SlideShare a Scribd company logo
1 of 7
ARALING PANLIPUNAN
I. Layunin:
1. Natutukoy ang mga namumuno sa sariling lalawigan at
mga karatig nito sa kinabibilangang rehiyon, at
2.Nasasabi na ang rehiyon ay binubuo ng mga lalawigan na
may sariling pamunuan
II. Paksang Aralin:
Paksa: Pamunuan ng mga Lalawigan sa Kinabibilangang
Rehiyon
Kagamitan: concept map, tsart
Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVe-9 Local Government
Code 1991
III. Pamamaraan:
A. Panimula:
1.Balitaan
2. Balik-aral sa mga imprastrakturang nakatutulong sa
kabuhayan ng mga tao.
B.Panlinang na Gawain
1. Magpakita ng larawan ng isang pamayanan.
2. Itanong: Kung ang mga mamamayang ito ay
mangangailangan ng tulong, kanino sila maaaring lumapit?
3. Ilahad ang aralin gamit ang susing tanong sa Alamin Mo
LM p._____.
- Sino ang tumutugon sa pangangailangan ng
lahat ng kasapi ng lungsod?
- Paano natutugunan ang pangangailangan ng
mga kasapi ng mga lungsod ng rehiyon?
4. Ipabasa at talakayin ang Tuklasin Mo LM p.____.
Bigyang diin kung sino sino ang namumuno sa kanilang
lalawigan at kung ano ang dapat nilang gawin. Magbigay
ng aktual na issue sa kanilang lalawigan. Talakayin ang mga
sagot ng mga bata
Pagtugon sa Pangangailangan ng Bawat lungsod
Ang mga tao na naninirahan sa isang munisepyo/lungsod o
lalawigan ay may mga pangangailangan na dapat tuguan.
Pangunahin na dito ay ang pagkakaroon ng sapat na
mabibiling pagkain sa palengke, ang pagkakaroon ng
inprastruktura sa kuryete at tubig, maayos na daanan, ang
abot kayang serbisyong pangkalusugan at ang pagkakaroon
ng katahimikan at siguridad sa pamayanan. Sa papaanong
paraan matutugunan ang mga pangangailangan na ito ng
mga lalawigan? Pansinin ang mga sumusunod na situwasyon
at pag- isipan kung paano makakatulong ang pamunuan sa
mga tao.
Noon panahon ng mga sinaunang Pilipino, ang pagtugon
sa pangangailangan ng lahat ng kasapi ay pinamumunuan ng
pinakamakapangyarihang kasapi na kung tawagin ay isang
“Datu”. Ang Datu sa “balangay” ay siyang bukod tanging
nagpapatupad ng mga alintuntunin ng buong balangay. Siya
ang namamahala sa lahat ng nalikom na kagamitan ng
buong nasasakupan niya. Sapagkat ang mga pamayanan
noongpanahon ay kalat-kalat at may kanya-kanyang
hangad sa likas yaman ng lugar kung saan sila mapadpad,
sinisuguro ng pinunong datu na ang nasasakupang lugar ng
kanyang balangay ay hindi maagaw ng iba pang balangay.
Kung kaya’t pinamumunuan din niya ang siguridad ng lahat
ng taong nasasakupan niya.
Sa ngayon, ang mga barangay ay hindi na pinamumunuan
ng isang makapangyarihan datu. Ang barangay ay isang
organisadong komunidad na pinamumunuan ng Barangay
Captain. Ang kapitan ay hinahalal ng kanyang mga kasama
sa barangay upang mamuno sa kanyang kabarangay.
Maraming barangay na ito ang bumubuo sa mga mas
malawak at sentrong pamayanan na kung tawagin ay
munisipyo o di kaya’y lungsod. Munisipyo man o lungsod ay
pinamumunuan ng alkalde. Ang mga Barangay Captain ay
nananagot sa alkalde ng lungsod o munisipyo kung saan
naroon ang kanyang barangay. Ang maraming munisipyo at
lungsod ang siya naman bumubuo ng lalawigan na
pinamumunuan ng gobernador. Katulad ng barangay
kaptain, ang gobernador ng lalawigan at ang alkalde ng
lungsod o munisipyo ay kapwa hinahalal ng kanilang
nasasakupan upang mangasiwa sa pagtugon ng kanilang
pangangailangan.
5. Ipasuri at ang concept map na nakalahad. Mga
pangangailangan ng mga kasapi ng lalawigan.
Sa” Chartered na Lungsod “
6. Pagtalakay sa binasa at sa concept map
Mayor
Bise-Mayor
Sangguniang Barangay
Sangguniang Panlungsod
Barangay Kapitan
* Sino ang pinakamataas na pinuno ng isang lungsod?
*Sinu-sino ang mga direktang katulong ng mayor?
- sa bawat barangay?
7. Bigyang-diin ang mga papel ng mga namumuno sa bawat
lungsod at ang ugnayan nito sa ibang lungsod.
8. Paglalahat
Tandaan Mo
Ang bawat lalawigan, munisipyo o lungsod ay may
namumuno upang matugunan ang pangangailangan ng mga
kasapi ng nasabing lalawigan, munisipyo o lungsod.
Ang rehiyon ay binubuo ng mga lalawigan na may mga
sariling pamunuan. Ang mga pamunuan ay nagtutulong-
tulong upang mapaunlad ang rehiyon.
C.Paglalapat
Itala sa talahanayan ang mga namumuno sa bawat
pamayanan.
Pamayanan Namumuno
Barangay
Munisipyo
Lungsod
IV.Pagtataya
Sagutin ang mga sumusunod. Gamitin ang sagutang papel.
Iguhit ang ☺ kung tama ang isinasaad ng pangungusap
at kung mali ang pangungusap, iwasto ang maling salita.
_______1. Gobernador ang namumuno sa isang lalawigan.
_______2. Angmga lalawigan ang bumubuo ng mga
barangay.
_______3. Angalkalde ng lungsod ang nagpapatupad ng
mga programang panglalawigan.
_______4. Angbawat lalawigan sa rehiyon ay may sariling
pamunuan.
_______5. Hindikailangan ang pamunuan upang
matugunan ang pangangailangan ng lalawigan.
V.Takda
Punan ang talahanayan. Punan ng datos tungkol sa inyong
barangay.
Barangay
Kapitan
Mga Kagawad 1.
2.
3.
4
ARALING PANLIPUNAN III-2
5:20-6:00
I. Layunin:
1. Natukoyangmga tungkulinatpananagutanng
mga namumuno sa mga lalawigansa kinabibilangang
rehiyon
2. Naipapahayagangsaloobintungkol sapagganap ng
mga namumuno sa kanilangtungkulinupang
matugunanang pangangailanganngmga ksapi ng
kanilanglalawigansakinabibilanganrehiyon
II. PaksangAralin:
Paksa: Mga Namumunosa AkingLalawigan
Kagamitan: Tsart,larawan
Sanggunian:Kto 12,AP3EAP-IVf-11
III.Pamamaraan:
A. PanimulangGawain
1. Balitaan
2. Balik-aral sapamunuanng isanglungsod
B. Panlinangna Gawain
1. Magpakitang larawanng “cityhall”at
“barangay hall”sa Valenzuela.
2. Itanong:
a. Sinu-sinoangmga pinunon gating
lungsod angnag-oopisinasamga
gusalingito?
b. Ano ang mga tungkulinnadapat
gampanan ngmga namumunosa
lalawigan?
c. Paano maipaparatingsamga namumuno
na dapatgampanan nilaang kanilang
tungkulin?
3. Ipabasa;
Basahinang ilansa mga kapangyarihan,
katungkulanatpananagutanngbawat
namumunosa lalawiganayonsa batas “Local
GovernmentCodeof1991”
Ilan sa mga Kaakibat na Tungkulin ng
Namumuno ng Lalawigan o Lungsod
1. Siyaang pinakamataasna pinunong
lalawiganat namuno sa lahatng proyekto,
programa,serbisyoatgawainsa lalawigan
2. Sinisiguroniyananaipatutupad anglahat
ng batas at ordinansanglalawigano lungsod
3. Namamahalasa paggamit sa pondoatiba
pangpinagkakitaanparasapagpapatupad ng
mga planongpang-kaunlarannglalawigan
4. Sinisiguroniyanaangserbisyong
panlipunanaynaisagawaayon sa batas
Ilan sa mga Kaakibat na Tungkulin ng mga
Kaagapay ngNamumunong Lalawigan o
Lungsod
Bise Gobernador/Bise Alkalde
1. Siyaang pangalawangpinakamataasna pinunong
lalawigan
2. Siyaang namumuno sa palatuntunan(Presiding
officer)ngSangguniangPanlalawiganoSangguniang
Panglunsod
3. Nagpapatupad ngtungkulinnggobernador kung
ang opisinanghuli ay mababakante
