kalamidad sa komunidad at bansa L Pagbabagyo, pagbaha at storm surge. ang Araling ito ay nagpapaliwanag kung ano ang kalamidad at bakit nangyayari ito at kung paano natin dapat paghandaan ito.

1. Inihanda ni:
ALVIN T, BILLONES

3.  Mga Layunin
 Pagkatapos ng araling ito, ang mag-aaral ay
inaasahang:
 naipaliliwanag ang konsepto ng kalamidad; at
 natatalakay ang iba’t ibang uri ng kalamidad na
nararanasan sa komunidad at sa bansa gaya ng
pagbagyo, pagbaha, at pagdaluyong-bagyo.
 Gayundin ang pagtugon sa mga sumusunod na
tanong gaya ng:
 Ano ang ibig sabihin ng kalamidad?
 Ano-ano ang kalamidad na kalimitang
nararanasan sa Pilipinas?
Ang bagyong Ondoy ay tumagal lamang
ng iilang araw, ngunit ang pagbawi mula
sa mga ito ay matagal, mahirap at masakit
para sa mga pamilyang na apektohan nito.
Aabot sa 900,000+ pamilya ang mga
nasalanta at namatayan ng 400+ ka tao. 23
na mga probinsya kasali ang metro manila
ang nasalanta ng bagyong ondoy at ang
pinsala nito ay aabot sa halagang 11 bilyon
pesos.

4.  Ang kalamidad ay tumutukoy sa pangyayari o
kaganapang nagdudulot ng malaking
kapinsalaan at kabagabagan sa mga tao at
komunidad na tinatamaan nito.
 Ito ay bunga ng natural na proseso ng
kalikasan, subalit may kinalaman din ang mga
tao sa madalas at sa hindi maipaliwanag na
pagtama nito.
 Ang pagdagsa ng maraming kalamidad ay
maaring epekto ng climate change o pagbabago
ng klima

5.  Ilan sa mga halimbawa nito ay ang pagbagyo,
pagbaha, storm surge, paglindol, tsunami,
pagputok ng bulkan, La Nino, at La Nina.
 Iba’t ibang uri na ng kalamidad ang tumama sa
Pilipinas. Labis na humahanga sa mga Pilipino
ang ibang lahi dahil sa kakayahan nitong
makabangon agad mula sa dagok ng
matitinding kalamidad.

6. Ang Pilipinas ay isang kapuluang nakaharap sa
Karagatang Pasipiko. Malaki ang kinalaman ng
lokasyon nito sa nararanasan nitong palagiang
pagbagyo.
 Ang bagyo ay ang namumuong sama ng
panahon, may isang pabilog o spiral na sistema
ng marahas at malakas na hangin at may
dalang mabigat na ulan, karaniwang daan-
daang kilometro o milya sa diyametro ang laki

7.  Kadalasang nabubuo ang bagyo sa gitna ng
karagatan kung saan nagtatagpo ang mainit at
malamig na hangin. Ang mainit na hangin ay
pumapailanlang dahil sa init ng dagat at
habang ito ay umaakyat, nagkakaroon ng Low
Pressure Area (LPA) sa paligid. Dahil sa low
pressure na nabuo sa paligid, naaakit nito ang
iba pang malamig sa hangin sa ibang lugar
hanggang sa ang malamig na hangin ay iinit
din at bubuo ng mga ulap.

9.  Ang bagyo ay isang malaking unos na
mayroong isang pabilog o spiral sistema ng
marahas at malakas na hangin at may dalang
mabigat na ulan, karaniwang daan-daang
kilometro o milya sa diameter ang laki. Ang
pagdagsa ng maraming bagyo ay
maaring epekto ng climate change o
pagbabago ng klima.

11.  Ano ang paliwanag kung paano nabubuo ang
bagyo? Kadalasang nabubuo ang bagyo sa
gitna ng karagatan kung saan ang mainit at
malaming na hangin ay nag tatagpo. Ang
warm air ay isang water vapor o mainit na
hangin na nag-evaporate dahil sa init ng dagat
at habang itoy umaakyat nagkakaroon ng low
pressure are (LPA) sa paligid. At dahil sa low
pressure na nabuo sa paligid, na-a-atract nito
ang iba pang malamig sa hangin sa ibang lugar
hanggang sa ang malamig na hangin ay iinit
din at bubuo ng mga ulap.

12. Tandaan na ang direksyon ng malamig na hangin
ay pababa at ang mainit na hangin ay pataas.
Ang namumuong mga ulap ay unti-unting lalaki
dahil sa init ng patuloy na pag evaporate ng tubig
galit sa dagat. Habang namumuo at nagdidilim
ang mga namuong ulap na ito ay nagkakaroon ito
ng spiral o paikot nap ag galaw dahil sa rotation o
ikot ng ating mundo.

