Tailieu.vncty.com do an-cong_nghe_san_xuat_sua_tiet_trung_9366
Tailieu.vncty.com mot so-bien_phap_nang_cao_nang_luc_tu_hoc_mon_sinh_hoc_10_cho_hoc_sinh_truong_pt_dtnt
1. PHẦN 1: MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1 Căn cứ vào các nghị quyết của Đảng, các văn bản pháp quy của Nhà
nước và của Bộ giáo dục - đào tạo
Nghị quyết kỳ họp lần 2, BCH Trung ương Đảng khóa VIII trong phần IV
"Những giải pháp chủ yếu" nêu ra: "Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dụcđào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện thành nếp tư duy sáng
tạo của người học, từng bước áp dụng các phương pháp tiên tiến và phương
tiện hiện đại vào quá trình dạy học, bảo đảm điều kiện và thời gian tự học, tự
nghiên cứu cho học sinh, nhất là sinh viên đại học...” [1, tr.41].
Luật giáo dục 2005 quy định: “Phương pháp giáo d phải phát huy tính
ục
tích cực tự giác, chủ động , tư duy sáng ạo của người học, bồi dưỡng cho
t
người học năng lực tự học, khả năng thực hành, lòng say mê học tập và ý chí
vươn lên…” (Khoản 2 Điều 5)[29].
Với môn sinh học Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định mục tiêu về kỹ năng:
"Phát triển kĩ năng học tập, đặc biệt là tự học: Biết thu thập và xử lí thông tin;
lập bảng biểu, sơ đồ, đồ thị... làm việc cá nhân và làm vi theo nhóm; làm
ệc
báo cáo nhỏ, trình bày trước tổ, lớp..." [8, tr.6] .
Với đối tượng HS DT, trung tâm nghiên cứu giáo dục dân tộc chỉ rõ “Đẩy
mạnh đổi mới phương pháp dạy học, giúp HS biết cách tự học và hợp tác trong
tự học, tích cực chủ động, sáng tạo trong phát hiện và giải quyết vấn đề, tự
chiếm lĩnh tri thức mới, giúp HS tự đánh giá năng lực của bản thân” [44, tr.
25]
1.2. Xuất phát từ đòi hỏi của thực tiễn giáo dục:
Trong điều kiện của xã hội hiện đại, khi mà khoa học và công nghệ ph át triển
rất mạnh mẽ, sự bùng nổ của cách mạng thông tin đã tác động, ảnh hưởng sâu
1
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
http://www.lrc-tnu.edu.vn
2. sắc đến giáo dục nói chung và quá trình dạy học nói riêng, trong hoàn cảnh như
vậy, giáo dục ý thức tự học, tự học một cách thường xuyên có kế hoạch và
phương pháp đúng đắn, khoa học cho HS phổ thông nói chung và HS dân tộc
nói riêng là một nhiệm vụ bắt buộc và trách nhiệm nặng nề của ng ười thầy. Chỉ
có dạy cách học và học cách tự học, tự học sáng tạo mới đáp ứng được yêu cầu
cao của sự phát triển xã hội.
Xuất phát từ những lý do trên chúng tôi chn đề tài : “ Một số biện pháp
ọ
nâng cao năng lực tự học môn sinh học 10 cho học sinh trường PT DTNT”
2. Mục tiêu nghiên cứu.
- Tìm hiểu tình hình khó khăn của học sinh dân tộc, liên qua trực tiếp đến
năng lực tự học trong quá trình học tập SGK Sinh học 10 mới.
- Xây dựng cơ sở lí luận và thực tiễn của giải pháp nâng cao năng lực tự
học thực chất là hình thành và sử dụng tốt các kĩ năng tự học cho học sinh dân
tộc trong quá trình học tập sinh học 10 hiện hành, vận dụng đối với học sinh
dân tộc nội trú cấp phổ thông trung học.
3. Khách thể nghiên cứu.
Quá trình dạy học sinh học.
4. Đối tượng nghiên cứu.
