1. ‫سایت جامع آثار فمینیستی‬
‫‪www.daadaar.com‬‬
‫سقط جنین (دالیل موافقان و مخالفان)‬ ‫نــام مقــالـه‬
‫ـــــ‬ ‫نویسنده مقاله‬
‫25‬ ‫تـعـداد صفحه‬
‫00/00/0000‬ ‫تاریخ تحـریر‬
‫سکوالریسم برای ایران‬ ‫نـــام سـایـت‬
‫‪http://www.secularismforiran.com/Abortion.htm‬‬ ‫آدرس ‪url‬‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫1‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

2. ‫پیشگفتار‬
‫مساله‌ای با موضع گیری قاطع‬
‫بحث اخالقی سقط جنین، دربارهٔ درستی یا نادرستی پایان دادن عمدی به باردارای و کشتن جنین پیش از زایمان است. برای زنان و مردانی که در‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫آستانه تصمیم گیری در موردِ خاتمه دادن به بارداری و کشتن جنین هستند، موضوع سقط جنین بسیار دردناک است. این مساله یکی از دوقطبی‌ترین‬
‫ٔ‬
‫مسائل اخالقی است یعنی اغلب مردم یا موافق سقط جنین هستند و یا مخالف آن، و بسیار کم‌اند کسانی که در این مورد موضع گیری مشخصی نداشته‬
‫باشند.‬
‫پرسش‌های اصلی‬
‫در بحث اخالقی دربارهٔ سقط جنین دو پرسش جداگانه مطرح می‌شوند :‬
‫1. آیا سقط جنین اخالقاً نادرست است ؟‬
‫2. سقط جنین باید قانونی باشد یا غیر قانونی ؟‬
‫پرسش‌های ثانوی‬
‫اما پاسخ به دو پرسش باال، پایان بحث سقط جنین نیست.‬
‫اگر از این بحث نتیجه بگیریم که سقط جنین اخالقاً نادرست نیست، بدان معنا نیست که انجام آن همواره درست است؛ پس باید بپرسیم که آیا در‬
‫هر مورد خاص انجام سقط جنین بهترین راهِ حل است ؟ ( یا اینکه نادرستی آن کمتر از همه راه حل‌های دیگر است ؟ ).‬
‫ٔ‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫2‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

3. ‫اگر هم نتیجه بگیریم که سقط جنین اخالقاً نادرست است، بدان معنی نیست که انجام آن باید همواره ممنوع باشد؛ پس باید بپرسیم که چه هنگام‬
‫نادرستی انجام سقط جنین کمتر از نادرستی راه حل‌های دیگر است ؟‬
‫دو دسته‬
‫در مورد سقط جنین، یک دسته معتقدند سقط جنین عمدی همواره خطاست. این دسته خود را "حامی حیات" [‪ ]pro-life‬می‌خوانند.‬
‫ِ‬
‫[‪]pro-choice‬‬ ‫دسته دیگر کسانی هستند که که انجام سقط جنین عمدی را در برخی شرایط قابل قبول می‌دانند. این دسته خود را "حامی انتخاب"‬
‫ٔ‬
‫می‌خوانند.‬
‫"قربانی" خاموش‬
‫مردم در موردِ سقط جنین احساساتی پررنگ دارند چرا که در این مورد به هیچ طریقی نمی‌توان نظرِ خودِ جنین ـ "قربانی" خاموش ـ را پرسید ( امری‬
‫که در موردِ بِه مرگی یا اُتانازی [‪ ]euthanasia‬امکان پذیر است )، پس به راحتی می‌توان جنین را موجودی کامالً معصوم و بی‌دفاع انگاشت.‬
‫مسائل سقط جنین‬
‫بحث غیرِ دینی در مورد سقط جنین چندین مساله را در بر می‌گیرد. از جمله :‬
‫• حق حیات یک موجود از کجا ناشی می‌شود ؟‬
‫• آیا جنین یک موجود انسانی است ؟‬
‫• آیا جنین از آن قسم موجودات انسانی است که حق حیات دارند ؟‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫3‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

4. ‫• آیا جنین موجودی جدای از مادر است ؟‬
‫• اگر جنین حق حیات دارد، آیا این حق نسبت به حق مادر بر کنترل بدن خویش اولویت دارد ؟‬
‫ـ این مسائل را می‌توان در قالب تصمیماتی که زن باردار و پزشکان‌اش با آن مواجه‌اند بیان کرد :‬
‫• آیا جنین حق دارد تا هنگام آمادگی برای به دنیا آمدن در رحم مادر باشد ؟‬
‫• آیا اصوالً می‌توانیم جان انسان "بی‌گناه"ی را بگیریم ؟ و اگر بله، تحت چه شرایطی ؟‬
‫ِ‬
‫• آیا حق دیگری، مثالً حق زن بر کنترل بدن خویش، هست که مهم‌تر از حق حیات باشد ؟‬
‫ِ ِ‬
‫• اگر بارداری جان زن را به خطر اندازد، چگونه می‌توانیم تصمیم بگیریم که کدام حق اولویت دارد ؟‬
‫استدالل علیه سقط جنین :‬
‫رایج‌ترین استدالل علیه سقط جنین به این قرار است :‬
‫ِ ِ ِ‬
‫• قتل عمدی انسان بی‌گناه خطاست.‬
‫• جنین یک انسان بی‌گناه است.‬
‫• سقط جنین، قتل عمدی جنین است.‬
‫• بنابراین سقط جنین، قتل عمدی یک انسان بی‌گناه است، پس سقط جنین خطاست.‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫4‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

5. ‫ـ اگر این استدالل را دنبال کنیم و بپذیریم که جنین حق حیات دارد، آنگاه با دو مساله مواجه می‌شویم :‬
‫ِ ِ‬
‫• سقط جنین خطاست، مگر اینکه برای احقاق حقی از مادر باشد که اخالقاً به قدرِ حق حیات جنین مهم است.‬
‫ِ‬
‫• حق حیات یک شخص نسبت به حق شخص دیگر بر کنترل بدن خود اولویت دارد.‬
‫ِ ِ‬
‫• پس سقط جنین خطاست، مگر اینکه برای احقاق حقی از مادر باشد که اهمیت آن بیش از اهمیت حق مادر بر کنترل بر بدن خود باشد.‬
‫ِ‬
‫ِ‬
‫• تنها حقی که چنین است، حق حیات مادر است.‬
‫• پس سقط جنین خطاست، مگر اینکه برای حفظ جان مادر باشد.‬
‫ـ از مسائل نهفته آگاه باشید‬
‫در ایده‌های باال مسائلی نهفته‌اند که باید به طورِ جداگانه به آنها پرداخت...‬
‫• کشتن تنها هنگامی خطاست که مرگ چیز بدی باشد... اما آیا مرگ بد است ؟‬
‫• مقصودمان از "موجود انسانی" چیست ؟‬
‫• آیا جنین یک موجود انسانی است، و اگر بلی، چه موقع می‌توان جنین را موجود انسانی محسوب کرد ؟‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫5‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

