Roli I elementeve kimike
ne ushqime

Objektivat
• Të përcaktojmë elementët kimike në
ushqime
• Të përcaktojmë elementët që ndikojnë
pozitivisht.
• Të përcaktojmë elementët qe ndikojnë
negativisht.
• Të përcaktojmë një jetesë të shëndetshme
• Të arrijmë të bëjmë një mini fushat
sensibilizuese

Elementet kimike ne
Ushqime

• Të ushqyerit ka ndikim të madh në
shëndetin e individit dhe grupit.
• Organizmit i është e nevojshme të
ushqyerit e sigurt dhe të plotë, që
do t`i jap energji dhe gjithçka që i
nevojitet për zhvillim , ruajtjen e
shëndetit

“Në trup të
shëndoshë

• Perberjet që gjenden në ushqime i
mundësojnë organizmit që të kryej
funksione të ndryshme.
Perberesit kryesore :
• hidratet e karburëve,
• proteinat,
• yndyrërat,
• vitaminat,
• mineralet,
• uji

• Hidratet e karbonit:, që përmbajnë: sheqer, amidon, fije
dijetare, janë burimi kryesor i energjisë.
• Fijet dietale: të cilat në rastet më të shpeshta janë të
patretshme, lehtësojnë elasticitetin e zorrëve, dhe kësisoj
ndihmojnë tretjen
• Proteinat luajnë rol të rëndësishëm në ndërtimin e qelizave
dhe të indeve të organeve, dhe në ruajtjen e muskujve.
• Yndyrërat (lipidet) marrin pjesë në ndërtimin e membranes
qelizore. Sigurojne dyfish energji me shume se karbohidratet
• Vitaminat janë bazë për të ushqyerit e baraspeshuar, dhe pa to
energjia e përfituar perberisit e tjere nuk mund të përdoret. Si
ndihmës të enzimeve, janë të domosdoshëm për zhvillimin e
proceseve metabolike në organizëm, marin pjesë në disa
procese biokimike të rëndësishëm

• Mineralet => ushqim i baraspeshuar, i ndihmojnë
organizmin që te kryej funksionet e veta. Disa minerale
hynë në përbërje të organizmit,p.sh, hekurin e gjejmë në
gjak, kalciumin dhe fosforin në eshtra, fluorin në dhëmb.
• Hekuri është përbërës i rëndësishëm i eritrociteve, të cilat
janë të domosdoshme për ruajtjen e të gjitha qelizave në
organizëm që të kryejnë funksionet e veta
• Kalciumi dhe fosfori janë të domosdoshëm për
ndërtimin e eshtrave dhe dhëmbëve, kalciumi luan rol të
rëndësishëm në ngjizjen e gjakut dhe ndalimin e
gjakderdhjes pas lëndimeve.
• Jodi luan rol të madh në balancimin e hormoneve të cilat i
tajon gjëndra mbrojtëse, dhe mungesa e tij mund të
shkaktoj hipertireozën bile edhe ngecjen mentale. Jod ka
në prodhimet e detit dhe në prodhimet të cilat kultivohen
në sipërfaqet e tokës të pasura me jod.

Ushqimet qe keshillohen :
-HURMA rekomandohet per shkak te perberjes se celulozes
- KAROTA është e pazëvendësueshme për shëndetin e njeriut. Lëngu ditor i
karotës në sasi prej 50-150 gram është ilaç efikas te të sëmurët. Ajo
ndihmon në pastrimin e gjakut.
-LULESHTRYDHJA Gjethet e reja të kësaj bime janë mjaft të pasura me
vitaminë C, me kripën natyrore, e cila bën pastrimin e gjakut. Perdoret nga
ata qe vuajne nga anemia.Përmban glikozidet e hidhura, insulinën, taninet,
vitaminën B, C dhe provitaminën A, ka përqindje të lartë të kripërave të
kaliumit
Shpesh here trupi ynë përballet me sëmundje të ndryshme . Për t’I
përballuar më lehtësisht, u ndihet nevoja disa elementëve .
Elementet pozitive ne ushqime
Shembuj Pse fruta ?

