Xq đấu hiệu hệ tiết niệu

1. Mét sè dÊu hiÖu kinh ®iÓnMét sè dÊu hiÖu kinh ®iÓn
cña C§HA hÖ tiÕt niÖucña C§HA hÖ tiÕt niÖu
Th.S Bïi hoµng tó
§HY H¶i phßng

2. DÊu hiÖu cñ gõngDÊu hiÖu cñ gõng
-Trªn phim X quang th­êng quy : cã h×nh ¶nh cñ gõng
hoÆc sõng h­¬u (Staghorn), cã thÓ liªn tôc hoÆc
®øt ®o¹n  sái thËn

3. DÊu hiÖu cñ gõngDÊu hiÖu cñ gõng

4. DÊu hiÖu bµn ch©n gÊuDÊu hiÖu bµn ch©n gÊu
(Bear paw)(Bear paw)

5. DÊu hiÖu bµn ch©n gÊuDÊu hiÖu bµn ch©n gÊu
DÊu hiÖu nµy cho thÊy
nhu m« thËn bÞ thay
thÕ bëi c¸c ®µi gi·n. Sái
ë bÓ, kh«ng g©y gi·n
bÓ thËn

6. DÊu hiÖu qu¶ mÝt, qu¶ d©uDÊu hiÖu qu¶ mÝt, qu¶ d©u
(Jack, Mulberry)(Jack, Mulberry)

7. V«i ho¸ nhu m« thËnV«i ho¸ nhu m« thËn
(Renal parenchymal calcification)(Renal parenchymal calcification)
 Nh÷ng v«i ho¸ ë bªn trong bê ngoµi cña thËn vµ ë vá
thËn cã thÓ lµ hËu qu¶ cña ho¹i tö vá thËn, hiÕm
h¬n lµ hËu qu¶ cña viªm cÇu thËn, t¨ng oxalat trong
n­íc tiÓu…chóng cã h×nh ¶nh lµ h×nh ®­êng ray
 V«i ho¸ tuû thËn hay gÆp h¬n, g©y nªn bëi bÖnh
thËn xèp (Spongy kidney), acid ho¸ èng thËn, c­êng
cËn gi¸p.
 ThuËt ng÷ “ThËn xèp” ®­îc nªu ra ¸p dông víi c¸c èng
thËn l¹c chç trong th¸p tuû thËn

8. V«i ho¸ nhu m« thËnV«i ho¸ nhu m« thËn

9. DÊu hiÖu m¹ng nhÖnDÊu hiÖu m¹ng nhÖn
(Cobwebs)(Cobwebs)
 §Çu tiªn ®­îc ®Æt ra cho tuÇn hoµn bµng hÖ khi t¾c
tÜnh m¹ch thËn
 HiÖn t¹i thÊy trong nhiÒu bÖnh cã biÓu hiÖn ë
khoang quanh thËn
 Cã thÓ thÊy nã trong tr­êng hîp tho¸t dÞch quanh
thËn, lµ dÊu hiÖu gi¸n tiÕp cña t¾c nghÏn
 BiÓu hiÖn cña nã lµ cã nh÷ng v¸ch trong tæn th­¬ng

10. DÊu hiÖu m¹ng nhÖnDÊu hiÖu m¹ng nhÖn

11. DÊu hiÖu vßng nhu m«DÊu hiÖu vßng nhu m«
(Soft-tissue rim sign)(Soft-tissue rim sign)
 G©y nªn bëi phï nÒ thµnh niÖu qu¶n do sái
 Ph©n biÖt víi v«i ho¸ tÜnh m¹ch
 Cã thÓ kh«ng thÊy trong tr­êng hîp sái trªn 4mm ë
chç nèi bµng quang niÖu qu¶n

12. DÊu hiÖu vßng nhu m«DÊu hiÖu vßng nhu m«

13. DÊu hiÖu sao chæiDÊu hiÖu sao chæi
(Comet sign)(Comet sign)
 §Ó ph©n biÖt víi v«i ho¸ tÜnh m¹ch ë vïng tiÓu khung
 Lµ dÊu hiÖu trªn CT
 Kh«ng tin cËy cao b»ng dÊu hiÖu vßng nhu m«