6. ‫ـ سقط جنین چه موقع قانونی است ؟‬
‫دالیل سقط جنین‬
‫برخی جوامع تقریباً به طورِ کامل سقط جنین را ممنوع کرده‌اند، اما برخی دیگر در موارد معینی آن را مجاز می‌دانند.‬
‫چنین جوامعی معموالً یک حد سنی حداکثر تعیین کرده‌اند که پس از آن تحت هیچ شرایطی نباید سقط جنین انجام گیرد :‬
‫ّ‬
‫ـ در بعضی جوامع برخی از موارد زیر مجاز شمرده می‌شوند:‬
‫• سقط جنین به خاطر حفظ سالمت مادر‬
‫• از جمله سالمت روانی‬
‫• سقط جنین هنگامی که بارداری ناشی از جرم بوده است‬
‫• جرایمی مانند تجاوز، زنا با محارم، یا سوء استفاده از کودکان‬
‫• سقط جنین هنگامی که بارداری به زادن کودکی با "کیفیت زندگی غیرِ قابل قبول" می‌انجامد، شرایطی مانند :‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫• معلولیت‌های حاد جسمی‬
‫• مشکالت حاد ژنتیکی‬
‫• ناهنجاری‌های حاد روانی‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫6‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

7. ‫• سقط جنین به خاطر دالیل اجتماعی :‬
‫• فقر‬
‫ِ‬
‫• وقتی مادر از عهدهٔ مراقبت از کودک ( یا کودک دیگر ) بر نیاید‬
‫• وقتی مادر برای مراقبت از کودک بیش از حد جوان باشد‬
‫• سقط جنین به عنوان یک سیاست دولتی‬
‫ِ‬
‫• به عنوان راهی برای کنترل جمعیت‬
‫ِ‬
‫• به عنوان راهی برای کنترل گروه‌هایی در میان یک جمعیت‬
‫ِ‬
‫• به عنوان راهی برای بهبودِ شرایط زیستی جمعیت‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫اغلب مخالفان سقط جنین قبول دارند که اگر بارداری یا زایمان برای مادر جداً خطرناک باشد، سقط جنین برای حفظ سالمت مادر پذیرفتنی‬
‫است.‬
‫معموالً نزد مخالفان سقط جنین، سقط جنین بنا به دالیل اجتماعی کمتر از همه پذیرفتنی است.‬
‫ـ سقط جنین و خصوصی بودن :‬
‫... استدالل سکوالر به نفع سقط جنین، به حقوق جنین اشاره نمی‌کند، بلکه به این پرسش می‌پردازد که آیا اصالً سقط جنین ربطی به قانون و‬
‫اخالقیات دارد یا نه.‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫7‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

8. ‫برخی استدالل می‌کنند که برخی تصمیم گیری‌ها باید بر عهدهٔ خودِ افرادِ عضوِ جامعه باشند. آنان می‌گویند که نظریه پردازان اخالقی و قانون گذاران‬
‫نباید در این حیطه‌ها دخالت کنند.‬
‫این استدالل اغلب در موردِ سقط جنین نیز مطرح می‌شود، و می‌گویند که تصمیم گیری در موردِ انجام سقط جنین باید بر عهدهٔ خود زن باردار‬
‫باشد.‬
‫اما این استدالل جداً معیوب است زیرا دلیل خصوصی انگاشتن برخی تصمیم گیری‌ها آن است که به هیچ شخص دیگری زیان نمی‌رسانند و یکی از‬
‫اصلی‌ترین پرسش‌ها در موردِ سقط جنین این است که : آیا جنین یک "شخص" [‪ ]person‬است ؟‬
‫پس گر چه استدالل خصوصی بودن ممکن است جالب به نظرِ رسد، اما فقط یک گام اضافی در استدالل اخالقی است، زیرا در نهایت ما را به مساله‬
‫ٔ‬
‫حقوق جنین باز می‌گرداند.‬
‫سقط جنین و حقوق پدر :‬
‫موضع سقط جنین عمدتاً معطوف به حقوق جنین و مادر است. حقوق و مالحظات مربوط به پدر به ندرت مورد بحث قرار گرفته‌اند.‬
‫‪A. Brott‬‬ ‫ِ ِ‬
‫زن می‌توان قانوناً مرد را از حق والد شدن محروم کند یا برخالف میل مرد او را وا دارد که والد شود.‬
‫رایج‌ترین مورد ارتباط پدر با سقط جنین هنگامی است که پدر از مادر بخواهد که سقط جنین کند و مادر مایل به این کار نباشد.‬
‫اما مواردی هم هست که مادر می‌خواهد سقط جنین کند اما پدر بچه را می‌خواهد. آیا با نقض شدن حقوق پدر، سقط جنین اخالقاً نادرست‌تر‬
‫ِ‬
‫می‌شود ؟‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫8‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

9. ‫پدران و دادگاه‌ها :‬
‫• در سال 2002 دادگاهی در چین حق شوهران برای صاحب فرزند شدن را هم طراز حق همسرشان قرار داد، و مردی به خاطر اینکه همسرش این‬
‫حق او را پایمال کرده بود از دست او شکایت کرد.‬
‫• دادگاه‌های آمریکایی همواره رأی داده‌اند که شوهر، هَمزی [‪ ،]partner‬یا دوست پسرِ سابق نمی‌تواند حق سقط جنین زنان را نقض کنند. همچنین‬
‫زنی که قصدِ سقط جنین دارد مجبور نیست برای سقط جنین، پدر جنین را مطلع کند.‬
‫• در سال‌های 7891 و 1002 در بریتانیا مردانی کوشیدند از طریق قانونی همسران سابقِ شان را از سقط جنین منع کنند، اما ناکام ماندند.‬
‫ِ‬
‫آسیب به پدر :‬
‫حقوق پدر بر جنین چندان محل بحث نبوده است.‬
‫با این حال، جورج دبلیو هریس فیلسوف این ایده را مطرح کرده که در شرایط معینی تصمیم زن برای سقط جنین می‌تواند اخالقاً خطا باشد، زیرا‬
‫ِ‬
‫به پدر آسیب می‌رساند.‬
‫استدالل او به این قرار است :‬
‫اگر پدر عالقه اخالقاً موجهی برای والد شدن داشته باشد، و مادر او را بفریبد که تحت شرایط معینی برایش بچه خواهد آورد، و پدر آن شرایط را‬
‫ٔ‬
‫برآورد، آنگاه اخالقاً درست نیست که مادر عمداً پدر را از بچه داشتن محروم کند.‬
‫این موارد شامل فریب کاری عمدی از جانب زن هستند :‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫9‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