4. Katuwangng gobernador sapamamahalaat
pagpapatupad ngmga batas at alituntuninsa
lalawigan
Graphicpicturengsangguniangpanlalawigano
panglungsod
1. Nagsasagawang mga batas
2. Tumutulongsapagpatupad ngproyektosadistritoat
sektor nakanyangkinakatawan
3. Nagpatupad ngmga tungkulinginiatangsakanya
ng konsehoosanggunian.
BarangayKapitanat kanyangmga opisyales
1. Pinapatupad angkinakailangangproyektoupang
matugunanang kabuuangkapakananng mga kasapi
ng barangay. 2. Pinapatupad angmga batas upang
masiguroang kaayusansa buong barangay.
4.Sagutinangmga sumusunod natanong:
* Ano-ano ang mga tungkulinatpananagutanng
bawat namumuno sa lalawigan.
*. Saan nanggagalingangkanilangkatungkulanat
kapangyarihan?
*. Ano-anoang mga dapatisaalang-alangngmga
namumunosa lalawigansakanilangpagpapatupad ng
kanilangtungkulinsalalawigangkanilang
sinasakupan?
5.PangkatangGawain
Ang bawat pangkatay magtalakay ng mga sitwasyon,
isyuo kalagayanna nasa inyonglalawigan.Isadula
ang mga sitwasyonat mga paraan paanoito
natutugunanngpamahalaangpanlalawigan.
Pangkat1: Panahonng Kalamidad
Pangkat2: Seguridad atkaayusansa lalawigan
Pangkat3: Pagbaba ngKalidad ngEdukasyon
Pangkat4: Kakulangansalansangan, tulayat iba
pang transportasyonatkomunikasyon
6.Pag-uulatng bawat pangkat
7. Pagtalakaysa iniulat
8. Paglalahat
Ang mga kapangyarihan,katungkulanat
gawain ng mga namumunosa mga lalawiganay
napapalooblath sa Local GovernmentCode ng1991
Ang gobernador,bise-gobernador,angLupong
Panlalawiganat iba pangpinunongpamahalaang
panlalawiganaysama-samang nagsusumikap upang
mapanatili atmagpapatuloyang katahimikanat
kaunlaranngpamumuhaysa lalawigangkanilang
sinasakupan.
Mahalaga na mamuhay at mamuno nang maayos at
magingmatapat upangmagtiwala sa kanilaang mga
mamamayan
C. Paglalapat
Naglunsad anginyongbarangayng “ Tapat
Mo,LinisMo” campaign upangmapanatiling
malinisangbakuran ngbawat tahanan. Dapat
bang makiisaang inyongpamilyaditto? Bakit?
IV.Pagtataya
Isulatang T kungtungkulingipatupad ngmga
namumunosa atingpamayanan ang sumusunod atHT
kunghindi tungkulin:
_______ 1.Pagpapanatilingtahimik atpayapaang
pamayanan.
_______ 2.Pagpapatayongmga health centers.
_______ 3.Pagbibigayngregalosamga mamamayang
may kaarawan.
_______ 4.Pagpapaaral nanglibre samgabata.
_______ 5.Paglilinisngkapaligiran.
V. Takda
Alaminang proyekto ng inyong barangay at
bakit ito ipatutupad.
ARALING PANLIPUNAN III-2
5:20-600
I. Layunin:
1. Natutukoyangmga namumunoat kasapi ngmga
lalawigansa rehiyon
2. Napapahalagahanangmga ambag ng a kasapi at
namumunosa ikabubuti nglalawigan
II. PaksangAralin:
Paksa: Mga Namumunosa AkingLalawigan
Kagamitan: Tsart,larawan
Sanggunian:Kto 12,AP3EAP -IVf-10 Pamahalaang
lokal ng mga Lalawigansa AkingRehiyonMga
tungkulinnglokal napamunuan
III.Pamamaraan:
A.PanimulangGawain
1. Balitaan
2. Balik-aral:Sinu-sinoangnamumunosaisang
lalawigan?
B. Panlinangna Gawain
1.Mulingipakitaanggraphicorganizer ng“Chartered
na Lungsod”
2. Itanong
- Sinoang nakapwestosapinakamataasna posisyon?
- Sinu-sinoangmga katulongngnasa pinakamataasna
posisyon?
3. Magpakitang sumusunod nalarawan:
( mga taong nagrerescuesamga binahanglugar)
( mga taong naglilinisngkalsada)
4. Ipasuri anglarawanat itanong
* Anu-ano ang ginagawa ng mga tao sa larawan?
* Bakitnilaito ginagawa?
* Sinoang nag-utos sa kanilana gawinito?
* Paano nagkakaroonngmga proyektoanglalawigan?
* Paano pinapatupad angproyekto?
5. Ipabasa:
Ang bawat isanglalawiganay may nananinirahan
na mga tao, indibidwal manomag- anak. Ang mga
naninirahanditoaysiyangitinuturingnakasapi ng
nasabinglalawigan.Ang paninirahanngbawat isaay
nangangahuluganngkaakibatna
pangangailanganupangmatustusanangkanyang
pamumuhaysa nasabinglugar. Karaniwang
pangangailanay ang pagpapanatili ngkaayusano
katahimikanatkalinisanngkapaligiran.Bukod pa
dito,kailangandingmatugunanang pangangailangan
ng mag-anak ng sapatna mapagkukunanng kanilang
makakainat ang makapag-aral ang kanilangmga anak.
Habang lumalaki at lumalawak ang pamayanan,
lumalawak dinang mga saklaw ngpangangailanganng
mga kasapi nito.
Sa maliitna pamayanan, ang mga suliraning
kinakaharap aymadalingmapag-usapansapagkat
halosmagkakakilalaangmga tao. Ngunitsa pagdami
ng mga taong naninirahansaisangpamayanan,
makikitanghindi magigingmadali angsimplengpag-
uusap lang ngmga magkakakilalangkasapi ng
pamayanan. May pamunuanna kailangangang
mamagitan upangmaayos ang ano mang suliranin
kinakaharap ngnasabingpamayanan. Sa puntongito,
ang pamayanan ay nangangailanganngmga batas o
kautusanna dapatsundinngmga kasapi upang
mapanatili angkaayusanng pamayanan. Ang
pamunuanng bawat pamayanan, munisipyo/lungsod
o lalawiganman itoang siyang nagpapatupad ng
kaayusanng pamayanan. Sa munisipyoolungsod,ang
alkalde angpinakapinunoatsalalawigannaman, ang
gobernador angsiyangpinakapinuno.Bukod sa
pinakapinunongbawatlalawigano lungsod/
munisipyo,maymga kaagapaysilasa pagtugonng
pangangailanganngkanilangmga sinasakupan.
Makikitasa talahanayanang mga naglilingkodsa
pamunuanng lalawigano munisipyo/lungsod.
Lugar Mga
Kabilang
Pamunuan Mga
Kaagapay
Dito
Lungsod Mga
Barangay
Alkalde
Kapitanng
Barangay
Bise-alkalde
Mga
Kagawad
Barangay Mga Mag-
anak
Mga
indibidwal
na tao
Barangay
Kapitan
Kagawad
Sangguniang
Kabataan
6.Tungkulinngpamayananngbawat lalawiganang
paglingkuranangpangangailanganngmgataong
nasasakupannito.Sinosinonaman ang mga dapat
paglinkuranngpamunuan? Lahatngtaongnakatirasa
isangpamayanan ay kasapi nito.Alingpamayanan ka
nakatira? Sinosinoangnamumuno sa iyong
pamayanan?
Sagutinang mga sumusunod:
1. Bakitnagkakaroonngpamunuansa isang
pamayanan?
2. Sinosinoang kasapi ng pamayanan?
3. Sinoang pinunoninyokapagkayoay nakatirasa
isanglalawigan?
4. Sinosinoang mga kaagapayng lungsod nahindi
kabilangsa isanglalawigan?
5. Kasapi ka ba ng lalawigankapagang iyong
barangay ay kabilangsa nasabinglalawigan?
7.PangkatangGawain
Isulatsa kahonang mga namumunosa iyong
pamayanan. Gamitingang kasunod nagraphic
organizer.
Mga Namumunosa Aking
Lungsod (Posisyon)
Pangalan
8. Pag-uulatng bawat pangkat
9.Pagtalakaysa iniulat
10.Paglalahat
Tandaan Mo
Ang mga opisyalesnapanlungsod nainihalanng
mga mamamayan ang alkalde,bise-alkalde,konsehal ng
lungsod,barangaychairmanatmga kagawad.
Mahalaga na may tagapamahalasa mga lalawigan
upangmapanatili angkaayusan at kaunlaran.
Ang tagumpayng pamumunong lalawiganay nasa
pagtutulunganngmga mamamayang nakatiradito.
C.Paglalapat
Minsanay nagingbisitasa inyongpaaralan
ang inyongmayor upang hikayatinangmga mag-aaral
na magpatuloyna magbasa kahitna silaay nasa bahay
na. Susundinmoba siya? Bakit?
IV.Pagtataya
Sagutinang mga sumusunod nakatanungan.Isulat
ang sagot sa sagutangpapel.
1. Sino-sinoangmga pinunongbayan na halal ng mga
