1. ΨΥΧΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ
• Η 10η Οκτωβρίου έχει οριστεί ως παγκόσμια ημέρα ψυχικής υγείας. Μια ημέρα με σκοπό την αφύπνιση του
κόσμου γύρω από ένα μείζoν ζήτημα, με ιδιαίτερες προεκτάσεις στη σύγχρονη κοινωνία.
• Η ψυχική υγεία είναι υπόθεση όλων και αυτό γιατί μέχρι ενός σημείου, ο κάθε άνθρωπος έχει υπάρξει
«ασθενής». Η απογοήτευση, το άγχος και ο φόβος είναι καταστάσεις που επηρεάζουν την ψυχική υγεία αλλά
συνήθως στους περισσότερους ανθρώπους αποτελούν περιστασιακά φαινόμενα χωρίς ιδιαίτερη σπουδαιότητα.
• Ωστόσο αρκετοί είναι εκείνοι που για ποικίλους λόγους, όπως είναι η κληρονομική προδιάθεση σε ψυχικές
ασθένειες, η αδυναμία του χαρακτήρα κλπ αδυνατούν να αντιμετωπίσουν τις «δυσκολίες», με αποτέλεσμα να
αναπτύσσουν πιο σοβαρά προβλήματα.
• Βέβαια η ψυχική κατάσταση του καθενός δεν παραμένει αμετάβλητη. Μπορεί να αλλάξει λόγω συνθηκών και
περιστάσεων της ζωής του καθενός. Αυτό που παραμένει σε έναν βαθμό...σταθερό είναι ότι οι ασθενείς με
ψυχικά νοσήματα στιγματίζονται από την κοινωνία, γεγονός που δε διευκολύνει το όλο πρόβλημα.
• Γνωστά ψυχιατρικά νοσήματα
• Κατάθλιψη
• Κυκλοθυμία
• Αγχώδης Διαταραχή
• Ιδεοψυχαναγκασμός
• Ψυχώσεις
• Κατάθλιψη
• Πρόκειται για μια συναισθηματική διαταραχή, στην οποία παρουσιάζονται εκτός από μελαγχολική διάθεση
δυσκολίες στην συγκέντρωση και μνήμη , συναίσθημα ανεπάρκειας και αδυναμίας, κούραση, ανορεξία,
ανηδονία, μείωση έως και παντελής έλλειψη ενδιαφερόντων, αϋπνία ή υπερβολική τάση υπνηλίας, άλλες

2. • νευροφυτικές διαταραχές όπως ταχυκαρδία, πτώση της λίμπιντο, υπεριδρωσία. Συχνά έχει ως συνέπεια
την αδυναμία εκπλήρωσης των επαγγελματικών υποχρεώσεων και την κοινωνική απομόνωση. Σε
προχωρημένα στάδια μπορεί να παρουσιαστούν και παρανοϊκές ιδέες πάντα σε σχέση με την κατάθλιψη
π.χ. το συναίσθημα πτώχευσης ή καταστροφή των υπαρχόντων περιουσιακών στοιχείων. Συχνά οι
προαναφερθείσες διαταραχές είναι στο προσκήνιο και η μελαγχολική διάθεση είναι δευτερεύουσα. Η
κατάθλιψη χρειάζεται έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία από τον ειδικό κυρίως με φάρμακα. Ο
συνδυασμός τους με ψυχοθεραπεία είναι συχνά αναγκαίος. Όταν χρονίσει, η θεραπεία της γίνεται πολύ
πιο δύσκολη.
• Κυκλοθυμία
• Πρόκειται για εναλλαγή των συναισθηματικών διαταραχών άμεσα η μετά την πάροδο ενός ορισμένου
χρονικού διαστήματος από την προηγούμενη συναισθηματική διαταραχή. Της κατάθλιψης έπεται δηλαδή
η μανία με έλλειψη κρίσης , υπερβολικά καλή διάθεση, ή και επιθετικότητα, μεγαλομανία, μείωση της
διάρκειας του ύπνου, χαλαροί συνειρμοί στη σκέψη. Συνιστάται και εδώ η γνώμη του ειδικού ψυχιάτρου.