10. ‫• مرد بچه می‌خواهد اما زن نمی‌خواهد‬
‫• زن به مرد نمی‌گوید که نمی‌خواهد بچه دار شود و به این ترتیب مرد را فریب می‌دهد‬
‫• مرد زندگی‌اش را وقف زن می‌کند‬
‫• زن ناخواسته باردار می‌شود‬
‫• مرد از بارداری زن خوشحال می‌شود اما زن بچه را سقط می‌کند‬
‫• زن رابطه را به عنوان راهکار خود برای آزردن مرد برقرار می‌کند‬
‫ِ‬
‫• زن تظاهر می‌کند که مرد را دوست دارد، و تظاهر می‌کند که بچه می‌خواهد‬
‫• مرد زندگی‌اش را وقف زن می‌کند‬
‫• زن باردار می‌شود‬
‫• زن عمداً سقط جنین می‌کند تا مرد را بیآزارد.‬
‫ایراد برخی به نکته هریس این است که می‌گویند خطای این نوع سقط جنین به سبب سوء عمل زن است، و نه هرگونه حق اخالقی مرد.‬
‫ِ‬ ‫ٔ‬
‫هریس در پاسخ استدالل می‌کند که سقط جنین عالوه بر فریفتن مرد، موجب آزردن او نیز می‌شود خطای فریبکاری جدای از خطای آزردن است‬
‫( گرچه برای نادرست نمودن سقط جنین، وجود فریب هم ضروری است ).‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫01‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

11. ‫وقتی پدر بچه را نخواهد‬
‫در اغلب کشورها مردان حق ندارند که زنان را وادار به سقط جنینی کنند که خود والدش هستند.‬
‫اغلب نظام‌های حقوقی به پدران اجازه نمی‌دهند تا از قبول مسئولیت بچه و تقبل هزینه او شانه خالی کنند؛ حتی وقتی هم که پدر خواهان سقط‬
‫ٔ‬
‫جنین مادر باشد این امر صادق است.‬
‫تاریخچه سقط جنین‬
‫ٔ‬
‫سقط جنین در دوران قدیم‬
‫سقط جنین در در یونان و روم باستان پذیرفته شده بود. یونانیان و رومیان چندان نگران حفظ جان کودک متولد نشده نبودند، و اغلب تنها هنگامی با‬
‫سقط جنین مخالفت می‌کردند که پدر نمی‌خواست از داشتن بچه‌ای که مال خود می‌دانست محروم شود. فیلسوفان باستان نیز می‌گفتند جنین پسر دست کم‬
‫تا 04 روز پس از لقاح، و جنین دختر 08 روز پس از لقاح ( باروری ) شکل نمی‌گیرد و جان نمی‌یابد. ارسطوی فیلسوف در این مورد چنین نوشت :‬
‫آنگاه که زوجین اوالد زیاد داشته باشند، بگذار سقط پیش از آغاز حس و حیات در جنین انجام گیرد؛ آنچه در این موارد قانوناً بایسته و نبایسته است‬
‫بستگی به پرسش از حیات و حس دارد. ( ارسطو، سیاست،61.7 )‬
‫ارسطو می‌اندیشید که رویان مادینه بطئی‌تر از رویان نرینه رشد می‌کند، اما مادینه پس از تولد، زمان از دست رفته خود را با رشدِ سریع‌ترجبران‬
‫ٔ‬ ‫ِ‬
‫می‌کند. به نظرِ می‌رسد که او با مشاهدهٔ رشد نسبی جنین‌های سقط شدهٔ دختر و پسر به این نتیجه رسیده باشد.‬
‫دوران انجیلی‬
‫عهد عتیق در عبارات چندی به سقط جنین می‌پردازد، اما در این عبارات سقط جنین بسان خسارت مالی مطرح می‌شود، نه موضوعی مربوط به‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫11‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

12. ‫ِ‬
‫قداست حیات. در انجیل، جایگاه جنین به عنوان یک دارایی این گونه مطرح می‌شود که اگر کسی موجب سقط جنین زن بارداری شد، باید جریمه‌ای به‬
‫ِ‬
‫شوهر آن زن بپردازد، اما اگر آن آسیب به مرگ خود زن باردار بیانجامد، مرتکب قتل سزاوار کشته شدن است. عهد جدید صریحاً سخنی دربارهٔ سقط‬
‫جنین نمی‌گوید.‬
‫تاریخ غرب‬
‫در بیشتر تاریخ غرب سقط جنین جرم محسوب نشده است، البته اگر پیش از "جان یافتگی" [‪ ]quickening‬انجام پذیرد، یعنی پیش از اینکه جنین‬
‫در هفته‌های سیزدهم تا بیستم بارداری در رحم شروع به حرکت کند. مردم جنین را تا پیش از این مرحله، جزئی از بدن مادر می‌دانستند و لذا معدوم‬
‫کردن آن را بسان نوعی عمل جراحی، و فاقد شناعت اخالقی می‌شمردند.‬
‫تاریخچه سقط جنین در انگلستان و آمریکا‬
‫ٔ‬
‫انگلستان :‬
‫در قانون عرفی انگلیس، سقط جنین پس از "جان یافتگی" جرم محسوب می‌شد اما مجازات‌های پیش بینی شده برای این جرم در طی تاریخ مختلف‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫بوده‌اند.‬
‫در نظام قانونی مکتوب 3081، انجام سقط جنین پس از جان یافتگی جرمی محسوب می‌شد که مستحق مجازات مرگ بود، اما تا پیش از آن‬
‫ِ‬
‫مجازات‌های خفیف‌تری داشت.‬
‫در قانون 7381 انگلیس اهمیت جان یافتگی از میان رفت و مجازات مرگ برای سقط جنین لغو شد.‬
‫در قانون 0291 انگلیس تبصره‌ای اضافه شد که مطابق آن اگر سقط جنین "با نیت خیر و فقط به منظور حفظ جان مادر" انجام گیرد جرم محسوب‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫21‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

13. ‫نمی‌شود.‬
‫این تغییر رسمی تنها اصالحی در قانون ضد سقط جنین بود؛ مقصود از این تغییر تنها صیانت از جان مادر در طی شرایط بارداری و زایمان خطرناک‬
‫بود؛ و نه صیانت از جان جنین.‬
‫در سال 8391 در طی دادرسی یک پروندهٔ مهم، دادگاه رأی به سقط جنین مادر 41 ساله‌ای داد که مورد تجاوز قرار گرفته بود. نظر دادگاه این بود‬
‫ِ‬
‫که سالمت روانی آن مادر جوان توسط زایمان به خطر می‌افتد و این حکم رویه‌ای شد مبنی بر اینکه اجتناب از رنج روانی مادر دلیل کافی برای سقط‬
‫جنین است.‬
‫قاضی ( آقای جاستیس مک ناوتن ) این مطلب را چنین بیان کرد :‬
‫... اگر پزشکان، بر پایه‌ای شواهد محکم و دانش کافی، تشخیص دهند که پیامدهای احتمالی ادامه بارداری موجب آسیب فیزیکی یا روانی به زن‬
‫ٔ‬
‫می‌شود، هیئت منصفه می‌تواند نظر پزشکان را بپذیرد... تا عمل جراحی به منظور حفظ جان مادر صورت گیرد.‬
‫و اصلی که این قاضی بنا نهاد قریب 03 سال مبنای اندیشه قضایی بریتانیا در موردِ سقط جنین شد.‬
‫ٔ‬
‫آمریکا‬
‫در اغلب نواحی آمریکای زمان مستعمرات سقط جنین رایج بود، اما در خفا، زیرا قوانین سختی علیه روابط جنسی خارج از ازدواج وجود داشت.‬
‫قوانین خاص علیه سقط جنین در نیمه دوم قرن هجدهم وضع شدند، و تا سال 0091 در همه جای آمریکا سقط جنین غیر قانونی بود، به جز در‬
‫ِ‬ ‫ٔ‬
‫مواردی که برای حفظ جان مادر انجام گیرد.‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫31‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