mamamayan?
_______________________________________
______2.Sino-sinoangibangpinunongbayanbukod
sa mga hinihalal ngbayan?
_______________________________________
______3.Ibigayang mga pinunonglalawiganna
nahalal ng mga mamamayan
_______________________________________
______4.Sino-sinoangmgapinunonglalawiganna
hindi nahalal ngbayan?
_______________________________________
______5.Bilangmag-aaral ano-ano ang katungkulan
mo sa bayan?
_______________________________________
_____
V.Takda
Alaminang mga bagong proyektonginyongmayor para
sa inyonglungsod?
Araling Panlipunan III-2
5:20-6:00
I. Layunin:
1. Natukoyangmga tungkulinatpananagutanngmga
namumunosa mga lalawigansa kinabibilangang
rehiyon2.Naipapahayagangsaloobintungkol sa
pagganap ng mga namumuno sa kanilangtungkulin
upangmatugunanang pangangailanganngmga ksapi
ng kanilanglalawigansakinabibilanganrehiyon
II. PaksangAralin:
Paksa: Mga Namumunosa AkingLalawigan
Kagamitan: TsartSanggunian:Kto12, AP3EAP-
IVf-11
III.Pamamaraan:
A. Panimula:
1. Balitaan
2. Balik-aral:Sinoangatingmayor o alkalde? Bise-
alkalde? Sinoanginyongbarangaykapitan?
B. Panlinangna Gawain
1. Magpakitang larawanng isangpagpupulongng
mga mamamayan at namumuno rito.
2. Ilahad angsumusunod:
Nagpatawagang barangay kapitanng
PangkalahatangPulongngBarangay(General
Assembly).Layonng BarangayKapitanna magkaroon
ng kaayusansa buong barangay.
3. Itanong:
Bakitnagpatawag ang barangaykapitanng Gen
Assembly? Ano ang mga nagawa dahil nagpatawag
siyang assembly? Sa palagaymo, magkakaroonng
mga mungkahingsolusyon kungwalangbarangay
kapitanna magtatawag ngmga tao sa barangay?
Bakitmo naman nasabi ito?
Anong kahalagahanngpamahalaanna ipinakikita
sa sitwasyon?
4. PangkatangGawain
Ang bawat pangkat ay magbibigay ng sariling
mungkahi tungkol sa mga sumusunod na situwasyon.
Pangkat 1-Maynapansinnapagdumi ng mga
lansangandahil sawalang pakondangangpagtatapon
ng mga basura sa lansangan.May ilangsektor na
nagkampanyasa kalinisan.
Pangkat 2-Maynagtotrososakagubatanng
lalawigan.Kapansin-pansinnatilanuminipisang
kagubatankungkaya naalarma ang ilangmga
mamamayan ng barangay. Iminungkahi namagsagawa
ng reforestationopagtatanimngmga binhi upang
mapalitanang mga naputol na punongkahoy.
Pangkat 3-Sasentrongbayanay nabigyanng lisensya
ang maramingtricycle namagbyahe sa mga sentro.
Napapansinnatilanagkakaroonngpolusyonsa
hanginsa mga lugar kungsaan nagbibiyahe angmga
tricycle.Iminungkahinamagkaroonngkampanya
upangmabawasan ang pagdumi nghangin.
Pangkat 4-Dumulogangilangmamamayangmay
pagpapahalagasakapayapaanng barangay. Napansin
kasi nilana tiladumadami ang mga dumarayosa
barangay na hindi nanilakilala.Nagmungkahi silana
upangmaiwasan ang anumang kaguluhan,magkaroon
ng mas maramingtanod sa barangayna mag-ikotsa
mga lansangan.
5.Pag-uulatng bawat pangkat
6.Pagtalakaysa iniulat
Bigyangdiinangmga palagaynilaat nakikitanila
ginagawa ng namumunosa lokal na pamahalaan.
7. Paglalahat
Ang bawat lalawigan,munisipyoolungsod ay may
namumunoupang matugunanang pangangailanganng
mga kasapi ng nasabinglalawigan,munisipyoo
lungsod.
Ang rehiyonaybinubuongmga lalawiganna may mga
sariling pamunuan.Angmga pamunuanay nagtutulog
tulongupangmapaunlad ang rehiyon.
C.Paglalapat
Bakitmahalaga ang pakikiisasaanumang
gawain?
IV.Pagtataya
Sa alingsitwasyondapatnakakatugonangnamumuno
ng bawat lalawigan? IsulatkungOoo Hindi
1. Paghahanapbuhayngbawat tao
2. Kaligtasanngmga tao
3. Pagbibigayng peraparamay makain
4. Pagkakaroonngospital sasentrongmunisipyo
5. Pag tinginsamga tindahanupanghindi
magmamalabis ang pagbebentangmga pagkain
V. TakdangAralin
Magsaliksik tungkol samgapangkasalukuyang
pinunong-bayansainyonglungsod.Gumawa ng tsart
na nagpapakitangmga pangalanng pinunong-bayan,
taon ng panunungkulanatmga naisagawa at
isinasagangproyekto.
Araling Panlipunan III-2
5:20-6:00
I. Layunin:
Natutukoyangparaanng pagpili ngmga namumunosa
lalawigan/lungsod
- Nakapagbibigayngsarilingsaloobinsaninanaisna
pamumunosa kinabibilanganglalawigan/lungsod
Wastong pagpili ng mamumuno sa bansa
II. Paraan ngPagpili ngPinuno( Pagboto )
Sang.: K to12,AP3EAP-IVg-12, SibikaatKultura
TM, p. 100 – 103 ,Pag-unlad sa PamumuhayTM, p
87-88; TX,p. 152
Kag.: larawan, plaskard,tsart
III.A. PanimulangGawain
1. Pagbabalita
2. Balik-aral: Saankinukuhangpamahalaan
ang pananalapingginagamitsa
pagpapaunlad ngpamumuhay?
B. Panlinangna Gawain
1. Magpakitang larawanng mga taong
bumoboto at pag-usapanito. Itanong:Ano
ang karapatanngmamamayan na
ipinakikitasalarawan? Sinu-sinoang
dapatbumoto? Sinu-sinonamanang dapat
iboto?
2. Pag-usapanang ginawa nilang
pagbobotohanng pamunuanngklase.
Itanong: Paano ninyopinili anginyong
pangulo? pangalawangpangulo? Bakitsila
ang napili ninyo?
3. Pag-uulatng nakatalagangpangkat
4. Pagtalakaysa iniulatngpangkat
a. Paraan ng pagpili ngmamumunosa
bansa [halalan]
b. Mga may karapatangbumoto
- lahatng mamamayan ng bansa
na may 18 taonggulangpataas
c. Tungkulinatpananagutanngbawat
mamamayan sa pagpili ngpinunong
mamamahala sa bansa
- piliinangpinunongmay
mabutingkalooban
- piliinangpinunongmatapatsa
bansa
- piliinangpinunongmaglilingkod
sa bansa
- piliinangpinunong
makatutulongsabansa hindi
dahil siyaay kaibigan,hindi
dahil nabigyanka niyang pabor,
hindi dahil ka-mag-anak mo siya
Nakasalalaysa kamay ngmga
mamamayan ang
ikauunlad atikababagsak ng isangbansa
sa pa-
mamagitan ng pagpili ngpinunong
mamamahala.
C. Paglalahat
Tungkulinatpananagutanngmamamayan ang
pagpili sapinunongmamamahalasa bansa kaya
dapatmaging maingatsa pagpili opagbotong
kandidato.
D. Paglalapat
May gaganapingbotohansa klase ninyo.Pipiliin
ninyo
kungsinoang dapatmamuno sa klase ninyo.
Sinosa mga kaklase moangiyongpipiliinatiboboto?
1. Si Cesar na mahiyain
2. Si Jose na mayabang
3. Si Lornana matulunginsakapwaat
mahusayna lider
Bakitsiya ang napili mo?
IV. Pagtataya
Tungkulinatpananagutanmo ang pagpili ng
pinunongmamamahalasa iyongbansa, isulatkung
WASTO at HINDI WASTO angsumusunod namga
sitwasyon.
1. Pagboto sa mga taong walanggaanong kakayahan
dahil siyaay kaibigan.
2. Naisni Portiana isang labinganimna taong
gulangna bumoto sa daratingnahalalan.
3. Pagbotongmuli sa mga taongalam mong
nangungurakotlamangsapamahalaan.
4. “Ipakibotomonga ako, lilibanlamangako sa
klase,”pakiusap ni Oscar kayMiguel.
5. Pagboto sa taongmay kakayahangmamunosa
bansa.
6. Pagboto sa taongmay matapatna hangarinsa
bansa.
7. Pagboto sa taongmay malasakitsa mga
mamamayan.
8. Pagpili sataong walangnamang kakayahanpero
may utang na loob kangtinatanaw.
9. Pagpili sataong may matatag na paninindigan.
10. Pagpili sataong mabait peromahinaangloob.
V. Takdangaralin
Itala ang pangalanng miyembrongiyongpamilya
na bumoboto na at ang edad nila.

