Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Αθλητισμός

1. ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ – ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ
«Νους υγιής εν σώματι υγιεί!»

2. ΘΕΜΑ: Σε ένα αποδεικτικό δοκίμιο να αναφερθείτε στην αξία του
αθλητισμού και στα προβλήματα που αντιμετωπίζει στη σύγχρονη
εποχή (500-600 λέξεις).
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Η ανάγκη του ανθρώπου να διοχετεύσει την υπερχειλίζουσα ζωτικότητά του
και η τάση του για διάκριση γέννησαν τον αθλητισμό…η σύνδεση όμως του
τελευταίου με την πνευματική καλλιέργεια και ποικίλα ηθικοπλαστικά κριτήρια,
καθώς και με διεθνιστικές αντιλήψεις, συντέλεσε στην καταξίωσή του ως
πολιτισμικού στοιχείου..
ΚΥΡΙΟ ΜΕΡΟΣ
Ζήτημα πρώτο: αξία του αθλητισμού
 ενδυνάμωση μυών, βελτίωση φυσικής κατάστασης, αντοχές, ισχυροποίηση
του σώματος..
 αναζωογόνηση, σωματική ευεξία, επίτευξη υγιούς οργανισμού..
 καλλίγραμμο και ευλύγιστο σώμα, αισθητική, ομορφιά..
 παραγωγή ενδορφινών, αίσθηση ευφορίας..
 η σωματική υγεία επιτρέπει την ευρύτερη πνευματική καλλιέργεια, αφού το
πνεύμα δύναται να λειτουργεί αρμονικά και καθολικά και να βρίσκεται διαρκώς
σε εγρήγορση (νους υγιής εν σώματι υγιεί)..
 ψυχική ενδυνάμωση (επιμονή, υπομονή, αγωνιστικότητα, αυτοπεποίθηση,
αποφασιστικότητα, βούληση..)..
 καλλιέργεια υπευθυνότητας, αυτοκυριαρχίας, πειθαρχίας και επιβολής σε
ένστικτα και ορμές (υπακοή στις ανάγκες της ομάδας, συγχρονισμός..:
εφόσον πρόκειται για ομαδικό άθλημα), ηθικοποίηση..
 προώθηση πνεύματος υγιούς άμιλλας, ομαδικότητας, συνεργασίας,
αλληλεγγύης – απομάκρυνση από εξοντωτικούς και αθέμιτους
ανταγωνισμούς..
 ηθική επιβράβευση της όποιας προσπάθειας..
 εκμάθηση διαχείρισης ακραίων συναισθημάτων (σεμνότητα στη νίκη,
αξιοπρέπεια στην ήττα)…το σημαντικότερο είναι πως το άτομο μαθαίνει και να
ηττάται (χωρίς να απογοητεύεται) και γνωρίζει ότι δεν μπορεί πάντα να νικά
(ωφέλιμη πτυχή για την υγιή κοινωνικοποίησή του)..
 καταπολέμηση του άγχους, αλλαγή παραστάσεων, αποφυγή μοναξιάς
(ομαδικά αθλήματα), μέσο ψυχαγωγίας, αισιόδοξη θεώρηση της ζωής..
 εκγύμναση της ψυχής, ψυχική ισορροπία, επίτευξη του μέτρου / αρμονίας..
2
ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ – ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ

3.  κοινωνικοποίηση του ατόμου, εναρμόνιση του «εγώ» με το «εμείς»,
αποφυγή ατομικισμού, αίσθημα συλλογικότητας..
 εκμάθηση υποταγής της ατομικότητας σε μια γενικότερη ενέργεια και στην
υπεράσπιση όχι μόνο της ατομικής τιμής, αλλά κυρίως της τιμής της ομάδας
στην οποία ανήκει κανείς: πανεπιστήμιο, πόλη, έθνος.. (Ν. Καζαντζάκης)..
 η άμιλλα, η εγκράτεια και ο σεβασμός στους συναθλητές / αντιπάλους
συντελούν στον ευρύτερο σεβασμό προς τους συνανθρώπους και στην
υπακοή στους κοινωνικούς κανόνες..
 δημιουργική εκτόνωση της ενέργειας του ανθρώπου = ψυχική καλλιέργεια
και ταυτόχρονη αποφυγή φαινομένων κοινωνικής παθογένειας (βία,
εγκληματικότητα, ναρκωτικά)..
 το αθλητικό αγωνιστικό πνεύμα συμβάλλει και στη συμμετοχή σε
κοινωνικούς αγώνες για περιορισμό των «κακώς κειμένων»..
 αλληλογνωριμία και συναδέλφωση λαών, προώθηση της εκεχειρίας και της
ειρήνης, συμβολή στην υγιή παγκοσμιοποίηση και στον περιορισμό των
πολεμικών συγκρούσεων (ολυμπιακό ιδεώδες)..
Ζήτημα δεύτερο: αρνητικά φαινόμενα σύγχρονου αθλητισμού
 εμπορευματοποίηση του αθλητισμού και μετατροπή του σε πεδίο
οικονομικής δράσης (πολυεθνικές εταιρίες αθλητικών ειδών, χρησιμοποίηση
αθλητικών εκδηλώσεων για διαφημιστικούς σκοπούς, καταβολή εξωφρενικών
ποσών για τηλεοπτική κάλυψη, μετατροπή των αθλητικών σωματείων σε
εμπορικές επιχειρήσεις με στόχο την κερδοσκοπία..)..
 επαγγελματισμός και πρωταθλητισμός: οι αθλητές υποτάσσουν τον
αθλητισμό στο κυνήγι του χρήματος και αγωνίζονται για την αμοιβή και τη
διάκριση και όχι για τη συμμετοχή…στόχος γίνονται οι επιδόσεις, η δόξα και
τα υψηλά συμβόλαια και ο αθλητισμός δεν θεωρείται πια μέσο για την
προαγωγή του ανθρώπου και της κοινωνίας…κατ’ επέκταση τα μέσα δεν είναι
πάντα τίμια και φαινόμενα όπως οι χρηματισμοί, οι δωροδοκίες, τα
προσυμφωνημένα αποτελέσματα και ο πακτωλός των στοιχημάτων δεν
σπανίζουν..
 η διάθεση των κονδυλίων που προορίζονται για τον αθλητισμό γίνεται με
άνισο τρόπο = δυσανάλογα μεγάλο είναι εκείνο το ποσοστό που κατευθύνεται
σε αθλητές επιδόσεων προς εκείνο που προορίζεται σε «δευτεροκλασάτους»
αθλητές ή σε ερασιτέχνες…αντίστοιχα, παρατηρείται άνιση μεταχείριση και
στη χρηματοδότηση των ομοσπονδιών, καθώς τα πιο δημοφιλή αθλήματα
λαμβάνουν τη μερίδα του λέοντος..
 νοθεία του πνεύματος του αθλητισμού, λόγω των αθέμιτων μέσων
(αναβολικές ουσίες) που μετέρχονται οι αθλητές προκειμένου να πετύχουν
υψηλές επιδόσεις, με αποτέλεσμα την κατάρρευση της πολυπόθητης
άμιλλας..
 διείσδυση πολιτικών συμφερόντων στους αθλητικούς χώρους και
χρησιμοποίησή τους ως μέσων εύκολου αποπροσανατολισμού του λαού από
μείζονα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα…επίσης, ολοκληρωτικά καθεστώτα
μέσω της στροφής του ενδιαφέροντος των πολιτών στον αθλητισμό
εκτονώνουν τη λαϊκή δυσαρέσκεια και καταφέρνουν να διατηρούνται στην
εξουσία..
 φανατισμός, βία, χουλιγκανισμός αμαυρώνουν συχνά το αθλητικό ιδεώδες
και το απομακρύνουν από τις αρχές του ολυμπιακού πνεύματος..
3