14. ‫برخی محققان گفته‌اند که ممنوعیت سقط جنین در آمریکا جملگی به سبب اعتقادات دینی یا اخالقی نبود، بلکه بخشی از آن ناشی از فشار صنف‬
‫پزشکان بود که می‌خواستند مانع انجام این عمل توسط غیرِ پزشکانی شوند که اغلب سقط جنین‌ها را انجام می‌دادند‬
‫در طی رأی تاریخی و جنجال برانگیز دادگاه عالی آمریکا در سال 3791، که بیشتر با عنوان پروندهٔ ‪ Roe v Wade‬معروف است، سقط جنین در ایاالت‬
‫متحده قانونی شد.‬
‫اما در سال 3002 دادستان کل خواهان بازنگری در ‪ Roe v Wade‬و ادعا کرد که سقط جنین برای زن مضر است.‬
‫در سال 3002 مجالس نمایندگان و سنای آمریکا رأی به ممنوعیت سقط جنین‌های دیر هنگام دادند و حق سقط جنین را محدود کردند.‬
‫قانون سقط جنین 7691 بریتانیا‬
‫ِ‬
‫قانون سقط جنین مصوب 7691 وضعیت سقط جنین در انگلستان را متحول کرد. مطابق این قانون اگر عالوه بر پزشک زن باردار، دو پزشک دیگر‬
‫تأیید کنند که ادامه بارداری مستلزم خطر جانی برای زن باردار باشد، یا به آسیب جسمی یا روانی زن باردار یا هر کودک موجود در خانواده بیانجامد، و‬
‫ٔ‬
‫این خطر بیش از خطر پایان دادن به بارداری باشد، یا اینکه، این خطر جدی وجود داشته باشد که کودک متولد شده دچار ناهنجاری‌های جسمی یا روانی‬
‫باشد که معلولیت حاد محسوب می‌شوند.‬
‫دالیل کافی‬
‫اگر تمام موقعیت‌های ممکنی را که در آنها سقط جنین مطابق این قانون مجاز است فهرست کنیم، فهم اینکه این قانون چه مواردی را مجاز می‌شمارد‬
‫آسان‌تر می‌شود. هر یک از دالیل زیر برای سقط جنین، دلیل کافی محسوب می‌شوند :‬
‫• خطر ادامه بارداری برای جان زن بیش از خطر خاتمه دادن به بارداری او باشد‬
‫ٔ‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫41‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

15. ‫• برای اجتناب از آسیب جسمی یا روانی دائم به زن باردار، خاتمه دادن به بارداری او ضروری باشد‬
‫• خطر ادامه بارداری برای سالمت جسمی یا روانی زن بیش از خطر خاتمه دادن به بارداری او باشد‬
‫ٔ‬
‫• خطر ادامه بارداری برای سالمت جسمی یا روانی دیگر کودکان موجود در خانوادهٔ زن باردار بیش از خطر خاتمه دادن به بارداری باشد‬
‫ٔ‬
‫• جنین در معرض خطر جدی باشد به طوری که اگر متولد شود دچار چنان ناهنجاری‌های جسمی یا روانی باشد که معلولیت‌های حاد محسوب‬
‫می‌شوند‬
‫دو دلیل اصلی انجام فوری سقط جنین به این قرارند :‬
‫• نجات جان زن باردار‬
‫• جلوگیری از آسیب دائم جسمی یا روحی به زن باردار‬
‫اگر چه غالباً می‌گویند که قانون 7691 به زنان انگلیسی حق سقط جنین اعطا کرد اما در حقیقت چنین نیست. سقط جنین همچنان مطابق قوانین‬
‫سابق جرم است، اما قانون 7691 عذری برای سقط جنین تحت شرایط معین فراهم آورد.‬
‫مالحظات فلسفی و اخالقی‬
‫تعریف‬
‫• سقط جنین خاتمه دادن عمدی بارداری است‬
‫• چرا سقط جنین نادرست محسوب می‌شود ؟‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫51‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

16. ‫• کشتن انسان‌ها نادرست است‬
‫• کشتن انسان‌های بی‌گناه نادرست است‬
‫• جنین از هنگام لقاح یک انسان است‬
‫• پس نابود کردن جنین نادرست است‬
‫• بنابراین سقط جنین همواره نادرست است‬
‫• کشتن انسان‌های بالقوه نادرست است‬
‫• نابود کردن زندگی انسان بالقوه نادرست است‬
‫• جنین از هنگام لقاح جنین یک انسان بالقوه است‬
‫• پس نابود کردن جنین نادرست است‬
‫• بنابراین سقط جنین همواره نادرست است‬
‫• کشتن موجوداتی که " آینده‌ای شبیه ما دارند" نادرست است‬
‫• در اغلب موارد، اگر جنین سقط نشود آینده‌ای مانند ما خواهد داشت‬
‫• کشتن چنین جنینی نادرست است‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫61‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

17. ‫• پس سقط جنین معموالً نادرست است‬
‫• زجر دادن نادرست است‬
‫• درد و زجر دادن نادرست است‬
‫• جنین پس از 81 هفته آن قدر رشد کرده است که درد را احساس کند‬
‫• پس انجام سقط جنین پس از 81 هفتگی نادرست است‬
‫• افزایش مدارا در برابر کشتن نادرست است‬
‫• مجاز داشتن سقط جنین، مدارا در برابر کشتن است‬
‫• مدارا در برابر کشتن از احترام مردم نسبت به حیات می‌کاهد‬
‫• کاهش احترام مردم به حیات چیز بدی است، زیرا می‌تواند منجر به افزایش بِه مرگی ( اُتانازی )، نسل کشی و قتل شود‬
‫• پس سقط جنین همواره نادرست است‬
‫چرا سقط جنین همواره نادرست نیست ؟‬
‫اغلب برهان‌های باال را باید در چارچوب دو برهان نخست مالحظه کرد‬
‫دالیل موافقان سقط جنین :‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫71‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

