Yapı İşleri Sağlık ve Güvenlik Rehberi

1
Bu çalışma ; ilgili işveren yada vekillerine, proje inşaat başlamadan önce ve süresince iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuatlar ışığında, alınması gerekli
başlıca tedbirlerin uygulanması amacı ile tavsiye niteliğinde hazırlanmıştır.
İşverenler ve Vekilleri İçin İş Güvenliği
Bilgilendirme ve Önleyici Tedbirler
Rehberi
Gültekin Cangül - A Sınıf İş Güvenliği Uzmanı

YAPI İŞLERİNDE ALINMASI ve UYGULANMASI GEREKLİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE DAİR TEDBİRLER
Tarihin en eski mesleklerinden Yapı işleri inşaat sektörü, işin doğası gereği, birçok önemli tehlikeleri ve bunlardan
kaynaklı maddi hasarlı, yaralanmalı ya da ölümlü iş kazalarına yol açabilecek onlarca riskleri içermektedir.
Yapı işlerinde yaşanan kazaların nedenleri irdelendiğinde, aşağıdaki başlıca sebepleri görebilmekteyiz.
%40 Düşmeden kaynaklı kazalar
%14 Makinadan Kaynaklı kazalar
%14 Malzeme cisim düşmelerinden kaynaklı
kazalar
% 8 Elektrikten kaynaklı kazalar
%24 Diğer
(Depolama,Sevkiyat,Kazı,Hafriyat…)
Gibi oranlarda kazalar gerçekleşmektedir.
(2008 yılı SGK İstatistik rakamları baz alınmıştır.)
2
Giriş

İşverenin Yükümlülükleri
6331 - İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU
İşverenin genel yükümlülüğü
MADDE 4 – (1) İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede;
a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve
gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için
çalışmalar yapar.
b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.
c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.
ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır.
d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır.
(2) İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz.
(3) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği alanındaki yükümlülükleri, işverenin sorumluluklarını etkilemez.
(4) İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.
3

İşverenin genel yükümlülüğü
Risklerden korunma ilkeleri
MADDE 5 – (1) İşverenin yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde aşağıdaki ilkeler göz önünde bulundurulur:
a) Risklerden kaçınmak.
b) Kaçınılması mümkün olmayan riskleri analiz etmek.
c) Risklerle kaynağında mücadele etmek.
ç) İşin kişilere uygun hale getirilmesi için işyerlerinin tasarımı ile iş ekipmanı, çalışma şekli ve üretim metotlarının
önlemek, önlenemiyor ise en aza indirmek.
d) Teknik gelişmelere uyum sağlamak.
e) Tehlikeli olanı, tehlikesiz veya daha az tehlikeli olanla değiştirmek.
f) Teknoloji, iş organizasyonu, çalışma şartları, sosyal ilişkiler ve çalışma ortamı ile ilgili faktörlerin etkilerini
kapsayan tutarlı ve genel bir önleme politikası geliştirmek.
g) Toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik vermek.
ğ) Çalışanlara uygun talimatlar vermek.
4
6331 - İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU

5

Yaşanan iş kazaları analiz edildiğinde başlıca sebeplerin;
• Çok sayıda alt işveren (alt taşeron) ile çalışılması
• Çalışanların yeterince iş güvenliği eğitimleri almaması
• İşverenlerin, iş güvenliği bilincini yeterince farkına varmaması
• Çalışanların ortalama eğitim seviyelerinin vasatın altında
kalması
• Saha kontrol mekanizmasının yeterli olmaması
• Saha güvenlik önlemlerinin yetersizliği
• Kişisel koruyucu donanımlarının uygunsuz kullanımı ya da hiç
kullanılmaması
• Çalışanların yevmiye sistemi ile çalışması
• Makine ve iş ekipmanlarının bakım , kontrollerinin yetersiz
olması ya da hiç yapılmaması
Gibi etkenler sıralanmaktadır.
6

Personel Yönetimi
İşe başlamadan önce;
4857 sayılı İş Kanunu 75 inci maddesi gereği “Özlük Dosyası” oluşturması
gerekmektedir.
İşçi özlük dosyası
Madde 75 - İşveren çalıştırdığı her işçi için bir özlük dosyası düzenler. İşveren bu dosyada, işçinin
kimlik bilgilerinin yanında, bu Kanun ve diğer kanunlar uyarınca düzenlemek zorunda olduğu her
türlü belge ve kayıtları saklamak ve bunları istendiği zaman yetkili memur ve mercilere göstermek
zorundadır.
İşveren, işçi hakkında edindiği bilgileri dürüstlük kuralları ve hukuka uygun olarak kullanmak ve
gizli kalmasında işçinin haklı çıkarı bulunan bilgileri açıklamamakla yükümlüdür.
İşin düzenlenmesine ilişkin hükümlere aykırılık (1)
Madde 104 – 75 inci maddesindeki işçi özlük dosyalarını düzenlemeyen,76 ncı maddesinde
belirtilen yönetmelik hükümlerine uymayan işveren veya işveren vekiline bin iki yüz Türk Lirası
idari para cezası verilir.
7

Personel Yönetimi
8
İşçinin Özelliklerine Göre Özlük Dosyasında Bulunması Gereken Evraklar
Teşvikten faydalanılıyorsa bunu gösteren belgeler
Personel engelli ise Sakatlık Raporu Fotokopisi ya da aslı
Sakatlık indiriminden faydalanan işçi için Gelir İdaresi Başkalığından alınmış indirim yazısı
Eski Hükümlü, Terör Mağduru veya Engelli işçinin İŞKUR müracaat kayıt evrakı
İşçi 18 yaşından küçükse ebeveyninin muvafakatnamesi
Yabancı işçiler için çalışma izni kartı fotokopisi ya da izin belgesi
Nüfus cüzdanı fotokopisi , Nüfus kayıt örneği
İkametgâh Belgesi
Diploma fotokopisi
Sağlık raporu
Kan grubu kartı
Adli sicil kaydı
2 adet resim
Aile durumunu bildirir belge
Askerlik durumunu gösteren belge
İş Sözleşmesi / Hizmet Sözleşmesi
SGK işe giriş bildirgesi
İşe Girişte Personelden Mutlaka Temin Edilmesi Gereken Evraklar;

Personel Yönetimi
9
İşin Niteliğine Göre Özlük Dosyasında Bulunması Gereken Evraklar
Fazla mesai için işçinin onay verdiğini gösteren imzalı belge
Teslim edilen araç gereçler var ise bunların zimmet belgesi
Şoför işçi için ehliyet fotokopisi
İşçinin değişen vardiyalarla çalışması halinde haftalık çalışma saatlerini gösteren posta çizelgesi
İşe Devam Eden Personelin Bu Süreçte Özlük Dosyalarına Eklenmesi Gereken Evraklar
Yıllık izin, ücretsiz izin, mazeret izni ve benzeri izin belgeleri,
Doğum izni, çalışabilir/çalışamaz raporları, emzirme izni dilekçeleri,
İşçi hakkında tutulan tutanak, olay tespit formları, işçiden istenen savunma talep yazısı, işçinin savunması, işçiye verilen uyarılar,
İstirahat ve iş göremezlik raporları
İmzalı bordrolar/ücret pusulaları
Ücret Kesme cezası varsa nedenini gösteren belgeler
Maaş zammı, unvan değişikliği veya sosyal haklarında oluşan değişiklikleri bildiren yazılar, terfi ve nakil bildirimleri, görevlendirme yazıları,
Performans değerlendirme formları
İşçilerin, iş sağlığı ve güvenliği konusunda mesleki riskleri, alınması gerekli tedbirler ve yasal hak ve sorumluluklar konusunda bilgilendirme
belgeleri
İş kazası tutanağı
Geçici olarak bir başka işyerine devredilecek işçinin rızasını gösteren belge
İşçi hakkında yapılan tüm resmî yazışmalar

Personel Yönetimi
10
İşten Çıkışta Özlük Dosyasına Eklenmesi Gereken Evraklar
SGK işten ayrılış bildirgesi
İbraname
Çalışma Belgesi/Hizmet Belgesi
Fesih bildirimi
İstifa dilekçesi
Kıdem ve İhbar Tazminatı Bordroları
Haklı fesih varsa bu durumu kanıtlayan belgeler
İşçiye noterle yapılan bildirimler
İhbarname
Varsa Özlük Dosyasında Saklanmasında Fayda Olan Dosyalar
İşe Başvuru Formu
İş Teklif Formu
Evlilik cüzdanı fotokopisi
Referans mektupları
Özgeçmişler
Bakmakla yükümlü olunan kişilerin kimlik fotokopileri
Daha önceki işyerinden alınmış bonservis/hizmet/çalışma belgesi
O ay için bir önceki işyerinde Asgari Geçim İndiriminden faydalandığını gösteren belge

Personel Yönetimi
11
Şantiye Şefi
Şantiye Şefliği ve Yetki Belgeli Usta Çalıştırılması
Şantiye şefliği
MADDE 10 – (1) Şantiye şefinin, yapım işinin uzmanlık alanına uygun olmak üzere mimar, mühendis veya bunlara ilişkin
teknik öğretmen veya tekniker olması şarttır.
(2) Şantiye şefi; yapım işinin konusu, niteliği, büyüklüğü, imalâtın özel ihtisas gerektirip gerektirmediği de gözetilerek
belirlenir.
(3) 5 inci maddenin ikinci fıkrasındaki yapılar hariç, yapı ruhsatına tabi tüm yapılarda şantiye şefi bulundurulması
zorunludur.
(4) Yapı müteahhidi, bu maddedeki şartları haiz olması halinde şantiye şefliğini üstlenebilir. Bu durumda ayrıca şantiye şefi
bulundurma şartı aranmaz.
(5) Şantiye şefi, görev yaptığı ilin sınırları dışında başka bir ilde görev üstlenemez ve bu Yönetmelikte belirtilen toplam m2
sınırları aşılmamak kaydıyla aynı anda en fazla beş ayrı yapım işinin şantiye şefliğini üstlenebilir.
(6) Şantiye şefi, yapı müteahhidi adına, yapım işinin ruhsata ve ruhsat eki etüt ve projelere uygun olarak
gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan inşaat ve iş organizasyonunu sağlamak, mevzuatın öngördüğü her türlü tedbiri almak,
uygulamak ve uygulatmakla sorumludur.
(7) Şantiye şefi, inşaat ve tesisat işlerinde yetki belgeli usta çalıştırılmasından sorumludur.

