This article examines the General Elections 2020 outcome in Ireland and analyses political potential effects on issues such as reunification and the Unity Referendum, among others. Calzada, I. (2020), Irlanda, gure bihotzean (Ireland, in our heart). Berria. DOI:10.13140/RG.2.2.22426.39369/1. Open Access: https://www.berria.eus/paperekoa/1876/016/001/2020-02-27/irlanda-gure-bihotzean.htm

1. Krepuskularra
E
uskal literatur sistemaren berezita-
sunez hausnartzeko aukera izan dut
egunotan. Aurretik, beste nonbait,
esana nuen gurea bezalako sistema
txiki eta ezegonkorrean ez dela hain arraroa
liburu gutxiko egileen fenomenoa, lehenengo-
arekin lor dezakezulako euskal literatur siste-
mak eskaintzen ahal duen arreta kuota handia.
Argitaratzen jarraitzea,
berriz, etsipenerako
bidea izaten da. Fuerte
hasitako idazle asko ilun-
du bezala egiten dira,
literatur karreran aurrera
(edo sakonera) egin
ahala.
Hor utzia nuen haus-
narketa. Korolario moduko bat atera diot. Idaz-
learen egunsentiaz interesatuta dagoen modu
berean, hasi naiz nabaritzen, adinez, beren
obraren amaieran dauden idazle jendeari,
zahartzarora iritsitakoari, itzala itzultzen zaio-
la, plazara berriz ekarrita, aitortza eginez, ibil-
bidearen ilunabarrean. Ez dugu traiektoria
berez baloratzen, eustea baizik, irautea. Irudi-
pena dut, behin hilda, ez zaigula asko kosta-
tzen haiek ahaztea, omenduta joan zireneko
gogo lasaitasunarekin. Euskal literaturak etor-
kizuna duela (idazle hasiberriak) eta sendota-
suna ere bai (idazle patriarkak) geure buruari
sinetsarazi eta munduari erakutsi nahiko bage-
nio bezala.
Latinak hitz bera darabil egunsentirako eta
ilunabarrerako.
JIRA
AngelErro
Espazioa
D
ardoakbotatzekoaukeraemandi-
gute.Etzandageundenlekutikes-
natuetajolgorioarenparteizan
nahiizanduteaskok.Besterikez
badaikusle,bainaprotagonistaguztiakgizonak
izangodireladirudi.Jendeaskogaudeingu-
ruan,begiraedoez.Batzuktabernan,besteba-
tzukirakurtzen,umeakjolasean.Esangonuke
gauzaaskoaridirelager-
tatzen,bainabadirudiba-
karradelagarrantzitsua:
kamisetarikgabekogizon
mordobat,joetake,dia-
nabatenerdiazulatu
nahian.Etaerdihorida
guztiarenerdia.Nahiez
duenakereentzunegin
behardituhaienapustuak,maldizioaketatxa-
loak.Neskagaztegutxigorabeherapolitbatpa-
satzendenaldiro,agurtuegitendute.Dardoen
anaidiaosatudutemundukoosopuntaezberdi-
netatiketorritakoek.Ahizpadiabestekontubat
izangoda.Ahizpadiadantzangenbiltzanatzo
gauean,bainaezinizangenituenanaidikozen-
baitkidegainetikkendu.
Etahorrelagertatzendamundukotxokoho-
netanere:espazioaokupatzendutenakbetiber-
berakdira.Gizonenadaespazioaiadenbora
guztian:batzuetanezdiotelakoinoriuzten
haientarterasartzen,etabestebatzuetan,haie-
naezdenespazioansartzendirelako.
Egingodugubehingozespazioarenbanaketa
justuagobat,alainteresatzenezzaizkigundar-
dopartidakjasatenjarraitukodugu?
BIRA
OnintzaEnbeita
Irlanda,gurebihotzean
IgorCalzada
OxfordekoUnibertsitateko
akademikoa
O
hikoaizatenda
Irlandareneta
EuskalHerria-
renparekotasu-
nakazpimarra-
tu,edotakontra-
ra,ezberdintasunakzorrozten
dituztenanalistakproportzioberean
aurkitzea.
