1. 4Ος- 15Ος ΑΙ:
ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ
Αγγελική Χρόνη- Φιλόλογος
1ο Γυμνάσιο Γλυκών Νερών

2. ΔΥ ΤΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ

3. ΦΕΟΥΔΑΡΧΙΑ
Η ανασφάλεια που κυριαρχεί στη δυτική Ευρώπη
μετά από τις βαρβαρικές επιδρομές έστρεψε τους
ανθρώπους στην ύπαιθρο ζητώντας την προστασία
των μεγαλογαιοκτημόνων (: φεουδαρχών).
Σταδιακά προκύπτει το φεουδαρχικό σύστημα
πάνω στο οποίο οργανώνεται ο μεσαιωνικός κόσμος.

4. Χαρακτηριστικά φεουδαρχίας
Θεός
Παρέχει γη & προστασία
Βασιλιάς
Προσφέρουν
υπακοή &
υπηρεσίες Παρέχει γη & προστασία
Άμεσοι υποτελείς:
ευγενείς
Προσφέρουν
υπακοή &
Κατώτεροι Παρέχει γη & προστασία
υπηρεσίες υποτελείς: ιππότες
& αυλικοί
Προσφέρουν
υπακοή &
υπηρεσίες Χωρικοί

5. Αγροτική οικονομία
Φεουδαρχικό
συμβόλαιο μεταξύ
Φεουδαρχία φεουδάρχη- χωρικών
Απουσία ισχυρής
κεντρικής εξουσίας

6. Εξέλιξη & παρακμή
 4ος- 8οςαι: Βαρβαρικές επιδρομές & πτώση δυτικής
ρωμαϊκής αυτοκρατορίας
 8ος- 11ος αι: Εδραίωση Φεουδαρχίας
 11ος- 13ος αι: Ακμή Φεουδαρχίας
 13ος- 15ος αι: Κρίση & παρακμή Φεουδαρχίας

7. Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία
 Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία είχε δημιουργήσει
παπικό κράτος με τη βοήθεια του φράγκου
ηγεμόνα Πεπίνου του Βραχύ.

8. Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία
Θρησκευτική Οικονομική Κοινωνική Πολιτική Διοικητική
Διέθετε: ισχύ δύναμη επιρροή επιρροή επιρροή
Ήταν υπεύθυνη Κατείχε Το έντονο Μπορούσε να Διέθετε
για μεγάλες θρησκευτικό παρεμβαίνει οργανωμένο
εκκλησιαστική εκτάσεις γης συναίσθημα στις διοικητικό
, λειτουργικά που (χριστιανικές πολιτικές σύστημα
και δογματικά αυξάνονταν τελετές και εξελίξεις (καρδινάλιοι,
ζητήματα. συνεχώς από γιορτές) επίσκοποι,
δωρεές. επηρεάζει ιερείς,
όλες τις ηγούμενοι,
πτυχές της μοναχοί)
ζωής του
μεσιαωνικού
ανθρώπου

9.  Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία πάντοτε αντιδρούσε
στον έλεγχο που προσπαθούσε να της επιβάλλει η
κοσμική εξουσία.
 Μέσα σε αυτά τα πλαίσια συγκρούστηκε με το
γερμανό αυτοκράτορα (έριδα κοσμικής περιβολής)
και με το γάλλο βασιλιά (αιχμαλωσία της Αβινιόν)

10. Από το 10ο αι η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία
παρουσιάζει φαινόμενα διαφθοράς και
διατυπώνεται έντονα το αίτημα για
μεταρρύθμιση.

11. Πλευρές καθημερινής ζωής & του
πολιτισμού

12. Σχέσεις δύο φύλων
Ο γάμος μπαίνει κάτω από την προστασία της Εκκλησίας.

13. Ιπποτικός έρωτας: ο αγνός έρωτας μεταξύ ενός
ιππότη και μιας γυναίκας ευγενούς καταγωγής.

