In deze sessie wordt u door CROW en partners bijgepraat over nieuwe ontwikkelingen, kennis en tools op het gebied van verkeerstechniek. Speciale aandacht is er voor basiskenmerken wegontwerp, basiskenmerken kruispunten en het nieuwe afwegingsmodel kruispunten. Daarnaast hoort u over de nieuwe richtlijn voor bebakening en markering, draagconstructies bewegwijzering en het handboek verkeerlichtenregelingen. Veel informatie, maar kort en krachtig gepresenteerd en samengevat in één interactieve sessie!
Meer informatie: http://www.crow.nl/vakgebieden/verkeer-en-vervoer/wegontwerp
2. PROGRAMMA
09.30 uur Introductie
09.35 uur Kennismodules door Frans Heijnis
09.45 uur Afwegingsmodel kruispunten door Frans Bekhuis
09.55 uur Basiskenmerken kruispunten en rotondes door John Boender
10.00 uur Kruispunten ETW binnen de bebouwde kom door Frans Heijnis
10.20 uur Kruispunt ETW buiten de kom bebouwde door Marleen Hovens
10.40 uur Rotondes door John Boender
11.00 uur Kruispunten met verkeerslichtenregeling door Emile Oostenbrink
11.20 uur Kruispuntverkenner door Frans Bekhuis
11.30 uur Sluiting
2
3. CROW KENNISBANK
FRANS HEIJNIS
Kennis toegankelijk via on line kennismodules
• Wegontwerp Bibeko met ASVV
• Wegontwerp Bubeko met HWO
• Verkeersveiligheid en Toegankelijkheid
• Meubilair en installaties
• Parkeren
• Fiets
• Basisinformatie
3
4. CROW KENNISPRODUCTEN VERKEERSTECHNIEK
Ontwerprichtlijnen:
• Basiskenmerken wegontwerp – categorisering/inrichting wegen (P 315)
• Basiskenmerken kruispunten en rotondes (publicatie in 2015)
• Richtlijnen drempels, plateaus en uitritten (P 344)
Richtlijnen voor inrichtings- en uitrustingselementen
• Handleiding kwalitatief beheer verkeersborden (P 345)
• Richtlijnen voor de bebakening en markering van wegen 2015 (P 207)
• Specificaties voor verkeerskundige draagconstructies (verwacht in 2015)
• Handboek verkeerslichtenregelingen 2014 (P 343)
• Richtlijn bewegwijzering 2014 (P 322)
4
7. AANLEIDING
• Wegbeheerders hebben behoefte aan instrument om meest geschikte
kruispuntvorm te bepalen
• Wegbeheerders hebben in Bestuurlijk Koepel Overleg gevraagd
kennislacunes bij kruispunten in te vullen. Eén van die lacunes is een
stappenplan of proces om te komen tot een goede afweging
• Een goede kruispuntvorm draagt bij aan de twee hoofddoelen van beleid
van het Rijk en decentrale overheden:
• een veilige afwikkeling van het verkeer
• een vlotte afwikkeling van het verkeer
7
8. MEER VEILIGHEID OP KRUISPUNTEN
• SWOV-studie: “Naar meer veiligheid op kruispunten”
• Meest veilige kruispuntvormen:
• 1. (turbo)rotondes
• 2. kruispunt met voorrangsregeling
• 3. kruispunt met verkeerslichtenregeling
8
11. 1. BEPAAL NOODZAAK KRUISPUNT
• “Het beste kruispunt is geen kruispunt”
• Afname doorstroming
• Toename verkeersonveiligheid
• Zoek naar alternatief op netwerkniveau
• Combineren van aansluitingen
11
12. RESULTAAT STAP 1
• Inzicht in afstand tot andere kruispunten
• Inzicht in mogelijkheden om aansluitingen of kruispunten te combineren
• Inzicht in noodzaak voor kruispunt
• Weloverwogen besluit dat kruispunt moet blijven of moet worden
aangelegd.
12
13. 2. BEPAAL PASSENDE
KRUISPUNTVORM (EN)
• Welke kruispuntvormen passen bij wegcategorieën?
