Fotografowanie przyrody i krajobrazów to jedno z najpopularniejszych zastosowań cyfrowego aparatu fotograficznego. Jednak, wbrew pozorom, nie należy do najłatwiejszych. Ile razy, fotografując piękny jesienny pejzaż, otrzymujemy obrazek z "wypranymi" kolorami, a po zrobieniu zdjęcia ośnieżonych górskich szczytów stwierdzamy, że śnieg jest niebieski, a niebo -- białe? Układ przetwarzania obrazu w aparacie cyfrowym nie jest doskonały, są w nim usterki, które tylko częściowo można skorygować odpowiednimi parametrami ekspozycji. Na szczęście, użytkownicy aparatów cyfrowych mają w swoim arsenale potężną broń -- program Adobe Photoshop CS2, który pozwala na przeprowadzenie niemal dowolnej korekty cyfrowych fotografii.
Książka "Fotografia cyfrowa. Krajobrazy i natura w Photoshopie CS2" to przewodnik po technikach obróbki zdjęć cyfrowych, ze szczególnym uwzględnieniem fotografii przyrody. Nie znajdziesz tu metod "poprawiania natury". Nauczysz się wydobywać ze zdjęć wszystkie szczegóły, poszerzać ich zakres tonalny i korygować kolorystykę. Dowiesz się, jak usuwać zmiany wynikające z błędnie dobranych parametrów ekspozycji oraz jak retuszować fotografie. Poznasz zalety trybu RAW i sposoby obrabiania plików w tym formacie. Przeczytasz też o konwersji zdjęć kolorowych na czarno-białe w taki sposób, aby przypominały legendarne już fotografie Ansela Adamsa.
* Swobodna transformacja obiektów
* Dobór parametrów ekspozycji
* Kadrowanie i prostowanie fotografii
* Praca z modułem Camera Raw
* Korzystanie z warstw
* Korekcja półcieni i koloru
* Poprawianie jakości drukowanych odbitek
* Drukowanie fotografii
Idź w ślady mistrzów fotografii pejzażowej.
Fotografia cyfrowa. Krajobrazy i natura w Photoshopie CS2
1. IDZ DO
PRZYK£ADOWY ROZDZIA£
SPIS TREœCI
Fotografia cyfrowa.
Krajobrazy i natura
KATALOG KSI¥¯EK w Photoshopie CS2
Autor: Rob Sheppard
KATALOG ONLINE T³umaczenie: Piotr Cieœlak
ISBN: 83-246-0683-1
ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG Tytu³ orygina³u: Outdoor Photographer Landscape
and Nature Photography with Photoshop CS2
Format: B5, stron: 400
TWÓJ KOSZYK
DODAJ DO KOSZYKA Fotografowanie przyrody i krajobrazów to jedno z najpopularniejszych zastosowañ
cyfrowego aparatu fotograficznego. Jednak, wbrew pozorom, nie nale¿y do
naj³atwiejszych. Ile razy, fotografuj¹c piêkny jesienny pejza¿, otrzymujemy obrazek
CENNIK I INFORMACJE z „wypranymi” kolorami, a po zrobieniu zdjêcia oœnie¿onych górskich szczytów
stwierdzamy, ¿e œnieg jest niebieski, a niebo — bia³e? Uk³ad przetwarzania obrazu
ZAMÓW INFORMACJE w aparacie cyfrowym nie jest doskona³y, s¹ w nim usterki, które tylko czêœciowo mo¿na
O NOWOœCIACH skorygowaæ odpowiednimi parametrami ekspozycji. Na szczêœcie, u¿ytkownicy
aparatów cyfrowych maj¹ w swoim arsenale potê¿n¹ broñ — program Adobe Photoshop
ZAMÓW CENNIK CS2, który pozwala na przeprowadzenie niemal dowolnej korekty cyfrowych fotografii.
Ksi¹¿ka „Fotografia cyfrowa. Krajobrazy i natura w Photoshopie CS2” to przewodnik
po technikach obróbki zdjêæ cyfrowych, ze szczególnym uwzglêdnieniem fotografii
CZYTELNIA przyrody. Nie znajdziesz tu metod „poprawiania natury”. Nauczysz siê wydobywaæ
ze zdjêæ wszystkie szczegó³y, poszerzaæ ich zakres tonalny i korygowaæ kolorystykê.
FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE Dowiesz siê, jak usuwaæ zmiany wynikaj¹ce z b³êdnie dobranych parametrów
ekspozycji oraz jak retuszowaæ fotografie. Poznasz zalety trybu RAW i sposoby
obrabiania plików w tym formacie. Przeczytasz te¿ o konwersji zdjêæ kolorowych na
czarno-bia³e w taki sposób, aby przypomina³y legendarne ju¿ fotografie Ansela Adamsa.