18. ‫جنین لزوماً یک "شخص" نیست که دارای حق حیات باشد‬
‫• یک تودهٔ سلولی به صرف اینکه متعلق به گونه‌ای انسان است دارای حق حیات نیست‬
‫• در غیر این صورت باید قطع یک عضو را نیز قتل محسوب کرد‬
‫• یک توده سلول‌های انسانی تنها در شرایط معینی دارای حق حیات است‬
‫• این شرایط بدین قرار اند: ‬
‫• تودهٔ سلولی به مرحله معینی از رشد رسیده باشد که بتوان آن را از لحاظ اخالقی "شخص" محسوب کرد‬
‫ٔ‬
‫• دارای ویژگی‌های خاصی باشد که بتوان آن را از لحاظ اخالقی "شخص" محسوب کرد‬
‫• کشتن انسان‌های بی‌گناه همیشه نادرست نیست‬
‫• در بسیاری موارد ما باید از میان دو نفر بی‌گناه انتخاب کنیم که کدام یک زنده بماند و کدام یک بمیرد. مثالً هنگامی که :‬
‫• دوقلوهای به هم چسبیده، که عمل جراحی جداسازی می‌تواند به مرگ یکی از آنها بیانجامد‬
‫ِ ِ‬
‫• شرایط بحرانی کوه، که کوهنورد تنها با قطع طناب حامی همراهش می‌تواند جان خود را نجات دهد‬
‫• زنی که مجبور است یکی از بچه‌هایش را رها کند تا بتواند دیگری را نجات دهد‬
‫•" انسان‌های بالقوه" فاقد حق هستند‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫81‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

19. ‫• تنها انسان‌های "بالفعل" دارای حق هستند‬
‫• زن باردار نیز اخالقاً حقوقی دارد‬
‫• در برخی شرایط، حقوق زن می‌توانند بر حقوق جنین ارجحیت یابند‬
‫• این حقوق مرجح شامل موارد زیر هستند :‬
‫ّ‬
‫ِ‬
‫• حق زن بر تملّک بدن خود‬
‫• حق زن برای تصمیم گیری در موردِ آیندهٔ خود‬
‫ِ‬
‫• حق زن برای تصمیم گیری بدون دخالت اخالقی یا قانونی دیگران‬
‫ِ‬
‫• زن باردار حق حیات دارد. پس وقتی سقط نکردن جنین موجب صدمه به جان یا سالمت مادر شود، او اخالقاً حق دارد که جنین را سقط کند‬
‫ِ‬
‫شخصیت اخالقی‬
‫شخصیت اخالقی و سرشت بشر‬
‫یکی از نخستین موضوعاتی که هنگام اندیشیدن به سقط جنین باید روشن کرد، این ایده است که مقصودمان از "جان انسان" چیست.‬
‫وقتی مردم از "جان انسان" حرف می‌زنند، ممکن است منظورشان از انسان :‬
‫• یک عضو از گونه زیست شناختی بشر باشد موجودی که دارای کد ژنتیک انسانی است‬
‫ٔ‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫91‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

20. ‫یا اینکه ممکن است منظورشان از انسان موجودی باشد که :‬
‫ِ‬
‫• عالوه بر کد ژنتیک انسانی دارای ویژگی‌هایی خاص انسان است‬
‫• از جمله ویژگی‌های انسانی که اغلب ذکر می‌شوند می‌توان به توانایی اندیشیدن، تخیل، و ارتباط برقرار کردن اشاره کرد‬
‫• اما ویژگی‌های پیشنهادی را می‌توان چنان فهرست کرد که انسان بودن را به تعریف خاصی محدود کند‬
‫• موجودی که "شخص اخالقی" باشد، دارای حقوق و چه بسا مسئولیت‌هایی نیز هست و موقعی که جنین حائز آن فهرست ویژگی‌ها می‌شود که به‬
‫موجب آنها بتوان او را دارای حق حیات دانست، می‌تواند از ابتدای لقاح تا پیش از تولد باشد.‬
‫( در واقع به نظرِ بعضی فیلسوفان، حتی نوزادان را نیز نمی‌توان بر پایه حائز ویژگی‌های انسانی شدن دارای حق حیات دانست. خوشبختانه این فیلسوفان‬
‫ٔ‬
‫می‌پذیرند که در عوض نوزادان را می‌توان به خاطر سنت و قانون واجد حق حیات شمرد. )‬
‫آیا این موضوع اهمیت دارد ؟‬
‫بله، البته اهمیت دارد که مقصود از " انسان" یا "شخص" چیست، زیرا بدون ایضاح این نکته ممکن است مردم گرفتار بحثی شوند که در آن همگی‬
‫واژهٔ " انسان" را به کار می‌برند، اما مرادشان از آن متفاوت باشد.‬
‫اما در فلسفه اخالق محض ممکن است این نکته مهم نباشد، زیرا در برخی موارد اغلب مردم می‌پذیرند که حتی اگر جنین یک شخص باشد، می‌توان‬
‫ٔ ِ‬
‫سقط جنین را توجیه کرد و برخی فیلسوفان احتجاج کرده‌اند که حتی هنگامی که هیچ خطر جسمی یا روانی سالمت مادر را تهدید نکند سقط جنین‬
‫می‌تواند اخالقاً مجاز باشد.‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫02‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

21. ‫موارد دشوار‬
‫در گذشته اغلب مردم بحث خود از سقط جنین را از این موضع آغاز می‌کردند که سقط نکردن جنین بهتر از سقط کردن آن است.‬
‫اما امروزه دیگر همگان از این موضع آغاز نمی‌کنند، و در نتیجه آگاهی فزاینده نسبت به حقوق زنان، اغلب مردم از موضعی بی‌طرف در این مورد دفاع‬
‫ٔ‬
‫می‌کنند.‬
‫اما موارد بسیاری هست که در آن کسانی که معموالً معتقدند انجام ندادن سقط جنین بهتر است، جداً به فکر می‌افتند. برخی از این موارد در زیر‬
‫فهرست شده اند :‬
‫• مواردی که یک مشکل حاد پزشکی در میان است :‬
‫• بارداری زندگی یا سالمت مادر را به خطر اندازد‬
‫• تعداد جنین‌های درون رحم زیادتر از آن باشد که همگی بتوانند زنده به دنیا بیایند‬
‫• جنین چنان ناقص باشد که در مراحل پیشرفته‌تر بارداری بمیرد‬
‫• جنین چنان ناقص باشد که پس از به دنیا آمدن بمیرد‬
‫مواردی که در آن کودک "بهنجار" [‪ ]normal‬نخواهد شد‬
‫• کودک دچار ناهنجاری‌های ذهنی یا جسمی خواهد شد. ناهنجاری‌هایی که والدین ( به درستی ؟ ) می‌اندیشند که کیفیت زیست او را جداً معیوب‬
‫می‌کند‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫12‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