More Related Content

What's hot

Ang-Pamunuan-ng-mga-Lalawigan-sa-Rehiyon.pptx
Ang-Pamunuan-ng-mga-Lalawigan-sa-Rehiyon.pptxAng-Pamunuan-ng-mga-Lalawigan-sa-Rehiyon.pptx
Ang-Pamunuan-ng-mga-Lalawigan-sa-Rehiyon.pptxRitchenCabaleMadura
 
Kahalagahan ng pamahalaan
Kahalagahan ng pamahalaanKahalagahan ng pamahalaan
Kahalagahan ng pamahalaanSherwin Dulay
 
Grade 3 COT Science living things and non living things.docx
Grade 3 COT Science living things and non living things.docxGrade 3 COT Science living things and non living things.docx
Grade 3 COT Science living things and non living things.docximeldadlampa1
 
Araling Panlipunan 2 - MELC Updated
Araling Panlipunan 2 - MELC UpdatedAraling Panlipunan 2 - MELC Updated
Araling Panlipunan 2 - MELC UpdatedChuckry Maunes
 
FILIPINO 3 QUARTER 2 WEEK 3 Pagbibigay ng Wakas sa Binásang Kuwento.pptx
FILIPINO 3 QUARTER 2 WEEK 3 Pagbibigay ng  Wakas sa Binásang  Kuwento.pptxFILIPINO 3 QUARTER 2 WEEK 3 Pagbibigay ng  Wakas sa Binásang  Kuwento.pptx
FILIPINO 3 QUARTER 2 WEEK 3 Pagbibigay ng Wakas sa Binásang Kuwento.pptxNiniaLoboPangilinan
 
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNANK TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNANLiGhT ArOhL
 
Iba't ibang pamahalaan noong panahon ng espanyol
Iba't ibang pamahalaan noong panahon ng espanyolIba't ibang pamahalaan noong panahon ng espanyol
Iba't ibang pamahalaan noong panahon ng espanyolGeraldine Mojares
 
Learning Plan - Pagtatag ng Kolonyang Espanya
 Learning Plan - Pagtatag ng Kolonyang Espanya Learning Plan - Pagtatag ng Kolonyang Espanya
Learning Plan - Pagtatag ng Kolonyang EspanyaMavict De Leon
 
Dll araling panlipunan 3 q3_w2
Dll araling panlipunan 3 q3_w2Dll araling panlipunan 3 q3_w2
Dll araling panlipunan 3 q3_w2jessicaivory4
 
Sample of-detailed-lesson-plan-grade-3 (1)
Sample of-detailed-lesson-plan-grade-3 (1)Sample of-detailed-lesson-plan-grade-3 (1)
Sample of-detailed-lesson-plan-grade-3 (1)GodwinBabaran1
 
Pangangalaga at Wastong Pangangasiwa sa mga Likas na Yaman
Pangangalaga at Wastong Pangangasiwa sa mga Likas na YamanPangangalaga at Wastong Pangangasiwa sa mga Likas na Yaman
Pangangalaga at Wastong Pangangasiwa sa mga Likas na YamanMavict De Leon
 
AP Grade2: Ang kahalagahan ng Paglilingkod/Serbisyo ng Komunidad
AP Grade2: Ang kahalagahan ng Paglilingkod/Serbisyo ng KomunidadAP Grade2: Ang kahalagahan ng Paglilingkod/Serbisyo ng Komunidad
AP Grade2: Ang kahalagahan ng Paglilingkod/Serbisyo ng KomunidadFlorenceSAguja
 
Iba’t ibang uri ng panahanan (espanyol)
Iba’t ibang uri ng panahanan (espanyol)Iba’t ibang uri ng panahanan (espanyol)
Iba’t ibang uri ng panahanan (espanyol)jetsetter22
 
Aralin 13 Mga Pamanang Pook
Aralin 13 Mga Pamanang PookAralin 13 Mga Pamanang Pook
Aralin 13 Mga Pamanang PookEDITHA HONRADEZ
 
Aralin panlipunan 3 - Mga Simbolo sa Mapa
Aralin panlipunan 3 - Mga Simbolo sa MapaAralin panlipunan 3 - Mga Simbolo sa Mapa
Aralin panlipunan 3 - Mga Simbolo sa MapaJessicaGonzales64
 

What's hot (20)

LP in Grade 4- Science
LP in Grade 4- ScienceLP in Grade 4- Science
LP in Grade 4- Science
 
Ang-Pamunuan-ng-mga-Lalawigan-sa-Rehiyon.pptx
Ang-Pamunuan-ng-mga-Lalawigan-sa-Rehiyon.pptxAng-Pamunuan-ng-mga-Lalawigan-sa-Rehiyon.pptx
Ang-Pamunuan-ng-mga-Lalawigan-sa-Rehiyon.pptx
 
Kahalagahan ng pamahalaan
Kahalagahan ng pamahalaanKahalagahan ng pamahalaan
Kahalagahan ng pamahalaan
 
Ang Pamahalaang Lokal
Ang Pamahalaang LokalAng Pamahalaang Lokal
Ang Pamahalaang Lokal
 
English 3 lm quarter 1
English 3 lm quarter 1English 3 lm quarter 1
English 3 lm quarter 1
 
Grade 3 COT Science living things and non living things.docx
Grade 3 COT Science living things and non living things.docxGrade 3 COT Science living things and non living things.docx
Grade 3 COT Science living things and non living things.docx
 
3 p.e. lm q2
3 p.e. lm q23 p.e. lm q2
3 p.e. lm q2
 
Araling Panlipunan 2 - MELC Updated
Araling Panlipunan 2 - MELC UpdatedAraling Panlipunan 2 - MELC Updated
Araling Panlipunan 2 - MELC Updated
 
FILIPINO 3 QUARTER 2 WEEK 3 Pagbibigay ng Wakas sa Binásang Kuwento.pptx
FILIPINO 3 QUARTER 2 WEEK 3 Pagbibigay ng  Wakas sa Binásang  Kuwento.pptxFILIPINO 3 QUARTER 2 WEEK 3 Pagbibigay ng  Wakas sa Binásang  Kuwento.pptx
FILIPINO 3 QUARTER 2 WEEK 3 Pagbibigay ng Wakas sa Binásang Kuwento.pptx
 
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNANK TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN
K TO 12 GRADE 3 LEARNER’S MATERIAL IN ARALING PANLIPUNAN
 
Iba't ibang pamahalaan noong panahon ng espanyol
Iba't ibang pamahalaan noong panahon ng espanyolIba't ibang pamahalaan noong panahon ng espanyol
Iba't ibang pamahalaan noong panahon ng espanyol
 
Learning Plan - Pagtatag ng Kolonyang Espanya
 Learning Plan - Pagtatag ng Kolonyang Espanya Learning Plan - Pagtatag ng Kolonyang Espanya
Learning Plan - Pagtatag ng Kolonyang Espanya
 
Dll araling panlipunan 3 q3_w2
Dll araling panlipunan 3 q3_w2Dll araling panlipunan 3 q3_w2
Dll araling panlipunan 3 q3_w2
 
Sample of-detailed-lesson-plan-grade-3 (1)
Sample of-detailed-lesson-plan-grade-3 (1)Sample of-detailed-lesson-plan-grade-3 (1)
Sample of-detailed-lesson-plan-grade-3 (1)
 
Pangangalaga at Wastong Pangangasiwa sa mga Likas na Yaman
Pangangalaga at Wastong Pangangasiwa sa mga Likas na YamanPangangalaga at Wastong Pangangasiwa sa mga Likas na Yaman
Pangangalaga at Wastong Pangangasiwa sa mga Likas na Yaman
 
Pamahalaang sentral
Pamahalaang sentralPamahalaang sentral
Pamahalaang sentral
 
AP Grade2: Ang kahalagahan ng Paglilingkod/Serbisyo ng Komunidad
AP Grade2: Ang kahalagahan ng Paglilingkod/Serbisyo ng KomunidadAP Grade2: Ang kahalagahan ng Paglilingkod/Serbisyo ng Komunidad
AP Grade2: Ang kahalagahan ng Paglilingkod/Serbisyo ng Komunidad
 