• Swobodna transformacja obiektów
• Dobór parametrów ekspozycji
• Kadrowanie i prostowanie fotografii
• Praca z modu³em Camera Raw
• Korzystanie z warstw
• Korekcja pó³cieni i koloru
• Poprawianie jakoœci drukowanych odbitek
Wydawnictwo Helion • Drukowanie fotografii
ul. Koœciuszki 1c IdŸ w œlady mistrzów fotografii pejza¿owej
44-100 Gliwice
tel. 032 230 98 63
e-mail: helion@helion.pl
13. Być może zetknąłeś się już z poglądem, że Photoshop Polecenia Open (Otwórz)
ma jedną bardzo ważną zaletę i jedną bardzo istotną i Save aS (zapiSz jakO)
wadę. Zaleta polega na tym, że jest to bardzo rozbu-
dowany program, oferujący nieprzebraną liczbę roz-
maitych narzędzi, które umożliwiają edycję obrazu na
P o wczytaniu zdjęcia do Photoshopa, niezależnie
od tego, czy było ono zarejestrowane w formacie
JPEG, TIFF czy Camera Raw, zapisz je pod inną
bardzo wiele różnych sposobów. Jego wadą natomiast
nazwą przy użyciu polecenia Save As (Zapisz jako)
jest to, iż jest on bardzo rozbudowanym programem,
— czynność ta zilustrowana została na rysunku 4.1.
oferującym nieprzebraną liczbę rozmaitych narzędzi,
Ten prosty zabieg pozwala uniknąć wielu potencjalnych
które umożliwiają edycję obrazu na bardzo wiele
problemów. Zapisując zdjęcie w nowym pliku, pod
różnych sposobów. Otóż to, możliwości i elastyczność
inną nazwą, unikasz ryzyka przypadkowego zmo-
Photoshopa sprawiają, że z jednej strony stanowi on
dyfikowania oryginału. Z otrzymanym w ten sposób
doskonałe wręcz narzędzie do retuszu, a z drugiej
dokumentem możesz robić, co dusza zapragnie, gdyż
— olbrzymie wyzwanie dla próbujących opanować
oryginalne zdjęcie pozostanie nienaruszone. Za każ-
techniki posługiwania się tym programem.
dym razem, gdy sprawy przybiorą niekorzystny obrót,
Jak wspomniałem we wstępie do niniejszej książki, będziesz mógł w ostateczności skasować źle skorygo-
jednym z najważniejszych aspektów pracy z Photos- wany dokument, wykonać nową kopię na podstawie
hopem jest opracowanie pewnego standardowego oryginału i spróbować jeszcze raz.
procesu edycji obrazu, procesu, który będzie dla Ciebie
Jeśli otwierasz fotografię zapisaną w formacie RAW,
logiczny, wygodny i którego będziesz mógł konse-
to zagadnienie to nie jest aż tak istotne, ponieważ
kwentnie przestrzegać. Poszczególne zagadnienia
skorygowanego pliku RAW nie można „nadpisać” przy
dotyczące retuszu obrazu w tej książce starałem się
użyciu Photoshopa. Warto zatem po wprowadzeniu
uporządkować w takiej kolejności, w jakiej powinny one
odpowiednich poprawek w module Camera Raw
być uwzględniane podczas korygowania i retuszu foto-
i otwarciu zdjęcia w Photoshopie zapisać je w innym
4 grafii krajobrazowych i przyrodniczych. W tym rozdziale
formacie, oszczędzając tym samym czas i wysiłek
rozpocznę omawianie proponowanego procesu, opisu-
włożony w korekcję obrazu przy użyciu narzędzi
jąc pierwsze kroki, jakie należy wykonać po otwarciu
Kompozycja sceny: najważniejsze informacje
i ustawień tego modułu. Gdy na ekranie pojawi się
zdjęcia w Photoshopie.
okno dialogowe Save As (Zapisz jako), wybierz folder,
Mając na uwadze bardzo bogaty zestaw narzędzi w którym chcesz zapisać otrzymany plik, i nadaj mu
Photoshopa, trudno się dziwić, że problemem staje zrozumiałą nazwę, łatwo kojarzącą się z treścią zdję-
się niekiedy już samo rozpoczęcie pracy. Zagadnienia, cia. Jak widać na pasku tytułowym okna dokumentu
które poruszam w tym rozdziale, obejmują przede na rysunku 4.1, oryginalna nazwa zdjęcia nadana
wszystkim pierwsze, najważniejsze kroki, jakie po- została automatycznie przez aparat i dla człowieka
dejmuję po wczytaniu zdjęcia. Przy okazji chciałbym nie ma żadnego praktycznego znaczenia. Moim zda-
uściślić pewien drobiazg: otóż, być może, zdarzyło niem warto jest opracować pewną prostą konwencję
Ci się zetknąć z opiniami, że nawet najprostsze i naj- nazewniczą, która (jeśli tylko będziesz jej konsekwen-
bardziej podstawowe operacje związane z retuszem tnie przestrzegał) pozwoli Ci przynajmniej z grubsza
obrazu należy przeprowadzać przy użyciu warstw rozpoznać zdjęcie już po samej nazwie. Wszystkie
korekcyjnych. Rzeczywiście, warstwy te są niezmiernie opcje w oknie dialogowym Save As (Zapisz jako)
wygodne, a ich zastosowanie omówię pod koniec tego można pozostawić bez zmian.
rozdziału, niemniej jednak umiejętność posługiwania
się nimi nie jest konieczna, aby zrozumieć założenia
pierwszego etapu procesu retuszu zdjęcia; zaś dla
kogoś, kto nigdy wcześniej nie zetknął się z warstwami
korekcyjnymi, ich włączenie podczas omawiania pod- uwaga
stawowych zasad retuszu może być zniechęcające.
Dowolną z operacji opisanych w tym rozdziale można Być może zwróciłeś uwagę, że jedna z opcji znajdują-
cych się w sekcji Save Options (Opcje zapisu) nosi nazwę
wykonać bez ich pomocy i nie będzie w tym nic złego. As a Copy (Jako kopię). Zaznaczenie tej opcji powoduje
Warstwy korekcyjne oferują po prostu pewną wygodę dodanie słowa „copy” („kopia”) do bieżącej nazwy
i większą liczbę możliwości, które nauczysz się wyko- pliku i nie jest w tym przypadku konieczne, gdyż nazwę
dokumentu i tak lepiej jest zmienić samodzielnie.
rzystywać w dalszej części książki.