14. Γαλλία Γαλλία
Αγγλία
Κοινωνικές τάξεις: ευγενείς (ανώτερη τάξη)
Οι ευγενείς ζούσαν σε κάστρα γύρω από τα οποία
οργανώνονταν η φεουδαρχική κοινωνία.

15. Δουλοπάροικοι Κατασκευαστές
ενδυμάτων
Χωρικοί & εργάτες πόλεων (κατώτερη τάξη)
Οι χωρικοί (συνήθως δουλοπάροικοι) και οι τεχνίτες/ εργάτες ων
πόλεων ζούσαν σε καλύβες συνήθως από λάσπη και άχυρα ή ξύλο και
οι ασχολίες τους σχετίζονταν με αγροτικές δουλειές ή τεχνικά
επαγγέλματα.

16. Διατροφή
Η καλλιέργεια των δημητριακών μετατρέπει την Ευρώπη
στον κόσμο του ψωμιού.

17. Χωρικοί
Ευγενείς
Ενδυμασία
Κυρίαρχα στρώματα: πολυτέλεια που δηλώνονταν από ποιότητα,
ποσότητα υφάσματος και χρωματική ποικιλία. Χωρικοί: απλά και
χοντρά ρούχα.

18. Άγιοι Τόποι-
Άγιος Ιάκωβος- Ιεροσόλυμα
Κομποστέλα
Ισπανίας
Ρώμη
Δημοφιλείς προορισμοί
Ταξίδια & προσκυνητές
Πολλοί άνθρωποι ταξιδεύουν για να εκπληρώσουν
κάποιο τάμα ή και να προσκυνήσουν κάποιο
θαυματουργό λείψανο αγίου.

19. Γελωτοποιοί Συμπόσια
Χορός,
τραγούδι & +
τροβαδούροι κονταροχτυπήματα
Διασκέδαση & ψυχαγωγία
Τα κονταροχτυπήματα μεταξύ ιπποτών, οι τροβαδούροι,
οι ταχυδακτυλουργοί, οι γελωτοποιοί αποτελούν μέρος
της ψυχαγωγίας του μεσαιωνικού ανθρώπου.

20. Γλώσσες & Ευρώπη
Γύρω στον 11ο υποχωρεί η λατινική γλώσσα και
αναπτύσσονται οι εθνικές γλώσσες, κάτι που βοηθάει τους
ευρωπαίους να συνειδητοποιήσουν την εθνική τους
ταυτότητα.

21. Δάντης
Πετράρχης Βοκκάκιος
Λογοτεχνία
Κορυφαίοι εκπρόσωποι της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας
είναι ο Δάντης, ο Πετράρχης και ο Βοκκάκιος

22. Γαλιλαίος: Κι όμως η γη κινείται!
Ιερά Εξέταση
Επιστήμη
Η Εκκλησία απαγορεύει κάθε καινοτομία που δε συμφωνούσε
με τις επίσημες θέσεις της. Στα τέλη του 12ου αι ιδρύθηκαν τα
πρώτα Πανεπιστήμια με τη στήριξη και τον έλεγχο της
Εκκλησίας.

23. Αρχιτεκτονική & Γλυπτική:
Ρομανική τέχνη
Ρομανική Τέχνη: συνδυάζει γερμανικής καλλιτεχνικής παράδοσης
και ρωμαϊκής τέχνης. (αψίδες, τόξα, πύργοι κωδωνοστασίων,
τοιχογραφίες που αναπαριστούν σκηνές από την Παλαιά και Καινή
Διαθήκη).

24. Παναγιά των
Παρισίων
γλυπτά
βιτρό
Γοτθική τέχνη:
Γοτθική Τέχνη: από 12ο αναπτύσσεται ως αντίδραση/ περιφρόνηση
για τα έργα του Μεσαίωνα και επεκτάθηκε όχι μόνο σε εκκλησίες
αλλά και σε δημόσια και ιδιωτικά κτήρια. (μεγάλο ύψος, μεγάλος
όγκος, οξυκόρυφα τόξα, μεγάλα παράθυρα, βιτρό).

