1. TÀI LIỆU HƯỚNG DẪN CHO VƯỜN ƯƠM MACADAMIA VIỆT NAM
Nhân giống cây ghép Macadamia
Chăm sóc cây con, cành ghép, chồi, giâm hom và
sử dụng vườn ươm
Những kỹ thuật của Australia phù hợp với Việt Nam
3. NHÂN GIỐNG CÂY GHÉP MACADAMIA
Phần lớn cây Mac-ca được nhân giống bởI việc ghép cành hoặc chồI mầm của những giống
đã được chọn lọc lên những cây gốc ghép. Khi thiết lập vườn quả, đó là một chọn lựa của
việc mua hay nhân giống từ những cây của bạn. Tuy nhiên, việc nhân giống Mac-ca là một
việc khó khăn và rất chuyên nghiệp. Vì lí do đó, hãy để việc này cho chuyên gia vườn ươm.
Tuy nhiên, hiểu biết cơ bản cho quá trình đó là cần thiết để giúp hiểu về chất lượng của cây
trong vườn ươm. Thêm vào đó, ghép thay tán một số giống mớI vào những cây hiện có có thể
là một sợ lựa chọn cho những ngườI làm vườn muốn trồng lạI vớI những cây mới.
1. Thuật ngữ
Sự ghép
cành
Là kỹ thuật của sự kết hợp giữa các phần của những cây khác biệt, tạo ra một thể
thống nhất là một cây mới đơn lẻ: một được hình thành từ hệ thống rễ (gốc ghép)
và một phần khác được hình thành từ cành cây (chồi mầm).
Gốc ghép Gốc ghép là một phần thấp hơn so với cành ghép dưới sự kết hợp của mấu, nơi
mà hệ thống rễ của những cây gốc ghép phát triển. Một cây gốc ghép trồng từ hạt
là một gốc ghép được tạo ra từ một cành giâm (hom).
Chồi giống
(Mầm cây)
Chồi giống là một phần cao hơn cành ghép trên điểm ghép. Ban đầu, nó bao gồm
một đoạn ngắn của một nhánh từ cây mẹ của cây giống muốn tạo ra, bao gồm
khoảng 3 mấu cây hoặc các vòng xoắn của các chồi phát triển tốt mà khi được
ghép vào các gốc ghép, hình thành vòm của cây được ghép.
Thể chai Khi các mô của cây bị đe doạ, tầng phát sinh gỗ được kích thích để tạo ra các mô
thể chai của các tế bào không chuyên (nhu mô) được tạo ra để hàn gắn vết
thương (giống như bệnh nấm vảy). Trong các cành ghép, tầng phát sinh gỗ của
cả gốc ghép và chồi giống được đặt gần với nhau cùng với mô chai được tạo ra
bởi cả các mối buộc và việc khớp các mấu. Cuối cùng các tế mào nhu mô không
chuyên phát triển thành các mô gỗ chuyên hoá và vỏ cây để hình thành một liên
kết lâu dài và vững mạnh.
Tầng phát
sinh gỗ
Tầng phát sinh gỗ là một tầng mỏng của các tế bào chuyên hoá (mô phân sinh)
giữa lớp vỏ và gỗ, có thể phân chia hình thành các tế bào mới. Tầng phát sinh gỗ
có vai trò trong việc phát triển đường kính của các cây thân gỗ. Sự kết hợ tầng
phát sinh gỗ của các gốc ghép và chồi mầm là điều cần thiết cho việc ghép thành
công.
Đường viền Đường viền (hoặc việc bóc một vòng vỏ quanh thân cây) là một quá trình của
việc làm gián đoạn sự chảy xuống của nhựa trong vỏ cây (thông thường) bằng
việc cắt đi một lớp bên phải vỏ xung quanh đáy thân cây. Điều này cho phép
đường, chất kích thích phát triển và các hợp chất phát triển khác tích luỹ trên các
đường viền. Ở Macca, việc tạo ra các nguyên liệu này sẽ thúc đẩy việc tạo thành
công các cây ghép.
Cành giâm
(Giâm
Hom)
Một đoạn của cây trong các điều kiện tốt sẽ hình thành nên một cây mới hoàn
chỉnh. Thân cây và các hom lá sẽ bắt đầu một hệ thống rễ mới trong khi các hom
rễ hình thành các hệ thống chồi non mới. Khi các hom được tạo ra, các tế bào mô
phân sinh chuyên hoá mà có khả năng phân chia để tạo ra một khối các thể chai
để hình thành nên các rễ mới (đối với cây và các hom lá) hoặc chồi non (đối với
các hom rễ).