• Αγχώδης διαταραχή, κρίσεις πανικού, φοβίες
• Στην αγχώδη διαταραχή κυριαρχούν φόβος και άγχος, που δεν παρουσιάζονται σε ορισμένες
καταστάσεις, αλλά ενοχλούν τον ασθενή τις περισσότερες ώρες με αυξομειούμενη ένταση. Νευρικότητα,
υπεριδρωσία, ζάλη, ταχυκαρδία, στομαχικές διαταραχές συνοδεύουν την κατάσταση. «Κακές σκέψεις»,
κινδυνολογία, άγχος για την επόμενη μέρα κυριεύουν συχνά το μυαλό με αποτέλεσμα τη μείωση η και
την αναστολή δραστηριοτήτων της καθημερινότητας. Η ανωτέρω διαταραχή εμφανίζεται συχνότερα σε
γυναίκες κυρίως όταν υπάρχουν χρόνιες επιβαρύνσεις από εξωτερικές καταστάσεις. Στις κρίσεις πανικού
παρουσιάζεται έντονο συναίσθημα φόβου συχνά συνοδευόμενο από ταχυκαρδία, στηθάγχη, αίσθημα
πνιγμού, ζάλη, απώλεια συναίσθησης της πραγματικότητας. Αυτά τα συμπτώματα δεν εμφανίζονται σε
συγκεκριμένες καταστάσεις αλλά συχνά στα καλά του καθουμένου ή σε καταστάσεις άγχους. Ο

3. • φόβος μπορεί να γίνει τόσο έντονος ώστε να εξελιχθεί σε φόβο θανάτου η τρέλας. Η διάρκεια των
κρίσεων είναι μερικά λεπτά.
Τέλος στις φοβίες εμφανίζεται το συναίσθημα του φόβου σε συγκεκριμένες καταστάσεις, όπως σε
κλειστούς η ανοιχτούς χώρους με μεγάλη συνάθροιση ατόμων (κλειστοφοβία και αγοραφοβία
αντίστοιχα) ζωοφοβία, υψοφοβία π. χ... Η κοινωνική φοβία παρουσιάζεται περισσότερο σε νεαρά άτομα
που αισθάνονται άσχημα ανάμεσα

4. • Ψυχώσεις
• Περιλαμβάνουν ως όρος ψυχικές διαταραχές όπου οι πάσχοντες ξεπερνούν τα όρια της
πραγματικότητας αντιλαμβανόμενοι φανταστικές καταστάσεις που αφορούν τους ίδιους ή το
περιβάλλον τους και που τους οδηγούν σε λανθασμένες εκτιμήσεις και αντιδράσεις με αποτέλεσμα
να μην μπορούν να προσαρμοσθούν στην καθημερινότητα. Π.χ. φόβος ότι κάποιος
παρακολουθείται ή ότι κάποιοι θέλουν το κακό του και τον κρυφακούνε με μικρόφωνα. Οι
παρανοϊκές αυτές ιδέες συνοδεύονται συχνά από παραισθήσεις κυρίως ακουστικές (φωνές,
κρότοι), αισθητικές, αλλά και σε πιο ηλικιωμένα άτομα και οπτικές. Τα αίτια των ψυχώσεων είναι
πολλαπλά, π.χ. νευροεκφυλιστικά νοσήματα, τοξική επίδραση φαρμάκων στον εγκέφαλο, χρόνια
εγκεφαλική υποξαιμία, αλλά και η σχιζοφρένεια, η μανία και η κατάθλιψη. Απαιτούν έγκαιρη
διάγνωση και θεραπεία από τον έμπειρο ειδικό.
• Τέλος θα πρέπει να αναφέρουμε ότι στα ψυχικά νοσήματα εντάσσονται και οι διατροφικές
διαταραχές, όπως είναι η νευρική ανορεξία, η νευρική βουλιμία και η ευκαιριακή άμετρη
διατροφική διαταραχή, ενώ και οι σεξουαλικές διαταραχές είναι ένα από τα πολλά... πρόσωπα της
ψυχικής υγείας.
