp van ICT. Leerlingen die een hoge mate beschikken over zelfregulatie en ICT inzetten presteren goed! Leerlingen die deze sturingsverantwoordelijkheid niet goed aankunnen gaan in ieder geval niet zomaar beter presteren door inzet van ICT. Wat we wel weten is dat ICT allerlei nieuwe vormen van gepersonaliseerd leren mogelijk maakt, we weten alleen nog weinig over de leeropbrengsten.
  15. Heel simpel geformuleerd: Bijvoorbeeld: als een leerling bij het oefenen steeds de goede antwoorden geeft, dan kan het systeem op basis van deze data de oefeningen wellicht wat moeilijker maken. Heeft de leerlingen de antwoorden fout, dan kan het systeem de opdrachten iets eenvoudiger maken. Bovendien kan het systeem op basis van het gedrag variëren in soorten oefeningen. Let op! Dit kan alleen bij onderwerpen waar we eigenlijk alle stappen van een leerweg in beeld hebben. Bovendien geeft de software direct feedback, en dat is heel belangrijk. Een docent kan in de praktijk differentiëren tussen 2, 3 leerlingen? ICT kan differentiëren met 30 leerlingen te gelijk! Bovendien krijgt de docent overzicht van de prestaties van zijn leerlingen en kan besluiten om extra instructie te bieden. Hoe meer er bekend is over het leergedrag van leerlingen, hoe beter het leermateriaal op individuele behoeften en voorkeuren kan worden afgestemd. Conclusie: in dit soort gevallen is ICT dus effectiever dan de docent. Automatisering van het onderwijs is in deze context mogelijk, en de techniek kan ons echt helpen in het maken van keuzes Er is minder bekend over de opbrengsten als het gaat om de inzet van ICT bij de leerlinggestuurde variant: het ondersteunen van zelfstandig leren en zelfgestuurd leren met behulp van ICT. Leerlingen die een hoge mate beschikken over zelfregulatie en ICT inzetten presteren goed! Leerlingen die deze sturingsverantwoordelijkheid niet goed aankunnen gaan in ieder geval niet zomaar beter presteren door inzet van ICT. Wat we wel weten is dat ICT allerlei nieuwe vormen van gepersonaliseerd leren mogelijk maakt, we weten alleen nog weinig over de leeropbrengsten
  16. Bovendien geeft de software direct feedback, en dat is heel belangrijk. Een docent kan in de praktijk differentiëren tussen 2, 3 leerlingen? ICT kan differentiëren met 30 leerlingen te gelijk! Bovendien krijgt de docent overzicht van de prestaties van zijn leerlingen en kan besluiten om extra instructie te bieden. De docent heeft als het ware een dashboard met daarin gegevens over hoe zijn leerlingen presteren. Hoe meer er bekend is over het leergedrag (learning analytics) van leerlingen, hoe beter het leermateriaal op individuele behoeften en voorkeuren kan worden afgestemd. Conclusie: in dit soort gevallen kan ICT dus effectiever zijn dan de docent. Automatisering van het onderwijs is in deze context mogelijk, en de techniek kan ons echt helpen in het maken van keuzes als het gaat om een gepersonaliseerde leerweg.
  17. Voorgaande betrof het docentgestuurde en geautomatiseerde perspectief van gepersonaliseerd leren. Ietwat behavioristisch. En gericht op content. En het gaat natuurlijk ook om vaardigheden en houding. Er is minder bekend over de opbrengsten als het gaat om de inzet van ICT bij de leerlinggestuurde variant: het ondersteunen van zelfstandig leren en zelfgestuurd leren met behulp van ICT. Leerlingen die een hoge mate beschikken over zelfregulatie en ICT inzetten presteren goed! Leerlingen die deze sturingsverantwoordelijkheid niet goed aankunnen gaan in ieder geval niet zomaar beter presteren door inzet van ICT. Wat we wel weten is dat ICT allerlei nieuwe vormen van gepersonaliseerd leren mogelijk maakt, we weten alleen nog weinig over de leeropbrengsten.
  18. Terug naar dat OECD rapport. De boodschap in het rapport is eigenlijk een bekend verhaal. We investeren veel in technologie in het onderwijs, maar de effecten op leerprestaties blijven achter. We doen het dus nog niet goed.
  19. De rol van de docent en de keuzes die hij maakt ten aanzien van de inzet van ICT bepalen het effect. Vertrek vanuit de lerende is dan het devies.
  20. Effectieve inzet van ICT vraagt allereerst kennis van leerprocessen, om vervolgens te bepalen welke rol technologie daarin kan vervullen.