Dòng vô
tính
Thực vật được tạo ra nhờ quá trình sinh dưỡng sẽ có bộ gen giống nhau và giống
với cây mẹ. Lưu ý rằng một hom chính là một dòng vô tính của cây bố mẹ.
4. Ghép thay
tán
Ghép thay tán được sử dụng để thay đổi một cây từ một loại giống này thành một
loại giống khác bằng cách ghép thân từ một dòng muốn tạo vào cành chính của
giống cao sản hoặc tốt nhất là vào gốc ghép nguyên bản của cây.
Chồi Chồi hoặc cành ghép có chồi sử dụng một miếng nhỏ của vỏ cùng với một chồi
đơn để hình thành chồi giống.
Cành chồi Cành chồi giống hoặc các cành chồi được lấy từ cây mẹ của giống mong muốn
để tạo ra chồi giống của cành ghép.
2. Tại sao sử dụng các gốc ghép ?
Lý do chính, một cây Macca được ghép hoặc được sinh sản bằng cách nảy chồi trên các gốc
ghép sẽ tạo được các giống mà ít bị biến đổi và sớm tạo quả hơn các cây trồng bằng hạt. Tuy
nhiên, chúng ta cũng có thể tạo ra các cây đúng nguyên mẫu và ra quả sớm trực tiếp từ các
hom, mà không cần các gốc ghép. Các cây Macca dòng đơn tính (được tạo ra từ các hom
(cành giâm) rất nhiều và sử dụng thành công ở Nam Phi. Ở đó, các cây này được tạo ra bằng
hai cách, một từ hom rễ (mà không có gốc ghép) hoặc bằng cách ghép một giống chồi mầm
vào một hom rễ. Các hom rễ tạo ra một vườn cây ăn quả đồng dạng hơn bởi vì chúng đồng
nhất về kiểu gen. Nói một cách khác, các cây được tạo ra từ hạt có tính đa dạng về kiểu gen
hơn.
Ở các giống cây khác, các gốc ghép cũng thường quan trọng trọng việc đóng góp các đặc tính
mong muốn như sức đề kháng sâu bệnh và tính trạng thấp lùn. Tuy nhiên, có rất ít thông tin
có thể chỉ ra các lợi ích của các cây macca được ghép. Điều này có thể được giải thích rõ
giống như các nghiên cứu hiện thời và tương lai sẽ được hoàn thành.
3. Những hiểu biết cơ bản về sự nhân giống
Trong khi có một số quan tâm vào việc phát triển các cây hình thành từ các hom, thì phần đa
đã được ghép vào các gốc ghép của các cây trồng bằng hạt. Một chồi hoặc một đoạn chồi từ
một giống đạt yêu cầu được ghép vào một gốc ghép tạo ra hoặc vào đỉnh sinh trưởng của một
cây. Hầu hết giống được sử dụng thông thường cho việc tạo ra gốc ghép là giống H2 (Hinde).
Vì sao các cây trồng từ hạt của giống H2 đã được sử dụng bởi vì chúng đồng nhất (hầu hết
các cây được tạo ra từ hạt có vẻ ngoài và thể hiện giống như cây mẹ), khoẻ mạnh và dễ ghép.
Tuy nhiên, cũng cần phải khẳng định rằng chúng không phải là thuần loài. Loại nổi tiếng
(D4), mà đã được sử dụng trong quá khứ có sự đa dạng cao, tạo ra thế hệ con cháu có nhiều
sự đa dạng về các cây gốc ghép được trồng bằng hạt. Một chút được biết về các gốc ghép và
các ảnh hưởng của chúng đối với sản lượng ngoại trừ các cây ghép đồng nhất hơn và tạo ra
sản lượng nhiều sớm hơn các cây tạo ra từ các hạt đa dạng.