Personel Yönetimi
12
Şantiye Şefi
(8) Şantiye şefi görev aldığı yapım işinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemin aldırılması yetkisine sahiptir.
Bu yetkinin yapı müteahhidi tarafından kullandırılmaması halinde şantiye şefi sorumlu tutulamaz.
(9) Şantiye şefi görev aldığı yapım işinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eksiklik ve kusurları, öneri ve önlemleri belirlemek, yapı
müteahhidine rapor etmek ve şantiyede görev alan ilgili kişilere bildirmekle yükümlüdür. Raporda yer alan hususların yerine
getirilmemesinden yapı müteahhidi sorumludur.
(10) Şantiye şefinin yapım işine dair görevi, yapı ruhsatının alınmasından itibaren başlayıp yapı kullanma izin belgesinin alınması ile son
bulur.
(11) Şantiye şefi görev aldığı yapım işine dair yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesini imzalamakla yükümlüdür.
(13) Mimar veya mühendis unvanlı şantiye şeflerinin aynı anda üslenebileceği işlerin toplamı 30.000m2 yi geçemez. Ancak yapım
işinin tek ruhsata bağlı veya toplu yapı niteliğinde olması halinde 30.000m2 yi geçmeme şartı aranmaz.
(14) Onikinci fıkradaki yapılar hariç olmak üzere, Bakanlıkça belirlenen mimarlık hizmetlerine esas yapı sınıflarından birinci, ikinci ve
üçüncü sınıf yapılar ve bodrumları ile birlikte toplam beş katı ve yapı inşaat alanı 2000m2 yi geçmeyen yapılarda teknik öğretmenler,
1500m2 yi geçmeyen yapılarda ise teknikerler meslek alanlarına uygun olarak şantiye şefliğini üstlenebilir.
(15) Mühendis, mimar ve teknik öğretmen unvanlı teknik personelin şantiye şefi olarak görev yaptığı 4857 sayılı İş Kanununun 81 inci
maddesi kapsamında yer alan inşaat ve tesisat işlerinde, şantiye şeflerinin iş güvenliği uzmanlığı belgesine haiz olması zorunludur.

Personel Yönetimi
13
Yetki belgeli usta çalıştırılması
MADDE 11 – (1) İnşaat ve tesisat işlerinde yetki belgeli usta çalıştırılması zorunludur.
(2) İnşaat ve tesisat işlerinde çalışan ustalara yetki belgesi 21/9/2006 tarihli ve 5544 sayılı Meslekî
Yeterlilik Kurumu Kanunu ve bu kanuna göre çıkarılan yönetmelikler çerçevesinde, MYK ve MYK
tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca verilir.
(3) Şantiyede yapılacak kontrollerde, ustalar yaptıkları işe uygun yetki belgelerini ibraz etmekle
yükümlüdür.
(4) Mesleklerin standartları ve yeterliliklerine ilişkin hususlar 5544 sayılı Meslekî Yeterlilik Kurumu Kanunu
çerçevesinde düzenlenir.

Organizasyonel ve Yönetim
Önlemleri
İş başlangıcından önce 4708 Sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun, 3194 sayılı İmar Kanunu ile diğer ilgili mevzuatlar
gereğince ilgili ruhsat ve izinlerin alınması sağlanmalıdır.
6331 Sayılı kanun gereği Sağlık ve Güvenlik Planı oluşturulmalı ve gerekli atamaların ve yetkillendirilmelerin yapılması
gereklidir.
Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliği
Sağlık ve Güvenlik Planı ; Muhtemel risklerin değerlendirilip yapı işi süreci boyunca sağlık ve güvenlik ile ilgili alınacak tedbirlerin, organizasyon yapısının,
çalışma yöntemlerinin ve bunlara ilişkin işlerin ne zaman ve kim tarafından yapılması gerektiğinin belirlendiği, aynı yapı sahasında faaliyet gösterecek farklı
işverenler, alt işverenler, kendi nam ve hesabına çalışan kişiler ve farklı çalışma ekipleri arasında sağlık ve güvenliğe dair hususların koordinasyonunun
sağlanması amacıyla yapı alanının tamamından sorumlu işveren veya proje sorumlusu tarafından hazırlanan veya hazırlanması sağlanan planı, tanımlar.
e) Yapı işleri sırasında ve yapı işleri bitirilip yapı kullanıma geçtikten sonra yüksekte yapılacak çalışmalarda kullanılmak üzere oluşturulacak yatay ve dikey
yaşam hatları için gerekli olan bağlantı noktaları ve yapısal düzenlemeler, projenin hazırlık aşamasında belirlenerek sağlık ve güvenlik planı ve sağlık ve
güvenlik dosyasında yer alır.
İSGKATİP Sözleşmesi
6331 sayılı kanun gereği çalışan sayısı oranında işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırmaları ya da dışarıdan hizmet
almaları ve Çalışma bakanlığı «İSGKATİP» programı üzerinden ve ayrıca ıslak imzalı olarak sözleşme imzalamaları
gereklidir. 14
Sağlık ve Güvenlik Planı

Organizasyonel ve Yönetim
Önlemleri
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLE İLGİLİ ÇALIŞAN TEMSİLCİSİNİN NİTELİKLERİ VE SEÇİLME USUL VE ESASLARINA İLİŞKİN TEBLİĞ
İşverenin yükümlülüğü
MADDE 4 – (1) İşveren; işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını göz önünde bulundurarak dengeli dağılıma özen
göstermek kaydıyla, çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla yeterli sayıda çalışan
temsilcisini görevlendirir.
(2) İşveren, çalışan temsilcisinin veya temsilcilerinin görevlerini yerine getirebilmeleri için gerekli imkânları sağlar.
(3) İşveren, işyerinde yetkili sendika veya sendikalar bulunması halinde işyeri sendika temsilcisini çalışan temsilcisi olarak görevlendirir.
(4) Çalışan temsilcisinin seçilmesi veya atanması ile ilgili gerekli tüm iş ve işlemler işveren tarafından yerine getirilir.
(5) İşveren seçim veya atama yoluyla görevlendirilen çalışan temsilcilerini işyerinde ilân eder.
Çalışma Sahasının Güvenlik Önlemleri Alınması Uygulanması
İş güvenliği faaliyetleri ve düzeninin sağlanması, çalışanlarla olan iletişimin sağlanması , çalışma sahasının
kontrolü gibi görevlerin yerine getirilmesi amacı ile, gerekli eğitimleri almış ve ilgili konularda yeterliliklere
sahip «İş Güvenliği Formeni» ataması yapılması uygun olacaktır.
15
Çalışan Temsilcisi

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ
İşverenin sağlık ve güvenlik kayıtları ve onaylı deftere ilişkin yükümlülükleri
5) Onaylı defterin asıl sureti işveren, diğer suretleri ise iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi tarafından saklanır. Defterin
imzalanması ve düzenli tutulmasından işveren sorumludur. Teftişe yetkili iş müfettişlerinin her istediğinde işveren onaylı defteri
göstermek zorundadır.
«Tespit öneri defteri iş başlangıcından önce alınır ve onaylatılır.»
16

17
İlk basamak, yüksekte çalışmaktan uygulanabilir olduğu sürece kaçınılması ve yüksekte çalışmaya olan ihtiyacın ortadan
kaldırılmasıdır. Yapı tasarım ve planlama aşamalarında bu hususun dikkate alınmasıyla tehlikeye maruziyet en baştan
ortadan kaldırılabilir. Prefabrik çatı elemanlarının yerde montajının yapılması, uzatılabilir kolu olan boya ruloları vb.
ekipmanların kullanılması, boyama vb. işlerin malzeme/tesisat yerine yerleştirilmeden önce yapılması, yerinde imalattan
ziyade prekast beton yapıların tercih edilmesi gibi hususlar tehlikenin ortadan kaldırılmasına örnek verilebilir.
Yüksekte Güvenli Çalışmanın ve Düşmeden Korunma Temel Prensipleri
Saha Riskleri Önleyici Tedbirler Uygulamalar

18
Tehlikenin ortadan kaldırılması söz konusu değilse ve çalışmanın yüksekte yapılması zorunluysa, hâlihazırdaki güvenli
çalışma yerlerinin seçimi, doğru iş ekipmanlarının kullanımı ve diğer tedbirlerin alınmasıyla güvenli erişim ve çalışma
ortamı sağlanarak düşmenin önüne geçilmeli, çalışanlar tehlikeden izole edilmelidir. Güvenli çalışma platformları,
korkuluk sistemleri, bariyerler, sabit ve hareketli iskeleler, cephe platformları, yükseltilebilir iş platformları gibi ekipmanlar
kullanılarak çalışanların düşmesi önlenmelidir. Tehlikenin ortadan kaldırılamadığı ve çalışanların izole edilemediği
durumlarda ise düşme mesafesi ve düşme neticesinde oluşabilecek sonuçların şiddeti uygun ekipmanların kullanımı ile
minimize edilmelidir. Çalışanın hareket alanını kısıtlayan sistemler, düşmeyi önleyici sistemler, pozisyon alma
(konumlanma) sistemleri, tam vücut emniyet kemerleri, iple erişim sistemleri, düşmeyi durdurma sistemleri kullanılarak
düşme riski, düşme mesafesi ve oluşacak muhtemel sonuçların şiddeti asgari düzeye indirilmelidir

19
Çalışmaya başlamadan önce işin yapılacağı ortam ile ilgili mutlaka bir takım hazırlıklar gerekmektedir. Bu hazırlık aşağıdaki konuları
içermelidir. Yüksekte yapılacak çalışmaların mümkünse zemin seviyesinde yapılması veya yüksekte yapılacak faaliyetlerin
azaltılması öncelikli olmalıdır.
Risk değerlendirmesi yapılması ve alınması gereken önlemlerin belirlenmesi
Çalışanların yüksekte çalışma teknikleri, çalışma alanındaki tehlikeler, toplu koruma önlemleri, KKD ve teknik malzemeler
konularında eğitimlere tabi tutulması ve bu eğitimlerin belgelenmesi ,Çalışanların yüksekte çalışmalarında sakınca olmadığına
dair sağlık raporlarının düzenlenmiş olması , Çalışma izninin alınması , Çalışma planının hazırlanması ve çalışanların bu konuda
bilgilendirilmesi , Yüksekte yapılacak çalışmalarda öncelikli adam-sepet, sepet vinçler gibi teknolojik ekipmanların sağlanması
Yüksekte yapılacak çalışmalarda öncelikli toplu koruma (korkuluk ve bariyer ile güvenlik ağ sistemleri) önlemlerinin sağlanması
gereklidir.