14. DÊu hiÖu sao chæiDÊu hiÖu sao chæi

15. Mét sè DÊu hiÖu vßng trßn kh¸cMét sè DÊu hiÖu vßng trßn kh¸c
(Rim sign)(Rim sign)
Cut-off sign
rim sign
(sau 72h)

16. DÊu hiÖu vßng trßnDÊu hiÖu vßng trßn
Vßng trßn nghÞch ®¶o trong tr­êng hîp tôt
huyÕt ¸p
PhÝa ngoµi thËn cã vßng gi¶m tû träng h¬n so
víi phÝa tuû thËn

17. DÊu hiÖu vßng trßnDÊu hiÖu vßng trßn
Vßng trßn ø n­íc thËn : nhu m« máng vµ cã
h×nh lâm qua vÒ phÝa rèn thËn
Pyelo-ureteral junction syndrome

18. DÊu hiÖu chÊm trªn chôp thËn thuècDÊu hiÖu chÊm trªn chôp thËn thuèc
(Spotted nephrogram)(Spotted nephrogram)
 Nh÷ng vïng nhu m« thËn t¨ng ®Ëm ®é kh«ng ®Òu
cã thÓ x¶y ra trªn tæn th­¬ng c¸c m¹ch m¸u nhá dÉn
®Õn ho¹i tö m¹ch.
 GÆp trong tr­êng hîp viªm nót quanh ®éng m¹ch, x¬
ho¸ cÇu thËn do t¨ng huyÕt ¸p, x¬ cøng b×.
 Cã thÓ thÊy trªn chôp m¹ch, CT vµ MRI

19. DÊu hiÖu chÊm trªn chôp thËn thuècDÊu hiÖu chÊm trªn chôp thËn thuèc
(Spotted nephrogram)(Spotted nephrogram)

20. DÊu hiÖu l­ìi liÒmDÊu hiÖu l­ìi liÒm
 Lµ sù xuÊt hiÖn cña thuèc c¶n quang trong c¸c èng
gãp, nã song song víi bê thËn hoÆc bê c¸c ®µi gi·n
 DÊu hiÖu nµy nã chØ ra chøc n¨ng cña thËn cã thÓ
phôc håi dï r»ng cã sù gi·n trÇm träng cña hÖ thèng
èng gãp.

21. DÊu hiÖu l­ìi liÒmDÊu hiÖu l­ìi liÒm

22. DÊu hiÖu qu¶ bãng buéc d©yDÊu hiÖu qu¶ bãng buéc d©y
(Balloon on a string)(Balloon on a string)
 Nã cã h×nh ¶nh nh­ mét qu¶ bãng lµ bÓ thËn gi·n ®­
îc buéc bëi d©y lµ niÖu qu¶n.
 Nã lµ dÊu hiÖu ®Æc tr­ng cho hÑp chç nèi bÓ thËn-
niÖu qu¶n (BÓ thËn h×nh cÇu)
 §«i khi cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc sù b¾t chÐo cña m¹ch
m¸u so víi niÖu qu¶n.

23. DÊu hiÖu qu¶ bãng buéc d©yDÊu hiÖu qu¶ bãng buéc d©y
DÊu hiÖu h×nh
liÒm

24. ThËn mãng ngùa hoÆc nh÷ng cÇuThËn mãng ngùa hoÆc nh÷ng cÇu
nèi bÊt th­êng kh¸cnèi bÊt th­êng kh¸c
 ThËn ®­îc nèi liÒn víi nhau ë mét cùc, lµm thËn quay
trôc. Cçu nèi nµy n»m phÝa tr­íc §MCB. Th­êng phèi
hîp víi c¸c dÞ tËt kh¸c cña hËu m« trùc trµng, cét
sèng, sinh dôc
 Mét sè nèi bÊt th­êng kh¸c nh­ cÇu nèi lín cña thËn
l¹c chç, thËn ®Üa (Pancake), thËn mói trong tiÓu
khung

