Xq đại tràng cản quang

1. ®¹i trµng
Bs. NguyÔn Xu©n HiÒn
Khoa ChÈn ®o¸n h×nh ¶nh BVBM

2. c¸c ph­¬ng ph¸p th¨m kh¸m
- Chôp khung ®¹i trµng(Lavement
baryte).
- Néi soi
- Siªu ©m
- Chôp c¾t líp vi tÝnh
- Chôp céng h­ëng tõ.

3. kü thuËt chôp khung ®¹i trµng
1. ChuÈn bÞ BN quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­
îng th¨m kh¸m.
+ ChÕ ®é ¨n
+ Dïng thuèc nhuËn trµng: Microlax, mage-
sulfat..
+ Thôt röa ®¹i trµng: 1,5-2 lÝt, gi÷ 10phót.

4. kü thuËt chôp khung ®¹i trµng
2. Kü thuËt th«ng th­êng(chôp ®Çy thuèc)
+ Theo dâi trªn t¨ng s¸ng
+ Chôp tõng ®o¹n: trùc trµng, ®¹i trµng sigma,
gãc l¸ch, gãc gan(béc lé râ khung ®¹i trµng).
+ Chôp phim toµn thÓ ®Çy thuèc
+ Chôp sau ®i ngoµi
3. Chôp ®èi quang kÐp: rÊt tèt ®Ó chÈn ®o¸n sím
bÖnh, cÇn sù hîp t¸c tèt cña BN
B¬m baryte ®Æc sau ®ã b¬m h¬i.
4. NÕu nghi ngê cã thñng ph¶i dïng c¶n quang tan
trong n­íc.

5. gi¶i phÉu ®iÖn quang
1. §Þnh khu
2. C¸c r·nh ®¹i trµng: ngÊn c¸ch nhau 1cm,
s©u 0,5cm. §T lªn vµ ngang nhiÒu h¬n.
3. Sau khi th¸o thuèc: lßng xÑp, chØ cã líp
máng baryte b¸m niªm m¹c.
4. §èi quang kÐp

6. triÖu chøng häc ®iÖn quang
1. C¸c dÊu hiÖu c¬ n¨ng
+ C¸c ngÊn ngang: gi¶m vÒ sè l­îng vµ
®é s©u ®¹i trµng h×nh èng viªm.
T¨ng ngÊm co th¾t.
+ Tr­¬ng lùc ®¹i trµng: t¨nghÑp,
gi¶m ®¹i trµng réng.
+ N¨ng lùc vËn ®éng: 1,5-2 lÝt kh«ng bÞ
co th¾t. KÝch thÝch cã th¾t tõng
®o¹n(chôp sau ®i ngoµi).

7. triÖu chøng häc ®iÖn quang
1. C¸c dÊu thùc thÓ
+ KÝch th­íc: dµi thÓ t¹ng, ng¾n viªm m·n.
+ BÊt th­êng vÒ bê vµ mÆt:
- Bê mê kh«ng s¾c nÐt, phñ líp nhÇy mñ hay
m¸u viªm
- Bê xï x× h×nh gai, h×nh æ ¸p xe”cóc ¸o”
viªm niªm m¹c n«ng hay s©u.
- H×nh khuyÕt: viªm hay u
- H×nh hÑp: lÖch trôc, giíi h¹n vïng lµnh sôt
®ét ngét¸c tÝnh. Th¼ng trôc, kh«ng sôt ®ét
ngét hÑp do viªm nhiÔm. HÑp víi c¸c nÕp
niªm m¹c b×nh th­êng ®Ì Ðp tõ ngoµi vµo

8. mét sè bÖnh lý
1. Quai ruét nguyªn thuû quay dë vßng(bÖnh m¹c
treo chung)
+ §¹i trµng lªn vµ ngang xÕp thµnh quai ®«i ë
HST chøng m¹c treo chung.
+ NÕu quay dë ë giai ®o¹n 2 Manh trµng n»m d­
íi gan
2. Ph×nh to ®¹i trµng
+ BÈm sinh: bÖnh Hirschuprung, do kh«ng cã hay
tho¸i ho¸ ®¸m rèi Auerbach. ChÈn ®o¸n XQ rÊt
quan träng ®Ó xem ®o¹n gi·n dµi hay ng¾n,
vÞ trÝ vµ kÝch th­íc chç hÑp. Baryte lo·ng.