  21. Dat betekent dat docenten deze vraag moeten beantwoorden bij het ontwerpen van leerprakrijken met inzet van ICT.
  22. En het beantwoorden van deze vraag betekent dat je keuzes moet leren maken, en daarom is het belangrijk om over blended learning te praten.
  23. en dat is een begrip dat vanuit veel perspectieven benaderd kan worden. Tony Bates, een specialist als het gaat om online (hoger) onderwijs hield op de Onderwijsdagen van Surf en Kennisnet een keynote, en presenteerde daar zijn “continuüm of technology-based learning”. Dit is echter een technologische benadering: het gaat hier om delivery modes. Blended learning is een begrip dat vanuit veel perspectieven benaderd kan worden.
  24. Het lectoraat TLT heeft de afgelopen tien jaar veel onderzoek gedaan naar het ontwerpen van leerpraktijken obv blended learning. Het betreft dan vaak een herontwerp. Er bestaat onvrede in een bestaande leerpraktijk en dat is de aanleiding. In onze projecten is dit een veel voorkomend scenario. Docenten willen
  25. Bij onderwijs ontwerpen gaat het ook om de afstemming in de keten van doelen – leerproces – toetsing en daartoe moeten 3 vragen worden beantwoord: wat is het doel, hoe komen we daar en hoe weten we of dat doel ook is bereikt? Vraag 1 vereist analyse, want je kunt pas het doel formuleren als je weet wat de beginsituatie is en wie de doelgroep is. Vraag 2 wordt beantwoord door het kiezen van een specifieke strategie, ofwel de manier om het doel dichterbij te brengen. Vraag 3 kan worden beantwoord door te evalueren, zodat je vast kunt stellen of je het juiste doel en de juiste strategie hebt gekozen. Deze drie onderdelen moeten goed op elkaar worden afgestemd wil een leerproces effectief zijn. Dat wordt ‘alignment’ [Biggs] genoemd. Als deze drie elementen niet goed op elkaar worden afgestemd, dan ontstaat er geen effectieve leerweg en daarmee niet het gewenste leerresultaat. Doelen vragen om een bepaald type leerproces. Kennis verwerven is iets anders dan het oefenen van vaardigheden en de ontwikkeling van een bepaalde attitude vraagt weer een andere benadering van het leren en inrichten van het leerproces. Elk type leerproces vraagt om een passende toetsvorm. Zo kun je verworven vaardigheden niet aantonen in een schriftelijke toets en kennisreproductie geeft niet de ruimte om inzicht te krijgen in de attitude en visie die iemand heeft ontwikkeld. De keuze voor een toetsvorm heeft grote invloed op het leergedrag en daarmee op het proces. Als je een lerende vraagt een kennistentamen te doen waarin hij/zij letterlijk moet kunnen reproduceren wat er in een boek staat, dan zal oppervlakkig leergedrag worden vertoond met als doel de leerstof op te slaan in zijn geheugen zonder dieper begrip. Als je inzicht toetst en daar de juiste vorm voor kiest, dan wordt leergedrag vertoond om tot dieper begrip te komen.
  26. Fransen maakt onderscheid in twee vormen van leren. Allereerst benoemt hij ervaringsleren, waarbij een handeling leidt tot een effect en waarbij je uit de omgeving impliciete feedback krijgt op deze handeling. Leren door doen. Het tweede type leren betreft het leren over de wereld aan de hand van beschrijvingen van de wereld, zoals dat in het onderwijs gebeurt. Bij dit leren heb je een expert nodig, een docent, die controleert of bij de student het juiste begrip ontstaat. De docent geeft hierbij expliciete feedback. Leren op basis van beschrijvingen vraagt een leerproces, waarbij de beschrijvingen toegankelijk worden gemaakt en waarbij de student deze informatie om kan zetten in kennis om deze vervolgens productief te maken. Fransen stelt zich dit leerproces voor als een aantal stappen (gebaseerd op Mellander) waarbij studenten voorkennis activeren, nieuwe informatie toevoegen, deze informatie verwerken om vervolgens de verworven kennis toe te passen en te reflecteren op de leeropbrengst. Belangrijk hierbij is het principe van constructive alignment, waarin er een duidelijke relatie moet zijn tussen leerdoelen, de leeractiviteiten om deze doelen te bereiken en de vorm van toetsing om vast te stellen of deze doelen zijn bereikt. Waar wil je ICT voor inzetten? Insteuctie, voorkennis activeren, verwerkeb van informatie, samen verwerken van infrmatie, toetsen: formatief, summatief?
