อุตสาหกรรมเซรามิกส์

1. อุตสาหกรรม
เซรามิกส์

2. อุตสาหกรรมเซรามิกส์
อุตสาหกรรมเซรามิกส์เป็นอุตสาหกรรมที่มีความสาคัญต่อ
เศรษฐกิจของประเทศ รวมทั้งเป็นอุตสาหกรรมพื้นฐานที่รองรับ
อุตสาหกรรมอื่นๆอีกหลายประเภท
กระบวนการผลิตเซรามิกส์แต่ละชนิดประกอบด้วยขั้นตอนต่างๆ
เช่น การเตรียมวัตถุดิบ การขึ้นรูป การตากแห้ง การเผาดิบ การ
เคลือบ การเผาเคลือบ นอกจากนี้อาจมีการตกแต่งให้สวยงาม
โดยการเขียนลวดลายด้วยสีหรือการติดรูปลอก ซึ่งสามารถทา
ได้ทั้งก่อนและหลังการเคลือบ

3. การเตรียมวัตถุดิบ
วัตถุดิบหลัก
• เมื่อนำดินขำว ถือว่ำเป็นวัตถุดิบสำคัญในกำรผลิต
ผลิต ไปผสมกับดินเหนียวจะทำให้เนื้อดินแน่นและ
และเนียนมำกขึ้น สะดวกในกำรขึ้นรูป
ดิน
• ช่วยให้ส่วนผสมหลอมเหลวที่อุณหภูมิต่ำลง
• ช่วยให้ผลิตภัณฑ์เป็นเนื้อแก้ว ทำให้เกิดควำม
โปร่งใส
เฟลด์สปาร์หรือ
หินฟันม้า
• ช่วยให้เกิดควำมแข็งแรงไม่โค้งงอ
• ทำให้ผลิตภัณฑ์ทั้งก่อนเผำและหลังเผำหดตัว
เล็กน้อย
ควอตซ์หรือหิน
เขี้ยวหนุมาน

4. การเตรียมวัตถุดิบ
วัตถุดิบที่ทาให้ผลิตภัณฑ์มีคุณภาพมากขึ้น
• เป็นแร่หรือหินตะกอนที่ประกอบด้วย
CaMg(CO3)2 มีลักษณะคล้ำยหินปูน
• ใช้ปริมำณเล็กน้อยผสมในเนื้อดินเพื่อลดจุด
หลอมเหลวของวัตถุดิบ ใช้ผสมในน้ำเคลือบ
แร่โดโลไมด์
• BeO , Al2O3 เป็นวัตถุทนไฟ
• SiO2 , B2O3 เพื่อทำให้เนื้อผลิตภัณฑ์เป็น
เนื้อแก้ว
• SnO2 ,ZnO ใช้เคลือบ เพื่อทำให้ทึบแสง
สารประกอบออกไซด์

5. การขึ้นรูปผลิตภัณฑ์
การเทแบบ
• การขึ้นรูปโดยใช้การหมุน จะปั้นได้เฉพาะภาชนะที่มีลักษณะกลม
การขึ้นรูปโดยการหลอมเหลวแล้วเทลงแบบ วิธีนี้จะได้ผลิตภัณฑ์มี
เนื้อแน่นทนการกัดกร่อนได้ดี เช่น กระเบื้อง
การเผา
• เผาดิบ หมายถึง การเผาเซรามิกส์ครั้งแรก ผลิตภัณฑ์บางชนิดเผา
แรกก็นาไปใช้ได้เลยไม่ต้องผ่านการเคลือบ เช่น กระถางต้นไม้ อิฐ
เป็นต้น

6. การขึ้นรูปผลิตภัณฑ์
การ
เคลือบ
• สารที่ใช้เคลือบผลิตภัณฑ์เซรามิกส์ คือ น้าเคลือบ เป็นสาร
ผสมระหว่างซิลิเกต กับสารช่วยหลอมละลาย เมื่อน้าเคลือบ
ได้รับอุณหภูมิจะหลอมเป็นเนื้อเดียวฉายติดกับผลิตภัณฑ์
• ส่วนผสมของน้าเคลือบแบ่งเป็น 3 ชนิด ตามสมบัติทางเคมี
• ช่วยลดอุณหภูมิในการหลอมเหลว ได้แก่ ออกไซด์ของหมู่
I,II และ Pb, Zn(Na2O ,Li2O, K2O, SrO, MgO, CaO,
BaO, PbO,ZnO)
• ช่วยให้เป็นสารทนไฟและให้สี เช่น Al2O3, Fe2O3, Cr2O3,
Sb2O3, B2O3 ,Mn2O3, Bi2O3
• ช่วยให้ทึบแสง SiO2, SnO2, TiO2, CeO2, ThO2, P2O5,
V2O5, Ta2O5