Cành chồi giống thường được bao quanh từ 5- 6 tuần trước khi ghép, phụ thuộc vào giống và
mùa, bằng việc bỏ đi một lớp vỏ khoảng 15- 20 mm chiều rộng từ phần nền của các cành
thích hợp 15- 20 mm chiều dày. Một cặp vỏ có thể được giữ chặt xung quanh cành để xiết và
xé vỏ trong sự vận động tạo xoắn xung quanh cành. Các cành phát triển khoẻ, rậm lá, dài và
thậm chí dày và có các gióng dài, và tốt nhất là không có cành non bên cạnh. Một cành chồi
được bao quanh sẵn sàng cho việc ghép khi việc bao quanh hình thành các thể chai tốt, biểu
hiện sự tích luỹ cácbon- hydrat trong các chồi mầm bên các đường bao quanh. Không cho
phép các thể chai hàn gắn, điều này sẽ cho phép sự tích luỹ kho hydrat- cacbon theo đường
vòng khối bao quanh. Nếu cần thiết, xén bỏ bớt các phần cắt để dành cho việc phát triển
nhanh các thể chai.
5. Kỹ thuật ghép bằng chồi (ghép chồi) là một hệ thống thao tác đặc biệt, yêu cầu kỹ năng và
kinh nghiệm. Hiếm khi lãng phí các chồi mầm và các nhánh chồi mầm không cần phải được
bao quanh. Ghép chồi thường được tiến hành trong mùa xuân khi có dòng nhựa được mong
đợi. Vỏ phải được nâng lên một cách sẵn sàng từ tầng phát sinh gỗ trên cả đỉnh chồi và chồi
mầm.
4. Chăm sóc cây con để lấy gốc ghép
4.1. Vật liệu bầu
Sự lựa chọn vật liệu bầu phụ thuộc vào mức độ sẵn có và chi phí của các nguyên liệu, và
phương pháp tưới nước. Nên làm thoát nước một cách tốt, đặc biệt nếu tưới tự động theo thời
gian và tưới ở trên được sử dụng. Nếu tưới nước theo nhu cầu, việc tưới thêm nước với các
giọt lớn hơn có thể được sử dụng. Vật liệu bầu bao gồm đất và vỏ Macca nhằm làm ổn định
các bầu, do vậy làm giảm độ xốp để lưu thông không khí, một yêu cầu cho việc phát triển tốt
các rễ của cây trồng bằng hạt. Đất cũng tạo ra các nguy cơ bệnh tật ngoại trừ khi được khử
trùng. Một số ví dụ của việc vật liệu bầu (xem thêm trên Tạp chí) đã được sử dụng bao gồm:
• Một phần cát sông thô; một phần vỏ Macca được trộn phân
• Một phần cát sông thô, một phần than bùn, một phần đất mùn
• Một phần cát sông thô, một phần mùn cưa đã được trộn phân, một phần vỏ thông đã
được trộn phân.
Vật liệu bầu, nhất là những thứ bao gồm đất, nên được khử trùng trước khi sử dụng, mặc dù
việc khử trùng của vật liệu bầu là không phổ biến trong việc làm vườn ươm Macca. Sự tiệt
trùng bằng hơi nước 650
C trong thời gian 40 phút là lý tưởng. Thỉnh thoảng mêtylen brôm
được sử dụng để khử trùng nhưng không phổ biến. Sau khi xử lý, thêm phân bón và đảo đều.
Hai loại phân thông thường được sử dụng xem cụ thể ở bảng dưới:
6. 4.2. Ví dụ về các nguyên liệu cho vật liệu bầu
Cát sông đã được
rửa sạch (bằng
nước ngọt)
Mùn cưa ủ hoai
Vỏ cây vụn ủ
hoai
Vỏ hạt
Macadamia ủ hoai
7. 4.3. Hỗn hợp phân bón phổ biến cho vật li ệu bầu Macadamia
Hợp chất 1 ( cho một m3 hỗn hợp) Hợp chất 2 ( cho một m3 hỗn hợp)
325 g (NH3)2 SO4
1 kg superphosphate nguyên chất
200 g potassium nitrate
3 kg dolomite
1 kg trace element mixture
1 kg superphosphate nguyên chất
1 kg fine lime
1 kg fine dolomite
3 kg 9-month slow release NPK
(18:2.6:10 or similar)
1 kg 3-month slow release NPK
(16.3:3.5:10 or similar)
1 kg slow release micronutrients
0.5 kg coated iron
Chú ý: với hợp chất này, các cây tạo ra từ
hạt cần thêm phân sau khi chúng bắt đầu phát
triển.
