Filipino 9

1. IKALAWANG MARKAHAN
MGA AKDANG
PAMPANITIKAN SA
SILANGANG ASYA
*HAPON
*KOREA
*TAIWAN
*TSINA

2. JAPAN- kilala at
nangunguna sa larangan ng
ekonomiya at teknolohiya
hindi lamang sa Asya kundi
maging sa buong daigdig.
•Napapanatili ang kultura at
pagpapahalaga sa panitikan
• Patuloy na ginagamit at
pinagyayaman tulad ng
TANKA at HAIKU.

3. TANKA
* Katapusan ng Aking Paglalakbay
ni Oshikochi Mitsune
Isinalin sa Filipino ni M. O. Jocson
Napakalayo pa nga
Wakas ng paglalakbay
Sa ilalim ng puno
Tag-init noon
Gulo ang isip.

4. HAIKU
*Tutubi
ni Gonzalo K. Flores
Hila mo’y tabak
Ang bulaklak nanginig
Sa pagsapit mo.

5. TANKA
ni Prinsesa Nukada
Isinalin sa Filipino ni. M. O.
Jocson
Naghintay ako, oo
Nanabik ako sa ‘yo.
Pikit-mata nga ako
Gulo sa dampi
Nitong taglagas

6. HAIKU
ni Gonzalo K. Flores
Ulilang damo
Sa tahimik na ilog
Halika, sinta.

7. TANKA
PAGKAKAI
BA
TANKA AT HAIKU
HAIKU
PAGKAKAI
BA
PAGKAKATULAD

8. KALIGIRANG
PANGKASAYSAYAN
NG TANKA AT HAIKU
Isinalin ni M. O.
Jocson

9. TANKA AT
HAIKU
•Anyo ng tula na pinahahalagahan
ng panitikang Hapon
•Tanka – ikawalong siglo
•Haiku – ika-15 siglo
•May layong pagsama-samahin ang
mga ideya sa pamamagitan ng
kakaunting salita lamang.

10. * Ang pinakaunang TANKA ay
kasama sa kalipunan ng mga
tula na tinawag na
MANYOSHU o COLLECTION
OF TEN THOUSAND LEAVES.
* ANTOLOHIYA ito na
naglalaman ng iba’t-ibang
anyo ng tula na karaniwang
ipinahahayag at inaawit ng
nakararami.

11. PANAHONG MANYOSHU
*unang makatang Hapon ay
sumusulat sa wikang Tsino.
*sa pagitan ng ikalima- ikawalong
siglo, isang sistema ng pagsulat ng
Hapon ang nilinang na mula sa
karakter ng pagsulat sa China upang
ilarawan ang tunog ng Hapon.
*KANA ang ponemikong karakter na
ito, na ang ibig sabihin ay “ hiram na
mga pangalan.”

12. TANKA
*Maikling awitin na puno ng damdamin
*Nagpapahayag ng emosyon o kaisipan
*Karaniwang paksa ang pagbabago, pag-
iisa o pag-ibig.
*31 ang tiyak na bilang ng pantig na 5
taludtod para sa Tradisyunal na Tanka
*Tatlo sa mga taludtod ang may tig-7
bilang ng pantig samantalang tig-5 pantig
naman ang dalawang taludtod
*naging daan ang tanka upang magpahayag
ng damdamin ang isa’t-isa ang
nagmamahalan (lalaki at babae)
*Ginamit sa paglalaro ng mga aristocrat

13. HAIKU
*ika-15 siglo, isinilang ang bagong
anyo ng tula
*lumaganap nang lubos ang Haiku
*pinakamahalaga sa Haiku ang
pagbigkas ng taludtod na may
wastong antala o paghinto
*KIRU ang tawag dito- CUTTING.
*ang kiru ay hawig ng sesura sa ating
panulaan

14. *KIREJI naman ang salitang
paghihintuan o cutting word. Ito ay
kadalasang matatagpuan sa dulo ng
isa sa huling tatlong parirala ng
bawat berso. Ang kinalalagyan ng
salitang pinaghintuan ay maaaring
makapagpahiwatig ng saglit na
paghinto sa daloy ng kaisipan upang
makapagbigay-daan na mapag-isipan
ang kaugnayan ng naturang berso sa
sinundang berso. Maaari din itong
makapagbigay daan sa marangal na
pagwawakas.