60
14. Photoshop dla miłośników fotografii krajobrazowej i przyrodniczej
4-1
dla zaawansowanych
Archiwizuj, twórz kopie zapasowe, zabezpieczaj! Jeśli
nie tworzysz kopii zapasowych zdjęć, które zgroma-
dzone są na jednym dysku twardym Twojego kompu-
tera, to — wybacz mocne słowa —sam prosisz się o
kłopoty. Jeśli dysponujesz nagrywarką DVD, możesz
archiwizować fotografie na zapisywalnych płytach DVD.
Wygodnym rozwiązaniem jest również zakup zewnętrz-
nego, dodatkowego dysku twardego, który w razie
potrzeby można w każdej chwili podłączyć do kompute-
ra i przegrać nań wszystkie nowe materiały. Dzięki temu
zawsze będziesz dysponował drugą, zapasową kopią
najcenniejszych fotografii.
4-2
Poważnym problemem, przed którym stoją fotograficy komukolwiek mogą być potrzebne. Większość z nich
podczas zapisywania zdjęć, jest wybór formatu, w jakim nie przedstawia jednak żadnej wartości dla fotografika.
ma zostać zapisana kopia, poddawana następnie edycji. Moim zdaniem Photoshop powinien oferować możliwość
Lista dostępnych formatów wyświetlana jest po kliknięciu wstępnej konfiguracji tej listy w taki sposób, by odpowia-
przycisku ze strzałką, znajdującego się po prawej stronie dała potrzebom różnych użytkowników, zamiast przytła-
pola Format (rysunek 4.2). Jak widać, lista jest dość czać ich mnogością dostępnych opcji.
długa i może przyprawić o zawrót głowy. Firma Adobe Zaledwie trzy formaty plików graficznych są istotne
wyszła bowiem z założenia, że Photoshop powinien z punktu widzenia fotografika, a mianowicie: TIFF, PSD
obsługiwać większość formatów, jakie kiedykolwiek (zwany też formatem własnym Photoshopa) i JPEG.
61
15. TiFF Niemniej jednak format JPEG nie powinien być
TIFF jest bardzo wszechstronnym i wszechobecnym używany i traktowany jako format roboczy podczas
formatem plików, a jego popularność sprawia, że jest pracy w Photoshopie, gdyż zaimplementowane w nim
on niezwykle wygodny. TIFF to bardzo dobry, roboczy algorytmy kompresji powodują niewielki spadek jakości
format zapisu dokumentów — zdjęcia w tym formacie obrazu za każdym razem, gdy dokument jest otwierany
możesz wielokrotnie zapisywać i wczytywać bez utraty i ponownie zapisywany. Choć algorytmy kompresji
jakości obrazu. Warto wiedzieć, że Photoshop pozwala JPEG są stosunkowo zaawansowane, to jednak kil-
zapisywać w tym formacie również dokumenty wielowar- kukrotne powtórzenie cyklu otwarcia i zapisania pliku,
stwowe, które nie są poprawnie rozpoznawane przez szczególnie przy wysokim współczynniku kompresji,
inne programy poza aplikacjami graficznymi firmy Adobe. spowoduje dość znaczną utratę jakości zdjęcia. Dzieje
się tak dlatego, że podczas kompresji obrazu JPEG
Zagadnienia dotyczące warstw omówione zostały w dal- pewna ilość danych jest bezpowrotnie tracona; muszą
szej części książki; dowiesz się wówczas, w jaki sposób one zostać sztucznie odtworzone za każdym razem,
się nimi posługiwać, w tym również, jak można połączyć gdy plik zostaje otwarty.
je („spłaszczyć”) w jednowarstwowy obrazek. Osobiście
zawsze spłaszczam warstwy dokumentu przed zapisa- Zaletą tego formatu jest jego niezwykła popularność (co
niem go w formacie TIFF. Dzięki temu wiem, że dyspo- oznacza między innymi, że jest on obsługiwany przez
nuję obrazkiem, który można swobodnie przeznaczyć do praktycznie dowolny program do edycji i przeglądania
druku czy też użyć go w dowolny możliwy sposób. zdjęć), a także wspomniany już algorytm kompresji, który
przy umiejętnym stosowaniu pomaga ograniczyć ilość
miejsca zajmowanego przez zgromadzone fotografie.
PSD
Własny format Photoshopa (PSD) stanowi doskonały for- obracanie
mat roboczy. Dokument w nim zapisany można dowolnie
4 otwierać i zapisywać bez najmniejszej utraty jakości
obrazu. Ponadto format ten obsługuje wszystkie dodat- P o otwarciu zdjęcia i zapisaniu go pod wybraną
nazwą niektóre fotografie należy obrócić tak, by
ich ułożenie odpowiadało orientacji wybranej podczas
Kompozycja sceny: najważniejsze informacje
kowe informacje zapisywane przez Photoshopa, w tym
warstwy obrazu. O ile jednak PSD doskonale nadaje się fotografowania. Większość poziomych zdjęć nie wy-
do zapisywania i przechowywania plików Photoshopa, to maga obracania (rysunek 4.3), lecz jeśli po wczytaniu
jednak nie polecam go do dystrybucji i przesyłania doku- pionowego zdjęcia okaże się, że zostało ono potrak-
mentów — liczba programów obsługujących ten format towane jak zdjęcie poziome (rysunek 4.4), należy je
w pełni jest bardzo ograniczona (niezależnie od tego, odpowiednio obrócić.