Berrikigauzatudirenhauteskunde
orokorrenemaitzekiraganaren,orai-
narenetageroaldiarensintesiberri
(etaezjakin)batenatezuanjarrigai-
tuzte:SinnFeinalderdierrepublika-
zaleetaezkertiarrakhauteskundeak
irabaziditu.Beraz,hegoaldean,Irlan-
dakoErrepublikan,gobernu-eratze
prozesuanegonlitekelehenengoal-
diz.Halaere,SinnFeinalderdialehe-
nagotikereIparIrlandakoStormont
parlamentuanalderdiunionistekin
gobernuapartekatzenibiliizandaur-
teetanzehar.Emaitzok,hamarkade-
tanzehar,FineGaeletaFiannaFailal-
derdiliberal-kontserbadore-zentris-
tentandemarenbigurpilakerabat
zulatudituzte,partidapolitikoa,Ir-
landakoErrepublikan,hegoaldean,
aldatzekotenoreanjarriz.
GogoandutDublinhiriangoraeta
behera,sarritan,2005-2008.urteetan
zehar,eragileakikerketetarakoelka-
rrizketatuz,inplizitukijasotzennuen
sentsazioaetaebidentzia:IparIrlanda
emozionalkiosourrutizegoenhego-
aldekobiztanleengandik.Ñabardurak
ñabardura,hamarkadetakotroubles
garaikoindarkeriapolitikoak,berezi-
ki1970azgeroztik,IparBelfasteko
ShankilletaFallsauzuneaklubakitu
zituenerabat.Kontrara,hegoaldean,
2008kokrisiaurrekotigrezeltarenlo-
raldiekonomikoagauzatzenarizen,
egungoGoogleetaFacebookerraldoi
teknologikoakDublinekoDocklands-
engeoestrategikokikokatzenariziren
bitartean;goikoarrebaetaanaien
errealitategordinagerozetaarrotza-
goaegitenzitzaien.Irlandakoirlaber-
dea,antzinakobihotzirlandarhaus-
korra:kra(kra,kra),hegoaldetiketa
iparraldetikerdibiturikegonizanda
hamarkadatanzehar.1998.urteanin-
flexiopuntubatgertatuzenarte.
1998.urteaninflexiopuntubatger-
tatuzenarteIparraldean:GoodFriday
Agreementedozorionekomugarries-
trategikoizanzenbakeprozesuasina-
tuzen.Harrezkero,besteakbeste,
askoizandira,berezikiIparBelfast-
ekoauzuneetan,berrikuntzasoziala-
renbidez,komunitatebarneratzaile-
akerdiestekoaktibarazidirenbehetik
gorakoegitasmoak(174Trust).
Hegoaldearidagokionez,halaber,
hauteskundeetakoemaitzokezustean
harrapatubagaituzteere,badiraele-
mentubatzukazpimarrabereziame-
rezidutenakSinnFeinalderdiaren
barne-bilakaeraridagokionez:(i)Ba-
tetik,MaryLouMacDonaldenlidergo
feministarensoslaiakbete-beteanas-
matuduhegoaldearengehiengohan-
dibatenkezkasozioekonomikoekin.
GerryAdamsengaraiarekikoaldaera
garbibatenmoduanikusiaizanda.
MaryLoudublindarpeto-petoaizaki,
garaiilunekikohalakohausturabaten
islaizanda,boto-emailegazteenarte-
anbatikbatbaloratua.Moduargiga-
rrian,batasunarenerreferendumean
oinarritubeharreankanpaina,gizarte
etaekonomiapolitikaaurrerakoiekin
bereganatudituezsoiliklangilegoeta
klaseertainak,baiziketabereziki
emakumeak.Bestetik,bereinguruan
lantaldegaituaantolatuizanaezin
ahantzi:EoinÓBroinizandaazken
urteotan,etxebizitza,errentaetaosa-
sunpolitikendiagnosierrealistaeta
beharrezkoaDublinenegikarituduen
politikaria,hamarkadetanzeharme-
tatzenarizirenkrisiurbanobehine-
nakazaleratuzetaalternatibaeraiki-
tzaileakaurreraeramanez.