Emri Elementet qe permban Pse rekomandohet ?
Fiku Karbohidrate,Albumina ,yndyra
, vitaminë C, pro-vitaminë A dhe hekur
Ve në punë aparatin tretës dhe i jep nxehtësi
trupit.
Molla Vitamin C,vitamine b6,tiamin dhe
riboflavin
Pastron veshkat, shëron çrregullimet në aparatin
tretës. Ndihmon ne renien e peshe
Banania Kalium,acide te dobeta dhe
vitamina te ndryshme
Forcon muskujt dhe e çlodh trupin
Kajsia Fibra,antioksidant dhe vitamina si
dhe amigladin
Përfton prodhimin e gjakut, bën të mundur
parandalimin e kancerit. Zbukuron lëkurën dhe
bën mirë për flokët.
Qitro Acid citric,vitamina c dhe pektin Ndihmon në tretjen e ushqimit, si dhe shëron
ftohjen dhe bën të mundur stabilizimin e
kolesterolin.
Rrushi Antioksidant,vitamina dhe
minerale te ndryshme
Pastron veshkat, ndihmon në eliminimin e gurëve
të vegjël, pastron infeksionet në mëlçinë e zezë
dhe stabilizon rrahjet e zemrës
Qershia Antocianin,vitamin C,proteina Bën të mundur rënien nga pesha si dhe kontrollon
nivelin e yndyrnave në gjak.
Pjepri Perqindje te larte uji, kalium,
karbohidrate, protein, yndyre
bimore
largon pagjumësinë, si dhe bën mirë për kancerin
e zorrëve dhe të lëkurës
Dardha Bor, piktine bën të mundur forcimin e damarëve të zemrës si
vendos ekuilibër mes presionit të ulët të gjakut.
Mandarina Vitamine C, beta karroten,folate, ndihmon në luftimin e infeksionit

Elementet qe ndikojne negativisht
• Nuk mund të mendojme që në të ushqyer nuk duhet të
ketë limite.Tepria e një elementi ose një përbërje dhe
mungesa mund të shkaktojne probleme të shumta për
organizmin tonë.
• Kur me te ushqyerën tonë ne shtojmë nivelin e sheqernave
organizmi jonë I kthen ato në dhjamra dhe I depoziton
ato.Kjo shkakton semundjen e obezitetit.Pra cilido prej
nesh duhet të përpiqet që të mos konsumoj sasi të mëdha
të karbohidrateve
• Mishi,kripa dhe sheqeri kur merren me sasi të tepërta
shkaktojne presion të lartë të gjakut

Në teori, çdo ushqimi mund të shkaktojë njëalergji. Por në fakt vetëm
një grusht prej tyre janë për të fajësuar për 90 për qind të
reaksioneve alergjikeQumësht
Grurë,vezë,sojë,peshk,butak (duke përfshirë midhjet gaforre dhe
karkaleca deti)kikirikë
Ushqime si mielli I bardhë,kafeina ,dhe fast foodet e ndryshme janë
shkaktar të drejtpërdrejt të stresit kur tejkalohen masat normale të
përdorimit të tyre.
Kafeina,sheqernat dhe ngjyruesit organik të ushqimeve
shkaktojnë pagjumësinë.
Në të ushqyerën e tij njeriu duhet të gjejë atë konstanten
perfekte e cila nuk I shkakton asnjë problem trupit.Ruajta e
kësaj konstante do parandaloj sëmundjet si kolesteroli I
lartë,artrit

• Për sëmundje të shumta në trupin e njeriut si
p.sh., obeziteti, diabeti, sëmundjet e zemrës,
forma të ndryshme tumorale, etj; shpesh si shkak
kryesor kanë një regjim ushqimor dhe një ushqim
të papërshtatshëm. Por jo vetëm kaq. Mjaft prej
tyre mund të arrinin të parandaloheshin falë një
ushqyerje të shëndetshme dhe të ekuilibruar.
Ndërkohë, shkenca ka arritur, falë studimeve të
ndryshme, që të tregojë se mjekimi nëpërmjet
ushqyerjes së përshtatshme (terapia mjekësore
popullore) përmirëson cilësinë e jetës dhe kursen
shpenzime për kujdesin mjekësor. Por çfarë është
një ushqyerje e përshtatshme dhe e ekuilibruar?

Ushqehuni ne menyre te shendetshme
• Proteinat- Konsumoni proteina patjeter gjate javes, por ne menyre te
kontrolluar. Dy here ne jave ushqehuni me mish, dy here perdorni vezen, dy
here djatherat dhe dy here peshkun.
• Hani te pakten tre vakte ne dite- Mengjesi eshte thelbesor, ndaj mos dilni
nga shtepia pa marre sasine e duhur te dritherave, frutave dhe qumeshtit.
• Yndyrnat- Duhen limituar yndyrnat qe vijne nga mishi por edhe nga
bulmeti. Nuk duhet ekzagjeruar me djathin, ndersa qumeshti duhet pire ne
menyre te rregullt per te garantuar sasine e duhur te kalciumit.
• Kolesteroli- Nuk duhet ta kaloje masen 200 miligrame ne dite. Thuhet qe
duhet evituar totalisht, por pak kolesterol eshte thelbesor per organizmin.
• Vaji i ullirit- Mund te konsumohet fare mire ne sallatra dhe vaktet tuaja, por
mire eshte qe te mos perdoret shume per skuqje.
• Vera- Konsumoni veren ne sasi te moderuar. Nje gote ne dite eshte mese e
mjaftueshme.
• Kripa- Perdoreni sa me pak. Per t'i dhene shije ushqimeve me mire perdorni
erezat.
• Kafeja- Konsumojeni cdo dite, pa e ekzagjeruar. Kush vuan nga tensioni i
larte mire eshte qe ta evitoje nga dieta e perditshme.