czy dokument zawiera warstwy, czy też został uprzednio Polecenia umożliwiające obracanie obrazków znajdują się
„spłaszczony”). Krótko mówiąc, format PSD stanowi w menu Image/Rotate Canvas (Obrazek/Obróć obszar
optymalny sposób zapisu dokumentów, których edycja roboczy) i są bardzo proste w obsłudze. Jeśli pionowe
w Photoshopie nie została jeszcze zakończona. zdjęcie zostanie potraktowane jak poziome, tak jak na
rysunku 4.4, to należy obrócić je przy użyciu polecenia
JPeG 90˚ CW (90˚ w prawo), czyli zgodnie z kierunkiem ruchu
wskazówek zegara, lub 90˚ CCW (90˚ w lewo), czyli
Format JPEG jest bardzo popularnym formatem re-
w kierunku przeciwnym. Jeżeli zdjęcie zostało wczytane
jestrowania zdjęć ze względu na zaimplementowany
„do góry nogami”, wydaj polecenie 180˚ (), aby przywrócić
w nim algorytm kompresji obrazu, umożliwiający bar-
mu właściwe ułożenie. Polecenie Arbitrary (Swobodnie)
dzo znaczne zmniejszenie objętości pliku. Obsługują
służy do prostowania przekrzywionych fotografii i zostanie
go praktycznie wszystkie aparaty cyfrowe.
omówione w dalszej części rozdziału.
JPEG jest również doskonałym formatem, jeśli chodzi
Jeśli dysponujesz skanem, który został odwrócony
o zapisywanie zdjęć w internecie oraz przesyłanie ich
podczas skanowania (przedstawia lustrzane odbicie
pocztą elektroniczną — ponownie ze względu na kom-
rzeczywistości), to możesz posłużyć się jednym z po-
presję, dzięki której wielkość publikowanego lub prze-
leceń Flip Canvas Horizontal (Odwróć obszar roboczy
syłanego dokumentu może być znacznie zmniejszona.
poziomo) lub Flip Canvas Vertical (Odwróć obszar
Kompresja stanowi olbrzymią zaletę tego formatu także
roboczy pionowo), które umożliwiają skorygowanie
w sytuacji, gdy dysponujesz ograniczoną ilością miej-
tego typu mankamentów.
sca na dysku twardym komputera.
62
17. KaDrowanie
K adrowanie zdjęcia polega na przycięciu pewnych
jego fragmentów w celu uporządkowania kompozy-
cji lub zaakcentowania roli głównego tematu fotografii.
Zdjęcie można wykadrować w dowolnym momencie.
Choć proces kadrowania najczęściej wykonuje się pod
sam koniec procesu przetwarzania, tuż przed wydru-
kowaniem odbitki, to jednak istnieje kilka istotnych
powodów, dla których warto rozważyć wcześniejsze
wykadrowanie obrazu, a mianowicie:
4-5
Kadrowanie pozwala oczyścić kompozycję
z niepożądanych elementów. Jeśli na zdjęciu
znajdują się obiekty, które mogą odwracać uwagę
oglądającego od głównego tematu ujęcia, to będą
one rozpraszać również i Ciebie podczas pracy.
Kadrowanie powoduje usunięcie nadmiaro-
wych danych. Photoshop ma olbrzymi apetyt na
pamięć RAM. Jego nieposkromiony głód pamięci Narzędzie Crop
Crop tool
(Kadrowanie)
operacyjnej rośnie proporcjonalnie do wielkości
zdjęcia. Kadrowanie pozwala ograniczyć rozmiary
fotografii, a tym samym zapotrzebowanie na
pamięć operacyjną, niezbędną do wydajnego 4-6
4 przeprowadzania kolejnych operacji retuszu.
Warto wiedzieć, że zużycie pamięci operacyjnej cyjnym narzędziem do kadrowania, używanym przez
Kompozycja sceny: najważniejsze informacje
wzrasta z każdą nową warstwą obrazu. rysowników i grafików. Po włączeniu narzędzia Crop
Kadrowanie umożliwia pozbycie się frag-
(Kadrowanie) możesz przeciągnąć kursorem myszy
mentów, które mogą mieć negatywny wpływ w poprzek zdjęcia, rysując w ten sposób ramkę wyzna-
na działanie algorytmów korekcji obrazu. czającą granice nowej kompozycji.
Niepotrzebny, jaskrawy fragment nieba tuż przy W zależności od potrzeb proporcje ramki kadrowania
krawędzi może mieć fatalny wpływ na działanie mogą być dowolne lub też odpowiadać konkretnym
funkcji umożliwiających korekcję jasności i kontra- wymiarom. Pierwsze kadrowanie lepiej jest przeprowa-
stu obrazu. dzić „na oko”, ponieważ jego celem jest jedynie usu-
Nie należy kadrować każdego zdjęcia — sztuka nięcie rozpraszających i niepotrzebnych fragmentów
fotografowania polega przecież między innymi na kompozycji. Precyzyjne kadrowanie, które będzie miało
poprawnym doborze kompozycji, o czym wspominałem na celu skorygowanie proporcji zdjęcia, można będzie
w rozdziale 2. Choć czasami zdarzają się fotografie, wykonać później, gdy w trakcie dalszych prac nad retu-
które warto wykadrować przed przystąpieniem do dal- szem i edycją obrazu będziesz już doskonale wiedział,
szej pracy. Przyjrzyj się na przykład zdjęciu chrząszcza w jaki sposób udoskonalić kompozycję fotografii.
arlekina, siedzącego na kwiatach lobelii (rysunek 4.5). Przed przystąpieniem do odręcznego kadrowania
Moim zdaniem na oryginalnym ujęciu owad znajduje obrazu zapoznaj się z następującymi wskazówkami:
się nieco zbyt blisko środkowej części kadru i wykadro- 1. Narysuj ramkę kadrowania, która z grubsza
wanie kompozycji powinno nadać jej ciekawszy, mniej odpowiada Twoim zamierzeniom, aby uzyskać
sztampowy wygląd. punkt wyjścia do dalszej pracy (rysunek 4.7).