20
Toplu koruma önlemlerinin alınamadığı durumlarda, kişisel koruyucu donanım, hayat hatları ve yüksekte güvenli çalışmayı sağlayacak
ekipmanın hazırlanması ,Yüksekte yapılacak çalışmaların devamlı süpervizyonu için teknik personel görevlendirilmesi, Yüksekte altlı-
üstlü ve eş zamanlı yapılacak çalışmaların koordine edilmesi, alt kotlarda riskli alanların çevrilerek erişime kapatılması gereklidir.
Çalışma alanı için muhtemel acil durumlar için hazırlık yapılması , Yüksekte askıda kalma
durumunda, personel kurtarma yönteminin belirlenmesi , Şiddetli rüzgar, yağmur ihtimallerine
karşı hava tahmin raporlarının sağlanması gereklidir.
Çalışmaya başlamadan önce risk değerlendirmesi sırasında güvensiz durumları tespit ederken
aşağıdaki konulara özellikle dikkat edilmelidir:
* Çalışma alanlarına erişim için kullanılacak araçlar,
* Çalışma alanında personelin üzerinde bulunacağı döşeme, platform vb. yüzeyler,
* Çalışma alanında personelin kullanacağı yürüme yolları,
* Çalışma alanındaki muhtemel kırılgan yüzeyler
Çalışma esnasında kullanılması planlanan malzeme, alet ve ekipmanlar, Yüksekte yapılacak montaj çalışmalarında kullanılacak kaldırma
ekipmanları, Çevresel şartlar (aydınlatma, hava ve zemin koşulları), Çalışma alanındaki tertip düzen ile temizlik durumu sürekli olarak
kontrol ve takibi sağlanmalıdır.
Yüksekte çalışma ekipmanı, hayat (yaşam) hatları ile kişisel koruyucu donanımlardaki aksaklıklar ve eksiklikler, Yüksekte çalışma
yapacak personelin niteliği ve sağlık durumu, Yüksekte altlı-üstlü ve eş zamanlı yapılacak çalışmaların koordinasyonu,
Çalışma alanındaki diğer muhtemel aksaklıklar belirlenmelidir.

21
Muhtemel kaza ve acil durumlar için gerekli önlemler alınmış olmalıdır. Kişinin kurtarılması için gerekli ekipmanlar mevcut
olmalıdır. Kurtarmadan kimlerin sorumlu olacağı, neler yapacağı ve haberleşme yöntemleri belirlenmiş olmalıdır.
İlk yardım prosedürü doğru uygulanmalıdır. Görevli kişilerin eğitimleri eksiksiz olmalıdır.
Yapılacak her işte; İş öncesi, işin yapıldığı an ve iş sonrası diye planlama yapılmalıdır.
Yüksekte yapılacak işler için en doğru yöntem bulunmalı;
Yüksekte geçirdiğimiz süre en aza indirilmeli ve düşme olasılığı azaltılmalıdır.

22
YÜKSEKTEN DÜŞMELERE KARŞI ACİL EYLEM PLANI
Askı Travması
Vücut kuşağı etkili patoloji, askı senkopal vakası, uzun süreli devinimsiz asılma sendromu veya basitçe iniş sonrası bayılma olarak
adlandırılan durum, olasılıkla yaralanmalara ve hatta hemen ele alınmazsa ölümlere dahi neden olmaktadır. Bu durum karşısında
askıda kalan personelin emniyet kemeri hemen çıkarılamamalıdır. Askıda kalan personele 10 dakika içerisinde müdahale edilmesi
gerekir.
Uzun süre askıda kalan personelde meydana gelecek kan dolaşım
bozukluğu; zamanında doğru müdahale edilmez ise can kaybına
neden olabilir.
30 dakikanın üstünde yapılan çalışmalarda iş oturağı, footlop
kullanılmalı ve personel ayaklarını basabileceği platform üzerinde
geçip kan dolaşımını düzenlemelidir. Askıda kalan personelin
çevredeki fiziksel engellere çarptığı düşünülerek boyun ateli
takılmalıdır
Askıda kalan personel, eğitimli kişiler tarafından uygun kurtarma
teknikleri ve ekipmanlar ile indirilmeli, sırt dik duracak şekilde bir
yere yaslanmalı, ayaklar karın boşluğuna doğru kırılmalı ve
açılmaması için perlon vb. malzeme ile sabitlenmelidir. 5-10 dakika
bekletildikten sonra kendisine gelmeyen kazazede (şok halinde
bulunan) koma pozisyonunda sedyeye alınarak hastaneye tahliyesi
sağlanır

YÜKSEKTE ÇALIŞMALARDA TOPLU KORUMA
(Düşmelere ve Malzeme, Ekipman Düşmelerine Karşı)
Korkuluklar
a) Platformdan en az bir metre yükseklikte ve herhangi bir yönden gelebilecek en az 125 kilogramlık yüke dayanıklı ana korkuluk,
b) Platforma bitişik, en az 15 santimetre yüksekliğinde topuk levhası,
c) Topuk levhası ile ana korkuluk arasında açıklıklar 47 santimetreden fazla olmayacak şekilde konulan ara korkuluk,
(Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği Madde:5/2-a Ek-IV/A-4, 6)
23

Betonarme platformların döşeme kenarlarında, asansör, merdiven, baca, şaft, aydınlatma boşlukları gibi döşemelerde süreksizlik
meydana getiren boşluklarda, duvar ve perde duvar gibi yapı elemanları arasında süreksizlik meydana getiren pencere ve benzeri
boşluklarda çalışanların veya malzemelerin düşmesini engelleyecek toplu koruma tedbirleri alınır.
(Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği Madde:5/2-a Ek-IV/A-4)
24

25
HAVA YASTIKLARI
Yüksekliği az olan ve diğer önlemlerin yetersiz ya da
kullanılamadığı durumlarda, Toplu Koruma önlemi
düşmelere karşı kullanılabilecek alternatif
yöntemdir. Kurulumu , kullanımı ve taşınması
pratiktir.

26
HAVA YASTIKLARI
Yüksekliği az olan ve diğer önlemlerin yetersiz ya da kullanılamadığı, durumlarda, Toplu Koruma önlemi düşmelere karşı
kullanılabilecek alternatif yöntemdir. Kurulumu , kullanımı ve taşınması pratiktir.

Çalışma platformları ve geçitler kişileri düşmekten ve düşen cisimlerden koruyacak şekilde yapılır, boyutlandırılır, kullanılır ve
muhafaza edilir.
Yapı alanında, cisimlerin düşerek tehlike oluşturabileceği bölgelere girişler önlenir veya gerektiğinde kapalı geçitler yapılır.
Geçitler
27

Güvenlik Ağları
Çalışma yerlerinde çalışanların güvenliği öncelikle, güvenli korkuluklar, düşmeyi önleyici platformlar, bariyerler, kapaklar,
çalışma iskeleleri, güvenlik ağları veya hava yastıkları gibi toplu koruma tedbirleri ile sağlanır.
(Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği Madde:5/2-a Ek-IV/A-2/ç)
28

Güvenlik Ağları
Kullanılan güvenlik ağları; malzeme özellikleri, yapılan statik ve dinamik dayanım deneyleri ile bağlantı ve kurulum şartları bakımından
TS EN 1263-1 ve TS EN 1263-2 standartlarına ve ilgili diğer ulusal standartlara, konu ile ilgili ulusal standart bulunmaması halinde ilgili
uluslararası standartlara uygun olması sağlanır ve yapılan işe uygun tipte güvenlik ağı seçilir. Yapı alanında kullanılan güvenlik ağının
kullanma kılavuzu işyerinde bulundurulur. Güvenlik ağları standartlara ve kullanım kılavuzuna uygun şekilde kurulur.
29

Betonarme platformların döşeme kenarlarında, asansör, merdiven, baca, şaft, aydınlatma boşlukları gibi döşemelerde süreksizlik
meydana getiren boşluklarda, duvar ve perde duvar gibi yapı elemanları arasında süreksizlik meydana getiren pencere ve benzeri
boşluklarda çalışanların veya malzemelerin düşmesini engelleyecek toplu koruma tedbirleri alınır.
Güvenlik Perdeleri
Herhangi bir sebeple betonarme platform kenarında güvenli korkuluğun bir kısmının geçici olarak kaldırılmasının gerektiği
durumlarda, bu alanlarda gerekli güvenlik tedbirleri alınır ve çalışanlara uygun kişisel koruyucu donanımlar verilir.
Çalışma platformları ve geçitler kişileri düşmekten ve düşen cisimlerden koruyacak şekilde yapılır, boyutlandırılır, kullanılır ve
muhafaza edilir.
30

