2. Tailerraren helburuak:
Ahotsak eta gorputzak komunikazio
eraginkorrean duten garrantziaz ohartzea.
Bi arlo horien lanketarekiko interesa piztea.
3. Gogoeta:
Zenbateko arreta jartzen diozue espazioaren
antolaketari ahozko aurkezpen bat egin baino lehen?
Pentsatzen al duzue zuen diskurtsoa gorputzarekin
(mugimenduekin, begiradarekin…) nola lagundu?
Zuen ahotsa kontzienteki erabiltzen al duzue
aurkezpen bat egiterakoan?
…
4. Tailerraren gida:
1. Girotze ariketak
2. Ez hitzezko baliabideak diskurtsoa laguntzen
Isilunea
Intonazioa
Gorputza
1. Barne arreta eta kanpo arreta
5. Girotze ariketa
Ikusi bideoa eta egin gogoeta: ahotsari eta gorputzari
dagokionez, zein ezaugarri ditu Hitlerren jardunak?
6. Girotze ariketa
Ahotsaren tonua, abiadura eta azpimarratzea oso
ongi erabiltzen zituen.
Isiluneak: mintzatzen hasi baino lehen, minutu
eta minutu eta erdi artean itxoiten zuen.
Errepikaldiak: esaldi motzak errepikatu egiten
zituen.
Gorputz espresioa: eskuak, besoak, begirada...
erabiltzen ditu bere diskurtsoa laguntzeko.
7. Girotze ariketaCharles Chaplinen El gran dictador (1940) filmaren pasartea ikusiko
dugu.
Zein ondorio atera liteke bideoa ikusi ondoren?
9. Komunikazioaren ez hitzezko
alderdiak
Elementu hauen arteko kongruentzia da
garrantzitsua
Inkontzienteki egiten dugu mezuaren
kodifikazioa
Gure konfort guneaz jabetu
Gure jarduna hobetzeko probak egiteko prest
egon behar dugu, arriskuak hartzeko prest.
11. Ahotsa: Isiltasunaren garrantzia
Isiltasunak eduki bat azpimarratzeko balio du,
elementu bati garrantzia emateko.
ARIKETA
Txanogorritxoren ipuinaren pasarte nagusiak
kontatuko ditugu isiltasuna erabiliz otsoaren etorrera
azpimarratzeko.
12. Txanogorritxo
Bazen behin Txanogorritxo izeneko neskatila bat.
Egun batean amak esan zion amonaren etxera
joateko janariz betetako otar bat eramatera.
Basoan bizi zen amona eta amak kontuz ibiltzeko
eskatu zion.
Bat-batean otsoa agertu zitzaion basoan.
Nora zoaz Txanogorritxo? galdetu zion
…
13. Ahotsa: Intonazioa
Hitz baten konnotazio edo zentzu ezberdinak
adierazi ditzakegu intonazioaren bitartez.
ARIKETA
Esan “Ze ederra” intonazio modu desberdinak erabiliz,
taldeko lagunek asmatu zein den eman nahi zaion
zentzua.
14. Gorputza: jarrera
Norbaiti zerbait azaltzen ari bagara ezinbestekoa da
entzule hori kontuan hartu eta gorputza hari begira
jartzea.
ARIKETA
Irakurri testu zati bat taldekideei bizkarra emanez.
- Nola sentitu da entzulea?
- Nola sentitu da hizlaria?
15. Gorputza: diskurtso markatzaile
Ahoz gorputzak (eskuek, posizioak, besoak…)
diskurtsoa antolatu dezake.
ARIKETA
Aurkeztu banan-banan aurkibide bat gorputza
markatzaile moduan erabilita.
16. Irakaslearen rol berriak
1) Irakaslearen rolak zeintzuk diren
2) Historian zehar irakaslearen rola nola aldatu den
XIX. Mendeko eskolan
XX. Mendeko eskolan
Eskola garaikidean
3) Etorkizuneko eskolako irakasleak zeintzuk izan
behar diren
4) Ondorioak eta eztabaida
17. Gorputza: begirada
Begiratu entzule guztiak, entzule guztiek ikus zaitzatela
ARIKETA
Talde txikitan aurkezpen bati sarrera egiten ari zareten
bitartean eraman begirada eta burua, lasai…
ezkerretik – erdira – eskuinera
eskuinetik – erdira – ezkerrera
erdira
Behin hori eginda, saiatu pertsona batzuengan geldiuneak
egiten.