Kadrowanie można przeprowadzić przy użyciu na- Kolorystyka zaznaczonego w ten sposób ob-
rzędzia Crop (Kadrowanie), którego ikona wraz z szaru pozostanie niezmieniona, zaś zewnętrzne
fragmentem paska narzędzi pokazana jest na rysunku fragmenty zdjęcia zostaną przyciemnione. Jeśli
4.6 i przypomina dwie, nałożone na siebie litery „L”. chcesz, możesz zmienić odcień i sposób przy-
Wygląd tej ikony kojarzy się ponadto ze starym, trady- ciemnienia tych fragmentów, klikając niewielki
64
18. Photoshop dla miłośników fotografii krajobrazowej i przyrodniczej
4-7
próbnik koloru znajdujący się na pasku opcji
programu, ponad oknem dokumentu. Wartość
parametru Opacity (Krycie), znajdującego się
obok tego próbnika, decyduje o intensywności
przyciemnienia.
2. Skoryguj położenie krawędzi ramki kadrowania,
aby usunąć ewentualne niedociągnięcia w jej
proporcji i zasięgu. Przyjrzyj się przykładom po-
kazanym na rysunkach 4.8 oraz 4.9. Obrazują
one zakres możliwości, jakimi dysponujesz
podczas kadrowania przy użyciu narzędzia Crop
(Kadrowanie). Krawędzie można wygodnie przesu- 4-8
wać, klikając dowolny z niewielkich, kwadratowych
uchwytów rozmieszczonych w narożnikach i na
obwodzie ramki kadrowania. Jeśli po kliknięciu
uchwytu w narożniku przytrzymasz klawisz Shift, to
przeciągnięcie kursora myszy spowoduje propor-
cjonalną zmianę wielkości ramki. Kadrowanie jest
procesem bardzo subiektywnym i odzwierciedla
indywidualny sposób postrzegania tematu zdjęcia
w kontekście pozostałych elementów kompozycji.
3. W razie potrzeby przesuń całą ramkę kadrowania,
klikając dowolną z jej przerywanych krawędzi
i przeciągając ją kursorem myszy w wybranym
kierunku.
65
19. 4. Wykadruj zdjęcie, dwukrotnie klikając wewnątrz
ramki zaznaczenia lub naciskając klawisz Enter
(Mac OS: Return). Gotowa, wykadrowana fotogra-
fia pokazana jest na rysunku 4.10.
5. W dowolnym momencie możesz też anulować
kadrowanie, naciskając klawisz Esc.
Jeśli chcesz przyciąć zdjęcie do określonych rozmia-
rów, zapoznaj się z następującymi wskazówkami:
1. Wprowadź żądane parametry kadrowania
w polach Width (Szerokość) i Height (Wysokość)
na pasku opcji programu (rysunek 4.11). Pole 4-9
Resolution (Rozdzielczość) proponuję pozostawić
puste; rozdzielczość obrazu lepiej jest określić na
późniejszym etapie edycji projektu.
2. Kliknij i przeciągnij kursorem w poprzek zdjęcia,
dokładnie tak jak podczas zwykłego kadrowania.
Tym razem jednak kadrowany obszar będzie
odzwierciedlał proporcje określone wartościami
parametrów podanych w poprzednim punkcie.
Jeśli chcesz, możesz zmienić wielkość ramki
kadrowania, przeciągając uchwyty znajdujące się
w jej narożnikach, lecz proporcje ramki pozostaną
4 wówczas bez zmian.
Jeśli nie jesteś pewien, do jakiej wielkości chcesz
Kompozycja sceny: najważniejsze informacje
przyciąć zdjęcie, możesz wybrać jeden z predefiniowa-
nych formatów, klikając niewielki przycisk ze strzałką,
4-10
znajdujący się po prawej stronie ikony narzędzia Crop
(Kadrowanie) na pasku opcji programu. Pojawi się
wówczas rozwijane menu, zawierające wiele gotowych wania obrazu w Photoshopie. Zgodnie z tym, o czym
formatów kadrowania. Nie zalecam jednak stosowania wspomniałem przed chwilą, rozdzielczość lepiej jest
tego rozwiązania na tym etapie pracy; wybór jednego określić na późniejszym etapie edycji obrazu, szczegól-
z predefiniowanych formatów powiązany jest bowiem nie, jeśli jej zmiana pociągnie za sobą przeskalowanie
z automatycznym doborem pewnej rozdzielczości, co i interpolację pikseli zdjęcia. Jedna z najważniejszych
może prowadzić do przeskalowania obrazu i obniżenia zasad rządzących procesem edycji obrazu polega
jego jakości, które wynika z działania algorytmów na zminimalizowaniu fizycznych zmian pikseli na tak
ponownego próbkowania, używanych podczas skalo- wczesnym etapie retuszu.