Chú ý: với loại hợp chất này, việc
giảm bớt các loại phân nên kéo dài
trong một vài tháng.
Rất nhiều nhãn hàng pha trộn thêm các yếu tố một chút để có thể mang tính thương mại. Tuy
nhiên, 1 kg hỗn hợp yếu tố thương mại được tham khảo tương đương xấp xỉ 50 g photphat 12
g đồng 6 g kẽm sunphat.
4.4. Chăm sóc cây con
Các hạt rất dễ nảy mầm. Chúng có thể trồng vào bất cứ thời gian nào miễn là chúng được bảo
vệ tránh khỏi sự khắc nghiệt của nhiệt độ. Để giảm sự nhiễm bệnh, nên thu hoạch khi mà vỏ
của các quả già vẫn còn màu xanh trên các cây và phải bóc vỏ hạt ngay tức thì. Trồng ngay
hạt có vỏ hoặc lưu trữ trong một túi nilon được đục lỗ khoảng 12 tháng trong khu vực ấm nhất
của tủ lạnh hoặc phòng lạnh. Không được cất giữ hoặc trồng các hạt đã hỏng hoặc nảy mầm
trước, điều này sẽ làm các cây giống có thể bị cong vẹo và có quá nhiều rễ phức tạp.
Các hạt cũng có thể được trồng trực tiếp vào các chậu hoặc các túi nilon nhưng điều này sẽ
gây lãng phí. Phương pháp phổ biển nhất là gieo các hạt lên các luống (seedbed) thường là cát
sông thô và sau đó chuyển các cây giống non vào các túi trồng để đảm bảo một đợt cây giống
đều nhau, gieo các hạt giống vào luống đất nổi và có bóng mát được lót bằng nilon đen và
tưới nước 3 lần một ngày. Khi các vỏ hạt nứt ra, thì đem trồng chúng vào các luống, và phải
đảm bảo rằng đường nối nằm trên cùng một mặt, đặt song song với bề mặt đất để cho phép
không làm cản trở rễ và sự phát triển của các chồi non. Khi các cây giống đã đủ lớn (xấp xỉ
khoảng 10- 15 cm hoặc khi hình thành được 6- 8 lá) và khi mà sức phát triển đầu tiên đã được
khẳng định, thì trồng chúng vào trong 09 các túi trồng hình chữ L để tránh sự cong vẹo và
bện xoắn các rễ. Để duy trì sự thoát nước tốt và giảm các bệnh ở mức tối thiểu, giữ hộp đựng
hạt và các túi bầu xa khỏi mặt đất trên các tấm nâng hoặc trên nền trải sỏi.
8. Trồng cây con trong vườn ươm mới tại Yên Thủy
Vòng xoắn Xiết chặt Móc tay quaiHình cổ nghỗng
Rễ dày đặc Xoắn ốc Phát triển tốt
4.5. Sự phát triển
Các cây giống sẵn sàng để ghép, phải có từ 12- 18 tháng tuổi. Chúng phải là các cây phát triển
tốt có lóng dài để dễ ghép. Cách ly những cây non có cùng độ lớn và loại bỏ những cây kém
phát triển.
9. 4.6. Các cây trồng trong hộp
Sự thuận lợi chính của các cây trồng trong các túi nhựa mỏng là dễ dàng phát triển, ít dập gẫy
hệ thống rễ ở thời điểm trồng và có khả năng miễn một số bệnh về rễ. Trong một chừng mực
lý tưởng, các túi trồng nên có độ sâu ít nhất là 300 mm (9L là thích hợp - 6L là tối thiểu) để
tạo ra một bộ khung thẳng và bộ rễ phát triển tốt. Các cây có thể được giữ trong các túi này
cho đến 24 tháng.
Thật cẩn thận để không bón quá nhiều phân cho các cây non. Rất dễ làm rối loạn lượng phốt
pho, cân bằng lượng sắt và hậu quả là lá trở nên vàng và kém phát triển. Cách tiếp cận tốt nhất
là một ít và thường xuyên. Chế độ phân bón an toàn là sử dụng hàng tháng lượng phân dưới
dạng lỏng. Một hỗn hợp thông thường gồm 2 thìa cà phê Aquasol® hoặc Thrive®, 01 thìa cà
phê đạm urê và 01 thìa cà phê chất sắt kèm theo 10 lít nước. Hỗn hợp này được bổ sung thêm
phân được trộn lẫn trong một cái thùng, đặc biệt nếu các hỗn hợp tan chậm thì không được sử
dụng hỗn hợp này. Việc pha chế phân phun qua lá có tính chất thương mại cũng thích hợp
tương đương.