• Welke kruispuntvormen kunnen het verkeer adequaat verwerken?
13
14. RESULTAAT STAP 2
• Inzicht in kruispuntvormen die passen bij wegcategorieën
• Inzicht in kruispuntvormen die voldoende capaciteit hebben
• Alleen kansrijke kruispuntvormen gaan mee naar stap 3.
14
15. 3. WEEG KRUISPUNTENVORMEN AF
• Afweging op basis van verschillende criteria:
• Capaciteit
• Verkeersveiligheid
• Modaliteiten op het kruispunt
• Ruimtelijke inpassing
• Impact op leefomgeving
• Sturingsnoodzaak
• Kosten
15
16. RESULTAAT STAP 3
• Inzicht in voor- en nadelen van kansrijke kruispuntvormen
• Inzicht in voorkeursvariant(en) die nader uitgewerkt moet(en) worden
16
17. 4. WERK GEKOZEN
KRUISPUNTVORM(EN) UIT
• Gedetailleerde berekeningen
• Schetsontwerp
• Definitieve afweging (evt. opnieuw doorlopen van stap 3)
17
21. BASISKENMERKEN KRUISPUNTEN
EN ROTONDES (JOHN BOENDER)
Net als bij Basiskenmerken wegontwerp (wegvakken) in voorjaar 2015 ook
Basiskenmerken kruispunten en rotondes
Basiskenmerken altijd of nooit aanwezig bij type kruispunt:
- herkenbaarheid kruispunttype
- onderscheid andere typen
- Juiste rijgedrag, grotere verkeersveiligheid
- Vaststellen door Bestuurlijk Koepel Overleg (BKO): status!
21
22. KRUISPUNTEN ERFTOEGANGSWEGEN (ETW) BINNEN
DE BEBOUWDE KOM - FRANS HEIJNIS
vanuit een ‘klein kruispunt’ gedacht…
…wat zijn de CROW kennisproducten/welke kennis is nodig:
- bijvoorbeeld voor een gelijkwaardig kruispunt etw/bibeko?
- voor een kruispunt gow/etw bibeko met voorrangsregeling?
22
24. GELIJKWAARDIG KRUISPUNT ETW/BIBEKO
Basiskenmerken zijn:
• lengtemarkering/trottoirbanden
• Doorzicht kruispunt
• openbare verlichting aanwezig
• elementenverharding/geen asfalt
• Ontbreken van rijrichtingscheiding
• Geen oversteekvoorziening
• Geen fietsvoorziening
24
25. GELIJKWAARDIG KRUISPUNT ETW/BIBEKO (II)
Hoe ziet het kruispunt er uit (omgevingskenmerken,
inrichting)?
• verblijfsgebied
• auto’s en fietsers op de rijbaan
• verkeer van rechts voorrang
• verkeerstekens ontbreken
• kruispuntplateau mogelijk
25
31. KRUISPUNT GOW/ETW BIBEKO MET UITRITCONSTRUCTIE
Hoe kan het kruispunt er uit zien?
• Uitritconstructie is herkenbaar
• Aanvullende inrichtingselementen
• Ontbreken VRI
• Bewegwijzering ontbreekt
31
40. BESCHIKBARE KENNIS
Diverse kennisproducten:
• Eenheid in rotondes (CROW-126)
• Fietsoversteken op rotondes (CROW-126a)
• Turborotondes (CROW 257)
