1. BEBEK VE ÇOCUK
BESLENMESİ
1

2. Bebek ve Çocuk Beslenmesi
İlk 6 ay sadece ANNE SÜTÜ
6. aydan sonra ayına göre ek besinler
(tamamlayıcı besinler)
1-3 yaş arası beslenme (oyun çocuğu)
2

3. ANNE SÜTÜNÜN ÖNEMİ
Hayatın ilk 6 aylık döneminde
bebeklere verilecek tek besin
öğesi anne sütü olmalıdır. İlk 6
aylık dönemde anne sütü
bebeğin tüm gereksinimlerini
karşılamaktadır.
3

4. EMZİRME;
Bebeğin tüm besin gereksinimini
karşılarken ayrıca bebeğin ve annenin
sağlığını da korur ve bu tip
beslenmeden tüm aile duygusal ve
ekonomik yararlar sağlar.
4

5. Emzirmenin Yararları
Bebek için;
Her zaman sterildir, ısı derecesi idealdir.
Besin ögesi bileşimi bebeğin gereksinmelerine
uygundur.
Koruyucu etmenleri içerir;
Sindirime yardımcı aktif enzimler,
Enfeksiyonu önleyen Ig’ler,
Hormonlar ve büyüme faktörleri,
Solunum yolu ve gastrointestinal enfeksiyonları
daha az görülür.
Orta kulak iltihabı riskini azaltır. 5
Çene ve diş gelişiminde rolü vardır.

6. Bazı kronik hastalıkların oluşum riskini
azaltır(tip I diyabet, çölyak, obezite, koroner
kalp hastalığı gibi)
Allerjiye karşı koruyucudur ve bebeği
pişikten korur.
Bebeğin ruhsal, bedensel ve zeka gelişimine
yardımcı olur. Dikkat eksikliği sendromu,
ilgisizlik gibi olgularda anne sütü alımı önem
kazanmaktadır.
Anne sütü alan bebekler daha az ağlarlar.
6

7. Anne için;
Ucuzdur, hazırlama sorunu gerektirmez.
Anne ve bebek arasında ki duygusal bağı
güçlendirerek sevgi dolu bir ilişkiyi
kolaylaştırır.
Kontraseptif etkisi vardır.
Annenin sağlığını korur;
Göğüs kanseri, over kanseri,
osteoporozis, anemi riski
7

8. EMZİRMENİN PSİKOLOJİK
YARARLARI
ANNE VE ÇOCUK ARASINDA YAKIN
SEVGİ DOLU İLİŞKİ SAĞLAR.
(BONDİNG SÜRECİ )
BEBEK DAHA AZ AĞLAR.
ANNE BEBEĞİNE DAHA SEVGİ DOLU
DAVRANIR.
BEBEĞİ TERK ETME VEYA HIRPALAMA
OLASILIĞI DAHA DÜŞÜKTÜR.
ANNE SÜTÜ İLE BESLENEN ÇOCUKLAR
İLERİ YAŞLARDA ZEKA TESTLERİNDE
DAHA BAŞARILI OLURLAR.
8

9. ANNE SÜTÜNÜN
İÇERİĞİ
9

10. ANNE SÜTÜNÜN BİLEŞİMİ
Doğumdan sonra ilk birkaç gün içinde
salgılanan sarımsı renkli, yapışkan
nitelikli, yoğunluğu yüksek süte
KOLOSTRUM (Ağız sütü) denir.
Günlük miktarı ortalama 30 ml olan
kolostrum olgun sütten daha fazla
antikor ve anti enfektif protein içerir.
10

11. Kolostrumun içeriğinde daha fazla anti
efektif maddeler ve akyuvar olması
bebeğin doğumdan sonra karşılaşacağı
hastalıklara karşı ilk bağışıklığı
sağladığından ; bebeğin ilk Pasif aşısı
olarak nitelendirilir.
Kolostrum bebeğin olgunlaşmamış
barsaklarının doğumdan sonra
olgunlaşmasına yardımcı olan Epidermal
büyüme faktörü içerir. Bu da barsağın
erken olgunlaşmasını sağlar ve bebekte
allerji ve diğer besinlere entolerans
gelişmesini önler.
11

