SÁNG KIẾN “THIẾT KẾ VÀ SỬ DỤNG INFOGRAPHIC TRONG DẠY HỌC ĐỊA LÍ 11 (BỘ SÁCH K...
Môi trường
1. Môi trường đang ngày càng bị ô nhiễm nặng nề.Vậy chúng ta đang nghĩ gì,đã
làm được gì để bảo vệ nó.
Kết quả cuộc khảo sát gần đây của GE Energy cho thấy khoảng 2 trong số 3
người Việt Nam đánh giá ô nhiễm không khí là vấn đề môi trường đáng
quan tâm hàng đầu. Tuy nhiên, kết quả cũng chỉ ra rằng, 2 trong số 3 người
Việt Nam không biết rằng một trong những nguyên nhân chính gây ô
nhiễm không khí là việc đốt nhiên liệu hóa thạch để phát điện.
Theo kết quả khảo sát, mức độ nhận biết về các nguyên nhân gây ô nhiễm không
khí tại các nước láng giềng như Singapore, Malaysia và Indonesia đứng ở mức
cao hơn so với Việt Nam. Hơn 55% người Singapore, 47% người Malaysia và
40% người Indonesia được khảo sát cho rằng việc đốt nhiên liệu hóa thạch để
phát điện là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra ô nhiễm không khí;
Việt Nam chỉ đạt được mức 27%.
Tuy nhiên, mức độ nhận biết của người Việt Nam về các nguồn năng lượng tái
sinh đứng ở mức tương đương so với Malaysia và Singapore, và cao hơn
Indonesia. Về thủy điện: VN (50%), Malaysia (41%), Singapore (37%),
Indonesia (19%); Năng lượng mặt trời: VN ( 58%), Malaysia (59%), Singapor
(55%), Indonesia (25%); Gió: VN (33%), Malaysia (53%), Singapore (47%),
Indonesia (9%).
Đâu phải ngẫu nhiên mà Singapore trở thành một quốc đảo sạch vào bậc nhất
thế giới. Chính từ những bài học đắt giá về hậu quả do sự phát triển công nghiệp
mạnh mẽ làm gia tăng ô nhiễm không khí, rồi chất thải lỏng và chất thải rắn làm
môi trường xuống cấp rõ rệt vào ba bốn thập kỷ trong thế kỷ trước, đã làm quốc
đảo này sớm tỉnh ngộ. Không có con đường nào khác là phải tự mình thực hiện
tốt các chương trình bảo vệ môi trường. Đến nay, một cách nhìn toàn diện, chưa
2. có nước nào có được môi trường đô thị tốt hơn Singapore. Đó là do quốc đảo
này đã có một chiến lược quản lý môi trường hợp lý, thực hiện tốt kế hoạch hoá
việc sử dụng đất đai, biết kiểm soát kế hoạch xây dựng và phát triển đô thị. Và
điều quan trọng là đặc biệt chú trọng quản lý hạ tầng cơ sở, đi đôi với việc ban
hành luật và kiểm tra giáo dục nghiêm ngặt.
Chúng ta phải đúc rút những bài học kinh nghiệm từ Singapore để áp dụng vào
điều kiện đất nước ta.Cụ thể tại Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 15/11/2004 của
Bộ Chính trị về bảo vệ môi trường trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá,
hiện đại hoá đất nước.Nhà nước ta đã nêu ra các giải pháp sau:
CÁC GIẢI PHÁP CHÍNH
1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dụcnâng cao nhận thức và trách
nhiệm bảo vệ môitrường
Đa dạng hoá các hình thức tuyên truyền, phổ biến chính sách, chủ trương, pháp
luật và các thông tin về môi trường và phát triển bền vững cho mọi người, đặc
biệt là trong thanh niên, thiếu niên; đưa nội dung giáo dục môi trường vào
chương trình sách giáo khoa của hệ thống giáo dục quốc dân, tăng dân thời
lượng và tiến hình thành môn học chính khoá đối với các cấp học phổ thong.