Hiermee zijn veel rotondes aangelegd in Nederland
• Meer dan 3000 enkelstrooks rotondes
• Ca. 260 turborotondes
40
41. GROTE DIVERSITEIT, BEHOEFTE AAN UNIFORMITEIT
Vooral bij enkelstrooks rotondes grote diversiteit
Wens Minister I&M: meer uniformiteit in rotondes
• Herkenbaarheid, duidelijker voor weggebruiker, juiste gedrag,
verkeersveiligheid vergroot
• Basiskenmerken kruispunten en rotondes
41
50. WAAROM VERKEERSLICHTEN?
Beïnvloeden van gedrag van weggebruikers:
• Vermijden ongevallen
• Reguleren van conflicterende stromen
• Prioriteit geven aan doelgroepen
(fietsers, voetgangers of OV)
• Aanpakken knelpunten luchtkwaliteit
50
51. REGELINGEN STEEDS COMPLEXER
starre regeling per kruispunt
verkeersafhankelijke regeling
gecoördineerde regeling voor
aantal kruispunten
netwerkregeling voor
heel gebied
51
52. • Alleen in gebiedsontsluitingswegen
• RVV-borden B01 t/m B06 en
markering/haaientanden
• Altijd lengtemarkering-trottoirbanden
• Altijd openbare verlichting
• Nooit zebra’s (wel kanalisatiestrepen)
• Fietsvoorzieningen op GOW
• Altijd voorrangsregeling
• Bij voorkeur bewegwijzering
• Doorzicht kruispunt
BASISKENMERKEN KRUISPUNT MET VRI BIBEKO
52
53. • Alleen in gebiedsontsluitingswegen
• RVV-borden B01 t/m B06 en
markering/haaientanden
• Geen onderscheid in verharding
• Altijd lengtemarkering-trottoirbanden
• Altijd openbare verlichting
• Nooit zebra’s (wel kanalisatiestrepen)
• Altijd fietsvoorzieningen
• Altijd voorrangsregeling
• Bij voorkeur bewegwijzering
• Doorzicht kruispunt
BASISKENMERKEN KRUISPUNT MET VRI BUBEKO
53
59. WEBTOOL KRUISPUNTVERKENNER
• Eenvoudige beslissingsondersteunende tool die gebruiksvriendelijk en
transparant functioneert
• Afwegingsmodel naar geschikte kruispuntvormen (met hun voor- en
nadelen) en het doorverwijzen naar onderliggende kennisdocumenten
• Afwegingsprocesmodel verloopt via de eerdergenoemde stappen
• www.kruispuntverkenner.nl
59
62. RESULTAAT KRUISPUNTVERKENNER
• Rapport/overzicht met de resultaten van de rekensessie met de tool
• Resultaat geeft inzicht in de mogelijke kruispuntvormen en vormt de
opmaat voor een nadere gedetailleerde uitwerking
• Tool geeft snelle doorverwijzing naar onderliggende kennisdocumenten
• In ontwikkeling: een databank met praktijkvoorbeelden als referentie
62
63. TOEKOMST
• Webtool is een hulpmiddel in de dynamische omgeving van de
wegbeheerder
• Willen verder werken aan de verdere ontwikkeling van de tool,
gebaseerd op wensen en ervaringen van de gebruikers
• Praktijkervaringen delen en vastleggen, bv in een databank
• Maar eerst kennismaken en aan de slag met de tool:
www.kruispuntverkenner.nl
63
65. SLUITING
Meer weten over kennisproducten CROW?
Bezoek onze stand in de centrale hal, standnummer P.400
65
Notas do Editor
Kennis digitaal beschikbaar via de CROW online kennisbank. Werken met kennismodules via jaarlicenties toegankelijk, waar en wanneer u wilt! ASVV 2014 en Handboek Wegontwerp blijven op papier beschikbaar. De digitale werkwijze versnelt de kennisontwikkeling/verkort doorlooptijd productontwikkeling.
Relevante voorbeelden van kennis/publicaties die u zoekt op het gebied van de verkeerstechniek, en uitgesplitst naar ‘ontwerp’ en naar ‘inrichting/uitrusting’ van de weg.
‘U ziet hier’: de opbouw van de Kennismodule Meubilair en Installaties. Daarin zit o.a. de CROW publicatie 322 ‘Richtlijn bewegwijzering 2014’
In de linkerkolom: klikken op hoofdstuk en paragraaf om de kennis te laden, in de rechterkolom verschijnt de gevraagde kennis. In de module zit een handige zoekfunctie op ‘steekwoord’, en kennis kan geexporteerd woorden naar een eigen notitie of beleidsstuk
Inzoomen op ‘klein kruispunt’ in een verblijfsgebied. Wat zijn de basiskenmerken van het kruispunt en welk ontwerp/inrichting hoort daarbij? Of welke basiskenmerken ontbreken juist (‘zijn nooit aanwezig’)? Bron: BKK.