Perspektibamakrobatetik,halaber,
elkarrilotuakdaudenlaufaktoreaz-
pimarratukonituzkehurrenkeran,
egoerakorapilatsuhonijarraipena
egiteko:(i)IparIrlandakoegoeraosoa
goitikbeheraaldatuizanabakeproze-
suarenondorioz;(ii)Brexit-akErresu-
maBatuosoansortuduendomino-
efektua,IparIrlandanbereziki,baina
HegoIrlandanereislatudenahautes-
kundehauenbidez.Gogoraekarride-
zagunIparIrlandarren%56ekEBnge-
ratzekohautuaeginzuela;(iii)Hego-
aldekopertzepzioaldaketa
iparraldearekiko,etahor,estereotipo-
akeraldatuz,MaryLourenekarpenak
berebizikogarrantziaizanduelauste
dut;etaazkenik,(iv)hegoaldeareneta
iparraldearenetorkizunpartekatuba-
tetarakozantzuedoseinaleposible
batzuenexistentzia.
Hala ere, ohikoa izaten den
moduan, ikusteko dago oraindik sis-
temak (Fine Gael eta Fianna Fail tan-
demaz ari naiz, baina baita Boris
Johnsonen post-brexit-az eta Trump
administraziotik datozen eragin geo-
politiko globalez ere) amore emango
ote dion erreleboari, Sinn Feinen
gobernu eraketa ahalbidetuz. Gauza
asko daude jokoan konplexua den
taularatze geopolitiko global hone-
tan.
Halaere,inorkukaezinlezakeena
daiparraldeaetahegoaldeaemozio-
nalkietalurraldeperspektibatikaskoz
eregertuagodaudela,etahorrekde-
rrigorreantxertatzendubatasunaren
balizkoerreferendumbaterakoauke-
raagendapolitikoan.Batzuetangu-
txienesperodugunlekuetatikireki-
tzendirazirrikitu-aukerak.Bitartean
etxekolanakegindaedukitzeaere
ezinbestekoaizatenda.
Etahemendikaurrerazer?Ikusibe-
harko.Bainaikusikoaldituguinoiz
1922tikaurrerabanatuzireniparral-
deko6probintziakhegoaldeko
26ekinbateraaterkiberdinpean?Adi-
tuekhirueszenarioaurreikustendi-
tuzte:(i)EstatubakanbatDublinetik
gobernatua(betikoaldarriklasikoa);
(ii)egungoStormontdeszentralizatu-
takoparlamentua,bainaDublinetik
gobernatua(Londresenordez);edo
(iii)biestatuenartekokonfederazio
modukobat.GoodFridayAgree-
ment-eaniparralderakoaurreikusten
zirenaukerahauek,dudarikgabe
Errepublikarako,konstituzioaren
erreformasakonbatekarrikolukee-
na.Bainagalderapraktikoaeginbe-
harbukaeranere:zeinekfinantzatu
ahalizangolukebirbatasunhau?
Erreferendumazgain,zenbakiakten-
tuzaztertubeharkolirateke,mundu-
kobestehainbatlekutanhistorianze-
hargertatudenariso.
EuskaldunokIrlandarekikopare-
kotasunakbegi-bistanizanditugu
maiz.Horrexegatik,aspalditikdara-
matIrlandairlabatubatnirebihotze-
antatuaturik.Slàinte!
Inorkukaezin
lezakeenadaiparraldea
etahegoaldea
emozionalkietalurralde
perspektibatikaskozere
gertuagodaudela,eta
horrekderrigorrean
txertatzendu
batasunarenbalizko
erreferendumbaterako
aukeraagenda
politikoan
BERRIA
Osteguna,2020kootsailaren27a
Iritzia16