Tưới nước cho các cây một cách đều đặn. Việc tưới nước cho các cây hàng ngày được yêu
cầu phụ thuộc vào kích cỡ, thờI điểm trong năm và trọng lượng vật liệu bầu. Kiểm tra định kỳ
một cách đều đặn để đảm bào các cây không thiếu nước hoặc thừa nước. Cắt bỏ tất cả các
mầm cạnh để thúc đẩy thân cây to khoẻ và thẳng tạo thuận lợi cho việc ghép. Sâu bọ và côn
trùng như sâu phá hoại mầm non, ve bét,.. và sâu bướm là vấn đề chính ở vườn ươm và có thể
phá huỷ cây giống một cách nhanh chóng.
5. Ghép cành và ghép mầm
Các gốc ghép Macadamia sẵn sàng cho việc ghép mầm hoặc ghép cành khi chúng được
khoảng 1 m chiều cao và 10 -15 mm đường kính. Cả gốc ghép và mầm cần phải được ở trong
tình trạng tốt (sức sống tốt và không dịch bệnh). Ghép cành và mùa xuân là tốt hơn cả nhưng
cũng có thể thực hiện vào bất cứ thời gian nào, miễn là các cây cho thân phải được bảo vệ
khỏi các điều kiện thời tiết nóng, sương giá hoặc gió. Nhớ rằng với việc ghép cành, chồi ghép
cần phải được buộc 6- 12 tuần trước đó, giống như việc vạch ra hình dáng sớm hơn trong
phần cắt này. Ghép mầm thường khó hơn nhưng nhanh và ít lãng phí về mầm ghép. Đối với
việc ghép mầm, các đoạn gốc ghép phải xấp xỉ 7 mmm đường kính điểm ghép phải đạt 25 cm
từ mặt đất là lý tưởng. Trồng các cây được ghép sau khi đã có lớp vỏ thứ hai từ mầm ghép đã
được tạo ra. Trong lúc chờ đợi, hãy tháo bỏ dải buộc ghép cành và tất cả các chồi cạnh và rễ
giác mút. Các cành ghép kết hợp sẽ ghép cành hoặc mầm các cây cho một đơn giá trên 01
cây. Điều này thường có thể lựa chọn khi nhân giống với số lượng lớn.
10. Dụng cụ ghép cây được sử dụng tại
Australia
Chuẩn bị ghép nối có sử dụng bào
bằng tay loại nhỏ, phương pháp
được ưa chuộng sử dụng tại Austrlia
Chỗ ghép nối dài và tốt tạo ra độ kết
hợp khỏe và khu vực liên kết lớn
hơn của thượng tầng
Ghép đỉnh Ghép nối Ghép cạnh
11. 5.1. Ghép nối
Kỹ thuật ghép nối và buộc chặt đoạn ghép là kỹ thuật ghép khá đơn giản và hiệu quả, nó được
sử dụng phổ biến nhất trong các kỹ thuật ghép cây Maca. Để ghép cây, cần tạo ra các vết cắt
phù hợp và vát (nghiêng) ở cành ghép và trên phần gốc ghép với độ dài khoảng 30 mm. Sử
dụng dao sắc để cắt. Sử dụng cả bào gỗ nhỏ để tạo ra các bề mặt phẳng hoàn hảo cho việc tiếp
xúc. Nếu đường kính của cây lớn hơn 10 mm nên tạo ra các vết cắt vát dài hơn. Trước khi cắt
bỏ phần trên của gốc ghép, việc phù hợp giữa độ dày của gốc ghép và cành ghép sẽ giúp tạo
ra một sự tương thích tốt giữa thượng tầng của gốc ghép và cành ghép. Nếu gốc ghép và cành
ghép không cùng kích cỡ, chỉ cần tạo ra sự phù hợp của thượng tầng ở một phía. Thượng tần
là tầng sẫm hơn nằm ngay dướI lớp vỏ cây và được tách rờI cùng lớp vỏ. Buộc chặt cành vào
gốc ghép bằng băng co giãn. Có thể sử dụng cọc để giữ chồI được cố định. Luôn luôn phảI
quấn băng từ dướI lên trên để tạo độ trùng khớp nhằm giúp chỗ ghép không bị nước bào. Sơn
phần chồI và dây bằng matít đặc hiệu để mối nối không bị khô. Khi cành ghép sinh ra được
chồi non thì nghĩa là việc ghép đã thành công. Kỹ thuật ghép được sử dụng phổ biến ở các
vườn ươm những với những người mới làm thì cũng gặp khó khăn. Tuy nhiên, khi đã thành
thạo thì đây là một phương pháp ghép cây nhanh.