  27. Er zijn veel soorten leerprocessen te onderscheiden, waaronder het type leerproces in relatie tot wat er wordt geleerd [kennis, houding, vaardigheden]. Er kan echter ook een indeling worden gemaakt door relaties te leggen met leertheoretische tradities [behaviorisme, cognitivisme en ‘constructivisme’]. Je kunt dat bijvoorbeeld koppelen aan uitwerkingen als de zelfstudie, begeleide leerprocessen en samenwerkend leren. In dat perspectief kun je vervolgens kijken naar de functie die media daarbij dienen te vervullen: distributie van leerinhouden, interactie met de leerstof, of communicatie in het kader van samenwerken en kennisconstructie. Die uitwerking levert de volgende voorstelling op van mogelijke leerpraktijken, waarbij moet worden opgemerkt dat er ook leerpraktijken denkbaar zijn waarin sprake is van een combinatie, of juist van een overgang van het ene type in het andere. Bij leren op basis van distributie [zelfstudie] gaat het om het verwerven van weinig complexe en goed gestructureerde kennis of het oefenen van vaardigheden. Het beschikbaar stellen binnen de leeromgeving in de juiste vorm zou dan kunnen volstaan. Bij het verwerven van meer complexe kennis en vaardigheden is interactie met een expert of begeleider noodzakelijk en die interactie zul je op het juiste moment in het proces moeten vormgeven, want instructie [feed-up] is iets anders dan sturing en begeleiding geven [feed-forward], of het beoordelen van resultaten [feedback]. Als er sprake is van het ontwikkelen van nieuwe kennis en/ of producten, dan kan samenwerken een meerwaarde hebben vanwege de inbreng vanuit verschillende invalshoeken, en omdat daarmee de waarde van nieuwe kennis kan worden bepaald. Deze samenwerking moet je dan optimaal ondersteunen in de leeromgeving.
  28. de complexiteit van leerprocessen verder aan de hand van het conversational framework van Laurillard. Dit model beschrijft de interacties tussen student en docent op een conceptueel niveau,  met daarin een communicatiecyclus, en een toepassingsniveau met daarin een modelleercyclus. In de communicatiecyclus is er sprake van een docent die uitlegt en de student die laat zien of hij de stof begrijpt waarna de docent bij evt. misconcepties corrigeert en/of de uitleg verder verdiept. In de modelleercyclus betreft het de interacties via leeractiviteiten en leertaken die gericht zijn op het toepassen van de verworven kennis. Het betreft een oefenomgeving waarbij de student op basis van feedback zijn handelen bij stelt. Tussen de twee niveaus vindt ook interactie plaats. De docent richt op basis van het conceptueel niveau van de student een passende oefenomgeving in met passende leertaken (en reflecteert hierop), de student past zijn kennis toe, reflecteert op basis van de feedback uit de oefenomgeving op deze verworven kennis en integreert deze verder in zijn bestaande schema’s van deze kennis. Dit vraagt een ‘interne dialoog’ bij de student, waarin de student zich zelf ‘kritisch bevraagd’: actief leren. Het belang van feedback, zowel impliciet als expliciet, is groot, en de juiste combinatie kan leiden tot versterking van het leerproces. Er is sprake van een succesvol leerproces wanneer alle fases in de model worden doorlopen.
  29. Sturingsverantwoordelijkheid op componenten leerproces: leerdoelen leerstrategieen vaststelling van leerresultaten en feedback beoordeling
  30. Jongeren opgegroeid met technologie. Debat digital natives Gebrek aan basis digitale basisvaardigheden
  31. Een waardevol document ten aanzien van het effectief verwerken van informatie met multimedia is het 4W-artikel van Kester en Van Merrienboer uit 2013. Zij beschrijven (en verwijzen naar) onderzoek dat ons iets leert over effectief leren met multimedia. Belangrijk daarbij zijn de inzichten vanuit de multimedia theorie van Mayer, en al het onderzoek dat vervolgens is gedaan.
  32. De inzet van ICT is dus een kwestie van kiezen, en dat is geen gemakkelijke opgave gezien de snelle ontwikkelingen in de technologie. De leeromgeving veranderd! Wat zijn de uitdagingen van deze nieuwe leeromgevingen. Wat bieden deze nieuwe leeromgevingen in termen van leren, en didactiek? Welke keuzes moeten we maken om deze leeromgevingen ten volle te benutten? En welke vaardigheden hebben we daar voor nodig? Dat vraagt sterke didactische voelsprieten van docenten en een denkkader op basis waarvan betekenisvolle keuzes gemaakt kunnen worden. Met elkaar hebben we vandaag een deel van dat denkkader ingevuld en is het aan jullie om in jullie carriere als MLI-ers dat verder invulling te geven door het ontwerpen van betekenisvol onderwijs en het begeleiden van jullie collega’s.
  33. What are the challenges of these new learning environments? What do new learning environments promise in terms of new learning, new pedagogy and new opportunities? What are the issues we need to address to make new learning environments a success? And what new skills and knowledge do educators need?