Düşmelere Karşı Kişisel Koruyucu Donanımlar
Toplu koruma tedbirlerinin düşme riskini tamamen ortadan kaldıramadığı, uygulanmasının mümkün olmadığı, daha büyük tehlike
doğurabileceği, geçici olarak kaldırılmasının gerektiği hallerde, yapılan işlerin özelliğine uygun bağlantı noktaları veya yaşam hatları
oluşturularak tam vücut kemer sistemleri veya benzeri güvenlik sistemlerinin kullanılması sağlanır. Çalışanlara bu sistemlerle beraber
yapılan işe ve standartlara uygun bağlantı halatları, kancalar, karabinalar, makaralar, halkalar, sapanlar ve benzeri bağlantı tertibatları;
gerekli hallerde iniş ve çıkış ekipmanları, enerji sönümleyici aparatlar, yatay ve dikey yaşam hatlarına bağlantıyı sağlayan halat tutucular
ve benzeri donanımlar verilerek kullanımı sağlanır.
(Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği Madde:5/2-a Ek-IV/A-2/d)
Herhangi bir sebeple betonarme platform kenarında güvenli korkuluğun bir kısmının geçici olarak kaldırılmasının gerektiği durumlarda,
bu alanlarda gerekli güvenlik tedbirleri alınır ve çalışanlara uygun kişisel koruyucu donanımlar verilir.
Tam Vücut Kemer Sistemi / Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri
CE / EN 361 Paraşüt tipi emniyet kemerİ
31

gerekli hallerde iniş ve çıkış ekipmanları, enerji sönümleyici aparatlar, yatay ve dikey yaşam hatlarına bağlantıyı sağlayan halat
tutucular ve benzeri donanımlar verilerek kullanımı sağlanır.
Yaşam Halatları (EN795-2012 yatay yaşam halatları) (EN353-1 dikey yaşam hatları)
YATAY YAŞAM HALATI (HATTI) 32

Karabinalar – D Halkası - Kancalar
gerekli hallerde iniş ve çıkış ekipmanları, enerji sönümleyici aparatlar, yatay ve dikey yaşam hatlarına bağlantıyı sağlayan halat
tutucular ve benzeri donanımlar verilerek kullanımı sağlanır.
Karabina (CE – EN362) D Halkası Kanca Karabina(CE-EN 362)
33

Halat Tutucular
yapılan işe ve standartlara uygun bağlantı halatları, kancalar, karabinalar, makaralar, halkalar, sapanlar ve benzeri bağlantı
tertibatları; gerekli hallerde iniş ve çıkış ekipmanları, enerji sönümleyici aparatlar, yatay ve dikey yaşam hatlarına bağlantıyı
sağlayan halat tutucular ve benzeri donanımlar verilerek kullanımı sağlanır.
Halat Tutucular ( EN 353-2 – CE)
34

Enerji Sönümleyiciler
gerekli hallerde iniş ve çıkış ekipmanları, enerji sönümleyici aparatlar, yatay ve dikey yaşam hatlarına bağlantıyı sağlayan halat tutucular
ve benzeri donanımlar verilerek kullanımı sağlanır.
Enerji Sönümleyiciler / Şok Tutucular (CE EN 355 )
35

36
Yaşam Halatları (Hattı)
Yüksekte çalışma yapacak olan personelin paraşüt tipi emniyet kemerini düşüş durdurucu ile bağlayacağı ve çalışırken güvenli bir şekilde
hareket edebileceği şekilde tasarlanmış, hem yatay hem de dikey olarak kurulabilen çelikten ya da uygun standartlarda (EN 795:2012
Class C ve EN 353-1:2014 ) dokuma halatlardan kurulan düşme engelleyici sistem elemanlarıdır.

Yapı İşlerinde Kişisel Koruyucu Donanımlar
İşverenler, çalışanlarına, standartlara uygun ve CE işaretli kişisel koruyucu donanım temin etmekle yükümlüdür.
(İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Madde:26/1-o, Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği Madde:5/2-a Ek-IV/A-11)
37
(KKD)

Yapı İşlerinde Kişisel Koruyucu Donanımlar
Solunum Koruyucular (CE-EN 149)
MADDE 7 – (1) İşveren, yapılacak risk değerlendirmesi sonucu alınacak iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri ile kullanılması gereken
kişisel koruyucu donanımı belirler.
(KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN İŞYERLERİNDE KULLANILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK)
Genel kural
MADDE 5 – (1) Kişisel koruyucu donanım, risklerin, toplu korunmayı sağlayacak teknik önlemlerle veya iş organizasyonu ve çalışma
yöntemleriyle önlenemediği, tam olarak sınırlandırılamadığı durumlarda kullanılır. Kişisel koruyucu donanım, iş kazası ya da meslek
hastalığının önlenmesi, çalışanların sağlık ve güvenlik risklerinden korunması, sağlık ve güvenlik koşullarının iyileştirilmesi amacıyla
kullanılır. İşveren, toplu korunma tedbirlerine, kişisel korunma tedbirlerine göre öncelik verir.
(KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN İŞYERLERİNDE KULLANILMASI HAKKINDA YÖNETMELİK)
Kulak Koruyucular (EN352/1/2/3) Baret (EN397)
El Koruyucular (EN 420)
38

Yapı İşlerinde Kişisel Koruyucu Donanımlar TSE / EN Standartları
Gövde Koruyucuları EN Standartları:
EN 340 Genel İş Elbiseleri
EN 343 Yağmurluk
EN 465 Kimyasal Koruyucu Elbise
EN 467 Sıvı Kimyasallara Karşı Koruyucu Giysiler
EN 470 Önlüklerin Genel Özellikleri
EN 471 Fosfor İşaretli Elbiseler
EN 469 - EN 531 Isı ve Alevden Koruyucu
Ayak Koruyucuları EN Standartları:
EN 345 Güvenlik Ayakkabısı 200 jull
EN 346 Güvenlik Ayakkabısı 100 jull
EN 347 Güvenlik Ayakkabısı Minimal Risk
Kulak Koruyucuları EN Standartları:
EN 352-1 Kulaklıklar
EN 352-2 Kulak Tıkaçları
EN 352-3 Kulaklı Baretler
Göz Koruyucuları EN Standartları:
EN 166 Genel Özellikler
EN 167 Optik Test Metodları
EN 168 Farklı Optik Test Metodları
EN 169 Kaynak Filtreleri
EN 170 Ultraviole Filtreler
EN 171 İnfaret Filtreler
EN 175 Kaynak Siperleri, Başlıklar
EN 207-208 Laser Filtreler
EN 379 Elektronik Kaynak Başlıkları
Emniyet Kemeri EN Standartları:
EN 353 Emniyet Kemeri Halatı Frenleme Sistemi
EN 355 Yüksekten Ani Düşmeyi Önleyici Şok Absorbarları ve Emniyet
Halatları
EN 358 Bel Tipi Emniyet Kemeri ve Emniyet Halatı
EN 360 Yüksekten Ani Düşmeyi Önleyici Geri Sarmalı ve Ataletli Tip
makaralar, aparatlar ve Örgü Kolonlu Halatlar
EN 361 Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri
EN 362 Emniyet Kancası
39

El Koruyucuları EN Standartları:
EN 374 Kimyasal Madde ve Mikro Organizma Eldivenleri
EN 374-2 Kimyasal Maddeyi İçine Alma Direnci (3 kademe)
EN 374-3 Kimyasal Maddeyi İçine Alma Direnci (6 kademe)
EN 388 Anti Statik - Mekanik İş Eldivenleri
EN 407 Sıcak İş ve Isı Eldivenleri
EN 420 Genel Amaçlı Eldivenler
EN 421 İyoize Işınlara - Rasyasyona Karşı Eldivenler
EN 511 Soğuk İş Eldivenleri
EN 659 Yangınla Mücadele Eldivenleri
Yapı İşlerinde Kişisel Koruyucu Donanımlar EN Standartları
Solunum Sistemi Koruyucuları EN Standartları:
EN 136 Tam Yüz Maskeleri
EN 137 Solunum Tüp ve Sırtlıkları
EN 139 Temiz Hava Beslemeli Maskeler
EN 140 Yarım Yüz Maskeleri
EN 141 Gaz Buhar Filtreleri
EN 143 Partikül (zerrecik) Filtreleri
EN 146 Kendinden Hava Beslemeli Başlık Maskeler
EN 149 Bakım Gerektirmeyen Maskeler
EN 403 Kaçış Maskeleri
EN 405 Bakım Gerektirmeyen Gaz - Buhar Maskeleri (filtreleri
değiştirilmeyen maskeler)
Baş Koruyucuları EN Standartları:
EN 397 Baret
40

41
BARET
REFLEKTÖRYELEK
YAĞMURLUK
İŞELBİSESİ
GÜVENLİKAYAKKABISI
ELEKTRİKYALITIMLIAYAKKABI
TOZMASKESİ
FİLTRELİKORUYUCUSOLUNUM
MASKESİ(YARIM)
FİLTRELİKORUYUCUSOLUNUM
MASKESİ(TAMYÜZ)
GÜVENLİKGÖZLÜĞÜ
VİZÖRBAŞLIK
YALITKANELDİVEN
İŞELDİVENİ
DERİELDİVEN
PARAŞÜTTİPİEMNİYETKEMERİ
EMNİYETKEMERİENERJİ
ABSORBLAYICI
KULAKKORUYUCUTIKAÇ
KULAKKORUYUCUMANŞON
KAYNAKÇIMASKESİ
KAYNAKÇIÖNLÜĞÜ
KAYNAKÇIELDİVENİ
ÇİZME
DERİKAYNAKÇITOZLUĞU
TS EN
397
TS EN
471
TS EN
343+A1/
A C
TS EN
863
TS EN
345 /
346
/347
TS EN
50321
TS EN
149+A1
FFP2/
P 3
TS EN
140
TS EN
136
TS EN
166 /167
TS EN
166 /
170 /
917
TS EN
60903
TS EN
388
TS EN
388 /
420
TS EN
361
TS EN
355
TS EN
352/2
TS EN
352/3
TS EN
175
TS EN
469 /
531
TS EN
407
TS EN
345/1
TS EN
469 /
531
MONTAJ İŞLERİ X X X2 X X X X X X1 X1 X
BAKIM ONARIM
İŞLERİ
X X X2 X X X X X X1 X1 X
BETON İŞLERİ X X X2 X X X X X X1 X1 X
HAFRİYAT İŞLERİ X X X2 X X X X X X
YÜKSEKTE
ÇALIŞMALAR
X X X2 X X X X X X X X
KAYNAK İŞLERİ X X X X X1 X1 X X X X X
ELEKTRİK İŞLERİ X X X2 X X X X3 X X
HAFRİYAT İŞLERİ X X X2 X X X X X X1 X1 X
TAŞIMA /
DEPOLAMA İŞLERİ
X X X2 X X X X
METAL İŞLERİ X X X2 X X X X X X1 X1 X
X : Kullanılması Zorunludur. X1: Çalışılan yer düşme riski varsa kullanılacaktır. X2: Hava yağmurlu ise. X3: Kapalı ortamda çalışılacak ise
PERİTON İŞ SAĞLIĞI
VE GÜVENLİĞİ A.Ş.
www.peritonosgb.com
FAALİYET TÜRÜNE GÖRE KULLANILACAK KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARI VE STANDARTLARI

