zes voorbeelden van geslaagde politieke en maatschappelijke agendasetting en de lessen die we daaruit trokken. Voorbeelden die ik zelf tegenkwam in mijn praktijk bij De Balie en Boer & Croon. Andere voorbeelden en suggesties zijn van harte welkom!

1. Agendasetting in de
politieke arena
Mag ik even iets voorleggen?
Over de kracht van anders
Tien lessen uit enkele geslaagde
voorbeelden
Amsterdam, januari 2012
Dit rapport is bestemd voor de organisatie van de opdrachtgever. Verspreiding en reproductie van (delen van) dit rapport buiten de organisatie van de
opdrachtgever is niet toegestaan zonder vooraf verstrekte schriftelijke toestemming van Boer & Croon.

2. Ter bespreking en inspiratie
Enkele geslaagde voorbeelden van agendasetting (1)
Generatiebewust financieel beleid / AOW fonds
• Halverwege de jaren 90 bepleitte Wim Duisenberg aflossing van de
staatsschuld en een AOW fonds om de vergrijzing te kunnen opvangen
• Het voorstel werd opgepikt door Jan van Zijl (PvdA), die er wat in zag
met het oog op verkiezingen (1994) en de opkomst van ouderenpartijen
• In 1999 bracht de WRR het rapport „Generatiebewust beleid‟ uit, dat
versnelde aflossing van de staatschuld bepleitte
Prachtwijken
• In 2005 publiceerde Pieter Winsemius als lid van de WRR het rapport
„Vertrouwen in de buurt‟
• In 2006 werd hij kort minister en agendeerde hij dit thema – als enige
thema waar hij wakker van lag – voor de verkiezingen van 2006
• De 40 „Prachtwijken‟ werd een breed gedragen verkiezingthema en een
centraal punt in het regeerakkoord van Balkenende IV
Dierenwelzijn
• De Partij voor de Dieren werd na de val van kabinet-Balkenende I (2002)
opgericht uit onvrede over het dieronvriendelijk geachte kabinetsbeleid
• Bij de verkiezingen van 22 november 2006 kwam de PvdD voor het eerst
in de Tweede Kamer, oa door bekende Nederlanders als lijstduwer
• In 2008 werd voor het eerst in het parlement gesproken over dieren-
welzijn. Bij andere partijen en LNV staat het thema hoger op de agenda
IVE/Agendasetting
1

3. Ter bespreking en inspiratie
Enkele geslaagde voorbeelden van agendasetting (2)
Topsport kan niet zonder breedtesport
• In verdeling van schaarse middelen zetten sommige partijen hoge
uitgaven voor topsport af tegen bestedingen aan breedtesport
• NOC*NSF houdt in haar lobby vast aan de stelling dat topsport niet kan
zonder breedte sport en andersom
• Door koppeling aan andere beleidsdoelstellingen (aanzien in wereld,
gezondheid, integratie) won sport binnen VWS begroting aan belang
Climate Change
• In 2006 bracht voormalig vice-president Al Gore de documentaire „An
inconvenient truth‟ uit
• Beeldgebruik, bekende voorbeelden, compact samenbrengen van
argumenten en persoonlijk commitment zorgde voor wereldwijde impact
• Over excellence gesproken: Gore kreeg in 2007 de Nobelprijs voor de
Vrede toegekend vanwege zijn wereldwijde agendasettende werk
Akkoord van Wassenaar / „geleide loonpolitiek‟
• In 1982 kwamen sociale partners tot dit akkoord toen de economie in
zwaar weer verkeerde. Het was de basis voor ‟geleide loonpolitiek‟
• Vakbonden gingen akkoord met loonmatiging, werkgevers met
deeltijdwerk, de overheid hield zich afzijdig van loononderhandelingen.
• Het akkoord is inmiddels een metafoor geworden voor de kracht van de
Nederlandse overlegeconomie
IVE/Agendasetting
2

4. Tien lessen uit deze voorbeelden – ter bespreking en inspiratie
1. Ècht persoonlijk commitment van prominenten
(Gore, Winsemius)
2. Aansprekende metaforen
(Topsport kan niet zonder breedtesport, Prachtwijken)
3. Toegankelijke, verbeeldende en herkenbare presentatie van feiten
(The Inconvenient Truth, „Did you know?‟)
4. Aansluiten bij belevingswereld / relevantie laten zien voor „hard werkende
Nederlander‟ (Ouderenpartijen, Inconveniënt Truth)
5. Relevante koppeling aan andere (prominente) beleidsthema‟s
(Sport, Prachtwijken)
6. Ondersteunende studies van gezaghebbende instellingen
(Bijv. WRR rapport)
7. Zichtbaar electorale aanhang
(Via polls of bekende Nederlanders)
Absolute musts
8. Ceremonieel moment
• Inspirerende boegbeelden
(„Akkoord van…‟)
• Markeren van momenten
9. Afspraak met geven en nemen • Breed aansprekende films (ipv rapporten)
(Akkoord van Wassenaar) • Breed gedragen nationale doelstellingen
10. Ambitieuze, toetsbare doelstellingen • Relevante koppeling aan andere thema‟s
(“In medaille-top 10 bij Olympische Spelen”) en dossiers
IVE/Agendasetting
3

5. Meer informatie
Boer & Croon Consulting
Postbus 75784, 1070 AT, Amsterdam
Ido Verhagen
associate partner
T 020 301 4461
E i.verhagen@boercroon.nl
IVE/Branding in de
zorgmarkt
4