1. วิสัยทัศน์เพื่อขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การติดตามและประเมินผลการพัฒนาประเทศไทย
โดย นายเชิญ ไกรนรา
ความท้าทายต่อการพัฒนาประเทศไทยอันเนื่องมาจากทั้งปัจจัยภายใน เช่น ปัญหาความเหลื่อมล้้าด้านการพัฒนาระหว่างภาคและ
ภายในภาคอย่างเรื้อรัง เป้าหมายด้านการพัฒนาเพื่อมุ่งไปสู่การเติบโตของเศรษฐกิจสีเขียวและเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ความเสื่อม
โทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม การเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศโลกและภัยพิบัติขนาดใหญ่ รวมทั้งการเข้าสู่สังคม
ผู้สูงอายุ และปัจจัยภายนอกจากกระแส โลกาภิวัฒน์อันเนื่องมาจากการเปิดเสรีทางการค้าทั้งระบบพหุภาคีและการรวมกลุ่ม
ประเทศระดับภูมิภาค เช่น ประชาคมอาเซียน GMS IMT-GT BIMSTEC ACMECS โดยเฉพาะ GMS และ IMT-GT ทั้งสองปัจจัย
หลักดังกล่าวส่งผลให้เกิดกระบวนการพัฒนาประเทศมีพลวัตรและจ้าเป็นต้องปรับตัวอยู่ตลอดเวลา ดังนั้นวิสัยทัศน์เพื่อขับเคลื่อน
ยุทธศาสตร์การติดตามและประเมินผลของประเทศไทยควรประกอบด้วย
๑.การพัฒนาตัวชี้วัดการพัฒนาอย่างยั่งยืนหรือเศรษฐกิจและสังคมสีเขียวที่เป็นที่ยอมรับระดับนานาชาติอย่างต่อเนื่อง โดย
การจัดท้าฐานข้อมูลให้ครอบคลุมทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อมใช้ข้อมูลแบบอนุกรมเวลา (Time Series Data) และ
จัดท้าตัวชี้วัดโดยเปรียบเทียบกับตัวชี้วัดที่เป็นสากลซึ่งพัฒนาโดยองค์การระหว่างประเทศต่างๆ ภายใต้องค์การสหประชาชาติ ซึ่ง
ตัวชี้วัดที่ส้าคัญ (Key Performance Indicator) ได้แก่ ดัชนีชี้วัดผลกระทบจากกระแสการเปลี่ยนแปลงโลกาภิวัตน์ต่อประเทศ
เช่น การเคลื่อนย้ายเงินทุน การเคลื่อนย้ายคนและเทคโนโลยีและการเปิดประเทศในมิติต่างๆ ดัชนีชี้วัดการรวมกลุ่มในภูมิภาค
เช่น การค้าภายในภูมิภาคอาเซียน อนุภูมิภาคลุ่มแม่น้าโขงและการค้าชายแดนระหว่างประเทศไทยกับประเทศเพื่อนบ้าน การ
เคลื่อนย้ายนักท่องเที่ยว การเคลื่อนย้ายยานพาหนะข้ามพรมแดน และการลงทุนระหว่างกัน และดัชนีชี้วัดการพัฒนาอย่างยั่งยืนที่
ครอบคลุมด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมและแบ่งออกตามสาขาย่อย ตลอดทั้งการประยุกต์ใช้การวัดผลดัชนีชี้วัดดังกล่าว
ทั้งในระดับประเทศ ระดับภาคและระดับจังหวัด ซึ่งการจัดท้าดัชนีชี้วัดดังกล่าวจะเป็นประโยชน์ในการติดตามและประเมินผล
ความก้าวหน้าของการพัฒนาประเทศและการสร้างภูมิคุ้มกันเพื่อรองรับความเป็นไปได้ของการเกิดวิกฤตหรือภัยพิบัติประเภท
ต่างๆในอนาคต
๒.การวิจัยและพัฒนาเพื่อยกระดับวิธีการติดตามและประเมินผลการพัฒนาประเทศอย่างจริงจัง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนา
องค์ความรู้ด้านวิชาการในการติดตามและประเมินผลการพัฒนาประเทศ ที่เน้นการประยุกต์ใช้การผสมผสานวิธีการประเมินผล
การพัฒนาที่ครอบคลุมและเชื่อมโยงกันทั้งระดับยุทธศาสตร์ แผนงานและโครงการ และมีความทันสมัยและเชื่อถือได้ เพื่อ
ตอบสนองต่อการประเมินผลแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ ๑๑
๓.พัฒนาและใช้ประโยชน์จากการวิเคราะห์นโยบายให้มากขึ้น เพื่อการวิเคราะห์ทางเลือกที่เหมาะสมของนโยบายต่างๆ ทั้งด้าน
เศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดล้อม เพื่อตอบสนองต่อความต้องการวิเคราะห์นโยบายที่ส้าคัญของรัฐบาล ซึ่งการพัฒนาและใช้
ประโยชน์จากการวิธีการวิเคราะห์นโยบายสามารถช่วยให้ประเทศไทยวางแผนการลงทุนเพื่อการพัฒนาได้อย่างคุ้มค่าและกระจาย
ผลประโยชน์ได้อย่างทั่วถึงและส่งเสริมการเข้าถึงทรัพยากรเพื่อการพัฒนาประเทศได้อย่างเท่าเทียมกัน
๔.สร้างเครือข่ายภาคีการพัฒนาทั้งภายในประเทศและระหว่างประเทศ ให้กว้างขวางมากขึ้น เพื่อส่งเสริมการมีส่วนร่วมใน
กระบวนการวางแผนทุกระดับและร่วมขับเคลื่อนยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศทั้งแนวราบและแนวดิ่ง นอกเหนือจากการจัด
ประชุมสัมมนาประจ้าปีและการจัดท้ารายงานประจ้าปีของ สศช. เห็นควร ส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศ เช่น อินเตอร์เน็ ต
เวปไซต์ และ Social Media เช่น Facebook Twitter เป็นต้น เพื่อเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารด้านความก้าวหน้าของการพัฒนา
ประเทศและใช้ประโยชน์จากความคิดเห็นที่หลากหลายมิติเกี่ยวกับปัญหาด้านการพัฒนาประเทศ ความท้าทาย แนวทางการ
แก้ปัญหาและความต้องการจากทุกภาคส่วน เพื่อเสริมสร้างการมีส่วนร่วมของทุกภาคในกระบวนการพัฒนา ทั้งในเชิงกว้างและเชิง
ลึก แบบมีปฏิสัมพันธ์ (Interactive) หรือเป็นการสื่อสารเพื่อการพัฒนาแบบสองทาง (Two-Ways Development
Communications) เพื่อเป้าหมายสูงสุดคือการสื่อสารเพื่อการลดความเหลื่อมล้้าของการ กระจายผลประโยชน์ด้านการพัฒนา ใน
สังคมไทย
สานักพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมภาคกลาง สานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ กุมภาพันธ์ 2556 Page 1