Năng lực tự học của học sinh trường PT dân tộc nội trú trong quá trình dạy
học sinh học.
5. Giả thuyết khoa học
Nếu bồi dưỡng để HS trường PT DTNT có được các năng lực tự học trong
khâu sử dụng SGK, các hoạt động trong lớp và ngoài lớp, thì sẽ tạo cho các em
lòng ham thích, sự tự tin, tính tích c chủ động trong học tập và đặc biệt sẽ
ực
nâng cao được chất lượng học tập bộ môn đáp ứng yêu cầu học tập bộ môn SH
đổi mới.
6. Những điểm mới của đề tài.
2
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
http://www.lrc-tnu.edu.vn
3. * Phát hiện tình hình thực tiễn khả năng tự học của học sinh dân tộc đối với
bộ môn sinh học qua các số liệu điều tra.
* Xác l p cơ sở lí luận và thực tiễn cùng các giải pháp đối với việc nâng
ậ
cao năng lực tự học cho học sinh nói chung và HS trường PT DTNT nói riêng.
7. Giới hạn nghiên cứu.
* Đối tượng nghiên c đại diện: HS ở trường PT Dân tộc nội trú Điện
ứu
biên và trường PT Vùng cao Việt Bắc.
* Bồi dưỡng năng lực tự học cho học sinh với hình thức làm việc với SGK,
bài giảng trên lớp và hoạt động học tập ngoài lớp.
* Thông qua ví dụ phần II: Sinh học tế bào.
8. Nhiệm vụ nghiên cứu.
- Phát hiện những khó khăn đặc thù của học sinh trường PT Dân tộc nội trú
trong quá trình học tập bộ môn sinh học.
- Bồi dưỡng năng lực tự học, và cách thức bồi dưỡng năng lực tự học cho
học sinh nói chung và học sinh trường PT Dân tộc nội trú nói riêng.
- Thực nghiệm sư phạm để kiểm tra, đánh giá tính khả thi của giả thuyết đề ra.
9. Phương pháp nghiên cứu.
9.1 Phương pháp nghiên cứu lí thuyết:
Nghiên cứu các văn kiện của Đảng, các văn bản pháp quy của Nhà nước,
Bộ GD-ĐT, các tài li chuyên môn, SGK và các tài liệu khác để phân tích
ệu
tổng hợp hệ thống những thông tin có liên quan đến đề tài.
9.2 C¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu thùc tiÔn gi¸o dôc:
- §èi tho¹i víi gi¸o viªn sinh häc vµ häc sinh
- Sö dông phiÕu ®iÒu tra
9.3 Ph¬ng ph¸p thùc nghiÖm s ph¹m:
- §Þa ®iÓm TN s ph¹m: Gi¶ng d¹y TN mét sè giê ë trêng PT Vïng
Cao ViÖt B¾c vµ trêng PT DTNT §iÖn Biªn theo ph¬ng ph¸p ®· ®Ò ra.
3
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
http://www.lrc-tnu.edu.vn
5. PhÇn II: KÕt qu¶ nghiªn cøu
Ch¬ng 1: Tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu vÊn ®Ò tù
häc vµ híng dÉn tù häc trong gi¸o dôc nhµ trêng
Trong lịch sử phát triển giáo dục, tổ chức quá trình học tập theo hướng
tăng cường tính tự học của học sinh là vấn đề được quan tâm và nghiên cứu từ
lâu. VÒ vÊn ®Ò tù häc nh vai trß cña tù häc, n¨ng lùc tù häc cña HS, c¸ch
thøc rÌn luyÖn n¨ng lùc tù häc cho HS nãi chung vµ HS trêng PT DTNT
nãi riªng ®· ®îc nhiÒu t¸c gi¶ nghiªn cøu.
1.1.1. Trên thế giới.
- Ngay từ cổ đại, nhiều nhà giáo dục lỗi lạc như Xôcơrat ( 470-399 TCN),
Khổng Tử (551 -479 TCN) … Đã từng nói đến tầm quan trọng to lớn của việc
phát huy tính tích cực, chủ động của HS và nói đến nhiều biện pháp phát huy
tính tích cực nhận thức.