Iba’t ibang uri ng panahanan (espanyol)
Iba’t ibang uri ng panahanan (espanyol)Iba’t ibang uri ng panahanan (espanyol)
Iba’t ibang uri ng panahanan (espanyol)
 
Aralin 13 Mga Pamanang Pook
Aralin 13 Mga Pamanang PookAralin 13 Mga Pamanang Pook
Aralin 13 Mga Pamanang Pook
 
Aralin panlipunan 3 - Mga Simbolo sa Mapa
Aralin panlipunan 3 - Mga Simbolo sa MapaAralin panlipunan 3 - Mga Simbolo sa Mapa
Aralin panlipunan 3 - Mga Simbolo sa Mapa
 

Similar to Araling panlipunan feb.16 20

Araling Panlipunan grade four week four 4
Araling Panlipunan grade four week four 4Araling Panlipunan grade four week four 4
Araling Panlipunan grade four week four 4JeffreyDummy
 
Aralin 2 Ang Pamahalaang Lokal1.pptx
Aralin 2 Ang Pamahalaang Lokal1.pptxAralin 2 Ang Pamahalaang Lokal1.pptx
Aralin 2 Ang Pamahalaang Lokal1.pptxPaulineMae5
 
ARALING PANLIPUNAN & ENGLISH Q3-WEEK-6.pptx
ARALING PANLIPUNAN & ENGLISH Q3-WEEK-6.pptxARALING PANLIPUNAN & ENGLISH Q3-WEEK-6.pptx
ARALING PANLIPUNAN & ENGLISH Q3-WEEK-6.pptxGraceVerdera2
 
Pamahalaang Lokal
Pamahalaang LokalPamahalaang Lokal
Pamahalaang LokalLea Perez
 
EsP Q1 W3.2.pptx
EsP Q1 W3.2.pptxEsP Q1 W3.2.pptx
EsP Q1 W3.2.pptxQuennie11
 
antas ng Pamahalaan cot.pptx
antas ng Pamahalaan cot.pptxantas ng Pamahalaan cot.pptx
antas ng Pamahalaan cot.pptxALLERINETAPAWAN
 
POWERPOINT FOR DEMO ARAL PAN
POWERPOINT FOR DEMO ARAL PANPOWERPOINT FOR DEMO ARAL PAN
POWERPOINT FOR DEMO ARAL PANAriannePicana
 
power point presentation. for grade- 2
power point presentation.  for grade-  2power point presentation.  for grade-  2
power point presentation. for grade- 2JonilynUbaldo1
 
PAGKAMAMANAYAN (LIGAL AT LUMAWAK NA PANANAW)
PAGKAMAMANAYAN (LIGAL AT LUMAWAK NA PANANAW)PAGKAMAMANAYAN (LIGAL AT LUMAWAK NA PANANAW)
PAGKAMAMANAYAN (LIGAL AT LUMAWAK NA PANANAW)joril23
 

Similar to Araling panlipunan feb.16 20 (17)

Araling Panlipunan grade four week four 4
Araling Panlipunan grade four week four 4Araling Panlipunan grade four week four 4
Araling Panlipunan grade four week four 4
 
Aralin 2 Ang Pamahalaang Lokal1.pptx
Aralin 2 Ang Pamahalaang Lokal1.pptxAralin 2 Ang Pamahalaang Lokal1.pptx
Aralin 2 Ang Pamahalaang Lokal1.pptx
 
ARALING PANLIPUNAN & ENGLISH Q3-WEEK-6.pptx
ARALING PANLIPUNAN & ENGLISH Q3-WEEK-6.pptxARALING PANLIPUNAN & ENGLISH Q3-WEEK-6.pptx
ARALING PANLIPUNAN & ENGLISH Q3-WEEK-6.pptx
 
Pamahalaang Lokal
Pamahalaang LokalPamahalaang Lokal
Pamahalaang Lokal
 
EsP Q1 W3.2.pptx
EsP Q1 W3.2.pptxEsP Q1 W3.2.pptx
EsP Q1 W3.2.pptx
 
antas ng Pamahalaan cot.pptx
antas ng Pamahalaan cot.pptxantas ng Pamahalaan cot.pptx
antas ng Pamahalaan cot.pptx
 
POWERPOINT FOR DEMO ARAL PAN
POWERPOINT FOR DEMO ARAL PANPOWERPOINT FOR DEMO ARAL PAN
POWERPOINT FOR DEMO ARAL PAN
 
Proyekto sa araling panlipunan
Proyekto sa araling panlipunanProyekto sa araling panlipunan
Proyekto sa araling panlipunan
 
Proyekto sa araling panlipunan
Proyekto sa araling panlipunanProyekto sa araling panlipunan
Proyekto sa araling panlipunan
 
Proyekto sa araling panlipunan
Proyekto sa araling panlipunanProyekto sa araling panlipunan
Proyekto sa araling panlipunan
 
Proyekto sa Araling Panlipunan
Proyekto sa Araling PanlipunanProyekto sa Araling Panlipunan
Proyekto sa Araling Panlipunan
 
Proyekto sa araling panlipunan
Proyekto sa araling panlipunanProyekto sa araling panlipunan
Proyekto sa araling panlipunan
 
Proyekto sa araling panlipunan
Proyekto sa araling panlipunanProyekto sa araling panlipunan
Proyekto sa araling panlipunan
 
Proyekto sa araling panlipunan
Proyekto sa araling panlipunanProyekto sa araling panlipunan
Proyekto sa araling panlipunan
 
power point presentation. for grade- 2
power point presentation.  for grade-  2power point presentation.  for grade-  2
power point presentation. for grade- 2
 
Pamahalaan ng Pilipinas
Pamahalaan ng PilipinasPamahalaan ng Pilipinas
Pamahalaan ng Pilipinas
 
PAGKAMAMANAYAN (LIGAL AT LUMAWAK NA PANANAW)
PAGKAMAMANAYAN (LIGAL AT LUMAWAK NA PANANAW)PAGKAMAMANAYAN (LIGAL AT LUMAWAK NA PANANAW)
PAGKAMAMANAYAN (LIGAL AT LUMAWAK NA PANANAW)
 

More from EDITHA HONRADEZ

More from EDITHA HONRADEZ (20)

Nagagamit nang wasto ang pangngalan sa pagtukoy ng mga tao, lugar, bagay, at ...
Nagagamit nang wasto ang pangngalan sa pagtukoy ng mga tao, lugar, bagay, at ...Nagagamit nang wasto ang pangngalan sa pagtukoy ng mga tao, lugar, bagay, at ...
Nagagamit nang wasto ang pangngalan sa pagtukoy ng mga tao, lugar, bagay, at ...
 
Filipino q4 week 3 naisakikilos ang napakinggang awit
Filipino q4 week 3 naisakikilos ang napakinggang awitFilipino q4 week 3 naisakikilos ang napakinggang awit
Filipino q4 week 3 naisakikilos ang napakinggang awit
 
Epp he aralin 20
Epp he aralin 20Epp he aralin 20
Epp he aralin 20
 
Mapeh quarter 2 [autosaved]
Mapeh quarter 2 [autosaved]Mapeh quarter 2 [autosaved]
Mapeh quarter 2 [autosaved]
 
Health quarter 2 aralin 1
Health quarter 2 aralin 1Health quarter 2 aralin 1
Health quarter 2 aralin 1
 
Epp he aralin 20
Epp he aralin 20Epp he aralin 20
Epp he aralin 20
 
Epp he aralin 19
Epp he aralin 19Epp he aralin 19
Epp he aralin 19
 
Epp he aralin 15
Epp he aralin 15Epp he aralin 15
Epp he aralin 15
 
Epp he aralin 13
Epp he aralin 13Epp he aralin 13
Epp he aralin 13
 
Epp he aralin 12
Epp he aralin 12Epp he aralin 12
Epp he aralin 12
 
Epp he aralin 10
Epp he aralin 10Epp he aralin 10
Epp he aralin 10
 
Epp he aralin 9
Epp he aralin 9Epp he aralin 9
Epp he aralin 9
 
Epp he aralin 8 pagpapanatili ng maayos ang sariling tindig
Epp he aralin 8 pagpapanatili ng maayos ang sariling tindigEpp he aralin 8 pagpapanatili ng maayos ang sariling tindig
Epp he aralin 8 pagpapanatili ng maayos ang sariling tindig
 
Epp he aralin 6
Epp he aralin 6Epp he aralin 6
Epp he aralin 6
 
Epp he aralin 5
Epp he aralin 5Epp he aralin 5
Epp he aralin 5
 
Epp he aralin 4
Epp he aralin 4Epp he aralin 4
Epp he aralin 4
 
Epp he aralin 3
Epp he aralin 3Epp he aralin 3
Epp he aralin 3
 
EPP HE ARALIN 2
EPP HE  ARALIN 2EPP HE  ARALIN 2
EPP HE ARALIN 2
 
Ap aralin 6
Ap aralin 6Ap aralin 6
Ap aralin 6
 
Ap yunit iii aralin 2
Ap yunit iii aralin 2Ap yunit iii aralin 2
Ap yunit iii aralin 2
 