Bukatzeko egin “rafaga” bat, guztiak begiratu banan-banan eta
berriz ere “rafaga”
18. Nire izena … da eta gaurkoan “Irakaslearen rol berriak”
izeneko lana aurkeztuko dizuet. Aurkezpena lau atal
nagusitan banatuko dut: lehenengo ataldean saiatuko naiz
zehazten zeri buruz ari garen irakasleen rolei buruz ari
garenean; bigarren atal batean, historian zehar irakasleek
izan dituzten rolek zer nolako garapena izan duten
esplikatuko dut; hirugarrenik, saiatuko naiz argudiatzen
etorkizuneko irakasleek zein rol izan behar luketen; eta
bukatzeko tarte bat irekiko dut hainbat ondorio
aurkezteko eta zuekin eztabaida egiteko. Besterik gabe,
irakasleen rolak nola ulertzen ditugun azaltzeari ekingo
20. Kanpo begirada:
besteen gorputzak komunikatzen diguna
Idatzian irakurleak jartzen du erritmoa, ahoz
hizlariak entzuleen gorputz adierazpideak
interpretatu eta egokitzen du diskurtsoa.
ARIKETA
Kontaketa erraz bat egingo duzu eta saiatuko zara
taldekideek ematen dizuten informazioa antzematen.
Arreta, beraz, ez duzu jarriko zure diskurtsoan baizik eta
taldekideen keinu eta jarreretan. Hauek jarrerak
exageratuko dituzte: pasotismoa, interesa…
Notas do Editor
Ondoko galderen inguruan egin daiteke gogoeta: - Zer transmititzen du bideo honek? Zer transmititzen du Hitlerrek bere gorputz eta ahotsarekin? Nola erabiltzen du Hitlerrek begirada? Nola erabiltzen du isiltasuna? Nolakoa da bere berbaldiaren abiadura? Nola erabiltzen du intonazioa? Nolakoa da gorputzaren erabilera? Gogoeta Bideo honetan argi ikusten da hizkutnza ez ulertu arren, gorputzaren eta ahotsaren erabilera interpretatuz informazio asko lor daitekeela.
-Gorputz espresioa: Bere aurpegi eta gorputzaren ezker aldeak emozio positiboak adierazten ditu; eskuinarekin*, aldiz, gorrotoa, publikoari zuzenduz. Horrela lortzen zuen jendea berarekin identifikatzea, bere hitzak egiazkoak bailiran. *Gure burmuinaren eskuin hemisferioan emozioak ditugu; ezkerrekoan, aldiz, arrazoia, logika, zentzumena. Beraz, gure gorputzetan kontrako aldean islatzen da hori, alegia, gure gorputzaren eskuin aldearekin emozioak adierazten ditugu, eta ezkerrarekin, arrazoia.
Hitlerren “formak” erabiltzen ditu bere mezua emateko. Ondorioz, “forma” hori eraginkorra dela ikusten dugu. Bestetik, mezua eta beste bi osagaien arteko banaketa azpimarratzen da.
%7 Edukiak osatzen du. %38 Ahotsak (tonua, bolumena, tinbrea, abiadura, erritmoa, isiluneak…) %55 Gorputzak (Jarrera, keinuak, mugimenduak, nerbio-tikak, arnasketa…) Edukiak oso garrantzitsuak dira, baina ahoz gorputzak eta ahotsak laguntzen ez badute ezin da edukia transmititzea lortu. Oso gai interesgarria, ondo garatua, adibideekin, datuekin… eduki arren gure ahotsa entzuten ez bada, entzuleriak ikusten ez bagaitu… ez da ongi komunikatuko.