Ghi chú: Việc sử dụng Băng Florist cho ghép nối đã cho thấy nó rất thành công. Băng có
tính co dãn hơn và vì vậy có thể xoắn lại được thay vì cột chặt và gắn keo. Vì thế dùng
băng này không cần phải có sơn. Băng cũng dễ bị bong ra dưới ánh sáng mặt trời do đó
không cần phải di chuyển cây trồng để tránh việc phải lột bỏ vỏ cây để lây đi băng dán.
Toàn bộ điều này góp phần tạo ra những lợi ích từ việc tiết kiệm thời gian một cách
đáng kể.
5.2. Ghép chồi
Ghép chồi cho phép sự tương thích hoàn hảo nhất giữa chồi và gốc ghép thông qua việc sử
dụng cùng công cụ để tách lớp vỏ ra khỏi gốc ghép và lớp vỏ vớI chồI non từ cây giống. tốt
nhất nên thực hiện ghép chồi vào mùa xuân nhưng cũng có thể thực hiện ghép chồi vào bất cứ
thời điểm nào với điều kiện là có dòng nhựa ở cả gốc ghép và cây chồi. Dòng nhựa được nhậ
ra bằng cách quan sát xem lớp vỏ có thể tách ra khỏi thân cây dễ dàng hay không và bẻ cong
lớp vỏ về phía sau bằng ngón cái và ngón trỏ để phát hiện ra có nhựa hay không.
Chọn vị trí lóng trên gốc ghép cách mặt đất khoảng 25 cm. Từ cành chồi lựa chọn ra một đỉnh
chồI thích hợp. Tách một phần lớp vỏ một lỗ theo hình ôvan. Tách chồi từ cành chồi với lỗ có
kích thước tương tự và cố định chồi lên trên gốc ghép. Bọc toàn bộ chồi bằng băng chuyên
dụng. Chỉ bỏ băng dán ra sau 6 tuần. Tại thời điểm này, nếu chồi xanh và khỏe mạnh, cắt gốc
ghép tại lóng trên chồi. Sơn lên chồi đó và vết cắt trên gốc ghép bằng matit chuyên dụng để
gắn vết thương. Nếu xuất hiện chồi non nào trên gốc ghép thì nên cắt bỏ đi. Cắt phần gốc còn
lại nằm phía trên chồi sau khi chồi phát triển.
16. Những cây trồng này có thể không xum xuê và tươi tốt bằng các gốc ghép được trồng trong
các nhà có máy che, nhưng chúng lại có khả năng sống sót tốt hơn ở ngoài thực tế.
8.2. Kích thước túi bầu
Cần phải đưa ra quyết định về kích cỡ túi bầu cần mua hoặc trồng để trồng cây con. Ở
Australia, những người trồng Măc ca ưa dùng các túi có kích thức 9lít
Câu hỏi quan trọng nhất là có hay không một sự thuận lợi phát triển và sống sót đáng kể khi
trồng các cây lớn hơn trong các túi bầu rộng hơn đã được kết hợp. Kinh nghiệm của Australia
cho thấy các cây đã được ghép phát triển tốt hơn trong các túi rộng hơn (9lít) và tỉ lệ sống sót
của các cây lớn này cũng tăng lên một cách đáng kể. Điều này cũng được áp dụng trong quá
trình trồng và sản xuất cây giống.
Bầu nhỏ có thể dẫn
tớI hệ rễ nghèo nàn
Hệ thống rễ phát
triển đầy đủ của cây
ghép được trồng
trong túi bầu rộng
đã sẵn sàng cho
việc trồng
9. Thiết lập một vườn ươm
Các yêu cầu cấu trúc cơ bản cho một vườn ươm trang trại là:
• Một khu vực trồng được bao ngăn cách bằng các ghế (working
benches) và kho chứa các vật liệu vườn ươm bố trí nền cách mặt đất.
