Zelula amak

1. ZELULA AMAK: SARRERA
• Zelula amak, autoberritzeko, hau da, autougaltzeko kapazak dira, eta beste zelula
espezializatu batzuk sortzeko ahalmena dute.
• Ezaugarri horiei esker, zelula amak orain arte sendaezinak izan diren gaixotasunak
tratatzeko (Parkinson gaitza, Alzheimer gaitza…), eta ehun kaltetuak ordezkatzeko
(larruazaleko erredurak, muineko lesioak, bihotzeko lesioak …) erabil daitezke.
• Azken urteotan, zelula amen bidezko terapietan emaitza onak lortzen ari dira, eta, teknikak
hobetu behar badira ere, terapia hauek gero eta gaixotasun gehiago sendatzeko aplikatzen
ari dira.
• “Zelula amen ahalmen terapeutikoak arreta handia eta ahalegin asko bildu ditu azken
urteotan adituen artean. Esaterako, duela urte batzuetatik, hankatik erauzitako zelula
amak erabiltzen dira bihotza sendatzeko” .
• Hala ere, zelula amen iturrietako bat giza enbrioia da, eta enbrioiekin ikertzeak arazo
etikoak ekartzen ditu. Arazo horiek ekiditeko, ikerketa eta entsegu berriak garatzen ari dira
zelula ama helduak eta induzituak erabiliz.
•

2. ZELULA AMAK: ATAZA
II. Erantzun itzazu zelula amei buruzko galdera hauek:
• Zein da zelula amen sailkapena jatorriaren arabera? Zehaztu zein jatorri duen mota
bakoitzak.
• Zein dira garapen enbrionarioaren lehenengo bi faseak? Zein zelula ama mota lor
daiteke fase bakoitzean?
• Zein da zelula amen sailkapena, sor ditzaketen zelulen arabera? Azaldu zer sor
dezakeen zelula ama mota bakoitzak.
• Nola lortzen dira zelula ama enbrionarioak (edo 1. bideko zelula amak)?
• Nola lortzen dira zelula ama helduak (edo 2. bideko zelula amak)?
• Nola lortzen dira zelula ama induzituak edo iPS zelulak (edo 3. bideko zelula amak)?
• Zertarako erabiltzen dira zelula amak?
• 2006. urtean inauguratu zen Donostian estatuko zelula ama helduen lehenengo
bankua. Zer egiten da banku horretan?
• Zein arazo etiko ekartzen du zelula amekin ikertzeak?
II. Prestatu Power Pointeko aurkezpen bat zelula amei buruz. Hasi aurretik,
komeni da gidoi bat egitea.

3. ZELULA AMAK: PROZESUA
• Prozesua ordenagailu-gelan egingo da, eta ikasleak
binakako taldetan jarriko dira.
• Talde bakoitzeko ikasle biek gaiari buruzko informazioa
bilatuko dute, bai Interneten, bai orrialde honetako
esteketan azaltzen diren web orrietan.
• Bildutako informazio guztia taldeko bi partaideen
artean banatu eta irakurriko dute; sailkatu eta laburtu
ondoren, ondorioak aterako dituzte eta elkarri azaldu.
• Galdera bakoitza bien artean erantzun behar dute, bi
taldekideek lanaren ikuspegi orokorra izan dezaten.
• Power Pointeko aurkezpena prestatu behar dute.

4. ZELULA AMAK: INFORMAZIO ITURRIA
Zelula amen sailkapena
Garapen enbrionarioa (bideoa)
Zelula amen iturriak
Hiru bideetako zelula amak (infografia)
Zelula ama helduen erabilerak
Zelula ama helduak
Bioprogramatutako zelulak edo IPS zelulak
Zelula amen erabilera (adibide bat)
Zelula amen erabilera (adibide bat 2016)

5. ZELULA AMAK: INFORMAZIO ITURRIA
• Zelula amei buruzko informazio orokorra
• Zelula amen erabilerak