İŞ EKİPMANLARI
İLGİLİ MEVZUAT - İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ
İşverenlerin Yükümlülükleri
Genel yükümlülükler
MADDE 5 – (1) İşveren, işyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik
yönünden zarar vermemesi için gerekli tüm tedbirleri alır.
(2) İşveren:
a) İş ekipmanını seçerken işyerindeki özel çalışma şartlarını, sağlık ve güvenlik yönünden tehlikeleri göz önünde bulundurarak, bu
ekipmanın kullanımının ek bir tehlike oluşturmamasına dikkat eder.
b) İş ekipmanının, çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden tamamen tehlikesiz olmasını sağlayamıyorsa, kabul edilebilir risk seviyesine
indirecek uygun önlemleri alır.
42

43
İş ekipmanının kontrolü
MADDE 7 – (1) İşyerinde kullanılan iş ekipmanının kontrolü ile ilgili aşağıdaki hususlara uyulur.
a) İş ekipmanının güvenliğinin kurulma ve montaj şartlarına bağlı olduğu durumlarda, ekipmanın kurulmasından
sonra ve ilk defa kullanılmadan önce ve her yer değişikliğinde ekipmanın, periyodik kontrolleri yapmaya yetkili
kişiler tarafından kontrolü yapılır, doğru kurulduğu ve güvenli şekilde çalıştığını gösteren belge düzenlenir.
b) İşverence, arızaya sebep olabilecek etkilere maruz kalarak tehlike yaratabilecek iş ekipmanının;
1) Periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce periyodik kontrollerinin yapılması,
2) Çalışma şeklinde değişiklikler, kazalar, doğal olaylar veya ekipmanın uzun süre kullanılmaması gibi iş
ekipmanındaki güvenliğin bozulmasına neden olabilecek durumlardan sonra, arızanın zamanında belirlenip
giderilmesi ve sağlık ve güvenlik koşullarının korunması için periyodik kontrolleri yapmaya yetkili kişilerce gerekli
kontrollerin yapılması,sağlanır.
c) Kontrol sonuçları kayıt altına alınır ve yetkililer her istediğinde gösterilmek üzere uygun şekilde saklanır.
(2) İş ekipmanı işletme dışında kullanıldığında, yapılan son kontrol ile ilgili belge de ekipmanla birlikte
bulundurulur.
Proje yapım süresince kullanılan tüm iş ekipmanları periyodik
bakım ve kontrolleri yetkililerce yapılmalı ve yapılan tüm
faaliyetlerin kaydı tutulmalıdır. İş ekipmanlarının ehil olmayan,
operatörlük belgesi ya da mesleki yeterlilik sertifikası olmayanların
kullanmalarına müsaade edilmemelidirler.

İskeleler
1-Üretici firmadan sağlamlık ve dayanıklılık hesapları temin edilmelidir. Eğer mümkün değilse yapılması ya da yaptırılması gereklidir. Öncelikle sağlamlık ve
dayanıklılık hesabı mevcut olmayan iskelelerin kullanılması mümkün değildir.
Yasal Dayanak
B) Yapı Alanlarındaki Özel Asgari Şartlar
-İskeleler
19– Seçilen iskelenin kurulum ve kullanım şekline göre sağlamlık ve dayanıklılık hesapları üreticiden temin edilir, mevcut değilse yapılır veya yaptırılır. Bu
hesaplar yapılmadan veya yapılan hesaplar sonucunda iskelenin güvenli olmadığının tespit edilmesi halinde iskeleler kullanılamaz
2- Üretimde kullanılan tüm iskelelerin sağlamlık ve dayanıklılık hesabı yapılmalıdır.
Yasal Dayanak
İş Ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik yönetmeliği
4.3. İskelelerin kullanımı ile ilgili özel hükümler
4.3.1. Seçilen iskelenin sağlamlık ve dayanıklılık hesabı mevcut değilse veya var olan hesaplar seçilen iskele tipinde tasarlanan yapısal değişikliklere uygun
değilse veya iskelenin genel olarak alışılmış standart konfigürasyonlara uygun yapıda imal edilmemiş olduğu durumlarda bunların sağlamlık ve dayanıklılık
hesapları yapılır. Bu hesaplar yapılmadan iskeleler kullanılamaz.
İŞ EKİPMANLARI
44

3- Üst yönetim tarafından; iskelelerin kurma , kullanma ve sökme planı hazırlayacak yada hazırlattıracak ve onaylayacak bir inşaat müh.yada teknikerin
görevlendirilmesi gereklidir. Tüm iskeleler onaylı olmak zorundadır.
Yasal Dayanak:
4.3. İskelelerin kullanımı ile ilgili özel hükümler
4.3.2. Seçilen iskelenin karmaşıklığına bağlı olarak kurma, kullanma ve sökme planı; yapı işlerinde inşaat mühendisi, inşaat teknikeri veya yüksek teknikeri;
gemi inşası ve sökümü işlerinde ise gemi inşa mühendisi tarafından yapılır veya yaptırılır. Bu plan, iskele ile ilgili detay bilgileri içeren standart form
şeklinde olabilir.
4-İskelelerde , kurulma , sökülme veya değişiklik yapacak çalışanların , yönetmelikte belirtilen konular hakkında yetkili gemi inşaat müh. , teknikeri
tarafından yeterli eğitim vermeleri gereklidir.
Yasal Dayanak:
4.3.6. İskelelerin kurulması, sökülmesi veya üzerinde önemli değişiklik yapılması, görevli
inşaat mühendisi, inşaat teknikeri veya yüksek teknikeri; tersanelerde ise gemi inşaatı
mühendisi gözetimi altında ve bu Yönetmeliğin 11 inci maddesi uyarınca, özel riskleri ve
ayrıca aşağıda belirtilen hususları kapsayan konularda yapacakları işle ilgili yeterli eğitim
almış çalışanlar tarafından yapılır.
a) İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması ile ilgili planların anlaşılması,
b) İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması sırasında güvenlik,
c) Çalışanların veya malzemelerin düşme riskini önleyecek tedbirler,
ç) İskelelerde güvenliği olumsuz etkileyebilecek değişen hava koşullarına göre alınacak
güvenlik önlemleri,
d) İskelelerin taşıyabileceği yükler,
e) İskelelerin kurulması, sökülmesi veya değişiklik yapılması işlemleri sırasında ortaya
çıkabilecek diğer riskler.
45

5-Kurma sökme planları ; ilgili çalışanlara (iskele kurma-sökme ekibi) dağıtılmalıdır.
Yasal Dayanak:
4.3.6.1. Gözetim yapan kişi ve ilgili çalışanlara gerekli talimatları da içeren EK-II madde 4.3.2.’de belirtilen kurma ve sökme planları verilir
46

6-Tüm iskeleler en fazla 6 ayda bir periyodik kontrolleri , gemi inşa mühendisi ya da inşaat müh. tarafından yapılmalıdır.
Yasal Dayanak:
Yapı İskeleleri(5),(6) Standartlarda süre belirtilmemişse 6 Ay (TS EN 1495 + A2, TS EN 1808 ve TS EN 12811-3) standartlarında belirtilen kriterlere uygun olarak
ve EK- II’ nin 4 üncü maddesinde belirtilen hususlar dikkate alınarak yapılır.(5) İskelelerin periyodik kontrolleri mühendislik ve mimarlık fakültelerinden inşaat
ve makine mühendisliği ile mimarlık bölümü mezunları makine ve inşaat teknikeri veya yüksek teknikerleri, gemi inşası işlerinde ise gemi inşaatı mühendisi
tarafından yapılır.
7-İskeleler üzerinde görülebilir azami yük etiketi olmalıdır.
Yasal Dayanak:
EK II - (6) İskeleler, üzerlerinde taşıyabileceği azami yük görünecek şekilde işaretlenir.
8-Tüm iskeleler yönetmelikte belirtilen aralıklarda kontrolleri yapılmalı , raporlanmalı raporu olmayan yada teknik olarak
uygunsuz raporlanan iskelelerde çalışma yapılmamalıdır.
Yasal Dayanak:
İskelelerde genel tedbirler
25– İskeleler aşağıda belirtilen durumlarda işveren tarafından görevlendirilen ehil bir kişi tarafından kontrole tabi
tutularak, iskeleler ile ilgili özel tedbirlerde belirtilen hususları içeren kontrol raporu hazırlanır, rapor sonucunda sadece
güvenli olduğu tespit edilen iskelelerde çalışma yapılır;
a) Kullanılmaya başlamadan önce,
b) Haftada en az bir kez,
c) Üzerinde değişiklik yapıldığında,
ç) Belli bir süre kullanılmadığında,
d) Sismik sarsıntı, kuvvetli rüzgârlar gibi olumsuz hava şartlarına veya denge ve sağlamlığını etkileyebilecek diğer koşullara
maruz kaldığında.
47

9-Yüksekte yapılan tüm çalışmaları sağlık ve güvenlik şartlarının koordinasyonunu , gözetimini ve kontrolünü sağlayacak ehil bir kişinin görevlendirilmesi
sağlanmalıdır.
Yasal Dayanak :
Yapı alanları için asgari sağlık ve güvenlik şartları
A) Yapı alanındaki çalışma yerleri için genel asgari şartlar
Yüksekte çalışma
ğ) Yüksekte yapılan çalışmalar işveren tarafından görevlendirilen ehil bir kişinin gözetim ve kontrolü altında gerçekleştirilir.
10-KKD (Kişisel koruyucu donanımlar) ile yüksekte çalışma donanım ve aksesuarlarının periyodik kontrollerinin sağlanması ve bir birim tarafından
takibinin yapılması gerekmektedir.
Yüksekte çalışma donanımları; karabina,yaşam halatları,kanca,bağlantı halatları ,enerji sönümleyici aparatlar, halkalar, vb.
KKD ; Paraşüt tipi emniyet kemerleri
Yasal Dayanak:
f) Yüksekte güvenli çalışma donanımlarının, düzenli olarak kontrol ve bakımlarının yapılması sağlanır. Uygun olmayan donanımların kullanılması engellenir.
48