• Khu vực nhân giống phải được bảo vệ và che bóng một cách tốt nhất
bằng các bạt che hoặc được đào rãnh hoặc chọn vị trí dưới bóng cây
• Một khu vực đảm bảo là bằng phẳng, không có cỏ mọc um tùm, bề
mặt đã được đào rãnh và đầy đủ ánh sáng.
• Tạo ra một hệ thống cung cấp nước sạch đảm bảo.
• Phòng rộng cho phương tiện vận tải và xe đẩy di chuyển được vào
trong khu vực vườn ươm.
9.1. Một thiết kế vườn ươm cơ bản đã được sử dụng ở Yên Thuỷ
• Tổng diện tích 30m x 30m = 900 m2
• Dựa trên thiết kế của Australia và độ rộng của khu vực đủ để sản xuất 16,000 cây.
• Địa điểm bằng phẳng và đã được đào rãnh (lên luống)
• Các hạt được gieo và nảy mầm trên luống hoặc trong các hộp xốp ở trong hoặc gần
với khu vực vườn ươm chính.
9.2. Vườn ươm cần có
• Bề mặt rải sỏi dày từ 75 – 100 mm
• Lót bằng các tấm nhựa hoặc thảm.
• Vật liệu bầu như các chỉ tiêu kỹ thuật của Australia
• Hệ thống tưới trên cao
• Che vảI trên tường và nóc
• Kích cỡ của túi bầu ít nhất là 7 lít
17. 9.3. Tốt nhất vườn ươm phải có:
• 20 – 50% vải bạt che thay vì 70 – 90%
• độ cao tối thiểu là 3m
• Túi bầu có chất lượng lâu bền
• Các phương tiện xe đẩy tốt.
Sơ đồ bố trí vườn ươm
10. Lưu trữ số liệu
Lưu giữ các số liệu đúng cách là một phần quan trọng trong quản lý vườn ươm. Thông tin liên quan
tớI biểu hiện và chất lượng nguồn cung cấp cũng như toàn bộ việc giao dịch tài chính nên được lưu
giữ lại. Dữ liệu này về sau có thể được xem lạI và được phân tích cũng như trở thành công cụ thiết
yếu trong vận hành toàn bộ vườn ươm.
Nên thu thập và nhập các dữ liệu sản xuất của vườn ươm một hệ thống lưu trữ thông minh như hệ
thống được cung cấp dướI đây.
Chuẩn bị mô hình bảng tính cho việc di chuyển cây trong vườn ươm và các dữ liệu rao bán. Mô
hình di chuyển cây Macadamia hàng tháng dựa trên phiên bản của Australia và sẽ đưa ra một bức
tranh về sản xuất vườn ươm bao gồm cả chất lượng theo chuẩn mực về tỷ lệ sống sót. Tất cả đều có
tạI văn phòng CETD dướI dạng mô hình bảng tính được trình bày rõ ràng.
18. 10.1. Mô hình di chuyển cây Macadamia hàng tháng
Tổng hợp số liệu
Tổng số
trong vườn
ươm
Cây ghép
tại vườn
ươm
Ghép
Các dòng được
đề cập trong
bảng khác
Disgards
Chia ra trong
bảng khác
Bán cây
Các dòng trong
bảng khác
Trước đó 0
Tháng 7 2006 0 0 0 0 0
Tháng 8 2006 0 0 0 0 0
Tháng 9 2006 0 0 0 0 0
Tháng 10 2006 0 0 0 0 0
Tháng 11 2006 0 0 0 0 0
Tháng 12 2006 0 0 0 0 0
Tháng 1 2007 0 0 0 0 0
Tháng 2 2007 0 0 0 0 0
Tháng 3 2007 0 0 0 0 0
Tháng 4 2007 0 0 0 0 0
Tháng 5 2007 0 0 0 0 0
Tháng 6 2007 0 0 0 0 0
Tổng 0 0 0 0 0
Cây ghép
Tổng 741 A4 A16 A39 816 842 344 849 246 814 OC 788 695
QN
1
Tháng 7 2006 0
Tháng 8 2006 0
Tháng 9 2006 0
Tháng 10 2006 0
Tháng 11 2006 0
Tháng 12 2006 0
Tháng 1 2007 0
Tháng 2 2007 0
Tháng 3 2007 0
Tháng 4 2007 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Tháng 5 2007 0