4-11
66
20. dla zaawansowanych
obracanie Przy użyciu narzęDzia
CrOp (kadrOwanie)
Edytowane zdjęcie możesz powiększyć w taki sposób,
Jeśli chcesz posłużyć się narzędziem Crop
by jego okno wypełniło całą przestrzeń pomiędzy
paskiem narzędzi a paletami programu; w tym celu (Kadrowanie) w celu wyprostowania horyzontu, zapo-
Photoshop dla miłośników fotografii krajobrazowej i przyrodniczej
należy nacisnąć Ctrl+0 (Mac OS: X+0). Sztuczka ta znaj się z poniższymi wskazówkami:
przydaje się wówczas, gdy chcesz szybko oszacować
wygląd całego zdjęcia w maksymalnym powiększeniu, 1. Narysuj ramkę kadrowania.
nie przerywając pracy.
2. Przesuń kursor narzędzia Crop (Kadrowanie)
poza obszar ramki i umieść go w pobliżu jednego
z jej narożników. Kursor przybierze wówczas
ProSTowanie horyzonTu
kształt zakrzywionej strzałki z dwoma grotami.
P rzekrzywiony horyzont na fotografiach krajobra-
zowych niestety nie należy do rzadkości (rysunek
4.12). Tego typu problemy były bardzo kłopotliwe do
Jeśli klikniesz teraz i przeciągniesz kursor w do-
wolnym kierunku, ramka kadrowania zacznie się
obracać (rysunek 4.13). Niekiedy wystarczy tylko
skorygowania w czasach, gdy na rynku dominowała tyle, by skorygować przekrzywiony horyzont.
tradycyjna fotografia kolorowa, a film i odbitki naj- 3. W większości przypadków warto chwilowo prze-
częściej oddawało się „do wywołania” (więc nie miało sunąć krawędź ramki kadrowania w pobliże linii
się większego wpływu na przebieg całego procesu). horyzontu, co ilustruje rysunek 4.14. Dzięki temu
Skorygowanie tego typu mankamentów wymagało będzie Ci znacznie łatwiej oszacować kąt obrotu
zamówienia specjalnej odbitki, a w przypadku slajdu niezbędny do wyprostowania zdjęcia. Oczywiście
było praktycznie niemożliwe. uzyskana w ten sposób ramka nie posłuży do wy-
Photoshop oferuje dwa doskonałe narzędzia, umoż- kadrowania zdjęcia; jej kształt ma jedynie ułatwić
liwiające wygodne wyprostowanie przekrzywionego skorygowanie położenia przekrzywionej fotografii.
zdjęcia — narzędzie Crop (Kadrowanie) oraz polecenie 4. Przesuń kursor myszy poza obręb ramki kadro-
Arbitrary (Swobodnie) z menu Rotate Canvas (Obróć wania, aby ponownie przybrał on kształt zakrzy-
obszar roboczy). wionej strzałki, a następnie obróć ramkę w taki
sposób, by przesunięta krawędź stała się równo-
legła do linii horyzontu. W każdej chwili możesz
przesunąć pomocniczą krawędź ramki jeszcze
bliżej horyzontu, aby upewnić się, jak bardzo
należy jeszcze obrócić zdjęcie.
5. Gdy uda Ci się ustalić właściwy kąt obrotu, skory-
guj położenie krawędzi ramki kadrowania, nadając
jej ostateczny kształt (rysunek 4.15). Uważaj, aby
narożniki ramki nie znalazły się poza obszarem
roboczym dokumentu. Jeśli tak się stanie, to po
wykadrowaniu zostaną one wypełnione bieżącym
4-12 kolorem tła (którego próbnik znajduje się na pasku
narzędzi programu).
6. Kliknij dwukrotnie wewnątrz ramki kadrowania,
aby zatwierdzić całą operację. Gotowe, obrócone
zdjęcie pokazane jest na rysunku 4.16.
67
21. 4-14
4-13
Kompozycja sceny: najważniejsze informacje
68
4
22. Photoshop dla miłośników fotografii krajobrazowej i przyrodniczej
4-15
obracanie Przy użyciu Polecenia
arbitrary (SwObOdnie)
Jeśli chcesz obrócić przekrzywione zdjęcie przy użyciu
polecenia Image/Rotate Canvas/Arbitrary (Obrazek/
Obróć obszar roboczy/Swobodnie), zapoznaj się
z następującymi wskazówkami:
1. Włącz narzędzie Measure (Miarka), którego
ikona znajduje się w pasku narzędzi programu,
dzieląc miejsce m.in. z narzędziem Eyedropper
(Kroplomierz) — patrz rysunek 4.17. Kliknij nie-
4-16
wielki trójkąt, znajdujący się w prawym dolnym
rogu ikony narzędzia Eyedropper (Kroplomierz),
aby rozwinąć menu zawierające pozostałe narzę-
dzia z tej grupy. Po włączeniu narzędzia Measure
(Miarka) jego ikona zastąpi ikonę Kroplomierza
w pasku narzędzi Photoshopa.