Araling panlipunan feb.16 20

  • 1. ARALING PANLIPUNAN I. Layunin: 1. Natutukoy ang mga namumuno sa sariling lalawigan at mga karatig nito sa kinabibilangang rehiyon, at 2.Nasasabi na ang rehiyon ay binubuo ng mga lalawigan na may sariling pamunuan II. Paksang Aralin: Paksa: Pamunuan ng mga Lalawigan sa Kinabibilangang Rehiyon Kagamitan: concept map, tsart Sanggunian: K to 12, AP3EAP-IVe-9 Local Government Code 1991 III. Pamamaraan: A. Panimula: 1.Balitaan 2. Balik-aral sa mga imprastrakturang nakatutulong sa kabuhayan ng mga tao. B.Panlinang na Gawain 1. Magpakita ng larawan ng isang pamayanan. 2. Itanong: Kung ang mga mamamayang ito ay mangangailangan ng tulong, kanino sila maaaring lumapit? 3. Ilahad ang aralin gamit ang susing tanong sa Alamin Mo LM p._____. - Sino ang tumutugon sa pangangailangan ng lahat ng kasapi ng lungsod? - Paano natutugunan ang pangangailangan ng mga kasapi ng mga lungsod ng rehiyon? 4. Ipabasa at talakayin ang Tuklasin Mo LM p.____. Bigyang diin kung sino sino ang namumuno sa kanilang lalawigan at kung ano ang dapat nilang gawin. Magbigay ng aktual na issue sa kanilang lalawigan. Talakayin ang mga sagot ng mga bata Pagtugon sa Pangangailangan ng Bawat lungsod Ang mga tao na naninirahan sa isang munisepyo/lungsod o lalawigan ay may mga pangangailangan na dapat tuguan. Pangunahin na dito ay ang pagkakaroon ng sapat na mabibiling pagkain sa palengke, ang pagkakaroon ng inprastruktura sa kuryete at tubig, maayos na daanan, ang abot kayang serbisyong pangkalusugan at ang pagkakaroon ng katahimikan at siguridad sa pamayanan. Sa papaanong paraan matutugunan ang mga pangangailangan na ito ng mga lalawigan? Pansinin ang mga sumusunod na situwasyon at pag- isipan kung paano makakatulong ang pamunuan sa mga tao. Noon panahon ng mga sinaunang Pilipino, ang pagtugon sa pangangailangan ng lahat ng kasapi ay pinamumunuan ng pinakamakapangyarihang kasapi na kung tawagin ay isang “Datu”. Ang Datu sa “balangay” ay siyang bukod tanging nagpapatupad ng mga alintuntunin ng buong balangay. Siya ang namamahala sa lahat ng nalikom na kagamitan ng buong nasasakupan niya. Sapagkat ang mga pamayanan noongpanahon ay kalat-kalat at may kanya-kanyang hangad sa likas yaman ng lugar kung saan sila mapadpad, sinisuguro ng pinunong datu na ang nasasakupang lugar ng kanyang balangay ay hindi maagaw ng iba pang balangay. Kung kaya’t pinamumunuan din niya ang siguridad ng lahat ng taong nasasakupan niya. Sa ngayon, ang mga barangay ay hindi na pinamumunuan ng isang makapangyarihan datu. Ang barangay ay isang organisadong komunidad na pinamumunuan ng Barangay Captain. Ang kapitan ay hinahalal ng kanyang mga kasama sa barangay upang mamuno sa kanyang kabarangay. Maraming barangay na ito ang bumubuo sa mga mas malawak at sentrong pamayanan na kung tawagin ay munisipyo o di kaya’y lungsod. Munisipyo man o lungsod ay pinamumunuan ng alkalde. Ang mga Barangay Captain ay nananagot sa alkalde ng lungsod o munisipyo kung saan naroon ang kanyang barangay. Ang maraming munisipyo at lungsod ang siya naman bumubuo ng lalawigan na pinamumunuan ng gobernador. Katulad ng barangay kaptain, ang gobernador ng lalawigan at ang alkalde ng lungsod o munisipyo ay kapwa hinahalal ng kanilang nasasakupan upang mangasiwa sa pagtugon ng kanilang pangangailangan. 5. Ipasuri at ang concept map na nakalahad. Mga pangangailangan ng mga kasapi ng lalawigan. Sa” Chartered na Lungsod “ 6. Pagtalakay sa binasa at sa concept map Mayor Bise-Mayor Sangguniang Barangay Sangguniang Panlungsod Barangay Kapitan
  • 2. * Sino ang pinakamataas na pinuno ng isang lungsod? *Sinu-sino ang mga direktang katulong ng mayor? - sa bawat barangay? 7. Bigyang-diin ang mga papel ng mga namumuno sa bawat lungsod at ang ugnayan nito sa ibang lungsod. 8. Paglalahat Tandaan Mo Ang bawat lalawigan, munisipyo o lungsod ay may namumuno upang matugunan ang pangangailangan ng mga kasapi ng nasabing lalawigan, munisipyo o lungsod. Ang rehiyon ay binubuo ng mga lalawigan na may mga sariling pamunuan. Ang mga pamunuan ay nagtutulong- tulong upang mapaunlad ang rehiyon. C.Paglalapat Itala sa talahanayan ang mga namumuno sa bawat pamayanan. Pamayanan Namumuno Barangay Munisipyo Lungsod IV.Pagtataya Sagutin ang mga sumusunod. Gamitin ang sagutang papel. Iguhit ang ☺ kung tama ang isinasaad ng pangungusap at kung mali ang pangungusap, iwasto ang maling salita. _______1. Gobernador ang namumuno sa isang lalawigan. _______2. Angmga lalawigan ang bumubuo ng mga barangay. _______3. Angalkalde ng lungsod ang nagpapatupad ng mga programang panglalawigan. _______4. Angbawat lalawigan sa rehiyon ay may sariling pamunuan. _______5. Hindikailangan ang pamunuan upang matugunan ang pangangailangan ng lalawigan. V.Takda Punan ang talahanayan. Punan ng datos tungkol sa inyong barangay. Barangay Kapitan Mga Kagawad 1. 2. 3. 4 ARALING PANLIPUNAN III-2 5:20-6:00 I. Layunin: 1. Natukoyangmga tungkulinatpananagutanng mga namumuno sa mga lalawigansa kinabibilangang rehiyon 2. Naipapahayagangsaloobintungkol sapagganap ng mga namumuno sa kanilangtungkulinupang matugunanang pangangailanganngmga ksapi ng kanilanglalawigansakinabibilanganrehiyon II. PaksangAralin: Paksa: Mga Namumunosa AkingLalawigan Kagamitan: Tsart,larawan Sanggunian:Kto 12,AP3EAP-IVf-11 III.Pamamaraan: A. PanimulangGawain 1. Balitaan 2. Balik-aral sapamunuanng isanglungsod B. Panlinangna Gawain 1. Magpakitang larawanng “cityhall”at “barangay hall”sa Valenzuela. 2. Itanong: a. Sinu-sinoangmga pinunon gating lungsod angnag-oopisinasamga gusalingito? b. Ano ang mga tungkulinnadapat gampanan ngmga namumunosa lalawigan? c. Paano maipaparatingsamga namumuno na dapatgampanan nilaang kanilang tungkulin? 3. Ipabasa; Basahinang ilansa mga kapangyarihan, katungkulanatpananagutanngbawat namumunosa lalawiganayonsa batas “Local GovernmentCodeof1991” Ilan sa mga Kaakibat na Tungkulin ng Namumuno ng Lalawigan o Lungsod 1. Siyaang pinakamataasna pinunong lalawiganat namuno sa lahatng proyekto, programa,serbisyoatgawainsa lalawigan 2. Sinisiguroniyananaipatutupad anglahat ng batas at ordinansanglalawigano lungsod 3. Namamahalasa paggamit sa pondoatiba pangpinagkakitaanparasapagpapatupad ng mga planongpang-kaunlarannglalawigan 4. Sinisiguroniyanaangserbisyong panlipunanaynaisagawaayon sa batas Ilan sa mga Kaakibat na Tungkulin ng mga Kaagapay ngNamumunong Lalawigan o Lungsod Bise Gobernador/Bise Alkalde