12. KOLOSTRUM
İÇERİĞİ ÖNEMİ
ANTİKORDAN ZENGİN ENFEKSİYON VE ALLERJİDEN KORUR
AKYUVARLAR ENFEKSİYONDAN KORUR
MUSHİL ETKİSİ MEKONYUMU TEMİZLER
SARILIĞINÖNLENMESİNİ
KOLAYLAŞTIRIR
BÜYÜME FAKTÖRLERİ BARSAĞIN OLGUNLAŞMASINI
SAĞLAR
VİTAMİN A’DAN ENFEKSİYONLARIN DAHA HAFİF
ZENGİN GEÇİRİLMESİNİ SAĞLAR
GÖZ HASTALIKLARINDAN KORUR 12

13. Kolostrumun bileşimi hızla değişir,
miktar artar ve doğumdan 30 – 40
saat sonra olgun süt bileşimine ulaşır.
13

14. BURADA FARK ETTİĞİNİZ DEĞİŞİKLİKLER
NELERDİR?
SON SÜT
ÖN SÜT
Yağ
Yağ Yağ
Protein Protein
Protein
Laktoz Laktoz
Laktoz
İLK SÜT 14
OLGUNLAŞMIŞ SÜT
(COLOSTRUM)

15. BU SÜTLER ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR ?
ANNE SÜTÜ İNEK SÜTÜ KEÇİ SÜTÜ
Yağ Yağ Yağ
Protein
Protein
Protein
Laktoz Laktoz Laktoz
15

16. PROTEİN
Değişik memelilerin süt protein
içerikleri yavrularının büyüme hızına bağlı
olarak değişir ;
İnek sütü : 3,3 mg/dl
Keçi sütü : 5,5 mg/dl
İnsan sütü : 0,9 mg/dl
Hayvan sütü insan sütünden daha fazla
protein içerir.
16

17. Protein önemli bir besin maddesidir ;
büyüme ve gelişme için gereklidir. Daha fazla
proteinin daha iyi olduğunu düşünebilirsiniz,
ancak hayvanlar insanlardan hızlı büyüdükleri
için daha yüksek protein konsantrasyonu içeren
sütlere ihtiyaçları vardır.
Bir bebeğin tam olgunlaşmamış böbrekleri
için ise, hayvan sütlerindeki proteinin fazlasını
atmak zordur.
17

18. Bileşimleri ayarlanmış olmakla birlikte
formül sütleri de anne sütünden farklıdır.
Formül sütleri soya, bitkisel yağ ve hayvan
sütleri gibi bir çok değişik maddeden
yapıldığından bebekler için mükemmel
olmaktan çok uzaktır.
18

19. Anne sütünde bulunan proteinin bebek
tarafından sindirilmesi ve vücutta doku
proteinlerine dönüştürülmesi daha kolaydır.
İnek sütünde bulunan allerjik proteinler
anne sütünde bulunmaz.
Anne sütü yağının sindirim ve emilimi inek
sütüne oranla çok daha kolaydır.
Anne sütünde bulunan yağ asitleri bebeğin
sinir sistemi gelişimi için temel oluşturur.
19

20. Anne sütünde bulunan laktoz bebeğin
sindirim sistemi düzenler ve proteinler ile
birlikte büyüme faktörlerinin
sentezlenmesinde kullanılır.
Anne sütünde bulunan vitamin ve mineral
miktarı bebek için ideal miktarda olup,
bebek tarafından kullanılabilirliği diğer
sütlere oranla çok daha fazladır.
20

21. SÜTTE DEMİR
İNSAN SÜTÜ İNEK SÜTÜ
50-70µG/100ml 50-70µG/100ml
50
EMİLEN
%
10
21

22. Eğer bebek anneden yeterli depoyu
alabilmiş ise insan sütündeki demir
miktarı hayatın ilk 4 – 6 ayı demir
eksikliği anemisini gelişimini önler.
İnek sütündeki demirin % 10, insan
sütündeki demirin % 50 si emilir.
22

23. 14
YAPAY BESLENMENİN TEHLİKELERİ
ANNE BEBEK ARASINDAKİ YAKIN İLİŞKİYİ ENGELLER
İshal ve solunum yolu Allerji ve hayvan sütüne
hastalıklarına yakalanma intolerans gelişebilir
olasılığı artar
Kronik hast.riski artar
İshal kronikleşir
Bebekte obesite
olabilir.
Malnutrisyon, vit. A
eksikliği görülebilir Mental yönden çok
iyi gelişmeyebilir
Enfeksiyon ve
Malnutrisyondan Anemi riski, Kanser riski
Ölme riski artar artar (over/meme)
ANNE DAHA ÇABUK FERTİL OLUR 23

24. ÖNERİLER
DOĞUMDAN SONRAKİ İLK 1/2 - 1 SAAT İÇİNDE EMZİRMEYE
BAŞLANMALIDIR.
İLK 6 AYDA SADECE ANNE SÜTÜ VERİLMELİDİR.
6 AYDAN İTİBAREN EK BESİNLERE BAŞLANMALIDIR.
1,5 -2 YAŞINA KADAR EK BESİNLERLE BİRLİKTE
EMZİRMEYE
24
DEVAM EDİLMELİDİR.