22. ‫• مواردی که در آن بارداری کامالً ناخواسته باشد‬
‫• بارداری ناشی از تجاوز باشد‬
‫• بارداری ناشی از نقصانی در پیشگیری باشد که والدین را نمی‌توان به خاطر آن مقصر شمرد‬
‫• بارداری ناشی از وازکتومی ناقص باشد‬
‫• بارداری ناشی از عمل جنسی کسانی باشد که نمی‌دانسته‌اند ِ شان به بارداری می‌انجامد‬
‫سکس‬
‫• از جمله کسانی که از فهم این مطلب ناتوان باشند‬
‫• مواردی که بارداری ناخواسته بوده، اما در سکس ریسک شده است :‬
‫• بارداری ناشی از نقصی در جلوگیری باشد و طرفین این نقص را می‌دانسته‌اند‬
‫• بارداری ناشی از بی‌مباالتی در کاربرد شیوه‌های جلوگیری باشد‬
‫• بارداری ناشی از نقص در کاربرد شیوه‌های جلوگیری باشد‬
‫مواردی که بارداری پیامدهایی برای شیوهٔ زندگی داشته باشد :‬
‫• بچه دار شدن، مادر را از رسیدن به هدف عینی معینی در زندگی منع کند‬
‫• مادر ناتوان از مراقبت کودک باشد‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫22‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

23. ‫• مادر ناتوان از مراقبت کودک یا کودکان دیگرش باشد‬
‫• بچه دار شدن به افت سطح زندگی خانواده بیانجامد‬
‫• برای تغذیه کودک غذا به قدر کافی نباشد‬
‫ٔ‬
‫• بچه دار شدن به تعقیب قضایی پدر یا مادر بیانجامد‬
‫• جنسیت کودک مطلوب نباشد‬
‫• غلبه بر معلولیت کودک به شیوهٔ زندگی خانوده آسیب برساند‬
‫• غلبه بر معلولیت کودک به زیان کودکان فعلی خانواده تمام شود‬
‫همسازی‬
‫سقط جنین و همسازی [‪]consistency‬‬
‫برخی نویسندگان استدالل کرده‌اند که اگر شما مخالف حکم اعدام، سالح‌های کشتار جمعی و مانند آن هستید، نمی‌توانید مدافع سقط جنین‬
‫باشید.‬
‫به نظر آنان، احترام به کرامت زندگی بشر، باید در موردِ همه اقسام زندگی اعمال شود حق حیات را نمی‌توان تقسیم بندی کرد، بلکه باید به عنوان‬
‫ِ‬ ‫ٔ‬
‫یک " اخالق همساز زندگی" بدان نگریست.‬
‫ِ‬
‫ماری میهان در مقاله‌ای در سال 0891 احتجاج کرد که اگر چپ گرایان در دلسوز ِ شان نسبت به ضعفا و بیچارگان، و مخالفت شان با استثمار،‬
‫ی‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫32‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

24. ‫همساز باشند باید با سقط جنین مخالفت کنند.‬
‫او نوشت :‬
‫... ما معتقد به باوری هستیم که فمنیست‌های حامی حیات "امر همسازی" می‌گویند. یعنی این باور که احترام به حیات بشر مستلزم مخالفت با سقط‬
‫جنین، مجازات مرگ، بِه مرگی، و جنگ است.... در شأن چپ نیست که از ضعفا و درماندگان غفلت کند. نشان سنتی چپ صیانت از توسری خوردگان،‬
‫ِ‬
‫بیچارگان و فقراست. کودک نازاده بیچاره‌ترین مردمان است، که حتی بیشتر از کشاورزان بی‌زمین یا بیماران روانی مستحق حمایت است. غریزهٔ اصلی‬
‫چپ کمک به کسانی است که در کار خود مانده‌اند و این غریزه‌ای مطلقاً سلیم است. امر بشر اینگونه می‌گذرد.‬
‫میهان چند نکته مشخص را علیه سقط جنین مطرح می‌کند :‬
‫ٔ‬
‫• چپ‌ها سنتاً خواهان حمایت از ضعفا و بیچارگان بوده‌اند؛ کودکان نازاده ضعیف‌ترین و بیچاره‌ترین کسان‌اند، پس باید از آنان حمایت کرد‬
‫• حق حیات پایه تمام حقوق بشری دیگر است اگر ما حامی حقوق بشر هستیم پس باید حامی حق حیات هم باشیم‬
‫ٔ‬
‫• سقط جنین موضوعی مربوط به حقوق مدنی است که برخی از حامیان سقط جنین توسط آن کوشیده‌اند رشد برخی گروه‌های جمعیتی را تحت‬
‫کنترل در آورند‬
‫• گاهی سقط جنین توسط شرکای زندگی یا والدین استثمارگر به زن تحمیل می‌شود‬
‫• گاهی سقط جنین توسط جامعه‌ای که نمی‌تواند نیازهای زن را بر آورد به او تحمیل می‌شود‬
‫• والدین نسبت به کودکان نازادهِ شان وظایفی دارند شانه خالی کردن از این وظایف نادرست است‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫42‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

25. ‫• سقط جنین کسانی را که بدان مبادرت می‌کنند، یا کسانی را که درگیر این فرآیند هستند سنگدل می‌سازد‬
‫حق حیات‬
‫آیا حق حیات موضوعی مربوط به سقط جنین است ؟‬
‫برخی فیلسوفان استدالل کرده‌اند که "حق حیات" یک عبارت مبهم است. می‌گویند این عبارت دو ایدهٔ مختلف را درهم می‌آمیزد، و خوب است میان‬
‫این دو ایده فرق قائل شویم.‬
‫• حق غیرِ منصفانه کشته نشدن‬
‫ٔ‬
‫• حق تأمین همه چیز برای حفظ حیات‬
‫این دو ایده بسیار با هم متفاوت‌اند.‬
‫آیندگان مانند ما‬
‫ِ‬
‫سقط جنین : محروم کردن جنین از آینده‌اش‬
‫برخی می‌گویند سقط جنین به این خاطر نادرست است که جنین را از داشتن " آینده‌ای مانند ما " محروم می‌کند.‬
‫این استدالل را دون مارکیز مطرح کرده است. گیرایی استدالل او بدین خاطر است که هیچ فرضی در مورد نمی‌کند که آیا جنین یک شخص است‬
‫که حقوقی دارد یا نه. استدالل او چنین است :‬
‫این ادعا که دلیل اصلی نادرستی قتل این است که کشتن قربانی او را از آینده‌اش محروم می‌کند نتایج واضحی برای اخالق سقط جنین دارد.‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫52‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