• Η πιο κοινή μορφή ψυχικής ασθένειας ωστόσο είναι ο εθισμός. Κάπνισμα, ναρκωτικές ουσίες,
αλκοόλ και κάθε είδους εθισμός θεωρείται το «πρώτο σκαλί» μιας κοινής ψυχικής ασθένειας,
για την οποία οι περισσότεροι εθελοτυφλούν.
•

5. ΜΟΡΦΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ
ΨΥΧΟΣΩΜΑΤΙΚΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ
• Στις ψυχοσωματικές διαταραχές διεθνώς εφαρμόζονται οι εξής θεραπείες:
• Ψυχοθεραπεία
• Φαρμακευτική θεραπεία με συνθετικά σκευάσματα
• Φαρμακευτική θεραπεία με φυτικά σκευάσματα
• Νευροηλεκτρική θεραπεία
• Ειδικά Φωτόλουτρα
• Ψυχοθεραπεία
• Υπάρχουν περίπου 250 αναγνωρισμένα είδη ψυχοθεραπείας. Ανάμεσα σε αυτές βρίσκονται η
ψυχαναλυτική ψυχοθεραπεία, η θεραπεία διαλόγου, η θεραπεία συμπεριφοράς και η ύπνωση.
• Σε πάρα πολλές κατηγορίες παθήσεων (κρίσεις πανικού, νευροφυτικές εκδηλώσεις, μελαγχολία,
ψυχοσωματικές εκδηλώσεις κ.α.) έχει αποδειχθεί τουλάχιστον εξίσου αποτελεσματική με τα φάρμακα
που δίνουμε σε αυτές τις περιπτώσεις. Η διαφορά είναι ότι δεν προκαλεί παρενέργειες (που είναι
αρκετά συχνές σε αυτή την κατηγορία φαρμάκων, όπως είναι η εξάρτηση, η υπνηλία, ζάλη, αδυναμία) και
επιπλέον αφήνει πιο μόνιμα θεραπευτικά αποτελέσματα.
• Στο Κέντρο εφαρμόζεται συνδυασμός γνωσιακού- συμπεριφορικού μοντέλου προσαρμοσμένο στην
εκάστοτε ψυχοσωματική διαταραχή.
• Συνθετικά φάρμακα
• Στις διάφορες παθήσεις χρησιμοποιούνται τρεις βασικές κατηγορίες φαρμάκων: τα αγχολυτικά,
αντικαταθλιπτικά και τα νευροληπτικά. Στο Κέντρο μας χρησιμοποιούνται φάρμακα που είναι διεθνώς
αναγνωρισμένα και εγκεκριμένα για τη χρήση τους.
• Φυτικά σκευάσματα
• Ανάλογα με τη βαρύτητα των παθήσεων μπορούν να χρησιμοποιηθούν και σκευάσματα που περιέχουν
φυτικά συστατικά. Το πλεονέκτημα έγκειται στο γεγονός ότι αυτά τα σκευάσματα προκαλούν ελάχιστες
έως καθόλου παρενέργειες. Στο Κέντρο μας χρησιμοποιούνται σκευάσματα εισαγόμενα από τη Γερμανία,
τα οποία έχουν διεθνώς αναγνωριστεί για την αποτελεσματικότητά τους τόσο για την σύνθεση όσο και
για τη συγκεκριμένη φαρμακοτεχνική μορφή.

6. • Νευροηλεκτρική θεραπεία
• Πρόκειται για σχετικά καινούργια μορφή θεραπείας, η οποία
χρησιμοποιεί εκλεκτικά πολύ χαμηλής εντάσεως ρεύμα (όπως υπάρχει
στο ανθρώπινο σώμα) σε περιπτώσεις όπως η κατάθλιψη, η αγχώδης
διαταραχή και η διαταραχή ύπνου (επίσημες ενδείξεις του Οργανισμού
Τροφίμων και Φαρμάκων των Η.Π.Α.). Πρόκειται για ασφαλή εφαρμογή
που εφαρμόζεται κυρίως στην Αμερική και λόγω του πρωτοποριακού του
χαρακτήρα εφαρμόζεται ως εναλλακτική μέθοδος θεραπείας στο Κέντρο
μας.