11-Tüm çalışanların yüksekte çalışmalarda olası tehlike ve riskler ile KKD kullanımının gösterilmesi konusunda eğitilmeleri ve bu
eğitimlerin belgelendirilmesi gereklidir.
Yasal Dayanak:
g) Bu alanlarda çalışanlara yüksekte çalışmayla ilgili tehlike ve riskler konusunda bilgilendirme yapılarak gerekli eğitim verilir.
49

12- İskele sistemi, yapıya yatay ve düşey kuvvetlere karşı bağ telleri ile ankranjlanmış olup uygun yöntemlerle sabitlenmelidirler. İskele sisteminde çatlak,
kırık, yıpranmış ve korozyona uğramış özellikteki iskele ve bağlantı elemanlarının kullanılmamalıdır. Dış cephe iskeleleri, çapları, kalınlıkları birbirlerinden
farklı olan ahşapların birbirlerine bağlanması ile oluşturulmamalıdırlar. İnşaat sahasında kullanılan iskelelerde ıskarta yahut tamir edilmiş veya boyanmış
tahta ve keresteler kullanılmamalıdır. Ayaklar sağlam ve güvenli zemin üzerine kurulmalıdırlar.
İlgili Mevzuat
İskelelerin aşağıdaki hususlara uygun olması sağlanır;
a) Kendiliğinden hareket etmeyecek, stabilitesi bozulmayacak ve çökmeyecek şekilde tasarlanmış, imal edilmiş ve kurulmuş olması,
b) İskele sistemlerinin güvenli bir şekilde desteklenmesi, yatay ve düşey kuvvetlere karşı uygun şekilde sabitlenmesi,
c) Doğru şekilde ve bakımlı bulundurulması,
ç) Korozyona karşı uygun malzeme kullanılması,
d) İskele sisteminde çatlak, kırık, yıpranmış ve korozyona uğramış özellikteki iskele ve bağlantı elemanlarının kullanılmaması,
e) İskelelerde görülen kusurların derhal giderilerek zayıf kısımların güçlendirilmesi.
(Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği Madde:5/2-a Ek-IV/B-20)
Cephe iskelelerinin ayaklarında sabit veya düşeyliği ayarlanabilir taban plakaları ve yumuşak zeminlerde yükü dağıtmak için taban plakaları altlarında
uygun malzemeden yapılmış altlıklar kullanılır. Sağlam olmayan ve uygunsuz malzemeler destek parçaları olarak kullanılmaz, iskelenin sağlam ve dengeli
olması sağlanır.
50

13- Çalışma iskeleleri uygun standartlarda olmalıdır.
Ön yapımlı bileşenlerden oluşan cephe iskeleleri ve iskele şeklinde kullanılan geçici iş ekipmanlarının, TS EN 12810-1,TS EN 12810-2,TS EN 12811-1,TS EN
12811-2 ve TS EN 12811-3 standartlarına ve ilgili diğer ulusal standartlara, konu ile ilgili ulusal standart bulunmaması halinde ilgili uluslararası
standartlara uygun olması sağlanır.
51

Asma iskelenin ilgili standartlara (TS EN 1808) uygun olduğuna dair belgesi olmalıdır.
Asma iskeleler, cephe platformları, güç kaynağıyla veya elle çalışabilen, sabit veya hareketli, daimi veya geçici asılı erişim donanımları ve bu donanımı
oluşturan parçaların ilgili ulusal standartlara, konu ile ilgili ulusal standart bulunmaması halinde ilgili uluslararası standartlara uygun olması sağlanır.
Asma iskelede çalışma platformunu hareket ettiren çalışma halatı dışında, çalışma halatının kopması durumunda devreye girecek yedek halat
sistemi yoktur.
Halat kullanılarak yapılan çalışmalarda aşağıdaki şartlara uyulur.
a) Sistemde biri, inip çıkmada veya destek olarak kullanılan çalışma halatı, diğeri ise güvenlik halatı olacak şekilde ayrı kancalı en az iki halat
bulunur.
(İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Madde:6/2 Ek II/4.4.1)
Asma İskeleler
İŞ EKİPMANLARI
52

Asma İskeleler
-Asılı erişim donanımının aşırı yük algılama sistemleri ile otomatik hız algılayıcı sistemler, en düşük ve en yüksek çalışma seviyelerinde devreye girecek halat
sonu sınır anahtarları ile eğim algılayıcılar bulunmalıdır..
Güç tahrikli halatlı asma iskele sistemlerinde, aşırı yük algılama sistemleri, otomatik hız algılayıcı sistemler, en düşük ve en yüksek çalışma seviyelerinde devreye girecek halat sonu
sınır anahtarları, yapıdan kaynaklanan tehlikeli durum varsa çarpışmayı önleyici düzenekler, iskele platformunun yatay düzlemde kalmasını sağlayan eğim algılayıcılar gibi güvenlik
sistemleri bulunur.
-Asma iskele sistemlerinde çalışan sayısı kadar dikey yaşam hattı oluşturulmalıdır.
53

54
-Asılı erişim donanımlarında çalışanlar tam vücut kemer sistemleri olmadan çalışmalıdırlar.
-Asma iskele sistemlerinde dikey yaşam hatlarının üst uçları uygun bir yere sağlam ve güvenli bir şekilde sabitlenmelidir.
İskele sistemlerinde çalışan sayısı kadar dikey yaşam hattı oluşturulur. Çalışanlara bağlantı aparatları ve halat tutucularıyla beraber
tam vücut kemer sistemleri verilerek kullanımı sağlanır. Dikey yaşam hatlarının üst uçları uygun bir yere sağlam ve güvenli bir
şekilde sabitlenir.
-Asma iskelenin iniş ve çıkış güzergâhında engel bulunmamalıdır.
İskelelerin, iniş ve çıkış yollarında herhangi bir engel bulunmaması için gerekli tedbirler alınır.
Asma İskeleler

KALDIRMA – İLETME – TAŞIMA EKİPMAN VE AKSESUARLARI
İş ekipmanlarını (forklift, ekskavatör, kule vinç vb) kullananların operatör belgeleri olmalıdır.
Kendinden hareketli iş ekipmanları, bu ekipmanların güvenli kullanımı ile ilgili uygun eğitim almış çalışanlar tarafından
kullanılır.
(İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Madde:6/2 Ek-II/2.1)
Operatörlük Belgesi
İŞ EKİPMANLARI
55

Gırgır Vinçler
-Gırgır vincin taşıyıcı ayakları uygun şekilde sabitlenmelidir.
Beklenmeyen herhangi bir hareketi nedeniyle çalışanların sağlık ve güvenliğini etkileyebilecek her türlü malzeme, ekipman ile bunların parçaları güvenli ve
uygun bir şekilde sabitlenir.
-İnşaatta kullanılan gırgır vincin üst sınır durdurucusu olmalıdır.
Kaldırma ekipmanlarında, belirtilen alt ve üst güvenlik sınır noktaları veya ekipmanın hareketini sınırlayan alan aşıldığında, kapasitesinin üzerinde kullanım
durumlarında devreye girerek elektrik akımını otomatik olarak kesen ve tamburun hareketini frenleyen güvenlik tertibatları bulunması sağlanır.
İŞ EKİPMANLARI
56

-Gırgır vinçle malzeme taşınan kovanın etrafı açık olup güvenli ve emniyetli şekilde malzeme taşımak amacıyla her tarafı kapalı sepetler kullanılmalıdır.
İşveren, işyerinde kullanılacak iş ekipmanının yapılacak işe uygun olması ve bu ekipmanın çalışanlara sağlık ve güvenlik yönünden zarar vermemesi
için gerekli tüm tedbirleri alır.
(2)İşveren:
a) İş ekipmanını seçerken işyerindeki özel çalışma şartlarını, sağlık ve güvenlik yönünden tehlikeleri göz önünde bulundurarak, bu ekipmanın kullanımının ek bir tehlike
oluşturmamasına dikkat eder.
b) İş ekipmanının, çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden tamamen tehlikesiz olmasını sağlayamıyorsa, kabul edilebilir risk seviyesine indirecek uygun önlemleri alır.
(İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Madde:5)
-Gırgır vinç vb. kaldırma ekipmanları zemine emniyetli bir şekilde sabitlenmelidir.
Yük kaldırmak için tasarlanmış seyyar veya sökülüp-takılabilir iş ekipmanlarının zemin özellikleri de dikkate alınarak öngörülen bütün kullanım şartlarında sağlam ve kararlı bir
şekilde kullanılması sağlanır.
(İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği Madde:6/2 Ek-II/3.1.1)
-Gırgır vincin çalışma alanında ve yük taşıma kovasının bulunduğu tabanda durduğu alanda bariyer yapılmalıdır.
Teknik zorunluluk olmadıkça kaldırılan yükün altında insan bulunmaması için gerekli tedbir alınır. Çalışanların bulunabileceği korunmasız çalışma yerlerinin üzerinden yük
geçirilmez. Bunun mümkün olmadığı hallerde uygun çalışma yöntemleri belirlenir ve uygulanır.
57

Kule Vinçler
Kule / mobil vinçlerin yan binalara, civardaki ekipmanlara çarpmaması / çarpışmaması için gerekli düzenleme yapılmalıdır.
Çalışma alanları kesişen iki veya daha fazla kaldırma aracı ile kılavuzsuz yüklerin kaldırıldığı bir alanda, yüklerin ve kaldırma araçlarının
elemanlarının çarpışmaması için gerekli önlemler alınır.
İŞ EKİPMANLARI
58