Tạo thành dư luận xã hội lên án nghiêm khắc đối với các hành vi gây mất vệ
sinh và ô nhiễm môi trường đi đôi với việc áp dụng các chế tài, xử phạt nghiêm,
đúng mức mọi vi phạm.
Xây dựng tiêu chí, chuẩn mực về môi trường để đánh giá mức độ bảo vệ môi
trường của từng xí nghiệp, cơ quan, gia đình, làng bản, khu phố, tập thể, cá
nhân, cán bộ, đảng viên, đoàn viên và hội viên.
Khôi phục và phát huy truyền thống yêu thiên nhiên, nếp sống gần gũi, gắn bó
với môi trường.
2. Tăng cường công tác quản lý nhà nướcvề bảo vệ môi trường
Hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách về bảo vệ môi trường, trước
mắt sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ môi trường.
Tiếp tục kiện toàn và tăng cường năng lực tổ chức bộ máy, bảo đảm thực hiện
hiệu quả công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường từ Trung ương đến cơ
sở. Xác định rõ trách nhiệm và phân công, phân cấp hợp lý nhiệm vụ bảo vệ môi
trường giữa các ngành, các cấp, xây dựng và phát triển các cơ chế giải quyết vấn
đề môi trường liên ngành, liên vùng. Chú trọng xây dựng năng lực ứng phó sự
cố môi trường.
3. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát; quy định và áp dụng các chế
tài cần thiết để xử lý nghiêm các vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường. Sớm
xây dựng ban hành quy định giải quyết bồi thường thiệt hại về môi trường.
3. Đẩy mạnh xã hội hoá hoạt động bảo vệmôi trường
Xác định rõ trách nhiệm bảo vệ môi trường của Nhà nước, cá nhân, tổ chức và
cộng đồng, đặc biệt đề cao trách nhiệm của các cơ sở sản xuất và dịch vụ. Tạo
cơ sở pháp lý và cơ chế, chính sách khuyến khích cá nhân, tổ chức và cộng đồng
tham gia công tác bảo vệ môi trường. Hình thành các loại hình tổ chức đánh giá,
tư vấn, giám định, công nhận, chứng nhận về bảo vệ môi trường; khuyến khích
mọi thành phần kinh tế tham gia các dịch vụ thu gom, vận chuyển, tái chế, xử lý
chất thải và các dịch vụ khác về bảo vệ môi trường.
Chú trọng xây dụng và thực hiện quy ước, hương ước, cam kết về bảo vệ môi
trường và các mô hình tự quản về môi trường của cộng đồng dân cư.
Phát triển các phong trào quần chúng tham gia bảo vệ môi trường. Đề cao trách
nhiệm, tăng cường sự tham gia có hiệu quả của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức
chính trị - xã hội, tổ chức xã hội, các phương tiện truyền thông trong hoạt động
bảo vệ môi trường.
Phát hiện các mô hình, điển hình tiên tiến trong hoạt động bảo vệ môi trường để
khen thưởng, phổ biến, nhân rộng; duy trì và phát triển giải thưởng môi trường
hàng năm. Đưa nội dung bảo vệ môi trường vào cuộc vận động toàn dân đoàn
kết xây dựng đời sống văn hoá và vào tiêu chuẩn xét khen thưởng.
4. Áp dụng các biện pháp kinhtế trongbảo vệ môi trường
Thực hiện nguyên tắc người gây thiệt hại đối với môi trường phải khắc phục, bồi
thường. Từng bước thực hiện việc thu phí, ký quỹ bảo vệ môi trường, buộc bồi
thường thiệt hại về môi trường.
Áp dụng các chính sách, cơ chế hỗ trợ về vốn, khuyến khích về thuế, trợ giá đối
với hoạt động bảo vệ môi trường.
Khuyến khích áp dụng các cơ chế chuyển nhượng, trao đổi quyền phát thải và
trách nhiệm xử lý chất thải phù hợp với cơ chế thị trường.