4.  τοπικιστικός σοβινισμός (διά της ευκαιρίας μιας αθλητικής συνάντησης, ο
αγώνας μεταξύ των ομάδων μεταβάλλεται σε τρόπο βίαιης επίλυσης των
τοπικιστικών διαφορών)..
 προβολή σε ορισμένες περιπτώσεις αρνητικών προτύπων: μέσα από τα
ΜΜΕ ηρωοποιούνται κάποιοι πρωταθλητές οι οποίοι είναι άτομα χαμηλού
πνευματικού επιπέδου, χαρακτηρίζονται από φιλοχρηματία και εριστική
διάθεση και δεν διαθέτουν καμία εγκύκλια παιδεία (τα πρότυπα αυτά
συντηρούν το μύθο του χωρίς ιδιαίτερα προσόντα ανθρώπου που φτάνει σε
υψηλές κοινωνικές θέσεις)..
ΕΠΙΛΟΓΟΣ: Κρίνεται αναγκαία λοιπόν η αντιμετώπιση των προβλημάτων που
διέπουν τον αθλητισμό, ώστε το αθλητικό ιδεώδες να διατηρείται ακέραιο και
να υπηρετεί τις πολιτιστικές αξίες τις οποίες εκφράζει…
ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΥΛΙΚΟ
Αίτια κρίσης αθλητισμού:
 υλισμός, οικονομικά συμφέροντα, εμπορευματοποίηση του αθλητισμού..
 ατομικισμός, επαγγελματισμός, πρωταθλητισμός..
 κρίση ηθικών αξιών, απουσία ιδανικών..
 πολιτικά συμφέροντα (τα αθλητικά θεάματα ως μέσα αποπροσανατολισμού
και εκτόνωσης των πολιτών)..
 έλλειψη ανθρωπιστικής και αθλητικής παιδείας..
 χαμηλό πνευματικό επίπεδο φιλάθλων, φανατισμός, κακή λειτουργία
αθλητικού τύπου..
 απουσία κατάλληλης αθλητικής νομοθεσίας και αδυναμία εφαρμογής των
όποιων θετικών στοιχείων της υπάρχουσας..
Προτάσεις υπέρβασης προβλημάτων και ανύψωσης του αθλητικού
ιδεώδους
 καλλιέργεια αθλητικού ιδεώδους στα σχολεία, διαμόρφωση αθλητικής
κουλτούρας..
 διαφήμιση των αξιών του αθλητισμού μέσω των αθλητικών εκδηλώσεων και
των ΜΜΕ..
 αναβίωση του πνεύματος των ολυμπιακών αγώνων και αποδέσμευσή τους
από οικονομικές σκοπιμότητες..
 ενίσχυση του ερασιτεχνικού και κοινωνικού αθλητισμού από την πολιτεία..
 ισότιμη αντιμετώπιση των αθλητών και των ομοσπονδιών από το κράτος ως
προς τις επιχορηγήσεις και δημιουργία πολλών και σύγχρονων αθλητικών
εγκαταστάσεων σε ολόκληρη τη χώρα..
 απομάκρυνση των αθλητών από τον στυγνό επαγγελματισμό
(=συνειδητοποίηση και επαναπροσδιορισμός των αξιών / ηθικοποίηση)..
 περιορισμός των υπέρογκων χρηματικών ποσών που προσφέρονται από
τους χορηγούς και συντελούν στην εμπορευματοποίηση του αθλητισμού,
αλλά και στην αγανάκτηση της κοινής γνώμης ως προς τις προκλητικές
αμοιβές των αθλητών..
 αυστηρές ποινές ή και αποκλεισμός από τις αθλητικές διοργανώσεις των
αθλητών που μετέρχονται αθέμιτα μέσα ή αναβολικά..
4