25. ANNE SICAKLIĞI
SADECE VE SADECE
ANNE SÜTÜ VE EMZİRME
İLE SAĞLANIR.
25

26. EMZİRME NASIL OLUR?
26

27. PROLAKTİN OKSİTOSİN
Her emzirme sonrasında salgılanır. Süt akımının devamını sağlar.
Bir sonraki emzirme için süt oluşturur
· 1. Kuvvetli emme
ile annenin beynine
1 uyarılar gider
2. Oksitosin
2 salgılanarak memeye
ulaşır ve süt akımı
başlar
27

28. OKSİTOSİN REFLEKSİ
• KAYGI
• STRES
• AĞRI
• ŞÜPHE
Bebek için sevgi
dolu düşünceler
Bebeğin sesi
Bebeğin görüntüsü
GÜVEN
Bunlar reflekse YARDIM eder Bunlar reflekse ENGEL olur
28

29. Daha çok emzirme=Daha çok uyarı=Daha çok süt yapımı
29

30. "Her açıdan sağlıklı bir anne ve sağlıklı bir bebek
sahibi olmak için bebeğinizi düzenli olarak
emzirin"
"Her açıdan sağlıklı bir anne ve sağlıklı bir
bebek sahibi olmak için
bebeğinizi düzenli olarak emzirin"
30

31. 31

32. 6. Aydan sonra-Ek Besinler
Bebeğin büyüme ve gelişimine paralel olarak
değişmekle birlikte genel öneri 4-6 ay arasında
katı gıdalar almaya hazır olduğu şeklindedir.
4. aydan önce bebeklerin büyüme ve gelişmesi
için anne sütü veya başlangıç maması tek başına
yeterliyken, 4. aydan sonra sadece anne sütü
veya mama bebeğin büyüme ve gelişmesi için tek
başına yeterli değildir. Bebeğin büyüme ve
gelişiminin aynı hızda devam etmesi için, artan
protein, enerji, demir, vitamin ve mineral
gereksinimleri karşılanmalıdır. Bu nedenle de
bebeğin ek gıdalara başlaması ve yeni tatlara
alışması gerekir.
32

33. AYLAR BESİNLER Hazırlanış Verilecek
Şekli öğünler
0-6 ay Anne sütü Hazırlama Bebek istedikçe ve
sorunu acıkıp aranmaya
yoktur. başlayınca Anne sütü
verilmelidir.
0-6 ay Biberon Kutu Anne sütü yoksa veya
maması üzerinde yetersiz kalıyorsa
yazılı olan (bebeğiniz
hazırlama kontrollerde yeterli
talimatına kilo alamıyorsa)
göre. diyetisyeninizin veya
doktorunuzun
tavsiyesine göre
bebeğinizin ayına
uygun biberon 33
maması kullabilirsiniz.

34. AYLAR BESİNLER Hazırlanış Verilecek
Şekli öğünler
6. ay Anne sütü Hazırlama Bebek istedikçe ve
sorunu acıkıp aranmaya
yoktur. başlayınca Anne sütü
verilmelidir.
Meyveler Günde bir öğün
Meyve püresi mevsim
yıkandıktan
sonra meyvelerinden
kabukları hazırlanmış olarak
soyularak, verilir ( elma, armut,
cam rende ile havuç ile başlayıp
püre haline tavsiye edilen miktar
getirilir ve ve ayında verilir)
kaşık ile
verilir 34

35. AYLAR BESİNLER Hazırlanış Verilecek
Şekli öğünler
6. ay Sebze püresi Mevsim Başka bir şekilde
*Diğer sebzeleri tavsiye edilmedikçe
çorbalar daha az su ile günde 1 veya 2 öğün
haşlanır ve mevsim sebzelerinden
iyice ezilerek hazırlanmış olarak
püre haline verilir.
getirilir.1 tatlı
kaşığı pirinç
veya irmik
ilave
edilir.Ateşten
indirdikten
sonra 1 tatlı
kaşığı
zeytinyağı 35
ilave edilir