5. Tạo sự chuyển biến cơ bản trong đầu tư bảo vệ môi trường
Đa dạng hoá các nguồn đầu tư cho môi trường. Riêng ngân sách nhà nước cần
có mục chi riêng cho hoạt động sự nghiệp môi trường và tăng chi để bảo đảm
đến năm 2006 đạt mức chi không dưới l% tổng chi ngân sách nhà nước và tăng
dần tỉ lệ này theo tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế.
4. Phát triển các tổ chức tài chính, ngân hàng, tín dụng về môi trường nhằm nâng
cao hiệu quả sử dụng các nguồn vốn đầu tư bảo vệ môi trường.
Khuyến khích các tổ chức và cá nhân trong nước và ngoài nước đầu tư bảo vệ
môi trường, huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn cho bảo vệ môi
trường; tăng tỉ lệ đầu tư cho bảo vệ môi trường trong nguồn vốn hỗ trợ phát triển
chính thức (ODA).
6. Đẩy mạnh nghiên cứukhoa học, ứng dụng công nghệ và đào tạo nguồn
nhân lực về môi trường
Nghiên cứu xây dựng luận cứ khoa học phục vụ công tác hoạch định chủ trương,
chính sách của Đảng và Nhà nước về bảo vệ môi trường trong phát triển bền
vững.
Đẩy mạnh công tác điều tra cơ bản, quan trắc, dự báo, cảnh báo về tài nguyên và
môi trường.
Nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao các giải pháp công nghệ trong xử lý ô
nhiễm, khắc phục suy thoái và sự cố môi trường; sử dụng hiệu quả tài nguyên,
năng lượng; ứng dụng và phát triển công nghệ sạch, thân thiện với môi trường.
Hình thành và phát triển ngành công nghiệp môi trường. Đẩy mạnh việc ứng
dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.
Xây dựng đồng bộ và nâng cao năng lực các cơ quan nghiên cứu phát triển về
môi trường. Hiện đại hoá trang thiết bị, kỹ thuật phục vụ công tác nghiên cứu,
đánh giá về bảo vệ môi trường.
Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực về môi trường. Mở rộng và nâng cao chất
lượng đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu công tác bảo vệ môi trường tại
các trường đại học, cao đẳng, viện nghiên cứu.
7. Mở rộng và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế về môitrường
Tham gia tích cực vào các hoạt động quốc tế và khu vực về môi trường thực
hiện đầy đủ các Điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia, các cam kết quốc tế,
chương trình, dự án song phương và đa phương về bảo vệ môi trường phù hợp
với lợi ích quốc gia.
Hợp tác chặt chẽ với các nước láng giềng và các nước trong khu vực để giải
quyết các vấn đề môi trường liên quốc gia.
Nâng cao vị thế của nước ta trên các diễn đàn khu vực và toàn cầu về môi
trường.
5. Tranh thủ tối đa nguồn hỗ trợ tài chính, kỹ thuật từ các nước, các tổ chức quốc tế
và cá nhân cho công tác bảo vệ môi trường
Nhưng chúng ta đã làm được những gì? Những khẩu hiệu giữ gìn đường phố
xanh - sạch - đẹp là một tiêu chuẩn không thể thiếu đối với một thành phố văn
minh, sạch đẹp. Tuy nhiên, bên cạnh những người có ý thức trong việc bảo vệ
môi trường thì vẫn còn không ít người vô ý thức xả rác bừa bãi, vô tư vứt rác
xuống các kênh, hồ, thậm chí, sau mỗi sự kiện lớn được tổ chức, trên đường phố
lại ngập ngụa rác. Những hành vi này không chỉ gây hại cho môi trường sống
mà còn ảnh hưởng tới mỹ quan đô thị, tạo ra những hình ảnh phản cảm trong
con mắt của khách du lịch nước ngoài khi đến Việt Nam.
Học sinh,sinh viên của nước ta đã đạt được nhiều giải thưởng lớn trong những
cuộc thi về bảo vệ môi trường
Nhưng chúng sẽ chẳng là gì nếu như chỉ là những giải thưởng và không góp
phần để bảo vệ môi trường một cách rộng rãi.
