Sylvie Dhaene Presentatie voor studiedag NU in het museum: het verzamelen van hedendaags erfgoed. Organisatie Nederlandse Museumvereniging, 18 april 2013

1. Het Huis van Alijn
Een hub in de culturele erfgoedgemeenschap.
Iedereen expert en amateur?!
Sylvie Dhaene
NU in het museum: het verzamelen van hedendaags erfgoed
Nederlandse Museumvereniging
18 april 2013

2. 1.KORTE VOORSTELLING HUIS VAN ALIJN
2.PLAATS EN ROL VAN HET PUBLIEK
3.OPBOUW VAN DIGITALE COLLECTIES I.S.M. HET PUBLIEK
4.PRAKTIJKERVARINGEN, INZICHTEN EN UITDAGINGEN

3. 1. KORTE VOORSTELLING HUIS VAN ALIJN

4. 2. PLAATS EN ROL VAN HET PUBLIEK
• Publieksparticipatie = basisbeginsel opgenomen in de missie
• Creatie en opbouw van een‘erfgoedgemeenschap’
• Actieve vrijwilligers in diverse geledingen van de werking
• Publiek krijgt een cruciale rol in de collectie- en kennisopbouw, deling collectieontsluiting,
communicatie en marketing
• Een museum voor, door en met u: BEZOEK, ONTDEK en DOE MEE
• Methodiek van ‘oproepen’ – deel van de huisstijl sinds 1999
• Boodschap: samen met u schrijven we het verhaal van het dagelijks leven! Offline & online.
• Gedeelde passies, kennis en interesses als basis van interactie

5. Uit: Beleidsplan 2009-2013

6. Enkele voorbeelden van samenwerking met het publiek
• Tentoonstellingen HOGE HAKKEN, ROZE BILLEN / MANNEN MET BAARDEN (1999-2001) – de verzamelaar
• IDENTIFICATIEKAMER (2001) – eerste experiment met collectie – de gebruiker
• DAGELIJKS LEVEN IN BEWEGEND BEELD (2004-…) – de amateurfilmer
• UIT HET FOTOALBUM (2006-…) – de fotoliefhebber – familiealbum
• HET EUREKAMOMENT VAN BAEKELAND (2007) – de plastic-expert
• UIT DE VERZAMELING VAN EEN HOBBYKOK (2010) – de facebook-connectie
• online: pilootproject SUPERTAGGER (2011) – de expert
• online: TIJD VOOR 80 (2013) - de actieve social media gebruiker
HVA werkt met diverse vormen/types van‘crowdsourcing’
Mix van methodieken: (5 types Johan Oomen)
correctie van metadata – toevoegen van informatie
collectievorming – social tagging – co-curatorschap

7. Breng uw foto’s en familiefilms naar het museum!
– Oproep in 2004:
OP ZOEK NAAR BEWEGEND BEELD
– Oproep in 2006:
Bouw mee aan het DIGITALE FOTOALBUM over het dagelijks leven in Vlaanderen in de 20ste
eeuw
Beide oproepen hebben duidelijke doelstellingen die helder en duidelijk naar het publiek
worden gecommuniceerd.
3. OPBOUW VAN NIEUWE DIGITALE COLLECTIES I.S.M. HET PUBLIEK

8. UIT HET FOTOALBUM
• VERZAMELEN en DIGITALISEREN > 10.000 foto’s en continue aangroei > +400 personen
• EXPO-REEKS sinds 2009: jaarlijkse afleveringen en publicaties met binnengebrachte
foto’s (selectie!)
Mijn huisdier (2009)
Morgen komt de schoolfotograaf (2009)
‘t Is vakantie (2010)
Trots op mijn auto (2011)
Hun schoonste dag (2012)
Daar wordt aan de deur geklopt (2013)
• Gastblogger Johan De Vos over foto’s uit het familiealbum
• STUDIO ALIJN (2011): het digitale fotoalbum is raadpleegbaar voor bezoekers
• Online CROWDSOURCINGSPROEFPROJECT ‘Trots op mijn auto’ + Supertagger (2011)
beschrijven en toekennen van tags aan een collectie van 1500 anonieme snapshots
Trajectverloop in vogelvlucht