Elementu hauen arteko kongruentzia da garrantzitsua , alegia, bat etortzea hiru elementuak gure mezua eraikitzeko orduan. Adibidez, “ez nago urduri” esaten badut abiadura azkar batean eta hankak etengabe mugituz, mezu inkongruentea emango nuke eta gezurretan nabilela antzemango du hartzaileak. Garrantzitsua da hortaz jabetzea. Inkontzienteki egiten dugu mezuaren kodifikazioa . Guk badakigu noiz zaigun norbait sinesgarri baina ez dakigu askotan esaten zergatik. Konturatu gabe kalibratzen dugu hizlariaren gorputzaren jarrera, aurpegiera, azalaren kolorea, begien mugimendua, ahoaren jarrera, haren forma, ahotsaren kalitatea, arnasketa eta gorputzaren mikromugimendu zehatz guztiak… Kalibrazioa guztiok modu automatiko eta inkontzientean gure egunerokotasunean erabiltzen dugun trebetasuna da, eta komunikazioa aberasteko kontzienteki garatu eta lantzea oso erabilgarria gertatuko zaigu, bestearengana hobeto hurbiltzea ahalbidetuko digulako. Adibidez, ama triste dagoela antzematen dut. Zertan? Mutil-laguna haserre dago. Nola dakit? Gure konfort guneaz jabetu . Gutako bakoitzak hitz egiteko modu bat dauka. Errepikatzearen poderioz ez gara ohartu ere egiten badugunik ere. Hizlari ona izateko garrantzitsua da ohartzea zein den gure konfort gunea. Nolako ezaugarriak ditut hizketan? Zer egiten dut eskuekin? Zer ahots tonuarekin? Begirada? Urduritasuna? Zer pentsatzen dut hitz egiten ari naizenean? Nire buruari animo mezuak ala desanimatzekoak ematen dizkiot? Erreparatzen al diot aurrean daukanak ematen dizkigun mezuei (asperdura, interesa, zalantza, gustura dago…)? Zergatik da erosoa konfort gunea? Ezagutzen dugulako. Baina gure jarduna hobetzeko probak egiteko prest egon behar dugu, arriskuak hartzeko prest. Goazen aurrera!
Gure gorputzak ematen dituen mezu batzuk inkontzienteak dira eta kontrolatzen zailak: gorritzea, izerditzea... Baina gorputzarekin (eta ahotsarekin) egin ditzakegun beste gauza batzuk kontzienteak dira eta aurreikusi zein diseinatu ditzakegu. Ezin dugu ahaztu horiek guztiak kulturalak direla, hau da, esate baterako Suitzan hiztunen arteko distantzia EHn baino zabalagoa izan ohi da eta, beraz, suitzar bati “gehiegi” hurbilduz gero deseroso sentituko da. Baliabide ez berbalekin lotuta oso alderdi desberdinak daude. Kontuan hartuta ahozko komunikazioa multimodala dela alderdi horiek guztiek aldi berean komunikatzen dute zerbait eta horietariko batek huts egiten badu hori nabarmen geldituko da. Ondoko diapoetan saiatuko gara alderdi horietariko batzuk ikusten eta lantzen.
“ Entzun, (isilunea) hau garrantzitsua da (isilunea), bene-benetan” Hiruzpalau laguneko talde txikitan jarriko gara. Txanogorritxoren ipuinaren pasarte nagusiak kontatuko ditugu isiltasuna erabiliz otsoaren etorrera azpimarratzeko. Kide guztiek egingo dute ariketa. Guk denbora kontrolatuko dugu. Guk egingo dugu ariketa adibide moduan: Bazen behin Txanogorritxo izeneko neskatila bat. Egun batean amak esan zion amonaren etxera joateko janariz betetako otar bat eramatera. Basoan bizi zen amona eta amak kontuz ibiltzeko eskatu zion. Bat-batean otsoa agertu zitzaion basoan. Nora zoaz Txanogorritxo? galdetu zion…
Talde txikitan jarrita taldide bakoitzak intonazio desberdinez esango du esaldia eta besteek asmatu egin beharko dute. Ze, ederra! Ze ederra! Ze, ederra? Ze? Ederra? Ze ederra.
Lertxundiren testu bat izan daiteke…
Hurrengo diapositiban dago aurkibide posible bat, besteren bat erabili nahi bada erabili. Talde txikitan egin daiteke lehenengo eta gero talde handian.
Hurrengo diapositiban dago aurkibide posible bat, besteren bat erabili nahi bada erabili. Talde txikitan egin daiteke lehenengo eta gero talde handian.
Konta dezakete astebururako zein plan duten, azken futbol partidan zer gertatu zen, nola prestatzen duten bizkotxoa… Talde txikitan egin eta talde handian konpartitu.