İŞ EKİPMANLARININ KULLANIMINDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ŞARTLARI YÖNETMELİĞİ
3.2. Yüklerin kaldırılmasında kullanılan iş ekipmanları için asgari gerekler;
3.2.1. Yük kaldırma ekipmanı kalıcı olarak kurulduğunda, özellikle kaldırılan yük ve
montaj veya bağlantı noktalarındaki gerilmeler dikkate alınarak ekipmanın mukavemet
ve kararlılığı sağlanır.
3.2.2. Yüklerin kaldırılması için kullanılan makinelerde, kaldırılabilecek maksimum yük
açıkça görünecek şekilde işaretlenir, makinenin değişik şekillerde kullanımında da
maksimum yükü gösteren levhalar veya işaretler bulunur.
3.2.2.1. Kaldırma için kullanılan aksesuarlar da güvenli kullanım için gereken özelliklerini
gösterecek şekilde işaretlenir.
3.2.2.2. İnsan kaldırmak ve taşımak için tasarlanmamış iş ekipmanları, amacı dışında
kullanımını önlemek için uygun bir şekilde ve açıkça işaretlenir.
3.2.3. Sabit olarak kurulacak iş ekipmanı, yükün;
a) Çalışanlara çarpması,
b) Tehlikeli bir şekilde sürüklenmesi veya düşmesi,
c) İstem dışı kurtulması,
riskini azaltacak şekilde tesis edilir.
3.2.4. Çalışanları kaldırma veya taşımada kullanılan iş ekipmanlarında;
a) Taşıma kabininin düşme riski uygun araçlarla önlenir,
b) Kullanıcının kendisinin kabinden düşme riski önlenir,
c) Özellikle cisimlerle istenmeyen temas sonucu, kullanıcının çarpma, sıkışma veya
ezilme riski önlenir,
ç) Herhangi bir olay neticesinde kabin içinde mahsur kalan çalışanların tehlikeye maruz
kalmaması ve kurtarılması sağlanır.
3.2.4.1. Şayet, çalışma yerinin özelliği ve yükseklik farklılıklarından dolayı taşıma
kabininin düşme riski, alınan güvenlik önlemlerine rağmen önlenemiyorsa, emniyet
katsayısı daha yüksek güvenlik halatı ile teçhiz edilip, her çalışma günü kontrol edilir.
59
İŞ EKİPMANLARI
Kule Vinçler

3. Yük kaldırmada kullanılan iş ekipmanı ile ilgili hükümler
3.1. Genel hususlar
3.1.1. Yük kaldırmak için tasarlanmış seyyar veya sökülüp-takılabilir iş ekipmanlarının
zemin özellikleri de dikkate alınarak öngörülen bütün kullanım şartlarında sağlam ve
kararlı bir şekilde kullanılması sağlanır.
3.1.2. İnsanların kaldırılmasında sadece bu amaç için sağlanan iş ekipmanı ve
aksesuarları kullanılır.
3.1.2.1. Olağanüstü veya acil olan istisnai durumlarda insanları kaldırmak amacıyla
yapılmamış iş ekipmanı, gerekli önlemleri almak ve gözetim altında olmak şartıyla
insanların kaldırılmasında kullanılabilir.
3.1.2.2. Çalışanlar yük kaldırmak için tasarlanmış iş ekipmanı üzerindeyken, ekipmanın
kumandası için her zaman görevli bir kişi bulunur. Kaldırma ekipmanındaki kişilerin
güvenilir haberleşme imkânlarıyla herhangi bir tehlike halinde tahliye için güvenilir
araçları bulunur.
3.1.3. Teknik zorunluluk olmadıkça kaldırılan yükün altında insan bulunmaması için
gerekli tedbir alınır. Çalışanların bulunabileceği korunmasız çalışma yerlerinin üzerinden
yük geçirilmez. Bunun mümkün olmadığı hallerde uygun çalışma yöntemleri belirlenir
ve uygulanır.
3.1.4. Kaldırma aksesuarları, sapanın şekli ve yapısı dikkate alınarak, kaldırılacak yüke,
kavrama noktalarına, bağlantı elemanlarına ve atmosfer şartlarına uygun seçilir.
Kaldırmada kullanılan bağlantı elemanları kullanımdan sonra sökülmüyorsa, bunların
özellikleri hakkında kullanıcıların bilgi sahibi olması için belirgin bir şekilde işaretlenir.
3.1.5. Kaldırma aksesuarları bozulmayacak veya hasar görmeyecek şekilde muhafaza
edilir.
60

Kaldırma Ekipmanları – Sapanlar / Halatlar / Kancalar / Bağlantı Elemanları
3.1.4. Kaldırma aksesuarları, sapanın şekli ve yapısı dikkate alınarak, kaldırılacak yüke, kavrama noktalarına, bağlantı elemanlarına ve atmosfer
şartlarına uygun seçilir. Kaldırmada kullanılan bağlantı elemanları kullanımdan sonra sökülmüyorsa, bunların özellikleri hakkında kullanıcıların
bilgi sahibi olması için belirgin bir şekilde işaretlenir.
3.1.5. Kaldırma aksesuarları bozulmayacak veya hasar görmeyecek şekilde muhafaza edilir.
3.2.2.1. Kaldırma için kullanılan aksesuarlar da güvenli kullanım için gereken özelliklerini gösterecek şekilde işaretlenir
3.1.4. Kaldırma aksesuarları, sapanın şekli ve yapısı dikkate alınarak, kaldırılacak yüke, kavrama noktalarına, bağlantı elemanlarına ve atmosfer
şartlarına uygun seçilir. Kaldırmada kullanılan bağlantı elemanları kullanımdan sonra sökülmüyorsa, bunların özellikleri hakkında kullanıcıların
bilgi sahibi olması için belirgin bir şekilde işaretlenir.
3.1.5. Kaldırma aksesuarları bozulmayacak veya hasar görmeyecek şekilde muhafaza edilir.
.
İŞ EKİPMANLARI
61

İŞ EKİPMANLARI
Seyyar Merdivenler
Yapılan işe ve bulunması halinde ulusal standartlara uygun, basamakları
kaymaz malzemeden yapılmış veya kaymaz malzeme ile kaplanmış,
yeterli sağlamlıkta el merdivenleri kullanılır. Basamakları, kolları veya
bağlantı yerleri kırılmış, çatlamış, yıpranmış, hasar görmüş ekipmanlar
kullanılmaz. El merdivenleri düzenli olarak kontrol edilerek kusurlu
merdivenlerin kullanılmaması sağlanır.
Yüksekte yapılan geçici işler uygun bir platformda, güvenlik içinde ve
uygun ergonomik koşullarda yapılamıyorsa, güvenli çalışma
koşullarını sağlayacak ve devam ettirecek en uygun iş ekipmanı
seçilir. Toplu koruma önlemlerine kişisel koruma önlemlerine göre
öncelik verilir. İş ekipmanının boyutları, yapılacak işin doğasına ve
öngörülen yüke uygun, geçişlerin tehlikesiz şekilde yapılmasını
sağlayacak şekilde olması gerekir.
(İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği
Madde:6/2 Ek-II/4.1.1)
62

Elektrik
Kişilerin, doğrudan veya dolaylı teması sonucu elektrik çarpması riskine karşı korunması sağlanır.
Yapı alanı içerisindeki ana pano ve tali elektrik panolarında uygun kaçak akım rölesi kullanılır.
63

Elektrik
Yapı alanında veya çalışanların erişebileceği yerlerde bulunan elektrik panoları, tevzi tabloları ile kontrol tertibatı ve benzeri tesisat,
kilitli dolap veya hücre içine konulur. Bakım, onarım ve yenileme nedeniyle gerilim altındaki tesisatın tecritlerinin çıkarılması
gerektiğinde uyarı ve koruma amacıyla gerekli tedbirler alınır.
64

Elektrikle çalışan iş ekipmanlarının gövde güvenlik topraklaması yapılır.
65
Elektrik

Acil Durumlar
Yangın
Yapı alanının özelliklerine, çalışan barakalarının ve
diğer tesislerin boyutlarına ve kullanım şekline,
alandaki ekipmana, alanda bulunan maddelerin
fiziksel ve kimyasal özelliklerine, bulunabilecek azami
kişi sayısına bağlı olarak uygun nitelikte ve yeterli
sayıda yangınla mücadele araç ve gereci ile gerekli
yerlerde yangın dedektörleri ve alarm sistemleri
bulundurulur.
(Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği Madde:5/2-a Ek-IV/A-
32)
66
Yangınla mücadele araç ve gereçleri, yangın
dedektörleri ve alarm sistemlerinin düzenli
bakımlarının ve mevzuata uygun sürelerde periyodik
kontrollerinin yapılması sağlanır.
(Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği Madde:5/2-a Ek-IV/A-
33)

67
İŞYERLERİNDE ACİL DURUMLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
MADDE 11 – (1) İşveren; işyerlerinde tehlike sınıflarını tespit eden
Tebliğde belirlenmiş olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 30
çalışana, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 40 çalışana ve az tehlikeli
sınıfta yer alan işyerlerinde 50 çalışana kadar;
b) Yangınla mücadele, konularının her biri için uygun donanıma sahip
ve özel eğitimli en az birer çalışanı destek elemanı olarak görevlendirir.
İşyerinde bunları aşan sayılarda çalışanın bulunması halinde, tehlike
sınıfına göre her 30, 40 ve 50’ye kadar çalışan için birer destek elemanı
daha görevlendirir.
Acil Durumlar
Yangın

68
YANGIN SINIFLARI
Yangın sınıfları hangi yangın söndürücü söndürme tüpü nerede kullanılır kullanılmalı Yangın, Yanan maddenin haline göre
sınıflandırılmaktadır:
•A SINIFI YANGIN : Yanan maddenin ahşap, kağıt vb. gibi katı madde olduğu yangınlardır.
•B SINIFI YANGIN : Yanan maddenin benzin, tiner vb. gibi yanıcı sıvılar olduğu yangınlardır.
•C SINIFI YANGIN : Yanan maddenin LPG, Asetilen vb. gibi yanıcı gaz olduğu yangınlardır.
•D SINIFI YANGIN : Kaynağı Sodyum, Potasyum vb. gibi hafif metallerin olduğu yangınlardır.
Ayrıca Elektrik trafo, pano vb. gibi yerlerde çıkan yangınlar için "E Sınıfı Yangın" tanımlaması kullanılmaktadır.
Acil Durumlar
Yangın

