Yerel Seçimler,
Sosyal Medya Kampanyaları
ve
Sosyal Medya Kullanıcıları
Doç.Dr. Ulaş Başar GEZGİN
3-4 Mayıs 2014, Ankara
Laborcomm 2014
5. Uluslararası İşçi ve İletişim Konferansı
http://laborcomm.org/

Özet
• 2014 yerel seçimleri, halklar ilişkiler ve
siyasal reklamcılık için ilk uygulama alanı
değildi elbette; ancak, bu yılın özgün bir
niteliği olduğu rahatlıkla söylenebilir: Bu,
2009’da daha düşük düzeyde seyreden
medyanın ‘sosyal’leşmesi sürecinin
doruğuna ulaşması ve böylece sosyal
medyanın seçim kampanyaları için önemli
bir kanal haline gelmesiydi. Güdümlü
anaakım medyadan erişmek istediği bilgi ve
bilgilendirmeleri alamayıp Stuart Hall’gil bir
biçimde karşıt okuma yapan eleştirel
kullanıcı, Twitter ve Youtube yasağına karşın,
yine de, yasakları delerek ve yasaklılar
arasında olmayan Facebook’u daha sık
kullanarak, sosyal medyayı yasak savıcı bir
bilgi ve iletişim kanalı olarak kullandı ve
kullanıyor. Bu süreçte, seçim
kampanyalarında, çoğunlukla, 10 taktik
kullanan çeşitli siyasi partiler (“Bu, bizden
biri” taktiği, “Bu adaya/partiye benim gibi
biri oy veriyor” taktiği, ünlüler taktiği, star
taktiği, tam tersi ilan etme taktiği, “Ben sizin
babanızım/ananızım” taktiği, çocuklu siyaset
taktiği, “Ürünü değil müşteriyi öv” taktiği,
ödünç oy taktiği ve hayvanlı pozlar taktiği),
diğer seçimlerden farklı olarak sosyal
medyaya dönük içerik de ürettiler. Bu
içeriklerin başarılı ve başarısız öğelerini
saptarken, bu tür kampanyaların seçime
etkisini yüzdelik olarak bulgulayamasak da,
bu kampanyaların yapısal özellikleri ve hitap
ettiği kitle tahminleri üzerinde yapılabilecek
bir çalışmanın, Türkiye’de iletişim
araştırmalarına katkı sağlayacağı rahatlıkla
söylenebilir. Gezi Direnişi, direniş sırasında
ve sonrasında hükümet ve direnişçiler
tarafından atılan tvitler ve genel olarak
‘apolitik olanın politikleşmesi ve politik
olanın dijitalleşmesi’ olarak
adlandırabileceğimiz süreç, yerel seçimleri
öncelemiş ve bu tür kampanyalar için bir
alımlama ve alımlamama zemini
oluşturmuştur.
5/9/2014 2

Özet (devam)
• Bu bağlamda, tartışmaya ve araştırmaya açık
olan bir diğer nokta, ‘AKP Mitinginde Bir
Çapulcu’ başlıklı çok okunup çok tıklanan ve
sağdan ve soldan birçok eleştiri alan yazı için
kaleme alınmış okur yorumları örneğinde
görülen olgudur. Bu olgu, sosyal medyanın
ve özellikle de yasağa kadar Twitter’ın
toplumun değişik kesimlerini buluşturma
potansiyelidir. Bu buluşma ve
buluşturma, her zaman sağlıklı bir iletişim
zemininde ilerlemese de, bu olgunun yeniliği
dolayısıyla, hakkında araştırma yapmanın
gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Sınıfsal
çözümlemelerden ve derinlikli ideoloji ve
hegemonya tartışmalarından
çok, ötekileştirici söylemlerle ve şematik
algılarla örülen ve bilimsel altyapıdan
çok, süzgeçten geçirilmemiş kişisel izlenimler
üzerinden oluşturulan kimi sosyal medya
içerikleri, aynı zamanda, söylem
çözümlemesinin doğasına uygun bir
biçimde, toplumun ve toplumu oluşturan
sınıf, katman ve kesimlerin yansıması olarak
karşımıza çıkıyor.
• Bu çalışmada, siyasi partilerin sosyal
medyada gerçekleştirdikleri 2014 yerel
seçim kampanyalarında kullandıkları ikna
yollarının ve kampanya içeriklerinin yapısal
özellikleri incelenmekte; siyasetler arası bir
platform olarak sosyal medyanın
etkilerine, sosyal medya kullanıcılarının
özelliklerine ve alımlama ve alımlamama
biçimlerine odaklanılmakta ve sosyal medya
kullanıcılarının yorumlarındaki söylem
özellikleri mercek altına alınmaktadır.
• Anahtar Sözcükler: Sosyal
medya, seçimler, siyasal iletişim, halkla
ilişkiler ve ikna.
5/9/2014 3