7. การขึ้นรูปผลิตภัณฑ์
เทคนิคการเคลือบ
• กำรเคลือบโดยกำรชุบหรือจุ่ม ใช้กับ
ผลิตภัณฑ์ที่มีขนำดเล็ก
• กำรเคลือบโดยวิธีเทรำดหรือพ่น ใช้กับ
ผลิตภัณฑ์ที่มีขนำดใหญ่
• ใช้แปรงหรือพู่กันทำ ใช้กับผลิตภัณฑ์ที่
ที่ต้องกำรควำมประณีต

8. ผลิตภัณฑ์เซรามิกส์ผลิตภัณฑ์เซรามิกส์
ผลิตภัณฑ์เซรามิกส์ที่ใช้เป็นภาชนะรองรับหรือปรุงอาหาร
เช่น ถ้วย ชาม หม้อหุงต้ม
ผลิตภัณฑ์เครื่องสุขภัณฑ์ เช่น โถส้วม อ่างล้างหน้า ที่วาง
สบู่
ผลิตภัณฑ์กระเบื้อง เช่น กระเบื้องปูพื้น กระเบื้องกรุาาผนัง
ผลิตภัณฑ์ที่ใช้งานด้านไฟฟ้ า เช่น กล่องฟิวส์ ฐานและมือ
จับสะพานไฟฟ้ า
วัสดุทนไฟ เช่น อิฐฉนวนทนไฟ
ผลิตภัณฑ์แก้ว เช่น แก้ว กระจก

9. ผลิตภัณฑ์แก้ว
• การผลิตแก้ว
• วัตถุดิบในกรใช้ผลิตแก้ว
• ทรายแก้วหรือซิลิกา
• สารประกอบคาร์บอเนต
• หินปูน
• โซดาแอช
• โดโลไมต์
• เศษแก้วประมาณ 30 เปอร์เซ็นต์
การผลิตแก้ว
*สารประกอบคาร์บอเนต จะเป็นสารประกอบออกไซด์และเกิดหลอมเป็นเนื้อ
เดียวกันกับซิลิกาออกไซด์ เป็น น้าแก้ว ทาให้เกิดความแข็งแกร่งของเนื้อแก้ว
และช่วยลดอุณหภูมิในการหลอมลง

10. แก้วโซดาไลม์
• เป็นแก้วที่พบโดยทั่วไป ได้แก่ แก้วน้ำ
ขวดน้ำ แผ่นกระจก แตกง่ำย มีซิลิกำ
ผสมประมำณ 75เปอร์เซนต์โดยมวล
แก้วเหล่ำนี้ ทำใหเกิดสีได้โดย
• เติมออกไซด์ของแมงกำนีส จะได้
แก้วสีชำ สีน้ำตำล
• เติมออกไซด์ของ Cu ,Cr จะได้แก้วสี
สีแดง
• เติมออกไซด์ของ Co จะได้แก้วสีน้ำ
น้ำเงิน
แก้วโบโรซิลิเกต
• เป็นแก้วที่ใช้ในเตำไมโครเวฟ หรือ
ห้องปฏิบัติกำรทำงวิทยำศำสตร์ แก้ว
เหล่ำนี้มีซิลิกำผสมค่อนข้ำงสูงและเติม
ประเภทของแก้ว (แบ่งตามองค์ประกอบทางเคมี)

11. แก้วคริสตัล• เป็นแก้วที่มีซิลิกำผสมประมำณ
ประมำณ 60 โดยมวล ใช้เป็น
เครื่องประดับรำคำแพง เพรำะ
เพรำะมี PbO กับ K2O
ปริมำณสูง และต้องมีปริมำณ
ปริมำณเหล็กเจือปนน้อยมำก
แก้วโอปอล• เป็นแก้วที่มีกำรเติมสำรบำง
ชนิด เช่น NaF , CaF2 เพื่อให้
ตกผลึกและแยกชั้นในเนื้อแก้ว
แก้วมีควำมขุ่นและโปร่งใส
หลอมขึ้นรูปง่ำย