• Πειραματικά εφαρμόζεται σήμερα σε χρόνιο πόνο, σκλήρυνση κατά
πλάκα και σε εξάρτηση από οινόπνευμα και το τσιγάρο.
• Φωτόλουτρα
• Έχουν ένδειξη σε συγκεκριμένες μορφές κατάθλιψης. Πρόκειται για παλιά
και αναγνωρισμένη μέθοδο θεραπείας της εποχιακής κατάθλιψης
(επίσημη ένδειξη). Δεν παρουσιάζει σημαντικές παρενέργειες.

7. Ψυχοσωματική Θεραπεία
• Συχνά, από πολλούς ανθρώπους, τίθεται το ερώτημα: εάν γνωρίσω τι μου προκαλεί τη διαταραχή άγχους
που βιώνω ή τις κρίσεις πανικού, θα εξαλειφθούν και τα συμπτώματα μου; Άλλοι, που ήδη αναγνωρίζουν
«τι» και «γιατί» και πιθανώς «πως» ξεκίνησαν οι φόβοι τους, μένουν με την απορία: «γιατί τότε, αφού
ξέρω, δεν μπορώ να ελέγξω την κατάσταση; Γιατί δεν μου περνά…».
Η γνώση από μόνη της δεν αρκεί στη θεραπεία. Μας βοηθά να βάλουμε λόγια σ’ αυτό που ζούμε.
Ενεργοποιεί το νεοφλοιό και μας βοηθά να καταλάβουμε αποκτώντας επίγνωση της κατάστασης, κάτι
που μας επιτρέπει να μην χανόμαστε σε παρερμηνείες και αστήρικτους φόβους ότι θα τρελαθούμε ή θα
πεθάνουμε.
Όσο και να προσπαθούμε όμως, πιέζοντας το νεοφλοιό, αυτός θα μας δώσει ερμηνείες. Δεν έχει τη
δυνατότητα που μας δίνει η ελεγχόμενη θεραπευτική αναβίωση που ενεργοποιεί τον όλο εγκέφαλο – όχι
μόνο το νεοφλοιό – καθώς αυτός αλληλεπιδρά με το σώμα. Σ’ αυτή την περίπτωση, δεν μας χρειάζεται
δημιουργία ιδεών ή ερμηνειών – θεραπευτικών ή μη – για να συλλάβουμε – το ακατανόητο των
συμπτωμάτων ή της όποιας επισφαλούς, ισορροπίας μας. Απλά βιώνουμε μια κατάσταση στη θεραπεία
και έχουμε άμεση κατανόηση του βιώματος. Όταν ο άνθρωπος είναι σε αρμονία με τον εαυτό του
κατανοεί, έχει επίγνωση, αυτού που αισθάνεται, αισθάνεται αυτό που κατανοεί και αυτό πράττει.
Διαφορετικά είναι διασπασμένος.
Ο Freud, κατανοώντας τον άνθρωπο σαν ψυχοσωματικό όλο, πίστευε, ότι η ψυχανάλυση θα έβρισκε
κάποτε τις σωματικές ρίζες και συσχετίσεις της. Αυτό έκανε πολύ νωρίς ο Reich. Ίσως όμως το έκανε τόσο
νωρίς που ούτε οι σύγχρονοι του ήταν έτοιμοι να το αποδεχτούν.
Η ιστορία του καθενός είναι γραμμένη στο ίδιο του το σώμα. Και όντως, ο Reich έχει δίκιο. Αγνοώντας το
σώμα, αγνοούμε τον άνθρωπο σαν όλο και τη θεραπεία σαν τέτοια. Ο εγκέφαλος (νεοφλοιός) φτιάχνει
ιστορίες για να ανταπεξέλθει στο βαθύ πόνο που αναδύεται και δεν μπορεί να διαχειριστεί. Ο
εγκέφαλος, αν και έχει κόστος στη υγεία, το γνωρίζουμε πολύ καλά, μας λέει ψέματα, γιατί έτσι μας
βοηθά στην επιβίωση. Το σώμα πάντα λέει την αλήθεια.