13. Ang “mata” ng bagyo ay ang gitnang bahagi ng
namumuong ulap o bagyo. Sinasabing ang mata
ng bagyo ay isang kalmadong lugar dahil isa
itong low pressure area. Sinasabing walang
malakas na hangin sa mata ng bagyo dahil sa
tinatawag natin na coriois force na naglilihis ng
mga malakas nahangin nito sa gilid.

14.  Ang TYPHOON ang tawag sa bagyo na namumuo
sa PACIFIC OCEAN
 Ang HURRICANE ang tawag sa bagyo na
namumuo sa ATLANTIC OCEAN
 Ang CYCLONE ang tawag sa bagyo na namumuo
sa INDIAN OCEAN
 Ito ang mga dahilan kung bakit typhoon at hindi
hurricane o cyclone ang ginagamit na termino sa
mga dumarating na bagyo sa Pilipinas. Kadalasa’y
sa Pacific Ocean galing ang mga bagyo na
tumatama sa atin dahil katabi lang natin ang
karagatang ito.

15.  Base sa lakas ng hangin na dala nito ay
nasusukat ang lakas ng isang bagyo o storm
signal na inilalabas ng PAG-ASA. Ang mga
sumusunod ay ang mga kategorya ng mga
lakas ng bagyo.
 SIGNAL # 1: 30-60 kph
SIGNAL # 2: 60-100 kph
SIGNAL # 3: 100-185 kph
SIGNAL # 4: 185+ kph

16.  Taun-taon umaabot sa 20 hanggang 25 na
bagyo ang tumatama sa Pilipinas. Ito ay sa
kadahilanang katabi lang natin ang Pacific
Ocean at dito madalas namumuo ang
maraming low pressure area.

17.  Bagyong Ondoy
 Noong 2009, ang bagyong Ondoy (international
na pangalan “Ketsana”) ay nagdala ng
napakalaking pag-ulan at sanhi ng malubhang
pagbaha sa Luzon, lalo na sa Metro Manila at
mga kalapit na lalawigan. Sa loob lamang 9
oras, ang bagyong Ondoy ay nagdala ng tubig
ulan na katumbas ng isang buwan ng pag-ulan.

18.  Ang bagyong Ondoy ay tumagal lamang ng
iilang araw, ngunit ang pagbawi mula sa mga
ito ay matagal, mahirap at masakit para sa mga
pamilyang na apektohan nito. Aabot sa
900,000+ pamilya ang mga nasalanta at
namatayan ng 400+ ka tao. 23 na mga
probinsya kasali ang metro manila ang
nasalanta ng bagyong ondoy at ang pinsala
nito ay aabot sa halagang 11 bilyon pesos.

19.  Bagyong Yolanda
 November 8, 2013 nang dumagsa at dumaan
ang super bagyong Yolanda sa gitnang bahagi
ng Visayas. Ang bagyong Yolanda ay maylakas
na 195 milya/oras na may dalang 13 feet na
storm surge. 16 milyon ka tao ang naapektohan
ng bagyong Yolanda at aabot ang patay sa
halos 6,000 ka tao. Ang bagyong yolanda ang
pinakamalakas na bagyo na dumagsa sa
Pilipinas noong taong 2013.

21.  Ang Pilipinas ay karaniwang nakararanas
ng 20 bagyo kada taon. May apat na uri ng
pagbagyo depende sa bilis ng hangin. Ang
PAGASA ang tumututok at nagpapangalan ng
bagyo sa Pilipinas at mauulit kada tatlong taon.
 Ilan sa mga bagyong hindi malilimutan ng mga
Pilipino ay ang mga bagyong Ondoy (2009) at
Yolanda (2013) na nagdulot ng matinding
pinsala sa mga bayan at lalawigang tinamaan
nito

31.  Kaalinsabay ng malakas na pagbagyo at ng
pag-iral ng hanging habagat ay ang malawak
at malubhang pagbaha sa iba’t ibang bahagi ng
bansa.
 Ang baha ay ang umaapaw at tumataas na
lebel ng tubig na dulot ng malakas at walang
tigil na pag-ulan sa komunidad.

32.  Ang pagbaha sa Pilipinas ay pinalalala ng mga
baradong daluyan ng tubig.
 Sa mga panahong ito, kahit kaunti o sandaling
pag-ulan lamang ay agad nang bumabaha.
Ordinaryo na itong nararanasan sa Metro
Manila at ilang malalaking lungsod sa
Pilipinas, gayundin sa ilang mabababang lugar
o sa mga lugar na malapit sa anyong tubig

33.  Labis ding nakapipinsala ang pagbaha dahil
sinisira nito ang mga gamit at ari-arian.
Nagdudulot din ito ng mga sakit gaya
ng leptospirosis (nakukuha kapag nababad ang
sugat sa maruming tubig na may ihi ng daga).