12. ปูนซีเมนต์ วัตถุดิบ แบ่งออกเป็น 4กลุ่ม
• จัดเป็นส่วนประกอบประมาณ 80 เปอร์เซ็นต์โดยมวล อาจเป็นหินปูน
ดินสอพอง ดินมาร์ล หินอ่อน หินชอล์ก สารเหล่านี้เมื่อได้รับความร้อน
จะเปลี่ยนเป็น CaO
1.วัตถุดิบเนื้อ
ปูน
• ประกอบด้วยซิลิกาออกไซด์ อะลูมินา Fe2O3 ประมาณ16 เปอร์เซ็นต์
โดยมวล วัตถุดิบที่ใช้คือหินดินดาน
2.วัตถุดิบเนื้อ
ดิบ
• จะใช้ในกรณีที่ วัตถุดิบเนื้อปูน วัตถุดิบเนื้อดินไม่เป็นไปตามข้อกาหนด
เช่น
• ถ้ามีอะลูมินาต่า ต้องเติมแร่บอกไซต์ลงไป
• ถ้ามีเหล็กต่า ต้องเติมออกไซด์ของเหล็กลงไป
3.วัตถุดิบปรับ
คุณภาพ
• จะเติมไปในปูนเม็ดหลังการเผา เช่น เติมยิปซัม เพื่อหน่วงเวลาให้ปูน
ผสมน้า แข็งตัวช้าลง
4.สารเติมแต่ง

13. กระบวนการผลิต มี2แบบ
กำรผลิตปูนซีเมนต์แบบเผำเปียก กำรผลิตปูนซีเมนต์แบบเผำแห้ง

14. การผลิตปูนซีเมนต์แบบเผาเปี ยก
4.ลำเลียงปูนซีเมนต์ไปเก็บไว้ในยุ้งเก็บปูนซีเมนต์ผง เพื่อรอกำรจำหน่ำยต่อไป
3.นำไปเผำในหม้อเผำแบบหมุนควำมร้อนทำในน้ำระเหยออกสู่อำกำศ เหลือแต่เม็ดดิน
ดินกลำยเป็นปูนเม็ด
2.กรองเอำเศษหินและส่วนที่ไม่ละลำยน้ำออกให้เหลือแต่น้ำดินที่ละลำยเข้ำกันดี
1.นำวัตถุดิบทั้งสองชนิดมำผสมกันในบ่อตีดิน กวนให้เข้ำกัน นำไปบดให้ละเอียดในหม้อบด
หม้อบดดินจนได้น้ำดิน
วัตถุดิบหลักที่ใช้ในกำรผลิต ได้แก่ ดินขำว และดินเหนียว

15. กระบวนการผลิตปูนซีเมนต์แบบเผาแห้ง
หินปูน
หินดินดำน
หินลูกรัง
โม่บดหินปูน
โม่บดหินดินดำน
โม่บดหินลูกรัง
หม้อบดวัตถุดิบ
ไซโลผสมฝุ่น
วัตถุดิบ
หม้อบดปูนเม็ด
เตำเผำ
ไซโลปูนเม็ด
หม้ออบควำมร้อน
ไซโลปูนซีเมนต์

16. ปูนซีเมนต์แบ่งตามประเภทการใช้งาน
• เป็นปูนซีเมนต์ที่ได้จากการบดปูนกับเม็ดยิปซัม แบ่งเป็น 5 ประเภท
• ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนต์ธรรมดา ใช้สาหรับทาคอนกรีตสาหรับงานก่อสร้างทั่วไป ไม่
ต้องการคุณภาพพิเศษ
• ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนต์ใช้สาหรับทาคอนกรีต สาหรับอุตสาหกรรมที่เกิดความร้อน และ
ทนซัลเฟตได้ปานกลาง
• ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนต์ประเภทเกิดความแรงสูง เหมาะสาหรับงานคอนกรีต ที่ต้องการ
ถอดแบบได้เร็ว หรืองานที่ต้องการใช้เร็วเพื่อแข่งกับเวลา
• ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนต์ประเภทความร้อนต่า ใช้กับงานที่เป็นแท่งหนาๆ เช่น การสร้าง
เขื่อน
• ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนต์ประเภทซัลเฟตสูง ใช้กับงานก่อสร้างในทะเล
ปูนซีเมนต์ปอร์ตแลนต์
• เป็นปูนที่มีการเติมทราย หรือหินปูนลงไป ประมาณ 25 เปอร์เซ็นต์ เหมาะสาหรับงาน
ก่อสร้าง ที่ไม่ต้องการรับน้าหนักมาก เช่นงานก่อ งานฉาบ การทากระเบื้องมุงหลังคา
ปูนซีเมนต์ผสม

17. สมาชิกกลุ่ม
นางสาวเบญพิชชา บัวผัน เลขที่ 4
นางสาวธัญพิชชา บัวเย็น เลขที่ 5
นางสาวปภาวดี ใจจุลละ เลขที่ 12
นางสาวโสรยา ปิยะวราภรณ์ เลขที่ 19
นางสาวอนรรฆวี มณี เลขที่ 22
นางสาวกานต์จิรา ทองนวล เลขที่ 28
นางสาวทับทิม คายวง เลขที่ 34
นางสาวณัฐณิชา สายแก้ว เลขที่ 36
นางสาวชนนิกานต์ สีเมืองแก้ว เลขที่ 37
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6.11