36. AYLAR BESİNLER Hazırlanış Verilecek
Şekli öğünler
6. Ay Yoğurt Evde ? Veya Ara öğün olarak;
Patörize sütten kuşluk veya ikindi
yapılmış hazır vakti, 1-2 tatlı kaşığı
yoğurtlar ile başlayarak önerilen
miktara ulaşılır.
8-10 dakika Kahvaltıda ve diğer
Yumurta yiyeceklerin içinde?
sarısı haşlama
Pekmez Üzüm pekmezi Kahvaltı veya meyve
püresi ile
36

37. AYLAR BESİNLER Hazırlanış Verilecek
Şekli öğünler
6-7 ay Kıyma Yağsız Dana Diğer yiyecekler
etinden çift içinde
çekilmiş kıyma
Peynir Patörize sütten Kahvaltıda veya diğer
yapılmış tuzsuz yiyecekler içinde
peynir
37

38. AYLAR BESİNLER Hazırlanış Verilecek
Şekli öğünler
7-8. ay Tavuk Tavuğun yağsız Çorbaların içinde
göğüs etinden ana öğünlerde
Balık Somon, Tek başına veya
uskumru diğer yiyeceklerin
içinde
Kurubaklagiller *Bebeğe göre
Kırmızı Tek başına veya
mercimek, yeşil diğer yiyeceklerin
mercimek,kuru içinde
fasülye,nohut.
38

39. AYLAR BESİNLER Hazırlanış Verilecek
Şekli öğünler
12. Ay S üt Hazır Gece ve ara öğün
pastörize
sütler.
Kaynatma?
Yumurta 8-10 dakika Kahvaltıda veya diğer
beyazı kaynatma yiyecekler ile.
Evde pişen Pişirme ve
yemekler hazırlama
ilkelerine
uygun
39

40. Ek Besinlere Başlarken
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Motivasyon ve sabrınız hiçbir zaman
kaybetmeyin.
Yeni besinlere geçişte daima yavaş
davranın.
Bebeğinizde ki değişiklikleri ve tepkileri
izleyin.
Eğer bir allerji gelişirse, o besini en az iki üç
hafta vermeyin. 40

41. Doğru zamanı kollayın.
Küçük bir kaşığa koyduğunuz yiyeceği
dudaklarına değdirin.
Katı gıdalara geçişte bir diğer konu ise pütür
miktarıdır.
Beslenme konusundaki bilgisizlik, çok zengin
bir ortamda bile kötü beslenmeye neden
olabilir.
41

42. "Bebek onu sevmedi, biraz şeker koyalım"
gibi tutumlar, bebeğin yeni tatlara alışmasını
güçleştirir.
Zorla yedirmek de doğru bir davranış
değildir.
Bebeğinizin yeterli beslenip beslenmediğinin
en iyi göstergesi tartısıdır.
42

43. Diş çıkarma dönemi veya herhangi bir
hastalık durumu; bebeğin iştahsız ve
huzursuz olduğu zamanlardır.
Kaşığı reddetme, bu dönemde
karşılaşılabilen bir problemdir.
43

44. !Gizli Açlığa Dikkat!
İnsan beyni gelişiminin % 90’ını yaşamın ilk
bir yılı içinde tamamlanır.
Bazı durumlarda bebeğin açlık sorunu
yoktur, kilosu da normal sınırlar içindedir,
ancak zihinsel gelişiminde bir aksaklık
görülebilir.
Bu ‘Gizli Açlık’ diye tanımlanan özel bir
sorunu akla getirir.
Bu sorunla karşılaşmamak için katı gıdalara
geçildiğinde bebeğin yediklerinin sadece
miktarına ve bebeği doyurup
doyurmadığına değil, içeriğine de önem
vermek gerekir.
44

45. Beslenme konusundaki bilgisizlik, çok zengin bir ortamda
bile kötü beslenmeye neden olabilir.
45

46. 1-3 yaş arası beslenme (oyun çocuğu)
46

47. Büyüme hızı Enerji gereksinmesi
Kilo kazanım hızı
Kas gelişimi başlar (kas dokusu toplam
kilo kazanımının 1/2’sini oluşturur)
Yürümeye başlar Güçlü bir vücut için
daha fazla kasa ihtiyaç duyar
İskelet yavaş büyür, fakat kemiklerin
uzaması için mineral depolaması
fazladır.
Psikolojik gelişim Besinleri reddetme
yaygındır
47