- Từ thế kỉ 17 đến thế kỉ 19 nhiều nhà giáo dục lớn như J.A Conmesky
(1592-1670);
Jacques
Rousseau(1712-1778);
A.Đixtecvec
(1790-1866)
…Trong các công trình nghiên cứu của mình về giáo dục phát triển trí tuệ đều
đặc biệt nhấn mạnh: Muốn phát triển trí tuệ bắt buộc người học phải phát huy
tính tích cực, độc lập, sáng tạo để tự mình dành lấy tri thức. Muốn vậy phải
tăng cường khuyến khích người học tự khám phá, tự tìm tòi và suy nghĩ trong
quá trình học tập [14, tr.26-33].
- Ở Pháp, vào năm 1920 đã hình thành những "nhà trường mới", đặt vấn
đề phát triển năng lực trí tuệ của học sinh, khuyến khích các hoạt động do
chính học sinh tự quản.
- Nhiều tác giả Liên Xô (cũ) và xã hội chủ nghĩa Đông Âu, đứng trên quan
điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng, các nhà giáo dục không những khẳng
định vai trò và tiềm năng to lớn của họa động tự học trong giáo dục nhà trường.
5
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
http://www.lrc-tnu.edu.vn
6. Đặc biệt nhiều tác giả còn nghiên cứu sâu sắc cách thức nhằm nâng cao hiệu
quả hoạt động tự học của người học. Trong đó nêu lên những biện pháp tổ
chức hoạt động độc lập nhận thức của học sinh trong quá trình dạy như:
Catxchuc G.X; Retzke R; Ilina T.A; Brunop E.p - Bropkina E.P; Picaxistưi P.I
[32, tr.9 ].
- Động cơ học tập và giáo dục đúng đắn được N.A.Rubakin; H.Smitman
và nhiều nhà giáo dục học coi là yếu tố quan trọng nhất có tính quyết định đến
hiệu quả tự học, vì nó thúc đẩy người học tích cực chủ động trong tự học[32,
tr.10 ].
- Những năm 30 của thế kỷ XX, nhiều nhà giáo dục ở Châu Á cũng quan
tâm sâu sắc đến lĩnh vực tự học của học sinh - sinh viên. T.Makiguchi - người
Nhật, nhà sư phạm lỗi lạc đã trình bày các tư tưởng nổi tiếng trong tác phẩm
"giáo dục v ì cuộ c sốn g sán g tạo". Ôn g cho rằn g, g iáo dục có thể coi là quá
trình hướng dẫn tự học mà động lực của nó là kích thích người học tạo ra giá
trị để đạt đến hạnh phúc của bản thân và cộng đồng [23].
- Về nhiệm vụ của giáo dục được Unesco nghiên cứu và chỉ rõ “Để đáp
ứng thành công nhiệm vụ của mình, giáo dục phải được tổ chức xoay quanh
bốn loại hình học tập cơ bản, mà trong suốt cuộc đời của mỗi con người, chúng
sẽ là những trụ cột về kiến thức: Học để biết, học để làm, học để cùng chung
sống, học để làm người”[ 42,tr 71]
Ngày nay, chủ trương giáo dục của mọi quốc gia trên thế giới đều khẳng
định: Lên lớp mà GV chỉ thông báo kiến thức là ít có hiệu quả, cần thay dần
việc thông báo bằng việc tổ chức HS tự tìm tòi để phát hiện kiến thức.
Tóm lại hoạt động tự học đã được các tác giả xem xét tương đối cụ thể, từ
vai trò c tự học, các kỹ năng tự học cần thiết đến các điều kiện để tổ chức
ủa
quá trình tự học đạt kết quả.
6
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
http://www.lrc-tnu.edu.vn
7. Hoạt động tự học được các tác giả kết luận là nó phải được thực hiện
trong mối quan hệ tương tác hợp lý giữa các yếu tố, cá nhân người học, giá o
viên và các điều kiện hỗ trợ khác.