10 Seçim Taktiği:
1. “Bu, Bizden Biri” Taktiği
5/9/2014 4

10 Seçim Taktiği: 2. “Bu Adaya/Partiye
Benim Gibi Biri Oy Veriyor”
5/9/2014 5

10 Seçim Taktiği: 3. Ünlüler Taktiği
5/9/2014 6

10 Seçim Taktiği: 4. Star Taktiği
5/9/2014 7

10 Seçim Taktiği:
5. Tam Tersi İlan Etme Taktiği
5/9/2014 8

10 Seçim Taktiği: 6. “Ben Sizin
Babanızım/Ananızım” Taktiği
5/9/2014 9

10 Seçim Taktiği:
7. Çocuklu Siyaset Taktiği
5/9/2014 10

10 Seçim Taktiği:
8. “Ürünü Değil Müşteriyi Öv” Taktiği
5/9/2014 11

10 Seçim Taktiği:
9. Ödünç Oy Taktiği
5/9/2014 12

10 Seçim Taktiği:
10. Hayvanlı Pozlar Taktiği
5/9/2014 13

Kaynak:
http://siyaset.milliyet.com.
tr/chp-nin-yeni-secim-
sarkisi/siyaset/detay/1825
650/default.htm
Kaynak:
http://www.aljazee
ra.com.tr/haber/kili
cdaroglu-harama-
ortak-olmayin
5/9/2014 14

Kaynak:
http://www.insanhaber.com/
kadin/kader-erkek-
siyasetciler-kalksin-biz-
oturalim-h25521.html ;
http://www.haberdar.com/ka
der-den-farkli-bir-afis-
3955287-haberi5/9/2014 15

Kaynak:
http://www.ajansmanisa.com
/292759-haber-aliaga-chp-
baskan-adayi-erogluna-baris-
turkusu
5/9/2014 16

Kaynak:
http://www.sabah.com.tr/
Gundem/2014/03/23/chp
nin-secim-aracinda-yine-
o-isaret ;
http://www.f5haber.com/
star/bozkurt-selamina-
sert-tepki-chp-den-
5/9/2014 17

Kaynak:
http://yenisafak.com.tr/
politika-haber/iftira-
kampanyasi-chplilerin-
isi-cikti-23.02.2014-
620729c
5/9/2014 18

Kaynak:
http://yenisafak.com.tr/Secim2
014-haber/chp-genel-
merkezinde-duran-aday-eylem-
17.1.2014-609685
5/9/2014 19

Kaynak:
http://www.takvim.com.tr/Gun
cel/2014/04/02/chp-hic-
degismiyor
5/9/2014 20

http://www.takvim.com.tr/Gunc
el/2014/03/28/chpden-esi-
benzeri-gorulmemis-secim-hilesi
5/9/2014 21

Kaynak:
http://www.mansettv.
com/haber/yuksek-
secim-kurulu-ysk-
resmi-sonuclari-ne-
zaman-aciklanacak-
ysk-secim-sonuclari-
2014-102333.html5/9/2014 22

Korsan Afiş
Kaynak:
http://www.radikal.com.tr/po
litika/gulen_fotografli_chp_af
isi_izmiri_gerdi-1183725
5/9/2014 23

Kaynak:
http://yenisafak.co
m.tr:999/politika-
haber/chpnin-
kararini-kendi-
adayi-cignedi-
20.3.2014-627310
5/9/2014 24

Kaynak:
http://www.takvim.co
m.tr/Guncel/2014/03/
30/yine-chp-yine-ayni-
taktik
5/9/2014 25

Kaynak:
http://www.ozelk
alem.com.tr/152
16/chpnin-
genclere-yonelik-
hazirlanan-yerel-
secim-2014-
kampanyasi-
tanitildi/5/9/2014 26

Kaynakça:
http://www.corluda.com/yazi/c
orluhaberdetay.asp?yazi_id=58
41
5/9/2014 27

Kaynak:
http://www.habercem.com/ankarada-
korsan-afis-asanlar-yakalandi/211683/;
http://www.gazeteport.com.tr/haber/1
65453/izmiri-karistiran-afisler
5/9/2014 28

Kaynak:
http://t24.com.tr/haber/akpden-
diyarbakirda-kurtce-secim-afisi/251823 ;
http://www.haberturk.com/gundem/ha
ber/929606-ak-partiden-ozel-afis5/9/2014 29

Kaynak:
http://www.sariyergazetesi.com/gundem/mh
p-akpnin-haciosmandaki-otel-insaatina-astigi-
afisten-sikayetci-oldu-o-afis-oradan-hemen-
kaldirilsin/;
http://www.bogazgazetesi.com.tr/ak-parti-
secim-afislerine-cirkin-saldiri/5/9/2014 30

Kaynak:
http://www.hurriyet.com.tr/ege/2606
2560.asp
5/9/2014 31

Kaynak:
http://www.aljazeera.com.tr/haber/cevr
e-bahaneydi-gerisi-sahaneydi
5/9/2014 32

Kaynak: http://haberulkesi.com/mustafa-sarigule-akp-
afis-duzenledi/
5/9/2014 33

Sosyal Medya Kampanyaları
5/9/2014 34

Sosyal Medya Kullanıcıları
5/9/2014 35

AKP Mitinginde Bir Çapulcu: Şemalar
• “Yoksullar, cv’sizler, cahiller vb. AKP’ye oy
verir.” biçimindeki yanlış varsayım.
5/9/2014 36