34. Kahalubaybay pa rin ng malakas na pagbagyo ay
ang pagdaluyong-bagyo.
 Ang dalúyong-bagyo o storm surge ay ang
hindi pangkaraniwang pagtaas ng tubig sa
dalampasigan habang papalapit ang bagyo sa
baybayin. Nakaaapekto sa tindi ng dalúyong-
bagyo ang lalim at oryentasyon ng katubigan
na dinaraanan ng bagyo at ang tiyempo ng kati
(mababa ang tubig sa dagat).

35.  Ang pagdaluyong-bagyo ay bago sa pandinig.
Hindi ito pamilyar hanggang sa naminsala ito
kasabay ng bagyong Yolanda. Hindi ito
napaghandaan ng mga tao, kaya, maraming
namatay.
 Mahirap iwasan ang pagdaluyong-bagyo dahil
hindi ito napipigilan. Ang maaari lamang
gawin para makaiwas dito ay ang paglikas
tungo sa mas mataas na lugar kung may
nakaambang bagyo o pagtaas ng antas ng tubig
mula sa dagat.

36. Pagnilayan
 Sa iyong palagay, natuto na ba ang mga
Pilipino sa mga karanasan mula sa malalakas
na pagbagyo, pagbaha, at pagdaluyong-bagyo?

37.  Ang kalamidad ay tumutukoy sa pangyayari o
kaganapang nagdudulot ng malaking kapinsalaan
at kabagabagan sa mga tao at komunidad na
tinatamaan nito.
 Ang Pilipinas ay isang kapuluang nakaharap sa
Karagatang Pasipiko. Malaki ang kinalaman ng
lokasyon nito sa nararanasan nitong
palagiang pagbagyo. Ang bagyo ay ang
namumuong sama ng panahon, may isang pabilog
o spiral na sistema ng marahas at malakas na
hangin at may dalang mabigat na ulan, karaniwang
daan-daang kilometro o milya sa diyametro ang
laki.

38.  Kaalinsabay ng malakas na pagbagyo at ng pag-iral
ng hanging habagat ay ang malawak at
malubhang pagbaha sa iba’t ibang bahagi ng
bansa. Ang baha ay ang umaapaw at tumataas na
lebel ng tubig na dulot ng malakas at walang tigil
na pag-ulan sa komunidad.
 Kahalubaybay pa rin ng malakas na pagbagyo ay
ang pagdaluyong-bagyo. Ang dalúyong-bagyo
o storm surge ay ang hindi pangkaraniwang
pagtaas ng tubig sa dalampasigan habang
papalapit ang bagyo sa baybayin. Nakaaapekto sa
tindi ng dalúyong-bagyo ang lalim at oryentasyon
ng katubigan na dinaraanan ng bagyo at ang
tiyempo ng kati (mababa ang tubig sa dagat).

39.  Ano ang tawag sa pangyayari o kaganapang
nagdudulot ng malaking kapinsalaan at
kabagabagan sa mga tao at komunidad na
tinatamaan nito?
Sagot: Kalamidad

40. Anong uri ng kalamidad ang nararanasan sa isang
tiyak na lugar kung ito ay marahas na binabayo at
hinahampas ng malalakas na hangin at ulan?
Sagot: Bagyo

41. Ano ang isang resulta ng pagbagyo na
nakadaragdag ng kapinsalaan sa mga tao?
Sagot: Daluyong-bagyo o Storm Surge

42. Anong uri ng kalamidad ang inilalarawan?
Parang winalis ang nayon sa baybayin ng San
Jose. Walang makikitang nakatayong estruktura
at mga halaman maliban sa malaking barkong
nakataob sa dating kinatatayuan ng simbahan.

43. Bakit matitindi ang kalamidad sa kasalukuyang
panahon?
A. Nasisira na ang sistema ng kalikasan.
B. Sumasabay ang kalamidad sa kakayahang
makibaka at sumalag ng mga tao.

44. Ano ang positibong bunga o epekto ng pagbagyo,
pagbaha, at pagdaluyong-bagyo?
A. May mataas na kamalayan at kamulatan
sa mga kalamidad na kagaya nito.
B. Nababawasan ang patuloy na lumulobong
populasyon ng Pilipinas.

45. Paano napahahalagahan ang buhay mula sa mga
tumitinding kalamidad?
A. Manirahan sa ligtas na lugar, magarang
bahay, at maraming kasambahay.
B. Maging disiplinado, handa, at matulungin

46.  Sa kabila ng makabagong kaalaman at
teknolohiya, bakit mas marami ang napipinsala
ng pagbagyo ngayon?

47. Sana Marami Kayong
natutunan sa araw na ito
Hasta Mañana…