25. ThËn mãng ngùa hoÆc nh÷ng cÇuThËn mãng ngùa hoÆc nh÷ng cÇu
nèi bÊt th­êng kh¸cnèi bÊt th­êng kh¸c

26. Quai ruét ®Õn quai ruétQuai ruét ®Õn quai ruét
cña ®¹i trµngcña ®¹i trµng
 §¹i trµng ngang tiÕn ®Õn thµnh bông bªn, ®¹i trµng
xuèng n»m gi÷a vµ ®æ ®Çy hè thËn t¹o nªn h×nh
¶nh quai ruét ®Õn quai ruét cña ®¹i trµng
 DÊu hiÖu nµy chøng tá thËn bÊt s¶n (agenesis)
hoÆc l¹c chç (ectopic)

27. Quai ruét ®Õn quai ruétQuai ruét ®Õn quai ruét
cña ®¹i trµngcña ®¹i trµng

28. Quai ruét ®Õn quai ruétQuai ruét ®Õn quai ruét
cña ®¹i trµngcña ®¹i trµng
DÊu hiÖu th­îng thËn n»m : th­îng thËn m¶nh, n»m dµi
trong hè thËn chøng tá sù v¾ng mÆt cña thËn

29. DÊu hiÖu b­íu l¹c ®µDÊu hiÖu b­íu l¹c ®µ
(lumps, Dromadary)(lumps, Dromadary)
 Lµ nh÷ng m« thËn b×nh th­êng nh­ng gi¶ b­íu do sù
ph¸t triÓn m¹nh cña c¸c cét Bertin
 ThËn bÞ c¸c t¹ng l©n cËn ®Ì vµo (hay gÆp lµ l¸ch)
gäi lµ thËn Dromadary hump
 Ph¸t triÓn l­ìi tr­íc vµ sau cña thËn ë vïng rèn thËn
 CÇn l­u ý tr­êng hîp nµy ®Ó tr¸nh nhÇm lÉn víi khèi u

30. DÊu hiÖu b­íu l¹c ®µDÊu hiÖu b­íu l¹c ®µ
(lumps, Dromadary)(lumps, Dromadary)
Dromadary
hump

31. DÊu hiÖu b­íu l¹c ®µDÊu hiÖu b­íu l¹c ®µ
(lumps, Dromadary)(lumps, Dromadary)
A: ThËn mói bµo thai
B : ThËn bÞ ®Ì (dromadary)
C : Ph× ®¹i trô Bertin
D : Ph× ®¹i l­ìi tr­íc vµ sau ë
vïng rèn thËn

32. ThËn mastic vµ c¸c dÊu hiÖu kh¸cThËn mastic vµ c¸c dÊu hiÖu kh¸c
liªn quan tíi lao thËnliªn quan tíi lao thËn
 Giai ®o¹n cuèi cña lao thËn, c¸c nèt v«i ho¸ cã thÓ
chiÕm toµn bé bê cña thËn kh«ng chøc n¨ng
 Cã thÓ nh×n thÊy v«i ho¸ ë c¸c phÇn kh¸c cña thËn
 C¸c v«i ho¸ víi h×nh ¶nh bê kh«ng ®Òu, th«

33. ThËn mastic vµ c¸c dÊu hiÖu kh¸cThËn mastic vµ c¸c dÊu hiÖu kh¸c
liªn quan tíi lao thËnliªn quan tíi lao thËn

34. ThËn mastic vµ c¸c dÊu hiÖu kh¸cThËn mastic vµ c¸c dÊu hiÖu kh¸c
liªn quan tíi lao thËnliªn quan tíi lao thËn

35. DÊu hiÖu c¸i ly, cµng t«m hïm, conDÊu hiÖu c¸i ly, cµng t«m hïm, con
dÊu (Ball-on-tea, lobster claw, signetdÊu (Ball-on-tea, lobster claw, signet
rim)rim)
 Lµ nh÷ng h×nh ¶nh trong ho¹i tö nhó thËn
 Cã thÓ lµ dÊu hiÖu ®µi céng thªm
 Nguyªn nh©n g©y nªn ho¹i tö nhó thËn : Thuèc gi¶m
®au chèng viªm nonsteroid, thiÕu m¸u tuû thËn do
chÊn th­¬ng, bÖnh hång cÇu h×nh liÒm, do sö dông
thuèc an thÇn, nhiÔm trïng (®Æc biÖt lµ lao), ®¸i ®­
êng.