1.1.2. Trong nước.
Trong lịch sử phát triển của giáo dục ở Việt Nam, vấn đề tự học, tự bồi
dưỡng đã được chú ý từ rất lâu.
Thời kì phong kiến, tư tưởng Nho giáo là hệ tư tưởng thịnh hành nhất ở
nước ta, đã xuất hiện các lớp tự phát của các ông đồ tâm huyết với nghề dạy
học, song còn nhiều hạn chế.
Thời kì thực dân Pháp đô hộ, giáo dục nước ta rất chậm đổi mới. hoạt
động tự học không được nghiên cứu và phổ biến, nhưng thực tiễn giáo dục lại
xuất hiện nhu cầu tự học có tính tự giác rất cao ở nhiều tầng lớp xã hội.
Ở Miền Nam thời Mỹ - nguỵ, hoạt động tự học đã được chú ý nghiên cứu
bởi nhiều tác giả, trong đó phải kể đến Đinh Gia Trinh với quan niệm có 2 hình
thức học là học lấy và học ở nhà trường. Ông cho rằng: “Học lấy là tự mình
học lấy triết học, khoa học, văn chương, không cần theo sự giảng dẫn tuần tự
của một ông thầy … Người ta ai cũng cần học lấy dù cả những người đỗ đạt
cao” [44].
Hoạt động tự học thực sự được nghiên cứu nghiêm túc và triển khai từ khi
nền giáo dục cách mạng ra đời (1954) trong đó Chủ tịch Hồ Chí Minh, một tấm
gương sáng về tình thần và phương pháp tự học đã dạy: "Về cách học, phải lấy
tự học làm nòng cốt"[ 30 tr 67].
Thủ tướng Phạm Văn đồng, một trong những học trò xuất sắc của chủ tịch
Hồ Chí Minh, đã tiếp nhận thể hiện và làm phong phú tư tưởng, sự nghiệp giáo
dục của Người. Đồng chí chỉ rõ: “Đối với các em HS điều quan trọng có tầm
cỡ rộng lớn là tránh tham lam nhồi nhét, tránh lối học vẹt, chỉ cần học thuộc
lòng điều thầy giảng, đối với GV cần sử dụng phương pháp dạy người học suy
7
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
http://www.lrc-tnu.edu.vn
8. nghĩ, tìm tòi, hiểu rộng hơn điều thầy nói, mở rộng tư duy và năng lực sáng tạo
của người học …, Làm sao cho giờ học là cơ hội để thầy trò thảo luận tranh
luận từ đó các em rút ra nhữngđiều cần học, cần biết…”[13, tr 47-51], . Trong
lí luận và thực tiễn Đồng chí cũng chỉ rõ "Phương pháp giáo dục không phải
chỉ là những kinh nghiệm, thủ thuật trong truyền thụ và tiếp thu kiến thức mà
còn là con đường để người học có thể tự học, tự nghiên cứu chứ không phải là
bắt buộc trí nhớ làm việc một cách máy móc, chỉ biết ghi rồi nói lại "[10].
Trong nghị quyết của bộ chính trị về cải cách giáo dục (11/1/1979) đã viết
"Cần coi trong việc bồi dưỡng hứng thú, thói quen và phương pháp tự học cho
HS, hướng dẫn HS biết cách nghiên cứu SGK, thảo luận chuyên đề ghi chép tài
liệu, tập làm thực nghiệm khoa học". Chính vì vậy việc nghên cứu những vấn
đề này có tính thời sự và đã được nhiều nhà khoa học quan tâm nghiên cứu.