26. ‫آیندهٔ یک جنین استاندارد شامل تجارب، پروژه‌ها، فعالیت‌ها، و غیره است که با زندگی فعلی بزرگساالن و زندگی آیندهٔ کودکان فعلی مشابهت دارد‬
‫چون این دلیل که کشتن انسان او را از داشتن آینده‌اش محروم می‌کند نادرستی قتل انسان زاده شده را ثابت می‌کند در موردِ جنین نیز صادق است،‬
‫در نتیجه سقط جنین نیز به همین قیاس اخالقاً نادرست است.‬
‫4:68 ,‪Don Marquis, Why Abortion is Immoral, The Journal of Philosophy‬‬
‫مارکیز به این نکات اشاره می‌کند :‬
‫• مرگ بد است زیرا شخص را از تجربه کردن، فعالیت، لذت بردن، و پروژه‌هایی که آینده‌اش را می‌سازند باز می‌دارد‬
‫• مرگ زودرس بد است زیرا موجب محرمیت از تجارب و... آتی می‌شود‬
‫ِ‬
‫• سقط جنین همان مرگ زودرس نیست، اما به مانند مرگ زودرس جنین را از داشتن تجارب آتی محروم می‌کند‬
‫• بنابراین سقط جنین نیز به مانند مرگ زودرس انسان بد است‬
‫ِ‬
‫• پس سقط جنین نیز به همان میزان کشتن انسان‌ها ( موجب مرگ زودرس آنان شدن ) نادرست است‬
‫انسان‌های بالقوه‬
‫استدالل باال علیه سقط جنین زیرکانه‌تر است زیرا به این فرض متوسل نمی‌شود که جنین یک انسان بالقوه است و به این سبب مستحق حیات‬
‫است.‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫62‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

27. ‫پیش گیری از بارداری‬
‫برخی ادعا کرده‌اند که برهان فوق حاکی از نادرستی پیش گیری از بارداری نیز هست، زیرا پیش گیری هم موجب می‌شود تا موجوداتی از داشتن‬
‫" آینده‌ای مانند ما " محروم شوند. پاسخ این ایراد این است که هنگامی که پیشگیری از بارداری انجام می‌گیرد، موجودی در میان نیست که از " آینده‌ای‬
‫مانند ما" محروم شود.‬
‫اما مطابق برهان " آینده‌ای مانند ما" پیشگیری از بارداری پس از باروری تخمک نادرست است.‬
‫برهان فوق چه هنگام سقط جنین را مجاز می‌دارد ؟‬
‫به نظر می‌رسد برهان فوق در دو مورد سقط جنین را نادرست نشمارد :‬
‫• هنگامی که جنین پس از به دنیا آمدن چنان معلولیتی داشته باشد که ناتوان از کسب تجارب آینده باشد ( یا دست کم محروم از تجارب آگاهانه‬
‫باشد )، سقط جنین نادرست نیست.‬
‫• هنگامی که جنین پس از به دنیا آمدن چنان ناقص باشد که تمام تجارب‌اش ناگوار یا دردناک باشند به طوری که فقدان آن تجارب غنیمتی باشد،‬
‫سقط جنین نادرست نیست.‬
‫اما این مالحظات پوست خربزه‌ای زیر پوست این برهان می‌اندازد.‬
‫به قیاس دو مورد باال می‌توان استدالل کرد که هنگامی هم که جنین پس از به دنیا آمدن در جامعه یا شرایطی چنان ناگوار زندگی کند که همه‬
‫ٔ‬
‫تجارب‌اش تلخ یا دردناک باشند به طوری که نداشتن آن تجارب برایش غنیمتی باشد، باز سقط جنین نادرست نیست.‬
‫وضع جنینی خیالی را تصور کنید ( که همگان بر ناگواری‌اش اذعان می‌کنند ) که به عنوان یک بچه برده به دنیا آید و مجبور باشد اندکی پس از تولد‬
‫ٔ‬ ‫ِ‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫72‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

28. ‫تمام عمرش را بسوزد و بسازد آیا باید در این مورد سقط جنین را قابل قبول بدانیم ؟‬
‫این برهان در موردِ بِه مرگی و خودکشی هم کاربرد دارد‬
‫ایدهٔ اصلی این برهان را می‌توان در بحث بِه مرگی نیز به کار برد. آشکار است که در برخی موارد بِه مرگی ـ مثالً موقعی که شخص در کُمای دائم رفته‬
‫ِ‬
‫و دیگر نمی‌تواند تجارب آتی داشته باشد ـ این برهان می‌تواند خاتمه دادن به زندگی او را توجیه کند.‬
‫با این حال، هنگام کاربرد این برهان باید در نظر داشت که این برهان ربطی به این ندارد که آیا شخص نظر خاصی نسبت به ارزش آینده‌اش دارد یا‬
‫خیر.‬
‫سقط جنین برای دفاع از خود‬
‫حتی اگر بپذیریم که جنین یک شخص است و لذا حق حیات دارد، این بدان معنا نیست که سقط جنین همواره خطاست. ممکن است در برخی‬
‫اوضاع و احوال که ادامه بارداری برای سالمت جسمی یا روانی مادر خطرناک باشد، بتوان سقط جنین را اخالقاً درست شمرد. هنگامی که ادامه بارداری‬
‫ٔ‬ ‫ٔ‬
‫حیات یا سالمت مادر را تهدید کند حتی سرسخت‌ترین مخالفان سقط جنین نیز می‌پذیرند که اگر ادامه بارداری به مرگ مادر منجر شود سقط جنین‬
‫ٔ‬
‫اخالقآً موجه است. ( تذکر : برخی استدالل کرده‌اند که این موارد مشمول " آموزهٔ اثر دوگانه" است و نه دفاع از خود، و در این حالت مرگ جنین تنها اثر‬
‫جانبی درمانی است که به نجات جان مادر بیانجامد. )‬
‫عموماً این نکته را می‌پذیرند که شخص حق دارد در برابر خطرات از خود دفاع کند، و دفاع از خود در برابر تهدیدات فیزیکی می‌تواند مستلزم ِاعمال‬
‫خشونت، یا حتی در موارد حاد، قتل باشد.‬
‫این حق دفاع از خود در برابر تهدیدات فیزیکی حتی در موردی هم که عامل تهدید کامالً بی‌گناه، فاقد نیت سوء، و کامالً ناآگاه از تهدید آفرینی خود‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫82‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

29. ‫باشد صادق است.‬
‫به این ترتیب اگر یک جنین ( که کامالً بی‌گناه است ) زندگی مادری را تهدید کند، مادر حق دارد آن را سقط کند. همچنین ممکن است هنگامی که‬
‫خطر مرگ شخص را تهدید نمی‌کند اما شخص در معرض آسیب جدی باشد ( مثالً بارداری‌ای که آسیب جدی به مادر می‌زند ولی او را نمی‌کشد ) شخص‬
‫حق داشته باشد عامل تهدید را بکشد و شخص می‌توان از کس دیگری ( مثالً دکتری که سقط جنین را انجام می‌دهد ) بخواهد که اقدامات ضروری را‬
‫برای حفاظت او انجام دهد.‬
‫باید به چند ایراد این استدالل توجه نمود :‬
‫• در اغلب موارد، خود مادر با باردار شدن برای خودش خطر ایجاد کرده است آیا این نکته تغییری در برهان اخالقی نمی‌دهد ؟‬
‫• در عمل تغییری نمی‌دهد، زیرا اگر بارداری مادر را بکشد، محتمالً جنین را نیز خواهد کشت.‬
‫• مادر می‌تواند استدالل کند که او تنها به بارداری رضایت داده، و نه به بارداری معیوب و بالی جان‌اش‬
‫• برخالف اغلب موارد دفاع از خود، جنین مرتکب هیچ عمل تهدیدآمیزی نمی‌شود. آیا این تغییری در برهان اخالقی نمی‌دهد ؟‬
‫تهدیدات غیرِ فیزیکی علیه مادر‬
‫گیریم هیچ خطر فیزیکی مادر را تهدید نکند، دیگر چه تهدیدی می‌ماند ؟‬
‫چند مورد هست که گفته‌اند در آن مادر حق سقط جنین دارد. از جمله :‬
‫• آسیب به سالمت روانی‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫92‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