  • 3. 1. Siyaang pangalawangpinakamataasna pinunong lalawigan 2. Siyaang namumuno sa palatuntunan(Presiding officer)ngSangguniangPanlalawiganoSangguniang Panglunsod 3. Nagpapatupad ngtungkulinnggobernador kung ang opisinanghuli ay mababakante 4. Katuwangng gobernador sapamamahalaat pagpapatupad ngmga batas at alituntuninsa lalawigan Graphicpicturengsangguniangpanlalawigano panglungsod 1. Nagsasagawang mga batas 2. Tumutulongsapagpatupad ngproyektosadistritoat sektor nakanyangkinakatawan 3. Nagpatupad ngmga tungkulinginiatangsakanya ng konsehoosanggunian. BarangayKapitanat kanyangmga opisyales 1. Pinapatupad angkinakailangangproyektoupang matugunanang kabuuangkapakananng mga kasapi ng barangay. 2. Pinapatupad angmga batas upang masiguroang kaayusansa buong barangay. 4.Sagutinangmga sumusunod natanong: * Ano-ano ang mga tungkulinatpananagutanng bawat namumuno sa lalawigan. *. Saan nanggagalingangkanilangkatungkulanat kapangyarihan? *. Ano-anoang mga dapatisaalang-alangngmga namumunosa lalawigansakanilangpagpapatupad ng kanilangtungkulinsalalawigangkanilang sinasakupan? 5.PangkatangGawain Ang bawat pangkatay magtalakay ng mga sitwasyon, isyuo kalagayanna nasa inyonglalawigan.Isadula ang mga sitwasyonat mga paraan paanoito natutugunanngpamahalaangpanlalawigan. Pangkat1: Panahonng Kalamidad Pangkat2: Seguridad atkaayusansa lalawigan Pangkat3: Pagbaba ngKalidad ngEdukasyon Pangkat4: Kakulangansalansangan, tulayat iba pang transportasyonatkomunikasyon 6.Pag-uulatng bawat pangkat 7. Pagtalakaysa iniulat 8. Paglalahat Ang mga kapangyarihan,katungkulanat gawain ng mga namumunosa mga lalawiganay napapalooblath sa Local GovernmentCode ng1991 Ang gobernador,bise-gobernador,angLupong Panlalawiganat iba pangpinunongpamahalaang panlalawiganaysama-samang nagsusumikap upang mapanatili atmagpapatuloyang katahimikanat kaunlaranngpamumuhaysa lalawigangkanilang sinasakupan. Mahalaga na mamuhay at mamuno nang maayos at magingmatapat upangmagtiwala sa kanilaang mga mamamayan C. Paglalapat Naglunsad anginyongbarangayng “ Tapat Mo,LinisMo” campaign upangmapanatiling malinisangbakuran ngbawat tahanan. Dapat bang makiisaang inyongpamilyaditto? Bakit? IV.Pagtataya Isulatang T kungtungkulingipatupad ngmga namumunosa atingpamayanan ang sumusunod atHT kunghindi tungkulin: _______ 1.Pagpapanatilingtahimik atpayapaang pamayanan. _______ 2.Pagpapatayongmga health centers. _______ 3.Pagbibigayngregalosamga mamamayang may kaarawan. _______ 4.Pagpapaaral nanglibre samgabata. _______ 5.Paglilinisngkapaligiran. V. Takda Alaminang proyekto ng inyong barangay at bakit ito ipatutupad. ARALING PANLIPUNAN III-2 5:20-600 I. Layunin: 1. Natutukoyangmga namumunoat kasapi ngmga lalawigansa rehiyon 2. Napapahalagahanangmga ambag ng a kasapi at namumunosa ikabubuti nglalawigan II. PaksangAralin: Paksa: Mga Namumunosa AkingLalawigan Kagamitan: Tsart,larawan Sanggunian:Kto 12,AP3EAP -IVf-10 Pamahalaang lokal ng mga Lalawigansa AkingRehiyonMga tungkulinnglokal napamunuan III.Pamamaraan: A.PanimulangGawain 1. Balitaan 2. Balik-aral:Sinu-sinoangnamumunosaisang lalawigan? B. Panlinangna Gawain 1.Mulingipakitaanggraphicorganizer ng“Chartered na Lungsod” 2. Itanong - Sinoang nakapwestosapinakamataasna posisyon?
  • 4. - Sinu-sinoangmga katulongngnasa pinakamataasna posisyon? 3. Magpakitang sumusunod nalarawan: ( mga taong nagrerescuesamga binahanglugar) ( mga taong naglilinisngkalsada) 4. Ipasuri anglarawanat itanong * Anu-ano ang ginagawa ng mga tao sa larawan? * Bakitnilaito ginagawa? * Sinoang nag-utos sa kanilana gawinito? * Paano nagkakaroonngmga proyektoanglalawigan? * Paano pinapatupad angproyekto? 5. Ipabasa: Ang bawat isanglalawiganay may nananinirahan na mga tao, indibidwal manomag- anak. Ang mga naninirahanditoaysiyangitinuturingnakasapi ng nasabinglalawigan.Ang paninirahanngbawat isaay nangangahuluganngkaakibatna pangangailanganupangmatustusanangkanyang pamumuhaysa nasabinglugar. Karaniwang pangangailanay ang pagpapanatili ngkaayusano katahimikanatkalinisanngkapaligiran.Bukod pa dito,kailangandingmatugunanang pangangailangan ng mag-anak ng sapatna mapagkukunanng kanilang makakainat ang makapag-aral ang kanilangmga anak. Habang lumalaki at lumalawak ang pamayanan, lumalawak dinang mga saklaw ngpangangailanganng mga kasapi nito. Sa maliitna pamayanan, ang mga suliraning kinakaharap aymadalingmapag-usapansapagkat halosmagkakakilalaangmga tao. Ngunitsa pagdami ng mga taong naninirahansaisangpamayanan, makikitanghindi magigingmadali angsimplengpag- uusap lang ngmga magkakakilalangkasapi ng pamayanan. May pamunuanna kailangangang mamagitan upangmaayos ang ano mang suliranin kinakaharap ngnasabingpamayanan. Sa puntongito, ang pamayanan ay nangangailanganngmga batas o kautusanna dapatsundinngmga kasapi upang mapanatili angkaayusanng pamayanan. Ang pamunuanng bawat pamayanan, munisipyo/lungsod o lalawiganman itoang siyang nagpapatupad ng kaayusanng pamayanan. Sa munisipyoolungsod,ang alkalde angpinakapinunoatsalalawigannaman, ang gobernador angsiyangpinakapinuno.Bukod sa pinakapinunongbawatlalawigano lungsod/ munisipyo,maymga kaagapaysilasa pagtugonng pangangailanganngkanilangmga sinasakupan. Makikitasa talahanayanang mga naglilingkodsa pamunuanng lalawigano munisipyo/lungsod. Lugar Mga Kabilang Pamunuan Mga Kaagapay Dito Lungsod Mga Barangay Alkalde Kapitanng Barangay Bise-alkalde Mga Kagawad Barangay Mga Mag- anak Mga indibidwal na tao Barangay Kapitan Kagawad Sangguniang Kabataan 6.Tungkulinngpamayananngbawat lalawiganang paglingkuranangpangangailanganngmgataong nasasakupannito.Sinosinonaman ang mga dapat paglinkuranngpamunuan? Lahatngtaongnakatirasa isangpamayanan ay kasapi nito.Alingpamayanan ka nakatira? Sinosinoangnamumuno sa iyong pamayanan? Sagutinang mga sumusunod: 1. Bakitnagkakaroonngpamunuansa isang pamayanan? 2. Sinosinoang kasapi ng pamayanan? 3. Sinoang pinunoninyokapagkayoay nakatirasa isanglalawigan? 4. Sinosinoang mga kaagapayng lungsod nahindi kabilangsa isanglalawigan? 5. Kasapi ka ba ng lalawigankapagang iyong barangay ay kabilangsa nasabinglalawigan? 7.PangkatangGawain Isulatsa kahonang mga namumunosa iyong pamayanan. Gamitingang kasunod nagraphic organizer. Mga Namumunosa Aking Lungsod (Posisyon) Pangalan 8. Pag-uulatng bawat pangkat 9.Pagtalakaysa iniulat 10.Paglalahat Tandaan Mo Ang mga opisyalesnapanlungsod nainihalanng mga mamamayan ang alkalde,bise-alkalde,konsehal ng lungsod,barangaychairmanatmga kagawad. Mahalaga na may tagapamahalasa mga lalawigan upangmapanatili angkaayusan at kaunlaran. Ang tagumpayng pamumunong lalawiganay nasa pagtutulunganngmga mamamayang nakatiradito. C.Paglalapat Minsanay nagingbisitasa inyongpaaralan ang inyongmayor upang hikayatinangmga mag-aaral