4-17
69
23. 2. Kliknij kursorem myszy w dowolnym punkcie 4. Wydaj polecenie Image/Rotate Canvas/Arbitrary
położonym na przekrzywionej linii horyzontu, (Obrazek/Obróć obszar roboczy/Swobodnie). Na
a następnie nakreśl odcinek biegnący wzdłuż ekranie pojawi się wówczas okno dialogowe Rotate
tej linii. Gdy skończysz, zwolnij przycisk myszy. Canvas (Obróć obszar roboczy), zawierające pole
Otrzymany odcinek powinien dokładnie pokrywać numeryczne umożliwiające podanie kąta oraz dwa
się z linią horyzontu, a tym samym odzwierciedlać przyciski pozwalające na wybranie kierunku obrotu
kąt, pod jakim przekrzywione jest zdjęcie (rysu- (rysunek 4.19). Kąt wyświetlony we wspomnianym
nek 4.18). Jeśli nie uda Ci się uzyskać takiego polu odzwierciedla położenie narysowanego odcin-
odcinka za pierwszym razem, spróbuj jeszcze ka i może zostać zatwierdzony bez zmian: kliknij
raz — poprzednia próba zostanie automatycznie przycisk OK. Zdjęcie zostanie wówczas obrócone,
anulowana. a puste miejsca w narożnikach obszaru roboczego
3. Zmień bieżący kolor narzędzia na biały, klikając
wypełnione zostaną bieżącym kolorem tła (rysunek
niewielką ikonę złożoną z czarnego i białego 4.20) — to dlatego warto zmienić wcześniej ten
kwadratu, znajdującą się poniżej próbek bieżą- kolor na biały; dzięki temu brakujące fragmenty są
cych kolorów narzędzia i tła na pasku narzędzi doskonale widoczne i łatwo je wykadrować.
Photoshopa. 5. Posługując się narzędziem Crop (Kadrowanie),
usuń niepotrzebne narożniki, które powstały
w wyniku obrócenia fotografii.
4
Kompozycja sceny: najważniejsze informacje
4-18
70
25. oGólna KoreKcJa zDJęcia KonFiGuracJa PunKTu czerni i bieli
G dy masz już za sobą kadrowanie i obracanie Pierwsza spośród szeregu istotnych poprawek, jakie
fotografii, przyjrzyj się ogólnej ekspozycji obrazu czekają zdjęcie w procesie retuszu, polega na skorygo-
(jasności i kontrastowi), a także kolorystyce. Jeśli waniu skrajnych wartości tonalnych: czerni i bieli.
zauważysz poważne mankamenty, takie jak duże W efekcie tej poprawki zmianie ulega wygląd wszyst-
rozbieżności w kolorystyce jakiegoś obiektu pomiędzy kich fragmentów zdjęcia o skrajnej jasności; niekiedy
zarejestrowanym obrazem a rzeczywistą sceną, lub proces ten określa się jako definiowanie czerni i bieli.
dostrzeżesz fragment o wyjątkowo źle dobranej jas-
Omawiany zabieg należy przeprowadzić praktycznie na
ności, to możesz spróbować zaradzić im już na samym
samym początku, gdyż jego wpływ na wygląd zdjęcia
początku retuszu. Zazwyczaj jednak najpierw należy
sięga o wiele dalej, niż można byłoby przypuszczać,
„rozprawić się” z ogólną ekspozycją i kolorem zdjęcia.
sądząc po skromnej nazwie, która dotyczy zaledwie
To bardzo istotne, gdyż pominięcie etapu ogólnej dwóch spośród całego spektrum wartości tonalnych.
korekcji obrazu może sprawić, że kolejne działania, O roli tego procesu możesz przekonać się, porównując
wymierzone przeciwko lokalnym niedociągnięciom zdjęcia pokazane na rysunkach 4.21 i 4.22. Dolny
i wadom, mogą w rezultacie poprowadzić na manowce. rysunek otrzymany został wyłącznie w wyniku skorygo-
Dopiero po przeprowadzeniu poprawek dotyczących wania wartości bieli i czerni na zdjęciu. Moim zdaniem
fotografii jako całości należy przeanalizować obraz jest to jedna z najważniejszych, jeśli nie najważniejsza
pod kątem drobniejszych problemów. Drobniejszych, operacja w całym procesie retuszu fotografii przyrod-
to znaczy takich, których zasięg ograniczony jest do niczej. Ma ona wpływ zarówno na kontrast, jasność,
niewielkiego wycinka obrazu lub jakichś konkretnych jak i kolorystykę zdjęcia, zaś jej pominięcie praktycznie
elementów kompozycji. uniemożliwia dalszą, poprawną korekcję wymienionych
Pozostaje jeszcze aspekt psychologiczny: wykonanie aspektów obrazu.
4 dużych, globalnych poprawek już na samym początku
sprawia, że zdjęcie nabierze życia i blasku, a Ty bę-
dziesz z niego dumny. Dzięki temu dalszy proces retu-
Kompozycja sceny: najważniejsze informacje
szu, choć czasochłonny, będzie sprawiał Ci olbrzymią
przyjemność. Jeśli rozpoczniesz retusz od mozolnego
klonowania i korygowania drobnych fragmentów, to
w pewnym momencie możesz poczuć się zawiedziony
i sfrustrowany i nie dostrzeżesz pełnego potencjału
zdjęcia. Warto zadbać o dobre samopoczucie już
na wstępie i przeprowadzić drobne, lecz niezbędne
poprawki, które sprawią, że będziesz odczuwał satys-
fakcję z wykonania tak dobrej fotografii i nie będziesz
mógł się doczekać, by przystąpić do zaawansowanych
zabiegów związanych z retuszem obrazu.
4-21
uwaga
Z technicznego punktu widzenia istnieje tylko jedna
wartość, która jest czernią i jedna, którą można nazwać
bielą. Mówienie o „czerniach” i „bielach” w liczbie
mnogiej może sugerować, że wszystkim pokrewnym,
skrajnym wartościom zakresu tonalnego należy przypi-
sać jeden, konkretny poziom jasności — jest to jednak
rozumowanie błędne. Niemniej jednak niekiedy można
spotkać się z tego typu określeniami, „czernie” i „biele”
używane są bowiem w mowie potocznej przez wielu
fotografików.