‘Je ziet hier’: gelijkwaardig kruispunt ETW Bibeko. Een 3-taks kruispunt (kan ook 4-takskruispunt zijn); verblijfsgebied, lage max. snelheid, lage intensiteiten, op doorgaande rijbaan (1 x 2) alert zijn op snelheid autoverkeer ivm aanwezig langzaam verkeer. Fiets op rijbaan, voetganger kan overal oversteken, ook op wegvak! Interactief: welke zijn hier de basiskenmerken voor een kruispunt?
Geen rijrichtingscheiding: markering afslaande richting ontbreekt
Geen oversteekvoorziening: voetgangers mogen oversteken op kruispunt en op wegvak
Lengtemarkering, bijv. trottoirband is belangrijk voor het aangeven van bochten
Openbare verlichting binnen de kom verplicht, denk aan (sociale) veiligheid
Elementverharding, geen asfalt: gaat er om dat er geen verschil in verharding is op aantakkingen kruispunt
Er valt nog meer over het kruispunt te zeggen, bijvoorbeeld:
Een verblijfsgebied met een lage rijsnelheid en lage verkeersintensiteiten
Menging van verkeer: fietsers op de rijbaan, trottoir voor voetgangers
Voorrang is niet geregeld, gedragsregels zijn van toepassing: verkeer van rechts gaat voor! Geen verkeersborden, markeringen
Toepassen kruispuntplateau om attentie te verhogen en verkeersveiligheid te bevorderen: u nadert een kruispunt, verminder uw snelheid!
Publicaties: P344 Drempels, plateaus en uitritten, P207 Bebakening en markeringen van wegen
‘U ziet hier’: een voorrangskruispunt GOW/ETW geregeld met verkeerstekens (verkeersborden RVV B1 – B7, zonebord en haaientanden). Betreft een kruispunt met een doorgaande weg (2 x 1) in een verblijfsgebied met hogere snelheden en intensiteiten op de doorgaande rijrichting, plus gescheiden fiets- en looproutes (op doorgaande route), in combinatie met kruisend verkeer uit een zone 30 km/h-gebied. Het kruisende verkeer uit de zone 30 verleent voorrang aan al het verkeer op de doorgaande route (afgedwongen met verkeersborden en haaientanden). Welke zijn hier de bkk?
Voorrang is geregeld, verkeerstekens zijn aanwezig: verkeersborden, haaientanden
Lengtemarkering middels trottoirbanden om bocht aan te geven
Doorzicht kruispunt om weggebruikers goed te kunnen zien (in verblijfsgebied ligt snelheid laag en is er veel reactietijd)
Verlichting aanwezig ivm sociale – en verkeersveiligheid
Verschil in verharding bij een voorrangskruispunt om ‘allureverschil’ tussen kruisende wegen GOW en ETW te benadrukken
Fietsvoorziening ‘vanuit GOW gezien’ is aanwezig: fietspad loopt – in kleur - op voorrangskruispunt door over het kruisingsvlak
OV voorziening ontbreekt: in een verblijfsgebied wil je de bus alleen op GOW; bus loopt mee met het overige autoverkeer
‘Er valt nog meer te zeggen’:
Op GOW geldt max. snelheid 50 km/h, maar op kruispunt is veilige snelheid 30 km/h. Snelheidsmaatregel is een wegvlakplateau voor het kruispunt
Als gevolg van voorrangsregeling met borden ontbreekt een VRI (open deur!)
Bewegwijzering ‘in principe niet’ tenzij er niet-noodzakelijk’ verkeer rondrijdt: je wilt geen zoekverkeer en besluit dan tot plaatsing van wegwijzers: NBd bellen!
Publicaties: P 322 Richtlijn bewegwijzering
‘U ziet hier’: een voorrangskruispunt binnen de kom tussen GOW en ETW met een uitritconstructie. Betreft een kruispunt met een doorgaande weg (2 x 1) in een verblijfsgebied met max. snelheid 50 km/h en hogere intensiteiten op de doorgaande rijrichting, plus gescheiden fiets- en voetpaden (op doorgaande route), in combinatie met kruisend verkeer uit een zone 30 km/h-gebied. Het kruisende verkeer uit de zone 30 verleent voorrang aan al het verkeer op de doorgaande route. Dit is afgedwongen met een uitritconstructie voor het verkeer uit de zone 30.