9. mét sè bÖnh lý
+ Thø ph¸t: nguyªn nh©n kh«ng râ, ng­êi lín,
®¹i trµng xÝch ma gi·n rÊt to, thôt th¸o
s¹ch th× ®¹i trµng co l¹i b×nh th­êng, vµi
ngµy sau l¹i gi·n to.
3. C¸c khèi u lµnh tÝnh: u tuyÕn, u mì, u
thÇn kinh(schwannome), u x¬.... Trªn
phim lµ h×nh khuyÕt s¸ng, trßn hay bÇu
dôc, bê ®Òu.
Polype: ®¬n ®éc hay nhiÒu, ®a polype th­
êng cã tÝnh chÊt gia ®×nh chÈn ®o¸n
b»ng ®èi quang kÐp.

11. Lipome

12. mét sè bÖnh lý
4. Ung th­ ®¹i trµng: adenocarcinome, hay
gÆp trùc tµng vµ ®¹i trµng xÝch ma(70-
75%).
- ThÓ sïi: h×nh khuyÕt låi vµo lßng ®¹i
trµng, bê râ kh«ng ®Òu, ®¸y réng vµ
cøng
- ThÓ th©m nhiÔm: HÑp nhan nhë, lÖch
trôc, ®ét ngét
- ThÓ loÐt: biÓu hiÖn sím nhÊt cña ung
th­ tuyÕn, lµ h×nh loÐt thÊu kÝnh hai
mÆt.

15. mét sè bÖnh lý
5. Viªm ®¹i trµng: cã c¸c h×nh ¶nh sau
+ §¹i trµng h×nh èng, mÊt c¸c r·nh ngang, bê bÞ
mê vµ kh«ng râ nÐt.
+ Viªm ®¹i trµng thÓ loÐt: r¶i r¸c trªn bê ®¹i tµng cã
nh÷ng h×nh gai hoÆc bê kh«ng ®Òu, bÒ mÆt
kh«ng ®ång nhÊt, chç ®Ëm, chç nh¹t.
+ Viªm ®¹i tµng gi¶ Polype: h×nh khuyÕt dµi nh­
h×nh giun hay ngãn tay giai ®o¹n sÑo x¬
ho¸.
Trong c¶ ba tr­êng hîp chiÒu dµi vµ khÈu kÝnh ®¹i
tµng cã thÓ thay ®æi.

17. mét sè bÖnh lý
+ Lþ a mÝp: bê kh«ng râ, c¸c ngÊn s©u vµ kh«ng
®Òu, ®¹i trµng chç to chç nhá. §¸nh gi¸ sù lan
trµn vµ di chøng.
+ Lao ®¹i trµng: thø ph¸t sau lao phæi
- ThÓ loÐt: Bê ®¹i trµng tua h×nh r¨ng c­a, cã
nh÷ng æ loÐt v«ng gãc víi trôc c¶u ®¹i trµng.
- ThÓ u: Bê manh trµng dµy lªn t¹o h×nh
khuyÕt nh­ ung th­, phÇn nhiÒu lµ t¨ng nhu
®éng vµ co th¾t lµm cho manh trµng kh«ng
ngÊm thuèc hoÆc ngÊm thuèc kÐm dÊu
hiÖu Sterlin cæ ®iÓn.
6. Tói thõa ®¹i trµng: gÆp ch©u ¢u, ViÖt nam Ýt.

19. Lao manh trµng

20. Xo¾n ®¹i trµng xÝch
ma