Bảo vệ môi trường sẽ không là việc gì quá khó khan so với chúng ta.Chúng ta có
thể bảo vệ môi trường bằng những cách đơn giản như:
1. Vứt rác đúng nơi quy định: Bạn nên nhớ không quăng rác ra đường phố, các cánh
rừng, con sông, bãi biển… Bởi nếu ném chúng đi, rác không bao giờ biến mất mà sẽ
quay trở lại bằng nhiều con đường. Khi đó, phần lớn trong số đó không còn trong
tình trạng có thể tái sử dụng.
6. 2. Phân loại chất thải: Trong chiến dịch Làm cho thế giới sạch hơn, tất cả mọi loại
rác thải thường được phân chia trước khi bỏ đi. Đó là cách chúng ta có thể giảm
thiểu lượng rác thải ra môi trường và tái sử dụng được tài nguyên. Chiến dịch mong
mỏi rằng có thể loại bỏ, hạn chế các bãi chôn lấp rác và xem rác như một nguồn tài
nguyên mới.
3. Không vứt bỏ cái gì: Khi một đồ vật bị hỏng, bạn hãy cố gắng sửa chữa hoặc tái
chế nó. Nếu không cần một thứ đồ vật nào đó nữa, hãy suy nghĩ đến một công dụng
mới hoặc chia sẻ cho người khác có nhu cầu sử dụng. Chúng ta cần biết rằng những
thứ không còn cần đến vẫn có thể có giá trị ở những nơi khác.
Tận dụng thực phẩm thừa làm phân bón là cách làm hiệu quả để giảm thiểu rác thải
ra môi trường. Ảnh: NGỌC CHÂU
Trong quá trình đốt rác, nhiều khí thải độc hại sẽ phát tán ra môi trường. Ảnh: NGỌC
CHÂU
4. Không đốt rác: Đốt rác dường như là một lựa chọn dễ dàng. Tuy nhiên, trong quá
trình đốt rác, nhiều khí thải độc hại sẽ phát thải ra môi trường. Do vậy, thay vì đốt,
chúng ta hãy cân nhắc giải pháp tái chế rác thải.
7. 5. Tận dụng thức ăn thừa làm phân bón: Khi chúng ta sử dụng không hết thức ăn
thừa thì không nên bỏ đi mà hãy tận dụng làm phân bón. Tuy nhiên, trong quá trình
ủ phân, bạn hãy tham khảo thêm lời khuyên từ các chuyên gia để giữ vệ sinh môi
trường.
6. Chỉ tiêu thụ thực phẩm tương đương với nhu cầu: Phương thức tiêu dùng bền
vững được xem là giải pháp cuối cùng trong chuỗi cung ứng thực phẩm. Do vậy, bạn
hãy tận dụng thực phẩm càng hiệu quả càng tốt. Đừng để các sản phẩm quảng cáo
hoặc khuyến mãi ảnh hưởng đến quyết định của mình.
7. Tránh sử dụng các sản phẩm dùng một lần: Chai thủy tinh chứa đồ uống được sử
dụng nhiều lần thực sự thân thiện với môi trường. Ngoài ra, thay vì sử dụng túi
nylon, túi làm bằng vải được xem là một giải pháp tốt cho môi trường.
8. Mua các sản phẩm giảm thiểu rác thải ra môi trường: Bạn nên tránh tiêu thụ các
sản phẩm được đóng gói quá kỹ lưỡng. Nên chọn mua sản phẩm có thể sử dụng lâu
bền hoặc có thể tái chế.
9. Hỗ trợ phát triển hệ thống pháp lý và hành động thân thiện với môi trường: Với
vai trò của mình, bạn có thể ủng hộ các đạo luật hỗ trợ những sản phẩm thân thiện
với môi trường; giảm thiểu tối đa quá trình đóng gói và tiếp thị.