48. Oyun çocuğunun enerji ve
besin öğeleri gereksinimi
Enerji 80-90 kkal/kg/gün
Günlük enerji gereksinimi yetişkin bireyler
için 30-40 kkal/kg/gün
Bazı çocuklar günde 1-2 öğün yemesine
rağmen toplam enerji alımları gereksinmeleri
kadar olabilir, ancak düzenli beslenme
alışkanlığının kazandırılması dikkat edilmesi
gereken en önemli noktadır.
48

49. Protein 1-2 g/kg/gün
Günlük beslenme içinde yüksek kaliteli
proteinler tercih edilmeli
1 yumurta
1 kibrit kutusu kadar peynir
500 ml. Süt veya yoğurt
1-2 köfte kadar et veya
1 porsiyon kurubaklagil
49

50. Yağ Toplam enerjinin %30’u
Enerji sağlamak
Yağda eriyen vitaminlerin
emilimi
Sinir sisteminin çalışması
Karbonhidratlar Toplam enerjin %55-60’ı
Kompleks karbonhidrat
Şeker?
50

51. Menüde yer alacak besin gurupları
1. Grupta; Et, tavuk, balık, yumurta,
kurubaklagiller gibi besinler
Bu grup iyi kalitede proteine sahiptir
Kasların güçlenmesi
Kan yapımı
Sağlıklı büyüme ve sağlıklı yaşam için
Günde 2-3 porsiyon
51

52. 2. Grupta; Süt, yoğurt, peynir
ve benzeri besinler
İyi kalitede proteinin yanında
Kemik ve diş gelişimi için Yeterli Ca
A vitamini
B vitamini
Günde 400-500 ml. Süt veya Yoğurt
1 kibrit kutusu kadar peynir
52

53. 3. Grupta; Tahıllar (Temel enerji Kaynağı)
Bitkisel proteinler ve B vitamini
Günde 3-4 porsiyon
53

54. 4. Grupta; Sebze ve Meyve
A, C ve B gurubu vitaminler
Büyüme ve hastalıklardan korunma için
Gereklidir.
Günde 3-4 porsiyon , yemek şeklinde
ve taze olarak
54

55. 5. Grupta; Şeker ve Yağlar
Şeker ve şekerden yapılmış
besinler, pekmez, bal, reçel,
tereyağ, zeytinyağı ve diğer
bitkisel sıvıyağlar
Enerji sağlar
55

56. BESLENME ALIŞKANLIKLARI
56

57. Annenin istekleri Çocuğun istekleri
Besin alımı
Etrafın istekleri Çocuğun gereksinimleri
ANNE ÇOCUK
BESLENME
SAVAŞI
ÇEVRE 57

58. Yanlış beslenme alışkanlıkları
İştahsızlık
Obezite
Yetersiz ve Dengesiz Beslenme
Beslenmeye bağlı besin yetersizliği
hastalıkları
Büyüme ve gelişme geriliği
58

59. Beslenme Alışkanlıkları
Aile En önemli etken
Yakın çevredeki bireyler taklit edilir
59

60. Küçük miktarlarda servis edin, açsa bir
daha istemsine izin verin
Kendi başına servis yapmasına izin
verin Bu zaman alır, ancak çocuğun
gözü karnından daha açtır.
Ana yemekten önce tatlı vermeyin
Mevsime uygun besinler verin
60

61. Hoşlanmadığı besinleri yemesi için
ısrar etmeyin
Sabırlı olun ve asla masada tartışmayın
Yemek seçmeyin, yine sizi taklit
edecektir.
Besin guruplarını ve sağlık açısından
önemini öğretmeye çalışın
61

62. Ebeveynler disiplin
konusunda çok dikkatli
olmalı!
Anneler bebeklerinin ilk yılda ki gibi
hızlı büyümediğini bilmeliler.
Belirli sınırlar içinde çocuklarını besin
seçiminde cesaretlendirebilirler.
Çocuğun kendi kendine beslenmesine
izin verebilirler.
Böylece olumlu yeme davranışları
gelişimini sağlayabilirler.
62

63. ÖZEL DURUMLARDA
BESLENME
İştahsızlık
İshal
Kabızlık
Aşırı gaz sorunu
Bulantı-kusma
63