1. ს ქ ი ზ მ ა
(საეკლესიო განხეთქილება
ტიციან ტაბიძის სახელობის ქ.თბილისის
№43-ე საჯარო სკოლის მე-11 კლასის
მოსწავლე :თამუნა მურღულია
ისტორიის პედაგოგი ნინო აბულაძე
2. განმარტება ...
“სქიზმა” ენციკლოპედიური ლექსიკონის მიხედვით
ითარგმნება შემდეგნაირად:
განხეთქილება რელიგიურ გაერთიანებაში, ეკლესიაში. ამ
ტერმინით უმთვარესად ქრისტიანული ეკლესიის წიაღში
მომხდარი განხეთქილება აღინიშნება. მაგალითად, სქიზმა რომისა
და კონსტანტინოპოლის ეკლესიებს შორის ან კათოლიკურ
ეკლესიაში, რამაც ანტიპაპიზმი წარმოშვა.
განხეთქილებაში მყოფ ქრისტიან თანამორწმუნეთა ჯგუფს
სქიზმატებს უწოდებენ. კათოლიკეები ასეთებად მიიჩნევენ
მართლმადიდებლებს.
4. განხეთქილება მართლმადიდებლურ და კათოლიკურ
ეკლესიებს შორის
ჩვენ ვცხოვრობთეპოქაში, როცა ქრისტიანების გარკვეული
ნაწილი ცდილობს აღადგინოს ურთიერთობა და შემდგომ
ერთიანობა მსოფლიოს ორ უდიდეს ქრისტიანულ ეკლესიას-
მართლმადიდებლურ და კათოლიკურ ეკლესიებს შორის.
არსებობს ქრისტიანებისდიდი ნაწილიც, რომელიც
კატეგორიულად ეწინააღმდეგება ყოველგვარ კონტაქტს.
საგულისხმო ფაქტია, რომ 1965 წლის 7 დეკემბერს
კონსტანტინეპოლის პატრიარქმა ათინაგორამ და რომის პაპმა
პავლე VI გააუქმეს ორმხრივი ანათემა(საეკლესიო წყევლა) და
გამოაცხადეს სიყვარულის დიალოგის დაწყება კათოლიკურ და
მართლმადიდებლურ ეკლესიებს შორის. საეკლესიო სქიზმიდან
800 წელზე მეტია გასული და თანამედროვე ქრისტიანებისთვის,
განსაკუთრებით კი ევროპაში მცხოვრები
მართლმადიდებლებისთვის, მეტად სასარგებლო იქნებოდა
ზუსტი და ობიექტური ცოდნა იმ მიზეზებისა, რომელთაც
ქრისტეს ეკლესია გაყოფამდე მიიყვანეს.
5. განხეთქილების თარიღი
• განხეთქილების თარიღად კათოლიკურ სამყაროში მიიჩნევა 1054 წელი, როცა
რომის პაპმა ლეო IX-მ (1049-1054 წწ.) თავის წარმომადგენლების მეშვეობით
ეკლესიიდან განჰკვეთა კონსტანტინეპოლის პატრიარქი მიქაელი.
მართლმადიდებლური სამყარო განხეთქილების თარიღად მიიჩნევს 1204 წელს,
• როცა ლათინმა ჯვაროსნებმა დაიპყრეს და გაძარცვეს მართლმადიდებლური
სამყაროს ცენტრი - კონსტანტინეპოლი (დღევანდელი სტამბოლი). ამ მოვლენამ
ქრისტეს ეკლესია საბოლოო განხეთქილებამდე მიიყვანა და მისი ეკლესიის ერთიან
სხეულს დღემდე მოუშუშებელი ჭრილობა მიაყენა. მაგრამ, არ იქნებოდა
მართებული, რომ განხეთქილება დაგვებრალებინა მხოლოდ ეკლესიისათვის ამ
უმძიმესი 1054 და 1204 წლების მოვლენებისთვის. სინამდვილეში საქმე გვაქვს
დასავლეთის და აღმოსავლეთის ეკლესიების გაუცხოების ხანგრძლის პროცესთან,
რომელის მე-4 საუკუნიდან მე-15 საუკუნემდე გრძელდებოდა.
8. კონსტანტინოპოლის მესამე საეკლესიო კრება -
მართლმადიდებლების მიერ აღიარებული მეხუთე მსოფლიო
საეკლესიო კრებაა. ჩატარდა 680-681 წელს კონსტანტინოპოლში,
იმპერატორ კონსტანტინე IV-ის ინიციატივით.
კრებას ესწრებოდა 243 ეპისკოპოსი, თუმცა გარკვეულ ეტაპზე ეს
რიცხვი იცვლებოდა.
9.
10. მცდელობა...
ლიონის 1274 წლის და ფლორენციის 1439 წლის კრებებზე იყო
მცდელობა მართლმადიდებლურ და კათოლიკურ ეკლესიებს
შორის ერთიანობის აღდგენისა. თუ გავითვალისწინებთ
თურქების შემოსევებისგან კარს მომდგარ საშიშროებას, ეს
ერთიანობა განსაკუთრებით სასურველი და საჭირო იყო
ბიზანტიისათვის. მაგრამ საეკლესიო პირების დიდი ნაწილი
უარყოფითად მას და ამ მცდელობამ შედეგი ვერ გამოიღო.