Từ năm học 1977 đến nay, có rất nhiều tác giả với các công trình viết về
vấn đề tự học như tác giả Nguyễn Hiến Lê[25], Nguyễn Cảnh Toàn [37], [38],
[39], [40], Nguyễn Kỳ[21], [22], §Æng Vò Ho¹t, Hµ ThÞ §øc [18], Lª Kh¸nh
B»ng [7], Nguyễn Như Ất [39], Nguyễn Văn Hộ [19]… Khi nói về tự học GS
Nguyễn Cảnh Toàn cho rằng “ Cốt lõi của học là tự học. Hễ có học là có tự
học, vì không ai có thể học hộ người khác được. Nhiệm vụ của chúng ta là
"biến quá trình dạy học thành quá trình tự học", tức là khéo léo kết hợp quá
trình dạy học của thầy với quá trình tự học của trò thành một quá trình thống nhất
biện chứng” [40, tr 60-66].
Riêng lĩnh vực SH có r ất nhiều công trình nghiên cứu về tự học điển hình như
Đinh Quang Báo [3] [4] [5][6], . Nguyễn Đức Thành[43], Trần Bá Hoành[16]
[17] và nhiều tác giả khác. Trong các công trình nghiên ứ u của mình, tác giả
c
Trần Bá hoành đã phân tích cơ sở khoa học, cách thiết kế bài học sinh học theo
phương pháp tích cực và kỹ thuật thực hiện các phương pháp tích cực như KT
xác định mục tiêu bài học sử dụng câu hỏi, phiếu học tập, kỹ thuật đánh giá.
8
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
http://www.lrc-tnu.edu.vn
9. Trong đó ông nhấn mạnh Phát triển trí sáng tạo của học sinh, Ông chỉ rõ "Giáo
viên phải biết h ướn g d ẫn, tổ chức cho học sin h tự mìn h khám phá kiến th ức
mới, dạy cho học sinh không chỉ kiến thức mà cả phương pháp học, trong đó
cốt lõi là phương pháp tự học… Nếu rèn luyện cho người học có được kĩ năng,
phương pháp, thói quen tự học, biết ứng dụng những điều đã học vào những
tình huống mới, biết phát hiện và tự lực giải quyết vấn đề đặt ra sẽ tạo cho họ
lòng ham học, khơi dậy tiềm năng vốn có trong mỗi người. Làm được như vậy
thì kết quả học tập sẽ tăng gấp bội, HS sẽ có thể tiếp tục tự học khi vào đời, dễ
dàng thích ứng với cuộc sống xã hội"[17, tr.50].
Nhiều công trình, nhiều bài báo viết về tự học nói chung ở các lĩnh vực
như “Một số vấn đề cần thiết khi hướng dẫn HS tự học” - Thái Duy Tuyên;
“Dạy học phát huy năng lực cá nhân của học sinh”– Nguyễn Gia Cầu và nhiều
bài báo khác.
Một số luận án tiến sỹ của các tác giả Nguyễn Thị Bích Hạnh; Hoàng Thị
Lợi, Nguyễn Thị Tính … Nhiều luận văn thạc sỹ viết về những vấn đề có liên
quan đến tự họ c n hư luận văn của các tác giả Bùi Thúy Phượng, Vũ Phương
Thảo, Ngô thị Mai H ương. …Các tác giả đã nêu và phân tích cơ sở khoa học
của hoạt động tự học, cơ sở tâm lí học, giáo dục học, xã hội học… Các tác giả
đã khẳng định rõ các yếu tố thuộc về cá nhân ( nội lực) có vai trò quyết định
đối với kết qủa học tập trong đó có năng lực tự học, ngoài ra các yếu tố bên
ngoài như biện pháp hướng dẫn của giáo viên, phương pháp, phương tiện cũng
có vai trò quan trọng.