36. C¸i ly Cµng t«m
hïm

37. S¬ ®å c¸c dÊu hiÖu cµng t«mhïm vµ c¸i ly
A. B×nh th­êng B. Ho¹i tö trung t©m víi dÊu hiÖu c¸i ly
C. Vßm D. Cµng t«m hïm
E. Con dÊu F. §µi h×nh dïi trèng

38. B
E
C
E

39. DÊu hiÖu ®µi thËn biÕn mÊtDÊu hiÖu ®µi thËn biÕn mÊt
(Phantom calix)(Phantom calix)
 Xo¸ c¸c phÇn c¬ b¶n cña hÖ thèng èng gãp
 Nguyªn nh©n g©y nªn tæn th­¬ng: t©n s¶n, co th¾t
do chÊn th­¬ng, thiÕu m¸u, nh÷ng bÊt th­êng ®µi
thËn bÈm sinh, ®ông dËp

40. Co th¾t ®µi trªn do lao
U cùc trªn thËn tr¸i

41. ThËn v« danh (Faceless)ThËn v« danh (Faceless)
 Lµ dÊu hiÖu trªn CT scanner cña thËn ®«i
 ThËn v« danh ngô ý chç c¾t ngang qua chç giao
nhau cña hai hÖ thèng bµi xuÊt
 Më réng cßn lµ dÊu hiÖu xo¸ mét phÇn xoang thËn
trong nh÷ng tr­êng hîp x©m nhiÔm cña Lymphoma,
TCC

42. Cã
mÆt
Kh«ng cã mÆt
(v« danh-
faceless)

43. Faceless kidney
Nhu m« thËn b×nh th­êng
vµ hai niÖu qu¶n

44. Faceless kidney-TCC

45. DÊU HIÖU CµNH LIÔU (CµNH HUÖ)DÊU HIÖU CµNH LIÔU (CµNH HUÖ)
RñRñ
(drooping lily)(drooping lily)
 Trong tr­êng hîp t¾c nghÏn ë ®­êng bµi xuÊt phÝa
trªn vµ niÖu qu¶n trªn, nã lµm ®æi chç ®µi thËn d­íi
 Trong tr­êng hîp nµy th­êng phèi hîp víi thiÕu hôt ®æ
®Çy bµng quang vµ tói ph×nh niÖu qu¶n, l¹c chç
c¾m cña niÖu qu¶n trªn vµo bµng quang
 Më réng trong tr­êng hîp khèi cho¸n chç cùc trªn, ®Ì
®Èy ®µi thËn

46. Cùc trªn th©n ph¶i bÞ ®Ì

47. DÊU HIÖU biÕn d¹ng eo thiÕu n÷ (®æiDÊU HIÖU biÕn d¹ng eo thiÕu n÷ (®æi
chç niÖu qu¶n-Ureter deviation)chç niÖu qu¶n-Ureter deviation)
 KÐo dµi niÖu qu¶n vµ ®æi chç niÖu qu¶n ®o¹n chç
nèi th¾t l­ng cïng, nã lµm hÑp niÖu qu¶n
 X¬ ho¸ sau phóc m¹c cã thÓ gÆp trong nh÷ng tr­êng
hîp rß tiÕt niÖu, sö dông thuèc Ergotamin, chÊn th­
¬ng ch¶y m¸u sau phóc m¹c, khèi u…

49. DÊU HIÖU viªn ®¹n vµ c¸i xá d©yDÊU HIÖU viªn ®¹n vµ c¸i xá d©y
(Bullet and bodkin)(Bullet and bodkin)
 NiÖu qu¶n gi·n vµ bÞ thu hÑp ®o¹n d­íi chç t¾c
 GÆp trong di c¨n cña u l©n cËn, lymphoma, x¬ ho¸
sau phóc m¹c

51. DÊu hiÖu cuén catheter (Coiled
Catheter)

53. Dêu hiÖu ch¹m kh¾c
(Stipple)

54. DÊU HIÖU ®Çu r¾n hæ mangDÊU HIÖU ®Çu r¾n hæ mang
(Cobra head sign)(Cobra head sign)
 Gi·n ®Çu xa niÖu qu¶n ®­îc bao bäc bëi mét vßng
thÊu quang
 Hay gÆp trong tói ph×nh niÖu qu¶n (Uretercele)
 H×nh gi¶ gÆp trong : dÊu hiÖu sau khi sái míi ®i qua
(Vespignali), sái lÊp ®Æc chç nèi niÖu qu¶n bµng
quang, u niÖu qu¶n ë lç ®æ vµo bµng quang…
 Nõu nghi ngê : chôp Cystography