69
Acil Durumlar
Yangın
HANGİ YANGIN SÖNDÜRÜCÜ NEREDE KULLANILIR?
•Kuru Kimyevi Tozlu Yangın Söndürücüler : A, B, ve C sınıfı yangınlarda etkilidir. Elektrik yangınlarını da
söndürebilmekte olan ve fiyat / performans grafiği yüksek olduğu için en çok tercih edilen yangın söndürücülerdir.
•Karbondioksitli (CO2) Yangın Söndürücüler : B ve C sınıfı yangınlarda etkilidir. Zehirli bir gaz olmayan , sadece ortam
içinde çok yüksek oranda yoğunluğa ulaştığında boğucu olan CO2'li yangın söndürücüler, yalıtkan özelliklerinden dolayı
elektrik yangınlarında en çok kullanılan yangın söndürücülerden biridir. Kullanım sonrası herhangi bir atık / tortu
bırakmaması, bu yangın söndürücüleri mutfak, laboratuvar, vb. gibi yerlerde tercih edilmesine sebep olmaktadır.
A sınıfı yangınlarda etkili olmadığı bilinmelidir.
•Köpüklü Yangın Söndürücüler : A, B ve C sınıfı yangınlarda etkilidir. Kullanıldığında köpük, yanan maddenin üzerini
kaplayarak oksijenin keser ve yangını söndürür. Bu özelliğinden dolayı özellikle benzin / mazot yangınlarında çok etkilidir
ve akaryakıt terminalleri ve dolum istasyonlarında veya tiner / boya depolarında tercih edilen yangın söndürücüdür. Su
bazlı olduğu için elektrik yangınlarında kesinlikle kullanılmamalıdır! Ülkemizde çıkan yangınların önemli bir kısmının
elektrik pano ve trafolarından kaynaklandığı göz önüne alındığında ortamda sadece bu söndürücünün bulunması
oldukça tehlikelidir. Bu söndürücüler, köpüklü olduğuna dair kolayca görülebilecek şekilde etiketlendirilmelidir.
•Halokarbonlu (HCFC) Yangın Söndürücüler : B ve C sınıfı yangınlarda etkilidir. Uçucu gaz olması, yalıtkan olması ve
karbondioksitli söndürücülerden daha uzak menzile sahip olması, bu yangın söndürücülerin özellikle elektronik aksamın
bulunduğu yerlerde ve bilgi işlem / otomasyon odalarında tercih edilmesine sebep olmaktadır.

70
SULU SİSTEM YANGIN DOLABI
SULU SİSTEM TÜPLÜ MODEL TEK KAPAKLI KÖPÜKLÜ SİSTEM YANGIN DOLABI
DAVLUMBAZ SÖNDÜRME SİSTEMİ
BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Mutfaklar, Çay Ocakları, Sobalar ve Bacalar
Mutfaklar ve çay ocakları
MADDE 57- (1) Konutlar hariç olmak üzere, alışveriş merkezleri, yüksek binalar
içinde bulunan mutfaklar ve yemek fabrikaları ile bir anda 100'den fazla kişiye
hizmet veren mutfakların davlumbazlarına otomatik söndürme sistemi yapılması
ve ocaklarda kullanılan gazın özelliklerine göre gaz algılama, gaz kesme ve uyarı
tesisatının kurulması şarttır.
Yangın
Acil Durumlar

Acil Durumlar
İlk Yardım
Çalışma koşullarının gerektirdiği her yerde ilkyardım ekipmanları kolay erişilebilir yerlerde bulundurulur ve Sağlık ve Güvenlik İşaretleri
Yönetmeliğine uygun şekilde işaretlenir. Acil servis adresleri ve telefon numaraları görünür yerlerde bulundurulur.
İLKYARDIM YÖNETMELİĞİ
d) İlkyardım: Herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren durumda, sağlık görevlilerinin yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın
kurtarılması ya da durumun daha kötüye gitmesini önleyebilmek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç
ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamaları,
e) İlkyardımcı: İlkyardım tanımında belirtilen amaç doğrultusunda, hasta veya yaralıya tıbbi araç gereç aranmaksızın mevcut araç
ve gereçlerle ilaçsız uygulamaları yapan ilkyardım eğitimi alarak ilkyardımcı belgesi almış kişiyi,
71

Sağlık ve Güvenlik İşaretlemeleri
SAĞLIK VE GÜVENLİK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ
Genel yükümlülük
MADDE 5 – (1) İşveren, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrası gereğince işyerinde
gerçekleştirilen risk değerlendirmesi sonuçlarına göre; işyerindeki risklerin ortadan kaldırılamadığı veya toplu korumaya yönelik
teknikler veya işin organizasyonunda kullanılan önlem, yöntem veya süreçlerle yeterince azaltılamadığı durumlarda, bu
Yönetmelikte yer aldığı şekliyle sağlık ve güvenlik işaretlerini bulundurur ve uygun yerlerde kullanılmasını sağlar.
Emredici İşaretler Uyarıcı (İkaz) İşaretleri
72

73
Sağlık ve Güvenlik İşaretlemeleri
SAĞLIK VE GÜVENLİK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ
Yasaklayıcı İşaretlerAcil Çıkış, Güvenlik İşaretleri Yangın İşaretleri

74
*Bir dosya halinde hazırlanmış olan bu rapor, İşveren ve vekilleri ile şantiye şeflerine birer adet dağıtılması için hazırlanmıştır.
Amaç
Hazırlanan «İşverenler ve Vekilleri İçin İş Güvenliği Bilgilendirme ve Önleyici Tedbirler Rehberi» bir dosya halinde; Proje (Yapı İşi) başlangıcında ve süresince
yaşanabilecek başlıca tehlike kaynaklarından doğabilecek risklerin kaldırılması ya da minimize edilmesi için, ulusal ve uluslararası mevzuatlar ışığında alınması
gereken tedbirleri; İşyerinde ilgili mevzuatlar gereği yaptırım gücüne sahip; İşveren , İşveren vekili , Proje Müd. , Sağlık Güvenlik Koordinatörü, Şantiye Şefi ve
İşverence yetkilendirilmiş mühendis ve formenlere, bilgilendirme ve rehberlik etmesidir.
Tanımlar
Tebliğ Eden : 6331 Sayılı Kanun gereği , iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alınan anlaşmalı İş Güvenliği Uzmanı
Tebellüğ Eden : İlgili mevzuatlar gereği yaptırım gücüne sahip; İşveren , İşveren vekili , Proje Müd. , Sağlık Güvenlik Koordinatörü, Şantiye Şefi ve İşverence
yetkilendirilmiş mühendis ve formenler.
Tebliğ Tebellüğ Tutanağı : Hazırlanan «İşverenler ve Vekilleri İçin İş Güvenliği Bilgilendirme ve Önleyici Tedbirler Rehberi» nin ilgili iş güvenliği uzmanının
teslim ettiğini, işveren ya da amaç kısmında tanımlı bulunan işveren / vekillerinin tebellüğ ettiğini gösterir tutanaktır. Bu tutanak 2 nüsha olup bir nüshası
tebliğ edende, diğeri tebellüğ edende kalır.
Tebliğ / Tebellüğ Tutanağı
Tebliğ Eden Tebellüğ Eden
Adı Soyadı :
Firma Adı :
Ünvanı / Görevi :
TC Kimlik No :
Tarih:
Nüsha 1

75
*Bir dosya halinde hazırlanmış olan bu rapor, İşveren ve vekilleri ile şantiye şeflerine birer adet dağıtılması için hazırlanmıştır.
Amaç
Hazırlanan «İşverenler ve Vekilleri İçin İş Güvenliği Bilgilendirme ve Önleyici Tedbirler Rehberi» bir dosya halinde; Proje (Yapı İşi) başlangıcında ve süresince
yaşanabilecek başlıca tehlike kaynaklarından doğabilecek risklerin kaldırılması ya da minimize edilmesi için, ulusal ve uluslararası mevzuatlar ışığında alınması
gereken tedbirleri; İşyerinde ilgili mevzuatlar gereği yaptırım gücüne sahip; İşveren , İşveren vekili , Proje Müd. , Sağlık Güvenlik Koordinatörü, Şantiye Şefi ve
İşverence yetkilendirilmiş mühendis ve formenlere, bilgilendirme ve rehberlik etmesidir.
Tanımlar
Tebliğ Eden : 6331 Sayılı Kanun gereği , iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alınan anlaşmalı İş Güvenliği Uzmanı
Tebellüğ Eden : İlgili mevzuatlar gereği yaptırım gücüne sahip; İşveren , İşveren vekili , Proje Müd. , Sağlık Güvenlik Koordinatörü, Şantiye Şefi ve İşverence
yetkilendirilmiş mühendis ve formenler.
Tebliğ Tebellüğ Tutanağı : Hazırlanan «İşverenler ve Vekilleri İçin İş Güvenliği Bilgilendirme ve Önleyici Tedbirler Rehberi» nin ilgili iş güvenliği uzmanının
teslim ettiğini, işveren ya da amaç kısmında tanımlı bulunan işveren / vekillerinin tebellüğ ettiğini gösterir tutanaktır. Bu tutanak 2 nüsha olup bir nüshası
tebliğ edende, diğeri tebellüğ edende kalır.
Tebliğ / Tebellüğ Tutanağı
Tebliğ Eden Tebellüğ Eden
Adı Soyadı :
Firma Adı :
Ünvanı / Görevi :
TC Kimlik No :
Tarih:
Nüsha 2

Yapı İşleri Sağlık ve Güvenlik Rehberi

Recomendados

Recomendados

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Mais procurados (20)

Semelhante a Yapı İşleri Sağlık ve Güvenlik Rehberi

Semelhante a Yapı İşleri Sağlık ve Güvenlik Rehberi (20)

Mais de Gültekin Cangül

Mais de Gültekin Cangül (16)

Yapı İşleri Sağlık ve Güvenlik Rehberi