72 4-22
26. Ponadto ten prosty, lecz szalenie istotny krok, polegający Przystępując do korekcji najciemniejszych i najjaśniej-
na skorygowaniu wartości czerni i bieli, ma wpływ na szych obszarów zdjęcia, pamiętaj, że każda fotografia
wszelkie dalsze sposoby wykorzystania zdjęcia. Jeśli jest inna, a każdy fotograf interpretuje wygląd tych frag-
masz zamiar wydrukować skorygowaną fotografię na mentów we własny, niepowtarzalny sposób. Wystarczy
drukarce atramentowej, to przygotowanie dobrego wy- porównać klasyczne, czarno-białe prace fotografików
Photoshop dla miłośników fotografii krajobrazowej i przyrodniczej
druku rozpoczyna się właśnie od tego kroku. Uzyskanie takich, jak Ansel Adams i Bill Brandt, aby przekonać
wydruku wysokiej jakości nie ogranicza się bowiem wy- się, jak odmienne podejście do czarno-białego obrazu
łącznie do skonfigurowania właściwych ustawień w oknie prezentowali ci dwaj artyści.
dialogowym Print (Drukuj) Photoshopa, wybrania odpo-
wiedniego profilu drukarki czy ustawienia pożądanych
Polecenie LeveLS (pOziOmy)
opcji w sterowniku urządzenia. Jeśli czerń i biel nie będą
i threShOLd (próg)
dostatecznie wyraziste i głębokie, to odbitka zapewne
nie będzie odzwierciedlać potencjału fotografii. Do ustawiania wartości punktu bieli i czerni używam
polecenia Levels (Poziomy), dostępnego w menu
Image/Adjustments (Obrazek/Dopasuj), ponieważ
odwołanie umożliwia ono niezależne skonfigurowanie obydwu
tych wartości, a ponadto pozwala na skonfigurowanie
Więcej informacji o drukowaniu i związanych z nim
zagadnieniach znajdziesz w rozdziale 15. ich w sposób pozwalający na precyzyjne określenie ich
położenia na zdjęciu. Dzięki elastyczności tego pole-
cenia można również uchronić przed „skorygowaniem”
Omawiany etap retuszu dotyczy również zawodowych
subtelne aspekty kolorystyczne zdjęcia, które mogą
fotografików, współpracujących z firmami poligraficznymi
być bardzo istotne w fotografiach przyrodniczych.
i wydawnictwami oraz sprzedających swoje prace na
potrzeby czasopism i innych publikacji. W trakcie mojej Polecenie Levels (Poziomy) oferuje gąszcz rozmaitych
współpracy z wieloma wydawnictwami i podczas przygo- ustawień i parametrów, którym nie musisz się przejmo-
towywania rozmaitych publikacji wielokrotnie zetknąłem wać podczas konfiguracji punktu czerni i bieli fotografii.
się ze zdjęciami, które nie zostały we właściwy sposób Do najważniejszych narzędzi w oknie dialogowym
skorygowane poprzez dobór odpowiednich wartości dla tego polecenia należy zaliczyć wykres, znajdujące
bieli i czerni. Często zdarza się, że mniejsze wydawni- się pod nim suwaki oraz kilka istotnych parametrów,
ctwa nie zatrudniają specjalistów znających Photoshopa, umieszczonych tuż pod spodem. Wspomniany wykres
więc projektanci i dział składu posługują się dostarczony- to histogram, analogiczny do tych, jakie wyświetlane są
mi zdjęciami w ich oryginalnej postaci, nie wprowadzając przez aparat po wykonaniu zdjęcia. Odzwierciedla on
żadnych dodatkowych poprawek. Wskutek tego wydru- proporcje pomiędzy ilością pikseli na poszczególnych
kowane zdjęcia często są mdłe, a ich kolorystyka nie jest poziomach jasności, począwszy od czystej czerni (po
tak wyrazista, jak być powinna. lewej stronie) do bieli (po stronie prawej). Nic ponadto
nie jest potrzebne, aby efektywnie i wygodnie posługi-
wać się poleceniem Levels (Poziomy).
Unikaj automatyzacji!
Być może zabrzmi to trywialnie, ale w procesie przeanalizowaniu zawartości zdjęcia, najciemniej-
korekcji punktów bieli i czerni fotografii najważ- sze fragmenty obrazu zostały potraktowane jako
niejsza jest Twoja wizja i pomysł na wygląd obrazu. czarne, zaś najjaśniejsze — jako białe.
Oczywiście proces tej korekcji można przepro-
Takie rozwiązanie mogłoby sprawdzić się w prak-
wadzić automatycznie, posługując się poleceniami
tyce, gdyby wszystkie zdjęcia przedstawiały ten
Auto Levels (Auto-poziomy) czy Auto Contrast (Auto-
sam obiekt, oświetlony w identyczny sposób.
kontrast) z menu Image/Adjustments (Obrazek/
Tymczasem fotografie bywają bardzo różne,
Dopasuj); lecz choć rzeczywiście polecenia te
a unifikacja procesu korekcji obrazu odziera je
spisują się do pewnego stopnia poprawnie, to na-
z indywidualnego podejścia, z pieczołowitości,
leży pamiętać, że ich działaniem sterują bezdusz-
z jaką powinniśmy przyglądać się każdemu zdjęciu.
ne, matematyczne algorytmy służące do analizy
Bywa, że w wyniku automatycznej korekcji zdjęcia
obrazu. Z grubsza rzecz biorąc, inżynierowie fir-
kompozycja nabiera zupełnie innego wyrazu, niż
my Adobe zaprojektowali je w taki sposób, by po
początkowo założył jej autor.
73