25. Ζωγραφική
Παρατηρούνται επιρροές από Βυζαντινή Τέχνη ως το 10ο αι.
Μετά εμφανή τα δάνεια από κλασική αρχαιότητα στις
γεμάτες κινήσεις και συναίσθημα μορφές .

26. Μουσική
Λειτουργική μουσική και ιδιαίτερη ανάπτυξη του
θρησκευτικού μουσικοθεατρικού θεάματος
Τροβαδούροι: περιπλανώμενοι τραγουδιστές.

27. ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ

28. Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (Βυζάντιο)
Η χιλιόχρονη βυζαντινή αυτοκρατορία διήρκησε
σχεδόν όσο ο Μεσαίωνας στη Δυτική Ευρώπη.

29.  Ενώ η Δυτική Ευρώπη «οπισθοδρομούσε» κι
οργανώνονταν φεουδαρχικά, δηλ. στηριζόταν στην
αγροτική οικονομία και οι χωρικοί οργανώνονταν
γύρω από τον ισχυρό γαιοκτήμονα, η Ανατολική
Ρωμαϊκή αυτοκρατορία έφτανε στο απόγειο της
ανάπτυξης.

30. Ειδικότερα, στο Βυζάντιο υπάρχει (κυρίως 7ο-11ο αι):
 επέκταση των συνόρων του
 αγροτική παραγωγή
 έλεγχος του διαμετακομιστικού εμπορίου
 ενδιαφέρον για την αρχαία κλασική κληρονομιά.
Άρα η οικονομία του ΔΕΝ επηρεάστηκε από την
οπισθοδρόμηση της Δυτικής Ευρώπης

31.  Η Βυζαντινή οικονομία ήταν μια ελεύθερη
καπιταλιστική οικονομία (με σημερινούς
όρους). Ωστόσο υπήρχαν φεουδαρχικά
στοιχεία.

32. Δυνατοί
 Ένα είδος φεουδάρχη αποτελούσαν οι Δυνατοί
που ήταν κάτοχοι μεγάλων εκτάσεων γης, (αν και
δεν έφεραν κληρονομικούς φεουδαρχικούς
τίτλους) και είχαν τους αγρότες να δουλεύουν τη
γη χωρίς να είναι κάτοχοί της (δουλοπάροικοι).
Επίσης διεκδικούσαν τον αυτοκρατορικό θώκο.

33. Εμπορικό
νομίσματα
βυζαντινό
πλοίο
 Η οργάνωση του Βυζαντίου είχε φεουδαρχικά στοιχεία
αλλά δεν ήταν φεουδαρχική, γιατί:
 Δε στηρίζονταν στην αγροτική οικονομία
Η οικονομία ήταν εκχρηματισμένη
 Υπήρχε τάξη εμπόρων, βιοτεχνών, επιχειρηματιών
 Υπήρχε κεντρική εξουσία (αυτοκράτορας) που σε
πολλές περιπτώσεις συγκρούονταν νομοθετικά με
τους Δυνατούς (βλ. Δυναστεία Μακεδόνων).

34. Πατριάρχης
Φώτιος
Επίσης:
 Στο θρησκευτικό τομέα, να σημειώσουμε ότι η
Εκκλησία δεν ήταν τόσο ισχυρή και ανεξάρτητη
όσο η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στη Δύση.
 Επιπλέον στο Βυζάντιο οι συγκρούσεις
Αυτοκράτορα- Εκκλησίας ήταν μάλλον η εξαίρεση
παρά ο κανόνας.

35. ΕΥΡΏΠΗ
40ς-150ς ΑΙ
Αγγελική Χρόνη-Φιλόλογος