5.  μέτρα καταπολέμησης του χουλιγκανισμού = φυλακίσεις στους μετέχοντες
στα επεισόδια, τοποθέτηση καμερών στα γήπεδα, ονομαστικό εισιτήριο,
εξυγίανση των συνδέσμων των οπαδών..
 λήψη νομοθετικών μέτρων περί αναμόρφωσης του αθλητισμού και των
σωματείων..
Σημασία διεξαγωγής των ολυμπιακών αγώνων για τη χώρα ανάληψης
 ευκαιρία ανάδειξης της διοργανώτριας χώρας και παρουσίασης των
οργανωτικών δυνατοτήτων της = αύξηση του κύρους της στο παγκόσμιο
στερέωμα και βελτίωση της θέσης της (εφόσον η διοργάνωση στεφθεί με
επιτυχία)..
 έργα υποδομής (συγκοινωνίες, οδικό δίκτυο..) = νέες θέσεις εργασίας /
μείωση της ανεργίας, καλύτερες συνθήκες ζωής για τους γηγενείς πολίτες και
επίλυση υπαρχόντων προβλημάτων τους (κυκλοφοριακό)..
 αθλητικές εγκαταστάσεις – νέα και εκσυγχρονισμένη υποδομή =
δυνατότητες βελτίωσης του γηγενούς αθλητισμού και πρότυπα για τους νέους
περί ενασχόλησης με τον αθλητισμό..
 αύξηση του τουρισμού κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής των αγώνων /
διαφήμιση της χώρας για προσέλκυση τουρισμού στο μέλλον..
 η διεξαγωγή των ολυμπιακών αγώνων αποτελεί έναν ανώτερο σκοπό που
ευνοεί τη συνένωση των κατοίκων της διοργανώτριας χώρας και την επίτευξη
της εθνικής τους ομοψυχίας για την επιτέλεση της υψηλής ευθύνης..
 επαύξηση του εθελοντικού κινήματος..
Αίτια άρνησης συμμετοχής ορισμένων στον εθελοντισμό υπέρ των
ολυμπιακών αγώνων / αρνητικές πτυχές των σύγχρονων ολυμπιακών
αγώνων
 οι σύγχρονοι ολυμπιακοί αγώνες ταυτίζονται με τα οικονομικά οφέλη των
πολυεθνικών εταιριών και των διαπλεκόμενων συμφερόντων..
 οι ολυμπιακοί αγώνες πια είναι συνυφασμένοι με τα αναβολικά, τον αθέμιτο
ανταγωνισμό, τη βιομηχανία των προκατασκευασμένβων αθλητών..
 η διεξαγωγή των ολυμπιακών αγώνων απαιτεί την επιτέλεση έργων που
συντελούν ακόμη περισσότερο στην κακοποίηση της φύσης..
 για τη διοργάνωση των ολυμπιακών αγώνων δαπανώνται υπέρογκα
χρηματικά ποσά που θα μπορούσαν να επενδυθούν στην παιδεία, στην υγεία,
στην καταπολέμηση της πενίας και της ασιτίας..
 τις δαπάνες των ολυμπιακών αγώνων θα κληθούν τελικά να τις
πληρώσουν οι φορολογούμενοι πολίτες..
 με αφορμή την ασφαλή διεξαγωγή των αγώνων επιβάλλεται ένα
αστυνομοκρατούμενο κράτος, που ίσως περιορίζει τα δημοκρατικά
δικαιώματα των πολιτών (παραβίαση του ιδιωτικού βίου από τις χιλιάδες
κάμερες και τα συστήματα παρακολούθησης..)..
Πώς μπορεί να αναβιώσει το ολυμπιακό ιδεώδες;
 λιτότητα στα τελετουργικά μέρη, ελαχιστοποίηση της πολυτέλειας..
 περιορισμός της έννοιας του σόου στις τελετές έναρξης και λήξης..
 προβολή της πολιτιστικής ταυτότητας των λαών που συμμετέχουν,
πολιτιστική ολυμπιάδα προσβάσιμη από όλους τους πολίτες και όχι μόνο από
τους επίσημους (θεατρικές παραστάσεις, μουσικές συναυλίες, εκθέσεις..)..
 θέσπιση βραβείων ήθους για τους συναγωνιζόμενους αθλητές..
5

6.  προώθηση της αξίας της άμιλλας, προβολή των αθλητών, περιορισμός των
χορηγών..
 ισόβιος αποκλεισμός εξαρτημένων αθλητών και αυστηρές ποινές σε όσους
παραβιάζουν τους κανόνες δεοντολογίας..
 ενέργειες υπέρ της ολυμπιακής εκεχειρίας και προσπάθειες παύσης κάθε
πολεμικής σύγκρουσης ανά τον κόσμο κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής..
6

7.  προώθηση της αξίας της άμιλλας, προβολή των αθλητών, περιορισμός των
χορηγών..
 ισόβιος αποκλεισμός εξαρτημένων αθλητών και αυστηρές ποινές σε όσους
παραβιάζουν τους κανόνες δεοντολογίας..
 ενέργειες υπέρ της ολυμπιακής εκεχειρίας και προσπάθειες παύσης κάθε
πολεμικής σύγκρουσης ανά τον κόσμο κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής..
6