Việc nghiên cứu về kỹ năng học tập và bồi d ưỡng phương pháp t học
ự
cho học sinh tr ường PTDTNT đã được một số tác giả đề cập đến như: Phạm
Vũ Kích “Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong trường PTDTNT”, Hà
Văn Định “Hoạt động ngoài giờ lên lớp ”, Lê Bình “Một số kinh nghiệm huy
động tham gia các hoạt động ngoài giờ lên lớp ”, Phạm Hồng Quang “ Ứng
9
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
http://www.lrc-tnu.edu.vn
10. dụng một số biện pháp tổ chức học tập ngoài giờ lên lớp cho học sinh trường
PTDTNT các ỉnh phía bắc”, Trần Thị Ph ương Hà “ Các gi pháp quản lý
t
ải
nhằm nâng cao chất lượng dạy học ở trường PTDTNT tỉnh Yên Bái”, Hoàng
Thị Lợi “Biện pháp rèn luyện kĩ năng ôn tập cho HS trường PT DTNT”…
Việc nghiên cứu các hình thức tổ chức học tập nhằm rèn luyện kĩ năng
học tập cho học sinh trường PTDTNT đã được các tác giả đề cập dưới nhiều
góc độ khác nhau: Từ việc cải tiến nội dung, ph ương pháp dạy học đến kiểm
tra đánh giá việc học bài của học sinh.
*Tóm lại: Qua tìm hi u các công trình trên thế giới và trong n ước nghiên
ể
cứu về tự học tôi có một số nhận xét sau:
+ Tự học, vai trò của tự học là vấn đề được bàn luận xuyên suốt các thời
kì lịch sử nhân loại, mang ý nghĩa triết học. Nhưng càng về sau càng được soi
sáng thêm về cơ sở giáo dục học và tâm lí học.
+ Tự học là một nhu cầu, một năng lực cần có của mọi người, đặc biệt
trong thời đại ngày nay. Do đó mục tiêu quan trọng của các nhà trường là trang
bị cho HS phương pháp tự học.
+ Có nhiều tác giả nghiên cứu về tự học đối với sinh viên và học sinh phổ
thông, có một số ít viết về tự học đối với học sinh trường PTDTNT nhưng các
công trình này ch yếu m ới phản ánh một cách khái quát việc tổ chức hoạt
ủ
động học tập cho học sinh dân tộc trong giờ lên lớp hoặc hoạt động ngoài giờ
lên lớp, chưa có một công trình nghiên cứu nào đi sâu vào việc nghiên cứu các
biện pháp tổ chức tự học cho học sinh trường PTDTNT dưới góc độ môn Sinh học 10.
+ Để tổ chức, nâng cao năng lực tự học cho HS có hiệu quả, cần làm rõ cơ
sở lí luận và thực tiễn của các biện pháp, trên cơ sở đó xây dựng được các biện
pháp nâng cao năng lực tự học cho phù hợp nhằm phát huy tính tích cực, độc
lập sáng tạo, rèn luyện kĩ năng tự học và nâng cao chất lượng học tập bộ môn
của HS.
10
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
http://www.lrc-tnu.edu.vn
42. Pyruvic( qua ph ứng
ản
Nguyên liệu
Glucôzơ
trung gian tạo thành
2AxetylcoA và đi vào
NADH và FADH2
chu trình Crep)
- pyruvic
- CO2
Sản phẩm
- NADH
- NADH
- H2O
Năng lượng
- 2 ATP
- FADH2
- 34 ATP
- 2 ATP
3.3.1.5 Biện pháp rèn luyện kỹ năng thảo luận nhóm cho học sinh.
Để rèn luyện cho HS tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong quá trình học
tập, một hướng đổi mới trong quá trình dạy - tự học là rèn luyện được kỹ năng
thảo luận nhóm cho học sinh. Để rèn luyện được kỹ năng thảo luận nhóm cho
học sinh giáo viên cần phải thực hiện các bước sau:
Bước 1: Trước hết giáo viên giới thiệu cho học sinh cách thức tiến hành
thảo luận, các kỹ năng thảo luận, yêu cầu của các ký năng và cách thức thục
hiện kỹ năng đó.
Cách thức tiến hành thảo luận cần giới thiệu cho học sinh là:
- Tổ chức nhóm và tiếp cận nhiệm vụ học tập.