Tháng 6 2007 0
Tổng 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
19. Tổng Cây con Ghép lại
Tháng 7 2006 0 0
Tháng 8 2006 0 0
Tháng 9 2006 0 0
Tháng 10 2006 0 0
Tháng 11 2006 0 0
Tháng 12 2006 0 0
Tháng 1 2007 0 0
Tháng 2 2007 0 0
Tháng 3 2007 0 0
Tháng 4 2007 0 0
Tháng 5 2007 0 0
Tháng 6 2007 0 0
Tổng 0 0 0
Total 741 A4 A16A39816 842 344849246 814OC788695
QN
1
Tháng 7 2006 0
Tháng 8 2006 0
Tháng 9 2006 0
Tháng 10 2006 0
Tháng 11 2006 0
Tháng 12 2006 0
Tháng 1 2007 0
Tháng 2 2007 0
Tháng 3 2007 0
Tháng 4 2007 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
Tháng 5 2007 0
Tháng 6 2007 0
Tổng 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
20. 10.2. Các ví dụ khác về những dạng thức lưu trữ thông tin
10.2.1. Chi tiết khu vực chứa của vườn ươm
Khu vực được yêu
cầu (c.m)
Vị trí trong vườn ươm
Tần xuất tưới nước và lượng nước tưới
Phương pháp tưới
Bón phân
Chăm sóc thường xuyên
10.2.2. Chất lượng dữ liệu
Đợt Dòng Ngày
nảy
mầm
Ngày
cho vào
bầu
Ngày
ghép
Chiều
cao/
Ngày*
Ghi chép về chất lượng bao
gồm sự đổi màu, sâu bọ phá
hoại và bệnh dịch
Dấu * chỉ ngày tới hạn mà những cây đã sẵn sàng cho việc bán ra hoặc có thể là khoảng
thời gian 18 tháng.
Xây dựng vườn ươm mới tại Yên Thủy
21. Tài liệu tham khảo
Baumardt & Kermond 1998 – Cây Macadamia từ Hạt tới Siêu thị
Bell, H. Bell, D., Wiks – A.M.S, Bản tin tháng 3, 1996 – Năng suất của những chọn
lọc H.P.V tại Hidden Valley và Wolvi
Bell, H.F.D. 1985 – Nhân giống Macadamia từ giâm hom*
Sở Thủy Sản và Công nghiệp Sơ cấp Queensland – 2004 - Sổ tay người trồng
Macadamia.
O’Hare, P., Loebel, R. & Skinner, L (1996) Q.D.P.I/ Sở Nông nghiệp NSW -
Trồng Macadamia ở Australia
Russell, J. & B., California, USA Xuất bản lần đầu trong Niên giám Xã hộI
Macadamia California XXXIII, 1987 - Tự sản xuất gốc ghép Macadamia *
Stephenson, R.U (UD) – QDPI Brisbane Qld - Thực vật học phát triển và mô tả của
Macadamia integrifolia.
Stephenson, R.U (UD) Ghép cây Macadamia – QDPI Phamphlet – QDPI
Brisbane Qld. - Thực vật học phát triển và mô tả của Macadamia integrifolia.
Stephenson, R.U (UD) – QDPI Phamphlet – Ghép cây Macadamia
Loebel, R, Nông nghiệp NSW 1986 - Thực vật học cơ bản về Macadamia *
Hiệp hội trang trại lâm nghiệp Á nhiệt đới – 2001 – Sách hướng dẫn trang trại lâm
nghiệp cho vùng Á nhiệt đới Tây Australia.
Trochoulía, T, Nhà Làm vườn chuyên nghiệp - Xuất bản lần đầu bởi Sở Nông
nghiệp NSW Agdex 246/17 Được chỉnh sửa vào tháng 2 1989 - Trạm nghiên cứu hoa quả
Nhiệt đới Alstonville *
Trochoulias, T,. Vimpany, L and Brockwell, P 1988 - Vật liệu bầu cho cây con *
Xuất bản lần đầu trong Bản tin Hiệp hội Macadamia California, Quý 4 Mùa
đông 1986 – Chăm sóc cây sau khi ghép cây con Macadamia mới.
* Những tài liệu tham khảo này có thể được tìm thấy trên website của Hiệp hộI
Macadamia Australia – www.macadamia. org