8. • Μετά τον Reich, που θεωρείται πατέρας όλων των σύγχρονων θεραπειών, που ασχολούνται με τη
συγκινησιακή ζωή του σώματος, ακολούθησαν άλλοι εμπνευσμένοι θεραπευτές. Ο Alexander Lowen με
τον John Pierrakos (Έλληνας στην καταγωγή), εκπαιδευμένοι από τον ίδιο τον Reich, ίδρυσαν τη
βιοενεργητική ανάλυση. Η δε Gerta Boyensen, ίδρυσε το κέντρο βιοδυναμικής ψυχολογίας στο Λονδίνο,
συνεχίζοντας το έργο που ο Reich άρχισε στη Σκανδιναβία. Ο Stanley Keleman, από τους πρώτους
εκπαιδευτές της βιοενεργητικής, ανέδειξε τη σημασία του μυϊκού τόνου και του παλμού των ιστών στην
ψυχοθεραπεία. Τέλος, ο David Boadela ανέπτυξε, ξεκινώντας από τη βιοενεργητική προσέγγιση του
Reich, τη Βιοσύνθεση, που πρακτικά σημαίνει ενοποίηση της ζωής. (Η λέξη βιοσύνθεση χρησιμοποιήθηκε
αρχικά από το Άγγλο Francis Mott, του οποίου η μέθοδος βασίζεται στη βαθιά μελέτη της ενδομήτριας
ζωής).
«Η κεντρική έννοια της βιοσύνθεσης είναι ότι υπάρχουν τρία ενεργειακά ρεύματα ή βασικές ζωτικές ροές
που διατρέχουν το σώμα και συνδέονται με τα κυτταρικά ή σπερματικά στρώματα (εξώδερμα,
μεσόδερμα και ενδόδερμα) του γονιμοποιημένου ωαρίου, από το οποίο σχηματίζονται τα διαφορετικά
οργανικά συστήματα. Αυτά τα ρεύματα εκφράζονται ως ροή κίνησης κατά μήκος όλων των μυϊκών
καναλιών, ως ροή αντίληψης, σκέψεων και εικόνων μέσα από το νευροαισθητηριακό σύστημα και ως ροή
συγκινησιακής ζωής στον πυρήνα του σώματος δια μέσου των εσωτερικών οργάνων του σώματος.
Κάποια ένταση πριν από τη γέννηση ή κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας ή της ενήλικης ζωής
εμποδίζει την ενοποίηση αυτών των τριών ρευμάτων.
Στη βιοσύνθεση η θεραπευτική αποκατάσταση επιτυγχάνεται με την απελευθέρωση της αναπνοής και το
συναισθηματικό κεντράρισμα με την επανατόνωση των μυών και τη γείωση (grounding) της φυσικής
στάσης καθώς και του facing – αντιμετώπιση της εμπειρίας και τη διαμόρφωση της μέσω της οπτικής
επαφής και της λεκτικής επικοινωνίας.» (David Boadella, Lifestreams)
Κατά συνέπεια στη δουλειά μας, σαν σωματικοί θεραπευτές, έχουμε στόχο την ενοποίηση του ανθρώπου
στην πράξη, τη συγκίνηση και τη σκέψη. Χωρίς να αγνοούμε ότι αυτό που εκφράζεται σαν ορατό, στη
συμπεριφορά, στη σκέψη ή τη συγκίνηση εδράζεται σε κάτι πιο βαθύ, το οποίο εκφράζει την ουσία ή το
πνεύμα κάθε ανθρώπου. Ο λόγος λοιπόν, στην ψυχοθεραπεία, όταν θέλουμε να πάμε βαθιά δεν αρκεί.
Όπως δεν αρκεί η εκμάθηση…τεχνικών. Όλες οι μέθοδοι μπορούν και έχουν τη δυνατότητα να
βοηθήσουν τον άνθρωπο που υποφέρει, εξαρτάται όμως από τον καθένα τι ζητά και που θέλει να φτάσει.
Αλλού μας παίρνει η γνώση και αλλού η αναβίωση. Η αναβίωση εμπεριέχει τη γνώση, η δε γνώση είναι
επιφάνεια.