30. ‫• آسیب به خانواده‬
‫• آسیب به چشم انداز شغلی‬
‫• آسیب به چشم انداز مالی‬
‫• آسیب به برنامه‌های زندگی‬
‫به نظر می‌رسد برهان دفاع از خود در این موارد دیگر سقط جنین را توجیه نکند، زیرا این برهان کشتن شخص دیگری را برای نجات جان خود توجیه‬
‫می‌کند، اما هیچ یک از آسیب‌های باال را نمی‌توان آسیب به جان شخص دانست. به دلیل مشابه، این موارد به مرگی را نیز توجیه نمی‌کنند.‬
‫اما جنین را یک شخص ندانیم که واجد حق حیات است، یا اگر آن را موجودی بدانیم که مانند یک شخص کامل دارای حق حیات نیست، لحاظ کردن‬
‫ِ‬
‫این موارد به عنوان دفاع از خود جای بحث دارند.‬
‫ِ‬
‫مسئولیت مادر در سقط جنین‬
‫به نظر بسیاری، انسان باید مسئولیت پیامد کنش‌های خود را بپذیرد و لذا می‌گویند هنگامی که مادر به میل خود عمل جنسی انجام داده باشد سقط‬
‫جنین خطاست و خطا بودن آن نه به خاطر جایگاه اخالقی جنین، بلکه به خاطر عدم مسئولیت پذیری مادر است.‬
‫به بیان رسمی‌تر :‬
‫اگر شما به میل خود چنان رفتار کنید که به ایجاد یک شخص یا جنین بیانجامد، آنگاه مسئول حفظ جان آن شخص یا جسنین هستید.‬
‫پس هنگامی که مادر به اختیار خود سکس داشته، سقط جنین خطاست.‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫03‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

31. ‫مسلماً زن حق دارد که در موردِ بارداری خود تصمیم بگیرد. او این تصمیم را پیش از آمیزش جنسی می‌گیرد. گرفتن این "تصمیم" در حین بارداری،‬
‫و آن را کنترل بارداری عنوان کردن، عملی غیراخالقی است. ‪Mona Charen‬‬
‫تحلیل این برهان‬
‫• شخص باید مسئولیت پیامد کنش‌هایی را که آگاهانه و ارادی انجام می‌دهد بپذیرد‬
‫• زنی که به طور ارادی آمیزش جنسی دارد می‌داند که کنش او ریسک ایجاد جنین / شخص اخالقی را در بر دارد‬
‫• پس زنی که باردار می‌شود باید بارداری را به عنوان پیامد ریسک آمیزش جنسی بپذیرد‬
‫ِ‬
‫• پس زن وظیفه دارد مراقب جنین / شخص اخالقی باشد‬
‫• پس او باید بگذارد جنین / شخص اخالقی به دنیا آید‬
‫• پس او نباید جنین / شخص اخالقی را سقط کند‬
‫حتی اگر نپذیریم که جنین یک شخص اخالقی است، این برهان همچنان استوار است، و به همین خاطر از هر دو واژه استفاده شده است.‬
‫سکس غیرِ عمدی در این برهان نمی‌گنجد‬
‫ِ‬
‫اما فرض کنید که زنی به طورِ عمدی و ارادی خطر باردار شدن را پذیرا نشده باشد و لذا تصمیم به لقاح جنین نگرفته باشد ( مثالً مورد تجاوز قرار‬
‫گرفته باشد ) در این صورت زن هیچ مسئولیتی در قبال جنین ندارد و لذا سقط جنین نادرست نمی‌نماید. از این رو آشکار است که شالودهٔ برهان فوق‬
‫بر پایه حق حیات جنین نیست، بلکه بر پایه مسئولیت مادر است.‬
‫ٔ‬ ‫ٔ‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫13‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬

32. ‫پیشگیری از بارداری و مسئولیت‬
‫قضیه وقتی دشوارتر می‌شود که زن از شیوه‌های قابل اعتماد پیشگیری از بارداری هم استفاده کرده باشد. در این صورت او می‌تواند استدالل کند‬
‫ِ‬
‫که سقط جنین حاصل از چنین آمیزشی نادرست نیست، زیرا او عامدانه ریسک بارداری را نپذیرفته است، بلکه همه تمهیدات ممکن را برای پیشگیری‬
‫ٔ‬
‫از آن به کار بسته است.‬
‫مطابق منطق صریح برهان مسئولیت، گاهی احتماالت بعید هم رخ می‌هند، و پیامدهایی در بر دارند که شخص باید مسئولیت آنها را پذیرا باشد. نتیجه‬
‫ِ ِ ِ‬
‫این می‌شود که مادر در این حالت نیز مسئول پیدایش جنین است و نباید آن را سقط کند.‬
‫مسئولیت محدود‬
‫قضیه وقتی گیج کننده‌تر می‌شود که زن نداند، یا از فهم این نکته عاجز باشد که آمیزش جنسی به بارداری منجر می‌شود. مثالً ممکن است زن در‬
‫جایی زندگی کند که آموزش کافی در موردِ مسائل جنسی به او داده نشده است. در چنین مواردی، نادانسته ریسک بارداری را پذیرفته است و می‌توان از‬
‫او در قبال کنش‌هایش سلب مسئولیت نمود.‬
‫مسئولیت مردان‬
‫قوت این برهان را می‌توان با لحاظ کردن مردان در آن محک زد. اغلب مردم این برهان را که آمیزش جنسی مسئولیت زاست در موردِ مردان هم‬
‫صادق می‌دانند. به این ترتیب باید گفت همین که اسپرم از مرد خارج شد باید او را نیز کامالً مسئول هر گونه بارداری و کودک حاصل دانست. کمتر کسی‬
‫می‌پذیرد که مرد حق داشته باشد به منظور شانه خالی کردن از مسئولیت خود خواهان سقط جنین شود.‬
‫‪Print‬‬ ‫‪search‬‬ ‫‪Prev‬‬ ‫23‬ ‫‪Next‬‬ ‫‪Home‬‬ ‫‪Full‬‬ ‫‪Exit‬‬