Interactief: welke bkk ziet u hier?
Basiskenmerken zijn kenmerken die altijd aanwezig zijn, of altijd ontbreken:
Onderscheid in verharding: bij een uitritconstructie is dit onderscheid altijd aanwezig, het allureverschil is immers groot!
Fietsvoorziening: vanuit GOW standaard aanwezig; loopt bij het voorrangskruispunt door over het kruisingsvlak (in kleur!)
Lengtemarkering door trottoirbanden om het trottoir/bochten af te bakenen
Verlichting is verplicht binnen de kom
OV voorzieningen n.a.; bus loopt mee met overig autoverkeer, over de rijbaan. In verblijfsgebieden wil je geen OV op ETW/in zone 30
Voorrang bij GOW/ETW-kruispunt is geregeld via een uitritconstructie
Richtingenkeuze: als de intensiteiten op de doorgaande weg/GOW hoog zijn wil je voorsorteervakken ‘linksaf’ maken. Voorsorteervakken ‘rechtsaf’ komt niet voor
Rijrichting scheiding: vanuit ETW ‘nooit’, vanuit GOW ‘altijd’
Doorzicht: het kruispunt dient goed te worden overzien voor de verkeersveiligheid
Uitritconstructie bestaat uit: inritblokken met hellingsboog van 1 : 6 of flauwer, aansluiting ‘weg-op-inrit’ is vlak (comfort!), en trottoir en/of fietspad loopt langs doorgaande weg ononderbroken door, op dezelfde hoogte en in soortgelijke verharding.
Relevante publicaties: P 344 Drempels, plateaus en uitritten; P 207 Bebakening en markering van wegen
Uitrusting/inrichting: markering 30 km/h, zonebord 30 km/h
VRI ontbreekt: voorrang is al geregeld door uitritconstructie
Bewegwijzering voor fietsverkeer indien bww voor gemotoriseerd verkeer niet zichtbaar is voor fietsers, of als fietsers zoekgedrag vertonen
Laatste dia FH; Marleen aankondigen!
Basiskenmerking:
Geen onderscheid in verharding
Geen rijrichtingscheiding
Lengtemarkering of trottoirbanden: bij ETW1 altijd, bij ETW nooit
Snelheidsbeheersing: bij voorkeur wel
Fietsvoorzieningen: nooit (in principe niet bij ETW1)
OV-voorzieningen: nooit (in principe niet bij ETW1)
Voorrangsregelingen: nooit (in principe niet bij ETW1)
Bewegwijzering: in principe niet
Openbare verlichting: in principe niet
Nooit:
VOP/zebra
VRI
Richtingskeuze
Altijd: doorzicht kruispunt
vanuit een ‘rotonde’ gedacht… …welke CROW kennis is er / wat komt eraan:
Rotondes en turborotondes, Binnen en buiten de bebouwde kom, Ook met fietsvoorziening of busbaan
Ik zoem in op de rotondes en turborotondes. Wat zijn de basiskenmerken en welk ontwerp/inrichting hoort daarbij? Of welke basiskenmerken ontbreken juist (‘zijn nooit aanwezig’)? Bron: BKK.
Binnen de bebouwde kom
Basiskenmerken altijd aanwezig:….
NIET: voorzieningen vri, Doorzicht over het kruispunt, richtingkeuze
Binnen de bebouwde kom
Basiskenmerken altijd aanwezig:….
NIET: voorzieningen vri, Doorzicht over het kruispunt, richtingkeuze
Binnen de bebouwde kom
Basiskenmerken altijd aanwezig:….
NIET: voorzieningen vri, Doorzicht over het kruispunt, richtingkeuze
Binnen de bebouwde kom
Basiskenmerken altijd aanwezig:….
NIET: voorzieningen vri, Doorzicht over het kruispunt, richtingkeuze