15. *Ang mga salita na
ginagamit ay maaaring
sagisag ng isang kaisipan.
Halimbawa:
● kawazu – “palaka” na
nagpapahiwatig ng tagsibol
● shigure – “unang ulan sa
pagsisimula ng taglamig”

16. ESTILO NG
PAGKAKASULAT NG
TANKA AT HAIKU
TANKA:
*maiikling awitin na binubuo ng 31 pantig na 5
taludtod.
*karaniwang hati ng pantig sa mga taludtod ay :
7-7-7-5-5, 5-7-5-7-7 o maaaring magkakapalit-
palit din na ang kabuuan ng pantig ay 31 pa rin.
•Paksa : pagbabago, pag-ibig at pag-iisa
•Nagpapahayag ng masidhing damdamin

17. HAIKU:
•Mas pinaikli na tanka
•17 bilang ang pantig na may
tatlong taludtod.
•Maaaring ang hati ng pantig sa
mga taludtod ay : 5-7-5 o
maaaring magkapalit- palit din na
ang kabuuan ng pantig ay 17 pa rin.
•Paksa : kalikasan at pag-ibig
•Napagpapahayag ng masidhing
damdamin

18. Tanka ni Ki No Tomonori
Isinalin sa Filipino ni Vilma C.
Ambat
Hapon :
Hi-sa-ka-ta no
Hi-ka-ri no-do-ke-ki
Ha-ru no hi ri
Shi-zu ko-ko-ro na-ku
Ha-na no chi-ru-ra-mu

19. Tanka ni Ki No Tomonori
Isinalin sa Filipino ni Vilma C.
Ambat
Ingles:
This perfectly still
Spring day bathed in soft light
From the spread-out sky
Why do the cherry blossoms
So restlessly scatter down?

20. Tanka ni Ki No Tomonori
Isinalin sa Filipino ni Vilma C.
Ambat
Filipino:
Payapa at tahimik
Ang araw ng tagsibol
Maaliwalas
Bakit ang cherry blossoms
Naging mabuway.

21. Haiku ni BashŌ
Isinalin sa Filipino ni Vilma C.
Ambat
Hapon:
Ha-tsu shi-gu-re
Sa-ru mo ko-mi-no wo
Ho-shi-ge na-ri

22. Haiku ni BashŌ
Isinalin sa Filipino ni Vilma C.
Ambat
Ingles:
An old silent pond...
A frog jumps into the pond,
Splash! Silence again.

23. Haiku ni BashŌ
Isinalin sa Filipino ni Vilma C.
Ambat
Filipino:
Matandang sapa
Ang palaka’y tumalon
Lumagaslas.

24. TANAGA
•Uri ng sinaunang tulang Pilipino na
may layong linangin ang lalim ng
pagpapahayag ng kaisipan at masining
na paggamit ng antas ng wika.
•Binubuo ito ng tigpipitong pantig sa
bawat taludtod ng bawat saknong.

25. URI NG
PAGPAPAKA-
HULUGAN

26. DENOTASYON
•Literal na kahulugan
•Nagmumula sa
diksyunaryo

27. KONOTASYON
• Nakatago o di lantad
na kahulugan
• Depende sa
pagkakagamit sa
pangungusap

28. HAIKU ni Natsume Soseki
Isinalin sa Filipino ni Vilma
C. Ambat
Sa kagubatan
Hangi’y umaalulong
Walang matangay

29. TANAGA
Tag-init
ni Ildefonso Santos
Alipatong lumapag
Sa lupa, nagkabitak
Sa kahoy, nalugayak
Sa puso, naglagablab

30. HAIKU ni BashŌ
Isinalin sa Filipino ni Vilma
C. Ambat
Ambong kaylamig
Maging matsing ay nais
Ng kapang damo

31. TANAGA
Kabibe ni Ildefonso Santos
Kabibe ano ka ba
May perlas maganda ka
Kung idiit sa tainga
Nagbubuntong hininga

32. TANKA ni Ki Tsurayuki
Isinalin sa Filipino ni M. O.
Jocson
Hindi ko masasabi
Iniisip mo
O aking kaibigan
Sa dating lugar
Bakas pa ang ligaya

33. TANKA ni Oshikochi
Mitsune
Isinalin sa Filipino ni M. O.
Jocson
Napakalayo pa nga
Wakas ng paglalakbay
Sa ilalim ng puno
Tag-init noon
Gulo ang isip.