  • 5. na magpatuloyna magbasa kahitna silaay nasa bahay na. Susundinmoba siya? Bakit? IV.Pagtataya Sagutinang mga sumusunod nakatanungan.Isulat ang sagot sa sagutangpapel. 1. Sino-sinoangmga pinunongbayan na halal ng mga mamamayan? _______________________________________ ______2.Sino-sinoangibangpinunongbayanbukod sa mga hinihalal ngbayan? _______________________________________ ______3.Ibigayang mga pinunonglalawiganna nahalal ng mga mamamayan _______________________________________ ______4.Sino-sinoangmgapinunonglalawiganna hindi nahalal ngbayan? _______________________________________ ______5.Bilangmag-aaral ano-ano ang katungkulan mo sa bayan? _______________________________________ _____ V.Takda Alaminang mga bagong proyektonginyongmayor para sa inyonglungsod? Araling Panlipunan III-2 5:20-6:00 I. Layunin: 1. Natukoyangmga tungkulinatpananagutanngmga namumunosa mga lalawigansa kinabibilangang rehiyon2.Naipapahayagangsaloobintungkol sa pagganap ng mga namumuno sa kanilangtungkulin upangmatugunanang pangangailanganngmga ksapi ng kanilanglalawigansakinabibilanganrehiyon II. PaksangAralin: Paksa: Mga Namumunosa AkingLalawigan Kagamitan: TsartSanggunian:Kto12, AP3EAP- IVf-11 III.Pamamaraan: A. Panimula: 1. Balitaan 2. Balik-aral:Sinoangatingmayor o alkalde? Bise- alkalde? Sinoanginyongbarangaykapitan? B. Panlinangna Gawain 1. Magpakitang larawanng isangpagpupulongng mga mamamayan at namumuno rito. 2. Ilahad angsumusunod: Nagpatawagang barangay kapitanng PangkalahatangPulongngBarangay(General Assembly).Layonng BarangayKapitanna magkaroon ng kaayusansa buong barangay. 3. Itanong: Bakitnagpatawag ang barangaykapitanng Gen Assembly? Ano ang mga nagawa dahil nagpatawag siyang assembly? Sa palagaymo, magkakaroonng mga mungkahingsolusyon kungwalangbarangay kapitanna magtatawag ngmga tao sa barangay? Bakitmo naman nasabi ito? Anong kahalagahanngpamahalaanna ipinakikita sa sitwasyon? 4. PangkatangGawain Ang bawat pangkat ay magbibigay ng sariling mungkahi tungkol sa mga sumusunod na situwasyon. Pangkat 1-Maynapansinnapagdumi ng mga lansangandahil sawalang pakondangangpagtatapon ng mga basura sa lansangan.May ilangsektor na nagkampanyasa kalinisan. Pangkat 2-Maynagtotrososakagubatanng lalawigan.Kapansin-pansinnatilanuminipisang kagubatankungkaya naalarma ang ilangmga mamamayan ng barangay. Iminungkahi namagsagawa ng reforestationopagtatanimngmga binhi upang mapalitanang mga naputol na punongkahoy. Pangkat 3-Sasentrongbayanay nabigyanng lisensya ang maramingtricycle namagbyahe sa mga sentro. Napapansinnatilanagkakaroonngpolusyonsa hanginsa mga lugar kungsaan nagbibiyahe angmga tricycle.Iminungkahinamagkaroonngkampanya upangmabawasan ang pagdumi nghangin. Pangkat 4-Dumulogangilangmamamayangmay pagpapahalagasakapayapaanng barangay. Napansin kasi nilana tiladumadami ang mga dumarayosa barangay na hindi nanilakilala.Nagmungkahi silana upangmaiwasan ang anumang kaguluhan,magkaroon ng mas maramingtanod sa barangayna mag-ikotsa mga lansangan. 5.Pag-uulatng bawat pangkat 6.Pagtalakaysa iniulat Bigyangdiinangmga palagaynilaat nakikitanila ginagawa ng namumunosa lokal na pamahalaan. 7. Paglalahat Ang bawat lalawigan,munisipyoolungsod ay may namumunoupang matugunanang pangangailanganng
  • 6. mga kasapi ng nasabinglalawigan,munisipyoo lungsod. Ang rehiyonaybinubuongmga lalawiganna may mga sariling pamunuan.Angmga pamunuanay nagtutulog tulongupangmapaunlad ang rehiyon. C.Paglalapat Bakitmahalaga ang pakikiisasaanumang gawain? IV.Pagtataya Sa alingsitwasyondapatnakakatugonangnamumuno ng bawat lalawigan? IsulatkungOoo Hindi 1. Paghahanapbuhayngbawat tao 2. Kaligtasanngmga tao 3. Pagbibigayng peraparamay makain 4. Pagkakaroonngospital sasentrongmunisipyo 5. Pag tinginsamga tindahanupanghindi magmamalabis ang pagbebentangmga pagkain V. TakdangAralin Magsaliksik tungkol samgapangkasalukuyang pinunong-bayansainyonglungsod.Gumawa ng tsart na nagpapakitangmga pangalanng pinunong-bayan, taon ng panunungkulanatmga naisagawa at isinasagangproyekto. Araling Panlipunan III-2 5:20-6:00 I. Layunin: Natutukoyangparaanng pagpili ngmga namumunosa lalawigan/lungsod - Nakapagbibigayngsarilingsaloobinsaninanaisna pamumunosa kinabibilanganglalawigan/lungsod Wastong pagpili ng mamumuno sa bansa II. Paraan ngPagpili ngPinuno( Pagboto ) Sang.: K to12,AP3EAP-IVg-12, SibikaatKultura TM, p. 100 – 103 ,Pag-unlad sa PamumuhayTM, p 87-88; TX,p. 152 Kag.: larawan, plaskard,tsart III.A. PanimulangGawain 1. Pagbabalita 2. Balik-aral: Saankinukuhangpamahalaan ang pananalapingginagamitsa pagpapaunlad ngpamumuhay? B. Panlinangna Gawain 1. Magpakitang larawanng mga taong bumoboto at pag-usapanito. Itanong:Ano ang karapatanngmamamayan na ipinakikitasalarawan? Sinu-sinoang dapatbumoto? Sinu-sinonamanang dapat iboto? 2. Pag-usapanang ginawa nilang pagbobotohanng pamunuanngklase. Itanong: Paano ninyopinili anginyong pangulo? pangalawangpangulo? Bakitsila ang napili ninyo? 3. Pag-uulatng nakatalagangpangkat 4. Pagtalakaysa iniulatngpangkat a. Paraan ng pagpili ngmamumunosa bansa [halalan] b. Mga may karapatangbumoto - lahatng mamamayan ng bansa na may 18 taonggulangpataas c. Tungkulinatpananagutanngbawat mamamayan sa pagpili ngpinunong mamamahala sa bansa - piliinangpinunongmay mabutingkalooban - piliinangpinunongmatapatsa bansa - piliinangpinunongmaglilingkod sa bansa - piliinangpinunong makatutulongsabansa hindi dahil siyaay kaibigan,hindi dahil nabigyanka niyang pabor, hindi dahil ka-mag-anak mo siya Nakasalalaysa kamay ngmga mamamayan ang ikauunlad atikababagsak ng isangbansa sa pa- mamagitan ng pagpili ngpinunong mamamahala. C. Paglalahat Tungkulinatpananagutanngmamamayan ang pagpili sapinunongmamamahalasa bansa kaya dapatmaging maingatsa pagpili opagbotong kandidato. D. Paglalapat May gaganapingbotohansa klase ninyo.Pipiliin ninyo kungsinoang dapatmamuno sa klase ninyo. Sinosa mga kaklase moangiyongpipiliinatiboboto? 1. Si Cesar na mahiyain 2. Si Jose na mayabang 3. Si Lornana matulunginsakapwaat mahusayna lider Bakitsiya ang napili mo? IV. Pagtataya Tungkulinatpananagutanmo ang pagpili ng pinunongmamamahalasa iyongbansa, isulatkung
  • 7. WASTO at HINDI WASTO angsumusunod namga sitwasyon. 1. Pagboto sa mga taong walanggaanong kakayahan dahil siyaay kaibigan. 2. Naisni Portiana isang labinganimna taong gulangna bumoto sa daratingnahalalan. 3. Pagbotongmuli sa mga taongalam mong nangungurakotlamangsapamahalaan. 4. “Ipakibotomonga ako, lilibanlamangako sa klase,”pakiusap ni Oscar kayMiguel. 5. Pagboto sa taongmay kakayahangmamunosa bansa. 6. Pagboto sa taongmay matapatna hangarinsa bansa. 7. Pagboto sa taongmay malasakitsa mga mamamayan. 8. Pagpili sataong walangnamang kakayahanpero may utang na loob kangtinatanaw. 9. Pagpili sataong may matatag na paninindigan. 10. Pagpili sataong mabait peromahinaangloob. V. Takdangaralin Itala ang pangalanng miyembrongiyongpamilya na bumoboto na at ang edad nila.