- Các nhóm tiếm hành hoạt động
+ Tự nghiên cứu cá nhân
+ Thảo luận nhóm
+ Đánh giá, rút kinh nghi m
ệ
Các kỹ năng thảo luận nhóm, yêu cầu của từng kỹ năng và cách thức thực
hiện kỹ năng cần giới thiệu cho học sinh là:
- Kỹ năng bám sát yêu cầu: Hiểu đúng câu hỏi; kỹ năng trình bày ý kiến:
biết biểu đạt rõ dàng, ngắn gọn để người nghe hiểu đúng ý kiến của mình; kỹ
42
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
http://www.lrc-tnu.edu.vn
43. năng tranh luận: biết lắng nghe, biết nhận xét, biết bổ xung ý kiến của bạn, biết
bảo vệ ý kiến của mình bằng lí lẽ có căn cứ; kỹ năng đề xuất kết luận: biết tóm
tắt ý kiến thảo luận của cả nhóm để đi đến kết luận cần thiết.
Việc giới thiệu quy trình tiến hành thảo nhóm và giới thiệu kỹ năng thảo
luận nhóm, yêu cầu và cách thực hiện các kỹ năng, được thực hiện thông qua
phiếu học tập phát cho mỗi học sinh.
Bước 2: Lấy ví dụ làm mẫu.
Giáo viên tr c tiếp tổ chức cho một nhóm học sinh thảo luận, các thành
ự
viên khác trong lớp quan s át. Công việc này được tiến hành trong quá trình dạy
học ở trên lớp.
Bước 3: Tổ chức luyện tập.
Việc tổ chức luyện tập được tiến hành qua hai giai đoạn:
- Giai đoạn 1: Giáo viên trực tiếp tổ chức cho học sinh thảo luận nhằm mục
đích làm cho học sinh nắm được cách thảo luận.
- Giai đoạn 2: Khi học sinh đã nắm được quy trình thảo luận nhóm và cách
thức thực hiện các kỹ năng thảo luận nhóm, việc luyện tập kỹ năng thảo luận
nhóm, chủ yếu được thực hiện trong các giờ ôn tập buổi chiều, do học sinh tự
tiến hành với sự tổ chức quản lý, điều khiển và kiểm tra của giáo viên.
- Tæ chøc c«ng viÖc theo nhãm cã thÓ theo s¬ ®å sau:
Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cña häc sinh
Tổ chức nhóm
Hình thành nhóm
Phân công nhi vụ cho
ệm
từng nhóm
Các nhóm nhận nhiệm vụ
43
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
http://www.lrc-tnu.edu.vn
44. Hướng dẫn các nhóm
nhận nhiệm vụ
Các nhóm thực hiện nhiệm
vụ
Các nhóm tự thảo luận,hợp
tác với bạn trong nhóm
Tổ chức thảo luận nhóm
Tổ chức chức thảo luận
lớp
Các nhóm th o luận chung.
ả
Hợp tác với bạn trong lớp
Tự đánh giá và điều chỉnh
Kết luận đánh giá
Yêu cầu khi tổ chức cho học sinh tự lực trong thảo luận nhóm:
- Để học sinh có thể tham gia vào quá trình thảo luận nhóm, trong các giai
đoạn cũng như các bước thực hiện, cần dành ra một khoảng thời gian nhất định
cho hoạt động học tập của cá nhân cũng như hoạt động của cả nhóm. Nếu như
chỉ chú ý đến hoạt động của cá nhân hoặc chỉ chú ý đên hoạt động của cả nhóm
thì hoạt động TLN sẽ không hiệu quả.
- Tình huống học tập phải được thiết kế một cách ngắn gọn thành một câu
hỏi có tính chủ đề đòi hỏi học sinh phải tự tìm hiểu tự nghiên cứu.
- Phương tiện dùng cho thảo luận nhóm nên dùng phiếu học tập và phương
tiện khác như dạy bằng giáo án điện tử sẽ giúp các em tự lực tốt hơn trong quá
trình thảo luận nhóm.
44
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
http://www.lrc-tnu.edu.vn