16. FILMPROJECT
• VERZAMELEN en DIGITALISEREN
> van 0 naar 250u selectie film > meer dan 350 bruikleengevers
• realisatie expo‘HET DAGELIJKS LEVEN IN BEWEGEND BEELD’ (2006-2007)
• evolutie naar PERMANENTE INTEGRATIE in de ‘vaste’ museumpresentatie
• DOCUMENTEREN en BESCHRIJVEN van de films – interviews met eigenaars (2005-…)
• studiedag‘FOCUS ON FOUND FOOTAGE’ tijdens filmfestival Vlaanderen (2008)
• realisatie van DVD-REEKS ‘NOTITIES BIJ HET KIJKEN’–‘GENT IN BEWEGEND BEELD’
• filmmakers maken NIEUWE MONTAGES in opdracht (2008 -…)
• lancering NIEUWE WEBSITE (2010): ONTDEK DE COLLECTIE
• GASTBLOGGER Gerda Dendooven‘filmpjes uit het archief’ (2010-…)
• STUDIO ALIJN (2011): filmarchief volledig raadpleegbaar voor bezoekers
• Home Movies Project - ONDERZOEKSPROJECT Universiteit Maastricht & Groningen (2012- 2016)
Trajectverloop in vogelvlucht

18. 4. PRAKTIJKERVARINGEN, INZICHTEN EN UITDAGINGEN
Over de keuzes van de projecten en het verloop
• Nulpunt. Geen collectie aanwezig. Duidelijk en helder motief wordt gecommuniceerd
• Een bewuste keuze voor lange termijnproject en continuïteit
• Keuze voor tijd en opbouw. Geen eenmalige ‘losse leuke acties’of‘mensen bezig houden’
• Een organische lijn: inzamelen - onderzoeken/documenteren – presenteren/publiceren
• De manier van werken invloed op de samenstelling van de expo. Een risico nemen
• Keuze voor‘specifiek’ werkt beter dan‘algemeen’
• Herkenbaarheid en emotie als positieve triggers voor deelname
• Keuze voor ‘thema-expo’s’biedt kansen om nieuwe‘communities’ aan te spreken
• Evolutie van crowdsourcing‘offline naar online’. Keuze voor EN / EN
• Wisselwerking tussen beide wordt streng bewaakt. Zoeken naar verbindingen en versterkingen.
Experimenteren en bijsturen in functie van hetgeen gebeurt en zich aandient
• Keuze van methode wordt bepaald in functie van de doelstelling. Methode dient doel
• Belangrijke neveneffect: sensibilisering‘kwetsbaar erfgoed’- invulling concept‘erfgoed’
• Essentieel: van project naar structurele inbedding in de workflow

19. Het publiek
• We zien een brede diversiteit aan‘bruikleengevers’en een groeipad aan reacties
• Belangrijk dat het deelnemende publiek zich betrokken en geïnformeerd voelt
• Duidelijke afspraken (contracten over het gebruik van het materiaal)
• Positieve reacties genereren nog meer reacties. Kracht mond-aan-mondreclame
• Motiverende factor: incentive (digitale kopie – foto op expo /publicatie – bijdrage leveren tot werking,
delen van kennis en zichtbaar resultaat, groepsgevoel en verbondenheid)
De organisatie
• Investeren in transparante communicatie en het opbouwen van respect en vertrouwen
• Een duurzame‘motivatie’ inbouwen en een‘gulle werking’vooropstellen
• De rol en bijdrage van het publiek erkennen en bevestigen: zonder uw medewerking zou er geen
digitaal fotoalbum of filmarchief zijn
• De wijze van werken (mensen komen langs, sturen brieven, mails,…) heeft belangrijke gevolgen
voor de werking. Elke medewerker is een publieksmedewerker!
• Laagdrempeligheid en persoonlijk contact zijn succesfactoren voor onze organisatie

20. Uitdagingen voor HVA
• Online crowdsourcing nieuwe stap
• Bepaalde doelgroepen weinig tot niet vertrouwd met deze methodiek en met online participatie –
digitale kloof is een feit
• Het concept van social tagging is relatief onbekend in musea in Vlaanderen– eerste bevindingen
• Hier ligt een belangrijke uitdaging én kans: vanuit hun goesting om hun kennis te willen delen
hen stimuleren om deze nieuwe stap mét ons te nemen
• Voldoende kritische massa vinden en kwaliteit nastreven. Monitoren van het gebeuren
• Museum in rol van educator: publiek met nieuwe media leren omgaan – vertaalslag maken
• Tijdsinvestering en opvolging niet te onderschatten. Vanzelf gebeurt er niets!
• Een www-keuze (waardevol, waarachtig, wederkerig) en niet kiezen voor de hype om de hype
• Blijven experimenteren en grenzen verleggen: TIJD VOOR 80!

23. sylvie.dhaene@huisvanalijn.be
www.huisvanalijn.be
www.facebook.com/huisvanalijn