56. Gi¶ tói ph×nh
niÖu qu¶n
(TCC)
Gi¶ tói ph×nh niÖu qu¶n
(sái)

57. DÊU HIÖU m× sîi (spaghetti)DÊU HIÖU m× sîi (spaghetti)
 Nh÷ng khuyÕt thiÕu thuèc c¶n quang d¹ng sîi trong
niÖu qu¶n vµ trong bµng quang, cho thÊy m¸u côc
(clot) xuÊt hiÖn

58. M¸u côc d¹ng
sîi trong
niÖu qu¶n
tr¸i

59. DÊU HIÖU qu¶ lª (pear shaped)DÊU HIÖU qu¶ lª (pear shaped)
 Cßn gäi lµ h×nh ¶nh giät lÖ (Tear-drop)
 Bµng quang cã h×nh kh«ng ®èi xøng bëi qu¸ tr×nh
chÌn tõ ngoµi vµo
 H×nh gi¶ cã thÓ gÆp trong c¸c tr­êng hîp cã dÞch
trong khung chËu nh­ : ch¶y m¸u, ¸p xe, urinoma,
lymphocele, h¹ch to kh«ng c©n xøng, ph×nh m¹ch
hoÆc tuÇn hoµn bµng hÖ, ph× ®¹i c¬ th¾t l­ng
chËu, nhiÔm mì tiÓu khung CT

60. Vì bµng quang ngoµi phóc
m¹c
NhiÔm mì tiÓu khung (thÊu quang)
vµ BQ h×nh qu¶ lª

61. Ph× ®¹i c¬ th¾t l­ng
chËu
G·y khung chËu vµ
bµng quang bÞ ®Èy
lªn cao (Pie in the
sky)

62. DÊu hiÖu lç ch×a kho¸ (Keyhole)DÊu hiÖu lç ch×a kho¸ (Keyhole)
 H×nh ¶nh gÆp trong tr­êng hîp van niÖu ®¹o sau. Cã
thÓ thÊy trong thêi kú ph«i thai
 Bµng quang thµnh dµy vµ gi·n niÖu ®¹o sau do van
niÖu ®¹o
 ThÊy h×nh ¶nh nµy trªn siªu ©m

63. DÊu hiÖu lç kho¸ vµ trµo ng­îc trªn bÖnh nh©n cã van niÖu ®¹o sau

64. DÊu hiÖu d¶i säc, sîi d©yDÊu hiÖu d¶i säc, sîi d©y
(thread or streak)(thread or streak)
 DÊu hiÖu nµy ®­îc m« t¶ ®Çu tiªn trªn chôp m¹ch ë
nh÷ng bÖnh nh©n bÞ t¾c tÜnh m¹ch thËn hoÆc
tÜnh m¹ch chñ d­íi trong tr­êng hîp RCC

65. Chôp m¹ch thËn cã dÊu hiÖu
d¶i

66. DÊu hiÖu b¸nh xe (Spoked-wheel)DÊu hiÖu b¸nh xe (Spoked-wheel)
 §Çu tiªn thÊy trªn chôp m¹ch ë nh÷ng bÖnh nh©n bÞ
u tÕ bµo lín (Oncocytome). Nh÷ng m¹ch m¸u tõ trung
t©m to¶ ra ngo¹i vi t¹o nªn h×nh b¸nh xe.
 Kh«ng ®Æc hiÖu. Cã thÓ gÆp ë c¶ RCC
 ThÊy c¶ trªn US, CT, MRI : cã h×nh ¶nh sao víi sÑo
trung t©m.

68. H×nh chuçi h¹t (string of pearls)H×nh chuçi h¹t (string of pearls)
 GÆp trong chôp ®éng m¹ch thËn ë bÖnh nh©n FMD
(lo¹n s¶n x¬ m¹ch)
 Lµ mét dÊu hiÖu quan träng trong chÈn ®o¸n ®Ó
can thiÖp

69. MRI

70. Xin tr©n träng c¶m
¬n