10. Phối hợp tìm các giải pháp lựa chọn thay thế: Trong chiến dịch Làm cho thế giới
sạch hơn, các công dân đều được khuyến khích tiêu dùng có trách nhiệm. Do vậy,
mỗi chúng ta đều có thể tự phối hợp với nhau đưa ra các giải pháp phù hợp với bản
thân. Bạn và cộng đồng có thể chia sẻ các giải pháp lựa chọn thay thế để cùng nhau
hướng đến một tương lai xanh cho hành tinh.
Như chúng ta đã biết,Singapore đã áp dụng một cách cứng rắn các hình
phạt để giữ gìn trật tự kỷ cương của đất nước. Không chỉ vậy, các vấn đề
về môi trường cũng được đặt lên hàng đầu với các hình phạt nặng nề đối
với việc xả rác bừa bãi. Người xả rác bừa bãi lần đầu tiên sẽ bị phạt tối đa
là 1.000 đôla Singapore, tái phạm thì mức phạt sẽ tăng lên 2.000 - 5.000
đôla và phải lao động công ích.
Trong khoảng vài giờ, người bị phạt trong bộ quần áo sáng màu đặc trưng
sẽ phải làm sạch nơi công cộng, ví dụ nhặt rác tại công viên, đôi khi
phương tiện truyền thông địa phương được mời đến để ghi lại sự kiện.
Nhà chức trách muốn thông qua cảm giác bị xấu hổ trước công chúng để
nhắc nhở mọi người dân không xả rác bừa bãi. Tác dụng tích cực của động
thái trên chính là đường phố Singapore vô cùng sạch sẽ, ý thức bảo vệ môi
trường của người dân cũng được nâng cao.
Việc áp dụng các biện pháp xử lý cứng rắn ở Singapore đối với hành vi xả
rác bừa bãi như Singapore là gợi ý quan trọng trong quản lý môi trường ở
Việt Nam.
8. Ở nghị định số 73/2010/NĐ-CP ngày 12/7/2010 có quy định mức phạt từ
100.000 - 300.000 đồng đối với hành vi xả rác nơi công cộng. Tuy nhiên,
mức xử phạt này vẫn ở mức “giơ cao đánh khẽ”.
Trong khi đó, việc xử phạt hành chính đối với hành vi xả rác bừa bãi vẫn
cần thiết. Đó sẽ là mức phí để nâng cao ý thức trách nhiệm của cộng đồng
đối với môi trường sống.
Báo chí đã nhiều lần phản ánh thực trạng các bạn trẻ sau khi tham gia các
chương trình hội chợ, ca nhạc,… không hề có ý thức phải bỏ rác đúng chỗ.
Nhiều người vẫn vô tư vứt rác xuống các con kênh, dòng sông, thậm chí
vứt tàn thuốc lá xuống đường. Những hành vi này không chỉ gây hại cho
môi trường sống mà còn ảnh hưởng tới mỹ quan đô thị.
Người xả rác bừa bãi không chỉ phải nhận hình phạt từ phía chính quyền,
mà còn nhận những ánh mắt lên án gay gắt của những người xung quanh.
Cộng đồng sẽ là nhân tố quan trọng nâng cao ý thức bảo vệ từng con
đường, từng mảng xanh hiện diện xung quanh.
Nhưng thiết nghĩ,giải pháp quan trọng nhất chính là nâng cao nhận
thức của người dân về bảo vệ môi trường.Để nâng cao nhận thức
của mỗi người dân không chỉ bằng những cuộc đạp xe vì môi
trường,chương trình Giờ Trái Đất,mà chúng ta phải trang bị kiến
thức cho mọi người đặc biệt là trẻ em-chủ nhân tương lai của đất
nước về ý thức bảo vệ môi trường.Chúng ta dạy trên lý thuyết mà
nên tăng cường những buổi ngoại khóa,những cuộc thi về môi
trường…Bảo vệ môi trường chính là bảo vệ chúng ta,nên cần phải
kiên trì và bắt đầu từ những bước nhỏ nhất.